7-sinflar uchun zoologiya fanidan Qushlar mavzusida ochiq dars ishlanmasi

2. Nafas olishida qaysi a`zolar ishtirok etadi?

biologiya -9 sinf testlar

9- sinflar uchun biologiya fanidan testlar. 1. Qaysi kimyoviy element hayvon hujayralarida biologik katalizatorlar tarkibida biokimyoviy reaksiyalarni tezlashtiradi? A) Ca B) Mg C) Fe D) P 2. Mikroskopning ko’rish kuchi qanday aniqlanadi? A) ikki nuqtani farq qilish uchun zarur bo’lgan maksimum masofa bilan B) ikki nuqtani farq qilish uchun zarur bo’lgan minimum masofa bilan C) obyektiv va okulyardagi sonlarning ko’paytmasi bilan D) obyektiv va okulyardagi sonlarning yig’indisi bilan 3. Mikroskop ko’rish kuchining chegarasi nimaga teng? A) yorug’lik to’lqin uzunligining yarmiga B) yorug’lik to’lqin uzunligining 1/3 qismiga C) obyektiv bilan preparat orasidagi masofaga D) obyektiv va okulyardagi sonlarning ayirmasiga 4. Qanday organizmlarda DNK sitoplazmada joylashgan bo’lib membrana bilan o’ralmagan? A) prokariot B) eukariot C) vertitsill 5. Faqat prokariot hujayrada uchraydigan organoid qanday nomlanadi? A) plazmida B) mezosoma C) hivchin D) valcuol 6. Qaysi organizmlarning DNKlari oqsillar bilan birga komplekslar hosil qilmaydi? A) achitqi B) vertitsill C) bakteriya D) zamburug’ 7. Nerv hujayralarida hosil bo’ladigan qo’zg’alishlarning o’tishi qaysi kimyoviy elementlarga bog’liq? A) Ma, K, CI B) Na, K, Ca C) Fe, Mg, K D) Na,K, Fe 8. Qaysi element jinsiy gormonlarning faolligini oshiradi? A) Ca B) Zn C) Fe D) Na 9. Qon hosil bo’lishida muhim ahamiyatga ega bo’lgan elementni belgilang. A) Fe B) Zn C) Mg D) Na 10. Ca va P tuzlarining asosiy qismi qaysi to’qimani hosil qilishda ishtirok etadi? A) muskul B) nerv C) suyak D) epiteliy 11. Organik birikmalar tirik organizmlar hujayrasining necha foizini tashkil qiladi? A) 20-30 B) 50-80 C) 10-15 D) 40-45 12. Kichik molekulali oddiy organik birikmalar nima deb ataladi? A) aminokislota B) monomer C) makromolekula D) ferment1 13. Biopolimerlar qatoriga xos bo’lmagan moddalar keltirilgan javobni toping. A) kletchatka, oqsil, DNK B) Icraxmal, kletchatka, oqsil C) DNK, RNK, oqsil D) glukoza, glitserin, yog’ 14. Organizmdagi eng muhim biopolimerlar qaysilar? A) oqsil, nuklein kislotalar B) yog’, oqsil C) kofermentlar, nuklein kislotalar D) yog’, nuklein kislotalar 15. Hujayrani energiya bilan ta’minlovchi biomolekulalarni aniqlang. A) gormon, lipid B) lipid, uglevod C) lipid, DNK D) ferment, uglevod 16. Oqsil uchun xos bo’lgan vazifalarni aniqlang. A) qurilish, tashish B) kataktik, energiya C) zahira, himoya D) berilganlarning barchasi 17. Yumaloq shaklga ega bo’lgan oqsilni belgilang. A) gemoglobin B) hayvon junidagi oqsil C) odam sochidagi oqsil D) ipak qurti ipagidagi oqsil 18. Tolasimon oqsil keltirilmagan javobni toping. A) odam sochidagi oqsil B) hayvon sochidagi oqsil C) ipak qurti ipagidagi oqsil D) gemoglobin 19. Organizmlarning qarishi nimaga bog’liq? A) suvning kamayishiga B) oqsillarning asta-sekin denaturatsiyaga uchrashiga C) tuzlarning ko’payishiga D) yog’laming ko’payishiga 20. Qaysi murakkab oqsil yadro hamda sitoplazmaning ajralmas qismi hisoblanadi? A) lipoprotein B) nucleoprotein C) xromoprotein D) glikoprotein 21. Qaysi oqsil xromoprotein guruhiga kiradi? A) albumin B) globulin C) gemoglobin D) fibrin 22. Eng muhim monosaxaridlarni belgilang. A) riboza, saxaroza B) glukoza, fruktoza C) glukoza, saxaroza D) glukoza, maltoza 23. Disaxaridlar guruhiga raos kelmaydigan moddani toping. A) laktoza B) saxaroza C) fruktoza D) maltoza 24. Xitin qanday modda hisoblanadi? A) oqsil B) yog’ C) polisaxarid D) disaxarid 25. Umurtqali hayvonlarda qaysi modda issiqlikni saqlash vazifasini bajaradi? A) yog’ B) uglevod C) glikogen D) oqsil 26. 1 gr yog’ning to’liq parchalanishi natijasida qancha (kj) energiya ajralib chiqadi? A) 17,6 B) 38,9 C) 9,3 D) 39,8 27. Tuya o’rkachiga to’plangan yog’ nimaning manbai hisoblanadi? A) energiya B) ozuqa C) suv D) ozuqa va energiya 24. Asalari uyalari qanday moddadan iborat? A) selluloza B) xitin C) mum D) yog’ 25. Lipoproteinlar hujayrada qanday vazifani bajaradilar? A) qurilish va himoya B) transport C) himoya D) qurilish va transport 26. Tiroksin gormonining tarkibida uchraydigan aminokislotani belgilang. A) treonin B) tirozin C) triptofan D) glutamin 27. Oqsil molekulalarining o’lchami qanday (nm)? A) 15-20 B) 20-25 C) 5-10 D) 1-3 28. Assimilatsiya, bu — . A) plastik almashinuv B) energiya almashinuvi C) oddiy moddalarning parchalanishi D) oqsilning parchalanishi 29. i-RNK nukleotidlarning ketma-ketligi qaysi modda molekulasidagi nukleotidlar ketma-ketligiga mos? A) r-RNK B) DNK C) ATF D) barchasiga 30. O’simlik yoki mikroorganizmlarning hujayralarida kechadigan anaerob nafas olish jarayoni nima deb ataladi? A) fotosintez B) gidroliz C) achish D) chirish 31. Barcha tirik organizmlar energiya olish turiga qarab qanday guruhlarga bo’linadi? A) fototrof, xemotrof B) avtotrof, geterotrof C) avtotrof, saproht, parazit D) fototrof, geterotrof 32. Qanday organizmlar energiya manbaidan foydalanish turiga qarab fototrof va xemotroflarga bo’linadi? A) avtotrof B) geterotrof C) saprofit D) parazit 33. Ma’lum fermentning ta’siri uchun zarur bo’lgan omilni belgilang. A) koferment B) xoloferment C) apoferment D) oqsil 34. Mitoxondriya tarkibidagi qanday moddaning mavjudligi ularni bo’linish yo’li bilan tezda ko’payishiga imkon yaratadi? A) DNK B) DNK,RNK C) oqsii D) DNK, oqsil 35. Transpiratsiya nima? A) o’simliklardan suv bug’lanishi B) moddalarning membrana orqa/i o’tishi C) oqsil haqidagi axborotning DNKdan i-RNKga ko’chirilishi D) hayvonlaming migratsiyasi 36. Qaysi ilmiy-tadqiqot usuli biologiyada qo’llanishi Darvinning nomi bilan bog’liq? A) kuzatish B) tarixiy C) taqqoslash D) experimental 37. Jonsiz tabiatdagi jismlarga xos bo’lmagan xususiyatni belgilang. A) oqsillar tiklanib turadi B) tashqi muhit ta’sirida o’zining sifat ko’rsatkichlarini yo’qotadi C) o’zgarishlarga uchraydi, yangi sifat belgilarni hosil qiladi D) tashqi muhit bilan o’zaro ta’sir ularning yemirilishiga olib keladi 38. Tiriklikning qaysi xususiyati gomeostaz bilan bog’liq? A) o’zini-o’zi idora etish B) o’zini-olzi tiklash C) o’sish va rivojlanish D) qo’zg’aluvchanlik 39. Nima sababdan barcha tirik organizmlar ochiq tizim hisoblanadi? A) tashqi muhit bilan moddalar, energiya va axborot almashuniviga ega B) tashqi muhitdan organik moddalar olganligi uchun C) o’z-o’zidan ko’payishi sababli D) tashqi muhitga anorganik moddalarni ajratganligi uchun 40. . tiriklikning tuzilish darajalarini tashkil qilmaydi. 1) molekula; 2) atom; 3) hujayra; 4) turkum; 5) to’qima; 6) sinf; 7) biosfera; 8) biogeosenoz; 9) avlod; A) 2, 4, 6, 9 B) 1, 3, 5, 7, 8 C) 1, 2, 3, 4 D) 5,6, 7, 9 41. Hujayra tuzilish darajasiga ko’ra barcha tirik organizmlar . bo’linadi. A) virus va prokariotlarga B) virus va eukariotlarga C) faglar va zamburug’larga D) bir va ko’p hujayralilarga 42. Bakteriyali filtrdan o’ta olish xususiyatiga ega bo’lgan tuzilmani aniqlang. A) viruslar B) kokklar C) achitqi zamburug’lar D) sianobakteriyalar 43. Qaysi organizmlarda gazli vakuolalar bo’ladi? A) prokariotlarda B) zamburug’larda C) viruslarda D) eukariotlarda 44. Kislorodsiz muhitda yashovchi bakteriyalarni aniqlang. A) anaerob B) aerob C) chirituvchi D) parazit 45. Qaysi ohm hujayrasiz hayot yo’qligi haqida fikr yuritgan? A) R. Virxov B) YA. Purkinye C) B. Broun D) M. Shleyden 46. Qaysi usul yordamida organoidlarning fazoviy uch o’lchamli tasvirlarini olish imkoniyati paydo bo’ldi? A) elektron mikroskopiya B) sitokimyo C) sentrifugalash D) yorug’lik mikroskopiyasi 47. Bakteriyalarning irsiy axboroti hujayraning qaysi qismi bilan bog’fiq va u qayerda joylashgan? A) bitta aylana shakldagi DNK molekulasi bilan bog’liq, sitoplazmada joylashgan B) ikkita aylana shakldagi DNK molekulasi bilan bog’liq, yadroda joylashgan C) bitta ipsimon DNK molekulasi bilan bog’liq, sitoplazmada joylashgan D) bir nechta uzun DNK va RNK molekulalari bilan bog’liq, tashqi membranada joylashgan 48. Amyobasimon shaklli hujayrani aniqlang. A) leykotsit B) eritrotsit C) gepatotsit D) trombotsit 49. Hujayra kiritmalarining organoidlardan farqini aniqlang. A) hujayraning hayot faoliyati jarayonida goh paydo, goh yo’q bo’lib turadigan, sitoplazmaning doimiy bo’lmagan qismi B) sitoplazmaning doimiy bo’lgan, malum vazifani bajaradigan qismi C) yadroning doimiy qismi D) sitoplazmatik membrananing o’simtalari 50. Bakteriofag nima? A) bakteriyaning shakli B) bakteriyalar chaqiruvcbi kasallik nomi C) bakteriya virusi D) bakteriyaninglto’payish. turi 51. O’z-o’zidan ko’paya oladigan organoidni aniqlang. A) lizosoma B) ribosoma C) sentriola D) golji majmuasi 52. Ikki silindr shaklidagi tanachalardan tashkil topgan organoidni belgilang. A) ribosoma B) golji majmuasi C) hujayra markazi D) lizosoma 53. Qaysi organizmlarda hujayra markazi bo’lmaydi? A) viruslarda, baliqlarda B) suvo’tlarda, bakteriyalarda C) barcha nayvoniarda, ayrim o’simliklarda D) sodda hayvonlarda, bakteriofaglarda 54. Xromatinning kimyoviy tarkibini aniqlang. A) DNK, polisaxarid B) oqsil, pektin C) DNK, oqsil D) nuklein kislota, murein 55. Xromosomaning spirallashmagan va zichlashmagan qismi qanday nomlanadi? A) xromatin B) autosoma C) xromatida D) sentromera 56. Xromosomaning shakli nimaga bog’liq’; A) sentrosomaga B) sentriolaga C) xromatinga D) sentromeraga 57. Xromosomaning spirallashgan qismi . A) genetik nuqtai nazardan faol B) genetik axborotni o’zgartirib turuvchi faol qismi C) genetik nuqtai nazardan nofaol D) genetik nuqtai nazardan nofaol va sust bo’yaladi 58. Qaysi organoidlar tarkibida DNK molekulasi bo’ladi? A) lizosoma, mitoxondriya B) ribosoma, mezosoma C) xloroplast, mitoxondriya D) leykoplast, endoplazmatik to’r 59. Hujayraning osmotik xususiyatlari qaysi organoidga bog’liq? A) ribosoma B) lizosoma C) vakuola D) mitoxondriya 60. O’simlik hujayralarining qobig’i qanday moddalardan tashkil topgan? A) polisaxaridlardan B) murakkab lipidlardan C) monosaxaridlardan D) oqsillardan 61. Suv molekulasining bir chekkasi kuchsiz musbat zaradga, ikkinchisi – manfiy zaradga ega bo’ladi. Bunday molekula qanday nomlanadi? A) gidrofob B) gidrofil C) polimer D) dipol 62. Biopolimer qatoriga kiradigan moddalarni aniqlang. A) oqsil, nuklein kislota, lipidlar B) gormonlar, vitaminlar, fermentlar C) oqsil, uglevod, nuklein kislota D) lipidlar, vitaminlar, kofermentlar 63. Biopolimer qatoriga mansub bo’lmagan moddalarni aniqlang. A) nuklein kislota B) oqsillar C) lipidlar D) uglevodlar 64. Bajaradigan vazifasiga ko’ra organizmlardagi biopolimerlarni nechta guruhga bo’lish mumkin? A) 3 B) 2 C) 5 D) 7 65. Tuzilmalar hosil qiluvchi biopolimerlarni aniqlang. A) polisaxaridlar va ayrim oqsillar B) purin va pirimidin asoslari C) nuklein kislotalar va lipidlar D) uglevodlar va kofermentlar 66. Katalizatorlik yoki transport vazifasini bajaruvchi biopolimerlarni belgilang. A) polisaxaridlar B) oqsillar C) nuklein kislota D) lipidlar 67. Axborot saqlovchi, informatsion biopolimerlarni aniqlang. A) polisaxaridlar B) oqsillar C) nuklein kislota D) koferment 68. Hujayrani energiya bilan ta’minlovchi biomolekulalarni aniqlang. A) polisaxaridlar va ayrim oqsillar B) uglevodlar va lipidlar C) nuklein kislota va vitaminlar D) vitamin va gormonlar 69. O’simlik (1) va hayvon (2) hujayralarida qaysi organik birikmalar ko’p uchraydi? a) uglevod; b) oqsil; c) koferment; d) nuklein kislota A) 1-a, 2-b B) 1-b, 2-a C) 1-a, 2-d D) 1-c, 2-d 70. Qaysi organik birikma tarkibida azot miqdori doimiy bo’lib, u 16% ni tashkil etadi? A) oqsil B) nuklein kislota C) gormon D) nukleoid 71. Har bir oqsil o’ziga xos . ketma-ketligidan iborat bo’ladi. A) nukleotidlar B) azotli asoslar C) aminokislotalar D) polimerlar 72. Hujayradagi eruvchan oqsillar shakli jihatidan qanday oqsillarga misol bo’ladi? A) tolasimon B) yulduzsimon C) yumaloq D) donador 73. Qanday vazifalanii bajaruvchi oqsillar asosan yumaloq shaklli bo’ladi? A) katalizatorlik, transport B) himoya, gormonal C) harakat, himoya D) katalizatorlik, harakat 74. Qanday oqsillarni “oddiy” deyiladi? A) shakli faqat tolasimon bo’lib, distillangan suvda eriydigan B) faqat bitta karboksil guruhidan tashkil topgan C) faqat aminokislotalardan tashkil topgan D) albumin va globulinlardan tashkil topgan 75. Aminokislotalarning xossasini belgilang. A) denaturatsiya B) degeneratsiya C) reduplikatsiya D) amfoterlik 76. Oqsildagi aminokislotalar ketma-ketligi nimaga bog’liq? A) ribosomalarning soniga B) irsiy axborotga C) fermentiaming turiga D) t-RNKning antikodoniga 77. Qaysi birikma ikkilamchi strukturali oqsilga misol bo’la oladi? A) kollagen B) mioglobin C) gemoglobin D) insulin 78. Qaysi modda birlamchi strukturali oqsilga misol bo’ladi? A) mioglobin B) kollagen C) gemoglobin D) insulin 79. Oqsilning qaysi bog’lari saqlansa renaturatsiya kuzatiladi? A) vodorod B) disulfid C) peptid D) barchasi 80. Immunitetning hosil bo’lishi qanday organik moddaga bog’liq? A) lipid B) uglerod C) oqsil D) nuklein kislota 81. Sut (1), bug’doy doni (2) va qon (3) tarkibidagi oqsillarni aniqlang. a) kazein; b) albumin; c) ferritin; d) gliadin; e) glitsin; f) zein; A) l-a,2-d,2-c B) 1-b, 2-d, 3-c C) l-a,2-f,3-b D) 1-e, 2-f, 3-c 82. Oqsil tabiatli bo’lib, hujayraning o’zida sintezlanuvchi birikmani aniqlang. A) enzim B) koferment C) nukleozid D) plazmid 83. Monosaxaridlar keltirilgan qatorni aniqlang. A) kraxmal, glikogen B) riboza, dezoksiriboza C) fruktoza, saxaroza D) glukoza, xitin 84. Sellulozaning monomerini belgilang. A) saxaroza B) laktoza C) riboza D) glukoza 85. O’simlik (1) va zamburug’ (2) hujayralarining qobig’i hamda hasharotlarning tashqi skeleti (3) tarkibidagi polisaxaridlarni aniqlang. a) xitin; b) glikogen; c) kraxmal; d) selluloza A) l-d, 2-b, 3-c B) 1-c, 2-b, 3-a C) l-d, 2-am,3-a D) 1-b, 2-d, 3-a 86. Tuya o’rkachida to’plangan yog’ . manbai hisoblanadi. A) suv B) energiya C) aminokislota D) berilganlaming barcbasi 87. O’simlik va hayvonlar mumlardan nima maqsadda foydalanadilar? A) zahira B) suvni yuqtirmaslik C) energiya D) suvni ko’p miqdorda shimish 88. Hasharotlar tashqi skeleti tarkibidagi polisaxaridni aniqlang. A) glikogen B) selluloza C) xitin D) glikokaliks 89. Dezoksiriboza tarkibi ribozadan nima bilan farqlanadi? A) bir atom kislorod ortiqcbaligi bilan B) tarkibida azot bo’lishi bilan C) tarlkibida oltingugurt bo’lishi bilan D) bir atom kislorod yetishmasligi bilan 90. Dezoksiriboza va riboza bir polinukleotid zanjirida……. A) barobar uchraydi B) gallanib turadi C) bin ikkinchisining sintezida qatnashadi D) bir vaqtda hech qachon uchramaydi 91. Adenin va guanin orasida nechta vodorod bog’lar hosil bo’ladi? A) ikkita B) uchta C) to’rtta D) uiar orasida bog’lar hosil bo’lmaydi 92. t-RNKning ikkilamchi strukturasi qanday shakliga ega? A) tuxumsimon B) beda bargi C) globulyar D) besh qirrali 93. t-RNK molekulasida qanday qismlarni ajratish mumkin? A) antikodon, nukleozid B) akseptor shohobcha, nukleozid, adaptorlik C) antikodon, akseptor shohobcha D) kodon, matritsa 94. Aminokislotalarni kodlamaydigan kodonlar qanday nomlanadi? A) terminator B) antikodon C) genom D) matritsa 95. Oqsil sintezining qaysi bosqichi yadroda amalga oshadi? A) translatsiya B) transkripsiya C) transdulcsiya D) transformatsiya 96. Glukozaning to’liq parchalanishi natijasida nechta molekula ATF sintezlanadi? A) 36 B) 2 C) 38 D) 40 97. Yorug’lik ta’sirida suv dissotsialanish jarayoni qanday nomlanadi? A) foton B) gidroliz C) fotoliz D) taksis 98. Oqsil sintezi qachon to’xtaydi? A) ribosoma terminator tripletga o’tganda B) bir nechta ribosomalar bitta i-RNKga birikib olganda C) t-RNK molekulasining kodoni i-RNKning antikodoniga mos kelmaganda D) t-RNK yadrodan chiqqanda 99. Monoaminomonokarbon va diaminokislotalarni ko’rsating. A) sistin, arginin B) glutamin, hzin C) eniiaianin, gistidin D) tirozin, leysin 100. Diamino va dikarbon kislotalarni ko’rsating. A) sistin, arginin B) lizin, glutamin C) fenilalanin, gistidin D) tirozin, leysin 101. Aromatik va geterotsiklik aminokislotalarni ko’rsating. A) sistin, arginin B) glutamin, lizin C) fenilalanin, gistidin D) Jeysin, tirozin 102. Monoaminomonokarbon va aromatik aminokislotalarni ko’rsating. A) sistin, arginin B) glutamin, lizin C) fenilalanin, gistidin D) leysin, tirozin 103. 