O’zgarishni istaysizmi? Barkamollikka yetaklovchi 40 ta kitob ro’yhati
Аллоҳ таоло яна айтади:
Kitoblar Toshkentda (kitob do‘konlari) – sotish
Bizning resursimizda turli janrdagi bosma, elektron va audio kitoblar mavjud. Toshkentda, O’zbekiston viloyatlariga va boshqa mamlakatlarga etkazib berish.
Tashkilot etkazib berishga ega
Tashkilot onlayn xizmatlar orqali ishlayapdi
saytda 4 yil
“ABD.UZ” KITOB MAHSULOTLARI INTERNET DO’KONI
Tashkilot etkazib berishga ega
Tashkilot onlayn xizmatlar orqali ishlayapdi
saytda 20 yil
“KNIJNIY MIR” DO’KONI
TOSHKENT UNIVERMAGI (TSUM), “KOSMETOLOGIK SHIFOXONASI” KLINIKASI
Tashkilot etkazib berishga ega
saytda 2 yil
“ABC” BOOKS & EDUCATION DO’KONI
saytda 3 yil
“ADOLAT” KITOBLAR DO’KONI
FRUNZE SAVDO MARKAZI CHORRAHASI, 89-SONLI MAKTAB
saytda 4 yil
“AKMAL-ZIYO” XK
Ishlab chiqaruvchi
Eksportchi
saytda 1 yil
“ART FLEX BOOKS” MChJ
Ishlab chiqaruvchi
saytda 3 yil
“BOOK STORE YASIRA” KITOBLAR DO’KONI
BOOK STORE YASIRA – CHILONZOR
CHILONZOR METRO BEKATI, “INTEGRO” O’YINQAROLIK KOMPLEKSI
- Bugun: 09.00 – 20.00
- Tushlik: tushliksiz
saytda 1 yil
“BOOK STORE YASIRA” KITOBLAR DO’KONI FILIALI
BOOK STORE YASIRA – XALQLAR DO’STLIGI
SMART MINIMARKET – BUNEDKOR metro bekati, “HAMKORBANK” TOSHKENT FILIALI
- Bugun: 09.00 – 20.00
- Tushlik: tushliksiz
saytda 1 yildan kam
“BOOKHUNTER.UZ” AQILLI ADABIYOTLARNING INTERNET DO’KONI
saytda 9 yil
“HILOL-NASHR” MChJ
saytda 11 yil
“INFORM POCHTA” MChJ
sobiq HAMID OLIMJON HAYKALI, “MISSURI” BIZNES-MARKAZI
saytda 20 yil
“KALEON INFORM” MChJ
“BO’Z DEHQON BOZORI”, METRO BUYUK IPAK YO’LI (GORKIY) CHORRAHASI
saytda 15 yil
“KITOB DURDONASI” MChJ
O’ZBEKISTON MATBUOT VA AXBOROT AGENTLIGI, 59-SONLI MAKTAB
saytda 7 yil
“KITOB OLAMI” DO’KONI
YUNUS RAJABIY NOMIDAGI O’ZBEK MILLIY MUSIQA SAN’ATI INSTITUTI, 5-SONLI OLIAVIY POLIKLINIKASI
saytda 2 yil
“KITOB SAYYORASI” KITOB DO’KONI
Ishlab chiqaruvchi
TOSHKENT KIMYO-TEXNOLOGIYA INSTITUTI, 59-SONLI MAKTAB
saytda 20 yil
“KITOBLAR BILIM XAZINASI” DO’KONI
“HAMKORBANK” SHAYXONTOHUR FILIALI, 243-SONLI MAKTAB
saytda 18 yil
“MACMILLAN BOOKSHOP” KITOB DO’KONI
GIDROMETEOROLOGIYA MARKAZINING CHORRAHASI, sobiq “COMMODUM” MEBEL SALONI
saytda 20 yil
“O’QUV TA’LIM-TA’MINOT” UK
saytda 17 yil
“O’ZDAVKITOBSAVDOTA’MINOTI” MChJ
O’ZBEKISTON MATBUOT VA AXBOROT AGENTLIGI, 59-SONLI MAKTAB
Kitoblar Toshkentda (kitob do‘konlari) – sotish – kompaniyalar va tashkilotlar ro’yxati kontaktlar bilan: manzillar, mo‘ljallar, telefon raqamlari, ish vaqti “Golden Pages” katalogimizdagi barcha ma’lumotlari
Ushbu sahifada O’zbekiston Respublikasi hududida ushbu faoliyat (Kitoblar Toshkentda (kitob do‘konlari) – sotish) bilan shug’ullanuvchi O’zbekiston kompaniyalari va tashkilotlarining eng to’liq ro’yxati keltirilgan.
“Golden Pages” kompaniyasi ushbu bo’limda tashkilotlar to’g’risidagi axborotni (telefonlar, manzillar, saytlar, elektron pochta va h.k.) doimiy (20 yildan ortiq) yangilab borish va yangilarini joriy etish uchun barcha sa’y-harakatlarni amalga oshirmoqda, biroq O’zbekistonda ushbu faoliyat turi bilan shug’ullanuvchi barcha kompaniya va tashkilotlar hisobga olinib, joriy davrdagi aloqa ma’lumotlari to’g’ri ekanligini kafolatlay olmaydi.
Kompaniyalar to’g’risidagi ma’lumotlar www.goldenpages.uz veb-saytiga joylashtirilgan paytda tekshirilgan va ishonchli bo’lgan. Hozirgi paytda ba’zi tashkilotlar (manzil, telefon, joylashuvi yoki faoliyat turlari) haqidagi ma’lumotlar” Golden Pages – Uzbekistan” katalogidan mustaqil ravishda o’zgarishi mumkin. Korxona va tashkilotlar ro’yxati doimiy ravishda yangilanib va kengaytirilib boriladi. Ularning aloqa ma’lumotlari va boshqa ma’lumotlar doimiy ravishda yangilanib turadi.
Agar siz har qanday tashkilot va/yoki kompaniya haqida joylashtirilganda noto’g’ri ma’lumotni ko’rsangiz, Kitoblar Toshkentda (kitob do‘konlari) – sotish, bizga elektron pochta (info@gp.uz) yoki telefon (+998) 78-140-09-09 orqali xabar berishingizni so’raymiz. Bizga elektron pochta orqali murojaat qilganda, iltimos, noto’g’ri ma’lumotlar topilgan sahifaga havola yuboring va qanday ma’lumotlarni tuzatish kerak. Xat mavzusida “saytdagi noto’g’ri ma’lumotlar” ni ko’rsating. Sizning ma’lumotlaringiz tekshirilgandan so’ng, kompaniya/tashkilot, shuningdek uning faoliyati haqidagi aloqa ma’lumotlari yaqin kelajakda saytda yangilanadi. Hamkorlik uchun oldindan rahmat!
Shuningdek, biz egalariga va bo’limida taqdim etilgan bir xil faoliyat bilan shug’ullanadigan kompaniyalar va tashkilotlarning xodimlariga murojaat qilamiz Kitoblar Toshkentda (kitob do‘konlari) – sotish. Agar siz biznesingizning bepul reklamasiga qiziqsangiz, unda сайт O’zbekiston kompaniyalar va korxonalarining biznes-ma’lumot katalogi GOLDENPAGES.UZ sizning biznesingizda siz uchun haqiqiy yordam bo’ladi. Bizning yordam tizimimizda ro’yxatdan o’tish va joylashtirish(veb-sayt, 24 soatli xizmat ma’lumotnomasi – 78-140-09-09 va” Golden Pages” katalogining bosma versiyasi)bizda mutlaqo bepul! Sizdan talab qilinadigan narsa bu sizning tovarlaringiz va xizmatlaringiz haqida nafaqat O‘zbekiston mijozlarga balki boshqa davlatlar mijozlarga ham. Kompaniyangizni/tashkilotingizni hozir O’zbekiston kompaniyalari va tashkilotlarining ma’lumot katalogiga qo’shing! Bizning ma’lumotnomamizni MS WORD formatda(200 Kb), yuklab oling, iloji boricha aniq va batafsil to’ldiring va biz uchun har qanday qulay tarzda (faks, elektron pochta, oddiy pochta yoki bizni shaxsan olib keling) yuboring va sizning kompaniyangiz imkon qadar tezroq paydo bo’lishi va mijozlarga kuniga 24 soat, haftasiga 7 kun, yiliga 365 kun foydalanish mumkin
Quyida ushbu faoliyat turiga (sarlavhalar) statistikasi keltirilgan . Statistika ochiq va ommaviydir. Sayt 06.07.11 to’liq yangilanganligi sababli, statistikani hisoblash shu kundan boshlab amalga oshiriladi . Avvalgi qiymatlar bekor qilindi va joriy statistika hisobga olinmaydi .
O’zgarishni istaysizmi? Barkamollikka yetaklovchi 40 ta kitob ro’yhati
Odamlar bilan muloqot qilish, maqsadlarga erishish, aqlliroq, samaraliroq va bahtliroq bo’lishga yordam beradigan kitoblar.
Oldga qo’yilgan maqsadga erishishni o’rgatadi
1. “Bu yili men…”, M. Dj. Rayan
O’zimizning hayotimizni yaxshi tomonga o’zgartirishga qanchalar ko’p va’da beramiz, ammo biroz vaqt o’tib, boshqa va’dalarni beramiz yoki ular to’g’risida umuman esdan chiqaramiz? Bu kitob o’z imkoniyatlarini ishga solish va oldga qo’yilgan maqsadlarga erishishni o’rgatadi. Unda taniqli biznes-murabbiy va ruhshunoslik bo’yicha lektor M. Dj. Rayan muvafaqiyatning asosiy qismi niyat qilish paytidayoq shakllanishini aytib, o’z oldiga vazifalarni qo’yish va ularni bajarish to’g’risida amaliy maslahatlari bilan o’rtoqlashadi.
2. “Yutuqlar psixologiyasi”, Xaydi Grant Xelvorson
Bu kitobda ijtimoiy psixologiya sohasidagi mutaxassis Xaydi Grant Xelvorson o’quvchilarga o’zining oldiga to’g’ri maqsadlarni qo’yishga yordam beradi, irodani chiniqtirish bo’yicha maslahatlar beradi va muvaffaqiyatsizlikka olib keluvchi fikrlashdan qochish yo’llari to’g’risida yozadi.“Yutuqlar psixologiyasi” qo’yilgan maqsadlarga mustaqil ravishda erishishga va boshqalarni shunga undashga o’rgatadi. Shuning uchun ham u boshqaruvchilarga hamda ota-onalarga juda mos keladi.
3. “Odat hukmronligi”, Charlz Daxigg
Muvafaqiyatga yo’l to’g’ri odatlarni ishlab chiqarish orqali o’tadi. “Odat hukmronligi” kitobida New York Times gazetasining jurnalisti Charlz Daxigg kundalik marosimlar qanday shakllanishini va inson o’zini muvaffaqiyatga dasturlab qo’yishi uchun ularni qanday qilib o’zgartirish mumkinligini ta’riflaydi. “Odat hukmronligi” yuksak maqsadlarga ega odamlar bilan birga o’z hayotini yaxshi tomonga o’zgartirish istagidagilarga ham yordam beradi.
4. “Iroda kuchi”, Kelli Makgonigal
Bu kitob — iroda kuchini tarbiyalash bo’yicha haqiqiy yo’riqnoma. Unda Stenford universitetining professori, falsafa doktori va ruhshunos Kelli Makgonigal o’ziga berilgan va’dalarni bajarish uchun nimani va qanday qilish kerakligini hikoya qiladi. Igor Mann gapiga qaraganda “Iroda kuchi”ni o’qishga kirgan har bir talabaga imtihonlar daftarchasi bilan berib, dastlabki imtihon esa aynan shu kitob bo’yicha bo’lishi kerak.
5. “Hech qachonlardir”, Yelena Rezanova
Ayrim paytlarda maqsad sari yo’l bizdan keskin o’zgarishlarni talab qiladi.“Hech qachonlardir” hayotning qotib qolgan tarzidan voz kechib yarim yo’ldan qaytmaslikka yordam beradi. Kitob avtopilotdagi hayotdan voz kechishnining har bir bosqichi alohida ko’rib chiqilgan olti qismga bo’lingan. Kitobni o’qib bo’lganidan keyin avvalgi bir xillikdan qat’iy voz kechish mantiqan to’g’ri, qonuniy va hech ham vahimali bo’lmay ko’rinadi.
Odamlar bilan til topishga o’rgatadi
6. “Sizni boshdan-oyoq eshityapman”, Mark Goulston
Mark Goulston —politsiya va FBR muzokarachilarini o’rgatuvchi ruhshunos. O’z kitobida u ishonch uyg’otib istalgan narsaga erishish uchun odamlar bilan muloqotda bo’lishni o’rgatadi. Uning uslubida faqat manfaatparastlikka oid hisobnigina ko’rish noto’g’ri: Goulston tavsiyanomalari odamlar bilan g’arazli qiziqishsiz til topishga yordam beradi.
7. “Maxsus xizmatlarning uslubi bo’yicha tarovatni yoqamiz”, Djek Shafer va Marvin Karlins
Bu kitobda esa odamni qanday qilib avrash, unga yoqib qolish va o’zingiz istagan narsani bajarishga majbur qilish sirlari hikoya qilinadi. Bu tilyog’lamalik bo’yicha yo’riqnoma emas. Muallif faqat ayrim odamlar boshqa odamlarga yoqimli narsalarni qilishga yordam beradi. Gohida o’z manfaatlarini ko’zlab ham!
8. “Qanday qilib xohlagan odam bilan gaplashib ketish mumkin”, Mark Roudz
Bu kitob odamlar bilan muloqot paytida o’ziga nisbatan ishonchsizlikni yengishga yordam beradi. Tadbirkor va biznes-murabbiy Mark Roudz qanday qilib psixologik g’ovlardan o’tish, inkor qilinishdan qo’rqishdan qutilish va shu holda suhbatni boshlash sirlari to’g’risida hikoya qiladi.
9. “Mijg’ovlar bilan qanday gaplashish kerak”, Mark Goulston
Afsuski, hayot bizni faqat xushfe’l insonlar bilangina ro’baru qilavermaydi, gohida juda ham yoqimsiz, mutlaqo mijg’ov odamlar bilan ham uchrashtiradi. “Sizni boshdan-oyoq eshityapman” kitobidan tanish psixiatr Mark Goulston konstruktiv suhbat qurib bo’lmaydigan kimsalar bilan minimal zarar va maksimal foyda bilan qanday muloqotda bo’lish kerakligini hikoya qiladi.
10. “Hech qachon bir o’zingiz ovqatlanmang”, Keyt Ferratstsi
Aloqalar —muvaffaqiyatning tarkibiy qismlari bo’lgan omad, iste’dod va tirishqoqlikdan zarracha kam bo’lmagan yana bir bo’lagi. Har qalay— yon daftarchasida prezidentlar, rok-yulduzlar hamda taniqli tadbirkorlarning telefon raqamlari bo’lgan netvorker Keyt Ferratssi aynan shunday, deb ta’kidlaydi. Muallif foydalitanishlarni ushbu kitobda ta’riflab bergan aloqa o’rnatish strategiyalari tufayli orttirgan.
Romantik munosabatlarni qurishga yordam beradi
11. “Bitta to’lqinda”, Emi Benks va Li Xirshman
Bu kitobda psixiatr Emi Benks boshqa odamlar bilan yaqinlashish imkonini beruvchi to’rt narsa: vazminlik, qabul qilish, rezonans va energiya to’g’risida hikoya qiladi. Kitobdagi zamonaviy neyrobiologiya yutuqlariga asoslangan amaliy vositalarmiyani mustahkam munosabatlarga “moslashtirish” imkonini beradi.Olingan ko’nikmalardan nafaqat romantik, balki hamkasblar yoki oila a’zolari bilan qurilajak munosabatlarda ham bemalol foydalanish mumkin.
12. “O’xshash bo’lmaganlar ittifoqi”, Itsxak Adizes, Iexezkel, Rut Madanes
Qarama-qarshiliklar bir-biriga tortiladi, ammo bunday munosabatlarni saqlab qolish juda ham oson emas. Mualliflar agar siz hamkoringizdan keskin farq qilsangiz qanday qilib mojarolardan qochish va bahtli oila qurish uchun ushbu farqlardan qanday qilib foydalanish mumkinligi to’g’risida hikoya qiladilar.
Kitobning asosida biznes-rahbarlar o’z bo’yniga olishi kerak bo’lgan to’rt vazifani ko’zlovchi Itsxak Adizesning uslibiyati yotadi. Gumanitar bilimlar sohasidagi magistrlar Iexezkel va Rut Madanes bu uslubiyatni romantik munosabatlar sohasida qo’llab ko’rib shuni aniqladilarki, bunday muomala maishiy arazlarni chetlab o’tishga yordam berar ekan.
13. “Yaqinlik qo’rqinchi”, Ilse Sand
Ayrimlar munosabatlarni mustahkamlashga urinayotgan bir paytda, boshqalar ularni xatto o’rnata olmaydi ham. Ko’p hollarda bunga sabab o’rnida nimjon bo’lib ko’rinib qolishi qo’rqinchi xizmat qiladi. Daniyalik psixoterapevt Ilse Sand hayotdan misollar keltirib, ruhiy himoyalanishning turli variantlari yordam bermay, aksincha to’laqonli hayot kechirishga halaqit berishini va ulardan qutilish yo’llarini tushuntiradi.
14. “Meni qattiqroq quchoqla”, Syu Djonson
Taniqli oilaviy terapevt Syu Djonson muhabbat o’zi nima ekanligi, nima uchun u o’tib ketishini va nimaga biz uni shunchalar qumsashimizni hikoya qiladi. Muallif tanglik paytlarida odamlarni biri-biriga bo’lgan ixlosini kuchaytirish va hamkor bilan hamjihatlikka erishishga yordam beruvchi suhbat uchun yetti g’oya bilan bo’lishadi.
Muammolar xatto eng bahtli juftliklarda ham yuzaga keladi. “Meni qattiqroq quchoqla” kitobi shu muammolarni boshdan kechirib yana yaqinlikka erishishga yordam beradi.
15. “Biznes va yoki muhabbat”, Olga Lukina
Yetakchilarning shaxsiy rivojlanishi bo’yicha maslahatchi Olga Lukina unga yordam so’rab murojaat qilgan odamlarning olti nafar voqealarini hikoya qiladi. Bu insonlar doimo kuchli bo’lishga va o’z muammolarini o’zlari hal qilishga o’rganib qolganlar.Xo’sh, psixoterapevt qabulida bo’lib qolganidan keyin ularning holatini qanday baholasa bo’ladi? Shaxsiy hayot bilan ish yoki xizmatdagi mavqe o’rtasida muvozanatni izlash— kechagina paydo bo’lib qolgan yangi muammo emas. Bahtimizga, kitob muallifi bu muammo yechimini hal etishni biladi.
Aqlliroq bo’lishga yordam beradi
16. “Guruchli hujum”, Maykl Mikalko
Kreativlik — rivojlantirish mumkin bo’lgan yana bir ko’nikma. Bunga Maykl Mikalkoning “Guruchli hujum” kitobi yordam beradi. Unda g’oyalarni samarali dunyo keltirish uchun uslublar va mashqlar bayon etilgan. Bu kitobda noandozaviy fikrlash borasidagi masalalar, o’yinlar hamda dushvor vazifalarni topib dunyoni o’zgartirib yuborgan ijodiy o’pirilmalar to’g’risida bilib olasiz.
17. “Matematik kabi o’yla”, Barbara Oakli
Gumanitar fanlar bilan shug’ullanuvchilarning ko’pchiligi matematik fikrlashning aniqligi va mantiqiga ular aqli hech qachon yetmaydi, deb hisoblaydi. Oklend universitetining professori Barbara Oakli bu farazni mutlaqo inkor qilib, aniqfanlar bo’yicha mutaxassislar foydalanadigan uslublarini o’rgatishga harakat qiladi. Muallif matematika sohasidagi tayanch bilimlar biologiya, moliya yoki psixologiya bo’lishidan qat’iy nazar istalgan sohada ma’lumotlarni o’zlashtirishga yordam berishi to’g’risida hikoya qiladi.
18. “Eynshteyn Oyda sayr qiladi”, Djoshua Foer
AQSHning hotira bo’yicha o’tkazilgan chempionatining g’olibi Djoshua Foer o’z hotirasini bir yil davomida mashq qilgani to’g’risida hikoya qiladi. Shu bilan birga “Eynshteyn Oyda sayr qiladi” kitobida eslab qolishning samarali uslublari, ming yilliklar davomidagi hotira vazifasiga bag’ishlangan o’tmishga ekskursiya va ilmiy tadqiqotlarning hulosalarini topish mumkin.
19. “Simpsonlar va ularning matematik sirlari”, Saymon Singx
“Simpsonlar” serialining ssenariynavislari jamoasiga matematika sohasidagi ilmiy unvonlarning egalari ham kiradi. Ajab emaski, multserialning lavhalari har kim uchun aniq-ravshan va tushunarli bo’lmagan joylarga to’la. Saymon Singx kitobi kundalik hayotda siz e’tibor bermay qolgan narsalar to’g’risida hikoya qiladi, madaniyat ashyolarida yashirin nomalarni izlashga o’rgatadi, ayrim matematik bilimlarni taqdim qiladi va qiziqarli ma’lumotlar bilan tanishtiradi.
20. “Skeptik”, Maykl Shermer
Biz doimo yangi axborot qabul qilamiz, ammo uning hammasi ham haqiqat emas. Maykl Shermer o’zining “Skeptik” kitobida haqiqatni aniqlash uchun oqilona yondoshishdan foydalanish to’g’risida hikoya qiladi va hayotdan gumrohlikning yorqin misollarini keltiradi. Bu kitob ayniqsa fanlarni chuqur tadqiq qilish istagidagilar uchun juda ham foydali.
Yaxshiroq ishlashni o’rgatadi
21. “Djeday texnikalari”, Maksim Dorofeev
Mahsuldorlik bo’yicha mutaxassis Maksim Dorofeev o’zining kitobida “fikriy yoqilg’i” terminini joriy qiladi— bu bizning mahsuldorligimizga ta’sir o’tkazadigan aqliy zahiralar. Boshqa paytlarda bajarish uchun bir kun vaqt sarflangan vazifani ayrim paytlarda bizatigi ikki soatda bajarishimizni muallif aynan “fikriy yoqilg’i”ning miqdori vasifatiga bog’liqligini tushuntiradi.
Favqulodda qobiliyatni kashf etish — ishning yarmi. O’z manfaatlari yo’lida undan foydalanishni o’rganish ancha muhimroq. Maksim Dorofeev bunga qanday erishish mumkinligi to’g’risida hikoya qiladi va “fikriy yoqilg’i”ni saqlash bo’yicha uslublari bilan o’rtoqlashadi
22. “Orzu qilish yetar, ish bilan shug’ullan!”, Kel Nyuport
Sobitqadamlik, tirishqoqlik va urinishlarga sarflangan yillar ma’lum bir sohada muvaffaqiyatga bo’lgan imkonlarni oshirib yuboradi, ammo uni hech kafolatlay olmaydi. Dunyoda aniq fanlarni zabt etishga yoki oddiy yozishni o’rganib olishga chorasiz uringan odamlar qancha? Kel Nyuport umidsizlikka tushganlarga umid bag’ishlab ularni qo’lidan kelgan sohada professional bo’lishga chaqiradi.
Ehtimol, chala dasturchi reklamada o’zini topar, omadsiz yozuvchi esa iqtisodchi vazifasida o’z bahtini topar, balki. Muallif orzu qilishni inkor etishga emas, hayotiy rejani tuzishda realist bo’lishga chaqiradi. Bunday nigoh achchiqlantirishi mumkin,ammo biroz fikr qilib hayotning bir necha yilini behudaga sarflashdan asrab ham qolishi mumkin.
23. “1-chi raqamli”, Igor Mann
“Mann, Ivanov va Ferber” noshiridan amaliy qo’llanma. U o’quvchiga o’z ishida eng zo’ri bo’lib qolishga yordam beradi.“Nomer 1” — hajmi bo’yicha juda ham katta bo’lmagan kitobcha. Unda faqat eng zarur narsalar bor: harakatlar rejasi, tavsiya qilingan adabiyotning ro’yxati va hozirning o’zidanoq yaxshiroq bo’la boshlashga undaydigan amaliy qismi.
24. “Komfort hududidan chiq”, Brayan Treysi
“Komfort hududidan chiq” — bu shaxsiy samaradorlikni oshirishning 21 uslubi. Ularning bir qismi Layfxaker o’quvchilarining har biriga tanish bo’lsa ajab emas. Muallif har kungi bitmas-tugamas vazifalarni rejalashtirish va filtrlash muhimligi to’g’risida hikoya qiladi va darhol ulardan foydalanishga kirishish maqsadga muvofiq bo’lgan qimmatli maslahatlarini beradi.
25. “Bir vazifalilik”, Devora Zak
Ko’p vazifalilik— diqqat bilan bajariladigan ish va samaradorlikning asosiy dushmani. Ruhshunoslik fanlaridan dars beruvchi Devora Zakbir necha ishni bir vaqtning o’zida bajara turib ko’p narsaga ulgurib bo’lmaslikning isbotini keltirib beradi. “Bir vazifalilik” axborot shovqinidan qutulish va vazifalarni birin keting bajarib, masalani samarali yechish imkonini yaratadi.
Yaxshi rahbar bo’lishga yordam beradi
26. “Oson bo’lmaydi”, Ben Xorovits
“Oson bo’lmaydi”— har qanday biznes egasiga, ayniqsa, o’z ishini ilk bor ochayotganlarga juda foydali bo’ladigan ma’lumotlarning ulkan to’plami. Bu kitobdagi maslahatlar murakkab vaziyatlarda yechim topishga yordam beradi, istehzoli va me’yorida kulgili tarzdagi hikoya qilinishi esa “Oson bo’lmaydi” kitobini nafaqat foydali, balki juda qiziqarli asar sifatida namoyon qiladi.
27. “Noldan birga”, Piter Til
“Noldan birga” kitobini o’zining o’qib chiqish kerak bo’lgan kitoblar ro’yxatiga xatto qachonlardir PayPal to’lov tizimining yaratuvchisi va shu kitobning muallifi Piter Tilning raqibi bo’lgan Ilon Mask ham kiritgan. O’z biznesini olib borish to’g’risida gap ketayotganida, eng yaxshisi bu sohada muvaffaqiyatga erishgan kishiga murojaat qilishdir. Tadbirkor va milliarder Piter Til o’z biznes yo’lining boshida strategiyani qanday tanlash to’g’risida hikoya qiladi va biznesning eng sodda bo’lsa ham, ish beruvchi sirlari bilan bo’lishadi.
28. “O’zi uchun o’zi MVA”, Djosh Kaufman
“O’zi uchun o’ziMVA” — orqasida jiddiy biznes-ma’lumotiga ega bo’lmagan, biroq o’z ishini ochish istagidagilar uchun amaliy qo’llanma va juda kuchli motivator. Kitobning muallifi Djosh Kaufman o’zi ham o’z kuchi bilan o’rganuvchining yo’lini bosib o’tib diplom bo’lgani yaxshi, ammo biznes qanday ishlashi to’g’risida ma’lumotni mustaqil olish mumkinligini tushunib yetgan.
29. “Yuqori samarador insonlarning 7 ko’nikmalari”, Stiven Kovi
“7 ko’nikma” —bu har bir biznes egasi yoki jamoa a’zosi o’zlashtirib olishi shart bo’lgan yetti nafar asosiy kalit qoidalar. Har birining boshida kalit ko’nikma ko’rib chiqiladi, masalan proaktivlik yoki sinergiya. Kitob dastlab 1989 yilda chop etilishiga qaramay unda bayon qilingan ma’lumotlar hamon juda dolzarb.
30. “O’z izingni qoldir”, Bleyk Maykoski
Ko’pchilik tadbirkorlarning hisoblashicha biznesdagi muvaffaqiyat —yaxshilik yaratish va odamlarga yordam berish istagining natijasidir. Bu g’oyani ommalashtiruvchilaridan biri Toms Shoes kompaniyasining yaratuvchisi Bleyk Maykoski. Toms Shoes — nafaqat o’zining mahsuloti bilan, bir juft sotib olingan paytda ikkinchi juft oyoq kasalliklari bilan kasallangan kam ta’minlangan bolalarga jo’natish tartibini joriy qilganligi bilan ham mashhur bo’lgan poyafzal ishlab chiqaruvchisidir. O’zining “O’z izingni qoldir” avtobiografik kitobida Bleyk Maykoski foyda keltiradigan samarali biznesni tashkil qilish to’g’risida hikoya qiladi.
31. “Kattalar uchun chet tili”, Rodjer Krez va Richard Roberts
Yangi tilni o’rganish uchun kech qoldim, deb o’ylasangiz qattiq adashasiz. Katta yoshda chet tilini o’rganishga miyaning “qotib qolgani” emas, odatda qat’iy intizom va irodaning yo’qligi halaqit beradi. Qanday tilni o’ranmoqchi bo’lganingizdan qat’iy nazar “Kattalar uchun chet tili” juda foydali dastgohingiz bo’ladi. Kitob mualliflari eslab qolish bo’yicha maslahatlari bilan bo’lishishadi va shug’ullanish odatini shakllantirish yo’llari to’g’risida hikoya qiladi.
32. “Yoz, qisqartir”, Maksim Ilyaxov va Lyudmila Sarycheva
Idoradagi boshqaruvchi, bankdagi xizmatchi, maktabdagi o’qituvchi — hamma doim nimanidir yozadi. Buodamlar o’zining matnlarini bilan yozuvchilar va jurnalistlardan zarracha kam bo’lmagan holda dunyoga o’z ta’sirini o’tkazadi. Maksim Ilyaxov va Lyudmila Sarycheva “Yoz,qisqartir” kitobida qisqa va aniq matn yaratish bo’yicha o’zining andozaviy retsepti bilan bo’lishishadi va hulosalarni biz har kuni duch keladigan misollar bilan tasdqilaydi.
33. “30 kundan keyin surat chiza olasiz”, Mark Kistler
Bu qo’llanma surat chizish — mutlaqo tug’ma ko’nikma, degan fikrga qarshi chiqadi. Unvonli o’qituvchi Mark Kistlerning kitobida qadamba-qadam ko’rsatmalar, maslahatlar, tehnikalar, layfxaklar, shuningdek suratda chuqurlik taassurotini yaratish imkonini beruvchi to’qqizta asosiy qonunni topish mumkin.
34. “Tez o’qish”, Piter Kamp
Juda tez o’qish bilan birga iloj bor qadar ko’proq ma’lumotni o’zlashtirish professional adabiyotni o’rganishga to’g’ri kelgan har bir kishi uchun juda muhim ko’nikma.
Kitob o’zining oldiga qo’ygan maqsadi – sizni hayol tezligida o’qiy olishni o’rgatishdan iborat. Piter Kampning qo’llanmasi ilk bor chop etilgan kunidan 40 yil o’tgandan keyin ham unga bo’lgan qiziqish so’nmay, aksincha ortib borayotganini hisobga olsak – buuning haqiqatdan ham ishlashidan darak beradi.
35. “Har kuni fotosuratga ol”, Syuzan Tattl
“Har kuni fotosuratga ol”— zerikarli bo’lmagan tilda yozilgan va har qanday kamera bilan sifatli fotosuratlarni yaratish bo’yicha jozibador bezatilgan qo’llanma. Bu kitob bilan siz avtomatik rejimda suratga olishdan bosh torta olmay qolasiz, obyektivning ochiq turish vaqti hamda yorug’lik sezgirligi nima ekanligini bilib olasiz, ijtimoiy tarmoqlar uchun fantastik portretlar, manzaralar, hayvonlar va xatto taomlarning suratlarini yaratishni o’rganib olasiz.
Bahtliroq bo’lishga yordam beradi
36. “Miyani sevib qolgan g’alati qiz”, Vendi Suzuki
Neyrobiolog Vendi Suzuki miya mashg’ulotlarining noyob mashq bajarish usullari va badan bilan birga fikrlar shakliga ham ta’sir qiladigan jismoniy mashqlarning mualliflik uslublari bilan bo’lishishadi. Neyrobiologiya bilimlaridan foydalanga holda, muallif o’z miyasini qayta dasturlashga va shu tarzda o’zgarishga erisha olda. Endi esa, u o’z kitobxonlariga huddi shunday qilishga yordam berishga tayyor. Agar kunlardan bir kun uyqudan turib o’zingizga yoqmay ketayotgan bo’lsangiz — bu kitob aynansiz uchun.
37. “Hyugge. Daniyacha bahtning siri”, Mayk Viking
Fuqarolarining bahtliligi bo’yicha dunyo mamlakatlarining reytingida Daniya doimo yetakchilik qiluvchi o’rinlarda namoyon bo’ladi. Hamma gap “xyugge” — Daniyaliklarning asosida bir necha oddiy qoidalar yotgan hayot falsafasida. “Xyugge” dunyoqarashi biron bir moddiy narsaga emas, muhit va hissiyotlarga asoslangan, shuning uchun ham Daniya aholisining vakillari bahtning tarkibiy qismlarini oddiy kundalik narsalardan izlab topishni biladi. Mayk Viking kitobida xyugge qoidalari va bahtiyor Daniyaliklarning fikrlashiga iloji bor qadar yaqinlashish usullari bo’yicha o’nlab maslahatlar bayon etilgan.
38. “Yalqovlikning foydasi to’g’risida”, Endryu Smart
Ayrimlar bir vaqtning o’zida juda ko’p ishlarni bir yoqlik qilishga urinib, shu bilan birga taym-menedjment, ya’ni, vaqtdan unumli foydalanish san’atini o’zlashtirishga intilayotgan bir vaqtda, neyrofiziolog Endryu Smart yalqovlikni insonning oliy maqsadlaridan biri sifatida e’lon qiladi. Muallif bandlik bilan bog’liq bo’lgan muammolarning tub ildizini ochib tashlab, inson o’zini anglashi uchun uning asl yo’li bayramona turmush tarzi orqali o’tishini ta’kidlaydi. Bu kitob insonga o’z yalqovligidan uyalishni to’htatadi, erinchoqlikni o’z manfaatlari yo’li ishlatishni o’rgatadi, pirovard natijada tejagan asablaringiz hamda har bir daqiqangizni oqlaydi. Kitobga baho berish o’zingizga bog’liq.
39. “Oqim”, Mixay Chiksentmixayi
Ijodiy shaxslarni tadqiq qilayotgan paytda muallif ular dili yorishish paytida oqim holatini his etishlaridan bahtli ekanligini aniqladi. Ushbu oqimda hozir bo’lish juda ham oson emas: bu katta e’tibor va kuchlanishlarni talab etadi, bahtning o’zi esa –biz bilan sodir bo’ladigan narsa emas, uni his etishni o’rganish kerak bo’lgan san’at.
40. “Yo’q” deya olish qobiliyati”, Petra Kuntse
Bu kitob aslida siz xohlagan narsani – kerak bo’lganda odamlarga “yo’q” javobini berishni o’rganib olib, o’zingizga ishonch hosil qilishni aniqlab olishga yordam beradi. Petra Kuntse ta’kidlashicha, “yo’q” deya bilish sizni oqibatsiz odam qilib qo’ymaydi, u faqat o’z ehtiyojlaringizga quloq solish hamda o’z manfaatlaringizni himoyalashga yordam beradi.
“Yo’q” deya olish qobiliyati” interaktiv va bo’sh hoshiyalarga ega bo’lgan maxsus daftarga o’xshaydi. Muallif hamma javoblar allaqachon tayyor, ularni faqat ovoza qilishdan qo’rqmaslik kerakligiga ishora qiladi.
Ilm olish sirlari kitobi sotib olish
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Илм, таълим бериш ва илм олиш фазилати ҳамда унинг нақлий ва ақлий далиллари
Аллоҳ таолонинг Қуръони каримда келган қуйидаги сўзлари илмнинг фазилатли эканига очиқ далилдир:
«Аллоҳ адолатда (барқарор) туриб, шундай гувоҳлик берди: «Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқдир», фаришталар ва илм эгалари ҳам. (Албатта), Ундан ўзга илоҳ йўқ. У Азиз (қудратли) ва Ҳаким (ҳикматли)дир.» (Оли Имрон, 18).
Бу оятда Аллоҳ таоло аввал ўзини, кейин фаришталарни, сўнгра илм аҳлини зикр этди. Мана шунинг ўзи илмнинг шарафли, фазилатли ва улуғ эканини англашга кифоя қилади.
Аллоҳ таоло яна айтади:
«Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур» (Мужодала, 11).
Ибн Аббос розийаллоҳу анҳумо айтадилар: «Олимларнинг даражаси илм олмаган мўминларнинг даражасидан етти юз даража юқоридир. Ҳар даражанинг ораси беш юз йиллик йўлга тенг. Аллоҳ таоло:
«Айтинг: «Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми?!» деб айтган (Зумар, 9)».
Яна Аллоҳ таоло айтади:
«Бандалари орасида Аллоҳдан уламоларгина қўрқарлар» (Фотир, 28).
Раъд сурасида айтилади:
«Кофир бўлган кимсалар (Сизга): «Пайғамбар эмассан», – дейдилар. Айтинг: «Мен билан сизларнинг орамизда Аллоҳ ва Китоб (Қуръон) илмидан хабардор бўлган кишилар гувоҳлик бўйича кифоя қилур»» (43).
Яна Аллоҳ таоло Намл сурасида айтади:
«Китобдан (Исми аъзамдан) хабардор бўлган зот эса: «Мен кўзинг ўзингга қайтгунича (кўз очиб юмгунингча) уни сенга келтирурман», – деди» (40). Бу оятда Аллоҳ таоло Сулаймон алайҳиссаломнинг котиблари илм қуввати билан мазкур ишга қодир бўлганини таъкидламоқда.
Қасос сурасида айтади:
«Илм ато этилган кишилар (руҳонийлар) эса: «Ўлим келсин сизларга! Имон келтирган ва эзгу иш қилган киши учун Аллоҳнинг савоби яхшироқ-ку!» (80). Бу оятда ҳам Аллоҳ таоло охиратдаги ажр-мукофотнинг буюклиги илм билан бўлишини баён этяпти.
Анкабут сурасида айтади:
«Ушбу мисолларни Биз одамлар (ибрат олишлари) учун айтурмиз. (Лекин) уларни фақат олимларгина англагайлар» (43).
Нисо сурасида эса бундай дейди:
«Уларга (жанг майдонидан) омонлик ёки хавфли иш (хабари) келса, уни ёйиб юборадилар. Агар уни Пайғамбарга ёки ўзларидан бўлган амирларга етказсалар, уни билиб олишни истовчилар ўшалардан (сўраб) билаверар эдилар» (83). Аллоҳ бу оятда воқеалар ҳукмини олимлар ва амирлардан олишни буюриб, Аллоҳнинг ҳукмини тушунишда уларнинг мартабаларини Пайғамбарлар рутбасига яқин қилди.
«Эй, Одам авлоди! Сизларга авратларингизни беркитадиган либос ва патлар (зийнат кийимлари)ни туширдик. (Аммо) тақво либоси – бу, яхшироқдир» (26), деган сўзи тафсирида баъзи уламолар «либос»ни «илм», «ясан-тусан либоси»ни «имон» деб тушунтиришган.
Аъроф сурасининг 52-оятида бундай дейилади:
«Уларга (кофирларга) ишонадиган қавм учун ҳидоят ва раҳмат (манбаи) сифатида Ўзимиз муфассал баён қилган Китоб (Қуръон)ни илмий асосда келтирдик».
Аллоҳ азза ва жалла яна айтади:
«Уларга, албатта, (қилмишларини) билган ҳолда сўзлаб берурмиз. Биз ғойиб эмасмиз» (Аъроф, 7);
«Йўқ, у (Қуръон) илм берилган зотларнинг дилларида (ёд бўлгувчи) аниқ-равшан оятлардир» (Анкабут, 49);
«(У) инсонни яратди. Унга баённи (нутқни) таълим берди» (Раҳмон, 3–4).
Аллоҳ таоло бу оятларда илмни неъмат ўлароқ зикр қилди.
Ҳадиси шарифларда эса, илм фазилати қуйидагича баён этилади:
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Кимга Аллоҳ яхшиликни ирода қилса, уни динда фақиҳ (теран англовчи) қилиб қўяди ва унга тўғри йўлни кўрсатади».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам яна марҳамат қиладилар: «Олимлар Пайғамбарларнинг ворисларидир».Маълумки, Пайғамбарлик рутбасидан устунроқ ҳеч бир рутба йўқ ва бу рутбага меросхўр бўлиш олий шарафдир.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Олимга ердаги ва осмондаги барча нарсалар истиғфор айтади».Ердаги жонзотлар ва осмонлардаги малоикалар истиғфор айтиб турувчи кишиларнинг мансабидан зиёда мансаб борми?!
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам яна марҳамат қиладилар: «Ҳикмат шарафли кишининг шарафини зиёда этади ва қулни подшоҳлар даражасигача кўтаради».Бу ҳадисда илмнинг дунёдаги самараси баён қилиняпти. Аммо охиратдаги меваси ундан-да хайрли ҳамда абадийдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Икки хислат борки, (улар) мунофиқда ҳаргиз бўлмайди: чиройли хулқ ва динда фақиҳлик».
Замонамиздаги баъзи фақиҳларнинг мунофиқлигини кўриб, бу ҳадисга шубҳа билан қарама. Чунки Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам сен гумон қилган маънони ирода этмаганлар. Фиқҳнинг маъноси энди келади. Фақиҳликнинг энг паст даражаси охират диёри бу дунёдан яхшироқ эканини билишдир. Агар бу маърифат фақиҳда тасдиқ топса, нифоқ ва риёдан халос бўлади.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Одамларнинг афзали ҳожат тушса, фойда берадиган, беҳожат бўлинса, ўзига фойда берадиган имонли олимдир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Имон яланғочдир, унинг либоси тақво, зийнати ҳаё, меваси эса илмдир».
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Пайғамбарлик даражасига энг яқин одамлар илм ва жиҳод аҳлидир. Илм аҳли Пайғамбарлар келтирган таълимотларни одамларга етказадилар. Жиҳод аҳли эса, Пайғамбарлар келтирган таълимотларнинг ҳимояси учун қиличлари билан жанг қиладилар».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Бир қабиланинг ўлими бир олимнинг вафотидан енгилроқдир».
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Одамлар олтин ва кумуш конлари каби кондирлар. Жоҳилиятда яхши бўлганлари Исломда ҳам яхшидирлар, агар тушунсалар».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Қиёмат куни олимлар қаламининг сиёҳи шаҳидлар қони билан ўлчанади».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Умматимдан ким қирқ ҳадисни одамларга таълим бериш учун ёдласа, мен қиёмат куни унга шафоатчи ва гувоҳ бўламан».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Умматимдан қай бири қирқ ҳадисни ёд олса, қиёмат куни Аллоҳ ҳузурига фақиҳ-олим бўлиб боради».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Аллоҳ таоло Иброҳимга алайҳиссалом ваҳий қилиб: «Эй Иброҳим! Мен олимман (билувчиман) ва ҳар бир билувчини яхши кўраман», деди».
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Ким Аллоҳнинг динида олим-фақиҳ бўлса, Аллоҳ унинг қайғу-аламини кетказиб, ўйламаган томонидан ризқлантиради».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Олим Аллоҳнинг ер юзидаги ишончли кишисидир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Умматимда икки тоифа борки, агар улар яхши бўлса, одамлар яхши бўлади, бузилса, одамлар ҳам бузилади. Улар амирлар ва фақиҳлардир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Аллоҳ таолога яқинлаштирадиган илмни зиёда этмайдиган куннинг қуёши чиқишида мен учун барака йўқ».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам илмнинг шаҳидлик ва обидликдан афзаллиги ҳақида марҳамат қилиб айтадилар: «Олимнинг обиддан афзаллиги менинг қуйи даражадаги саҳобийдан афзаллигим кабидир».
Қарангки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам илмни набийлик даражасига яқин қўйиб, илмсиз қилинган амалдан устун кўрдилар. Агар обид қилаётган ибодати ҳақида илмга эга бўлмаганида, ибодати давомли бўлмас эди.
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Олимнинг обиддан афзаллиги Бадр кечасида (ўн тўрт кунлик) ойнинг бошқа юлдузлардан афзаллиги кабидир».
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Қиёмат куни уч тоифа кишиларда: Пайғамбарлар, олимлар ва шаҳидларда шафоат қилиш ҳуқуқи бўлади».
Шаҳидлик мақомидан юқори, Пайғамбарлик мартабасидан кейин турувчи илм мақоми нақадар улуғ!
