6-sinflar uchun texnologiya fanidan test savollari 1-chorak
Qashqadaryo viloyati hokimligi
6 sinf ingliz tili 3 chorak test
Chora-tadbirlar nomi
Amalga oshirish mexanizmi
Ijro muddati
Sarf etiladigan mablag‘ va moliyalashtirish manbalari
Ijro uchun mas’ullar
2023 — 2026-yillarda turizmni kompleks rivojlantirish bo‘yicha quyidagilarni naza�da tutuvchi qaror loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritish:
Shahrisabz tumanidagi Miraki, Suvtushar va Sarchashma, Kitob tumanidagi Qaynar va Bashir, Qamashi tumanidagi Beshterak, Chiroqchi tumanidagi Qalqama va Mirishkor tumanidagi Jeynov qishloqlarida turizmni rivojlantirish;
Kitob tumanida “Qaynar” va Shahrisabz tumanida “Miraki” turistik-rekreatsion zonalarini tashkil etish.
1. Qaror loyihasini tayyorlash.
2. Qaror loyihasini vazirlik va idoralar bilan kelishish hamda va ularning xulosalarini olish.
3. Qaror loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritish.
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Madaniyat va turizm vazirligi
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
2023-2024-yillar davomida viloyatda to‘qimachilik sanoatida tayyor mahsulot ishlab chiqarish hajmini 32 foizdan 66 foizga yetkazish maqsadida Koson tumanida matoni bo‘yash loyihasini amalga oshirish yuzasidan infratuzilma tarmog‘ini shakllantirish uchun 2023-yil investitsiya dasturi doirasida 31 milliard so‘m mablag‘ ajratish.
1. Koson tumani “Do‘stlik” MFY hududidagi 5 gektar yer maydonida talab etiladigan infratuzilma tarmoqlarining hisob-kitoblarini amalga oshirish.
31 mlrd so‘m respublika budjeti mablag‘lari hisobidan
(Saifnazarov) ,
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
2. Ushbu hududda tozalov inshootini zamonaviy talablar asosida qurib bitkazish.
Ko‘kdala tumanidagi 20 gektar yer maydonida klaster usulida mebel mahsulotlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashgan markaz tashkil qilish.
1. 20 gektar yer maydonini davlat zaxira fondiga qaytarib, lotlarga taqsimlagan holda elektron auksion savdolariga chiqarish.
2. Kasb-hunarga o‘qitish muassasalarida mebelsozlik bo‘yicha o‘quv kurslarini tashkil qilish.
3. Mebel ishlab chiqarish korxonalarida muhim xomashyo sifatida foydalaniladigan daraxt turlari plantatsiyalari, mebel mahsulotlari bozori, xomashyo bilan ta’minlash omborxonalarini tashkil etish.
Tashabbuskorlar mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
Ipakchilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi,
Mebel va yog‘ochsozlik sanoati uyushmasi,
Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi
Davlat aktivlarini boshqarish agentligi
Bug‘doyni qayta ishlashga mo‘ljallangan 25 ta istiqbolli investitsiya loyihasi ni amalga oshirish.
G‘allachilik klasterlari tomonidan 2023-yilda 25 ta istiqbolli investitsiya loyihasini ishga tushirish, jumladan:
quvvati 64 ming tonnalik 13 ta tegirmonni ishga tushirish;
quvvati 2,8 ming tonnalik non va non mahsulotlari ishlab chiqarish;
�uvvati 15,3 ming tonnalik 3 ta etil spirti ishlab chiqarish liniyalarini joriy etish;
quvvati 740 tonnalik omuxta yem ishlab chiqarish;
7 ming boshga mo‘ljallangan parrandachilik kompleksi loyihalarini amalga oshirish.
2023-yil IV chorak
G‘allachilik klasterlari mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
(Azimov),
Ipakchilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi balansidagi lalmi yerlardan 400 gektar qismini keyinchalik dehqonchilik xo‘jaliklari tashkil etish maqsadida “Qodir Baxshi Raximov” mahallasi aholisiga ijaraga berish uchun tegishli tuman hokimligi zaxirasiga o‘tkazish.
Ipakchilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi tomonidan tuman hokimligiga 400 gektar yer maydonini ajratish to‘g‘risidagi hujjatlarni rasmiylashtirish.
Ipakchilik va jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Dehqonobod tumanida amalga oshiriladigan quyidagi tadbirlar uchun jami 20,1 milliard so‘m mablag‘ ajratish:
Tumandagi “Sel” suv omboridan (20 mln kub metr) tuman markazi orqali o‘tuvchi suv quvurini rekonstruksiya qilish uchun 17 milliard so‘m;
“Bozortepa” MFY hududidagi 452 gektar yer maydonini foydalanishga qaytarish uchun 1,6 milliard so‘m;
“Qodir Baxshi Raximov” MFYdagi Quridahna qishlog‘iga olib boruvchi 3 km uzunlikda ichki yo‘l qurish uchun 1,5 milliard so‘m.
Hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga ajratilgan mablag‘lar hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
“Sel” suv omboridan (20 mln kub metr) tuman markazi orqali o‘tuvchi suv quvurini rekonstruksiya qilishga 17 milliard so‘m;
“Bozortepa” MFY hududidagi 452 gektar yer maydonini foydalanishga qaytarishga 1,6 milliard so‘m;
“Qodir Baxshi Raximov” MFYdagi Quridahna qishlog‘iga olib boruvchi 3 km uzunlikda ichki yo‘l qurishga 1,5 milliard so‘m mablag‘lar belgilangan tartibda ajratilishini ta’minlash.
Viloyatda mebel sanoatini rivojlantirish va import mahsulotlarini qisqartirish maqsadida O‘rmon xo‘jaligi agentligiga tegishli bo‘lgan 1 gektar yer maydonini Qarshi tumanida tashkil etiladigan mebelsozlik kichik sanoat zonasiga ajratish uchun tuman hokimligi zaxirasiga qaytarish.
1. O‘rmon xo‘jaligi agentligi tomonidan Qarshi tumani hokimligiga 1 gektar yer maydonini ajratish to‘g‘risidagi hujjatni rasmiylashtirish.
Viloyat hokimligi huzuridagi Tadbirkorlik infratuzilmasini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan
O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi
Qashqadaryo viloyati hokimligi
2. Qarshi tumani hokimligi tomonidan ushbu yer maydonini tuman hokimligi zaxirasiga o‘tkazish.
3. Ajratilgan yer maydonida mebelsozlikka ixtisoslashgan kichik sanoat zonasini tashkil qilish bo‘yicha bosh rejani ishlab chiqish.
4. Sanoat zonasi uchun zarur bo‘ladigan infratuzilma obyektlari ro‘yxatini shakllantirish, ularni barpo etish.
2023-yil may — oktyabr
5. Sanoat zonasidagi yer maydonlarini lotlarga ajratgan holda auksion savdolariga chiqarish.
“Chiroqchi” erkin iqtisodiy zonasining Qarshi shahridagi hududlari bosh rejasini ishlab chiqish va tasdiqlash, shuningdek, 2024-yilga mo‘ljallangan investitsiya dasturi doirasida zarur mablag‘lar ajratilishini ta’minlash.
1. Tegishli vazirlik va idoralar bilan kelishilgan holda bosh rejani ishlab chiqish va tasdiqlash. Bunda:
bosh reja loyihasini ishlab chiqish Qashqadaryo viloyati mahalliy budjeti hamda Tadbirkorlik infratuzilmasini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan amalga oshiriladi;
bosh reja loyihasini ishlab chiqish bo‘yicha loyiha tashkiloti tender (tanlov) savdolari asosida aniqlanadi.
V�loyat mahalliy budjeti hamda tadbirkorlik infratuzilmasini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi
Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
(Kudratov) , Iqtisodiyot va moliya vazirligi
(Axmedxadjayev) ,
Avtomobil yo‘llari qo‘mitasi
(Abduvaliyev)
2. Tasdiqlangan bosh rejaga asosan quriladigan obyektlarni muhandislik-kommunikatsiya hamda yo‘l-transport infratuzilmasi bilan ta’minlash bo‘yicha loyiha hujjatlarini ishlab chiqish va kelishish.
2024-yilga mo‘ljallangan investitsiya dasturida doirasida
3. “Chiroqchi” erkin iqtisodiy zonasining yangi hududlarini muhandislik-kommunikatsiya hamda yo‘l-transport infratuzilmasi bilan ta’minlash uchun 2024-yilga mo‘ljallangan investitsiya dasturi doirasida zarur mablag‘lar ajratish.
Qarshi shahrida tashkil etilgan erkin iqtisodiy zonada “Solar klaster” tomonidan 6 ta loyihani 2023-2024-yillarda ishga tushirishni jadallashtirish.
1. “Chiroqchi” EIZ direksiyasi tomonidan loyihalarni amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan yer maydonlarini onlayn auksion savdolariga chiqarish.
2. Loyihalarning qurilish ishlarini boshlash uchun loyihaoldi hujjatlarini ishlab chiqish va ekspertizadan o‘tkazish.
3. Loyiha doirasida qurilish-montaj ishlarini amalga oshirish.
4. Texnologik asbob-uskunalarni xorijdan bosqichma-bosqich olib kelish.
5. Asbob-uskunalar va ularni o‘rnatuvchi xorijiy mutaxassislarni jalb qilish, uskunalarni o‘rnatish va loyihani ishga tushirish.
O‘zbekiston Respublikasining chet eldagi vakolatxonalari hamda Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi bilan birgalikda Qashqadaryo viloyati hokimligi tomonidan tayyorlangan va Qashqadaryo viloyatida amalga oshirilishi rejalashtirilgan istiqbolli loyihalarga xorijiy investorlarni jalb qilish.
1. O‘zbekiston Respublikasining xorijiy mamlakatlardagi elchilari bilan hamkorlikda investorlar bilan ishlash.
2. Loyiha tashabbuskorlari bilan xorijiy hamkorlar o‘rtasida onlayn yoki to‘g‘ridan to‘g‘ri V2V uchrashuvlarini o‘tkazish.
3. O‘zaro kelishuvlarga erishish orqali xorijiy sarmoyalarni, uskuna va ishlanmalarni jalb qilish.
Tashqi ishlar vazirligi
Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
Viloyatning sanoat va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksporti hajmini 2023-yilda 325,9 million AQSh dollarga yetkazish.
1. “GSP+” imkoniyatlari doirasida Yevropa davlatlariga mahsulotlar eksportini 2 baravarga oshirish.
Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
Qishloq xo‘jaligi vazirligi
Qashqadaryo viloyati hokimligi
2. Viloyatdagi mahalliy ishlab chiqarish korxonalarida sifat menejmenti�i joriy etish uchun sertifikatlar sonini 190 ta ga yetkazish.
G‘uzor tumanida 1 gektargacha bo‘lgan maydonda Namangan viloyati tajribasi asosida gulchilik klasterini tashkil etish choralarini ko‘rish.
1. Hokim yordamchilari tomonidan gul yetishtirishga qiziquvchi xonadonlar ro‘yxatini shakllantirish.
Tashabbuskorlar mablag‘lari va tijorat banklari kredit mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi
2. Gulchilikka qiziquvchi 20 nafar fuqaroni gulchilikni o‘rganish uchun Namangan viloyatida o‘quv kurslarida o‘qitish chorasini ko‘rish.
3. Gulchilik klasterini tashkil etish maqsadida tashabbuskorlarni aniqlash.
4. Ehtiyojdan kelib chiqqan holda tijorat banklari tomonidan kredit mablag‘lari ajratish.
5. Gulchilik klasterini tashkil etish.
6. Klaster tomonidan kooperatsiya usulida aholi xonadonlarida gul yetishtirish.
Fransiya Moliya vazirligi G‘aznachiligidan Yakkabog‘ — Qarshi ichimlik suv tarmog‘i qurilishiga 120 million AQSh dollari ni jalb qilish.
1. Loyihani 2024-yilda davlat tashqi qarzi jalb qilinishi rejalashtirilayotgan yangi investitsiya loyihalari ro‘yxatiga kiritish.
120 mln doll.
Fransiya Moliya vazirligi G‘aznachiligi mablag‘lari hisobidan
Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi
(Saifnazarov)
2. Loyihaning moliyalashtirish manbasini aniqlash va mablag‘ ajratish choralarini ko‘rish.
3. Loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqish.
4. Pudratchi tashkilotni tanlash bo‘yicha tender (tanlov) o‘tkazish.
5. Qurilish-montaj ishlarini boshlash, yakunlash va belgilangan muddatda foydalanishga topshirish.
Tarmoq jadvaliga asosan
Kitob tumanidagi 49-sonli umumta’lim maktabi binosini rekonstruksiya qilish, xususan kutubxona va faollar zali binosini qurish.
1. Loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqish.
2. Pudratchi tashkilotni aniqlash.
3. Tarmoq jadvali asosida qurilish ishlarini sifatli amalga oshirib, muddatida foydalanishga topshirish.
Bojxona qo‘mitasi maxsus jamg‘armasi mablag‘lari
(3,2 mlrd so‘m) ,
mahalliy budjet mablag‘lari
Qashqadaryo viloyati hokimligi
(Azimov) ,
Koson va Yakkabog‘ tumanlarida yangi tashkil etilgan “Yangi O‘zbekiston” massivlari hududidagi ijtimoiy soha obyektlarida amalga oshirilayotgan qurilish-montaj ishlarini yakunlash.
Ko‘kdala va G‘uzor tumanlaridagi 10 ta dan ko‘p qavatli turarjoy binosining qurilish ishlarini yakunlash.
Kitob va Qarshi tumanlarida belgilangan tartibda “Yangi O‘zbekiston” massivlarini tashkil etish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga taklif kiritish.
1. Koson va Yakkabog‘ tumanlarida yangi tashkil etilgan “Yangi O‘zbekiston” massivlari hududidagi ijtimoiy soha obyektlarida qurilish-montaj ishlarini nazorat qilish maqsadida haftalik tarmoq jadvalini ishlab chiqish.
Tadbirkorlar mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
(Azimov) ,
Qurilish va uy-joy kommunal xo‘jaligi vazirligi
(Zakirov)
2. Ko‘kdala tumanidagi 10 ta ko‘p qavatli turarjoy binolari yer maydonlarining savdosini to‘liq yakunlash. Qurilish-montaj ishlarini nazorat qilish maqsadida tarmoq jadvalini ishlab chiqish.
3. G‘uzor tumanidagi 10 ta ko‘p qavatli turarjoy binolarida qurilish-montaj ishlarini jadallashtirish maqsadida tizimli nazorat o‘rnatish hamda tarmoq jadvali ishlab chiqish.
4. Kitob va Qarshi tumanlarida belgilangan tartibda “Yangi O‘zbekiston” massivlaridagi ko‘p qavatli turarjoy binolari yer maydonlarining to‘liq savdosini yakunlash. Qurilish-montaj ishlarini nazorat qilish maqsadida tarmoq jadvalini ishlab chiqish.
Viloyatdagi eskirgan 8,7 km gaz quvurlarini mukammal ta’mirlash va rekonstruksiya qilish.
Aholi va ijtimoiy soha obyektlarining tabiiy gaz ta’minotini yaxshilash maqsadida viloyatdagi 17 698 ta aholi xonadonini ikki bosqichli gaz ta’minoti tizimiga o‘tkazish .
Aholi va ijtimoiy soha obyektlarini suyultirilgan gaz bilan ta’minlash sohasiga xususiy sektor subyektlarini jalb qilish, birinchi navbatda xarid qilinishi belgilangan gaz ballonini tashuvchi 24 ta maxsus “Isuzu” rusumli avtotransport vositalari o‘rniga tadbirkorlar xizmatidan foydalanishni yo‘lga qo‘yish.
1. 2023-yilda viloyatdagi eskirgan gaz quvurlarini mukammal ta’mirlash va rekonstruksiya qilish maqsadida obyektlarning manzilli dasturlarini tasdiqlash va ushbu obyektlarning loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqish hamda gaz quvurining montaj ishlarini bajarish.
6 125 mln so‘m
“Hududgazta’minot” AJ mablag‘lari hisobidan
( Eshmuratov )
2. Ikki bosqichli gaz ta’minotiga o‘tkaziladigan hududlar ro‘yxatini shakllantirish va bosqichma-bosqich o‘tkazish.
7 079,2 mln so‘m
“Hududgazta’minot” AJ mablag‘lari hisobidan
3. 147 dona maxsus avtotransport vositasi yordamida viloyatdagi 602,3 mingta aholi xonadonini suyultirilgan gaz bilan bir maromda ta’minlash.
Qashqadaryo viloyatidagi elektr energiyasi iste’molchilarining elektr ta’minotini yaxshilash va barqarorligini oshirish maqsadida 751 km uzunlikdagi elektr uzatish tarmoqlari hamda 189 dona transformator punktlarini rekonstruksiya va modernizatsiya qilish .
1. Loyihalarni amalga oshirish bo‘yicha tarmoq jadvallarini ishlab chiqish.
2. Loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiqish.
3. Tarmoq jadvali asosida qurilish ta’mirlash ishlarini amalga oshirish.
105 mlrd so‘m
“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ mablag‘lari hisobidan
“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ
Qarshi shahri hamda Dehqonobod, Koson, Ko‘kdala, Kasbi, Qamashi, Shahrisabz va G‘uzor tumanlarida suv ta’minotini yaxshilash maqsadida ishlab chiqilgan loyihalarni yakunlash uchun 145 milliard so‘m mablag‘ ajratish.
1. Loyiha va loyihaoldi hujjatlarini ishlab chiqish.
2. Davlat xaridlari tartib-taomillari orqali bosh loyiha va bosh pudrat tashkilotlarini aniqlash.
3. Qurish, rekonstruksiya qilish va ta’mirlash ishlarini yakunlash.
145 mlrd so‘m respublika budjeti mablag‘lari hisobidan
(Saifnazarov), Iqtisodiyot va moliya vazirligi
Maktabgacha ta’lim sohasida qamrov darajasini oshirish maqsadida 380 ta nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini tashkil etish uchun 52 milliard so‘m subsidiya ajratish.
1. Qamrov darajasi past bo‘lgan hududlardan tadbirkorlarni aniqlash uchun targ‘ibot ishlarini olib borish.
52,0 mlrd so‘m respublika budjeti mablag‘lari hisobidan
Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
2. 2023-yilda 380 ta oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini tashkil etish va bitim imzolash.
Sog‘liqni saqlash sohasida aholiga qulaylik yaratish maqsadida Qarshi shahridagi Ona va bola tibbiyot markazini jihozlash hamda 2023 — 2025-yillarda Qarshi va Shahrisabz shaharlari, Koson, Nishon va Chiroqchi tumanlarida qo‘shimcha 550 o‘rinli tug‘uruq komplekslarini tashkil etish.
Bunda, yangi quvvatlarni, birinchi navbatda, mavjud tug‘uruqxonalar joylashgan manzillarda qo‘shimcha binolar qurish orqali tashkil qilishga alohida e’tibor qaratish.
