2-sinf I. Dars mavzusi: Kun tartibi va shaxsiy gigiyena. II. Darsning maqsadlari
VII. Darsning borishi:
Jismoniy tarbiya tarixi uning kelib chiqishidan
The jismoniy tarbiya tarixi kontseptsiya sifatida u 1800 yillarning o’rtalarida, Germaniya, Shvetsiya va Angliya kabi davlatlar o’zlarining ta’lim tizimlariga mavzu sifatida kiritishni boshlaganlarida boshlandi. Biroq, ushbu faoliyatning kelib chiqishi tarixdan boshlanadi.
1900-yillarning boshlarida jamoat maktablari jismoniy tarbiya dasturlarini ishlab chiqa boshladilar va 1950 yilga kelib 40 dan ortiq institutlar jismoniy tarbiya sohasida darslar o’tkazdilar.
Ko’pgina o’quv tizimlarida jismoniy tarbiya (ba’zida jismoniy tarbiya deb ham yuritiladi) – bu jismoniy bilim va ko’nikmalarni shaxsga yoki odamlarga etkazish uchun o’yinlar yoki harakatlarni o’rganish uchun ishlatiladigan mashg’ulot.
Sog’liqni saqlash sohasi mutaxassislari uni jamiyatda hayotga tatbiq etishga tobora ko’proq ahamiyat berib kelmoqdalar, chunki bu odamlarning jismoniy va hissiy farovonligini yaxshilashni anglatadi.
Jismoniy tarbiya
Tarix va antik davr
Jismoniy tarbiya jamiyat hayotining dastlabki bosqichlaridan boshlab, oddiy tirik qolish va ovchilik ko’nikmalarini berish kabi oddiy usullar bilan mavjud.
Inson, ko’chmanchi bo’lib, mushaklarini va psixomotor qobiliyatlarini kuchaytirish uchun bir qator mashg’ulotlarni talab qildi. Bu bilan u yeyish uchun ba’zi o’ljalarni qo’lga kiritishni, dushmanlardan (boshqa qabilalar yoki yovvoyi hayvonlarni) himoya qilishni yoki mol-mulkiga g’amxo’rlik qilishni ta’minlashga harakat qildi.
Keyinchalik qadimgi xitoy, hind va misr tsivilizatsiyalari jismoniy tarbiya an’analariga ega bo’lib, asosan sport musobaqalarida, harbiy taktika va jang san’atlarida olib borilgan.
Yunoniston va Sharq ta’siri
Jismoniy tarbiyaning haqiqiy tarixi jismoniy qobiliyatlarni uzatishda qo’llaniladigan metodikalar va ma’lum darajada tarbiyachining turli niyatlari o’zgarishi bilan boshlangan deb hisoblanadi.
Shu sababli, bugungi kunda ushbu intizom qanday rivojlanganligini tushunish uchun yunonlarning ta’siri juda muhimdir.
Qadimgi yunonlar anatomiya, jismoniy yutuq va jismoniy qobiliyatlarni ta’kidladilar; qadimgi dunyoda birinchi marta bu elementlar hayotni muvozanatlashtirishga ilmiy va gumanistik yondashuv bilan birlashtirildi.
Sport musobaqalariga birinchi adabiy havola saqlanib qolgan IliadaGomer tomonidan. Olimpiya o’yinlarining qadimgi yunon an’analari miloddan avvalgi 8-asrning boshlarida paydo bo’lgan. S
Sharqiy dunyoga kelsak, jismoniy tarbiya sohasini ham qadimgi davrlardan kuzatish mumkin. Kundalik hayotga singdirilgan yapon jismoniy mashqlari an’analari kelib chiqadi Bushido (“Jangchi yo’li”).
Zamonaviy jismoniy tarbiya
Ushbu ta’lim sohasining yaratuvchisi bugungi kunda ma’lum bo’lgan Fridrix Lyudvig Jahn deb hisoblanmoqda. 19-asr davomida Jaxn Germaniyada bolalar uchun birinchi gimnastika maktabini tashkil etdi.
Jahn kuch va jismoniy qobiliyatlarning me’yorlarini o’rnatgan jamiyatning eng yaxshi turi deb hisoblar edi. Birinchi ochiq gimnaziya u tomonidan 1811 yilda Berlinda ochilgan. Shu vaqtdan boshlab gimnastika assotsiatsiyasi tez rivojlandi.
