2 sinf tabiiy fan

Ijtimoiy va tabiiy fanlar o’rtasidagi chegara u ko’plab fanlarda katta chastota bilan o’chadi; Bunga yaxshi misol – psixologiya, unda falsafiy-gumanistik an’ana va biologiyaga yaqin bo’lgan boshqa bir narsa mavjud. Axir, ilmiy usul u yoki boshqa hodisalarga tatbiq etilishidan qat’iy nazar bir xildir.

Ijtimoiy fanlar va tabiiy fanlar o’rtasidagi 7 farq

Hozirgi vaqtda asosan o’rganish ob’ekti bilan ajralib turadigan tabiiy va ijtimoiy fanlar psixologiya yoki atrof-muhit fanlari kabi turli fanlarga birlashtirilgan. Bu, asosan, ijtimoiy fanlar tomonidan qabul qilingan tabiatshunoslik fanlariga xos bo’lgan o’rganish usullarining ustunligi bilan bog’liq.

Biroq, ilm-fanning ushbu ikki jihati bir nechta juda muhim jihatlari bilan ajralib turadi yoki hech bo’lmaganda boshida shunday bo’lgan. Ushbu maqolada biz 7 ni tasvirlab beramiz tabiiy va ijtimoiy fanlarning asosiy farqlari; Qanday bo’lmasin, ushbu bayonotlarni barcha ilmiy ko’rinishlarga umumlashtirish mumkin emasligini hisobga olish kerak.

Tegishli maqola: “Ilm-fan va texnologiyaning 5 ta farqi”

Ilm-fan va uning samaralari

Ilm-fan to’plami sifatida ta’riflanadi bilimlarni olish va tartibga solishga qaratilgan muntazam faoliyat voqelikning qirralarini tushuntirish va bashorat qilish uchun har xil turdagi hodisalar to’g’risida. Tabiatshunoslik haqida, agar o’rganish ob’ekti tabiat hodisalari bo’lsa va inson faoliyati tahlil qilinadigan bo’lsa, ijtimoiy fanlar haqida gapiramiz.

Asosiy tabiatshunoslik hisoblangan fizika asosan matematikaga tayanadi; ammo, ikkinchisi rasmiy fan. Boshqa mashhur taniqli tabiatshunoslik kimyo, geologiya, okeanografiya, astronomiya, meteorologiya va biologiya bo’lib, ularga tibbiyot, zoologiya yoki botanika kiradi.

Boshqa tomondan, ijtimoiy fanlar qatorida biz tarix, iqtisod, antropologiya, arxeologiya, sotsiologiya, geografiya, ta’lim, huquq, demografiya, tilshunoslik, siyosatshunoslik yoki aloqa kabi fanlarni uchratamiz.

Ijtimoiy va tabiiy fanlar o’rtasidagi chegara u ko’plab fanlarda katta chastota bilan o’chadi; Bunga yaxshi misol – psixologiya, unda falsafiy-gumanistik an’ana va biologiyaga yaqin bo’lgan boshqa bir narsa mavjud. Axir, ilmiy usul u yoki boshqa hodisalarga tatbiq etilishidan qat’iy nazar bir xildir.

Tegishli maqola: “Psixologiya fanmi?”

Ijtimoiy va tabiiy fanlar o’rtasidagi farqlar

Biz quyida tasvirlab beramiz Ijtimoiy va tabiiy fanlar o’rtasidagi eng muhim farqlardan 7 tasi, hech bo’lmaganda uning klassik ta’rifidan; So’nggi o’n yilliklarda ilmiy taraqqiyot turli fanlarning birlashishini ma’qulladi va shu bilan har bir tadqiqotning maqsadlaridan kelib chiqqan holda bilimlarning turli sohalarini tanlashga ustuvor ahamiyat berdi.

1. Tadqiqot ob’ekti

Tabiatshunoslik jismoniy va tabiiy hodisalar bilan shug’ullansa, ijtimoiy fanlar odamlarning harakatlari bilan shug’ullanadi. Shunday qilib, iqtisodiyot, siyosat yoki ijtimoiy psixologiya ijtimoiy guruhlar faoliyatining mahsulotlarini anglatadi; buning o’rniga kimyo, astronomiya va nevrologiya haqiqatning aniqroq tomonlarini tahlil qiladi.

