Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi

javob berish mumkin.

Algebra I

�� Matematika darslarida yoki imtihonlarga tayyorgarlikda qiynalyapsizmi? Yoki siz o’qituvchimisiz? Attestatsiya yaqinmi? Bizning onlayn algebra kursimiz hozirgacha 6000dan ortiq o’quvchi va o’qituvchilarga matematikadan sinfida birinchi bo’lishga, orzu qilgan top universitetiga grantga kirishiga va attestatsiyadan o’tib oyligini oshirishga sababchi bo’ldi!

�� Ushbu top kursimiz 5-sinfdan 11-sinfgacha boʻlgan barcha algebra mavzularini, ya’ni natural son, kasrlardan tortib to trigonometriya va hosilalargacha bitta bittalab mukammal o’rgatadi. IMO xalqaro matematika olimpiadasining kumush va bronza medallari sovrindori, O‘zbekiston xalqaro matematika olimpiada jamoasi murabbiyi malakali ustoz Umid Raxmonovning maxsus dars o’tish usullari bilan siz algebra bo‘yicha har qanday misol va masalalarni ishonch bilan yechishni o’rganasiz.

�� Bizning o’quvchilarimiz quyidagi ajoyib natijalarga erishdilar va erishib kelmoqdalar:

�� Eng sara oliy o’quv yurtlariga grantga kirishga

�� Matematika boʻyicha tanlovlar gʻolibi bo’lishga

�� Attestatsiya va sertifikat imtihonlaridan muvaffaqiyatli o’tib oylik maoshi 50%gacha oshishiga

�� Maktabda akademik natijalari yaxshilanib top o’quvchilar qatoriga kirishga

��‍�� Onlayn kursimiz sizga quyidagilarni taqdim etadi:

✅ Eng sifatli va keng qamrovli video darslar

✅ Tushunishni mustahkamlash uchun har bir mavzudan keyin mashqlar

✅ Telegram yopiq guruhida o’zingiz kabi maqsadi katta yoshlar bilan kursga oid bahs munozaralar

✅ Bepul algebraga oid vebinarlar

✅ Imtihonlarga tayyorlanish bo’yicha bepul master klasslar

�� Bularning barchasi quruq emas! Bizning kursimiz ushbu kursni o’qib ajoyib natijalarga erishgan minglab talabalarning 5 yulduzli reytingiga ega. Mana, ba’zi talabalarimiz fikrlari:

“Judayam zo’r, men oldin ham kursni sotib olgandim yoqganligi uchun yana boshqatdan sotib oldim. Gap yo’q!” – Islom Usmonov, Mirzo Ulug’bek tumani

“Algebra kursi uchun to’lov qilganimiz dengizdan bir tomchi. Darslar juda ajoyib tushunarli va sodda o’tilgan!” – Sherzod Vaisov

“Kursning saviyasi juda ham a’lo darajada ekan. Haqiqiy professional tashkil etilgan kursligiga birinchi darsdayoq amin bo’ldim. Ochig’i hech ikkilanmay ushbu kursni olishni tavsiya qilaman. Afsuslanmaysiz. “ – Normurod Jumayev, Samarqand shahar

�� Cheklangan muddatga 499’000 so’mlik kursni maxsus 20%lik chegirma bilan 399’000 ga xarid qilishingiz mumkin. Ushbu ajoyib taklifni qo’ldan boy bermang! Taklif faqat 5-martgacha amal qiladi!

�� Hoziroq ro’yxatdan o’ting va 2023-yilning eng muvaffaqiyatli talabalari jamoasiga qo’shiling! ��

Quyida algebra videodarsidan lavhalar ko’rishingiz mumkin:

Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi

atamalarni va amallarni puxta o’zlashiradilar amalda qo’llaydilar.

Ikkinchi tarafdorlari esa qachonki o’quvchi amal o’rtasidagi bog’lanish va

amallarni o’zlashtirib tegishli atamalarni hamda tenglamalarni arifmeti

usulda qo’llaydigan qonunlarni ongli ravishda bir qolibga sola olsagina

tenglamalarni yechishga o’rgatish jarayoniga o’tish mumkin.

Boshlang’ich sinf o’quvchilarning algebraik bilimlarni va tushunchalarni

shakllantirishda ifoda, tenglama va tengsizlik tushunchalarni o’rnini

nihoyatda kattadir. O’quvchilar tomonidan tenglamalarni tuzish va ularni

bajarishga oid topshiriqlar tafakkurga yo’naltirilgan ijodiy mazmundagi

topshiriq ko’rinishlardan biridir. Bunday turga mansub topshiriqlarni.

d)tengsizlik tuzish shularga ajratib tahlil qilinadi.