Qarshi shahridagi Ona va bola tibbiyot markazini jihozlash, shuningdek, 2023 — 2025-yillarda Qarshi va Shahrisabz shaharlari, Koson, Nishon va Chiroqchi tumanlarida qo‘shimcha 550 o‘rinli tug‘uruq komplekslarini tashkil etish bo‘yicha hukumat qarori loyihasini tayyorlash.
Sog‘liqni saqlash vazirligi
(Inoyatov) , Qashqadaryo viloyati hokimligi
Zamonaviy tibbiy uskunalar xaridi uchun mablag‘ ajratib, 21 turdagi yuqori texnologik amaliyotlarni yo‘lga qo‘yish.
1. Viloyat ko‘p tarmoqli tibbiyot markazida mavjud tibbiy uskunalarni xatlovdan o‘tkazish.
2. Xatlov natijasiga ko‘ra 21 turdagi yuqori texnologik amaliyotlarni yo‘lga qo‘yish uchun talab etiladigan tibbiy jihozlarning ro‘yxatini shakllantirish.
3. Ro‘yxatga asosan tibbiy jihozlarni xarid qilish.
mahalliy budjet mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Viloyatning har bir tuman (shahar)larida bittadan maktabni tanlab, ushbu maktablarda Finlyandiya ta’lim metodikalarini joriy etish.
1. Finlyandiya ta’lim metodikasi asosida o‘qitishni tashkil etish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasini tayyorlash.
2. Loyihani vazirlik va idoralar bilan kelishib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish.
3. O‘qitish jarayonini boshlash.
2023/2024 o‘quv yili
Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Ko‘kdala tumanida yangi qurilayotgan poliklinika qoshida qo‘shma shikastlanishlar markazini tashkil etish.
1. Loyiha va loyihaoldi hujjatlarini ishlab chiqish.
Respublika va mahalliy budjet mablag‘lari hisobidan
Sog‘liqni saqlash vazirligi
Qashqadaryo viloyati hokimligi
2. Qo‘shma shikastlanishlar markazini tashkil etish loyihasini O‘zbekiston Respublikasining ijtimoiy va ishlab chiqarish infratuzilmasini rivojlantirish dasturiga kiritish.
3. Qurilish va rekonstruksiya ishlarini amalga oshirish.
4. Zarur tibbiyot uskunalarini xarid qilish, markazni zarur dori va sarflash vositalari bilan ta’minlash hamda mutaxassislar faoliyatini yo‘lga qo‘yish.
2023-yilda 6 ta mahalla fuqarolar yig‘ini hududida yangi maktabgacha ta’lim tashkilotlarini qurish.
F oydalanishga yaroqsiz bo‘lgan 13 ta davlat maktabgacha ta’lim tashkilotiga qo‘shimcha bino qurish , 8 ta mahalla fuqarolar yig‘ini hududida yangi maktabgacha ta’lim tashkilotlarini qurish bo‘yicha loyiha hujjatlarini ishlab chiqish va 2024-yilda qurilish ishlarini amalga oshirish.
1. Qurilish ishlari bo‘yicha moliyalashtirishni ochish.
Respublika budjeti mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
2. Obyektlarda qurilish ishlarini yakunlash va foydalanishga topshirish.
3. Loyiha va loyihaoldi hujjatlarini ishlab chiqish.
4. Davlat xaridlari tartib-taomillari orqali bosh loyiha va bosh pudrat tashkilotlarini aniqlash.
5. Rekonstruksiya va ta’mirlash ishlarini yakunlash.
Maktablarda ta’lim sifatini oshirish va o‘quvchilarga qulay shart-sharoitlar yaratish maqsadida 14 ta maktabga qo‘shimcha bino qurish hamda 4 ta yangi maktab binosini qurish .
1. Loyiha va loyihaoldi hujjatlarini ishlab chiqish.
Respublika budjeti mablag‘lari hisobidan
Qashqadaryo viloyati hokimligi
Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi
Iqtisodiyot va moliya vazirligi
2. Davlat xaridlari tartib-taomillari orqali bosh loyiha va bosh pudrat tashkilotlarini aniqlash.
3. Rekonstruksiya va ta’mirlash ishlarini yakunlash.
Qarshi xalqaro tibbiyot universitetini tashkil etish.
1. Qarshi xalqaro tibbiyot universitetini tashkil etish bo‘yicha Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasini ishlab chiqish.
2. Qaror loyihasini vazirlik va idoralar bilan kelishib, Vazirlar Mahkamasiga kiritish.
3. Universitet faoliyatini tashkil etish bo‘yicha Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining litsenziyasini olish.
2023/2024 o‘quv yili
Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining
(Abduraxmonov) ,
Qashqadaryo viloyati hokimligi
6-sinflar uchun texnologiya fanidan test savollari 1-chorak
1-chorak
1. Qaysi qatorda oziq ovqat uchun kerakli don mahsulotlari berilgan?
B) bug’doy, grechka, guruch, mosh,loviya
S) makaron, arpa, no’xat
D) ugra, loviya, mosh
2. Qaysi qatorda makaron mahsulotlari berilgan?
A) vermishel, arpa, suli
B) vermishel, bug’doy, mosh
S) vermishel, rojki, yulduzcha, lapsha, chig’anoq
D) vermishel, bug’doy
3.Qaysi qatorda berilgan don mahsulotlaridan un tayyorlanadi?
A) arpa, bug’doy, jo’xori, suli
B) arpa, bug’doy, mosh, suli
S) arpa, bug’doy, mosh, suli,no’xot, loviya
D) arpa, bug’doy, mosh, no’xot
4. Manna yormasi qaysi don mahsulotidan olinadi?
A) arpa B) suli S) grechka(marjumak) D) bug’doy
5. Makaron mahsulotlari ezilib ketmasligi va mazasi buzilmasligi uchun qanday pishirish kerak?
A) sovuq suvga solib B) baland olovda tuzli suvda chaynatish kerak
S) baland olovda D) qaynoq suvga solib
6. Manna yormasidan tayyorlanadigan bo’tqa necha minutda pishadi?
A) 15 min B) 30 min S) 20 min D) 10 min.
