HTML haqida tushuncha

va bu ishlash jarayonimizni anchyin yoki qisman sekinlashtirilishia sabab bo’lishi mumkin.

CSS Haqida To’liq Kitob (2022)

CSS yoki Cascading Styles Sheets – bu HTML-ni stillash va taqdim etishning bir usuli. HTML ma’no yoki mazmun bo’lsa, CSS ushbu hujjatning stilidir.

Stillar HTMLga o’xshamaydi, ular «property: value» formatiga ega va aksariyat atributlar HTML teglariga qo’llanilishi mumkin.

CSS-ni HTML-ga qo’llashning uchta usuli mavjud: Inline, ichki va tashqi.

1. HTML qator ichida css yozish (Inline)

Ichki stillar HTML atributlariga to’g’ridan-to’g’ri stil atributidan foydalanib joylashtiriladi.

Ular quyidagidek ko’rinadi:

 
text
  

Bu kod xatboshini qizil rangga aylantiradi.

Ammo, esingizda bo’lsa, eng yaxshi yondashuv shundan iboratki, HTML mustaqil, stil kodlarisiz hujjat bo’lishi kerak va shuning uchun iloji boricha ichki stillardan qochish kerak.

Ichki CSS

Ichki stillar tegi ichida ulanadi.

      p < color: red; >a 

Bu sahifadagi barcha xatboshilarni qizil va barcha havolalarni ko’k rangga aylantiradi.

HTML ga ichki CSS yozish qulayroqday tuyulsa ham, HTML va CSS kodlarni alohida fayllarga ajratgan ma’qul.

2. Tashqi CSS

Tashqi stillar ko’p sahifali veb-saytlar uchun ishlatiladi. Shunchaki ko’rinadigan alohida CSS fayli mavjud:

Agar ushbu fayl sizning HTML-sahifangiz bilan bir xil papkada «style.css» sifatida saqlansa, u holda HTML-ga quyidagicha bog’lanish mumkin:

     . 

3. Ishga tushiring!

Ushbu qo’llanmadan maksimal darajada foydalanish uchun kod yozib ko’rish kerak, shuning uchun matn muharriri bilan yangi faylni ishga tushiring va bo’sh hujjatni «style.css» sifatida HTML fayli turgan papkaga saqlang.

Endi HTML-faylingizni shunday ishga tushirish uchun o’zgartiring:

     . 

HTML faylini saqlang. Bu hozirda bo’sh bo’lgan CSS fayliga bog’lanadi, shuning uchun hech narsa o’zgarmaydi. HTML fayli joylashgan brauzer oynasini yangilash orqali CSS faylini qo’shishingiz va o’zgartirishingiz va natijalarini ko’rishingiz mumkin bo’ladi.

HTML haqida tushuncha

Internetning WWW hizmati, asosan, wyeb-sahifalarga bog‘liq ekan, ular qanday yaratiladi? – degan savol tug‘ulishi tabiiy. Wyeb-sahifalar HTML (Hypertext Markup Language – Gipermatnli markerlash tili) tilida yoziladi. HTML – dasturlash tili hisoblanmaydi. Bu tilda hujjat (wyeb-sahifa) tayyorlash uchun Windows’ning Bloknot kabi oddiy matn muharriri yetarli. HTML tilining buyruqlari “ ” belgilari orasiga yoziladi va deskriptor yoki teg (inglizcha tag – yorliq, belgi, alomat) deb ataladi.

Masalan, yozuvi HTML tilidagi hujjatning boshlanishini anglatadi. Teglarni yuqori yoki quyi registrdagi lotin alifbosi harflari yordamida yozish mumkin, ya’ni va bir xil tegdir. Umuman, teglar ikki turga bo‘linadi:

Juft teglar yoki konteyner-teglar: ko‘rinishdagi teg uchun tegi mavjud bo‘lib, birinchisi biror amal boshlanishini bildirsa, ikkinchisi shu amal yakunlanganini bildiradi.
Juftmas teglar: ko‘rinishdagi teg ochiladi, yopilishi shart emas, masalan, o‘zidan keyingi matnni yangi satrga o‘tkazuvchi
tegi kabi.
HTML-hujjat – “html” yoki “htm” kengaytmali matnli fayl bo‘lib, u oddiy matn muharririda teglar qo‘llab yozilgan matn. HTML-hujjat va teglari orasida yozilgan bo‘ladi. HTML-hujjat hotiraga yuklansa, u ekranda web-brauzer yordamida wyeb-sahifa ko‘rinishida aks etadi.

HTML-hujjat, odatda, ikkita bo‘limdan iborat bo‘ladi. Birinchi bo‘lim HEAD (bosh qism yoki sarlavha) bo‘limi bo‘lib u tegi bilan boshlanib tegi bilan tugaydi. Ikkinchi bo‘lim BODY (tana) bo‘limi bo‘lib, unda hujjatni mazmuni aks ettiradi va u tegi bilan boshlanib tegi bilan tugaydi. Agar HTML-hujjat freym-strukturani ifodalashi (wyeb-brauzer oynasidagi ma’lumotlar alohida sohalarda aks ettishi) lozim bo‘lsa, u holda BODY bo‘limi o‘rniga FRAMESET (FRAME SET – strukturalar (ramkalar) tizilmasi (to‘plami), juft tegi yordamida) bo‘limi ishlatiladi. Shuni ta’kidlash joizki, HTML-hujjatda va juft teglarini yozish tavsiya etiladi, lekin majburiy emas.