Boshqa tomondan, Angliyada ular jismoniy mashg’ulotlarda qatnashish orqali axloqiy rivojlanishni ta’kidlaydigan tizimda sport bilan shug’ullanishni boshladilar.
Ushbu ikki mamlakatning ta’siri butun dunyo bo’ylab sport va jismoniy holatni xabardor qilish uchun juda muhimdir.
Xuddi shu davrda, lekin Jannning rivojlanishidan mustaqil ravishda shved o’qituvchisi Pehr Ling gimnastikaning afzalliklarini ko’rishni boshladi. 1813 yilda u Shvetsiya hukumati bilan Markaziy gimnastika institutini ishlab chiqdi; bu jismoniy konditsionerlik sohasiga katta yordam berdi.
Boshqa ko’plab Evropa davlatlari ushbu harakatga ergashishdi. Birinchidan, xususiy gimnastika maktablari tashkil etildi.
20-asrning boshlarida uyushgan sport turlari keng yoyila boshladi, shuning uchun butun dunyo bo’ylab davlat maktablari jismoniy tarbiya o’quv dasturini ishlab chiqa boshladi.
Yigirmanchi asr
19-asrning so’nggi o’n yilliklari va 20-asr boshlarida Jon Devi va uning hamkasblari ta’limning ilg’or g’oyalarini ilgari surdilar. Ushbu g’oyalar an’anaviy ta’limga qarshi chiqdi va jismoniy tarbiya usulini o’z ichiga olgan islohotlarga olib keldi.
Stenli Xoll va Edvard Torndayk kabi ta’lim psixologlari Dyuining o’quv jarayonida diqqatni jamlash g’oyasini qo’llab-quvvatladilar. Bolalar o’yinlari bolalar rivojlanishining muhim yo’nalishi sifatida tan olinishi kerakligi to’g’risida taklif berildi.
20-asrdan 50-yilgacha davlat maktablarida jismoniy tarbiya mashg’ulotlarini olib borishda sezilarli o’sish kuzatildi.
SSSR kabi jamiyatlar jismoniy tarbiya dasturlarini dastlab harbiy resurslarni yaxshilashga (1920), so’ngra “jismoniy madaniyat” deb nomlangan aholiga ko’rsatma berishga undashdi. Bu Sovet Ittifoqi har doim Qo’shma Shtatlar bilan bir qatorda birinchi o’rinni egallagan Olimpiya o’yinlarida aks etdi.
Aynan 50-60-yillarda jismoniy tarbiya boshlang’ich bosqichda global miqyosda katta o’sishga erishdi.
Barcha xalq ta’limi tizimlari o’quv rejalarida jismoniy tarbiya dasturlarini qabul qilishga da’vat etildi va uni amalga oshirish tobora zarur bo’lib, bolalar va yoshlarda ortiqcha vazn va semirish darajasi yuqori.
Jismoniy tarbiya nima?
Jismoniy tarbiya atamasi o’quvchilar o’z maktablari tizimi orqali ishtirok etadigan har qanday sinfdan tashqari sport yoki jismoniy mashg’ulotlarni ham nazarda tutadi. Boshqa kurslardan farqli o’laroq, bu sohadagi ishlarning aksariyati nazariy o’rganishdan ko’ra ko’proq amaliy ishtirok etishdir.
Jismoniy tarbiya jismoniy tarbiya ongga yordam beradi degan tushunchaga asoslanadi. Ushbu tadbirlar ta’limning qimmatli va muhim tarkibiy qismi sifatida tan olingan.
Qadim zamonlardan beri ko’plab madaniyatlarda jismoniy mashqlar bilan shug’ullanishning ba’zi turlari mavjud bo’lganligiga qaramay, boshqa madaniyatlar adabiyotni o’z ichiga olgan. Bugungi kunda jismoniy faollik ta’limning zaruriy yo’nalishi sifatida qabul qilingan.
maqsadlar
Jismoniy tarbiya mashg’ulotlarining asosiy maqsadi vaqt va joy ehtiyojiga qarab turlicha bo’lishi mumkin. Ko’pincha turli xil jismoniy tarbiya turlari bir vaqtning o’zida sodir bo’ladi; kimdir qasddan, kimdir bilmasdan.
