8 sinf matematika darslik

7)Haqiqiy sonlar to’plami qanday sonli to’plamlarni o’z ichiga oladi?

8-sinf Algebra Mavzu Ko’paytmaning kvadrat ildizi Dars maqsadi

O’quvchilarga olgan bilimlarini mustahkamlash maqsadida tarqatma savollari beriladi.

Tarqatmalardan namunalar:

1) ɑ sonining arifmetik kvadrat ildizi deb nimaga aytiladi va u qanday belgilanadi ?

3) Kvadrat ildiz chiqarish amali nima ? U qanday amalga teskari amal ?

4)ɑ soning qanday qiymatida ifoda ma’noga ega?

5)Ratsional son deb nimaga aytiladi ? Misollar keltiring

6)Irratsional son deb nimaga aytiladi ? Misollar keltiring

7)Haqiqiy sonlar to’plami qanday sonli to’plamlarni o’z ichiga oladi?

8)Ayniyat deb nimaga aytiladi ? Misollar keltiring

9)Ifodani soddalashtiring: a) b)

10)Sonlarni taqqoslang: 6 va

Yangi mavzu bayoni (15 daqiqa)

Kvadrat ildizlar ustida amallarni bajarish bo’yicha buyuk qomusiy olimlarimiz Abu Rayhon Beruniy , Mirzo Ulug’bek ,al-Xorazmiy, G’iyosiddin Jamshid al- Koshiy va boshqa ko’plab ijodiy ishlar olib borganlar .

Abu Rayhon Beruniy o’zining mashhur “Qonuni Ma’sudiy” asarida

“aylana uzunligining uning diametriga nisbati irratsional son” ekanini aytadi. Jamshid al- Koshiy , , sonlarni 10 -9 gacha aniqlikda hisoblay olgan. Kvadrat ildizni kabi belgilashni K.Rudolf kiritgan. Al-Xorazmiy “Al-jabr val-muqobala” asarida

kvadrat ildizlarga doir misollarni hal etish usullarini ko’rsatadi. Bu

misollar bilan mavzuni mustahkamlash qismida tanishamiz.

1-masala. = ∙ ekanini ko’rsating. = =20; ∙ =4∙5=20.

Teorema. Agar b≥0 bo’lsa,u holda

Ya’ni nomanfiy ko’paytuvchilar ko’paytmasining ildizi shu ko’paytuvchilar ildizlarining ko’paytmasiga teng.

∙ ifoda ning arifmetik kvadrat ildizi ekanini isbotlash uchun:

ekanini isbotlash kerak.

Kvadrat ildizning ta’rifiga ≥0 , ≥0 , shuning uchun ∙ . Ko’paytma darajasining xossasi va kvadrat ildizning ta’rifiga ko’ra

Isbotlangan teoremaga ko’ra, ildizlarni ko’paytirishda ildiz ostidagi ifodalarni ko’paytirish va natijadan ildiz chiqarish mumkin: ∙ =

Teorema istalgan sondagi nomanfiy ko’paytuvchilar uchun to’g’ri bo’ladi. Masalan, agar , b≥0 , ≥0 bo’lsa,u holda = ∙

2- masala. ni hisoblang = = = ∙ ∙ =3∙6∙2=36 ifoda berilgan bo’lsin. Agar b≥0 bo’lsa,u holda ko’paytmadan ildiz chiqarish haqidagi teoremaga ko’ra, bunday yozish mumkin:

Bu kabi shakl almashtirishni ko’paytuvchini ildiz belgisi ostidan chiqarish deyiladi.

Ba’zi hollarda ko’paytuvchilarni ildiz belgisi ostiga kiritish ,ya’ni

ko’rinishdagi shakl almashtirishlarni bajarish foydali bo’ladi,bunda ≥0 ≥0.

4-masala. Ifodani soddalashtiring:

Musbat va quyidagini hosil qilamiz:

4. Mustahkamlash (13 daqiqa)

260- misol. Hisoblang

262- misol. Hisoblang

1)( + ) 2 =( ) 2 +2 +( ) 2 =8+8+2=18

3)( – ) ( + )=( ) 2 -( ) 2 =7-6=1

265- misol. Ifodani soddalashtiring

5. Baholash va uy ishi berish (2 daqiqa)

Uyga vazifa:256-262(2-,4-) 263 -266 -misollar

Do’stlaringiz bilan baham:

Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling

8 sinf matematika darslik

Matematika 5-sinf ×

Matematika 2 qism kitobni Yuklash

Matematika 1 qism kitobni Yuklash
HAJMLARNING HISOBLANISHI
Muallif:Yondaftar
SONLARNI QO’SHISH
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Natural,ratsional,haqiqiy va butun sonlar
Muallif:BUKHARA EDUCATION
O’NLI KASRLARNI QO’SHISH VA AYIRISH
Muallif:Yondaftar
To‘g‘ri burchakli parallelepiped va kub
Muallif:Yondaftar
KASRLARNI TAQQOSLASH
Muallif:Yondaftar
Foizlar
Muallif:Yondaftar
Ayirish 20 gacha
Muallif:Yondaftar
Qo’shish 10 gacha
Muallif:Yondaftar
Katta, kichik va teng belgilari
Muallif:Yondaftar
Raqamlar
Muallif:Yondaftar
Ulushlar
Muallif:Yondaftar

Matematika 6-sinf ×

Matematika kitobni Yuklash
MA`NFIY VA MUSBAT SONLAR
Muallif:WESTMINSTER ACADEMY
Umumiy bo’luvchilar sonini topish
Muallif:REPETITOR SERVIS
Oxirgi raqamni topish
Muallif:REPETITOR SERVIS
EKUK VA EKUB TOPISH SIRLARI
Muallif:REPETITOR SERVIS
Bo’linish belgilari 2 qism
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Bo’linish belgilari
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Tub sonlarni topishning tezkor usuli
Muallif:Yondaftar
KASRLARNI UMUMIY MAXRAJGA KELTIRISH
Muallif:Yondaftar
Manfiy ishorali sonlarni qo‘shish
Muallif:Yondaftar
Aylana va doira
Muallif:Yondaftar

Matematika 7-sinf ×

Algebra kitobni Yuklash
KOMBINATORIKA
Muallif:Yondaftar
Yig‘indi va ayirmaning kvadrati
Muallif:Yondaftar
Qavslarni ochish
Muallif:Yondaftar
Bir noma’lumli birinchi darajali tenglamalarni yechish
Muallif:Yondaftar

Matematika 8-sinf ×

Algebra kitobni Yuklash
Chiziqli funksiya 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Chiziqli funksiya 1-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiya
Muallif:BUKHARA EDUCATION
KOORDINATALAR TEKKISLIGI
Muallif:Yondaftar
Kasrlarni qisqartirish
Muallif:Yondaftar
Tenglamalar sistemasini o‘rniga qo‘yish usulida
Muallif:Yondaftar

Matematika 9-sinf ×

Algebra kitobni Yuklash
Irrational tenglama va tengsizliklar sifatlirog’i
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Kvadrat funksiyalar 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Kvadrat funksiyalar. 1-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
DTM. Trigonometriya asoslari 2- dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
DTM. Trigonometriya asoslari 1-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Yarim burchak
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Ikkilangan burchak 2 – dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Qo’shish formulalari 2 – dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Ikkilangan burchak 1 dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya qo’shish formulalari
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Boshlang’ich tushunchalar
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriya Keltirish formulalari
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometriyaning asosiy ayniyatlari
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometrik tenglamalar I bo’lim
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometrik tenglamalar H bo’lim
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometrik tenglamalar 2- dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometrik tenglamalar 1 dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Kvadrat funksiyalar 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Trigonometrik tenglamalar C bo’lim
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Funksiya
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Kvadrat tenglama
Muallif:REPETITOR SERVIS
Chiziqli tenglamalar
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Geometrik progressiya 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Geometrik progressiya 1-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyani hadlari yig‘indisini topish
Muallif:Yondaftar
Ikkilangan burchakning sinusi va kosinusi
Muallif:Yondaftar

Matematika 10-sinf ×

Algebra 2 qism kitobni Yuklash

Algebra 1 qism kitobni Yuklash
Hosilalar
Muallif:REPETITOR SERVIS
Ko’rsatkichli tenglamalar 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Ko’rsatkichli tenglamalar
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Hosila 2-dars
Muallif:BUKHARA EDUCATION
Hosila
Muallif:BUKHARA EDUCATION

Matematika 11-sinf ×

Matematika 2 qism kitobni Yuklash

Matematika 1 qism kitobni Yuklash
Egri chiziqli trapetsiyaning yuzi
Muallif:BUKHARA EDUCATION

Matematika Kurs + ×

Matematika, 4 sinf, Bikbayeva N.U., Girfanova K.M., 2020

Matematika, 4 sinf, Bikbayeva N.U., Girfanova K.M., 2020.

Учебник по математике для 4 класса на узбекском языке.

Фрагмент из книги:
Har bir sonning yozilishida 3 raqami nimani anglatadi?
Sonlar yozuvida ayni bir raqam, u qaysi xonada turganiga qarab, har xil qiymatga ega bo‘ladi. Masalan, 273 sonidagi 3 raqami birlar xonasida turibdi, shu sababli u 3 birlikni anglatadi.

Примеры.
Kitob 240 betdan iborat. H ar kuni 6 betdan o‘q ils a, kitobn i nech a kund a o‘q ib tuga tish mumkin? Agar har kuni 2 bet ko‘proq o‘qilsachi?

Polizdan 350 kg sabzi, 175 kg sholg‘om hamda sabzi va sholg‘om birgalikda qancha bo‘lsa, shuncha kartoshka yig‘ib olindi. Polizdan jami qancha sabzavot yig‘ib olingan?

MUNDARIJA.
3-SINFDA O‘TILGAN MAVZULARNI TAKRORLASH.
O‘n ming ichida sonlarni raqamlash va arifmetik amallar.
Tengsizliklarni tanlash usuli bilan yechish.
1 DAN 1 000 000 GACHA BO‘LGAN SONLARNI RAQAMLASH.
Pozitsion va nopozitsion sanoq sistemalari.
Birlar, minglar millionlar sinfi.
Million ichida ko‘p xonali sonlarni taqqoslash.
Million ichida qo‘shish va ayirish amallari.
Yassi va fazoviy shakllar.
Qirqma shakllar, buklanadigan ko‘pburchaklar.
TENGLAMALAR. TENGSIZLIKLAR. KATTALIKLAR.
Qo‘shishning o‘rin almashtirish va guruhlash xossasi.
Natijani tekshirish usullari.
Tenglamalar.
Tengsizliklar.
Miqdorlarni qo‘shish va ayirish.
O‘rta arifmetik qiymatni topish.
Massa birliklari orasidagi muno sabatlar.
Geometrik mazmundagi amaliy masalalar.
Mulohazalar.
MILLION ICHIDA SONLARNI KO‘PAYTIRISH VA BO‘LISH. FORMULALAR. SHKALALAR.
Million ichida ko‘paytirish va bo‘lish.
Tenglamalarni yechish.
Formulalar.
Shkalalar.
Sonli ifodalarning qiymatini hisoblash.
Miqdorlarni songa ko‘paytirish va bo‘lish.
Harakatga doir masalalar.
KASRLAR.
Oddiy kasrlar.
Sonning kasrini topish.
Sonni kasrdan topish.
Kasrlarni taqqoslash.
Kasrlarni qo‘shish va ayirish.
O‘nli kasrlar.
To‘plamlar. Eyler-Venn diagrammasi.
KOORDINATA TO‘RINI TUZISH. FAZOVIY SHAKLLAR.
Nuqta koordinatasi.
Koordinata burchagi.
Ko‘pyoq.
To‘g‘ri burchakli parallelepiped.
Kub.
Yuz o‘lchov birliklari.
Hajm o‘lchov birliklari.
MA’LUMOTLARNI GRAFIK, DIAGRAMMA, JADVALLAR KO‘RINISHIDA IFODALASH.
Grafiklar.
Ma’lumotlarni tasvirlash usullari.
Simmetrik shakllar. Burish simmetriyasi.
4-sinfda o‘tilganlarni takrorlash va umumlashtirish.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Matematika, 4 sinf, Bikbayeva N.U., Girfanova K.M., 2020 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу