Adabiyot fanidan 6 sinf testlar
Mashq bajarish jarayonida til faktlarini doimo kuzatib boradilar, taqqoslaydi va nihoyat umumlashtiradi.
Yozma va og‘zaki nutq madaniyatlarini takomillashtirish imkoniyatlariga ega bo‘ladi.
Mashqlar o‘quvchilarning mustaqil fikrlash bilimlarini ongli o‘zlashtirish faoliyatlarini yaxshilaydi.
Ko‘p yozish natijasida o‘quvchida ayrim so‘z shakllarini yoki tilini belgilarni to‘g‘ri qo‘llab ketaverish shakllanib qoladi.
Ona tili darslarida nazorat ishlarini tshkil etish
Mashg‘ulot maqsadi: Boshlang‘ich sinf ona tili darslarida o‘quvchilarning fanga oid kompetensiyalarini shakllantirishda foydalaniladigan nazorat va ijodiy topshiriq turlaridan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar berish
Mashg‘ulot maqsadi:
Boshlang‘ich sinf ona tili darslarida o‘quvchilarning fanga oid kompetensiyalarini shakllantirishda foydalaniladigan nazorat va ijodiy topshiriq turlaridan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar berish.
Boshlang‘ich sinflarda o‘quvchilarni grammatikaga oid bilimlarini o‘rgatish va ularni yozma nutqlarini shakllantirishda yozma ishlar alohida o‘rin tutadi
Boshlang‘ich sinflarda o‘quvchilarni grammatikaga oid bilimlarini o‘rgatish va ularni yozma nutqlarini shakllantirishda yozma ishlar alohida o‘rin tutadi.
Bular – ko‘chirib yozish, diktant, bayon, insho tarzida amalga oshiriladi.
Bolalar savodxonligini oshirishda foydali bo‘lgan mashqlardan biri – yozma ishlardir.
Uni o‘tkazishda o‘quvchilarning imkoniyatlarini hisobga olish, aniqlikka e’tibor berish soddadan murakkabga qarab borish muhim ahamiyatga egadir.
Yozma ishlar quyidagi shakllarda bo‘ladi: mashqlar, ko‘chirib yozish, diktant, bayon, insho. Mashqlar o‘quvchining ona tilidan olgan bilim va malakalarini mustahkamlash maqsadida qo‘llaniladi.
Mashqlar bajarish natijasida o‘quvchilar: a)olgan bilimlarini ongli o‘zlashtira boradilar, b)bilimlarni amalda qo‘llay oladilar, v)savodli fikrlash malakalari ham orta boradi
Mashqlar bajarish natijasida o‘quvchilar:
a)olgan bilimlarini ongli o‘zlashtira boradilar,
b)bilimlarni amalda qo‘llay oladilar,
v)savodli fikrlash malakalari ham orta boradi.
Mashq bajarish jarayonida til faktlarini doimo kuzatib boradilar, taqqoslaydi va nihoyat umumlashtiradi.
Yozma va og‘zaki nutq madaniyatlarini takomillashtirish imkoniyatlariga ega bo‘ladi.
Mashqlar o‘quvchilarning mustaqil fikrlash bilimlarini ongli o‘zlashtirish faoliyatlarini yaxshilaydi.
Ko‘p yozish natijasida o‘quvchida ayrim so‘z shakllarini yoki tilini belgilarni to‘g‘ri qo‘llab ketaverish shakllanib qoladi.
Boshlang‘ich sinf dasturiga ko‘ra 2-sinfda 30-40 so‘zli matn tanlanadi, so‘roqlar yordamida bayon yoziladi
Boshlang‘ich sinf dasturiga ko‘ra 2-sinfda 30-40 so‘zli matn tanlanadi, so‘roqlar yordamida bayon yoziladi. 3- sinfda 40-60 so‘zli 3-5 qismli (reja) matn, 4-sinfda 70-90-so‘zli mustaqil tuzilgan reja asosida bayon yoziladi.
Bayonning ahamiyati:
– bolalarda adabiy nutq to‘g‘ri shakllanadi;
– nutq madaniyati egallanadi;
– badiiy uslub singdiriladi;
– tilga sezgirlik oshiriladi.