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Аллоҳга қилинган ибодатларнинг энг улуғи динда фақиҳ бўлишдир. Бир нафар фақиҳ олим шайтон учун минг нафар обиддан қўрқинчлироқдир. Ҳар нарсанинг асос-устуни бўлгани каби, бу диннинг ҳам устуни бор. У фиқҳдир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Динингизнинг энг хайрлиси осон-қулай бўлгани, ибодатнинг хайрлиси эса фиқҳдир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Олим мўмин обид мўминдан етмиш даража устундир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Сизлар фақиҳ олимлари бисёр, ўқувчи (қори), хатиб ва сўровчилари оз, (жавоб) берувчилари кўп замонда яшаяпсиз. Бу замонда амал қилиш илм олишдан яхшидир. Яқинда одамларга фақиҳ-олимлари оз, хатиблари кўп, жавоб берувчилари кам, сўровчилари кўп замон келади. У пайтда илм амалдан яхши ва устун бўлади».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Олим билан обиднинг ораси юз даражали масофа бўлиб, ҳар даражанинг ораси чопқир отнинг етмиш йиллик елиб чопишичалик масофадир».
Пайғамбаримиздан соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Қайси амал афзал?» деб сўрашди. У зот айтдиларки: «Аллоҳ азза ва жаллани билиш». Сўнг: «Сиз қайси илмни ирода қиляпсиз?» деб сўрашди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Аллоҳ таолони билишни». Шунда : «Биз сиздан амал ҳақида сўрасак, илм ҳақида айтяпсиз», дейишди. Пайғамбаримиз: «Аллоҳ таолони таниб қилинадиган озгина амал манфаатли бўлади, Аллоҳни билмасдан қилинган кўп амаллар фойда бермайди!» дедилар.
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Аллоҳ таоло қиёмат куни олимларни ҳаммадан кейин тирилтиради ва уларга: «Эй олимлар жамоаси, мен аҳволингизни билганим учун илмни сизга бердим. Мен илмни сизларни азоблаш учун бермадим. Боринг, сизларни мағфират қилдим», дейди.
Аллоҳдан хайрли оқибат сўраймиз.
Асарларда (Ислом буюкларининг сўзларида) ҳам илм фазилати ҳақида кўп баёнлар келган.
Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу Кумайлга: «Илм молдан яхшидир, у сени муҳофаза қилади, молни эса, сен қўриқлайсан. Илм ҳоким, мол маҳкумдир. Нафақа қилиш билан мол камайса, илм зиёда бўлади», деганлар.
Али розияллоҳу анҳу яна айтадилар: «Олим киши кечалари қойим, кундузлари рўзадор мужоҳиддан афзалдир. Олим вафот этса, Исломда бир ёриқ пайдо бўлади. У ёриқни фақат олимнинг ўринбосаригина тўлдиради». Сўнг Али розияллоҳу анҳу қуйидаги шеърни ўқидилар:
Илм аҳли шарафли, ҳидоят истаганларга йўл кўрсатгай,
Ҳар кишининг қадри, билки, қилган иши-ла ўлчангай.
Жоҳил – олим душмани, лек канда қилма илм излашни,
Илм бирла умр боқий, илмсизлар ҳаётдан эрта кетгай.
Абул Асвад айтадилар: «Илмдан азизроқ нарса йўқдир. Подшоҳлар одамларга ҳоким бўлсалар, олимлар подшоҳлар устидан ҳокимдир».
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: «Сулаймонга алайҳиссалом ё илмни, ёки мол-дунёни танлаш ихтиёри берилди. Шунда у зот илмни танладилар. Кейин у кишига мол-мулк ҳам ато этилди».
Абдуллоҳ ибн Муборакдан: «Комил инсонлар кимлар?» деб сўрашди. «Олимлар», деб жавоб бердилар. «Подшоҳлар ким?» деб сўрашди сўнгра. «Зоҳидлар», дея жавоб қилдилар. «Пасткашлар ким?» деган саволга эса: «Дин номидан дунё ейдиганлар», дедилар.
Ибн Муборак олимлардан бошқасини комил инсон демадилар. Чунки инсонни ҳайвонлардан ажратиб турадиган асосий хусусияти ҳам илмдир. Инсон нима билан шарафли бўлса, ўша нарса билан инсондир. Унинг афзаллиги жисмоний қувватида эмас. Зеро, туя инсондан анча бақувватдир. Жисмнинг катталиги билан ҳам афзал эмас, зеро, фил ундан каттароқдир. Афзаллик шижоат билан ҳам ўлчанмайди, чунки йиртқич ҳайвон ундан кўра шижоатлироқдир. Еб-ичиш билан ҳам афзал эмас, ҳЁкизнинг қорни уникидан каттароқ. Жимоъ қилишига қараб ҳам белгиланмайди, зеро, чумчуқ жинсий қувватда инсондан кучлироқдир. Демак, инсон фақат илм учун яратилган.
Олимлардан бири айтади: «Илмни бой берган киши нимага эришдию, илмга етишган киши нимани йўқотди?!»
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Кимга Қуръон илми берилган бўлса-ю, бошқа одамни ўзидагидан яхшироқ нарсага эга деб билса, Аллоҳ таоло улуғлаган Қуръонни камситган бўлади».
Фатҳ Мусалий: «Касалга обу таом берилмаса, ўладими?» деб сўрадилар. Атрофдагилар: «Ҳа, ўлади», дейишди. Айтдилар: «Қалбга ҳам уч кун илм берилмаса, ўлади».
Дарҳақиқат, шайх Мусалий рост гапирдилар. Зеро, жасаднинг озиғи таом бўлганидек, қалбнинг озиғи ва ҳаёт манбаи илму ҳикматдир. Ким илмни бой берган бўлса, унинг қалби касалдир, у қалб ўлимга маҳкум, лекин ўзи сезмайди. Бемор жарроҳ тиғини кучли қўрқинч боис сезмагани каби, қалбнинг ҳам дунёга муҳаббат қўйиши ва у билан машғул бўлиб қолиши ундаги сезги ва қобилиятни йўқ қилади. Қачонки ўлим етиб, дунё машаққатлари устидан тушган пайтда ўзини ўзи ҳалок қилганини ҳис этади, қаттиқ ҳасрат-надомат чекади, лекин у фойда бермайди. Бу ҳолат мастга мастлик пайтида, қўрққан кишига хавф-хатар вақтида етган жароҳат аламини ўзига келганда ва хавф узоқ бўлганда сезгани кабидир. Пардалар кўтариладиган кунда Аллоҳнинг ўзи паноҳ берсин. Инсонлар уйқудадирлар, ўлганда уйғонадилар.
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Олимлар қаламларининг сиёҳи шаҳидлар қони билан ўлчанади. Шунда олимлар қаламларининг сиёҳи шаҳидлар қонидан оғир келади».
Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу айтадилар: «Илм кўтарилмасидан уни ўрганинглар. Илм олимларнинг вафоти туфайли кўтарилади. Жоним қўлида бўлган Зотга қасамки, Аллоҳ йўлида шаҳид бўлган кишилар (қиёмат кунида) олимларга берилган каромат-даражаларни кўриб: «Кошки бизни ҳам Аллоҳ олим қилиб тирилтирса», деб орзу қиладилар. Зеро, ҳеч ким олим бўлиб туғилмайди. Илм ўрганиш таълим олиш билан эгалланади».
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: «Кечанинг бир қисмида илм музокараси билан машғул бўлиш менга кечани бутунлай бедор ўтказишдан маҳбуброқдир». Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ва Аҳмад ибн Ҳанбалдан ҳам шу маънодаги ривоят нақл қилинган.
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ
«Эй, Раббимиз, бизга бу дунёда ҳам яхшилик ато этгин, охиратда ҳам яхшилик (ато этгин) ва бизни дўзах азобидан асрагин» (Бақара, 201), оятини шундай тафсир қиладилар: «Дунёдаги яхшилик илм ва ибодат, охиратдагиси эса, жаннатдир».
Бир донишманддан: «Қайси нарсаларни жамласам, яхши бўлади?» деб сўрашганида, «Кема ҳалокатга учраганда ўзинг билан қоладиган нарсани жамла», деб жавоб берди. Бу билан илмни назарда тутди.
Олимлардан бири айтади: «Ким илм ва ҳикматни қўлига юган қилиб ушласа, одамлар уни ўзига имом қилиб олади. Ким илму ҳикмат билан танилса, бошқалар унга ҳурмат билан қарайди».
Имом Шофиъий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Илмдан насибадор кишилар олган озгина илмига хурсанд бўлиб, биргина нарсани унутганда хафа бўлиши илмнинг шарафига етарли далилдир».
Умар розияллоҳу анҳу айтадилар: «Эй инсонлар, илм ўрганинглар, Аллоҳ таолонинг ҳузурида Унинг ўзи севган бир либос бўлиб, илмнинг бир бобини ўрганган кишига у либосни кийгизади. Агар олим бир гуноҳ қилса, либос ундан олинмаслиги учун унга уч марта танбеҳ беради. Гарчи, бу гуноҳи вафотигача давом этса ҳам (либос ечиб олинмай, танбеҳ берилаверади)».
Аҳнаф ибн Қайс раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Олимлар эҳтиромга лойиқ буюк инсонлардир. Илм билан мустаҳкамланмаган ҳар қандай улуғликнинг оқибати хорликдир».
Салим ибн Абул Жаъд айтадилар: «Мени бир улуғ зот уч юз дирҳамга сотиб олиб, қулликдан озод этди. Шундан сўнг мен илм ўрганишга қарор қилдим. Ҳеч қанча вақт ўтмасдан, шаҳар амири зиёратимга келди, мен унинг ҳузуримга киришига рухсат бермадим».
Зубайр ибн Абу Бакр айтадилар: «Отам Ироқдан менга ёзган бир мактубида шундай деб насиҳат қилган эди: «Илм ўрган, зеро, фақир чоғингда у мол, бой вақтингда жамол – зийнатдир».
Луқмон алайҳиссалом ўғлига бундай насиҳат қилганлар: «Эй ўғлим, сен олимлар билан ўтир. Уларнинг орасига кир, чунки Аллоҳ таоло ерни осмон суви билан тирилтиргани каби, қалбларни ҳикмат нури билан тирилтиради».
Ҳукамолардан бири айтади: «Агар олим киши вафот этса, унинг вафотига сувдаги балиқлар, осмондаги қушлар йиғлайди. Унинг жисми йўқ бўлса-да, чиройли зикри – номи унутилмайди».
Зуҳрий айтадилар: «Илм мардликдир. Уни фақат мард эркаклар севади».
Илм ўрганиш фазилати
Илм олиш фазилати ҳақида Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:
«Мўминлар ёппасига (жангга) чиқишлари шарт эмас. Уларнинг ҳар бир гуруҳидан бир тоифа чиқмайдими?! (Қолганлари Пайғамбардан) динни ўрганиб, қавмлари уларга (жангдан) қайтиб келгач, (гуноҳдан) сақланишлари учун уларни огоҳлантирмайдиларми?!» (Тавба, 122).
Бу оятдан кўзланган мақсад таълим бериш ва тўғри йўл кўрсатишдир.
Аллоҳ таоло айтади:
«Эсланг, (эй, Муҳаммад!) Аллоҳ аҳли китоблардан, уни (Таврот ва Инжилни) одамларга, албатта, аниқ баён қиласиз, уни (ҳеч кимдан) сир тутмайсиз, деб аҳд олган эди» (Оли Имрон, 187). Бу оят таълим беришнинг вожиблигига далолатдир.
Бошқа оятда айтилади:
«Агар (бу ҳақда) билмайдиган бўлсангиз, аҳли зикрлардан (яъни Таврот ва Инжилни биладиганлардан) сўрангиз!» (Наҳл, 43).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам илм олиш фазилатини шундай баён қиладилар: «Ким илм талаб қилиш йўлини тутса, Аллоҳ таоло уни жаннат йўлига йўллаб қўяди».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Малоикалар толиби илмнинг қилган ишидан мамнунлар керак бўлиб, унга қанотларини ёзадилар».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Илмдан бир боб ўрганиб тонг оттиришинг юз ракат намоз ўқишингдан афзалдир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам яна айтадилар: «Киши илмдан бир боб ўрганиши унинг учун дунё ва ундаги нарсалардан яхшироқдир».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Илмни Чинда (Хитойда) бўлса ҳам ўрганинглар».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: «Илм – хазина, унинг калитлари – савол. Сўранглар, сўрашда тўрт киши савобга эга бўлади: сўровчи, олим, эшитувчи, уларни дўст тутувчи».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Жоҳил билмаганини сўрамаслиги, олим билганини айтмаслиги дуруст эмас».
Абу Зарр ривоят қилган ҳадисда шундай дейилади: Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Олимнинг мажлисида ҳозир бўлиш минг ракат намоздан, мингта касални бориб кўришдан, мингта жанозада иштирок қилишдан афзалдир», дедилар. Шунда: «Ў Расулуллоҳ, Қуръон тиловатидан ҳам яхшироқми?» деб сўрашди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: «Илм бўлмаса, Қуръон тиловати фойда берадими?».
Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Ким Исломни тирилтириш учун илм ўрганаётганида вафот этса, жаннатда у билан Пайғамбарлар орасида бир даража қолади».
Ислом буюклари ҳам илм ўрганиш фазилатини кўп таъкидлашган.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтадилар: «Илм олишда (қийналдим), бир оз хорландим, тилагим ҳосил бўлгач, азизу мукаррам бўлдим».
Ибн Абу Мулайка Ибн Аббос ҳақида шундай деганлар: «Чиройда Ибн Аббосдек чиройлисини, сўзлашда тили равонини, фатво беришда илмлисини кўрмаганман».
Абдуллоҳ ибн Муборак айтадилар: «Илм ўрганмасдан туриб улуғликка интилган кишига ҳайронман».
Ҳакимлардан бири айтади: «Мен икки кишига ачинганимчалик бошқа ҳеч кимга ачинмаганман: илмни тушунмасдан туриб ўрганган кишига, илмнинг муҳимлигини тушуниб, уни ўрганмаган кишига».
Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтадилар: «Сен олим, ё ўрганувчи ёки унга қулоқ тутувчи бўл. Лекин тўртинчиси бўлмагилки, ҳалок бўласан».
Тобеинлардан Ато ибн Абу Рабоҳ айтадилар: «Бир илм мажлиси лаҳв-беҳуда мажлислардан етмиштасига каффорат бўлади».
Умар розияллоҳу анҳу айтадилар: «Кундузлари рўзадор, кечалари қойим-бедор бўлган мингта обиднинг ўлими ҳалол-ҳаромни ажрата олувчи бир олимнинг ўлимидан енгилроқдир».
Имом Шофиъий раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Илм ўрганиш нафл ибодатидан афзалроқ».
Ибн Абдулҳакам раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: «Мен Имом Молик ҳузурларида илм ўқирдим. Пешин вақти кириши билан нафл намоз ўқиш учун китобларимни йиғиштира бошладим. Шунда устоз, агар ниятинг дуруст бўлса, ҳозир машғул бўлиб турган ишинг бажармоқчи бўлаётган ишингдан афзалроқдир, дедилар».
Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтадилар: «Ким илм ўрганишга чиқиш жиҳод эмас, деса, унинг ақли ва фикрида ноқислик бор экан».
Мубашшир Аҳмад