7. Sut yoki bo’tqa pishirish uchun qanday idish qulay ?
A) alyuminiy B) emallangan S) sopol D) shisha
8. Un nega elanadi?
A) ko’paytirish uchun B) kislorodga boyitish uchun
S) bir joyga to’plash uchun D) A va B javoblar to’g’ri
9. O’zbek milliy suyuq taomlarini ayting
A) mastava B) kabob S) dimlama D) bifshteks
10. Qatlama somsa uchun kerak bo’ladigan masalliqlar.
A) un, tuz, sabzi B) suv, go’sht, ziravor
S) un, suv, tuz, yog’, piyoz, go’sht, ziravor
11. Nima uchun texnika xavfsizlik qoidalarini bilish shart?
A) ishlatiladigan asbob-uskunalardan to’g’ri foydalanish uchun
S) ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun
D) jarohatlarning oldini olish uchun
12. Un necha xil usulda olinadi?
A) 3 xil usulda B) 4 xil usulda S) 2 xil usulda D) 5 xil usulda
13. Sut necha turga bo’linadi?
A) 5 turga B) 4 turga S) 6 turga D) 2 turga
14. “Tefteli” suyuq taomini tayyorlashda kerak bo’ladigan masalliqlarni toping.
A) tovuq go’shti, non bo’lagi, guruch, sariyog’
B) baliq, grechka, qizil lavlagi S) qo’y go’shti, guruch, sariyog’
D) mol go’shti, non bo’lagi, smetana, guruch, un, sariyog’, ko’kat, tuz
15. Parhezli taom tayyorlashda mahsulotlarga issiq ishlov berishning asosiy yo’llarini belgilang.
A) qovurish, qaynatish, suvda pishirish B) suvda va bug’da qaynatish, dimlash
S) bug’da pishirish, dimlash D) qovurish va qaynatib pishirish
16. Yog’li xamirdan qatlanib tayyorlanadigan somsa necha daqiqada, necha darajada pishiriladi?
A) 15-20 daqiqa, 150-180 daraja B) 25-30 daqiqa, 200-250 daraja
S) 20-25 daqiqa, 180-250 daraja D) 30-35 daqiqa, 250-300 daraja
17. Dasturxon nima uchun bezatiladi?
A) dasturxon ustiga qo’yilgan asboblardan to’g’ri foydalanish uchun
B) dasturxon ovqatlanish uchun tayyorlanadi va bezatiladi
S) ishtahani ochish uchun
D) yoqimli va fayzli muhit yaratib berish uchun
18. Puding tayyorlash uchun kerak bo’ladigan asboblar qatorini toping
A) blender, pishiriq qolipi B) gaz plitasi, mikser
S) gaz plitasi va blender D) gaz plitasi, pishiriq qolipi, blender, mikser
19. Nima uchun taomnoma tuziladi?
A) taomning nomini bilish uchun
B) kundalik, haftalik taomlarni rejalash uchun
S) odam o’z vaqtida, to’g’ri va rasional ovqatlanishi uchun
D) qancha tayyorlashni bilish uchun
20. Unli mahsulotlarda qaysi ozuqaviy moddalar ko’p miqdorda uchraydi?
A) vitaminlar B) uglevodlar S) oqsillar D) yog’lar
21.Mikser qanday vazifani bajaradi?
22. Eng ko’p ovqatlanish vaqti?
23. Parhyez taomlarni yozing.
24. Termosda nima issiq saqlanadi?
25. Metall, chinni, sopol, plastmassa va shisha idishlardan qayerlarda foydalaniladi?
| Savol | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Javob | B | S | A | D | B | S | A | B | A | S | A | S | B | D | B | S | B | D | S | B |
21. Ko’pirtiradi
23. Tefteli, sho’rva
25. Oshxonalarda
6-sinflar uchun texnologiya fanidan test savollari
II-chorak.
1. Oyoq yuritmali tikuv mashinasi necha qismdan iborat?
A) 14 ta B) 10 ta S) 9 ta D) 2 ta
2. Oyoq yuritma harakati qaysi qism orqali bajariladi?
A) bosh g’ildiriak B) tepki S) tasma D) shtik
3. Mashina ignasiga ip qaysi tomondan o’tkaziladi?
A) xohlagan tomondan B) chap tomondan
S) old tomondan D) o’ng tomondan
4. Mashina ninasi mo’rt bo’lsa, u holda.
A) ipni uzadi, gazlamani tortib tashlaydi B) ustki ip bo’sh tikadi
S) ostki ipni tortib tikadi D) ustki ipni tortib tikadi
5. Mashina ninasi 100 bo’lsa qanday ip ishlatish mumkin?
A) 30 B) 30-40 S) 80 D) 60-80
6. Ustki ip tarang bo’lsa, baxya qanday ko’rinishda bo’ladi?
A) ipni uzadi B) tortib tikadi
S) salqi bo’lib tikadi D) gazlamani tortishtirib tikadi
7. Mashina ninasi noto’g’ri o’rnatilgan bo’lsa mashina qanday tikadi?
A) ipni uzadi B) tortib tikadi S) salqi tikadi D) baxyaqator hosil bo’lmaydi
8. Mashinani moylashda qanday moy ishlatiladi?
A) paxta moyi B) maxsus moy S) transformator moyi D) soat detallari moyi
9. Klenli yubkalar necha xil bo’ladi?
A) 5 xil, 4, 6, 8, 10, 12 B) 8 xil, 4, 9, 12, 3, 7, 9, 11, 5
S) 2 xil, 6, 7 D) 4 xil, 6, 7, 12, 8
10. Yubka uchun gazlama tanlash nimaga bog’liq?
A) fasoniga, qaysi faslda kiyilishiga bog’liq B) ip tanlashga bog’liq
S) hamma javob to’g’ri D) kiyilishiga bog’liq
11.Pilla qanday tolalar turiga kiradi?
A) kimyoviy B) tabiiy S) sintetik D) sun’iy
12. Hayvonlardan olinadigan tolalar qaysi qatorda to’g’ri berilgan?
A) jun B) ipak, paxta S) ipak, zig’ir D) ipak, akrel
13.Ipak gazlamalar nimadan olinadi?
A) o’simliklardan B) ipak qurtlari o’ragan pilladan
S) hayvonlardan D) to’g’ri javob berilmagan
14. Farnitura turlari qaysi qatorda to’g’ri berilgan?
A) tugma, qaychi, igna, angishvona B) tugma, sm lenta, ilgak, ip
S) tugma, ilgak, xalqa, piston D) hamma javoblar to’g’ri
15. Farnitura yaroqsiz bo’lib qolishi mumkinmi?
A) ha B) yo’q S) bo’lishi mumkin
D) b, s javoblar to’g’ri
16. Farnitura kiyimning nimasiga qarab tanlanadi?
A) fasoni, uzunligiga
B) fasoni, bichimi, rangiga
S) gazlama rangiga
D) xohlagancha tanlash mumkin
17. Ilgaklar necha joyidan puxtalanadi?
A) 2 ta B) 1-2 ta S) 4-5 ta D ) 2-3 ta
18. Kamarli kiyimlarga qanday kiyimlar kiradi?
A) xalat, lozim, ko’ylak, shim
B) yubka, xalat, ko’ylak, lozim
S) yubka, shim, shorti
D) yubka, ko’ylak, sarafan
19. Klenli yubkalar necha xil bo’ladi?
A) 5 xil, 4, 6, 8, 10, 12
B) 8 xil, 4, 9, 12, 3, 7, 9, 11, 5
D) 4 xil, 6, 7, 12, 8
20. “Molniya” taqilmasi qanday kiyimlarga qo’yiladi?