Bayonning mavzulari:
– kishilarning hayoti, mehnati, yutuqlari ifodalangan matn;
– tabiat bilan bog‘langan matn;
– fan-texnika madaniyat yutuqlariga oid matn.
Bayon – o‘qib berilgan namunaviy matnni, matn mazmunini ma’lum tayyorgarlikdan so‘ng yozma qayta hikoyalashdir. Namunaviy matn og‘zaki va yozma hikoya qilinadi. Har qanday qayta hikoyalash asosida bayon yozish mumkin. Bayon uchun kichik hajmdagi, tuzilishi sodda matn tanlanadi, keyin u murakkablashtirilib boriladi.
BAYON mavzusi o‘quvchilarning bilimini kengaytiradi
BAYON mavzusi o‘quvchilarning bilimini kengaytiradi. Dunyoqarashini shakllantiradi. Qayta hikoyalashda til materiallaridan, nutq xilma-xilligidan, sintaktik qurilishdan foydalana olish zarur.
QAYTA HIKOYALASHDA VOQEALAR IZCHILLIGI, ASOSIY FAKTLAR SAQLANISHI KERAK.
Qayta hikoyalashda maxsus tayyorgarlikda quyidagi
talablarga rioya qilinadi:
1) Qayta hikoyalash turi haqida o‘quvchilar ogohlantiriladi. To‘liq matnga yaqinlashtirib, tanlab, qisqartirib ijodiy qayta hikoyalanadi.
2) Suhbat, matn mazmuni tahlil qilinadi, til oborotlari, gaplari aniqlanadi.
3) Qayta hikoyalashni puxtalash uchun ifodali o‘qish.
4) Matnni kompozitsiyali qismlarga bo‘lish, sarlavha, reja tuzish.
5) Matnni qayta hikoyalash, kamchiliklarini tuzatish.
6) Qayta hikoyalashni bolalar hayoti bilan bog‘lash.
To‘liq bayonda uchraydigan kamchiliklar: a) hikoyani to‘g‘ri boshlashni bilmaslik; 172-mashq
To‘liq bayonda uchraydigan kamchiliklar:
a) hikoyani to‘g‘ri boshlashni bilmaslik;
172-mashq. O‘ktam qizchasini suvdan qutqarib oldi (davom ettirishning endi iloji yo‘q).
b) matn mazmunini davom ettira olmaslik;
v) tushunmasdan noto‘g‘ri bayon qilish;
g) bayon qilishda til kambag‘alligi.
Bu kamchiliklariii yo‘qotish uchun:
a) matnni qismlarga bo‘ling;
b) qismlarga sarlavha topish;
v) reja tuzish;
g) reja asosida qayta hikoyalash.
Bayon yozish quyidagicha uyushtiriladi
Bayon yozish quyidagicha uyushtiriladi.
1. Bolalarga matn 1-2 marta o‘qib beriladi.
2. Suhbat: qismlarga bo‘lish, mazmuniy bog‘lanishlarni aniqlab, reja tuzish.
3. Lug‘at ishi (so‘z ma’nosi va imlosi).
4. Muhim til birliklariga diqqat qilish.
5. Gaplar tuzdirish.
6. Qayta hikoyalash.
7. Yozish.
Tekshiruv bayoni asosan o‘quvchilarni bilimini aniqlash maqsadida o‘tkaziladi. o‘quvchi bilimidagi sayoz o‘rinlarni belgilab olish, xato kamchiliklarni bartaraf etish choralarini rejalashtirish.
Tekshiruv bayoni bir o‘quv yilida 2-3 marta o‘tkaziladi. Uning turi to‘liq ta’limiy bayonniki kabi o‘tkazilish tartibi ham bayon turidan kelib chiqib, ta’limiy bayon kabi uyushtiriladi. Farqi shundaki, yozish jarayonida o‘qituvchi o‘quvchilarga yordam ko‘rsatmaydi, bu bayon turi 3-4-sinflarda chorak oxirida yoki biror katta bo‘lim o‘tib bo‘lingach o‘tkaziladi.
Tanlab qayta hikoyalash matnning tor mavzusi, kichikroq so‘roqqa oid qism tanlanadi
Tanlab qayta hikoyalash matnning tor mavzusi, kichikroq so‘roqqa oid qism tanlanadi. Masalan: o‘qilgan matndagi qahramonning ko‘rinishi, ikki qahramonniig to‘qnashuvi, tabiat tasviri tanlanadi.
Tanlab qayta hikoyalash turlari:
1) qahramonning tashqi ko‘rinishini tanlab qayta hikoyalash;
2) tabiat tasviri. Matnning bir qismini unga chizilgan rasm asosida qayta hikoyalash;
3) o‘quvchining topshirig‘i bilan hikoyaning bir epizodini qayta hikoyalash;
4) berilgan mavzuda asarning turli o‘rinlaridan parchalar olib qayta hikoyalash.
Qisqartirib qayta hikoyalashda quyidagi savollardan foydalaniladi. Har bir qismni bir gap bilan aytish, 1-qismdan asosiy gap qaysi?
1) shaxsni o‘zgartirib qayta hikoyalash va bayon;
2) hikoyadagi biror qahramon tilidan hikoyalash va bayon;
3) matnni ijodiy to‘ldirib qayta hikoyalash va bayon;
4) so‘z bilan tasirlash yoki sahnalashtirish.
Inshо ijоdiy ishning eng yuqоri shаkli bo‘lib, mаktаbdа аlоhidа o‘rin tutаdi; bаrchа nutqqа оid mаshqlаr mа’lum mаzmundа inshоgа bo‘ysunаdi
Inshо ijоdiy ishning eng yuqоri shаkli bo‘lib, mаktаbdа аlоhidа o‘rin tutаdi; bаrchа nutqqа оid mаshqlаr mа’lum mаzmundа inshоgа bo‘ysunаdi.
“Inshо” аsli аrаbchа so‘z bo‘lib, mа’nоsi “yarаtish”, “binо qilish”, “bоshlаsh” dеmаkdir. Bu so‘zning mа’nоsi hоzirdа аnchа tоrаyib, аsоsаn, o‘uvchi vа tаlаbаlаr tоmоnidаn yozilаdigаn ijоdiy yozmа ish mа’nоsidа qo‘llаnаdi.
Inshо – ijоdiy ish: o‘quvchidаn fаоllik, qiziqish, fikr bildirishni tаlаb qilаdi. Mаtеriаl tаyyorlаsh, uni tаrtibgа sоlish, inshо kоmpоzistiyasi vа rеjаsi hаqidа o‘ylаsh, lоgik bоg‘lаnishni bеlgilаsh, so‘z, so‘z birikmаsini tаnlаsh, gаp tuzish vа uni o‘zаrо bоg‘lаsh, imlоni tеkshirish kаbi bаrchа murаkkаb ishlаr o‘quvchidаn аqliy kuchini to‘lа ishgа sоlish bilаn birgа, o‘z mа’nаviy fаоliyatini bоshqаrish ko‘nikmаsini hаm tаlаb etаdi.
Inshо mаtеriаl mаnbаigа ko‘rа uchgа bo‘linаdi: 1)
Inshо mаtеriаl mаnbаigа ko‘rа uchgа bo‘linаdi:
1) O‘quvchining o‘zi ko‘rgаn-bilgаnlаri, eshitgаnlаri hаqidаgi, ya’ni mеhnаt, kuzаtishlаr, ekskursiyalаr, o‘yinlаr, o‘z tаjribаsi vа bоshqа jоnli mаtеriаllаr аsоsidаgi inshо;
2) kitоb mаtеriаli, rаsmlаr, film, spеktаkl, o‘qituvchi hikоyasi vа bоshqа mаnbаlаr аsоsidаgi inshо;
3) turli mаnbаlаr mаtеriаlidаn fоydаlаnilаdigаn inshо.
Mustаqillik dаrаjаsigа, tаyyorgаrlik ko‘rish mеtоdigа ko‘rа inshо ikki хil bo‘lаdi: 1) sinf o‘quvchilаri uchun umumiy bir mаvzu аsоsidа jаmоаviy tаyyorgаrlikdаn so‘ng yozilаdigаn inshо; 2) аlоhidа…
Mustаqillik dаrаjаsigа, tаyyorgаrlik ko‘rish mеtоdigа ko‘rа inshо ikki хil bo‘lаdi: 1) sinf o‘quvchilаri uchun umumiy bir mаvzu аsоsidа jаmоаviy tаyyorgаrlikdаn so‘ng yozilаdigаn inshо; 2) аlоhidа mаvzu аsоsidа individuаl tаyyorgаrlikdаn so‘ng yozilаdigаn individuаl inshо.