110 ta aminokislotadan iborat oqsil zanjirini sintezlashda necha molekula suv ajraladi? A) 109 B) 110 C) 111 D) suv ajralmaydi 104. Oqsilning birlamchi (1), ikkilamchi (2), uchlamchi (3), to’rtlamchi (4) strukturalari qaysi oqsillar uchun xos. a) mioglobin; b) gemoglobin; c) keratin; d) kollagen; e) insulin A) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d, e B) 1-e; 2-c, d; 3-a; 4-b C) 1-b; 2-c; 3-d; 4-a, e D) 1-a, b; 2-c; 3-d; 4-e 105. Quyidagi ketina-ketlikka ega bo’lgan DNK zanjiridagi vodorod bog’lar sonini toping. ATTGSSTAGG TAASGGATSS A) 20 B) 22 C) 24 D) 25 106. Quyidagi jarayonlaming qaysi biri yadroda (1), qaysi biri sitoplazmada (2) amalga oshadi? a) translatsiya; b) transkripsiya; c) reduplikatsiya A) 1-a, b; 2-c B) 1-a; 2-b, c C) 1-b, c; 2-a D) 1-a, c; 2-b 107. Quyidagi kodonlarning ichidan terminator kodonlarni ajrating. 1) UAG; 2) UAS; 3) UAA; 4) UAU; 5) UGA; 6) UGS A) 1,2,3 B) 1,4,5 C) 1,3,5 D) 4,5,6 108. Genetik kodning qaysi tripletlari terminator hisoblanmaydi? A) UAA, UAG B) AGU, AGS C) UAG, UGA D) UAA, UGA 109. Riboza qaysi birikmalar tarkibiga kiradi? A) DNK, ATF B) RNK, ATF C) DNK, adenin D) RNK, timin 110. Disulfid bog’ qaysi aminokislota uchun xos? A) serin B) sistein C) sistin D) glitsin 111. Qaysi hujayralar shaklini o’zgartirish xususiyatiga ega? A) eritrotsit va leykotsitlar B) biriktiruvchi to’qima hujayralari C) leykotsitlar va ayrim biriktiruvchi to’qima hujayralari D) nerv hujayralari 112. Hujayra ichiga moddalar membrana orqali qanday yo’l bilan kirishi mumkin? A) poralar orqali B) to’g’ridan-to’g’ri membrana orqali C) pinotsitoz va fagotsitoz yo’li bilan D) berilganlaming barchasi 113. Sitoplazmatik membrana to’qimada hujayralar o’rtasida aloqani qanday ta’minlaydi? A) burma va o’simtalar hosil qiladi B) yopishqoq modda ajratib chiqaradi C) hujayralar o’rtasida tortish kuchini hosil qiladi D) to’g’ri javob yo’q 114. Ribosoma tarkibida RNK va oqsil miqdori qanday nisbatda bo’ladi? A) asosan RNK, kam miqdorda oqsil B) asosan oqsil, kam miqdorda RNK C) taxminan teng miqdorda RNK va oqsil D) oqsil deyarli bo’lmaydi 115. Quyidagi oqsillardan qaysi biri albuminlarga kirmaydi? A) tuxum oqsili B) qon tarkibidagi oqsillar C) no’xat oqsili D) bug’doy oqsili 116. Maxsar o’simligi urug’ida qanday modda to’planadi? A) oqsil B) uglevod C) moy D) yog’ 117. Riboza quyidagi qaysi birikmalaming tarkibiga kirmaydi? A) timin B) ATF C) ADF D) AMF 118. Geterotsiklik aminokislotani ko’rsating. A) metionin B) lizin C) gistidin D) treonin 119. Tirik organizmlarga xos bo’lgan qo’zg’aluvchanlikni amalga oshirishni ta’minlaydigan ionlarni ko’rsating. A) K+, Na+, Ca+2 B) H2PO4–, HP04 2- C) Fe+2, Ca+2, P D) OH–, HCO3– 120. Qaysi xususiyat suv molekulasiga tegishli emas? A) moddalarning hujayralarda erishini ta’minlaydi B) gidroliz reaksiyalarini amalga oshiradi C) issiqlikni yaxshi o’tkazadi D) hujayradagi qo’zg’aluvchanlikni amalga oshiradi 121. Hujayraning 98 foizini qaysi elementlar tashkil qiladi? A) vodorod, kislorod, karbon, azot B) suv, kislorod, vodorod, azot C) suv, oltingugurt, fosfor, azot D) vodorod, kislorod, karbon, azot, suv 122. Agar hujayrani tuzli eritmaga botirsak, hujayra tarkibidagi suv undan chiqa boshlaydi va hujayra tarangligi yo’qolib, burisha boshlaydi. Bu hodisa qanday nomlanadi? A) plazmoliz B) deplazmoliz C) turgor D) osmos 123. Hujayraning kimyoviy tarkibini va ularda sodir bo’ladigan kimyoviy jarayonlarni o’rganishga katta hissa qo’shgan o’zbek olimlarini ko’rsating. A) YO.To’raqulov, B.Toshmuhamedov B) S.N.Alhnuhamedov, V.V.Yaxontov C) M.Muzaffarov, S.Asqarov D) M.Mavloniy, M.Mirzayev 124. Biologiya fanining qaysi usulidan foydalanib har qanday biologik hodisalarni tasvirlash mumkin? A) kuzatish B) taqqoslash C) eksperimental D) tarixiy 125. Biologiya fanining qaysi usuli fizika va kimyo fanlarining ravnaqi tufayli XIX-XX asrlardan keng qoilanila boshlandi? A) kuzatish B) taqqoslash C) eksperimental D) tarixiy 126. Tiriklikning tuzilish darajalarini aniqlang. 1) molekula; 2) hujayra; 3) virus; 4) to’qima; 5) organ; 6) organizm; 7) prokariot; 8) populyatsiya; 9) biogeosenoz; 10) biotsenoz; 11) biosfera A) 1, 2, 4, 5, 6, 8, 9, 11 B) 2, 3, 4, 5, 8, 10, 11 C) 1, 2, 3, 5, 6, 8, 10, 11 D) 3, 4, 7, 10, 11 127. Tiriklikning qaysi darajasida energiyani to’plash va taqsimlash (I), modda va energiyaning davriy aylanishi (II) kuzatiladi? A) I biogeosenoz; II biosfera B) I biotsenoz; II biosfera C) I populyatsiya; II biogeosenoz D) I populyatsiya; II biosfera 128. Tamaki mozaikasi virusi tuzilishini aniqlang. A) oqsil qobiq, DNK B) oqsil qobiq, RNK C) lipid va oqsil qobiq, RNK D) oqsil qobiq, RNK va DNK 129. Har bir eukariot hujayraning asosiy tarkibiy qismini aniqlang. 1) yadro; 2) kiritma; 3) organoidlar; 4) membrana; 5) sitoplazma A) 1,4,5 B) 1,2,3 C) 1,3,4 D) 1,3,5 130. Moddalarning suyuq holda hujayra ichiga kirishi A) pinotsitoz D) ekzotsitoz B) fagotsitoz C) endotsitoz 131. Barcha hujayralar tarkibida (I), ayrim turdagi hujayralarda (II) uchraydigan organoidlarni aniqlang. 1) mitoxondriya; 2) hujayra markazi; 3) Golji apparati; 4) miofibrilla; 5) ribosoma; 6) kiprikcha; 7) endoplazmatik to’r; 8) akrosoma A) I. 1, 2, 3, 4, 5, 6; II. 7, 8 B) I. 1, 2, 3, 5, 7; II. 4, 6, 8 C) I. 4, 6, 8, 7; II. 1, 2, 3, 5 D) I. 1, 3, 5, 7; II. 2, 4, 6, 8 132. Qattiq zarrachalarning hujayraga kirish usulini aniqlang. A) fagotsitoz B) pinotsitoz C) osmos D) ekzotsitoz 133. Ko’k yashil suv o’tlarining po’sti (I), zamburug’ (II) va bakteriyalar (III) qobiqlari qanday moddalardan iborat? a) pektin; b) selluloza; c) glikogen; d) murein; e) fikotsian; f) xitin A) I a; II f; III d B) I d; II f; III b C) I b; II d; III f D) I e; II f; III d 134. Barcha tirik organizmlaraing hujayralarida uchraydigan organoid . A) ribosoma B) yadro C) mitoxondriya D) endoplazmatik to’r 135. Tirik organizm tarkibiga kiruvchi makroelementlar (I) va mikroelementlar (II) ni aniqlang. 1) Zn; 2) Ca; 3) Fe; 4) J; 5) Co; 6) Mo; 7) Cu; 8) Mg; 9)Cl A) I – 2, 3, 8, 9; II – 1, 4, 5, 6, 7 B) I-l,4,5,6, 7; II-2,3,8,9 C) I-2,3, 7, 8, 9; II- 1,4,5,6 D) I-2,3,9;II-1,4,5,6, 7,8 136. Hujayradagi organik moddalar orasida miqdori va ahamiyati jihatidan birinchi o’rinni egallaydigan moddani aniqlang. A) oqsil B) ATF C) lipid D) polisaxarid 137. Oqsillar tarkibidagi azot miqdorini aniqlang. A) 20% B) 14% C) 16% D) 10% 138. Yadro va sitoplazmaning ajralmas qismini aniqlang. A) nukleoprotein B) lipoprotein C) ghkoprotein D) glikolipid 139. Har qanday biologik hodisani tasvirlash, ta’riflash, turlarni aniqlashda biologiyaning qaysi ilmiy-tadqiqot usulidan foydalanilgan? A) tarixiy B) kuzatish C) eksperimental D) taqqoslash 140. Hujayra nazariyasiga asos solishda qaysi ilmiy-tadqiqot usulidan foydalanilgan? A) tarixiy B) kuzatish C) eksperimental D) taqqoslash 145. Bakteriofagning genomi bakteriya sitoplazmasiga tushadi, kapsid-chi? A) profagga aylanadi B) sitoplazmaga o’tadi C) tashqarida qoladi D) sporaga aylanadi 146. Bir necha turdagi to’qimalarning tuzilish va funksional yig’indisi nima? A) organ B) hujayra C) populyatsiya D) organizm 147. Viruslarga xos bo’lmagan xususiyatni aniqlang. A) hujayradan tashqarida erkin va faol holatda uchramaydi B) hujayra ichi paraziti C) faqat hujayralarda yashaydi D) hujayra tashqarisida ko’payish xususiyatiga ega 148. Tamaki mozaikasi virusining qismlari qaysilar? A) oqsil qobig’i, RNK B) oqsil qobig’i DNK C) RNK li boshcha, yoqacha, dum ipchalar D) DNK li boshcha, dum ipchalar, g’ilof, membrana 149. Hujayra markazi va mitotik ipchalari bo’lmagan organizmni belgilang. A) meningokokk B) jigar qurti C) gidra D) aslcarida 150. Hujayra markazi va mitotik ipchalarga ega bo’lgan organizmlar? A) eukariotiar B) viruslar C) bakteriyalar D) ko’k-yashii suvo’tlar 151. Ko’rish qobiliyati eng yuqori hisoblangan asbobni aniqlang. A) shtativli lupa B) yorug’lik mikroskopi C) elektron mikroskop D) barcha javoblar to’g’ri 152. Qaysi usul yordamida hujayraning organoidlarini ajratib olish mumkin? A) sitokimyo B) sentrifugalash C) elektron mikroskopning elektron oqimlari D) eksperimental tajriba 153. Eukariotlar guruhiga mansub bo’lmagan organizmlarni belgilang. a) zamburug’lar; b) hayvonlar; c) o’simliklar; d) bakteriyalar; e)sianobakteriyalar A) a, d, e B) a, e C) a, b, c D) d, e 154. Eukariotlar guruhiga kiruvchi organizmlarni belgilang. a) zamburug’lar; b) hayvonlar; c) o’simliklar; d) bakteriyalar; e) sianobakteriyalar A) a, d, e B) a, e C) a, b, c D) d, e 155. Prokariotlar guruhiga mansub organizmlarni belgilang. a) xrokokk; b) azot bakteriya; c) nostok; d) tugunak bakteriya; e) parmeliya; f) achitqi zamburug’i A) a, b, c, d B) e, f C) a, b, c, d, e, f D) a, c, e, f 156. Prokariotlar guruhiga mansub bo’lmagan organizmlarni belgilang. a) xrokokk; b) azot bakteriya; c) nostok; d) tugunak bakteriya; e) parmeliya; f) achitqi zamburug’i A) a, b, c, d B) e, f C) a, b, c, d, e, f D) a, c, e, f 157. Suvda yashab, uni tozalovchi organizmlar qanday nomlanadi? A) biofiltr B) bentos C) plankton D) tallom 158. DNK molekulasi halqa shaklli bo’lgan organizmni belgilang. A) spirogira B) amyoba C) qo’ziqorin D) sil bakteriyasi 159. Bakteriyalarga xos bo’lmagan xususiyatni belgilang. A) spora hosil qilish B) ikkiga bo’linib ko’payish C) xromosoma balqasimon DNKdan iborat D) noqulay sharoitda sistaga aylanadi 160. Qaysi organizmlarning genlari “to’xtovsiz” ishlaydi? A) o’simliklar B) zamburug’lar C) prokariotlar D) hayvonlar 161. Qaysi organoidlar bakteriya hujayrasida bo’lmaydi? a) ribosoma; b) plastida; c) mitoxondriya; d) hujayra markazi; e) gazli vakuolalar A) b, c, d B) a, b, d C) a, c, d D) a, e 162. Qaysi organoidlar bakteriya hujayrasida uchraydi? a) ribosoma; b) plastida; c) mitoxondriya; d) hujayra markazi; e) gazli vakuolalar A) b, c, d B) a, b, d C) a, c, d D) a, e 163. Eukariot hujayraning tarkibiy qismlarini belgilang. A) sitoplazma, yadro, kiritma B) hujayra qobig’i, sitoplazmatik membrana, yadro C) hujayra qobig’i, sitoplazma, kiritma D) sitoplazmatik membrana, sitoplazma, yadro 164. Hujayra membranasining tarkibida qanday biomolekulalar mavjud? A) oqsil, nuklein kislota B) uglevod, lipid C) lipid, oqsil D) lipid, nukleotid 165. Hujayra membranasiga xos xususiyatni aniqlang. A) buferlik B) amfoterlik C) yarim o’tkazuvchanlik D) qo’zg’aiuvchanlik 166. Ichki membranali organoidni aniqlang. A) mitoxondriya B) Golji apparati C) lizosoma D) vakuola 167. Membranasiz organoidni aniqlang. A) ribosoma B) Golji apparati C) lizosoma D) vakuola 168. Silliq endoplazmatik to’rning asosiy vazifasi nima? A) lipid va uglevodlarni sintezlash B) oqsillarni sintezlash C) barcha biomolekulalarni sintezlash D) oqsil, uglevod, nuklein kislota, yog’larni parchalash 169. Donador endoplazmatik to’rning asosiy vazifasi nima? A) lipid va uglevodlarni sintezlash B) oqsillarni sintezlash C) barcha biomolekulalarni sintezlash D) oqsil, uglevod, nuklein kislota, yog’larni parckalash 170. Lizosomaning asosiy vazifasi nima? A) lipid va uglevodlarni sintezlash B) oqsillarni sintezlash C) barcha biomolekulalarni sintezlash D) oqsil, uglevod, nuklein kislota, yog’larni parchalash 171. Qaysi organoidning ichki qismi oziqlarni parchalovchi fennentlar bilan to’lgan? A) ribosoma B) Golji apparati C) lizosoma D) xromoplast 172. Lizosoma qaysi organoiddan hosil bo’ladi? A) ribosoma B) mezosoma C) Golji apparati D) mitoxondriya 173. Endoplazmatik to’rlarda sintezlangan biomolekulalar qaysi organoidga tashiladi? A) lizosomaga B) Golji apparatiga C) ribosomaga D) plastidalarga 174. Mitoxondriyaga xos bo’lmagan xususiyatni belgilang. A) ikki membranali B) DNK molekulasiga ega C) kristalarda fermentlar joylashgan D) katta va kichik bo’laklardan iborat 175. Sitoskelet tuzilmalarining vazifalarini aniqlang. a) hujayra shaklini aniqlaydi; b) hujayra joyining o’zgarishini ta’minlaydi; c) hujayra ichki tizimlarining harakatini ta’minlaydi; d) hujayraning turgor holatini ta’minlaydi A) a, b, c B) b, c, d C) a, b, d D) a, b, c, d 176. Plastidaning qaysi turi o’simliklarning tugunaklarida uchraydi? A) xloroplast B) xromoplast C) xloroplast va xromoplast D) leykoplast 177. Qaysi organoidda kraxmal, oqsil zahira modda sifatida to’planadi? A) leykoplast B) mitoxondriya C) xromoplast D) sentrosoma 178. Prokariot hujayralar necha yil avval paydo bo’lgan deb taxmin qilinadi? A) 3,5 mln. B) 3,5 mlrd. C) 1,5 mlrd. D) 7-8 mlrd. 179. Eukariotlarning prokariotlardan kelib chiqqanligini qaysi gipotezalar tushuntiradi? A) simbioz, invaginatsiya, ko’p genomli B) simbioz, invaginatsiya C) invaginatsiya, ko’p genomli D) simbioz, ko’p genomli, panspermiya 180. Eukariotlarning prokariotlardan kelib chiqqanligini qaysi gipoteza tushuntirmaydi? A) simbioz B) panspermiya C) ko’p genomli D) invaginatsiya 181. Mikroelementlarga kirmaydigan qatorni belgilang. A) K, B, Mg B) Zn, Cu, Ca C) Co, Cu, F D) P,S,Fe 182. Mikroelementlar keltirilgan qatorni aniqlang. A) K, B, Mg B) Zn, Cu, Ca C) Co, Cu, F D) P, S, Fe 183. Qaysi elementlar hujayra massasining 98%ini tashkil qiladi? A) vodorod, kislorod, uglerod, azot B) vodorod, kislorod, uglevod, azot C) kislorod, uglevod, natriy, kaliy D) uglerod, azot, kaliy, kalsiy 184. Hujayraning buferlik xususiyati nimaga bog’liq? A) oqsilning miqdoriga B) tuzlarning aralashmasiga C) suvning miqdoriga D) barcha biopolimerlar aralashmasiga 185. Oqsil zanjiridagi aminokislotalar o’zaro qanday bog’ bilan bog’lanadi? A) vodorod B) efir C) peptid D) disulfid 186. Organizmga kirgan begona modda qanday nomlanadi? A) antitana B) antigen C) antitoksin D) antibioz 187. Insulin gormoni qanday tabiatli modda? A) uglevod B) lipid C) oqsil D) nukleotid 188. Oqsil bajarmaydigan vazifani aniqlang. A) irsiy belgilarni saqlash B) transport C) himoya D) barakat 189. Ipak qurtining ipagidagi (1) va katalizatorlik vazifasini bajaruvchi (2) oqsillar qanday shaklga ega? A) 1-yumaloq, 2-yumaloq B) 1-tolasimon, 2-yumaloq C) 1-tolasimon, 2-tolasimon D) 1-yumaloq, 2-tolasimon 190. Oqsil tabiiy shaklining o’zgarishi nima deb ataladi? A) reduplikatsiya B) renaturatsiya C) denaiuratsiya D) degeneratsiya 191. DNKning ikki hissa ortishi nima deb ataladi? A) reduplikatsiya B) renaturatsiya C) denaturatsiya D) degeneratsiya 192. Qaysi biomolekulalar nuklein kislota tarkibida bo’lmaydi? A) glukoza, aminokislota B) riboza, dezoksiriboza C) adenin, guanine D) riboza, dezoksiriboza, azotli asoslar 193. Murakkab lipidlarni aniqlang. A) lipoproteinlar, glikogen B) steroidlar, gemoglobin C) fosfolipidlar, glikolipidlar D) fosfolipid, glikokaliks 194. Hujayraning qaysi qismlda DNK molekulasi uchraydi? a) yadroda; b) sitoplazmada; c) lizosomada; d) Golji apparatida; e) mitoxondriyada; f) xloroplastlarda A) a, b, c B) a, e, f C) d, e, f D) a, c, e 195. DNK molekulasida . haqidagi axborot joylashgan. A) uglevodlar sintezi B) lipidlar sintezi C) oqsillar sintezi D) barcha biomolekulalar sintezi 196. DNKning tuzilishini kashf etgan olimlarni belgilang. A) F.Krik, F. de Erell B) J.Uotson, F.Krik C) F.Misher, R.Frosh D) F.Leffler, J.Uotson 197. Keltirilgan qaysi ma’lumotlar RNKga xos emas? A) ikki zanjirli, tarkibida timin azot asosi mavjud B) bir zanjirli C) tarkibida uratsil azot asosi mavjud D) oqsil sintezida ishtirok etadi 198. Modda almashinuvining dastlabki (1), oraliq (2) va oxirgi (3) bosqichlarini aniqlang. a) oziq hazm bo’lishi; b) keraksiz mahsulotlarning tashqariga chiqarilishi; c) hujayrada sodir bo’ladigan jarayonlar A) 1-a; 2-c; 3-b B) 1-a; 2-b; 3-c C) l-c;2-b;3-a D) 1-c; 2-a; 3-b 199. Sintez (1) va parchalanish (2) reaksiyalarida qanday jarayonlar kuzatiladi? a) energiya sarflanadi; b) energiya ajraladi; c) oddiy moddalardan murakkab moddalar hosil bo’ladi; d) murakkab moddalardan oddiy moddalar hosil bo’ladi A) 1-b, c; 2-a, d B) 1-a, d; 2-b, c C) 1-b, d; 2-a, c D) 1-a, c; 2-b, d 200. ATF tarkibida qanday azotli asos (1) va monosaxarid (2) boiadi? a) adenin; b) guanin; c) glukoza; d) riboza; e) dezoksiriboza; f) uratsil A) l-a; 2-d B) 1-f; 2-e C) 1-b; 2-c D) 1-a; 2-e 201. ATF tarkibidagi uchinchi fosfat kislotaning ajralishi natijasida qancha energiya ajraladi? A) 17,6 kj B) 38,9 kj C) 40 kj D) 4,l kkal 202. Spirtli achish deb nimaga aytiladi? A) glukozaning kislorodli sharoitda etil spirti, sut kislota va karbonat angidridgacha parchalanishi B) glukozaning kislorodsiz sharoitda etil spirti va karbonat angidridgacha parchalanishi C) etil spirti bilan karbonat angidrid isbtirokida disaxaridlarning sintezlanishi D) glukozaning kislorodli sharoitda etil spirti va suvgacha parchalanishi 203. Fotosintezda hosil bo’lgan molekular kislorodning manbai nima? A) C02 B) uglevod C) suv D) xlorofil pigmenti 204. Anorganik moddalardan organik moddalarni sintez qilish qobiliyatiga ega bo’lmagan organizmlar nima deb ataladi? A) fototroflar B) geterotrofar C) avtotroflar D) xemotroflar 205. Amilaza fermenti kraxmalga qanday ta’sir ko’rsatadi? A) glikogenga aylantiradi B) suv va CO2 gacha parchalaydi C) sellulozaga aylantiradi D) shakargacha parchalaydi 206. Bargning bir qismiga quyosh nurining ta’siri to’sib qo’yilsa, o’sha joyda .. A) kraxmal hosil bo’lmaydi B) kraxmal hosil bo’ladi C) ATF sintezi kuchayadi D) xlorofill sintezi kuchayadi 207. Tamaki mozaikasi virusining kimyoviy tarkibini ko’rsating. 1) oqsil; 2) DNK; 3) RNK; 4) ribosoma A) 2 – 3 B) 1 – 3 C) 1 – 2 – 3 D) 1 – 2 – 3 – 4 208. Bakteriofaglar yordamida qanday kasalliklarni davolash mumkin? 1) qizilcha; 2) ensefalit; 3) ichburug’; 4) quturish; 5) vabo; 6) o’lat A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 3,4,5 D) 3, 5, 6 209. Tuproq hosil bo’lish jarayonida qatnashuvchi organizm(lar)ni ko’rsating. A) ko’k-yashil suvo’tlar B) lishayniklar C) ko’k-yashil suvo’tlar, lishayniklar D) yashil va ko’k-yashil suvo’tlar 210. Gullamaydigan yuksak sporali o’simliklarni belgilang. 1) qirqquloq; 2) qirqbo’g’im; 3) yo’sin; 4) mamont daraxti A) 1,2,3,4 B) 1,2,3 C) 1,2,4 D) 2,3,4 211. Bir hujayrali zamburug’(lar)ni belgilang. 1) achitqi; 2) oq pupanak; 3) penitsill A) 1 B) 1,2 C) 3 D) 2,3 212. Ko’p hujayrali zamburug’(lar)ni belgilang. 1) achitqi; 2) oq pupanak; 3) penitsill A) 1 B) 1,2 C) 3 D) 2,3 213. Qaysi belgilariga ko’ra zamburug’lar tuban va yuksak zamburug’larga bo’linadi? 1) oziqlanish usuli; 2) yashash sharoiti; 3) nasi soni; 4) ko’payish tezligi; 5) mitseliy tuzilishi; 6) ko’payish usuli A) 1, 2, 5 B) 2, 4, 5 C) 3, 5, 6 D) 5, 6 214. Tallomga ega bo’lgan organizmlarni ko’rsating. 1) plaun; 2) nostok; 3) ulva; 4) nitella; 5) kladoniya; 6) parmeliya A) 1, 2, 3, 4, 6 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 2, 3, 4, 5, 6 D) 1, 2, 4, 5, 6 215. Lishayniklar tarkibida qaysi guruh vitaminlari uchraydi? A) yog’da eruvchi – C, B6, B12 B) suvda eruvchi – C, B6, B12 C) yog’da eruvchi – C, suvda eruvchi – B6, B2 D) yog’da eruvchi -B6, B12, suvda eruvchi – C 216. Saxaroza manba(lar)ini ko’rsating. 1) sut; 2) don; 3) qand lavlagi; 4) lishaynik A) 1,3 B) 3 C) 3,4 D) 2 217. Tashqi muliit ta’sirlariga sodda hayvonlarning beradigan javob reaksiyasi . orqali amalga oshiriladi. A) oziq turini o’zgartirish B) ko’payish tezligini o’zgartirish C) harakatlanish D) ayirish va ovqat hazm qilish tezligini o’zgartirish 218. Tayoqchasimon (a) va sharsimon (b) bakteriyalarni aniqlang. 1) meningokokk; 2) sil; 3) pichan; 4) stafilokokk A) a – 1, 2; b – 3, 4 B) a – 2, 3; b – 1, 4 C) a – 3, 4; b- 1,2 D) a – 2; b – 1, 3, 4 219. Bakteriya inembranasining vazifasini aniqlang. A) moddalarni fagotsitoz usulida o’tkazish B) hujayralarning aloqasini ta’minlash C) sitoplazmani hujayra devoridan ajratish D) oqsil sintezini amalga oshirish 220. Bakteriyalar qanday sharoitda sporalar hosil qiladi? 1) kunlar qisqarishi bilan; 2) muhitda modda almashinuvi mahsulotlari ko’p to’planganda; 3) ozuqa moddalari yetishmaganda; 4) quyosh nuri yetishmaganda A) 1,2 B) 2,3 C) 3 B)3,4 221. Membranada oqsil molekulalari qanday joylashgan? A) lipid qavatining tashqi tomonidan botib kirgan B) lipid qavatining ichki tomonidan botib kirgan C) lipid qavatining tashqi va ichki tomonidan botib kirgan D) Odd qavat lipid qatlamining orasida 222. Donador endoplazmatik to’r qaysi hujayralarda yaxshi rivojlangan? A) yog’ bezlarida B) limfotsitlarda C) jigar hujayrasida D) bug’doy urug’ida 223. Hujayrada ribosomalar qayerda joylashishi mumkin? 1) yadroning ichki membranasida; 2) yadroning tashqi membranasida; 3) sitoplazmada; 4) donador endoplazmatik to’rda A) 1, 2, 4 B) 2,3 C) 3, 4 D) 2, 3, 4 224. Hujayra markaziga ega bo’lmagan organizmlarni belgilang. 1) o’simliklar; 2) suvo’tlar; 3) bakteriyalar; 4) ko’k-yashil suvo’tlar; 5) yassi chuvalchanglar A) 1,2,5 B) 2,4,5 C) 2,3,4,5 D) 1,2,3,4 225. Sentriola devori nechta bog’lamdan iborat? A) 3 B) 9 C) 18 D) 27 226.Sentriola devori hosil qiluvchi bog’lamlarda nechtadan mikronaycha bo’ladi? A) 3 B) 9 C) 18 D) 27 227. Sentriola tarkibiga jami nechta mikronaycha kiradi? A) 3 B) 9 C) 18 D) 27 228. Sitoplazmaning tayanch elementlari vazifalarini aniqlang. 1) hujayralar o’rtasidagi aloqani ta’minlaydi; 2) hujayra shaklini aniqlaydi; 3) hujayra ichki tizimlarining harakatini ta’minlaydi; 4) hujayra joyining o’zgarishini ta’minlaydi A) 1, 2, 3 B) 1, 3, 4 C) 2,3,4 D) 1, 4 228. Xromatinga xos bo’lmagan xususiyatni belgilang. A) DNK va oqsildan iborat B) genetik axborotni nasldan naslgao’tkazishni faqat xromosomalarning yoyilgan qismidan amalga oshiradi C) yoyilgan qismlar yorug’lik mikroskopida ko’rinmaydi D) xromosomaning faqat spirallashgan qismlaridan axborotni nasldan-naslga o’tkazadi 229. Xromosoma yelkalarining uzunligi nimaga bog’liq? A) sentromeraning joylashishiga B) xromosomaning uzunligiga C) birikish guruhlari soniga D) xromosomalar soniga 230. Deplazmoliz hodisasi qachon ro’y beradi? A) hujayra tuzh eritmaga botirilganda B) hujayralar qizdirilganda C) hujayra tuzli eritmadan toza suvga o’tkazilganda D) hujayra bo’linishi tugaganda 231. Monomerga ega bo’lmagan biomolekulani ko’rsating. A) oqsil B) nuklein kislota C) uglevod D) lipid 232. Halqali (a) va halqasiz (b) aminokislotalarni aniqlang. 1) alanin; 2) fenilalanin; 3) treonin; 4) tirozin; 5) triptofan; 6) arginin A) a- 1, 2, 3; b – 4, 5, 6 B) a- 2, 4, 6; b – 1, 3, 5 C) a- 2, 4, 5; b – 1, 3, 6 D) a-1, 3, 6; b-2, 4, 5 233. Quyidagi birikmalardan qaysi birining monomerlari glukoza hisoblanmaydi? 1) kraxmal; 2) albumin; 3) glikogen; 4) globulin; 5) selluloza A) 1, 2, 3 B) 2,3 C) 2,4 D) 2, 3, 5 234. Hujayra membranasi tarkibida uchraydigan lipidlarni belgilang. 1) fosfolipid; 2) lipoprotein; 3) organik kislota; 4) mum; 5) glikolipid; 6) murein A) 1,2,3,6 B) 1,2,4,6 C) 1,2,5 D) 3,4,6 235. Qaysi polisaxaridlar hujayra devorini hosil qilishda ishtirok etadi? 1) xitin; 2) kraxmal; 3) saxaroza; 4) glikogen; 5) maltoza; 6) selluloza A) 1,2,3 B) 4,5,6 C) 1,6 D) 2,4 236. Qaysi polisaxaridlar hujayra devorini hosil qilmaydi? 1) xitin; 2) kraxmal; 3) saxaroza; 4) glikogen; 5) maltoza; 6) selluloza A) 1,2,3 B) 4,5,6 C) 1,3,5,6 D) 2,4 237. RNK ning qaysi turi oqsil sintezida qatnashmaydi? A) i-RNK B) t-RNK C) r-RNK D) hammasi qatnashadi 238. DNK (a) va RNK (b) tarkibidagi azotli asoslarni juftlab ko’rsating. 1) adenin; 2) ATF; 3) ADF; 4) guanin; 5) sitozin; 6) timin; 7) uratsil A) a-l,2,4,5;b-l,3,4,5 B) a – 1, 2, 4, 5; b- 1,4, 5, 7 C) a-1, 4, 5, 6; b – 1, 4, 5, 6 D) a – 1, 4, 5, 6; b – 1,4, 5, 7 239. DNK tarkibiga kiruvchi guaninli nukleotid tarkibini aniqlang. A) guanin-riboza-fosfat kislota qoldig’I B) guanin-dezoksiriboza-fosfat kislota qoldig’I C) guanin-maltoza-fosfat kislota qoldig’i D) guanin-sitozin-fosfat kislota qoldig’i 240. RNK tarkibiga kiruvchi guaninli nukleotid tarkibini aniqlang. A) guanin-riboza-fosfat kislota qoldig’I B) guanin-dezoksiriboza-fosfat kislota qoldig’I C) guanin-maltoza-fosfat kislota qoldig’i D) guanin-sitozin-fosfat kislota qoldig’i 241. DNKning qaysi nukleotidlari o’rtasida vodorod bog’lari hosil bo’ladi va bog’larning soni nechta? A) A va G (2), T va S (2) B) AvaT(2),GvaS (2) C) A va T (2), G va S (3) D) A va S (3), G va T (3) 242. Agar DNKdagi qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ekanligini hisobga olsak, 90 ta aminokislotadan iborat oqsilni kodlovchi DNK fragmentidagi nukleotidlar sonini va DNK uzunligini toping. A) 270 ta, 91,8 nm B) 540 ta, 91,8 nm C) 270 ta, 94 nm D) 90 ta, 91,8 nm 243. Agar DNK uzunligi 183,6 nm ga teng bo’lib, undagi qo’shni nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng bo’lsa, ushbu DNK fragmentida nechta nukleotidlar bo’ladi va ular nechta aminokislotalarni kodlaydilar? A) 540 ta, 180 ta B) 1080 ta, 180 ta C) 536 ta, 1800 ta D) 5480 ta, 180 ta 244. 5 yilda odam o’rtacha qancha (tonna) O2 va oziq o’zlashtiradi? A) 1,5 B) 3,0 C) 6,0 D) 7,5 245. 5 kunda odam o’rtacha qancha (gramm) O2 (a) va tuz (b) o’zlashtiradi? A) a – 430, b-50 B) a – 4800, b – 500 C) a – 4300, b – 500 D) a-500,b- 4300 246. Nechta triplet aminokislotalarni kodlashda ishtirok etadi? A) 3 B) 20 C) 61 D) 64 247. Quyidagi jarayonlarning qaysi birida 40 kJ energiya ajraladi? A) 1 g oqsilning oksidlanishida B) 1 g yog’ning oksidlanishida C) ATFning ADFgacha parchalanishida D) 1 molekula glukozaning parchalanishida 248. Hujayradagi ATF sintezida qatnashuvchi organoid(lar)ni belgilang. 1) mitoxondriya; 2) lizosoma; 3) xloroplast; 4) Golji majmuasi; 5) endoplazmatik to’r A) 1 B) 2 C) 2,4,5 D) 1,3 249. Anaerob parchalanish reaksiyasida glukozaning sut kislotasigacha parchalanishi natijasida ajralib chiqayotgan energiyaning necha foizi issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketadi? A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 250. Glikoliz jarayonida qanday birikmalar hosil bo’lishi mumkin? 1) C02 va H20; 2) sut kislota; 3) atseton; 4) atsetat kislota; 5) albumin A) 1, 2, 3 B) 1, 2, 3, 4 C) 2, 3, 4 D) 2, 3, 4, 5 251. Glikoliz reaksiyalari natijasida qancha molekula ATF hosil bo’ladi? A) 1 B) 2 C) 36 D) 38 252. Bir molekula glukoza sintezlash uchun qancha C02 (a) va ATF (b) sarflanadi? A) a-6; b-12 B) a – 6; b – 18 C) a – 12; b – 18 D) a – 18; b – 6 253. Ovogenez (a) va spermatogenezda (b) hosil bo’luvchi gametar soni qancha? A) a-4;b-4 B) a – 1; b – 4 C) a – 4; b – 1 D) a – 1; b – 1 254. Hujayraning doimiy bo’lmagan tuzilmalarini belgilang. A) kiritma, lizosoma B) granula, xloroplast C) granula, vakuola D) granula, mikronaycha 255. Viruslar qo’zg’atadigan kasalliklarni belgilang. A) ensefalit, terlama B) qizilcha, quturish C) qoqshol, gripp D) ensefalit, o’lat 256. Quyidagi qaysi gipoteza(lar) eukariot hujayraning bitta hujayradan kelib chiqqanligini isbotlaydi? 