Sizni qiziqtirishi mumkin: “15 turdagi energiya: ular nima?”

2. Tarix va rivojlanish

Ijtimoiy fanlarning tug’ilishi odatda ma’rifatparvarlik bilan belgilanadi, 17 va 18-asrlarda bo’lib o’tgan, ammo uning konsolidatsiyasi 19 va 20-asrlarga qadar sodir bo’lmagan. Aksincha, tabiatshunoslik ancha qadimgi: odamlar bizning jamoaviy tariximizdan boshlab tabiat kuchlarini o’rganib kelishgan.

3. Nazariy asos

Tabiatshunoslik haqiqatni qat’iy tarzda shakllantirish uchun ijtimoiy fanlarga qaraganda ko’proq rasmiy fanlarga, asosan matematikaga tayanadi. Ijtimoiy fanlarda pozitivizm xuddi shunday tendentsiyani aks ettiradi, izohlovchi tendentsiya ham dolzarb bo’lsa-da, bu o’rganilayotgan hodisalarga konkret ma’no berishga harakat qiladi.

4. Tadqiqot usullari

Hozirgi kunda fanning eng mashhur tadqiqot usullari tabiiy fanlardan kelib chiqadi; shu ma’noda matematika va eksperimental usul juda muhimdir. Ijtimoiy fanlar ushbu vositalarni qabul qilgan bo’lsalar-da, ular ijtimoiy faktning murakkabligi sababli kuzatish, so’rovlar yoki amaliy tadqiqotlarni birinchi o’ringa qo’yadilar.

5. Subyektivlik darajasi

Ijtimoiy fanlar mavhum faktlarni tahlil qilish uchun ilmiy usuldan foydalanish bilan bog’liq bo’lgan qat’iylik yo’qligi uchun tanqid qilindi. Tabiiy fanlarga kelsak, ko’rinadigan ob’ektivlik darajasi odatda yuqori, chunki ular kuzatiladigan va fizikaviy hodisalarni o’rganadi; Shunga qaramay, har qanday ilmiy vazifa haqiqatni qandaydir tarzda kamaytiradi.

6. Umumiylashtirish

Tabiatshunoslik sub’ektivlikning rolini cheklashga harakat qilayotganligini hisobga olsak, ularning tadqiqotlari natijalarining umumlashtirilishi ijtimoiy fanlardagiga qaraganda kattaroqdir, bu erda ko’pincha ob’ektiv va takrorlanmaydigan isbotlab bo’lmaydigan gipotetik konstruktsiyalarga murojaat qilish muqarrar. hodisalar tahlil qilinadi.

7. Olimning istiqboli

Ijtimoiy olimlar hech qachon o’zlari o’rganadigan hodisani befarq qoldira olmaydi, chunki ular ijtimoiy voqelikda faol qatnashadilar. Biroq, tabiiy fanlardan tashqi nuqtai nazarni qabul qilish maqsadga muvofiqdir; Shunday qilib, asab tizimini o’rganadigan neyrofiziologiya mutaxassisi buni tashqaridan qiladi, garchi uning e’tiqodi tadqiqotga ta’sir qiladi.