S) A va B javoblar to’g’ri
D) yubka
21. Yubka bichish necha etapda bajariladi?
22.Modellashtirish deganda nimani tushunasiz?
23. Qo’l choklarini bir detaldan ikkinchi detalga bo’r chiziqlarini ko’chirish uchun qanday chok ishlatiladi?
24. Jun tolali kiyim qanday dazmollanadi?
25. Beldan kiyiladigan kiyim turlari?
| Savol | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Javob | A | B | D | A | D | A | D | B | A | A | B | A | B | S | A | B | D | S | A | D |
21. 2 xil
22. Fason o’zgartirish
24. Namlab dazmollanadi
25. Yubka, shim, lozim
6-sinflar uchun texnologiya fanidan test savollari
III-chorak
1. Klenli yubkalar necha xil bo’ladi?
A) 5 xil, 4, 6, 8, 10, 12
B) 8 xil, 4, 9, 12, 3, 7, 9, 11, 5
D) 4 xil, 6, 7, 12, 8
2. Yubka uchun gazlama tanlash nimaga bog’liq?
A) fasoniga qarab
B) qaysi faslda kiyilishiga bog’liq
S) ip tanlashga bog’liq
D) qachon kiyilishiga qarab
3. Yubkani bichish necha bosqichda bajariladi?
A) 2 ta B) 11 ta S) 7 ta D) 9 ta
4. Modellashtirish deganda nimani tushunasiz ?
A) fason bichish
B) fason tanlash
S) bir xil fasonni boshqa fasonga o’zgartirish
D) hamma javoblar to’g’ri
5. Kiyim tikishda nima uchun primerka qilinadi?
A) kiyimni tikish uchun
B) kiyimni gavdaga moslash uchun
D) oxirgi ishlov berish uchun
6. Dazmollash usullari necha xil?
A) 2 xil B) 3 xil S) 4 xil D) 5 xil
7. Qo’l choki tikayotganda qo’l gavdadan qancha masofada bo’lishi kerak?
A) 20 sm B) 10 sm S) 30 sm D) mutlaqo masofa qolmaydi
8. Qo’l choki tikayotganda ipning uzunligi necha sm bo’ladi?
A) 50-60 sm B) 10-20 sm S) 20-30 sm D) 30-40 sm
9. Zardo’zlik bilan jahonda tanilgan viloyat ?
A) Surxondaryo B) Toshkent S) Buxoro D) Qo’qon
10. Naqshlar ichini to’ldirib tikadigan chok?
A) guldo’zi B) zamindo’zi S) zardo’zi D) sochmado’zi
11. Xalq hunarmandchiligida ishlatiladigan “zardo’zlik” so’zi nimani anglatadi?
A) tojikcha, kashta tikmoq
B) inglizcha, zar ip bilan tikmoq
S) lotincha, zar ip bilan tikmoq
D) forscha, tilla tikmoq
12.Zardo’zlikning kelib chiqishi
A) Eron B) Buxoro S) Vavilon D) Xiva
13. O’rta Osiyoga zardo’zlik nechanchi asrda kirib kelgan?
A) I-II asrda B) XV-XVIII asrda
S) XIII-XV asrda D) V-VI asrda
14. O’zbekistonning qaysi viloyatlarida zardo’zlik keng rivojlangan?
A) Buxoro, Samarqand B) Xorazm, Samarqand
S) Surxondaryo, Buxoro D) Toshkent, Fag’ona
15. Zardo’zlik hunari bilan dastlab kimlar shug’ullangan?
A) xotin-qizlar B) ziyolilar
S) erkaklar D) hunarmandlar
16. Zardo’zlik buyumlari berilgan qatorni toping
A) ko’rpa, ko’rpacha
B) yelpig’ich, nina qadagich, ko’zoynak g’ilofi
S) sochiq, dasturxon, choyshab
D) choyshab, palak, joynomoz
17. Zardo’zlikda qanday gazlamalardan foydalanamiz?
A) shifon, kapron, neylon
B) atlas, parcha, krepdishin
S) chit, shoyi, parcha
D) duxoba, satin, charm, bo’z
18.Zardo’zlikda ishlatiladigan asboblar qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?
B) qaychi, andoza, ilmoq, korcho’p
S) korcho’p, nina, qaychi, patila, angishvona
D) maxsus tikuv mashinasi
19. Zardo’zlik buyumlari necha xil usulda tikiladi?
A) 2 xil usulda B) 3 xil usulda S) 4 xil usulda D) 5 xil usulda
20. Zamindo’zi va guldo’zi tikish usulining farqini aniqlang.
A) Zamindo’zi yoppasiga zar ip bilan, guldo’zi ham shunday tikiladi
B) zamindo’zi yoppasiga zar ip bilan, guldo’zi naqshining tagi ochiq qoladi
S) zamindo’zi ham, guldo’zi ham bir xil usulda, biri zar ip bilan, biri ipak ipda tikiladi
D) biri-biridan farq qilmaydi
21. Gazlamaning bo’ylama va ko’ndalang iplari qanday aniqlanadi?
22. Qanday toladan to’qilgan gazlama yuvilganda kirishadi va tolalar yo’g’onlashadi?
23. Tabiiy tolali gazlamalar necha xil bo’ladi?
24.Qaysi tabiiy gazlamalar isitish qobiliyatiga ega?
25. Qanday gazlamalarga nam issiq ishlov berilmaydi?
| Savol | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Javob | A | B | A | S | B | D | B | A | S | B | D | S | D | D | S | B | D | S | A | B |
21. Tortib
25. Sintetika
6-sinflar uchun texnologiya fanidan test savollari
IV-chorak
1. Choynak yopqich qanday matodan tikiladi?
A) shifon, kapron, neylon
B) duxoba, chiyduxoba, satin
D) parcha, satin, shifon
2. Choynak ustiga nima uchun yopqich yopiladi?
B) choy xushxo’r bo’lishi uchun
S) choyni issiq saqlash uchun
D) to’g’ri javob yo’q
3. Qaysi qatorda oziq ovqat uchun don mahsulotlari berilgan?
A) bug’doy, vermishel, arpa
B) bug’doy, grechka, guruch, mosh
S) makaron, arpa, no’xot
D,ugra, loviya, mosh
4. Zardo’zlikda qanday gazlamalardan foydalaniladi?
A) charm, bo’z, satin, duxoba
B) vellyur, lazer, atlas
S) adras, duxoba, to’r
D) xalades, to’r, satin
5.Kurchokda qanday ish bajariladi?