1) simbioz; 2) ko’p genomli; 3) panspermiya A) 1, 3 B) 2 C) 3 D) 1, 2,3 257. Nima sababdan hujayra ichidagi harorat deyarli o’zgarmaydi? A) suv katta issiqlik sig’imiga va issiqlikni yaxshi o’tkazish xususiyatiga ega bo’lganligi uchun B) suv kichik issiqlik sig’imiga va issiqlikni yomon o’tkazish xususiyatiga ega bo’lganligi uchun C) suv katta issiqlik sig’imiga va issiqlikni yomon o’tkazish xususiyatiga ega bo’lganligi uchun D) suv kichik issiqlik sig’imiga va issiqlikni yaxshi o’tkazish xususiyatiga ega bo’lganligi uchun 258. Hosil qiluvchi biopolimerlarni belgilang. A) polisaxarid, oqsil B) RNK, oqsil C) yog’, RNK D) DNK, oqsil 259. Quyidagilardan kichik molekulali organik moddalarni aniqlang. 1) gormon; 2) DNK; 3) xitin; 4) pigment; 5) kraxmal; 6) shakar; 7) aminokislota; 8) nukleotid; 9) RNK A) 1, 4, 6, 7, 8 B) 1, 3, 4, 7, 8 C) 3, 4,6, 7, 9 D) 1, 2, 3, 5, 6 260. Siklik aminokislotalar berilmagan javobni toping. A) tirozin, triptofan B) gistidin, triptofan C) fenilalanin, gistidin D) sistin, sistein 261. Osh tuzining kuchsiz eritmasida eriydigan oqsillar qanday ataladi va ularga nima misol bo’ladi? A) albumin; bug’doy, no’xat oqsillari B) globulin; tuxiun oqsih C) globulin; qon tarkibidagi oqsil D) albumin; qon tarkibidagi oqsil 262. Nuklein kislotalar qanday jarayonlarni amalga oshirishda faol ishtirok etadi? A) irsiy belgilarni saqlash va nasldan-naslga o’tkazish, oqsillar biosintezi B) irsiy belgilarni saqlash va nasldan naslga o’tkazish, uglevodlar biosintezi C) irsiy belgilarni saqlash, yog’ va oqsillarni parchalash D) yog’iarni tashish, irsiy belgilarni nasldan naslga o’tkazish 263. Aminokislotalar quyidagi qaysi biologik aktiv moddalarning sintezi uchun zarur mahsulot hisoblanadi? 1) gormon; 2) pigment; 3) vitamin; 4) antibiotik; 5) ATF A) 1,3,5 B) 1,3,4 C) 3,4,5 D) 1,2,5 264. Almashmaydigan aminokislotalar keltirilgan javobni toping. A) serin, arginin B) arginin, gistidin C) prohn, vaiin D) asparat, metionin 265. Genetik kodning muhim xususiyatini belgilang. A) unversallik B) bitta triplet bitta aminokislotani kodlayli C) bitta aminokislotani bir nechta triplet kodlaydi D) berilganlarning barchasi 266. Aminokislota bilan triplet kodning mos kelishini qaysi modda belgilaydi? A) i-RNK B) t-RNK C) r-RNK D) DNK 267. 180 g glukozaning C, H, O atomlari orasidagi bog’larda to’plangan potensial energiyaning miqdori qancha (kJ) bo’ladi? A) 200 B) 2600 C) 2800 D) 3000 268. Ozuqa moddalardan ajralgan quwat qanday jarayonlarda ishtirok etadi? A) issiqlik energiyasi sifatida tarqaladi B) ATFning energiyaga boy fosfat bog’larida to’planadi C) issiqlik energiyasi sifatida yutiladi D) issiqlik energiyasi sifatida tarqaladi, AFTning fosfat bog’larida to’planadi 269. Mikroorganizmlardagi glikoliz jarayonida qanday moddalar hosil bo’ladi? 1) glitserin; 2) sulfat kislota; 3) atseton; 4) karbonat angidrid; 5) atsetat kislota; 6) sut kislota A) 3,5 B) 2, 6 C) 4,6 D) 2, 4 270. Glukozaning kislorodsiz sharoitda sut kislotagacha parchalanishi tufayli ajralib chiqadigan energiyaning necha foizi issiqlik energiyasi sifatida tarqaladi? A) 40 B) 60 C) 55 D) 10 271. Qaysi moddalaming parchalanishida 36 va 38 molekula ATF hosil bo’ladi? A) sut kislota, spirt B) glukoza, spirt C) sut kislota, glukoza D) pirouzum kislota, glukoza 272. Yumaloq (I), yulduzsimon (II), o’simtasimon (III), amyobasimon (IV) shaklga ega bo’lgan hujayralarni ajratib ko’rsating. a) yog’ hujayrasi; b) biriktiruvchi to’qima hujayralari; c) tuxum hujayra; d) nerv hujayrasi; e) leykotsitlar A) I-a,c; II-b; III-d; IV-b,e B) I-a,c; II-b; III-e; IV-d C) I-c; II-b; III-a,d; IV-e D) I-d; II-a,c; III-b; IV-e 273. Tirik organizmlaming miqdor va sifat ko’rsatkichlarni tasvirlashda qaysi ilmiy-tadqiqot usuli ko’p qo’llaniladi? A) kuzatish B) taqqoslasb C) tarixiy D) experimental 274. Tiriklikning barcha xossalarini o’zida mujassamlashtirgan eng kichik birlikni toping. A) hujayra B) to’qima C) organ D) biotsenoz 275. Tiriklikning qaysi xususiyati organizmdagi hujayralarning tiklanishi, o’sishi va ishlashini ta’minlaydi? A) moddalar almashinuvi B) ko’payish C) o’zini-o’zi tiklash D) o’sish va rivojlanish 276. Moddalar va energiyaning davriy aylanishi (1), dastlabki evolyutsion o’zgarishlar (2), energiyani to’plash va taqsimlash (3) jarayonlari tiriklikning qaysi darajalariga xos? a) hujayra; b) populyatsiya; c) biogeosenoz;d) molekula; e) biosfera A) 1-e, 2-b, 3-c B) la, 2-b, 3-c C) l-e,2-d, 3-a D) 1-b, 2-a, 3-c 277. Tamaki mozaikasi (1), bakteriofag (2) va hayvonlarda oqsil kasalligini qo’zg*atuvchi viruslar (3)ni kashf etgan olimlarni aniqlang. a) F.Leffler; b) D.Ivanovskiy; c) F. de Erell; d) Mak Klintok A) l-b,2-c, 3-a B) 1-d, 2-b, 3-c C) 1-c, 2-a, 3-b D) 1-b, 2-d, 3-c 278. Virus (I), bakteriya (II), zamburug’ (III)lar qo’zg’atuvchi kasalliklarni aniqlang. 1) quturish; 2) qizilcha; 3) o’lat; 4) kuydirgi; 5) vilt; 6) zang kasalligi A) I-1, 2; II-3, 4; III-5, 6 B) I-4, 6; II-l, 2; III-3, 5 C) I-1, 2; II-3, 5; III-4, 6 D) I-3, 4; II-4, 6, III-1, 2 279. Viruslarga (I) va bakteriyalarga (II) xos belgi hamda xossalarni aniqlang. 1) filtrdan o’ta oladi; 2) hujayra ichi paraziti; 3) hujayradan tashqarida erkin holatda uchramaydi va ko’payish xususiyatiga ega emas; 4) hujayradan tashqarida erkin va faol holatda uchraydi; 5) erkin ko’payish xususiyatiga ega; 6) yadrosiz organizm; 7) hayotning hujayrasiz shakli; 8) hayotning hujayraviy shakli; 9) tarkibida DNK va RNK mavjud; 10) tarkibida DNK yoki RNK bo’ladi A) I-1,2,3, 7,10, II-4,5,6,8,9 B) I-4,5, 6,8,9, II- 1,2,3, 7, 10 C) I-1,2, 4,6, 8; II-3, 5, 7,9,10 D) I-1, 2, 3, 8, 9; II- 4, 5, 6, 7, 10 280. Avtotrof bakteriyalar organik moddalar to’plash uchun qaysi energiyadan foydalanadilar? A) quyosb va kimyoviy B) quyosh va mexanik C) mexanik va issiqlik D) kimyoviy va issiqlik 281. Ko’k-yashil suvo’tlarning bakteriyalarga o’xshashligi (I) va farqini (II) belgilang. 1) prokariot; 2) eukariot; 3) yadro va membranali organoidlari yo’q; 4) hujayra po’sti mureindan iborat; 5) hujayra po’sti pektindan iborat; 6) mitoxondriyasi mavjud; 7) erkin kislorod ajratadi A) I-1,3; II-5, 7 B) I-1,3, II-2,4 C) I-2,6, II-4 D) I -1,6; II -2, 4 282. Qaysi suvo’tning sitoplazmasida sentroplazma va xromatoplazma qismlari farqlanadi? A) ossillatoriya B) kladofora C) nostok D) ulotriks 283. Olimlar va ularning kashfiyotlarini mos ravishda juftlab bering. 1) YA.Purkinye; 2) A.Levenguk; 3) R.Virxov; a) birinchi bo’lib hujayra nazariyasining qoidalarini taklif qilgan; b) eritrotsitlarni o’rgangan; c) hujayrasiz hayot yo’qligi va hujayra faqat hujayradan ko’payishini isbotlagan; d) protoplazmani aniqlagan A) 1-d, 2-b, 3-c B) 1-a, 2-b, 3-d C) 1-b, 2-d, 3-b D) 1-c, 2-d, 3-a 284. Keltirilgan qoidalardan qaysi biri hujayra nazariyasiga mansub emas? A) hujayra mustaqil ravishda hayot kechirish xususiyatiga ega emas B) barcha tirik organizmlar hujayradan tashkil topgan C) hujayra hujayradan Ico’payadi D) hujayra tirik organizmning tuzilishi va funksional birligi 285. Qaysi organizmlarda DNK halqasimon shaklda bo’hb, sitoplazmada joylashgan, membrana bilan o’ralmagan? A) batsillalarda B) zamburug’larda C) sodda hayvonlarda D) bakteriofaglarda 286. Bakteriyalarning hayot faoliyati jarayonlari bilan bog’liq fermentlar qayerda joylashadi? A) sitoplazma bo’ylab tarqalgan yoki membranalarning ichki tomoniga birikkan B) faqat sitoplazma bo’ylab tarqalgan C) asosan vakuolalarda saqlanadi D) inembrananing tashqi tomoniga birikkan holda joylashadi 287. Mikroorganizmlar hujayrasida zahira moddalar – polisaxaridlar, yog’lar, polifosfatlar to’planadi. Ularning ahamiyati nimada? A) almashinuv jarayonlarida ishtirok etadi va hujayra hayotining davom etishiga imkon beradi B) hujayraning meyoz yo’li bilan bo’linishini tezlashtiradi C) hujayraning bo’linishini sekinlashtiradi D) berilganlarning barchasi to’g’ri 288. Mikroorganizmlarning hujayrasidagi qaysi zahira moddalar energiyaning tashqi manbalari to’xtab qolganda almashinuv jarayonlarida ishtirok etib, hujayra hayotining davom etishiga imkon beradi? A) yog’lar, polisaxaridlar, polifosfatlar B) monosaxaridlar, vitaminlar, gormonlar C) ayrim fermentlar, steroidlar, gormonlar D) disaxaridlar, fikatsian pigmenti, oqsillar 289. Qaysi molekula asosida ribosoma tarkibidagi RNK hosil bo’ladi? A) mitoxondriya va plastidadagi RNK molekulasi B) mitoxondriyadagi DNK molekulasi C) yadrodagi t-RNK molekulasi D) yadrodagi DNK molekulasi 290. Haqiqiy jinsiy jarayon xos bo’lmagan, gametalar hosil qilmaydigan organizmni aniqlang. A) qirqbo’g’imlar B) ulotriks C) ossillatoriya D) zamburug’lar 291. Qaysi hodisada hujayra tarkibidagi suv tashqariga chiqib ketishi natijasida uning tarangligi yo’qoladi? A) plazmoliz B) gidroliz C) deplazmohz D) fotoliz 292. Deplazmoliz nima? A) hujayra tarkibidagi suvning tashqariga chiqishi B) plazmolizga uchragan hujayra tarangligining yo’qolishi C) tarangligini yo’qotgan hujayraning avvalgi holatga qaytishi D) quyosh nuri ta’sirida suvning parchalanishi 293. ATF molekulasining tarkibida azotli asos (1) va pentoza (2)ning qaysi turi bo’ladi? A) 1-uratsil, 2-dezoksiriboza B) 1-guanin, 2-riboza C) 1-adenin, 2-riboza D) 1-adenin, 2-dezoksiriboza 294. Energiya almashinuvi jarayonining tayyorgarlik davrida ajralgan energiya . A) issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketadi B) ATF sifatida to’planadi C) ADF sifatida to’planadi D) NADF sifatida to’planadi 295. O’simliklarda, achitqi zamburug’larda, mikroorganizmlarda o’tadigan glikoliz jarayoniga xos umumiylikni aniqlang. A) barcha hollarda bir molekula glukozaning parchalanishi ikki molekula ATFning hosil bo’lishi bilan boradi B) umumiylik yo’q C) barcha hollarda glikoliz mitoxondriyalarda sodir bo’ladi D) barcha hollarda bir molekula glukozaning parchalanishi sut kislota va 36molekula ATFning hosil bo’lishi bilan boradi 296. Fotosintezda kuzatiladigan jarayon va uning ahamiyatini aniqlang. a) yorug’lik energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi; b) karbonat angidrid bilan suvdan organik birikma hosil bo’lishi; c) sintezlangan anorganik birikmalar energiya manbai bo’lib xizmat qilishi; d) atmosfera erkin kislorod bilan boyishi; e) sintezlangan organik birikmalar organizmlar uclnm ozuqa va energiya manbai bo’lib xizmat qilishi; f) quyosh energiyasi mexanik energiyaga aylanishi;j) karbonat angidrid bilan kisloroddan organik birikma hosil bo’lishi A) a, b, c, d B) a, b, d, e C) c, d, e, f D) d,e,f,j 297. Xloroplastlarda o’simlik mitoxondriyalariga nisbatan necha marta ko’p ATF sintezlanadi? A) 10 B) 30 C) 18 D) 6 298. Qaysi organizmlarda oziqlanish oziq moddalarning hujayra qobig’i orqali shimib olinishi bilan kechadi? A) prokariot B) virus C) fag D) tufelka 299. Qaysi organizmlar ikkiga bo’linish yo’li va gormogoniyalar yordamida ko’payadi? A) ko’k-yashil suvo’tlar B) bakteriyalar C) zamburug’lar D) lishayniklar 300. Bir va ko’p hujayrali organizmlar orasida turuvchi organizmlarni aniqlang. A) zamburug’lar B) koloniya hold a yashovchi o’simliklar C) yo’sinlar D) lishayniklar 301. Qaysi nazariya tufayli organizmlar bir xil morfologik asosga ega ekanligi isbotlandi? A) hujayra nazariyasi B) xromosoma nazariyasi C) simbioz gipotezasi D) invaginatsiya gipotezasi 302. Qizil qon hujayralarning og’irligi qancha? A) 10-9g B) 10-8g C) 10-6rng D) 10-9 mg 303. Silliq membranali zich joylashgan sistemalardan iborat vakuolalar va kichik pufakchalarni hosil qiluvchi organoidni aniqlang. A) lizosoma B) Golji majmuasi C) ribosoma D) mitoxondriya 304. Qaysi organoidda monosaxarid va disaxaridlardan kraxmal hosil bo’ladi, oqsil va moylax to’planadi? A) xloroplastlarda B) leykoplastlarda C) silliq endoplazmatik to’rda D) donador endoplazmatik to’rda 305. Qaysi organoidning g’ovak membranalari hisobiga vakuolalar hosil bo’ladi? A) endoplazmatik to’r B) lizosoma C) hujayra markazi D) mitoxondriya 306. Katalizator yoki tashish vazifasini bajaruvchi (I), tuzilmalar hosil qiluvchi (II), axborot saqlovchi (III) biopolimerlarni aniqlang. a) lipid; b) oqsil; c) nuklein kislota; d) gormon; e) polisaxarid; f) aminokislota A) I b; II b, e; III c B) Id; IIe, b; IIIf C) Ia; IIe; IIIb,c D) Ie; II a, b; III d 307. Noto’g’ri fikrni toping. A) o’simlik hujayralarida uglevodlar ko’p B) hayvon hujayralarida nuklein kislotalar ko’p C) viruslar oqsil va nuklein kislotalardan iborat D) hayvon hujayralarida oqsillar, o’simlik hujayralarida uglevodlar ko’p 308. O’simlik va hayvonlar qaysi moddadan suvni yuqtirmaslik maqsadida foydalanadi? A) yog’ B) moy C) mum D) kraxmal 309. Membranalarning hosil bo’lishida muhim ahamiyatga ega bo’lgan moddani aniqlang. A) fosfolipid B) nukleoprotein C) selluloza D) xitin 310. Organizmlarning yashashi, o’zini-o’zi yangilashi, o’ziga o’xshash nasi qoldirishi uchun zarur bo’lgan shartni aniqlang. A) moddalar almashinuvi B) assimilatsiya C) dissimilatsiya D) plastik almashinuv 311.Barcha tirik organizmlar energiyani olish turiga qarab qanday guruhlarga bo’linadi? A) avtotrof, geterotrof B) avtotrof, fototrof C) aerob, anaerob D) saprofit, parazit 312. Oqsilning tarkibi 90 aminokislotadan iborat. Agar nukleotidlar orasi 0,34 nm bo’lsa, yuqoridagi oqsilni sintezlovchi DNK fragmentida nechta nukleotid bor va uning uzunligi qancha? A) 270; 91,8 nm B) 540; 918 nm C) 270; 30,6 nm D) 540; 91,8 nm 313. Qaysi hujayralar tarkibida silliq endoplazmatik to’r yaxshi rivojlangan? 1) yog’ bezlari; 2) epiteliy; 3) jigar hujayralari; 4) eritrotsitlar; 5) o’simlik urug’i A) 1,3,5 B) 2,4,5 C) 1,3,4 D) 1,2,3 314. O’simlik hujayralarida vakuolalar nimadan hosil bo’ladi? A) lizosomadan B) endoplazmatik to’rning g’ovak membranalaridan C) Golji majmuasidan D) plastidalardan 315.Axborot tashuvchi RNK tarkibida nukleotidlar quyidagi nisbatda uchraydi: guanin—31, uratsil-19, sitozin-21, adenin-29. Mazkur i-RNK molekulasi asosida uning sintezida ishtirok etgan DNK molekulasining tarkibidagi nukleotidlar miqdorini aniqlang. A) T=48; A=48; G=52; S=52 B) T=29; A=19; G=21; S=31 C) T=29; A=29; G=31; S=31 D) T=19; A=29; G=21; S=31 316. DNK molekulasining tarkibida 3125 adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 25% tashkil qilsa, nukleotidlar orasi 0,34 nm bo’lsa, bu holda DNK uzunligi necha nanometr? A) 4250 nm B) 2125 nm C) 1062,5 nm D) 6250 nm 317. DNK molekulasi muayyan fragmentining uzunligi 33,32 nm, DNK moiekulasidagi nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng. Ushbu DNK fragmentida nechta nukleotid bor? A) 196 B) 98 C) 89 D) 133 318. DNK molekulasining tarkibida 3125 adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 20%-ini tashkil qilsa, bu holda timin nukleotidining soni nechaga teng? A) 3125 B) 6250 C) 4320 D) 9375 319. DNK molekulasining tarkibida 1222 adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 26%-ini tashkil qilsa, bu holda guanin nukleotidining soni nechaga teng? A) 1128 B) 1222 C) 2444 D) 2256 320. DNK molekulasining tarkibida 1222 adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 26%-ini tashkil qilsa, bu holda DNK ning tarkibida umumiy nukleotidlarning soni nechaga teng? A) 4700 B) 3540 C) 2350 D) 13500 321. DNK molekulasi muayyan fragmentining uzunligi 73,1 nm ga teng. DNK molekulasisidagi nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm ga teng bo’lsa, ushbu fragmentda nechta nukleotid bor? A) 215 B) 430 C) 305 D) 21,5 322. DNK molekulasining tarkibida 1230 adenin bor. Shu molekula tarkibida nechta timin bor? A) 2460 B) 615 C) 1230 D) 850 323. Qaysi organizmlarda tanasi to’qima va organlarga ajralmagan? a) meduza; b) aktiniya; c) ulva; d) nitella; e) plaun; f) yo’sin A) a, b, e, f B) a, b, c, d C) c, d, e, f D) a, b, c, d, e, f 324. Quyida berilgan olimlarni ularning kashfiyotlari bilan juftlab ko’rsating. 1. A.Levenguk; 2. B.Broun; 3. Ya.Purkinye; 4. M.Shleyden; 5. T.Shvann; 6. R.Virxov; a) eritrotsitlami o’rgangan; b) yadroni aniqlagan; c) protoplazmani aniqlagan; d) hujayra nazariyasini yaratgan; e) hujayra hujayradan ko’payishini isbotlagan; f) hujayrasiz hayot yo’qligini aniqlagan A) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d; 5-d; 6-e, f B) 1-a; 2-c; 3-b; 4-d; 5-e; 6-f C) 1-a; 2-d; 3-c; 4-d; 5-f; 6-e D) 1-a; 2-b; 3-d, e; 4-d; 5-c; 6-f 325. Nima sababdan bakteriyalarmng genlari “to’xtovsiz” ishlaydi? A) ribosomalarining bo’lmasligi B) DNK oqsillar bilan komplekslar hosil qilmasligi C) yadro membranasining bo’lmasligi D) DNK oqsillar bilan komplekslar hosil qilganligi 326. K+ (1) va Na+ (2) ionlarining hujayra ichidagi miqdori uning tashqarisiga nisbatan qanday bo’ladi? a) ko’p; b) kam; c) teng A) 1-a; 2-c B) 1-a; 2-b C) 1-a; 2-a D) l-c;2-c 327. Qaysi hiijayralarda silliq endoplazmatik to’r ko’p bo’ladi? A) yog’ bezlarida B) jigar hujayralarida C) o’simlik urug’larida D) barcha javoblar to ‘g’ri 328. Mitoxondriyaning tashqi (1) va ichki (2) membranalari qanday tuzilishga ega? a) silliq; b) donador; c) burmali; d) sisternalar hosil qiladi A) 1-a; 2-c B) 1-b; 2-a C) 1-b; 2-d D) 1-a; 2-a 329. Anorganik moddalardan birlamchi uglevodlarni hosil qilishda ishtirok etuvchi organoidni belgilang. A) hujayra markazi B) mitoxondriya C) xloroplast D) lizosoma 330. Ko’payishning qaysi turi plastidalarga xos? A) partenogenez B) ikkiga bo’linish C) shizogoniya D) konyugatsiya 331. Halqasiz aminokislotalar qatoriga kirmaydiganlarini aniqlang. A) gistidin, glitsin B) lizin, arginin C) serin, valin D) gistidin, triptofan 332. Halqali aminokislotalar qatoriga kirmaydiganlarini aniqlang. A) gistidin, triptofan B) serin, tirozin C) alanin, valin D) fenilalanin, tirozin 333. Quyidagi qaysi jarayonlar fotosintezda kuzatiladi? a) suv va CO2 dan uglevodning sintezlanishi; b) quyosh energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi; c) erkin 02nhig hosil bo’lishi; d) ATFsintezlanishi; e) uglevod va oqsillarning parchalanishi; f) quyosh energiyasining mexanik energiyaga aylanishi A) a, b, c, d B) b, c, d, e C) a, c, d, f D) c,d,e,f 334. Quyidagi qaysi jarayonlar fotosintezda kuzatilmaydi? a) suv va CO2 dan uglevodning sintezlanishi; b) quyosh energiyasining kimyoviy energiyaga aylanishi; c) erkin 02ning hosil bo’lishi; d) ATF sintezlanishi; e) uglevod va oqsillarning parchalanishi; f) quyosh energiyasining mexanik energiyaga aylanishi A) a, b, c, d B) c, d C) a, b D) e, f 335. Hujayra po’sti pektin (a) va murein (b) dan iborat organizmlarni juftlab ko’rsating. 1) xrokokk; 2) tugunak bakteriyasi; 3) qoqshol bakteriyasi; 4) ossillatoriya; 5) nostok; 6) kuydirgi bakteriyasi A) a-l,2,3;b-4,5,6 B) a-l,3,4;b- 2,5,6 C) a-l,4,5;b-2,3,6 D) a – 2, 4, 5; b-1,3,6 336. Biosfera evolyutsiyasining birincbi bosqichi 3 milliard yillar oldiii boshlangan bo’lib, . tugallandi. A) paleozoy, kembriy bilan B) paleozoy, ordovik bilan C) paleozoy, sillur bilan D) paleozoy, devon bilan 337. Tirik organizmlar ko’p miqdorda bo’r, ohak kabi jinslarni hosil qiladi, bu jarayon tirik moddaning biokimyoviy funksiyasining qaysi biriga kiradi? A) gaz almashinishi B) oksidlanish-qaytarilish C) konsentratsiyalash D) biokimyoviy 338. Atmosferada kislorodning konsentratsiyasi 3% ga yetganda, qaysi organizmlar kelib chiqdi? A) hujayrasiz organizmlar B) yadrosiz prokariotlar C) bir hujayralilar D) ko’p hujayralilar 339. Noosfera tushunchasi kim tomonidan va qachon fanga kiritilgan? A) Vernadskiy, 1930-y. B) E.Lerua, 1927-y. C) A.Oparin, 1924-y D) E.Zyuss, 1910-y. 340. Tirik moddalarning qaysi funksiyasi hisobiga cho’kma jinslar hosil bo’ladi? A) biokimyoviy B) oksidlanish-qaytarilish C) konsentratsiya D) gaz almashinish 341. Hayvonlarning muhit sharoiti o’zgarishiga moslanish mexanizmlaridan biri . A) metabolizm B) fototaksis C) migratsiya D) fotoperiodizm 342. Nechta kimyoviy element biogen migratsiyada faol ishtirok etadi. A) 39 B) 96 C) 40 D) 45 343. Kimyoviy elementlarning qaysi izotoplari tirik organizmlar tarkibiga kiradi? 1) lH; 2) 3H; 3) l3C; 4) 12C; 5) l8O; 6) 160 A) 1,3,5 B) 2,4,6 C) 3,4,5 D) 1,4,6 344. Quruqlikda o’simliklar biomassasi umumiy biomassaning . foizini tashkil etadi. A) 66 B) 87 C) 1 D) 99 345. Akademik . fikricha, “kam miqdorning cheksizligini ta’minlashning birdan-bir usuli uni yopiq halqa bo’ylab aylanishga majbur etishdir”. A) Lamark B) Sukachyov C) Vilyams D) Zyuss 346. Quyidagi moddalarning biogeokimyoviy siklining muddati to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping. 1) kislorod; 2) karbonat angidrid; 3) suv a) 2 ming yii; b) 2 mln yil; c) 200 yil; d) 200-300yil; e) 2000-3000 yil; f) 1 mln yil; g) 1 ming yil. A) 1-f, 2-e, 3-g B) la, 2-d, 3-b C) 1-d, 2-a, 3-g D) 1-c, 2-e, 3-d 347. Nima sababdan birlamchi biosferada geterotrof prokariotlar tez ko’paya olmagan? A) organik moddalar kam bo’lgani uchun B) faqat oddiy usulda ko’payganligi uchun C) erkin chatishish imkoniyati bo’lmagani uchun D) organizmlar soni kam bo’lgani uchun 348. Ekosistema tushunchasini fanga kiritgan olimni toping. A) Zyuss B) V. Sukachyov C) A. Tensli D) V. Vernadskiy 349. Tinimsiz ilmiy-texnik rivojlanish sharoitida ekologik tanglik kelib chiqishining oldini olish choralarini ishlab chiqadigan fan, bu – . A) noogenez B) noosfera C) biosfera D) noogenika 350. Akseleratsiya so’zining ma’nosi nima? A) o’sish B) rivojlanish C) jadallashish D) o’zgarish 351. DNK replikatsiyasi hujayra siklining qaysi davrida kuzatiladi? A) interfazaning sintezdan oldingi davrida B) interfazaning sintezdan keyingi davrida C) interfazaning sintez davrida D) mitozning profaza davrida 352. DNK replikatsiyasi hujayralarning qaysi bo’linishlari oldidan kuzatiladi? A) mitoz, meyoz B) faqat mitoz C) faqat meyoz D) interkinez, meyoz 353. Spora ichida hujayra qaysi usul bilan bo’linadi? A) meyoz B) mitoz C) kopulyatsiya D) shizogoniya 354. Spermatozoidning qaysi qismida hujayra markazi va mitoxondriya joylashgan? A) bo’yin B) bosh C) dum D) akrosoma 355. Ovogenez nima? A) urug’ hujayraning rivojlanishi B) ko’payishning turi C) ontogenezning turi D) tuxum hujayraning rivojlanishi 356. Bargi va ildiz tugunaklari yordamida ko’payadigan o’simlikni ko’rsating. A) gulsafsar B) terak C) begoniya D) binafsha 357. Qaysi o’simlik qalamchalar va ildiz bachkilari yordamida ko’payadi? A) gulsafsar B) terak C) begoniya D) binafsha 358. Embrional rivojlanish davri tugagandan keyin bo’finmaydigan (I), butun umri davomida bo’linib ko’payadigan (II) hujayralarni aniqlang. a) suyak iligi; b) nerv; c) epidermis; d) ichak epiteliysi; e) eritrotsitlar A) I a,b; II c, d, e B) I a,c,d; II b,e C) Ia,b,c; II d, e D) I b, e; II a, c,d 359. Mitozning qaysi bosqichida har bir xromosomaning xromatidalari bir-biridan itarilib, faqat birlamchi belbog’ bilangina birikkan bo’ladi? A) metafaza B) profaza C) anafaza D) telofaza 360. Mitozning qaysi bosqichida xromosomaning xromatidalarini birlashtirib turuvchi belbog’ uziladi, xromatidalari mustaqil xromosomaga aylanadi? A) profaza B) anafaza C) telofaza D) metafaza 361. Hayoti davomida tinmasdan bo’linish xususiyatiga ega hujayralarni aniqlang. A) suyak iligi, epidermis B) nerv, muskul C) nerv, epidermis D) teri, muskul 362. Hujayraning bo’linishga tayyorgarlik davri qanday nomlanadi? A) hayot sikli B) mitotik sikl C) interfaza D) sitokinez 363. Bo’linishdan hosil bo’lgan yangi hujayraning nobud bo’lishigacha bo’lgan davri qanday nomlanadi? A) hayot sikli B) meyotik sikl C) interfaza D) sitokinez 364. Mitozda qanday bosqich kuzatilmaydi? A) profaza B) metafaza C) sitokinez D) interkinez 365. Interfazaning qaysi davrida hujayra markazining soni ikki hissa ortadi? A) sintezdan oldin (G1) B) sintez davrida (S) C) sintezdan key in (G2) D) barcha davrlarda 366. Tanasining bir necha bo’laklarga bo’linish yo’li bilan ko’payadigan ko’p hujayrali organizmni belgilang. A) ignatanlilar B) xlorella C) bezgak paraziti D) xlamidomonada 367. Kurtaklanish yo’li bilan ko’payadigan bir hujayrali organizmni belgilang. A) gidra B) medusa C) achitqi zamburug’i D) oq planariya 368.Tanasining ikkiga bo’linishi yo’li bilan ko’payadigan ko’p hajayrali organizmni belgilang. A) evglena B) halqali chuvalchang C) xlamidomonada D) triton 369.Shizogoniya yo’li bilan ko’paya olmaydigan organizmni belgilang. A) aureliya B) xlorella C) xlamidomonada D) bezgak paraziti 370. Regeneratsiya qaysi umurtqalilarga xos? A) reptiliyalarga B) qushlarga C) chuvalchanglarga D) nereidalarga 371. Gametalar qayerda rivojlanadi? A) jinsiy hujayralarda B) zigotada C) somatik hujayralarda D) jinsiy bezlarda 372. Qaysi jarayon profaza I da bo’lmaydi? A) krossingover B) konyugatsiya C) xromosomalarning ekvatorda joylasbishi D) yadrochalarning yo’qolishi 373. S.G.Navashin qanday hodisani kashf etgan? A) qo’sh urug’lanish jarayonini B) endospennning triploidligini C) generativ hujayradan spermiylarning hosil bo’lishini D) vegetativ hujayradan chang nayining rivojlanishini 374. M.S.Navashin qanday hodisani kashf etgan? A) qo’sh urugllanish jarayonini B) endospermning triploidligini C) generativ hujayradan spermiylarning hosil bo’lishini D) vegetativ hujayradan chang nayining rivojlanishini 375. Qaysi organizmda o’sish butun umri davomida kuzatilmaydi? A) jigar qurtida B) o’simliklarda C) exinolcojycda D) ayrim molluskalarda 376. Embrionning ayrim qismlari va hujayralarining tuzilishi hamda vazifasi jihatdan bir-biridan farq qilishiga nima deyiladi? A) gastrulyatsiya B) maydalanish C) metamorfoz D) ixtisoslashish 377. Qaysi hayvonlarda mezoderma qavati bo’lmaydi? A) jigar qurti, exinokokk B) oq planariya, askarida C) aktiniya, aureliya D) molluska, suvarak 378. Qaysi hayvonlaxda mezodenna qavati bo’ladi? A) jigar qurti, exinokokk B) oq pianariya, nozema C) aktiniya, qutb meduzasi D) molluska, pohplar 379. O’zak organlarni belgilang. a) nerv nayi; b) oshqozon; c) xorda; d) ichak nayi; e) qon tomirlari; f) jabra A) a, c, d B) b, e, f C) a, b, c D) d,c, f 380. Qaysi organlar o’zak organlar hisoblanmaydi? a) nerv nayi; b) oshqozon; c) xorda; d) ichak nayi; e) qon tomirlari; f) jabra A) a, c, d B) b, e, f C) a, b, c D) d,c,f 381. Teri qoplami va lining hosilalari embrionning qaysi murtak qavatidan shakllanadi? A) ektoderma B) endoderma C) mezodenna D) blastoderma 382. Ichak epiteliysi embrionning qaysi murtak varaqasidan shakllanadi? A) ektoderma B) endoderma C) mezodenna D) blastoderma 383. Qon va limfa embrionning qaysi murtak varaqasidan shakllanadi? A) ektoderma B) endoderma C) mezodenna D) blastoderma 384. Qaysi organlar embrionning mezodenna qavatidan rivojlanmagan? A) jigar, sezgi organlari B) tog’ay, suyak C) qon, limfa D) ayirish, jinsiy organlar 385. Urug’langan tuxum hujayra maydalanishi natijasida hosil bo’ladigan hujayralar qanday ataladi? A) blastomera B) blastula C) gastrula D) zigota 386. Mitoxondriya kristalarida nima joylashgan? A) fermentlar B) ribosomalar C) DNK D) sentrosomalar 387. Krossingover jarayoni meyozning qaysi fazasida amalga oshadi? A) profaza I B) profaza II C) metafaza I D) metafaza II 388. Qaysi o’simlik ajratuvchi kurtaklar yordamida ko’payadi? A) elodeya B) molodilo C) binafsha D) shoyigul 389. Quyidagi o’simliklarni ko’payish usullari bo’yicha juftlab ko’rsating. 1) xilol; 2) molodilo; 3) elodeya; 4) g’umay; a) ildizpoya; b) ajratuvchi kurtaklar; c) novda; d) piyozbosh A) 1-a, 2-b, 3-c, 4-a B) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d C) 1-d, 2-c, 3-b, 4-a D) 1-a, 2-c, 3-b, 4-a 390. Akrosoma qaysi hujayraning xususiy organoidi hisoblanadi? A) tuxum hujayra B) spermatozoid C) nostok D) bakteriya 391. Quyidagilardan qaysilari shakllangan spermatozoid tarkibiga kiradi? 1) yadro; 2) lizosoma; 3) akrosoma; 4) ribosoma; 5) mitoxondriya; 6) sentriol; 7) golji majmuasi A) 1, 3, 5, 6, 7 B) 1, 2, 3, 5, 6 C) 1, 3, 4, 6, 7 D) 1, 3, 4, 5, 6 392. Telofaza I bilan profaza II orasidagi hodisaga nima deyiladi? A) ovogenez B) interkinez C) kariokinez D) sitokinez 393. Gomologik xromosomalarning bir-biriga yopishib yonma-yon joylashish hodisasi nima deyiladi? A) konyugatsiya B) krossingover C) gomologiya D) avtomatiya 394. Hujayra bo’linishining qaysi bosqichida bo’linish urchug’i sentromeraga birikadi? A) profaza B) anafaza C) metafaza D) telofaza 395. Meyozning qaysi bosqichida gomologik xromosomalarning yelkalaxi bir-biridan aniq ajraladi, lekin xromatidlarga ajralmagan holda qutblarga tarqaladi? A) profaza I B) anafaza I C) anafaza II D) telofaza I 396. Gulli o’simlikaraing rivojlanish jarayonini tushunish va o’rganish uchun katta ahamiyatga ega bo’lgan kashfiyotlarni aniqlang. A) qo’sh urug’lanish, endospermaning triploidligi B) fotosintez, qo’sh urug’lanish C) xemosintez, fotosintez D) fotoperiodizm, qo’sh urug’lanish 397. Noto’g’ri fikrni toping. A) Maydalanish ko’p hujayrali embrion — blastulaning bosil bo’hshi bilan tugallanadi. B) Umurtqali hayvonlaming hammasida embrion varaqlar bir-biriga o’xshamaydi. C) Mezoderma ekto- va endodermaning o’rtasida joylasbadi. D) Umurtqali hayvonlaming hammasida murtak varaqlari bir-birga o’xshaydi. 398. Qaysi organizmlarda gastrulyatsiya hujayralarning migratsiyasi natijasida hosil bo’ladi? A) lansetnik B) amfibiyalar C) kovakichlilar D) qushlar, sudralib yuruvchilar 399. Lansetnikda gastrula qanday hosil bo’ladi? A) blastula devorining ichkariga botib kirishi hisobiga B) blastida devorining qat-qat bo’lib joylashishi natijasida C) blastula hujayralarining migratsiyasi natijasida D) blastula devorining bo’rtib chiqishi hisobiga 400. Qaysi organizmlarda gastrulyatsiya blastula devorining qat-qat bo’lib joylashishi natijasida hosil bo’ladi? A) lansetnik B) amfibiyalar C) kovakichlilar D) qushlar, sudralib yuruvchilar 401. Noto’g’ri fikrni toping. A) Assidiya qurtining tuzilishi ularning o’troq hayot kechiruvchi xordalilardan kelib chiqqanligidan dalolat beradi. B) Assidiya qurtining tuzilishi ularning erkin hayot kechiruvchi xordaUlardan kelib chiqqanligidan dalolat beradi. C) Assidiya lichinkasi suvda suzib yurib, keyin qattiq narsaga yopishib olib metamorfozga uchraydi. D) Assidiya metamorfozining asosiy sababi — o’troq holatda hayot kechirishga o’tishi. 402. Qaysi bezning gormoni itbaliqning baqaga aylanishida muhim rol o’ynaydi? A) gipofiz B) qalqonsimon C) oshqozon osti D) ayrisimon 403. Embrionlaming o’xshashlik qonunini kim kashf etgan? A) E.Gekkel, F.Myuller B) K.Ber C) A.O.Kovalevskiy D) A.N.Seversev 404. Embrionning rivojlanish jarayonida belgilarning ajralishi nima deyiladi? A) embrional induksiya B) embrional divergensiya C) umumiy degeneratsiya D) idioadaptatsiya 405. Spermatogenezning yetilish davrida I meyozdan keyin hosil bo’lgan hujayra niina deb ataladi va uning tarkibidagi xromosoma miqdori qancha bo’ladi? A) ikkilamchi spermatotsit, In B) ikkilamchi spermatotsit, 2n C) spermatida, In D) birlamchi spermatotsit, In 406. Spermatogenezning yetilish davrida II meyozdan keyin hosil bo’lgan hujayra nima deb ataladi va uning tarkibidagi xromosoma miqdori qancha bo’ladi? A) ikkilamchi spermatotsit, In B) spermatida, 2n C) spermatida, In D) spermatozoid, In 407. Ovogenezning yetilish davrida I meyozdan keyin hosil bo’lgan hujayra nima deb ataladi va uning tarkibidagi xromosoma miqdori qancha bo’ladi? A) ikkilamchi ovotsit, yo’naltiruvchi tanacha, In B) birlamchi va ikkilamchi ovotsit, 2n C) tuxum hujayra, In D) ovogoniy, yo’naltiruvchi tanacha, 2n 408. Ovogenezning yetilish davrida II meyozdan keyin hosil bo’lgan hujayra nima deb ataladi va uning tarkibidagi xromosoma miqdori qancha bo’ladi? A) ikkilamchi ovotsit, yo’naltiruvchi tanacha, 2n, In B) tuxum hujayra, yo’naltiruvchi tanacha, In, In C) birlamchi ovotsit, yo’naltiruvchi tanacha, 2n, 4n D) ovogoniy, 2n 409. Gastrula ichidagi bo’shliq qanday ataladi? A) birlamchi ichak B) blastotsel C) birlamchi og’iz D) homila varag’i 410. Bilvosita rivojlanadigan umurtqasizlarni belgilang. 1) g’ovaktanlilar; 2) amfibiyalar; 3)kovakichlilar; 4) yassi chuvalchanglar; 5) halqali chuvalchanglar; 6) assidiya; 7) bo’g’imoyoqlilar; 8) ignatanlilar; 9) lansetnik A) 1, 3, 4, 5, 7, 8 B) 1, 2, 3, 4, 6, 7 C) 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 D) berilganlarning barchasi 411. Bilvosita rivojlanadigan tuban xordalilarni belgilang. A) assidiya, lansetnik B) to’garak og’izlilar C) suvda va quruqlikda yashovchilar D) lansetnik, to’garak og’izlilar 412. Bilvosita rivojlanadigan tuban umurtqalilarni belgilang. A) assidiya, lansetnik B) to’garak og’izlilar, lansetnik C) to’garak og’izlilar, suvda ham quruqlikda yashovchilar D) suvda ham quruqlikda yashovchilar 413. Bargning metamorfozi — . A) gul, kaktus tikani B) qulupnay gajagi C) kaktus tikani, atirgul tikani D) gul, atirgul tikani 414. Bolalar va o’smirlar jismoniy funksiyalari rivojlanishining jadallashishi. A) akseleratsiya B) gomeostaz C) adaptatsiya D) idioadaptatsiya 415. Konyugatsiya qanday ko’payish usuli? A) bir hujayralilarning jinsiy ko’payishi B) bir hujayralilarning jinssiz ko’payishi C) ko’p hujayralilarning jinssiz ko’payishi D) chuvalchanglarning ko’payish usuli 416. Kon’yugatsiya ko’payish turining mohiyatini aniqlang. A) ikkita organizm irsiy moddalari bilan almashadi B) ko’p avlod qoldiradi C) ko’p jinsiy hujayralar hsil qiladi D) jinsiy hujayralar qo’shiladi 417. Qaysi hayvonning embrionlik davrida tishlari pay do bo’lib, keyin so’rilib ketadi? A) kit B) kasatka C) akula D) oqbiqin delhn 418. RNKlar yadrodan sitoplazmaga chiqarilishidan avval uning . A) axborot saqlamaydigan qismlari ikki hissa ortadi B) axborot saqlamaydigan qismlari denaturatsiyaga uchraydi C) axborot saqlamaydigan qismlari kesib tashlanadi, axborotli qismlari bir-biriga qaytadan ulanadi D) axborotli qismlari axborot saqlamaydigan qismlari bilan o’rin almashadi 419. Butun umri davomida bo’linib ko’payib turadigan hujayralarni aniqlang. A) suyak iligi, ichak epiteliysi B) teri epidermisi, nerv C) nerv, muskul D) suyak hujayralari, eritrotsit 420. Mitozning qaysi davrida har bir xromosomaning xromatidlari bir-biridan itarilib, faqat birlamchi belbog’ bilangina birikkan bo’ladi? A) anafaza B) metafaza C) telofaza D) profaza 421. O’simlik hujayralarining sitokinezi qanday o’tadi? A) hujayraning o’rtasida sitoplazmatik membrana paydo bo’lib, hujayra chetiga tarqala boshlaydi va ko’ndalang to’siq paydo bo’ladi B) plazmatik membrana o’rtasida botiqhk paydo bo’lib, uning asta-sekin torayishi kuzatdadi C) hujayra organoidlari bir qutbga tortihb, ikki hissa ortadi D) hujayra sitoplazmasida yirik vakuola paydo bo’lib, membranam ikkiga bo’ladi 422. Hayvon hujayralarida sitokinez qanday o’tadi? A) hujayraning o’rtasida sitoplazmatik membrana paydo bo’hb, hujayra chetiga tarqala boshlaydi va ko’ndalang to’siq paydo bo’ladi B) plazmatik membrana o’rtasida botiqlik paydo bo’lib, uning asta-sekin torayishi kuzatiladi C) hujayra organoidlari bir qutbga tortilib, ikki bissa ortadi D) hujayra sitoplazmasida yirik vakuola paydo bo’lib, membranani ikkiga bo’ladi 423. Partenogenez yo’li bilan ko’payish qaysi organizmlarga xos? A) mayda qisqichbaqasimonlar, erkak asalarilar B) urg’ochi asalarilar, daryo qisqichbaqasi C) kapalaklar, chivinlar D) barcha sodda hayvonlar, bo’g’imoyoqlilar 424. Jinsiy yo’l bilan ko’payuvchilarning avlodi . A) ota-onaga nisbatan sust, juda ko’p mutatsiyalarga uchraydi B) ota-onaga nisbatan yashovchan, mutatsiyalarga uchramaydi C) o’zgargan muhit sharoitiga moslanuvchan emas D) ota-onaga nisbatan yashovchan, o’zgargan muhit sharoitiga moslanuvchan 425. G’ovaktanlilarga xos ko’payishni aniqlang. A) spora B) kurtaklanib C) binary D) shizogoniya 426. Spermatozoid boshchasining oldingi qismida nima joylashgan? A) sitoplazmaning zichlashgan, gidrolizlovchi fermentlarini saqlovchi –akrosoma B) sitoplazmaning tropik kiritmasini saqlovchi -akrosoma C) mitoxondriya va sentrosomani saqlovchi –akrosoma D) yadro va mitoxondriya 427. Gametogenezning qaysi bosqichida DNK miqdori ikki hissa ortadi? A) ko’payish B) o’sish D) shakllanish C) yetilish 428. Tuxum hujayraning somatik hujayradan asosiy farqini ko’rsating. A) o’lchamining juda katta bo’lishi B) yumaloq shaklli, rangli, harakatchan bo’lishi C) qobig’ining juda qahnligi D) o’lchamining juda katta bo’lishi, qobig’ining juda qalinligi 429. Ovogenez jarayonining o’sish davrida qanday hujayralar hosil bo’ladi va ularda xromosomalaming qanday to’plami bo’ladi? A) ikkilamchi ovotsitlar, gaploid B) bitta tuxum hujayra va bitta yo’naltiruvchi tanacha, diploid C) birlamchi ovotsitlar, diploid D) ovogoniyalar, diploid 430. Ovogenez jarayonining o’sish davrida (1) va birinchi meyozdan keyin (2) qanday hujayralar hosil bo’ladi va ularda xromosomalaming qanday to’plami bo’ladi? A) 1. birlamchi ovotsit, 2n; 2. bitta ikkilamchi ovotsit va bitta yo’naltiruvchi tanacha, In B) 1. bitta tuxum hujayra, In; 2. bitta yo’naltiruvchi tanacha, 2n C) 1. birlamchi ovotsit va uchta yo’naltiruvchi tanachalar, In; 2. bitta tuxum hujayra, In D) 1. ovogoniyalar, 2n; 2. birlamchi ovotsitlar, In 431. Ovogenezning ko’payish davrida hosil bo’lgan hujayralar qanday nomlanadi? A) ikkilamchi ovotsitlar B) ovogoniyalar C) yo’na/tiruvchi tanachalar D) birlamchi ovotsitlar 432. Meyozning profaza I da mitozning profazasiga xos bo’lmagan qanday jarayon sodir bo’ladi? A) yadro membranasining parchalanishi, yadrochaning yo’qolishi B) xromosomalaming spirallanishi, bo’linish dukining hosil bo’lishi C) kopulyatsiya, krossingover D) konyugatsiya, krossingover 433. Meyozning qaysi bosqichidan boshlab xromatidlar mustaqil xromosoma bo’ladi? A) profoza II B) anafaza I C) metafaza II D) anafaza II 434. Ontogenez . boshlanadi. A) tuxum hujayra urug’lanishidan keyin B)tuxum hujayra hosil bo’lishi bilan C) spermatozoidlarning shakllanishi bilan D) jinsiy gormonlarning sintezlanishi bilan 435. Organizmning eng dastlabki rivojlanish bosqichini belgilang. A) zigota B) neyrala C) blastula D) gastrula 436. Devori bir qavat hujayralardan tashkil topgan embrionni aniqlang. A) blastomer B) neyrula C) blastula D) gastrula 437. Tuxum hujayra birinchi marta qaysi tekislikda bo’linadi? A) meridian B) ekvatorial C) lateral D) bipolyar 438. Blastulaning suyuqlik bilan to’lgan bo’shlig’i qanday ataladi? A) blastomera B) matritsa C) stroma D) blastotsel 439. Kovakichlilarga gastrulyatsiyaning qaysi turi xos? A) migratsiya B) botib kirish C) qat-qat joylashish D) o’sib kirish 440. Lansetniklarga gastrulyatsiyaning qaysi turi xos? A) migratsiya B) botib kirish C) qat-qat joylashish D) o’sib kirish 441. Sudralib yuruvchilar va qushlarga gastrulyatsiyaning qaysi turi xos? A) migratsiya B) botib kirish C) qat-qat joylashish D) o’sib kirish 442. Amfibiyalarga gastrulyatsiyaning qaysi turi xos? A) migratsiya B) botib kirish C) qat-qat joylashish D) o’sib kirish 443. Lansetniklarning blastulasi nechta blastomeralardan iborat bo’ladi? A) 64 B) 3000 C) 256 D) 1500 445. Qaysi hayvonlarning murtak varaqalari bir-biriga o’xshaydi? A) umurtqalilar va g’ovaktanlilar B) barcha umurtqalilar C) g’ovaktanlilar va sodda hayvonlar D) kovakichlilar va yassi chuvalchanglar 446. Embrionning ayrim qismlari hamda hujayralarining tuzilishi va vazifasi jihatidan bir-biridan farq qilishi nima deyiladi? A) ixtisoslanish B) maydalanish C) gastra/yatsiya D) organqgenez 447. Muskul hujayralarida nriozinning, limfotsitlarda -antitanaiarning sintezlanishi ixtisoslanishning qaysi turiga misol bo’ladi? A) morfologik B) fiziologik C) biokimyoviy D) gistologik 448. Bo’g’imoyoqlilarning ektoderma qavatidan qaysi organ yoki organlar sistemasi shakllanadi? A) hazm bezi, ichak va o’pka epiteliysi B) nerv, sezgi organlar, teri qoplamlari va uning hosilalari C) biriktiruvchi va muskul to’qimalari, teri hosilalari D) yurak-qon tomir, ayiruv sistemasi, sezgi organlari 449. Qaysi hayvonda metamorfoz davrida nerv nayi hujayralarga bo’linib fagotsitlarni hosil qiladi? A) amfibiyalarda B) g’ovaktanlilarda C) assidiyada D) askaridada 450. Jinssiz ko’payishning qaysi turlari ham bir, ham ko’p hujayrali organizmlarda uchraydi? A) shizogoniya, sporalar orqali B) sporalar orqali, kurtaklanib C) sporalar orqali, pohembrional D) shizogoniya, fragmentlar orqali 451. Butun hayoti davomida o’sish qaysi organizmlarda kuzatiladi? 1) o’simliklar; 2) kaltakesak; 3) tasmasimon chuvalchang; 4) qo’ng’iz; 5) ayrim molluskalar; 6) quyon; 7) baliqlar A) 1, 3, 5, 7 B) 1, 2, 3, 4 C) 1, 3, 6, 7 D) barchasi 452.Yopiq urug’lilarda rivojlanib borayotgan murtak uchun zahira oziq materiali nima hisoblanadi? A) triploid endosperma B) urug’kurtak C) diploid endosperma D) markaziy hujayra 453. Jinsiy ko’payadigan organizmlarning somatik hujayrasida mutatsiya ro’y bergan bo’lsa, nima kuzatiladi? A) shu organizmda naraoyon bo’ladi, keyingi avlodga o’tmaydi B) shu organizmda namoyon bo’ladi, keyingi avlodga o’tadi C) organizmda o’zgarish kuzatilmaydi, lekin keyingi avlodga o’tadi D) mutatsiyaga uchragan hujayra Hzosoma tomonidan eritih yuboriladi 454. Jinssiz ko’payadigan organizmlarning somatik hujayrasida mutatsiya ro’y bergan bo’lsa, nima kuzatiladi? A) mutatsiya ko’payotgan hujayrada bo’lsa, u keyingi avlodga o’tadi B) shu organizmda namoyon bo’ladi, lekin keyingi avlodga o’tmaydi C) generativ mutatsiya kuzatiladi va keyingi avlodga o’tadi D) mutatsiyaga uchragan hujayra lizosoma tomonidan eritib yuboriladi 455. Allel genlar meyoz jarayonida___ A) har xil gametalarga tarqaladi B) bitta gametaga o’tadi C) bitta xromosomaning lokusida joylashadi D) meyozda ishtirok etmaydi 456. Qaysi organizmlarning ovogenezida birlamchi urg’ochi jinsiy hujayralarning ko’payishi butun umri mobaynida davom etadi? A) tuban xordalilar B) tuban umurtqalilar C) tuban umurtqasizlar D) sutemizuvchilar 457. Hayvonot olamining kelib chiqishi bir xil ekanligini isbot etuvchi dalillardan birini aniqlang. A) ko’pchilik hayvonlarda murtak varaqlar o’xshash B) ko’pchilik hayvonlarda murtak varaqlar farq qiladi C) ko’pchilik hayvonlar geterotrof organism D) ko’pchilik hayvonlar aerob organizm 458. Jinssiz ko’payish evolutsiya jarayonida . paydo bo’lgan. A) jinsiy ko’payishdan keyin B) jinsiy ko’payishdan oldin C) jinsiy ko’payish bilan bir vaqtda D) mitozdan oldin 459. Mitozga xos bo’lgan (1) va xos bo’lmagan (2) jarayonlarni aniqlang. a) diploid to’plamli ikkita hujayra hosil bo’ladi; b) gaploid to’plamli to’rtta hujayra hosil bo’ladi; c) krossingover bo’ladi; d) konyugatsiya bo’lmaydi; e) konyugatsiya bo’ladi A) 1-a, d; 2-b, c, e B) 1-b, c, e; 2-a, d C) 1-a; 2-b, c, d D) 1-b, c; 2-a, e 460. Keltirilgan misollardan qaysi biri xordalilarning ontogenez va filogenezi o’rtasida bog’liqlik borligini ko’rsatadi? A) xordaning shakllanishi B) nerv nayining hosil bo’lishi C) halqum atrofida jabra yoriqlarining paydo bo’lishi D) barcha javoblar to’g’ri 461. Keltirilgan misollardan qaysi biri xordalilarning ontogenez va filogenezi o’rtasida bog’liqlik borligini ko’rsatmaydi? A) xordaning shakllanishi B) nerv nayining hosil bo’lishi C) halqum atrofida jabra yoriqlarining paydo bo’lishi D) yurakning 4 kamerali bo’lishi 462. Embrion rivojlanishining dastlabki bosqichlarida sodir bo’lgan o’zgarishlar nimaga olib kelishi mumkin? A) rivojlanishdan orqada qolishga yoki nobud bo’lishiga B) foydali belgilarning yuzaga chiqishiga C) kam ahamiyatga ega bo’lgan belgilarga ta’sir etishiga va foydali belgilarning yuzaga chiqishiga D) o’zgarishlar kuzatilmaydi 463. Ontogenez va filogenez o’rtasidagi bog’liqlikni ko’rsatuvchi misolni belgilang. A) tishsiz kitlarning embrionhk davrida tish paydo bo’lishi B) odam embrionining dastlabki bosqichida yurakning 2 kamerali bo’lishi C) barcha umurtqalilarda dastlab xorda hosil bo’lishi va umurtqa pog’onasiga aylanishi D) barcha javoblar to’g’ri 464. Qalampirning diploid to’plamli markaziy hujayrasining urug’lanishidan keyingi xromosomalar sonini belgilang. A) 24 ta B) 72 ta C) 48 ta D) 96 ta 465. Shimpanzening xromosoma gaploid va diploid to’plamlarini aniqlang. A) 24, 48 B) 23, 46 C) 25, 50 D) 21, 42 466. Geterotrof organizmlarni aniqlang. 1. bakteriyalar; 2. suvo’tlar; 3. zambumg’lar; 4. hayvonlar; 5. bir yillik o’tlar; 6. ko’p yillik o’tlar A) 1, 2, 6 B) 2,3,6 C) 1, 3, 4 D) 4, 5, 6 467. Aromatik aminokislotalarni aniqlang. A) sistein, valin B) tirozin, fenilalanin C) glitsin, leysin D) glutamin, asparagin 468. Radikal tarkibida karboksil guruhi bo’lgan aminokislotani belgilang. A) triptofan B) lizin C) tirozin D) asparagin 469. Hayot tuzilishining qaysi darajasidan boshlab modda va energiya almashinuvi va irsiy axborot berilishi boshlanadi? A) molekulyar B) hujayra C) organizm D) populyatsion 470. Mikrofibrillalar nimalardan tashkil topgan? A) aktin va boshqa oqsillar B) tubulin C) ayleron D) trofik kiritmalar 471. Fagotsitoz qanday jarayonga kiradi? A) endotsitoz B) ekzotsitoz C) gidrolitik D) osmotik 472. Virus qanday qismlardan tarkib topgan? 1) yadro; 2) kapsida; 3) hujayra qobig’i; 4) DNK yoki RNK; 5) organoidlar; 6) sitoplazma A) 1,2,3 B) 2,3,4 C) 2,4 D) 5,6,3 473. ATF qayerda sintezlanadi? A) mitoxondriya va lizosomada B) ribosoma va mitoxondriyada C) mitoxondriyada D) lizosoma va ribosomada 474. Tilakoidlar qaysi organoid tarkibida uchraydi? A) mitoxondriya B) ribosoma C) xloroplast D) lizosoma 475. Mitoz boiinishida bo’linish duki ipchalari xromosomaning qaysi qismiga birikadi? A) sentrasoma B) sentromera C) hujayra markazi D) euxromatin 476. Quyida ko’payishning qaysi usuliga ta’rif berilgan? “Suvo’tlar, zamburug’lar, sodda hayvonlarda uchraydi. Avval yadro bir necha bo’laklarga bo’linadi, so’ngra sitoplazma bo’linib, yadrolarni o’raydi. Natijada bir hujayradan bir necha hujayra hosil bo’ladi”. A) kurtaklanish B) oddiy bollinish C) shizogoniya D) poliembrional ko’payish 477. Qaysi usul yordamida B.A.Astaurov tut ipak qurtining qimmath zotlarini yaratgan? A) tanlash B) gen injeneriyasi C) qimmatli zotlarni chatishtirish D) sun ‘iy partenogenez 478. Meyozning qaysi davrida xromatidalarning ajralishi va ularning mustaqil xromosomaga aylanishi kuzatiladi? A) anafaza I B) profaza II C) metafaza II D) anafaza II 479. Nima hosil bo’lishi bilan zigotaning maydalanishi yakunlanadi? A) ektoderma B) entoderma C) blastula D) blastoderma 480. Blastula bosqichidagi hujayralaraing o’xshashhgi (1) va farqi (2) ni toping. a) barcha hujayralar mitoz yo’li bilan bo’linadi; b) diploid to’plamga ega; c) sariqlik miqdori bir xil; d) sariqlik miqdori turli xil. A) 1-a, c; 2-b B) 1-a; 2-c C) 1-b, 2-c D) 1-a, b, 2-d 481. Gastrulyatsiya tugallangandan keyin nima hosil bo’ladi? A) o’zak organlari kompleksi B) xorda, bosh miya C) ichak nayi, anai teshigi D) sezgi organlari 482. Qaysi modda hujayra membranasi tarkibiga kiradi? A) kraxmal B) fosfolipidlar C) lipidlar va sellyuloza D) nuklein kislota va lipidlar 483. Hujayra ichki qismiga moddalar o’tkazilishining qaysi turida energiya sarflanadi? A) faol tanlab o’tkazish B) diffuziya C) osmos D) nofaol tanlab o’tkazish 484. Tolasimon (1) va yumaloq (2) oqsillar qayerlarda uchraydi? a) hayvon juni; b) qondagi gemoglobin; c) ipak; d) muskul. A) 1-a, c; 2-b, d B) 1-a, d; 2-b, c C) 1-b; 2-a, c, d D) 1-a, c, d; 2-b 485. Hujayraning yashash muddati nimalarga bog’liq? A) tuzilishi va funksiyasi B) bo’hnish turiga C) uchrash joyiga D) barcha javoblar to’g’ri 486. Zamburug’laming suvo’tlar (1) va bakteriyalar (2) dan farqini toping. a) xlorofil yo’qligi; b) yadroga ega bo’lishi; c) bir hujayrali bo’lishi; d) ko’p hujayrali bo’lishi. A) 1-a; 2-b B) 1-d; 2-b C) 1-c; 2-d D) 1-a, d; 2-b, c 487. Yadro qaysi organizmlar hujayrasining muhim tarkibiy qismi bisoblanadi? 1) zamburug’lar; 2) o’sirnliklar; 3) hayvonlar; 4) bakteriyalar; 5) mikroorganizmlar; 6) viruslar. A) 1, 2, 3 B) 2, 4, 6 C) 4, 5, 6 D) 1,3,5 488. Yadro va sitoplazmaning kimyoviy tarkibidagi farqni nima saqlab turadi? A) nujayra qobig’i B) organik birikmalar C) yadro qobig’i D) DNK va RNK 489.Invaginatsiya gipotezasiga ko’ra eukariot hujayra nimadan kelib chiqqan? A) ko’p hujayralilardan B) prokariotlardan C) xloroplastlardan D) bir hujayralilardan 490. Ko’p genomli taxmin nima bilan isbotlanadi? A) u haqiqatga yaqin B) yadro va sitoplazmada plastik jarayonlarning o’xshasbligi C) murakkab genomga ega bo’lishi D) genomning ayrim elementlami to’plashi 491. Simbioz gipotezasiga ko’ra mitoxondriya nimadan kelib chiqqan? A) aerob prokariotlar B) anaerob prokariotlar C) aerob eukariotiar D) anaerob eukariofc/ar 492. Simbioz gipotezasiga ko’ra qaysi organoidlar yadro membranalaridan kelib chiqqan? A) endoplazmatik to’r, Golji majmui B) xloroplast, sentrosoma C) lizosoma, ribosoma D) Golji majmui, tizosoma, sentrosoma 493. Tufelka sitoplazmasida qaysi organizm yashaydi va uni ozuqa bilan ta’minlaydi? A) amyoba B) xlamidomonada C) xlorella D) evglena 494. Qaysi kasallikni qo’zg’atuvchi viruslar faqat jigar hujayralarida ko’paya oladi? A) ichburug’ B) qizamiq C) ensefalit D) gepatit 495. O’pka sili kasalligini qo’zg’atuvchi bakteriya shakli jihatdan qanday guruhga mansub? A) kokklar B) vibrion C) batsilla D) spirilla 496. Ko’k-yashil suvo’tlarning ahamiyati qanday? A) tuproq hosil bo’lishida qatnashadi B) atmosferadagi erkin azotni o’zlashtirib tuproqni azotga boyitadi C) ozuqa sifatida ishlatiladi D) berilganlarning barchasi 497. Mamont daraxtiga xos belgilarni aniqlang. A) gullamaydigan yuksak o’simlik B) gullamaydigan tuban o’simlik C) gullaydigan sporali o’simlik D) gul, meva, urug’ hosil qiladigan yopiq urug’li o’simlik 498. Hujayra biologiyasini o’rganishga mamlakatimizning qaysi olimlari katta hissa qo’shgan? A) K.Zufarov, J.Hamidov B) Ye.To’raquiov, S.Shamsiyev C) T.Zohidov, D.Qashqarov D) O.Bogdanov, S.Alimuhamedov 499. “Mezosoma” qaysi organizmlarga xos organoid? A) hayvonlarga B) o’simliklarga C) eukariotlarga D) prokariotlarga 500. Qaysi pigment xromoplastlar tarkibida uchraydi? A) xlorofill B) fikotsian C) karotinoid D) gem 501. O’simlikning qaysi qismlarida leykoplastlarni uchratish mumkin? A) barglarda, urug’larda B) ildizmevada, yon bargchalarda C) urug’larda, tojibarglarda D) ildizda, tugunaklarda 502. Membranali hujayra tuzilmasini aniqlang. A) vakuola, lizosoma, B) ribosoma, mitoxondriya C) sentrosoma, ribosoma D) hujayra markazi, vakuola 503. Tuxum hujayrasi yirik bo’lgan hayvon A) kit B) toshbaqa C) sigir D) jirafa 504. Gametalar, bu – . A) jinsiy hujayralar B) jinsiy bezlar C) jinsiy gormonlar D) jinsiy kofpayishning bir turi 505. Interkinez davrida . kuzatilmaydi. A) oqsil va RNKning sintezi B) DNKning reduplikatsiyasi C) fermentiar va tubulin oqsilining sintezi D) sentriolalarning sintezi 506. Oq planariya jinssiz ko’payishning qaysi turi bilan ko’payadi? A) poliembrional B) kurtaklanib C) fragmentlar orqali D) binar 507. Spermatogenez jarayonining qaysi davrida mitoz bo’linishi kuzatiladi? A) yetilish B) o’sish C) shakllanish D) ko’payish 508. Zigotaning to’liqmas, notekis maydalanishi qaysi organizmlarga xos? A) odamlarga B)lansetniklarga C) tuyaqushlarga D) barcha sutemizuvchilarga 509. Endodermadan . rivojlanadi. A) jigar, oshqozon osti bezlari B) muskul, suyak C) jabra, tish emali D) jinsiy a’zolar, nerv sistemasi 510. Oqsil tarkibida 1250 ta aminokislota bo’lsa, bu zanjirda nechta peptid bog’ bo’ladi? A) 1249 B) 625 C) 1250 D) 1251 511. “Steroidlar” qaysi organik moddalar guruhiga kiradi? A) lipidlar B) oqsillar C) uglevodlar D) nukleotidlar 512. Tish emali hujayralarida suvning miqdori necha foizni tashkil etadi? A) 10 B) 15 C) 20 D) 5-8 513. Suvarakning somatik hujayralarida nechta autosoma xromosomalari bo’ladi? A) 48 ta B) 46 ta C) 24 ta D) 12 ta 514. Gulli o’simliklarda gullarning antotsian rangda bo’lishini ta’minlovchi gen yana qanday belgilarning rivojlanishini ta’minlaydi? A) poya va shoxlarning to’q qizil bo’lishi B) poya, meva va urug’laming to’q qizil bo’lishi C) meva va urug’laming katta-kichikhgi D) poya, barg va shoxlarning yashil bo’lishi 515. Markaziy Osiyo cho’llarida uchraydigan ko’k-yashil suvo’tlarga xos bo’lmagan xususiyatni ko’rsating A) tuproq hosil qilishda qatnashadi B) havodagi erkin azotni o’zlashtiradi C) tuproqni azotga boyitadi D) tuproqni yumshatadi va havodagi oltingugurtni o’zlashtiradi 516. Prokariotlarning DNKsi qanday nomlanadi? A) nukleoid B) gen C) nukleozid D) nukleotid 517. Monoaminomonokarbon aminokislotani aniqlang. A) lizin B) alanin C) glutamin D) fenilalanin 518. Oqsilning biologik funksiyasini nima belgilaydi? A) aminokislotalar ketma-ketligi B) ikkilamchi strukturasi C) apofermentlar D) Nukleozidlarning ketma-ketligi 519. Asalning asosiy qismini qaysi moddalar tashkil etadi? A) glyukoza, fruktoza B) fruktoza, riboza C) pentoza, fosfolipid D) letsitin, albumin 520. Odam hayot faoliyati tufayli bir yilda taxminan qancha kislorod va ozuqani o’zlashtiradi? A) 86 kg B) 2,0 tonna C) 1,5 tonna D) 500 kg 521. Mineral tuzlar hujayrada qanday ko’rinishda bo’ladi? A) ion holatida B) qattiq erimaydigan tuz ko’rinishida C) ion holatida, qattiq erimaydigan tuz ko’rinishida D) suyuq eritma, pigment ko’rinishida 522. Glikoliz jarayonida ajralib chiqayotgan energiyaning necha foizi ATF tarkibida to’planadi? A) 40 B) 10 C) 60 D) 70 523. Ikki molekula sut kislotaning kislorodli sharoitda to’liq parchalanishida nechta raolekula ATF hosil bo’ladi? A) 2 B) 36 C) 38 D) 10 524. Yorug’lik ta’sirida suvni dissotsiatsiyalanishiga . deyiladi. A) fotoliz B) fotosintez C) xemosintez D) plazmoliz 525. Qaysi reaksiyalarda ATF to’planadi? A) oksidlanish, achish B) sintezlash, achish C) oksidlanisb, sintezlash D) oksidlanish, sintezlash, achish 526. Xlorofill molekulasining biologik ahamiyatga ega bo’lgan fizik-kimyoviy xususiyatini aniqlang. A) yorug’lik energiyasini yutish qobiliyati B) yorug’lik energiyasini qaytarish qobiliyati C) glukozani sintez qilish D) suvni fotolizga uchratish 527. Rangi qora va qanoti kalta (retsessiv belgilar) bo’lgan urg’ochi drozofila pashsha necha xil gameta hosil qiladi? A) ikkita B) uchta C) to’rtta D) bitta 528. Mendelning birinchi qonuni qanday ataladi? A) ajralish B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi C) dominantlik D) birikkan holda irsiylanish 529. Mendelning uchinchi qonuni qanday ataladi? A) ajralish B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi C) dominantlik D) birikkan holda irsiylanish 530. Irsiyatning xromosoma nazariyasini kirn yaratgan? A) T.Morgan B) G.Mendel C) De-Friz D) Davidenkov 531. Mendelning ikkinchi qonuni qanday ataladi? A) ajralish B) belgilarning mustaqil holda irsiylanishi C) dominantlik D) gametalar sofhgi 532. Qaysi olim Mendel tadqiqotlarini qayta kashf etishda qatnashmagan? A) YE. Chermak B) K. Korrens C) G. de Friz D) T. Morgan 533. Nomozshomgul o’simlik gulining rangi qanday irsiylanadi? A) to’liq birikish B) chala birikish C) chala dominantlik D) to’liq dominantlik 534. “Gametalar sofligi” gipotezasiga to’g’ri izoh berilgan javobni aniqlang. A) bar bir gametalar juft genlarning ikkitasini ham o’zida saqlaydi B) har bir gametalar juft genlardan faqat bittasini o’zida saqlaydi C) har bir gametada juft genlarning ikki hissa ortgan holati saqlanadi D) geterozigotalilar nasldan-naslga sof holda o’tadi 535. Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo’g’inda bir xillik kuzatilsa, bu holda genotipi noaniq bo’lgan organizmning genotipi qanday bo’ladi? A) retsessiv gomozigotali B) dominant gomozigotali C) geterozigotali D) gomozigotali 536. Tahliliy chatishtirish natijasida birinchi bo’g’inda genotip va fenotip bo’yicha 1:1 nisbatda ajralish yuzaga kelsa, bu holda genotipi noaniq bo’lgan organizmning genotipi qanday bo’ladi? A) retsessiv gomozigotali B) dominant gomozigotali C) geterozigotali D) gemizigotali 537. Qaysi hayvon organizmlarining 50% spermatozoidlari faqat autosoma xromosomalaridan iborat bo’ladi? A) qushlar B) ayrim hasharotlar C) sudralib yuruvchilar D) barcha bo’g’imoyoqlilar 538. Qaysi organ izmlarning somatik hujayralarida jinsiy xromosomalaridan faqat bittasi bo’ladi? A) ayrim hasharotlarda B) qushlarda C) sudralib yuruvchilarda D) jinsiy xromosomalar doimo juft bo’ladi 539. Quyidagi kasalliklarning qaysi biri ham erkak, ham ayollarda uchraydi? A) Daun sindromi B) Klaynfelter sindromi C) Shereshevskiy-Terner sindromi D) hammasi 540. Faqat erkaklarda uchraydigan kasallikni ko’rsating. A) Daun sindromi B) Klaynfelter sindromi C) Shereshevskiy-Terner sindromi D) hammasi 541. Faqat ayollarda uchraydigan kasallikni ko’rsating. A) Daun sindromi B) Klaynfelter sindromi C) Shereshevskiy-Terner sindromi D) hammasi 542. Daun sindromi bilan kasallangan erkakda jinsiy xromosomalar bo’yicha kariotipi qanday? A) XX B) XY C) XXY D) XO 543. Daun sindromi bilan kasallangan ayolda jinsiy xromosomalar bo’yicha kariotipi qanday? A) XX B) XY C) XXY D) XO 544. Klaynfelter sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo’yicha kariotipi qanday? A) XX B) XY C) XXY D) XO 545. Shereshevskiy-Terner sindromi bilan kasallangan shaxslarda jinsiy xromosomalar bo’yicha kariotipi qanday? A) XX B) XY C) XXY D) XO

7-sinflar uchun zoologiya fanidan “Qushlar” mavzusida ochiq dars ishlanmasi

Qushlar ____ muhitga moslashgan ________ hayvonlar. Tanasi ___ bilan qoplangan. Suyagi yengil ________ shaklda bo`ladi. Suyaklarning bo`shlig`iga ____ to`lgan. Oldingi _______ qanotga aylangan. Nafas olishda _____ bilan birga ____ xaltachalari ham ishtirok etadi. Yuragi ____ kamerali, issiqqonli hayvonlar, _____ qo`yib ko`payadi.

Yopiq test (o`quvchi tarqatmasi)

• Qushlar yutgan mayda toshlar nima vazifani bajaradi?
• _________________________________________
• Qushlarda havo pufakchasiga kiradigan havo nima vazifani bajaradi?
• _________________________________________
• Qushlarning yuragi necha kamerali?
• _________________________________________
• Qushlardagi tug`ma instinktini yozing?
• _________________________________________
• Qaysi qushlar ayrim so`z va iboralarni eslab qolib takrorlaydi?
• _________________________________________

Ochiq test (O`quvchi tarqatmasi)

1. Qushlarning oshqozoni qanday bo`limlardan iborat?

a) bezli va muskulli b) oshqazon va jig`ildon c) oshqazon d) jig`ildon

2. Nafas olishida qaysi a`zolar ishtirok etadi?

a) O`pka b) havo pufagi c) o`pka va havo pufagi d) burun teshigi o`pka

3. Kloakaga ochiladigan organlar yo`li?

a) Ichak, oshqozon, jinsiy bezlar b) ichak, jinsiy bezlar, siydik

c) siydik, o`t, jinsiy bezlar d) siydik, jinsiy bez

4. Qushlarda qaysi sezgi organi yaxshi rivojlangan?

a) eshitish, ko`rish b) hid bilish c) ranglarni ajratish, hid bilish d) ko`rish

5. Qushlar uchganda yuragi necha marta qisqaradi?

a) 165 marta b) 200 marta c) 550 marta d) 100 marta

Qushlar havo muhitga moslashgan issiqqonli hayvonlar. Tanasi pat bilan qoplangan. Suyagi yengil naysimon shaklda bo`ladi. Suyaklarning bo`shlig`iga havo to`lgan. Oldingi oyoqlari qanotga aylangan. Nafas olishda o`pka bilan birga havo xaltachalari ham ishtirok etadi. Yuragi to`rt kamerali, issiqqonli hayvonlar, tuxum qo`yib ko`payadi.

Yopiq test (Javobi)

• Qushlar yutgan mayda toshlar nima vazifani bajaradi?
• Oziqni maydalash
• Qushlarda havo pufakchasiga kiradigan havo nima vazifani bajaradi?
• Qush tanasini sovitadi
• Qushlarning yuragi necha kamerali?
• 4 kamerali
• Qushlardagi tug`ma instinktini yozing?
• Urjish, uya qurish, tuxum bosish, bola boqish
• Qaysi qushlar ayrim so`z va iboralarni eslab qolib takrorlaydi?
• Qarg`a, mayna, qorayaloq, to`ti

Ochiq test javoblari

9 sinf biologiya darslik javoblari

Saytimizdagi elektron kitoblarni 3 usulda o’qish mumkin: kitobxon mobil ilovasi, kitobxon windows dasturi yoki onlayn sayt orqali

Kitobni qanday sotib olish mumkin?

Ketma-ketlik bo‘yicha tavsiya: saytda qanday ro’yxatdan o’tish, saytdagi shaxsiy hisobni qanday to’ldirish mumkin, kerak bo’lgan kitob uchun qanday to’lovni amalga oshirish

Siz muallifmisiz?

Hurmatli mualliflar: Saytimizda asarlaringiz joylashtirilishini (yoki saytdan o‘chirilishini) istasangiz biz bilan shartnoma tuzish uchun bog‘lanishingizni so‘raymiz.

Savol-javoblar

Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.

Biologiya fanidan yangi testlar to‘plami

Ko‘rganlar, jami:
Nashr yili:
ISBN raqami:

Kitob mahsulotlarining xarakteristikalari, yetkazib berish shartlari, tashqi ko’rinishi va rangi haqidagi ma’lumotlar faqat ma’lumot uchun mo’ljallangan va joylashtirilgan paytda mavjud bo’lgan eng so’nggi ma’lumotlarga asoslanadi.

Elektron kitob
E’tibor bering “Sotib olingan kitoblar qanday o’qiladi?” bo’limi bilan tanishib chiqing!

Buyurtma berish uchun, avtorizatsiyadan o’ting

Do‘stlarizga tavsiya eting

• Annotatsiya
• Fikr va mulohazalar

Aziz o‘quvchilar! E’tiboringizga havola etilayotgan mazkur kitob biologiya fani bo‘yicha sizning bilimlaringizni mustahkamlabgina qolmay, sizga fan yuzasidan yangi ma’lumotlar ham beradi. Shuningdek, ushbu kitob orqali siz test yechish jarayoniga o‘zingizni tayyorlaysiz. Kitobdan o‘rin olgan testlar biologiya fani bo‘yicha mavzulashtirilgan bo‘lib, bu o‘quvchi uchun har tomonlama qulaydir. Shu nuqtayi nazardan taqdim etilayotgan yangi testlar to‘plami sizga o‘qish davomida asqotadi, deb umid qilamiz.