1- variant Cho‘l tabiatiga xos bo‘lgan xususiyatni belgilang

Tabiiy fan 2-sinf 3- nazorat ishi
1- variant
1.Cho‘l tabiatiga xos bo‘lgan xususiyatni belgilang.
A. Buta va daraxtlar zich o‘sadigan joy B. Issiq , jazirama joy D. Salqin, qorli joy
2. Tabiatda qanday o‘rmonlar uchraydi?
A.To‘qay o‘rmonlari, tog‘ o‘rmonlari, cho‘l o‘rmonlari
B. Cho’l o‘rmonlari, muzlik o’rmonlari D. Yaylov o‘rmonlari, tog‘ o‘rmonlari
3.Yurtimizdagi tog‘ nomlari berilgan qatorni toping.
A. Pomir,Ararat B.Hisor,Oloy va Tyanshan D. Alp, Chingiztov
4.Tog‘ tabiatiga xos bo‘lgan xususiyatni ko‘rsating.
A. Yog‘in ko‘p yog‘ad B. Taqirlar uchraydi D. Quyosh ko‘p isitadi
5.Suvda yashovchi hayvonlarni belgilang
A. Nilufar,Nitella B. Delfin, Meduza D. Laminariya, Kit
6.O‘rmon hayvonlari berilgan qatorni belgilang.
A. Echkiemar,tuya B. Ayiq,bo‘ri, tulki D. Baliq, chag‘alay
7.Cho‘l o‘simliklari qaysi qatorda berilgan ?
A. Saksovul, yulg‘un B. Archa,Nilufar guli D. Daraxt , butalar
8. To‘qay o‘rmonlari qayerlarda uchraydi?
A. Daryo bo‘ylarida B. Tog‘larda D. Cho‘llarda
9. Cho‘l hayvonlarini belgilang
A.Tuya, ilon,kaltakesak B. Sakkizoyoq, meduza D. Yo‘lbars, Qoplon
10. Isiriq va yantoqdan nima maqsadda foydalaniladi?
A. Tibbiyotda B. Olov yoqishda D. Foydalanilmaydi
11. Havo harorati yozda juda issiq, qishda juda sovuq bo‘ladigan, yog‘in kam yog‘adigan joy nima deb ataladi?________________________________________
12. O‘tlar, butalar va daraxtlar zich o‘sadigan, hayvonot dunyosiga boy joy nim deb ataladi?______________________________________________
13. Tabiiy ravishda hosil bo‘lgan ulkan balandlik nima deb ataladi?___________
14. Yurtimizda uchraydiga to’g’ tizmalaridan 3 tasini nomini yozing ___________
15. Turli daraxtlarning zich o‘sishi va
hayvonlarning ko‘pligi bilan ajralib turadigan joy nima deb ataladi?___________
Tabiiy fan 2-sinf 3- nazorat ishi
2- variant
1.Cho‘l o‘simliklari qaysi qatorda berilgan?
A. Daraxt , butalar B. Archa,Nilufar guli D. Saksovul, yulg‘un
2. To‘qay o‘rmonlari qayerlarda uchraydi?
A. Daryo bo‘ylarida B. Cho‘llarda D. Tog‘larda
3. Cho‘l hayvonlarini belgilang
A. Yo‘lbars, Qoplon B.Tuya, ilon,kaltakesak D. Sakkizoyoq, meduza
4. Isiriq va yantoqdan nima maqsadda foydalaniladi?
A. Foydalanilmaydi B. Olov yoqishda D. Tibbiyotda
5.Cho‘l tabiatiga xos bo‘lgan xususiyatni belgilang.
A. Issiq , jazirama joy B. Buta va daraxtlar zich o‘sadigan joy D. Salqin, qorli joy
6. Tabiatda qanday o‘rmonlar uchraydi?
A.To‘qay o‘rmonlari, tog‘ o‘rmonlari, cho‘l o‘rmonlari B. Yaylov o‘rmonlari, tog‘ o‘rmonlari D. Cho’l o‘rmonlari, muzlik o’rmonlari
7.Yurtimizdagi tog‘ nomlari berilgan qatorni toping.
A. Pomir,Ararat B. Alp, Chingiztov D.Hisor,Oloy va Tyanshan
8.Tog‘ tabiatiga xos bo‘lgan xususiyatni ko‘rsating.
A. Taqirlar uchraydi B. Quyosh ko‘p isitadi D. Yog‘in ko‘p yog‘adi
9.Suvda yashovchi hayvonlarni belgilang
A. Laminariya, Kit B. Delfin, Meduza D. Nilufar,Nitella
10.O‘rmon hayvonlari berilgan qatorni belgilang.
A. Baliq, chag‘alay B. Echkiemar,tuya D. Ayiq,bo‘ri, tulki
11. Tabiiy ravishda hosil bo‘lgan ulkan balandlik nima deb ataladi?___________
12. Havo harorati yozda juda issiq, qishda juda sovuq bo‘ladigan, yog‘in kam yog‘adigan joy nima deb ataladi?________________________________________
13. Turli daraxtlarning zich o‘sishi va
hayvonlarning ko‘pligi bilan ajralib turadigan joy nima deb ataladi?___________
14. O‘tlar, butalar va daraxtlar zich o‘sadigan, hayvonot dunyosiga boy joy nim deb ataladi?______________________________________________
15. Yurtimizda uchraydiga to’g’ tizmalaridan 3 tasini nomini yozing ___________

Do’stlaringiz bilan baham: