10 – sinf informatika II variant

d) ilovaning yuzi
16. Ilovaning ikkinchi oynasi qanday nomlanadi?

8 sinf informatika darslik 2023 pdf

Электрон жадвалларнинг асосий вазифаси – жадвал кўринишдаги сонли маълумотлар ҳисоб-китобини автоматлаштириш. Бунинг учун электрон жадвалларда формулалар ишлатилади. Формулалар арифметик амаллар ёки функцияларнинг белгилари билан боғланган сонлар кетма-кетлигини билдиради.

.doc С++ тилидаги дастурларнинг таркибий қисмлари. Word 8 Nov 2020

C++ тилида тузилган дастур объектлар, функциялар, ўзгарувчилар ва бошқа элементлардан ташкил топади. Ушбу мавзунинг асосий қисми уларнинг ҳар бирини тўлиқ тавсифлашга бағишланган.

.doc АЛГОРИТМИК ТИЛЛАРНИНГ РИВОЖЛАНИШ БОСКИЧЛАРИ Word 8 Nov 2020

Алгоритмик тиллар асосан ЭХМдан фойдаланувчи билан ЭХМ ўртасидаги мулокот воситасидар. Алгоритмик тилни фойдаланувчи билади ва унда масалани дастурини ёзади. ЭХМ эса алгоритмик тилда ёзилган алгоритмни тушунади ва шу дастур бўйича масалани ечимини чикариб беради.

.pdf ЭЛЕКТРОН ҲУКУМАТ PDF 25 Oct 2020

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ОЛИЙ ТАЪЛИМ ТИЗИМИ ПЕДАГОГ ВА РАҲБАР КАДРЛАРИНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШНИ ТАШКИЛ ЭТИШ БОШ ИЛМИЙ – МЕТОДИК МАРКАЗИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ ҲУЗУРИДАГИ ПЕДАГОГ КАДРЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ ВА УЛАРНИНГ МАЛАКАСИНИ ОШИРИШ ТАРМОҚ МАРКАЗИ

.pdf “DASTURIY INJINIRING” MODULI BO‘YICHA O’QUV-USLUBIY MAJMUA PDF 21 Jul 2020

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI OLIY TA’LIM TIZIMI PEDAGOG VA RAHBAR KADRLARINI QAYTA TAYYORLASH VA ULARNING MALAKASINI OSHIRISHNI TASHKIL ETISH BOSH ILMIY-METODIK MARKAZI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI HUZURIDAGI PEDAGOG KADRLARNI QAYTA TAYYORLASH VA ULARNING MALAKASINI OSHIRISH TARMOQ MARKAZI

.docx Relyatsion MBBT Word 13 Apr 2020

Relyatsion MBBT Reja: 1. Asosiy tushunchalar 2. Relyatsion ma’lumotlar bazasi 3. Entity-Relyatsion modeli 4. Relyatsion ma’lumotlar bazasini loyihalash Infologik modellashtirishning maqsadi — tuziladigan ma’lumotlar bazasida shakllanishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarni tasvirlash va yig‘ish usullarini odamlar uchun tabiiy ta’minlashdir. Shuning uchun ma’lumotlarning infologik modelini tabiiy tilga mos qilib qurishga harakat qilinadi. Infologik modelni qurishning asosiy konstruktiv elementlari: • mohiyat; .

.docx Foydalanuvchilarni qo’llab quvvatlash Word 13 Apr 2020

Laboratoriya ishi Foydalanuvchilarni qo’llab quvvatlash Ishdan maqsad. Predmet sohaga oid yaratilgan tizimni qayta ishlash, kamchiliklarini ko’rib chiqish, xatoliklarni aniqlash va ular ustida ishlash yo’li bilan tizimni takomillashtirish. Shuningdek tizim foydalanuvchilarini qo’llab – quvvatlash maqsadida qo’shimcha bo’limlarni joriy qilish. Ma’lumotnoma, qo’llanma yoki shu kabi qo’shimcha hujjatlarni taqdim etish .

10 – sinf informatika II variant

2. Ma’lumotlar ombori tuzishning asosiy usullari qaysilar?

a) Ierarxik, tarmoq

b) Ierarxik, relyatsion

c) Ierarxik, tarmoq, relayatsion

d) to’g’ri javob yo’q

3. Ma’lumotlar omborining shajara usuli yana qanday yuritiladi?

d) barcha javoblar to’g’ri

4. Ma’lumotlar qaysi usuldan foydalanib olish mumkin?

a) Tuzilmalashtirilgan va tuzilmalashtirilmagan

b) tizimlashtirilgan va tizilmalashtirilgan

c) model va algoritm

d) to’g’ri javob yo’q

5. Ma’lumotlar omborini boshqarish tizimlariga misol keltirilganlardan qaysi qator to’g’ri?

a) MySQL, MS Access, OpenOffice.org Base, Cache, IMS, Firebird

b) Access, Excel va Front Page ,Cache, IMS, Firebird

c) Power Point, Excel, MySQL va DreamWeaver, OpenOffice.org Base

d) Access, Front Page, Publisher va Paint

a) jadvallar bilan ishlash uchun mo’ljallangan dastur

b) matnlar bilan ishlash uchun mo’ljallangan dastur tizimi

c) ma’lumotlar omborini bilish tizimi

d) foydalanuvchilar tomonidan MOni yaratish, to’ldirish va birgalikda qo’llash uchun mo’ljallangan dasturiy vositalar tizimi.

7. Access dasturining asosiy menyulari to’liq keltirilgan qatorni toping.

a) файл, поля, главная, создание, внешние данные, работа с базами данных, таблица

b) файл, поля, главная, работа с базами данных, таблица

c) файл, поля, главная, вставка, внешние данные

d) файл, поля, главная, правка, создание, внешние данные, работа с базами данных, таблица, окно, справка

8. Таблицы, Запросы, Формы, Страницы, Отчёты va Макросlar Access uchun nima bo’lib hisoblanadi?

a) asosiy menyular

b) uskunalar paneli

c) asosiy elementlari

d) asosiy funksiyalar

9. MS Excelning fayllar kengaytmasi qanday?

d) *.accdb
10. MOBT nima degani?

11. Access dasturida jadvallarni o’zaro bog’lash uchun qaysi bo’lim xizmat qiladi?

12. Izlab topilgan ma’lumotlarni bekor qilish uchun Glavnaya menyusining qaysi bo’limi tanlanadi?

13. MO ning asosiy elementlarini yozing

14. MO ni izlab topishda qaysi elemetdan foydalaniladi?

15. MOni yaratishning qaysi usuli keng tarqalgan?

d) barcha javoblar to’g’ri
13. Izlab topilgan ma’lumotlarni bekor qilish uchun Glavnaya menyusining qaysi bo’limi tanlanadi?

d) barcha javoblar to’g’ri
14. Tartiblangan ma’lumotlarni bekor qilish uchun qaysi buyrug’ tanlanadi?

d) barcha javoblar to’g’ri

15. MS Access 2010da necha xil so’rov mavjud?

d)7
16. Ma’lumotlar omborida yangi ma’lumotlarni kiritish va mavjud ma’lumotlarni ko’rib chiqish uchun nima ishlatiladi?

b) Master uskunasi

17. Matematik hisob ishlarini Ms Accessda qaysi bo’lim orqali amalga oshira olamiz?

a) Конструктор форм

b) Конструктор запросов

d) Конструктор созданий
18. Ms Accessda necha xil amallar mavjud?

d) 5
19. Ms Accessda qanday amallar mavjud?

a) matematik, matematik munosabat va mantiqiy amallari

b) arifmetik va funksiyalar

c) arifmetik, matematik va fizik

d) a va d javoblar to’g’ri
20. Ms Access dasturida necha funksiyalar mavjud?

d) 6
21. Ms Access dasturida qanday funksiyalar mavjud?

a) matematik va mantiqiy

b) matematik, imloviy va mantiqiy

c) matematik va statistik

d) to’g’ri javob yo’q
22. Ms Access 2010 dasturida ma’lumotlar omboriga yangi ma’lumotlarni kiritishning necha xil usuli bor?

d) 8
23. Ms Access 2010 dasturida ma’lumotlar omboriga yangi ma’lumotlarni kiritishning qanday usuli bor?

a) bevosita ma’lumotlar ombori jadvaliga kiritish orqali

b) maxsus tuzilgan formalar orqali

c) a va b javoblar to’g’ri

d) barcha javoblar to’g’ri
24. Hosil bo’lgan dasturni ishga tushurish uchun Rejim bo’limining qaysi bandi tanlanadi?

d) режим запросов
25. Agar forma oynasiga qo’shimcha o’zgartirish kiritish kerak bo’lsa Rejim bo’limidan qaysi band tanlanadi?

c) конструктор форм

d) режим окон
26. MS Access dasturida ma’lumotlar omboridagi berilgan shablon bo’yicha izlash va qayta ishlash uchun Главная menyusidan qaysi band tanlanadi?

d) Найти
27. Agarda biz yangi jadval qo’shmoqchi bo’lsak qaysi banddan foydalanamiz?

c) Добавление таблицы

d) Конструктор запрос
28. MS Accessda eng ommalashgan so’rov qaysi?

a) Tanlov asosidagi so’rov

b) Namuna asosidagi so’rov

c) Parametrli so’rov

d) barcha javoblar to’g’ri
29. So’rovning ishlashi natijasida asosiy jadvaldan qanday jadval hosil qilinadi?

a) hisob – kitob jadvali

b) o’zgaruvchan jadval

c) natijaviy jadval

d) shajara jadval
30. Ms Access dasturidagi tasvirlangan maydon turlaridan biri OLE obyekt maydoni nima uchun xizmat qiladi?

a) maydonga OLE – server tomonidan qayta ishlangan obyektlar joylashtiriladi

b) matematik funksiyalar bilan ishlash imkoniyati yaratiladi

c) bu maydon qattiq diskning boshqa fayliga bo’lgan giperbog’lanish hosil qiladi.

d) barcha javoblar to’g’ri
31. MOBT nima degani? Malumotlar omborini boshqarish tizimi
32. So’rovning ishlashi natijasida asosiy jadvaldan qanday jadval hosil qilinadi? Natijaviy jadval
33. Ms Access dasturidagi tasvirlangan maydon turlaridan biri OLE obyekt maydoni nima uchun xizmat qiladi? maydonga OLE – server tomonidan qayta ishlangan obyektlar joylashtiriladi
34. MS Accessning fayllar kengaytmasi qanday? Accdb
35. Таблицы, Запросы, Формы, Страницы, Отчёты va Макросlar Access uchun nima bo’lib hisoblanadi? asosiy elementlari
36. MOBTlarga misol keltiring. Cache, IMS, Firebird, Ms Access, MySQL
37. MOBTning asosiy xususiyati nimada? Bu nafaqat ma’’umotlarni kiritish va saqlashda ishlatiladigan protseduralar tarkibi bo’lmasdan, ularning strukturasini ham tasvirlashida.
38. Ma’lumotlar ombori deb nimaga aytiladi? Kompyuter xotirasiga kiritilgan ma’lum bir strukturaga ega, o’zaro bir – biri bilan bog’langan va tartiblangan ma’lumotlar majmuasidir.
39. Ma’lumotlar modeli nima? Ma’lumotlar modeli – bu ma’lumotlarning o’zaro bog’langan tuzilishlari va ular ustida bajariladigan operatsiyalar to’plamidir.
40. Ma’lumotlarni olish usullari qaysilar? Tuzilmalashtirilmagan va tuzilmalashtirilgan

10 sinf II chorak test savollariga javobi

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
a	c	c	a	a	d	a	c	b	d	d	a	a	b	b
16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
c	b	b	a	c	c	a	c	a	a	b	c	a	c	a

31. Malumotlar omborini boshqarish tizimi

32. Natijaviy jadval
33. Maydonga OLE – server tomonidan qayta ishlangan obyektlar joylashtiriladi
34. *.Accdb
35. Asosiy elementlari
36. Cache, IMS, Firebird, Ms Access, MySQL
37. Bu nafaqat ma’’umotlarni kiritish va saqlashda ishlatiladigan protseduralar tarkibi bo’lmasdan, ularning strukturasini ham tasvirlashida.
38. Kompyuter xotirasiga kiritilgan ma’lum bir strukturaga ega, o’zaro bir – biri bilan bog’langan va tartiblangan ma’lumotlar majmuasidir.
39. Ma’lumotlar modeli – bu ma’lumotlarning o’zaro bog’langan tuzilishlari va ular ustida bajariladigan operatsiyalar to’plamidir.
40. Tuzilmalashtirilmagan va tuzilmalashtirilgan

10 – sinf III chorak

1. Obyektga mo’lgallangan dasturlash tillari to’g’ri keltirilgan javobni belgilang.

d) barcha javoblar to’g’ri
2. Ilovalar yana qanday nomlar bilan yuritiladi?

a) texnik ta’minot

b) amaliy dasturlar

c) dasturiy ta’minot

d) drayverlar
3. Dastur matnini kompyuter tusunadigan mashina kodiga o’girib beruvchi qurilma nima deb ataladi?

c) visual dasturlash

d) assembler
4. Mikroprossesorning buyruqlari yana qanday yuritiladi?

c) operatsion tizim

d) umumlashgan dasturlar
5. Tuzilmaviy dasturlash tili to’g’ri keltirilgan qatorni toping.

d) C++
6. Delphi nomi qaerdan olingan?

a) Odamning ismi

b) Faylasufning ismi

c) Misrdagi ibodatxona nomi

d) Yunonistondagi ibodatxona nomi
7. Delphi dasturi interfeysi bo’limlari to’g’ri keltirilgan qatorni toping.

a) Uskunalar paneli, obyektlar brauzeri, obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, ilova oynasi

b) Obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, asosiy menyu, ilova oynasi

c) Uskunalar paneli, obyektlar brauzeri, obyektlar inspektori, dastur kodi oynasi, sarlavha satri, obyektlar paneli, asosiy menyu, ilova oynasi

d) to’g’ri javob yo’q
8. Delphi dasturining asosiy menyusi necha bo’limdan iborat?

d) 13
9. Object TreeView punkti qaysi menyuda joylashgan?

d) View
10. Delphida yaratilgan ilovalar qanday nomlanadi?

d) hujjat
11. Ilovalarni saqlash usullari to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang.

a) save, save as…,save project as…, save all

d) barcha javoblar to’g’ri
12. Dasturni tuzib bo’lgach ilovani ishga tushirish uchun qaysi klavishni bosish lozim?

d) Shift+
13. Tugma Delphi dasturida qanday yuritiladi?

d) Cancel
14. Agar dasturda matn belgisi belgilangan miqdordan oshsa bu haqdagi ma’lumotni chiqaruvchi oynani hosil qilish uchun qaysi tugma lozim bo’ladi?

d) to’g’ri javob yo’q
15. Ilovaning birinchi oynasi qanday nomlanadi?

d) ilovaning yuzi
16. Ilovaning ikkinchi oynasi qanday nomlanadi?

d) ilovaning yuzi
17. Ilova oynasining kengligi qaysi xoss orqali o’zgartiriladi?

d) Run
18. Butun son turidagi kattalikni matn satri turidagi kattalikka o’tkazilish uchun qaysi funksiyasidan foydalanamiz?

d) caption
19. Height xossasi nima uchun qo’llaniladi?

b) chapdan tekislash

d) top
20. Labelning asosiy xossasi qaysi?

d) Name
21. Label obyekti qanday tarjima qilinadi?

d) matn yozuv
22. Delphi dasturida mantiqiy sanalgan xossa to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang.

d) Normal
23. StrToFloat xossasi nima vazifani bajaradi?

a) matn satrini haqiqiy songa o’zgartiradi.

b) haqiqiy sonni math satriga o’zgatiradi

c) a va c javoblar to’g’ri

d) to’g’ri javob yo’q
24. IntToStr xossasi nima vazifani bajaradi?

a) butun sonni matn satriga o’tkazadi.

b) matn satriga butun sonni o’tkazadi.

c) matn satrini haqiqiy songa o’zgartiradi.

d) haqiqiy sonni math satriga o’zgatiradi
25. AutoSize xossasi qaysi menyuga tegishli?

d) View
26. Visible xossasining ko’rinishlari to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang.

d) False, Label
27. Har bir obyekt necha xil bo’ladi?

d)6
28. Delphi dasturida Komponenta nima?

d) obyekt
29. Edit buyrug’ining tarjimasi to’g’ri keltirilgan qatorni toping.

d) Yolg’on
30. Enabled xossasi qaysi obyektga tegishli?

d) Tahrirlash
31. Mantiqiy turdagi xossani ayting.
32. Tahrirlash bo’limining to’rtinchi bandi nima deb nomlanadi?
33. Dasturlash tillari necha guruhga bo’linadi?
34. ShowMessage prosedurasining vazifasi nima?
35. IntToStr funksiyasining vazifasi nima?
36. Delphining asosiy menyulari qaysilar?
37. Delphi dasturining nomi qaysi davlat ibodatxonasi nomiga qo’yilgan?
38. Delphi dasturining asosiy dasturlash tili qaysi?
39. Bugungi kunda eng keng qo’llaniladigan dasturlash tillari?
40. Amaliy ilovalarga misollar keltiring.
10 sinf III chorak test savollari javobi:

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
B	b	a	a	a	d	c	c	b	a	a	c	b	c	A
16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
B	c	a	a	c	c	a	a	a	c	b	b	d	b	B

32. Copy
33. Quyi, o’rta va yuqori darajadagi dasturlash tillari
34. Agar kiritilgan qiymat berilgan qiymatdan oshsa ogohlantirish oynasini xosil qiladi.
35. Butun sonni matn satriga o’tkazadi.
36. File, Edit, Search, View, Project, Run, Component, Database, Tools, Window, Help menyulari bor.
37. Delphi Yunonistondagi mashxur avliyo yashagan ibodatxona joylashgan shaxarcha nomi.
38. Object Pascal
39. C, Basic, Pascal
40. Microsoft Office amaliy dasturlari

10 sinf IV chorak

1. CheckBox obyektining asosiy xossasi …

d) Caption
2. Pascal dasturida matnning tekislanishi qaysi operator yordamida bajariladi?

d) Write
3. Delphi dasturida matnning tekislanishi qaysi operator yordamida bajariladi?

d) Project
4. Items qanday tarjima qilinadi?

d) variant
5. Ustun atamasi Delphi dasturlash tilida qanday yuritiladi?

d) to’g’ri javob yo’q
6. Ro’yxat qutisi to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang.

d) OutBox
7. Yashirin ro’yxat qutisi qaysi qatorda keltirilgan?

8. Sonni kiritish maydonchasi keltirilgan qatorni belgilang.

9. Qiymat Delphi dasturlash tilida qanday yuritiladi?

d) Samples
10. Namuna Delphi dasturlash tilida qanday yuritiladi?

d) Samples
11. Value xossasi nechi turga va qaysilarga bo’linadi?

b) maxvalue, sredvalue, minvalue

c) maxvalue, value, minvalue

d) turga bo’linmaydi
12. Memorandum so’zining qisqartirilgan ko’rinishi qanday?

d) Memoran
13. Katta hajmdagi ma’lumotlar bilan imkonini beruvchi Delphi obyekti bu – …

d) Samples
14. Xizmat uchun yozuvar degan ma’noni anglatuvchi atama bu – …

d) Samples
15. CTRL+X klavishlar kombinatsiyasining vazifasi nima?

b) buferdan olib qo’yish

d) belgilangan qismni o’chirish
16. CTRL+A klavishlar kombinatsiyasining vazifasi nima?

b) buferdan olib qo’yish

v) belgilangan qismni o’chirish
17. CTRL+V klavishlar kombinatsiyasining vazifasi nima?

b) buferdan olib qo’yish

v) belgilangan qismni o’chirish
18. CTRL+C klavishlar kombinatsiyasining vazifasi nima?

b) buferdan olib qo’yish

v) belgilangan qismni o’chirish
19. Memo obyektiga kiritilgan matn qayerda saqlanadi?

c) Memoning o’zida

d) Text xossasida
20. Delphi dasturidagi grafik obyekt qaysi sanaladi?

d) Form
21. Canvas obyektining asosiy ish qurollari qaysilar?

d) to’g’ri javob yo’q
22. Chiziladigan chiziqlar ko’rinishi o’zgartiruvchi xossa?

d) Style
23. Delohida grafika bilan ishlash uchun maxsus obyektlari bor. Ular qaysilar?

d) a va b javoblar to’g’ri
24. Pen(qalam)ning xossalaridan asosiylari qaysilar?

a) Width, Style, Color

c) Width, Color va Canvas

d) to’g’ri javob yo’q
25. Nuqta deb tarjima qilinuvchi atama keltirilgan qatorni toping.

d) Line
26. Canvas obyektining qaysi xossasi kesma chizish uchun xizmat qiladi?

a) MoveTo, LineTo

c) a va b javoblar to’g’ri

d) to’g’ri javob yo’q
27. Delphida vaqt bilan ishlovchi obyekt qaysi?

d) timer
28. Faqat o’ih uchun tarjima qilinganda qaysi atamani anglatadi?

d) Lines
29. Ma’lumotning Word dasturida abzasni formatlashning necha usli bor?

d)7
30. Bekor qilish tugmasi qaysi?

d) Box
31. Ma’lumotning Word dasturida abzasni formatlashning necha usli bor? Qaysilar?
32. RadioGroupning eng muhim xossasi qaysi?
33. Columns xossasining vazifasi nima?
34. SpinEdirga kiritilgan sonning qiymati qaysi xossasida saqlanadi?

35. Qaysi xossada son qiymatining o’sish qadami ko’rsatiladi? (Increment(Qadam) xossasida)

36. Qaysi obyekt yashirin ro’yxat yaratish uchun xizmat qiladi?

37. Memoga kiritilgan matn uning qaysi xossasida saqlanadi?

38. Canvas qanday tarjima qilinadi?
39. Image1.Canvas.Pen.Width:=5; operatori nima vazifa bajaradi?
40. Timer obyektining o’ziga xos xususiyati nimada?
10 sinf IV chorak test savollariga javobi

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
c	a	b	d	a	b	c	c	c	d	a	c	b	a	d
16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30
c	b	a	d	a	a	d	d	a	c	a	d	b	c	B

31. 4 ta, o’ng, chap, o’rta, ikki tomondan

32. ItemIndex(Variant indeksi)
33. Bu xossa radiotugmalar guruhining variantlari necha ustun bo’lib joylashishini ko’rsatadi
34. Value xossasida
35. Increment(Qadam) xossasida
36. ComboBox obyekti

37. Text xossasida

38. Polotno deb tarjima qilinadi
39. Qalamda chiziladigan chiziq kengligini 5 pikselga teng qilib o’rnatadi
40. Timer obyektining o’ziga xos xususiyati ekranda ko’rinmasligidadir

Informatika fanidan 9 sinflar uchun test

a) o’z holicha qoladi. b) nomi o’zgaradi. c) ikkilik kodi bilan o’zgaradi.

d) o’n oltinlik kodi bilan almashtiriladi.

2. Paskal dasturlash tilida bo’lish amali qanday yoziladi.

3. Mantiqiy ko’paytirish amali . ko’rinishida yoziladi.

a) AND; b) OR; c) NOT; d) RUN;

4.Mantiq qo`shish amali . ko`rinishda yoziladi.

a) AND; b) OR; c) NOT; d) RUN;

5.Mantiqiy inkor amali .

a) AND; b) OR; c) NOT; d) RUN;

a) dastur ishlashi davomida qiymati o`zgarmaydigan miqdorlar;