O’quvchiarda ifoda tuzish malakasi shakillantirgandan so’ng ifoda tuzish

biroz murakkablashtiriladi. Endi ularda ifoda tuzish emas balki “noma’lum

qo’shiluvchini topish”, noma’lum kamayuvchini topish, noma’lum

ayriluvchini topish kabi murakkablashtirilgan ifodalarni tuzish masalasi

Hozirgi zamon uslubiyatida tenglamalar yechishni o’rgatishda III bosqichda

ish olib boriladi.

II.x harfi bilan x+2=5, x-3=4 kabi eng sodda tenglamalarda ma’lumsonni

belgilash uchu qabul qilingan.

III.Tenglamalarni amallaning va natijalari orsidagi bog’lanish asosida

Tayyorgarlik ishi 1dan 10gacha bo’lgan son bilan tanishtirish darslarda

1-sinf matematika darsligida quyidagi mavzulardagi misollar orqali tanishi

3 + * =4 * + 2 = 5 misollar ham rasmlar orqali ifodalanadi.

Sonlar bir qavatdagi darajalarda yashashadi sonning qo’shnisini nomini aytish

kerak bo’ladi. Agar o’quvchilar topshiriqning uddasidan chiqa olmasalar, u

holda quyidagi savollar orqali o’quvchilarga yengillik beriladi. 9sonini hosil

qilish uchun 7ga qanday sonni qo’shish kerak? 0,1,2 sonlarinidan qaysilikini

bilib olishimiz kerak. 7+0 ni qo’shsak 7 hosil bo’ladi, 0 bo’lmaydi. 7+2=9

bo’ladi demak javob 2ga teng hisoblanadi. Oquvchilarga tez –tez shuday

misollar yordamida ko’plab misollar yechtirsa birin- ketin shunday

ko’rinishdagi misollar bian tanishib boraveradilar. O’quvchilarga

mustahkamlash uchun topshiriqlar beriladi.Masalan x-4, x+3=11, 5>3, 8+x=12

O’qituvchi bolalardan asoslab berishni so’raydi.

“Nega x+3=11, 8+x=12 yozuvlarinitanladingiz? Tenglamalarni yechish nimani

Tenglama yechish, demak, shunday sonni topish degan so’zki, uni berilgan

tenglamaga qo’yilganida to’g’ri tenglik hosil bo’ladi. Masalan: x+3=7

yechadigan o’quvchi bunday mulohaza yuritadi: 1soni tenglamaning yechimi

emas, chunki 1+3=4 tenglamada esa 7 berilgan; 2+5=7 teng degan fikrga keladi.

3-sinfda rivojlantiruvchi ta’lim maqsadlarini nazarda tutib, 8*x=8, 7+x=7

ko’rinishdagi tenglamalar yechiladi. Yechishda qandaydir sonni 8ga

ko’partiganda 8hosil bo’ladi. Bu son 1 sonni hisoblanadi, chunki har qanday

sonni 1ga ko’ytirsak o’sha sonni o’ziga tengdir.

Tenglamalarni yechishning III bosqichi shakllantiriadi.

Bu vaqtda kelib o’quvchilar noma’lum qo’shiluvchi, ayriluvchi, kamayuvcgi,

bo’linuvchi, bo’linmalar bilan tanishgan bo’ladilar. Amallarning komponentlari

va natijasi orasida bog’lanishni bilishlariga tayanib tenglamalar

yechayotganlarida, bolalar 3ta qoida haqidagi bilimlarini qo’llay olishlari kerak.

Shu sababli tenglamalarni yechishda bunday xatoliklarga yo’l qo’yiladi:

1. Noma’lum qo’shiluvchini topishda yig’idiga ma’lum qo’shiluvchini qo’shib

yuboradilar. x+20=37; x=37+20; x=57

2. Kamayuvchini topishda ayirmadan ayriluvchini ayiradilar.

x-30=54, x=54-30, x=24

3. Ayiriluvchini topishda ayirmaga kamayuvchini qo’shadilar.

20-x=14, x=14+20, x=34

Tenglamalarning ildizlarini topishga doir topshiriqlar beriladi:

1. Hisoblashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.

Topshiriqlarning mazmunidan ko’rinib turibdiki, o’quvchilar tenglama

“ildizi” degan yangi tushunchani o’zlashtirishga qaratilgan.

2. Hisolashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.

3. O’tilganlarni takrorlashda shakli yuqoidagi kabi topshiriqlarga o’xshash

mashqlarni ham qo’llash mumkin. Masalan, 10,100,1000ga ko’paytirishda

quyidagilar tavsiya etiladi.

4. Ko’paytirishning taqsimlanish xossasini takrorlash uchun mashqlar.

5. O’tilganlarni takrorlashga doir quyidagi mashqlar foydalidir.

Hisolashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.

6.Ko’rsatilgan tenglama juftliklarining har birida ildizlarining to’g’riligini

a) x+(90+30)=180 (x+90)+30=180

7.Quyida keltirilgan tenglamalarda “x” o’rniga istalgan son qo’yilsa, ifodaning

ikkala tomoni ham teng chiqadi.

Bu kabiy topshirqlani muhokama qilish hamda bajarish jaroyonida “+”,

ko’paytirish xossalarini va tenglamalarini bajarish qoidalariga rioya qilishni

8. 18484:6=3080(4q) qoldiqli bo’lishga doir misoldan foydalanib,tenglamalarni

O’quvchilar namunada berilgan misol b-n har bir tenglamani taqqoslaydilar,

kompanentilar orasidagi bog’lanishlar hamda qoldiqli bo’lishdagi natija

haqidagi bilimlarini qo’llab “x” o’rniga qo’yiladiga sonni oson ravishda

belgilab oladilar. Masalan, 18484=3080*x+4 tenglamada x=6, chunki bo’luvchi

qoldiqqa ortirilgan noto’liq bo’linma va bo’linuchining ko’paytmasiga teng.

9.Berilgan misollarda qoldiqni “x” harfi b-n belgilaymiz

Yuqoridagi kabi mashqlar orqali o’quvchilarning komponentilar orasidagi

bog’lanishlar va qoldiqli bo’lishdan chiqqan natijalar haqidagi bilimlari

takrorlanadi. Masalan, qoldiq (“x”) ni topib ayirib, hosil bo’lgan ifodaning

qiymatini bo’linuvchiga bo’lamiz.

10.Ustun b-n yechiladigan misolda foydalanib, tenglamalarning ildizlarini

Bu kabi tenglamalarda “x”ni topish u-n qo’shish amali ayirish amali b-n,

ko’paytirish amali bo’lish amali b-n yechib topiladi.

a)375*x=9000 tenglamaning ildizini topish uchu ustun b-n yechiladigan misolni

tahlil qiladilar. Agar bu misolda 375- birinchi ko’paytuvchi , 9000 esa uning

qiymati bo’lsa, u holda 2-chi ko’paytuvchi x=24 bo’ladi.

11. Tenglama tuzib yechiladigan masalalar va ularni o’rganish metodikasi .

Dasturning asosiy talablariga xatto eng sodda tenglamalarning yecha olish

uquvlari ham kiritilgan.

Masalalarni tenglamalar usuli bilan yechish ham shu maqsadlarni ko’zda

tutadi.O’quvchilarga tenglamalar tuzish va uni yechish o’rgatish metodikasi

ayrim masalalarni tenglamalarni tuzish yordamida yechish imkonini beradi.

Masalalarni tenglamalar usuli bilan yechish masalaning mazmunini

o’zlashtirishga, uni puxta tahlil qilishga yordam beradi. O’quvchilar berilgan va

izlanayogan miqdorlar qaysi amalning qanday komponentlari ekanligini

aniqlashni o‘rganadilar. Dastlabki, vaqtlarda o’quvchilar masalaning ma’nosi

b’yicha tenglamalar tuzadilar, tuzilgan tenglama bo’yicha amallarning

koponentilar nomlarini aniqlaydilar, amallarning qaysi koponenti ma’lum ekani

va masalada qaysi koponenti noma’lum ekanligini aniqlaydilar .Tenglamalar

tuzish usuli b-n yechiladigan dastlabki masalalar mana bunday ko’rinishda

bo’ladi. Quyida siz b-n birgalikda 4-sinf Matematika darsligida berilgan misol

va masalalarni ko’rib chiqamiz.

№ 233. Masalani tenglama tuzib yeching

Agar noma’lum songa 420 soni qo’shilsa , 600 soni hosil bo’ladi. Shu noma’lum

Noma’lum sonni x harfi b-n belgilaymiz. Noma’lumni belgilab olganimizdan

keyin mana bunday ko’rinishga ega bo’lgan tenglama hosil bo’ladi.

Masalani tahlil qilib unga tegishli bo’lgan qisqa yozuvni tuzib olamiz.

-masalada sonlar ustida qanday amal bajarilgan? “+” belgisi qo’yiladi.

– ikkita son qo’shilmoqda

– birinchi son noma’lum sonni [x] b-n belgilaymiz.

-ikkinchi son 420 “+” belgisidan o’ng tomonda qo’yiladi

-“Hosil bo’ladi” so’zini “=” belgisi b-n ifodalaymiz

-natijada 600 hosil bo’ladi u “=” belgisidan keyin yoziladi

– tuzilgan ifoda tenglama deb ataladi

-ifodada “=”, “x” bo’lganligi uchun tenglamadir

-Ifodada “+” bo’lsa birinchi qo’shiluvch, 2-chi qo’shiluvchi.

-Qo’shish natijasi yig’indi deb ataladi

Endi masalalarni tenglamalar tuzish usuli bilan yechishda uncha katta

bo’lmagan sonli, suvjetli masalardan ham foydalanishimiz mumkin. Biz buni

quyida 1-sinf kitobida keltirilgan masala misolida o’rganamiz.

Masala:avtosalonda ertalab 89ta avtobus bor edi. Bir necha avtobus ishga chiqib

ketgandan keyin, avtosalonda 80ta avtobus qoldi. Nechta avtobus ishga chiqib

Ishga chiqdi-? Ta

Masalaning mazmuniga ko’ra 89-x=80 tenglama tuziladi,

ma’lum ekanligi, noma’lum esa ayriluvchi ekanligi aniqlanadi.

Tuzilgan tenglama noma’lum qo’shiluvchini topish asosida, yechim masalaning

ma’nosi bo’yicha tekshiriladi va javob yoziladi.

Shunday qilib,o`quvchilar masalaning mazmuni ustida ishlash jarayonida uni

odatdagi tilimizdan matematika tiliga o`tkazadilar .Bu esa masala shartiga ko`ra

tenglamalar tuzishga ,undagi ma’lum va noma’lumlarni aniqlashga yordam

Boshlang`ich ta`lim dasturining asosini tashkil qiluvchi arifmetik materiyallar

umumlashtirish maqsadga muvofiq bo`ladi.Shu munosabat bilan 3-

4sinflarda noma`lum bilan berilgan masalalar yechishga , noma’lum

qatnashgan ifodalar tuzishga alohida e`tabor qaratiladi .

Tegishli arifmetik masalalar qarab chiqish bilan bog`liq holda tenglamalarni

yechish bilan bog`liq ish asta-sekin kuchaytirib boriladi.

2.1 Tengsizlik tushunchasini kiritish metodikasi .

Boshlang`ich matematika dasturi o`z oldiga bolalarni sonlar bilan matematik

ifodalarni taqqoslash ,natijalarini ,,>’’ ,, “ munosabatlarining bolalar ongiga yetqazishni yaxshi usuli

hisoblanadi.Katta va kichik doirachalar sonlarni taqqoslashda doiracha ostiga

bittadan kichik doira qo’yiladi. Agar katta doiracha juftsiz qolsa, katta

doirachalar ko`p, kichik doirach juftsiz qolsa, kichiki ko`p bo`ladi.

Bir xillarni emas, balki har xil hollatdagi narsalarni taqqoslash kerak.

O’qituvchi qo’liga bir daftar oladi va savol qo’yadi “bu daftarlar birinchi

qatordagio’quvchilarga yetadimi?” Agar bolalar birinchi qatordagi bolalar sonini

va daftarlar sonini sanashni taklif qilishsa, savolga narsalarni sanamay turib ham

javob berish mumkin.

Katta, kichik munasabatlarining mazmunini tushuntirishdagi muhim qadam

taqqoslanayotgan guruhlarni birida narsalar soni 2-ga qaraganda nechta

ortiqligini bajarishdan iborat.

Shu maqsadda quyidagi mashqlar berilgan,

1) bilingchiqaysi uchburchaklar ko’p

qizil uchburchaklarni (4) yoki yashil uchburchaklarmi (5)

2.Oltita kvadratni qo’ying, tagiga shuncha doiracha qo’ying doirachalar

kvadratlarga qaraganda bitta ortiq bo’lishi uchun nima qilish kerak?

Uchburchaklar ortiq bo’lishi uchun bir nechta uchburchak qo’shish kera.

Birinchi o’nlik sonlarni raqamlash o’rganilayotganda sonlarni taqqoslashga

o’tiladi. Boshqa sonlarni taqqoslash amalga oshiriladi.

Keyinchalik sonlarni taqqoslashda o’quvchilar bu sonlarning natural qatoridagi

o’rinlariga asoslanishlari mumkin.

5soni 6 kichik,chunki sanoqda 5 , 6 dan oldin aytiladi, yoki 6,5 dan katta, chunki

6 sanoqda 5dan keyin aytiladi.

100 ichida sonlarning raqamlashni o’rganishda sonlarni taqqoslash yo ularning

natural qatordagi o’rinlari asosida yo sonlarning tarkibini bilish asosida tegish

xona sonlarini yuqori xonasidan boshlab taqqoslash asosida amalga oshiriladi.

81>72, chunki 8 o’nlik, 7o’nlikdan katta;

46>42, chunki o’nliklari teng bo’lgani b-n ham birinchi sonning birligi, ikkinchi

son birligidan katta.

Aniq sonlarni taqqoslash

Bilan birga bolalarni uzunliko’lchovlarida ifodalangan ismli sonlarni

taqqoslashga ham o’rgatish kerak. Ismli sonlarni taqqoslashga asoslaniladi.

Bolalar, masalan, 1dm va 6sm sonlarni taqqoslar ekanlar, oldin tegishli

kesmalarni chizishadi va bu kesmalar, oldin tegishli kesmalarni chizishadi va bu

kesmalarni taqqoslab, qaysi son katta, qaysi son kichik ekanligi haqida xulosa

O’quvchilarda katta kesmaga teng kesmalarga teng sonlar mos kelishi haqida

yaqqol tasavvur hosil bo’lguncha ismli solarni taqqoslash kesmalar

taqqoslashga asoslanib olib boriladi.

Miqdorlarni taqqoslash avval narsalarning o’zlarini berilgan xossasi

bo’yicha taqqoslashga asoslanib bajariladi, keyin esa miqdorlarning son

qiymatlarini taqqoslash asosida amalga oshiriladi, buning uchun berilgan

miqdorlar bir xil o’lchovlarda ifodalab olinadi.

1. Tengliklar to’g’rimi yoki noto’g’rimi tekshirib ko’ring

2m 5sm=25sm, 1t 800kg=4800kg, 100min= 1soat

2. Teng miqdorlarni tanlab qo’ying. 7km 500m=. m, 3080kg =. t. kg.

3. Son qiymatlarni shunday tanlab qo’yingki, yozuv to’g’ri bo’lsin.

xsoat 16. 17t500sr 4,

2. 72:k 5, 2 5, 2 20

3. Yozilmay qolgan son ishorasini qo’yish

Bunday yozuv hosil bo’ladi.

O’qitishning ikkinchi yili boshida tengsizlik atamasini o’zi kiritiladi.

“Katta yoki kichik” atamalarini bilish shu yerning o’zida tengsizliklarni ajrata

olishga doir ishda mustahkamlanadi. Shundan keyin (100,1000, ko’p xonali

sonlar konsentrlarida soni tengsizliklari b-n bajariladi. Arifmetik amallarning

xossalari haqidagi bilimlarni mustahkamlash va qo’llashda foydalinadi.

a) Ifodalarni hisoblashlarni bajarmay turib taqqoslaydi.

7*6 va 6*7 (6+3)*8 va 6*8+3

9+8 va 8+9 bu kabi mashqlarni qo’shish va ko’paytishning o’rin

almashtirish xossasi qoidasi mustahkamlanadi.

b) Sonlarni taqqoslaydi 9427va9518

Ikkinchi son birinchi sondan katta

c) Ifoda va sonni taqqoslaydi 800-423va 800

O’quvchilar topshiriqni bajarishda mulohaza yuritadilar ”

tushunchalarini shakllantirish, o’quvchilarni farqlay olishga o’rgatish

malakalarini rivojlantirushni nazarda tutadi.

Demakki, har bir o’qituvchi o’quvchilarni dars jarayonida foalashtirishi,

bolalarning matematik ko’nikmalarini, tenglama va tengsizliklarni tuzish va uni

yecha olish malakalarini rivojlantirib borishi lozim.