Wyeb-sahifaga kiritilishi lozim bo‘lgan yana bir element – wyeb-sahifa nomi bo‘lib, nom kiritish uchun tegi qo‘llaniladi. Wyeb-sahifada bu teg bir marta ishlatiladi. Wyeb-sahifa nomi wyeb-brauzerning sarlavha satrida aks etib, wyeb-sahifaning o‘zida ko‘rinmaydi. Shu sababli uni wyeb-sahifaning istalgan joyiga yozish mumkin. Ammo wyeb-sahifa nomini wyeb-sahifa boshiga yozish maqsadga muvofiq. Wyeb-sahifa nomi tegi bilan yakunlanadi. Wyeb-sahifaga istalgan nom, masalan, o‘z ismingizni berishingiz mumkin.

HTML tili muttasil rivojlanib bormoqda. O‘z navbatida wyeb-brauzerlar ham yangilanib turibdi. Hozirgi kunda wyeb-sahifa tayyorlash uchun asosan HTML-4 tilidan foydalaniladi. Uning ba’zi buyruqlarini “yeski” wyeb-brauzerlar (Internet Explorer-3, Internet Explorer-4) bajara olmaydi. Bundan tashqari turli wyeb-brauzerlar, masalan, Internet Explorer va Netscape ham bir biridan bir oz farq qiladi. Shu sababli bitta HTML-hujjat turli wyeb-brauzerlarda biror farq bilan aks etishi mumkin.

Html kursi bo’yicha qo’llanma. Ushbu qo’llanma haqida

versiya asosida ishlab chiqilgan HTML 5 versiyasi ham bor va unga 2012-yilda asos solingan.

Ushbu qo’llanma Web dizayner va Developer bo’lishni xohlovchilar uchun ishlab chiqildi va

Web dasturlash sohasining boshlang’ich yo’nalishi bo’lgan HTML ni oson va qiziqarli tarzda o’rganib

olishingizga yrdam beradi. Unda HTML haqidagi barcha mavzular va detallar oson va qiziqarli tarzda

tushuntirilgan hamda amaliy misollar bilan ko’rsatib berilgan. Ushbu qo’llanma sizga HTML ni tushunib

olishingizga va o’z ishingizni boshlashingiz uchun yetarlicha bilim beradi va u orqali siz yuori darajadagi

bilim sohibiga aylanishingiz mumkin.

Qo’llanma bilan ishlash shartlari

Ushbu qo’llanma bilan shlashni boshlashdan oldin siz Windows yoki Linux operatsion sistemalari

haqida boshlang’ich bilimlarga ega bo’lishingiz kerak bo’ladi. Bunga qo’shimcha ravishda quyidagilar

bilan ham tanishib chiqing:

Istalgan matn muharriri bilan ishlay olishingiz kerak. Masalan: Notepad, Notepad++,

yoki Edit plus. Qo’llanmani yozish jarayonida muallif asosan Sublime Text Editor hamda

PHP Storm kabilardan foydalangan;

Kompyuterda buyruq va fayllarni qanday yaratish to’g’risida ko’nikma;

Turli buyruqlarni boshqara olish ko’nikmasi;

Faylga nom tanlay olish va ularni kompyuterda saqlashni bilish;

JPEG, PNG kabi turli formatdagi rasmlar haqida bilish.

Baxtiyorov Laziz HTML o’quv kursi bo’yicha qo’llanma

1. HTML – Kirish.

HTML Hypertext Markup Language (Gipermatnli belgilash tili) degan ma’noni anglatadi va

asosan Web sahifalar asosini yozishda foydalaniladi.

Hypertext (Gipermatn) web sahifalarda boshqasiga bog’lanishni anglatadi. Shuningdek, Web

sahifadagi link (yo’llanma)lar ha Hypertext deb ataladi.

Markup Language esa oddiygina “belgilash” degan ma’noni anglatib, bu Web brauzerga matnli

kodlar yoki teglar orqali sahifa tuzilishini yozib berishni bildiradi.

O’ziga xos tarzda HTML o’z tarkibiy qsmlariga kiruvchi heading, paragraf, listlar kabi qismlarni

yaxshi tushungan hold ava kodlarni ham o’z o’rniga to’g’ri tanay olish asosida qo’yib berilihini talab

qiladi. Aks holda yaratayotgan web sahifamizda ko’plab xatoliklar va tushunmovchiliklar kelib chiqishi

va bu ishlash jarayonimizni anchyin yoki qisman sekinlashtirilishia sabab bo’lishi mumkin.

HTML dokumentda dastlabki ish

Quyidagi misolda berilgan HTML dokumenti kodlari bu HTML ning eng oddiy formasi