Reja – bu loyiha. Har bir og‘zaki va yozma hikoya qilishning zaruriy pog‘onasi – reja. Mavzuga mos epigraf tanlash ham mavzuni xarakterlashtiradi.
1-sinfda reja so‘roq gap shaklida, o‘qituvchi tomonidan tuzib beriladi. 2-sinfda o‘qituvchi rahbarligida o‘quvchilar bilan jamoa bo‘lib tuziladi. Unda ham asosan so‘roq gap shaklida bo‘ladi. 3-sinfda jamoa bo‘lib tuziladi, darak gap shaklida bo‘ladi. 4-sinfda mustaqil tuziladi, darak gap, atov gap (ba’zi qism) shaklida bo‘ladi. Reja 2 ,3, 5 qismli bo‘ladi.
Insho yozishda quyidagi bosqichlarga rioya qilinadi
Insho yozishda quyidagi bosqichlarga rioya qilinadi.
1) mavzuni e’lon qilish, uni o‘quvchilar bilan muhokama qilish;
2) to‘plangan materiallarni sistemaga solish, rasm asosida bo‘lsa, rasmni ko‘rish, suhbat o‘tkazish;
3) reja tuzish yoki oldin tuzilgan rejaga aniqlik kiritish;
4) matnni nutqiy tayyorlash, zarur so‘zlarni yozish, birikma gap, bog‘lanishli nutq tuzish, imlosi qiyin so‘zlarni tushuntirish;
5) inshoni yozish, o‘qituvchi ayrim o‘quvchilarga individual yordam beradi;
6) insho tekshiriladi, o‘quvchilar tuzatishlari bo‘lsa, baho pasaytiril-maydi (o‘quvchilar tekshiradi);
7) o‘qituvchi 2 kun ichida inshoni tekshiradi.
Inshoni baholashda quyidagilar hisobga olinadi: 1) mavzuning yoritilishi; 2) reja, kompozitsiya, izchillik, xulosa chiqarilganmi? 3)
Inshoni baholashda quyidagilar hisobga olinadi:
1) mavzuning yoritilishi;
2) reja, kompozitsiya, izchillik, xulosa chiqarilganmi?
3) Janri, uslubi: tasvir muhokama elementlari bormi? Badiiy elementlari bormi?
4) insho hajmi;
5) leksikasi;
6) sintaksisi;
7) imloviy, ishoraviy savodxonligi;
8) husnixati, xati, xatboshi, hoshiya.
Diktаntlаr mаqsаdigа ko’rа ikki хil bo’lаdi: 1
Diktаntlаr mаqsаdigа ko’rа ikki хil bo’lаdi:
1. Tа’limiy diktаntlаr – bilim bеrishgа yo’nаltirilgаn diktаntlаr.
2. Tеkshiruv diktаnt – o’quvchilаr bilim, ko’nikmа vа mаlаkаlаrini nаzоrаt qilishgа qаrаtilgаn diktаntlаr.
Tа’limiy diktаntlаrni o’tkаzish vаqtini, o’rnini, turini o’qituvchining o’zi bеlgilаydi. Tа’limiy diktаntlаr uchun dаrsning mа’lum bir qismi ( 5-10 dаqiqаsi), bа’zаn bir dаrs аjrаtilаdi. Bu diktаnt o’quvchilаrining bilimi mustаhkаmlаsh mаqsаdidа o’tkаzilаdi. Tа’limiy diktаntdа o’qituvchi o’quvchilаrgа o’rgаtilаyotgаn hоdisаning imlоsini bir nеchа tаhlil usullаridаn fоydаlаnib tushuntirаdi, so’zlаrni to’g’ri yozishlаrigа ishоnch hоsil qilgаch, uni yozishgа ruхsаt bеrilаdi. Hаr qаndаy yo’l bilаn хаtоning оldini оlish chоrаsi ko’rilаdi.
Tа’limiy diktаntlаr tashqil etish vа bаjаrilish usuligа ko’rа quyidаgi turlаrgа bo’linаdi
Tа’limiy diktаntlаr tashqil etish vа bаjаrilish usuligа ko’rа quyidаgi turlаrgа bo’linаdi
Tа’kidiy diktаnt.
O’z diktаnt yoki yoddаn yozuv diktаnti.
Izоhli diktаnt.
Sаylаnmа diktаnt
Erkin diktаnt
Rаsm diktаnt
Lug’аt diktаnt
Ijоdiy diktаnt
Adabiyot fanidan 6 sinf testlar
G’afur G’ulom testlar mavzusida testlar to’plami. Ushbu testni yeching va bimingizni oshiring. Testlarni yechib, izoh qoldirishni unutmang!
Shuhrat
Shuhrat. 7 sinf adabiyot fanidan mavzulashtirilgan test. Online testlar. Abituriyentlar uchun mavzulashtirilgan testlar. Ushbu testni yechib bo’lgandan so’ng fikr qoldirishni unutmang. Agar sizga mavzulashtirilgan testlarni. (word.
Ona tili fanidan mukammal testlar to’plami 15
5-sinf Ona tili fanidan mukammal testlar to’plami. Ushbu ona tili fanidan testlar yeching va bilimingizni oshiring. Testni yechib bo’lgandan.
Tarix fanidan testlar
Osiyo mamlakatlarining o‘rta asr shaharlari 2
Osiyo mamlakatlarining o‘rta asr shaharlari. 7 sinf Jahon tarixi mavzulashtirilgan testlar. Ushbu mavzulashtirilgan testlarni yeching va mavzu bo’yicha bilimlaringizni mustahkamlang. Testni yechib bo’lgandan so’ng fikr qoldirishni.
O‘rta asrlarda xristianlik
O‘rta asrlarda xristianlik. 7 sinf Jahon tarixi mavzulashtirilgan testlar. Ushbu mavzulashtirilgan testlarni yeching va mavzu bo’yicha bilimlaringizni mustahkamlang. Testni yechib bo’lgandan so’ng fikr qoldirishni unutmang. Tarix.
O‘rta asrlarda xristianlik 2
O‘rta asrlarda xristianlik 2. 7 sinf Jahon tarixi mavzulashtirilgan testlar. Ushbu mavzulashtirilgan testlarni yeching va mavzu bo’yicha bilimlaringizni mustahkamlang. Testni yechib bo’lgandan so’ng fikr qoldirishni.
Ona tili fanidan ochiq dars ishlanmasi
Ta’limiy: Fe’l so’z turkumi bo’yicha o’tilganlarni mustahkamlash.
Ta’rbiyaviy: o’quvchilarga ona tiliga muhabbat, til o’rganishga qiziqish uyg’otish.
Rivojlantiruvchi: o’quvchilarda mustaqil fikrlash, mushohada yuritish ko’nikmalarini shakllantirish.
Metod: umumlashtiruvchi dars.
Tayanch kompetensiya elementlari: axborot bilan ishlash kompetentsiyasi, o’z- o’zini rivojlantirish, milliy va umummadaniy kompetensiyalar.
Fanga oid kompetensiya elementlari:tinglab tushunish, so’zlash, o’qish, yozish, mavzuga oid so’zlarni og’zaki va yozma nutqda qo’llay oaldi.
Darsning borishi
- Tashkiliy qism.
Osmonlar, olamlar, toshlar, giyohlar Neki bor azal va abad yo’lida, Neki bor … So’ylagan menga muqarrar Sirlarini faqat o’zbek tilida
Hikmatlar diyori, o, ona tilim Jondek oqajaksan tomirlarimda Sen ko’nglim mehvari, sen ro’xim yo’li Har lahza gullaysan satrlarimda.
O’qituvchi: Hurmatli o’quvchilar, hayot yo’llaringizda doimo ona tilimizga hurmat bilan munosabatda bo’ling, uni asrab avaylang, e’zozlang. Ona tilimizning qadr qimmatini oshirish uchun bor say’- g’ayratingizni ayamang. Zero til ham Vatan kabi, ona kabi muqaddasdir. Bugungi darsimizning oltin qoidalari: O’zaro hurmat, intizom va o’ng qo’l qoidasi.