1. Karimov I.A.”Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining

poydevori” Toshkent: “Sharq” 1997

2. Karimov I.A “Yuksak ma’naviyat –yengilmas kuch” Toshkent 2008

3. O’zbekiston Respublikasi “Ta’li to’risidagi qonuniy barkamol avlod-

O’zbekiston taraqqiyotining poydevori” Tosh.1997

4. O’zbekiston Respublikasi xalq ta’lim vazrligi Respublika ta’lim

5. O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”

6. Boshlang’ich ta’lim konsepsiyasi Tosh. 1998

7. Jumoyeva M.E. , Tojieva Z.G’. “Boshlang’ich sinflarda matematik

o’qitish metodikasi” Tosh. 2005

8. Bikbayeva N.U. ,Sidelniqova R.U. , Adambekova G.A. “Boshlang’ich

sinflarda matematik o’qitish metodikasi” Tosh. 1996

9. Levenberk L.Sh. , Ahmadjonov I.T., Nurmatov A. N. “Boshlang’ich

sinflarda matematik o’qitish metodikasi” Tosh. 1985

10. Bikbayeva N.U, Yangaboyeva E, Matematika 3-sinf u-n darslik

11. Boshlang’ich ta’lim jurnali 7-son 2007 28-29-30-betlari

12. Boshlang’ich ta’lim jurnali 9-son 2008 28-29-betlari

13. Boshlang’ich ta’lim jurnali 9-son 2009 30-31-betlari

2. Tenglamalar tushunchasini kiritishga tayyorgarlik………….11-15

3. Tenglama tushunchasini kiritish…………………………….15-18

4. Tenglamalarni yechishga o’rgatishmetodikasi (amal komponentlari va ular

orasidagi bog’lanishlarga asosan)………………………18-22

5. Tenglama tuzib yechiladigan masalalar va ularni o’rganish

6. Tengsizlik tushunchasini kiritish metodikasi. 24-26

7. Tengsizliklarni yechishga o’rgatish metodikasi. 26-28

9. Foydalanilgan adabiyotlar……………………. 33

Al-Xorazmiy nomidagi Urganch Davlat Universiteti

Pedagogika fakulteti “Boshlang’ich ta’lim va sport

tarbiyaviy ishi” ta’lim yo’nalishi 4- bosqich talabasi

Davletova Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan

tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi”

mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi.

O’zbekiston Respublikasi mustaqqil davlat bo’lganidan keyin katta sinovlarni

boshidan kechirib, qiyinchilik va to’siqlardan o’tibgina qolmasdan, balki

iqtisodiy va madaniy hayotimizda iz qoldiradigan ko’plab sharafli ishlarni

O’zbekiston Respublikasining yangi, mustaqil sharoitda rivojlanishi 1-navbatta

milliy mustaqil mafkuraning yaratilishi muomosini ilgari surmoqda.Yangi

mafkura yosh avlodni sog’lomlashtirish bilan bog’liq bo’lib, u bolalarning

faqatgina jismoniy sog’lom bo’lishigina emas, balki ma’naviy jihatdan ham

barkomol bo’lishini o’z ichiga oladi. O’qituvchilarning hayotda faoliyat tutishi

ko’p jihatdan ularning ma’naviy madaniyatini shakllantirishni belgilab beradi.

Ana shulardan kelib chiqib, tadqiqotning tanlangan mavzusi dolzarb mavzu

Bugungi bozor iqtisodiyoti sharoitida yoshlarga ta’lim-tarbiya berishning

samaradorligini oshirish, uning sifatini yanada yaxshilash masalalari bugungi

kunda dolzarb muomolardan biridir. Ana shu nuqtai nazardan yoshlarni erkin

fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ma’naviy- axloqiy jihatdan yetuk, komil

inson bo’lib yetishishida matematika fanining ro’li beqiyosdir.

Ushbu bitiruv malakaviy ishning mavzusini dolzarbligi bitiruvchi tomonidan

yetarlicha chuqur ilmiy jihatdan ishlangan. Bitiruv malakaviy ishning kirish

qismida muomoning dolzarbligi bitiruvchi tomonidan asoslab berilgan.

Bitiruv malakaviy ishida algebraik materiallarning nazariy asosi ochib berilgan.