Dunyo bo’ylab aksariyat zamonaviy maktablar, ularning maqsadi o’quvchilarni bilim, ko’nikma, qobiliyat va qadriyatlar bilan jihozlash, shu bilan birga katta yoshda sog’lom turmush tarzini saqlashga undashdir.
Ba’zi maktablarda o’quvchilarning vaznini kamaytirishga qaratilgan jismoniy tarbiya talab etiladi.
Ushbu dasturlarga kiritilgan tadbirlar jismoniy salomatlikni mustahkamlash, vosita mahoratini rivojlantirish, qoidalar, tushunchalar va strategiyalar to’g’risida bilim va tushunchalarni shakllantirishga qaratilgan.
Shuningdek, ular talabalarni jamoaviy guruh sifatida yoki turli xil raqobatbardosh faoliyatlarda shaxs sifatida ishlashga o’rgatishga intilishadi.
Jismoniy tarbiya o’quv rejasi mamlakatlarga qarab turlicha bo’lishiga qaramay, aksariyat o’quv dasturlari o’quvchilarga quyidagi faoliyat turlarida kamida minimal tajribaga ega bo’lishlari uchun mo’ljallangan:
– yakka yoki ikkilangan sport turlari
– jamoaviy sport turlari
Ba’zi maktablar o’quvchilarga afzal ko’rgan sport kiyimlarini kiyishni talab qilsa, boshqalari forma talab qiladi. O’quvchilar maktabdan tashqari sport jamoasiga qo’shilishganda odatda ma’lum bir forma kiyiladi.
Adabiyotlar
- Jismoniy tarbiyaning qisqacha tarixi. Excite.com saytidan tiklandi
- Jismoniy ta’lim. Newworldencyclopedia.org saytidan tiklandi
- Jismoniy tarbiya-Umumiy ma’lumot, o’qituvchilarni tayyorlash. Education.stateuniversity.com saytidan tiklandi
- Jismoniy tarbiya va sport tarixi va rivojlanishi (2015). Jamaica-gleaner.com saytidan tiklandi
- Amerika maktablarida jismoniy tarbiya haqida qisqacha ma’lumot (2014). Iowachiroclinic.com saytidan tiklandi
2-sinf I. Dars mavzusi: Kun tartibi va shaxsiy gigiyena. II. Darsning maqsadlari
c) rivojlantiruvchi maqsad: o’quvchilarda mustaqil va erkin fikrlash ko’nikmalarini rivojlantirish, jismoniy barkamolligini kuchaytirish.
III. Asosiy tushuncha va atamalar: gigiyena, kun tartibi, uxlash, ovqatlanish, dars tayyorlash, rejalashtirish, impulslar va hokazo.
IV. Darsning metodlari: aqliy hujum, Blits-so’rov.
V. Dars usuli: noan’anaviy.
VI. Darsda qo’llaniladigan vositalar: 2-sinf “Jismoniy tarbiya” darsligi, mavzuga oid rasmlar, tarqatma materiallar.
VII. Darsning borishi:
1. Tashkiliy qism: salomlashish, davomatni aniqlash, sportga oid yangiliklar haqida suhbat.
2. O’tilgan mavzuni takrorlash. O’tilgan mavzu: Salomatlikni mustahkamlashda jismoniy mashqlarning ahamiyati.
Takrorlash yuzasidan savollar:
1. Salomatlikni mustahkamlashda jismoniy tarbiya qanday ahamiyatga ega?
2. Kasal bo’lmaslik uchun nima qilish kerak?
IX. Yangi mavzu bayoni :
a) aqliy hujum: Bolajonlar, bir kun davomida nima ishlar qilishingizni va ularning har biriga qancha vaqt ketishini aytib bera olasizmi?
X. Darslik bilan ishlash: O’qituvchi o’quvchilarning javoblarini eshitib bo’lganlaridan so’ng, o’zining kun tartibini misol qilib keltiradi va mavzuni ifodali qilib o’qib beradi.
Kun tartibi va shaxsiy gigiyena. 1
Jimoniy tarbiya va sport bilan shug’ullanishda o’z kun tartibingizni tuzishingiz hamda kun tartibi va shaxsiy gigiyenaga qat’iy rioya qilishingiz kerak.
Shaxsiy gigiyena deganda nima tushuniladi? Bu, avvalo kun tartibi, ularda harakat faolligi, teri va tanani parvarish qilish, me’yorida dam olib uxlash, vaqtida to’g’ri ovqatlanish, zararli odatlardan o’zini tiyish, o’rganilgan bo’lsa voz kechish, kiyim-kechaklarni toza tutish, zaruriy talab va shartlarga rioya qilishdan iborat.
Kun tartibi nimani bildiradi? Har bir o’quvchi kun tartibida ko’plab xilma-xil unumli faoliyat bilan band bo’ladi: maktabga boradi, uy ishlarini bajarishda ota- onasiga ko’maklashadi, o’rtoqlari bilan turli jismoniy mashqlar bajaradi, harakatli o’yinlar o’ynaydi, dars tayyorlaydi va hokazo. Buning uchun o’quvchi o’zi bajaradigan kundalik hamma asosiy ishlarni rejalashi, shu ishlarning har biri bilan qachon shug’ullanish kerakligini o’ziga belgilab olishi va uni o’z vaqtida to’la bajarishga odatlanishi lozim. Bu kun tartibidir.
Kun tartibiga amal qilishda jismoniy mshqlarning ahamiyati juda katta. Chunki, hatto eng kichik harakatdan so’ng ham miyaga juda ko’p muhim asab signallari ( impulslar) yetib boradi. Miya ularga javob berib nafas, qon aylanishi va boshqa a’zolarga o’zining maxsus buyruqlarini yo’naltiradi. Natijada nafas, qon aylanishi tezlashib, hamma a’zolar ko’proq kislorod oladi va faoliyat yaxshilanadi. Inson o’zini tetik, bardam, sog’lom his qiladi, ish qobiliyati oshadi.
1 Mahkamjonov K, Xo’jayev F. Jismoniy tarbiya. 2 – sinf o’quvchilari uchun o’quv qo’llanma: – T.: “O’zbekiston. 2010. 9-12 betlar.
#Audio_matnlar 2-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi darslig | Respublika ta’lim markazi |Rasmiy
Nobel mukofoti 13-bet
Ko’chmanchi qushlar 61-bet
Oltin koni 51-bet
Qo’ng’ir ayiq 43-bet
Sharikning tug’ilgan kuni 19-bet
Maktab 17-bet
Hashar elga yarashar 36-bet
Joy nomlari 40-bet
O’zbek hunarmandlari 99-bet
Oshxonamiz ramzi 6-bet
Kelajak me’mori 109-bet
Tanamiz-mo’jizamiz 91-bet
Mehnatkash choynak 82-bet
Ertak qahramonlari 71-bet
Darslikning II qismi uchun tayyorlangan audio matnlar
Sobirjon fermer 5-bet
Hayvonlar podshosi 12-bet
Men vaqtni boshqaraman 14-bet
Kelajak robotlarnikimi? 23-bet
Ikki g’aroyib ixtiro 32-bet
Quyoshning kaltagi 36-bet
Kutubxonadagi suhbat 42-bet
Yaxshilik ortidan yaxshilik keladi 49-bet
Amirni yenggan non 60-bet
Dangasa harflar 69-bet
Ketkazyapmiz bo’yoqni 80-bet
Boloalar qo’shiqlari 85-bet
Tovushlar 87-bet
Qoida bilmas yalmog’iz 95-bet
Ikki yo’l 106-bet
Kanalga obuna bo’lish:
Telegram | Facebook | Instagram | You Tube
MMTV huzuridagi Respublika ta’lim markazi. . Facebook: https://www.facebook.com/edurtm.uz/ . YouTube:https://www.youtube.com/channel/UCTcedC5HxHGnHRSYeyoV5ZQ. Metodik xizmat:https://t.me/rtm_metodik_.
telegram-store.com © 2016-2022
Non official site about Telegram
- Maxfiylik siyosati
- Terms of Service
Barcha huquqlar himoyalangan. To’liq materiallardan nusxa ko’chirish va foydalanish taqiqlanadi, qisman iqtibos keltirish faqat saytga giperhavola bo’lganda mumkin telegram-store.com.