S) tarang tortib tikish
D) A javob to’g’ri
6. Do’ppi tikishda ish qanday yakunlanadi?
A) zar ipda tikish B) gazlama tanlash S) piston tikish D) bo’laklarni bir-biriga ulash
7.Kiyimlar qanday saqlanadi?
A) veshalkada B) javonda S) sandiqda D) toza joyda
8. Yamoq qanday kiyimlarga solinadi?
S) xohlagan kiyimga
9. Molniyani oddiy tepkida ham tiksa bo’ladimi?
A) ha B) yo’q S) bo’ladi D) hamma javoblar to’g’ri
10. Milliy iroqi do’ppi qanday chokda tikiladi?
A) janda chok B) bosma chok S) sanama chok D) zanjir chok
11. Milliy bosh kiyimimiz do’ppi necha qismdan iborat?
A) 4 qismdan B) 2 qismdan S) 3 qismdan D) 5 qismdan
12. Do’ppining avrasi qanaqa gazlamadan tikiladi?
A) atlas, adras, idirg’a, velyur B) chit, bo’z S) shoyi, kapron D) shifon, atlas
13. Do’ppikiyish birinchi bo’lib qaysi davlatlarda urf bo’lgan?
A) O’zbekiston, Turkmaniston, Ozarbayjon
B) Tatariston, Qozog’iston, Afg’oniston
S) Eron, Pokiston, Armaniston, Ozarbayjon
D) Eron va turkiy xalqlar o’rtasida
14. Do’ppi qismlarini toping
A) tepa, kizak, astar B) tepa, kizak, jiyak
S) tepa, astar, jiyak D) hamma javoblar to’g’ri
15. Do’ppi tikishda birinchi qaysi qo’l choki ishlatiladi?
A) ko’klash choki B) oddiy chok S) zanjir chok D) bosma chok
16.Sumkalardan nima maqsadda foydalaniladi?
A) oziq – ovqat mahsulotlarini solish uchun
B) daftar-kitob solish uchun
S) kerakli narsa va buyumlarni solish uchun
D) barcha javoblar to’g’ri
17. Sumka tanlashja nimalarga e’tibor berish kerak?
A) fasllarga qarab B) kiyimning rangiga qarab
S) qanday maqsadda ishlatilishiga qarab D) yoshiga qarab
18. “Nozmunchoq” so’zining ma’nosi qanday?
A) arabcha “bursa” ipga terish mumkin bo’lgan marvarid
B) biror buyumni bezash
S) geometrik shakllar yasash
D) to’g’ri javob berilmagan
19. Nozmunchoqdan qanday maqsadlarda foydalanamiz?
A) ko’rgazma sifatida
B) bezak sifatida va taqinchoqlar to’qishda
S) kiyimlarni bezashda D) zardo’zlikda
20.Kiyimlarga qarab turish shartmi?
A) shart B) shart emas S) ba’zida D) faqat qishki kiyimlarga
21.Sumka bezak turlariga nimalar kiradi?
22. Zardo’zlik paydo bo’lgan birinchi mamlakat?
23. Do’ppi tikishda birinchi bo’lib qanday chok ishlatiladi?
24. Do’ppining astari qanday gazlamadan tikiladi?
25. Kiyim tikish jarayoni necha bosqichdan iborat?
| Savol | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| Javob | B | S | B | A | D | S | A | S | A | B | S | B | D | B | A | D | S | A | B | A |
21. Biser, piston
2023
Музыка онлайн:
инглиз тилини урганиш
3 DARS Ingliz tilini o 39 rganishni boshlaganlar uchun Ingliz tilini mukammal o 39 rganig
2020-09-09 33:40 33,829
NEVER COMPLAIN LISTEN Motivational speech
2022-12-12 00:24 1,305
Ingliz tili 47 kun ichida 3 kun Fe 39 llar инглиз тилини мустакил урганиш
2018-03-22 08:36 26,287
IF YOU ARE NOT IN RIGHT PLACE Motivational speech
2022-12-02 00:20 2,606
4 DARS Ingliz tilini o 39 rganishni boshlaganlar uchun Ingliz tilini mukammal o 39 rganing
2020-09-09 22:53 19,257
Инглиз тилини урганамиз Болалар учун Уйда at home
2020-03-22 05:37 329
ХАЛИ ХАМ ИНГЛИЗ ТИЛИ КИЙИН ДЕБ ЮРИБСИЗМИ БЕКОР АЙТИБСИЗ
2018-03-22 00:40 71
ot a an buyuriq gaplari ingiliz tili инглиз тили
2019-09-13 10:05 491
Inglizcha Qo 39 shiq Tarjima Qilib Ingliz Tilini O 39 rganing Инглизча кушиклар Инглизча музика
2020-10-03 28:11 4,969
MEVALAR Ingliz tili Инглизча узбекча лугат Инглиз тили урганиш
2016-05-21 02:16 23,305
Ingliz Tilida Raqamlar Oson Ingliz Tili Ingliz Tili Noldan Boshlang 39 ich Ingliz Tili
2021-03-16 08:30 15,275
The Translator Tarjimon English subs Qisqa metrajli komediya Inglizcha o 39 zbekcha subtitrli
2020-09-25 09:01 236,450
Ingliz tili 38 dars Ingliz tili grammatikasi ingliz tilini tez va oson o 39 rganish
2020-07-14 22:08 3,026
The price of winning Motivational speech
2022-12-27 00:11 54
153 DARS Ingliz tili grammatikasi ingliz tilini tez va oson o 39 rganish
2021-05-28 22:54 863
86 DARS Ingliz tili grammatikasi ingliz tilini tez va oson o 39 rganish
2021-03-08 32:24 1,899
Ingliz tilida eng ko 39 p qo 39 llaniladigan 3500 ta so 39 zlar 1 qism ingliz tili
2020-06-25 08:25 311,133
110 DARS Ingliz tili grammatikasi ingliz tilini tez va oson o 39 rganish
2021-04-06 20:21 1,612
50 TA ENG KO 39 P ISHLATILADIGAN INGLIZCHA IBORALAR I INGLIZ TILINI O 39 RGANISH I PHRASES I FRAZALA
2019-12-11 12:24 362,258
Ingliz tilida gapirishni o 39 rganish 30 kunda 5 ta usul Endi booknomy kerak emas
2021-02-19 08:04 314,439
viplistpro@mail.ru – для правообладателей и обратной связи
Тест на беременность (2014)
В экспериментальный научно-медицинский центр приходит новая заведующая акушерским отделением – молодая и талантливая Наталья Бахметьева. В первый же день работы она вызывает бурю эмоций у своих новых коллег. Наташа восхищает их своим бесспорным профессионализмом и возмущает своим жестким характером. Наташа не придает значения мгновенно появившимся вокруг нее поклонникам и завистникам. Она привыкла жить независимо и замкнуто, полагаться только на себя. Такой образ жизни стал следствием ее многолетнего тайного романа с Юрием Колмогоровым, крупным чиновником, который когда-то был её научным руководителем в институте. Осознав, что ради неё Юрий не уйдёт из семьи, Наташа решает порвать с ним, переезжает в другой район, выходит на новую должность и как будто начинает жизнь с чистого листа. Скоро Наташа узнает, что беременна от Юрия. Героиня встает перед тяжёлым выбором: оставить ребенка или прервать беременность? Спасая каждый день жизни, помогая пациенткам принять правильное решение, Наташа не знает, как поступить ей самой…
Смотреть онлайн Тест на беременность (2014) все серии бесплатно в хорошем качестве HD 720p и FULLHD 1080p
Смотреть онлайн Плеер-2
Как проверяется донорская кровь и может ли в ней быть инфекция — узнали у директора РНПЦ трансфузиологии
В нашей стране более 101 тысячи доноров, а одна донация спасает трех человек. Но насколько это безопасно — делиться кровью? Судите сами. После обследования биоматериал дважды тестируется, лейкоциты удаляются. А для особо чувствительных реципиентов плазма или тромбоциты с добавленным химическим агентом облучаются ультрафиолетом. Обо всем этом подробно рассказал директор РНПЦ трансфузиологии и медицинских биотехнологий Федор Карпенко.
— Какую проверку проходит донорская кровь, чтобы избежать заражения?
— Качество тест-систем радикально поменялось в лучшую сторону, они очень чувствительны. Каждая донация обследуется двумя методами — иммунным и ПЦР. И так во всех лабораториях страны. Наша служба соответствует мировым стандартам. А число инфекций, которые выявляем на этапе проверки тест-системами, всего 0,02 — 0,03 процента от всех донаций. Это очень низкий показатель, к примеру, в десять раз меньше, чем в России. У нас много регулярных доноров, хорошо работает санэпидслужба.
После мощнейшего лабораторного обследования цельная кровь отправляется на центрифугу. Ее фильтруют и удаляют лейкоциты. Для пациентов с нарушенным иммунитетом в компоненты добавляется химический агент, а дальше — облучение. В результате разрываются ДНК или РНК вирусов, бактерий или простейших. Для обычных пациентов эти патогены незначимы, а у людей с нарушенным иммунитетом могут вызвать вторичную инфекцию.
Несмотря на глобальный контроль, остаточный риск трансфузионного инфицирования все-таки есть. Обычно это один случай на 500 — 700 тысяч переливаний. Почему? Донор может заболеть, но маркеры инфекции в крови еще не появились, и тест-системы их попросту не увидят. В таком случае проводится расследование. Если доказывается заражение — берется донорская кровь, образцы которой у нас хранятся три года. И сравнивается последовательность нуклеотидов с кровью пациента. Возможность риска инфицирования по сравнению со странами СНГ и мира у нас очень низкая.
— Можно ли при переливании крови передать грибковую инфекцию?
— Исключено. Все инструменты стерильные, одноразовые. К тому же кровь — это живая ткань с лейкоцитами, которые сами по себе уничтожают микробы и бактерии.
— А получается при медосмотре выявить у донора все противопоказания к процедуре?
— Все начинается с мотивации донора. Он должен понимать, что несет ответственность перед людьми, которые воспользуются этой кровью. Прежде всего он заполняет опросник, где указывает, к примеру, данные о своем самочувствии. Болел ли простудными заболеваниями, гепатитом, туберкулезом, обращался ли в амбулаторно-поликлинические организации… Расписывается, что информацию предоставил верно. Дальше — медосмотр. Главное здесь — выявить противопоказания, которые могут навредить как самому донору, так и человеку, которому перельют эту кровь.
Проверяется уровень гемоглобина, лейкоцитов, тромбоцитов. Если показатели низкие (а после донации они упадут еще больше), значит, кандидат к сдаче крови не допускается. К слову, на этапе медосмотра отстраняется от 4 до 10 процентов желающих.
К тому же анализы показывают возможное наличие острых и хронических инфекций. Но не только они могут стать препятствием. С точки зрения безопасности к сдаче крови не допускаются люди, у которых в анамнезе ишемия, хронические аллергии, язва желудка и двенадцатиперстной кишки, мочекаменная, желчекаменная болезни, черепно-мозговые травмы, инфаркты, инсульты и другие опасные недуги.
— Общепринятый возраст донора в нашей стране — от 18 до 60 лет. Как быть желающим постарше?
— Сейчас люди, которым свыше 60 лет, с отрицательным резус-фактором крови допускаются на несколько донаций для получения звания «Почетный донор». Но в новой редакции Закона «О донорстве крови и ее компонентов» планируем увеличить возраст до 65 лет. К слову, в большинстве стран он не ограничен. Ставим планку прежде всего для безопасности самого человека, желающего сдать кровь.
В нашей стране около 60 процентов доноров от 30 до 50 лет. Много молодежи до 30 лет — приблизительно 15 — 17 тысяч человек.
— Для сдачи крови человек обязательно должен дать согласие?
— Да, и оно подтверждается четырьмя подписями. Нет необходимости принуждать людей, ведь желающих много. Около 400 организаций различной формы собственности приглашают нас для выездной заготовки крови.
Важный плюс — достаточное количество гарантий и компенсаций донорам. Освобождение на день от работы, сохранение среднего заработка, обеспечение питанием, денежные компенсации. Государство берет на себя заботу о людях, которые спасают другие жизни. Это очень гуманно и значимо.
Полная перепечатка текста и фотографий запрещена. Частичное цитирование разрешено при наличии гиперссылки.