Tenglama tushunchasini kiritish etaplari metodik adabiyotlar asosida tahlil

qilingan.Tengsizlik tushunchasini, ularni o’rganish darslikda berilgan misollarni

tahlil qilish asosida ochib berilgan.

Xulosa Bitiruv malakaviy ishining natijalari, qilingan xulosalar aks ettirilgan.

Men Davletova_Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan

tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi” mavzusidagi bitiruv

malakaviy ishini tugallagan deb hisoblab, uni himoya qilishga tavsiya qilaman.

Taqrizchi: Yangibozor tumanidagi 14- son umumta’lim

maktab o’qituvchisi Ibragimova O.

Al-Xorazmiy nomidagi Urganch Davlat Universiteti

Pedagogika fakulteti “Boshlang’ich ta’lim va sport

tarbiyaviy ishi” ta’lim yo’nalishi 4- bosqich talabasi

tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi”

mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi.

Respublikamizda xalq ta’limini demaqratlashtirish, insonparvarlashtirish

va o’quchilarni erkin fikrlash qobiliyatlarinib rivojlantirish orqali ularda

matematik ko’nikmalarini shakllantirishga alohida e’tibor qaratmoqda.

Maskur talablarning amalga oshirishda o’quv jarayonini to’g’ri tashkil

qilinishi hamda darslik va o’quv qo’llanmalarini mavjudligi katta

O’zbekiston Respublikasining yangi, mustaqil sharoitda rivojlanishi 1-

navbatta milliy mustaqil mafkuraning yaratilishi muomosini ilgari

surmoqda.Yangi mafkura yosh avlodni sog’lomlashtirish bilan bog’liq

bo’lib, u bolalarning faqatgina jismoniy sog’lom bo’lishigina emas, balki

ma’naviy jihatdan ham barkomol bo’lishini o’z ichiga oladi.

Yoshlarninglarning erkin fikrlash qobiliyatlarinib rivojlantirish, ma’naviy-

axloqiy jihatdan yetuk, komil inson bo’lib yetishishida matematika

fanining ro’li beqiyosdir. Ana shulardan kelib chiqib bitiruv malakaviy

ishining mavzusi to’g’ri tanlangan.

Ushbu bitiruv malakaviy ishning mavzusini dolzarbligi bitiruvchi

tomonidan yetarlicha chuqur ilmiy jihatdan ishlangan. Bitiruv malakaviy

ishning kirish qismida muomoning dolzarbligi bitiruvchi tomonidan

asoslab berilgan. Bitiruv malakaviy ishning kirish qismida muomoning

dolzarbligi bitiruvchi tomonidan asoslab berilgan.og’zaki hisoblash

jarayonida darchali misollarni yechish asosida tenglamani kiritishga

asoslangan. Tenglamani yechish esa amal komponentlari ular orasidagi

bog’lanishga asosan ochib berilgan.

Xulosa Bitiruv malakaviy ishining natijalari, qilingan xulosalar aks

Men Davletova Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan

tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi” mavzusidagi bitiruv

malakaviy ishini tugallagan deb hisoblab, uni himoya qilishga tavsiya

Ilmiy rahbar: G’. Xudayberganov

Document Outline

MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
UNIVERSITETI
DAVLETOVA XOSIYAT QOZOQOVNANING
Urganch- 2012 yil
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT
DAVLETOVA XOSIYAT QOZOQOVNANING
Urganch- 2012 yil
MALAKAVIY – BITIRUV ISHINI BAJARISH
GRAFIGI.
Bitiruv talaba _____________
Malakaviy- bitiruv ishini tayyorlash bo’yicha topshiriq
Talaba Davletova_Xosiyat________________________________
Tenglama tushunchasini kiritishga tayyorgarlik________________
Rahbar____________
Kafedrasi mudir: dots. S.Ollaberganova
Bitiruv-malakaviy ish loyihasi rahbari: ______________________
III.Xulosa
Kirish
Ayirish amali uchun
Tenglama tushunchasini kiritish
5+x=8 Tenglama
X +3=11
X=11-3
Namuna: x -18=22
Tenglamani yeching
9.Berilgan misollarda qoldiqni “x” harfi b-n belgilaymiz
№ 233. Masalani tenglama tuzib yeching
Aniq sonlarni taqqoslash
Tengsizliklar tuzishning ikki jihatini qarash m-n.
C+23

Do’stlaringiz bilan baham:

Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi

Algebra I

Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi

Document Outline

Related posts: