Python nima

oddiy (nastol’niy) dasturlar yaratish hamda berilganlar bazasi bilan ishlash mumkin.

��Dasturlashni o’rganish – Qo’llanma 2022

Dasturlashni qayerdan boshlashni bilmay boshingiz qotdimi? Ushbu maqolani o’qishni boshlab juda to’g’ri tanlov qilibsiz. Chunki oldingizda uzundan uzoq yo’lni bosib o’tishingiz kerak. Uzoq masofadagi maqsadga erishish uchun “qo’llanma” yoki “reja” tuzib olmasangiz, ko’zlangan maqsadga erishish qiyin bo’ladi.

0-Qadam. Ishtiyoq

Sizga komputer, telefonlar, web sahifalar qanday ishlashi juda qiziq. Ular qanday texnologiyalar asosida ishlanishini har doim qiziqarli bo’lib kelgan. Demak, sizda oz bo’lsa ham dasturlashni o’rganishga moyillik bor. Bu qadam juda muhim ro’l o’ynaydi. Agar kelajakda o’zingizni dasturlash sohasida ko’zingiz yetmasa, demak bu yo’nalish siz uchun emas. O’zingiz rostdan ham yoqtirgan soha haqida o’ylab ko’rishni tavsiya qilaman.

1-Qadam.

Tabriklayman! Siz juda muhim bosqichdan o’tdingiz, endi bizning dasturlash sohasidagi mashaqqatli sayohatimiz haqida so’zlashsak ham bo’ladi. Ushbu sayohatimiz 3-4 oy davom etadi deb o’ylayotgan bo’lsangiz adashasiz. O’z sohamizdagi usta bo’lishimiz uchun yaxshigina siz bilan mehnat qilamiz, qiyinchiliklardan o’tamiz, ter to’kamiz…

Oldimizda juda uzoq sayohat bor

Dasturlashni o’rganishdan oldin ingliz tilini o’rganib olish zarar qilmaydi. Chunki, sayohatimiz davomida turli xil muammolarga duch kelamiz. Shunda, ‘Google’ amakimizdan osongina ‘How to …’ orqali savollarga javob olish mumkin. Bundan tashqari dasturlash tili yoki turli texnologiyalarni o’rganishda ularning rasmiy saytidan ma’lumotlar o’qishga to’g’ri keladi. Shuning uchun dasturlashdan oldin, ingliz tilini oz bo’lsa ham o’rganishingizni maslahat beraman.

2-Qadam. Front End

Demak, dasturlashni endi qayerdan o’rganishni boshlash kerakligi haqida so’zlashaylik. Boshlanishiga oddiy statik ko’rinishdagi websayt tuzishni maslahat beraman. Men ham dasturlashga qiziqishim oddiy mobil websaytlar tuzish bilan boshlaganman. Chunki, bu juda oson, oddiygina “Notepad” dasturi orqali o’zingizning “Salom Dunyo” dasturini yaratasiz. Bu bosqichda siz HTML va CSS dasturlash tillarini o’rganib olasiz.

HTML ni o’rgandim. Dunyodagi eng zo’r dasturchiman

Ushbu bosqich uzoq muddatga cho’zilmaydi. Yuqorida aytilgan dasturlash tilidan foydalanib o’zingizni shaxsiy web sahifangiz tuzing. Bu juda qiziqarli.

O’rganish uchun esa hozir juda ko’p darsliklar yoki o’quv markazlari bor. HTML, CSS texnologiyalar o’rganishni Youtube dagi inglizcha yoki o’zbekcha darsliklardan ham o’rganib olashinigz mumkin(maqola ohirida o’rganish uchun resurslar mavjud).

3-Qadam. Yo’nalish tanlash

Dasturlash sohasida turli xil kasb egalari mavjud. Masalan, web developer, Mobile developer, Frontend, Backend, … . Ushbu bosqichda siz o’zingizga yoqqan yo’nalishni tanlab, kerakli dasturlash tillarini o’rganish kerak bo’ladi.

Frontend developer – web sahifalarni ko’rinishi tuzish

HTML
CSS
Javascript
Turli frameworklar(React JS, Vue JS)

PHP(Laravel, Yii)
Javascript(Node JS)
Python(Django)
Golang (Gin, Gorilla mux)

Bu dasturlash tillaridan birini o’rgangan holda Backend ni o’rganish mumkin
Ma’lumotlar bazasi uchun tillar(Mysql, Postgresql, MongoDB)

Java/Kotlin(Android)

Swift(iOS)
Flutter(Android, iOS)
React Native(Android, iOS)
O’zingizga yoqqan Android yoki iOS sistemasi tanlab, yuqoridagi tillardan birini o’rganing

4-Qadam. Algoritmlar, Data Structure

O’tgan bosqichda o’zingiz mustaqil ravishda turli dasturlar tuza oldingizmi? Juda yaxshi. Endi biz ‘Computer Science’ haqida gaplashsak ham bo’ladi. Bu sohada fanlar juda ko’p: OOP, Data Structure(Graph, Tree, Finding shortest path), Algorithms, Database, … . Keling boshlanishiga oddiy algoritmlar tuzishni o’rganaylik. Masalan, berilgan sonning juft yoki toqligi hisoblab beradigan dastur. Bu algoritmni tuzish uchun C++, C, Java, Python, Go, … kabi yuqori bosqichlik dasturlash tillaridan biridan foydalanamiz. Algorithm yoki Data Structure masalarini yechish nimaga kerak deb o’ylayotgan bo’lishingiz mumkin. Asosan, katta nufuzli IT kompaniyalarning suhbat jarayonida ushbu turdagi masalarni yechib berishingizni so’raydi. Ushbu masalalarni turli xil saytlarda yechishni mashq qilsangiz bo’ladi.

Hackerrank
RoboContest (o’zbekcha)
Leetcode
Project Euler

Xulosa

Dasturlash sohasi juda keng. Qancha suhbatlashsak shuncha kam. Ushbu maqolada o’zingiz uchun foydali ma’lumot oldingiz deb umid qilaman. Ba’zan o’zingizda motivatsiya yoqolib qolsa, o’rganishda davom eting, doimo o’zingiz ustingizda ishlang. ✌️ Omad!

O’rganish uchun o’zbekcha video darsliklar:

Python nima?

Python dasturlash tili erkin va mavjud bo’lgan muammolarni echishda kompyuter muammolarini deyarli osonlashtiradi. Kod bir marta yozilishi va dasturni o’zgartirishga hojat qoldirmasdan deyarli barcha kompyuterlarda ishlaydi.

02 of 06

Python qanday ishlatilgan

Google / cc

Python har qanday zamonaviy kompyuter operatsion tizimida ishlatilishi mumkin bo’lgan umumiy dasturlash tilidir. Matn, raqamlar, tasvirlar, ilmiy ma’lumotlar va kompyuterda saqlay oladigan boshqa narsalarni qayta ishlash uchun foydalanish mumkin. U har kuni Google qidiruv tizimining operatsiyalarida, video almashish veb-sayti YouTube, NASA va Nyu-York fond birjalarida qo’llaniladi. Bular Python biznes, hukumat va notijorat tashkilotlarining muvaffaqiyatlarida muhim rol o’ynaydigan joylardan bir nechtasi; ko’plab boshqalar bor.

Python tarjima qilingan tildir . Bu shuni anglatadiki, u dasturni ishga tushirishdan oldin, lekin ish vaqtida kompyuter o’qiladigan kodga aylantirilmaydi. Ilgari tilning bunday turi skript tiliga aylandi, uni ishlatish juda ahamiyatsiz vazifalar edi. Biroq, Python kabi dasturiy tillari bu nomenklaturadagi o’zgarishni majbur qildi. Keyinchalik, katta ilovalar, deyarli faqat Python’da yoziladi. Pythonni qo’llashning ayrim usullari quyidagilardan iborat:

Veb dasturlari uchun CGI dasturlash
RSS Reader yaratish
MySQL-dan o’qish va Yozish
PostgreSQL-dan o’qish va Yozish
HTMLda kalendarlarni yaratish
Fayllar bilan ishlash

03 ning 06

Python Perl bilan qanday solishtiriladi?

Rahmatli ko’z fondi / Qahramonlikdagi tasvirlar / Getty Images

Python katta yoki murakkab dasturiy loyihalari uchun ajoyib tildir. Har qanday tilda dasturlash uchun integral dasturni o’qish va saqlash uchun kodni osonlashtiradi. Perl va PHP dasturlarini o’qilishi uchun juda ko’p kuch talab etiladi. Perl 20 yoki 30 chiziqdan keyin noto’g’ri yo’l tutadigan bo’lsa, Python toza va o’qilishi mumkin bo’lib, hatto yirik loyihalarni boshqarishni osonlashtiradi.

Uning okunabilirliği, sotib olish va kengayish kolaylığıyla, Python juda tez dastur ishlab chiqishni taklif etadi. Oddiy sintaksisdan va jiddiy ishlash qobiliyatidan tashqari, Python ba’zan kutubxonadan ishlaydigan oldindan yozib olingan kodning saqlanadigan keng kutubxonasi tufayli “batareyalar” bilan birga keltirilgan.

04 of 06

Python PHP ga qanday qilib solishtiriladi?

Hero Images / Getty Images

Python buyruqlar va sintaksisi boshqa talqin qilingan tillardan farq qiladi. PHP veb-ishlab chiqishning lingua frankasi sifatida Perldan tobora ko’proq joy olib bormoqda. Biroq PHP yoki Perldan ko’prog’i Python o’qish va unga rioya qilish juda oson.

PHP Perl bilan baham ko’rgan kamida bitta salbiy tomoni uning sindirish kodidir. PHP va Perlning sintaksisi tufayli 50 yoki 100 satrdan oshadigan dasturlarni kodlashtirish juda qiyin. Boshqa tomondan, Python tilning matosiga qattiq o’qish imkonini beradi. Pythonning okunabilirliği, dasturlarni himoya qilish va kengaytirish uchun dasturlarni osonlashtiradi.

PHP ko’pincha umumiy foydalanishni boshlaganiga qaramasdan, tizim darajasidagi vazifalarni bajarmaslik uchun veb-o’qitiladigan ma’lumotni ishlab chiqishga mo’ljallangan veb-dasturiy tildir. Bu farq Python’ta PHPni tushunadigan veb-serverni ishlab chiqishingiz mumkinligi bilan izohlanadi, lekin Pythonni tushunadigan PHP veb-serverini ishlab chiqa olmaysiz.

Nihoyat, Python ob’ektga asoslangan. PHP emas. Ushbu dasturlarning okunabilirliği, parvarishlash kolaylığı va ölçeklenebilirliği uchun katta ahamiyatga ega.

05 of 06

Python Ruby’ga qanday qilib solishtiriladi?

Todd Pearson / Getty Images

Python tez-tez Ruby bilan taqqoslanadi. Har ikkisi ham ta’riflangan va shuning uchun yuqori darajada. Ularning kodlari barcha tafsilotlarni tushunmasligingiz kerakligi bilan amalga oshiriladi. Ular faqat g’amxo’rlik qilishadi.

Har ikkalasi ham ob’ektdan ob’ektga yo’naltirilgan. Sinflar va ob’ektlarni amalga oshirish kodni yanada takomillashtirish va parvarish qilish qulayligini ta’minlash imkonini beradi.

Har ikkisi ham umumiy maqsaddir. Ular matnni aylantirish yoki robotlar nazorat qilish va yirik moliyaviy ma’lumot tizimlarini boshqarish kabi murakkab masalalar uchun eng oddiy vazifalar uchun ishlatilishi mumkin.

Ikkita til orasida ikkita asosiy farq mavjud: okunabilirlik va moslashuvchanlik. Ob’ektga yo’naltirilganligi tufayli, Ruby kodi Perl yoki PHP kabi chinakam bo’lishda xato emas. Buning o’rniga, odatda o’qilmaydi, shuning uchun u juda shafqatsizdir; dasturchining niyatiga tayanadi. “Ruby” ni o’rganayotgan o’quvchilarning bosh savollaridan biri “Bunga qanday erishish mumkin?” Python bilan, bu ma’lumot sintaksisda odatda aniq ko’rinadi. Indentatsiyani okunabilirlik uchun bajarishdan tashqari, Python shuningdek, ma’lumotni oshkoralikni juda ko’p qabul qilmagan holda amalga oshiradi.

Python, bunday o’zgarishlarning kodda ochiqligini ta’kidlayotganda, kerak bo’lganda narsalarni qilishning standart usulidan oson o’zgarishlarga imkon beradi. Bu dasturchiga zarur bo’lgan barcha narsani bajarish uchun kuch beradi, ammo keyinchalik kodni o’qiydiganlarni tushunish mumkin. Dasturchilar bir nechta vazifalar uchun Pythondan foydalanganlaridan so’ng, ko’pincha boshqa narsalarni ishlatish qiyin.

06 of 06

Python Java-ga qanday qaraydi?

karimhesham / Getty Images

Python va Java ikkala har qanday operatsion tizimda ishlaydigan oldindan yoziladigan kodning muhim kutubxonalari bilan ob’ektga asoslangan tillar. Biroq, ularni amalga oshirish juda katta farq qiladi.

Java nima tarjima til, na tuzilgan tildir. U ikkalasining ham bittasi. Tarkib olingan Java dasturlari bytecode-ga Java kodli kod turi bilan kompilyatsiya qilinadi. Dastur ishga tushirilganda ushbu bytecode Java Runtime Environment orqali ishlaydi va uni kompyuter tomonidan o’qilishi mumkin va bajarilishi mumkin bo’lgan kompyuter kodiga aylantiradi. Bytecode uchun tuzilganidan so’ng Java dasturlarini o’zgartirib bo’lmaydi.

Boshqa tomondan, Python dasturlari odatda Python tarjimoni dasturni o’qigan vaqtda ishlayotgan vaqtda tuziladi. Biroq, ular kompyuter yordamida o’qilishi mumkin bo’lgan mashina kodiga tuzilishi mumkin. Python platforma mustaqillik uchun vositachilik qadamini ishlatmaydi. Buning o’rniga platformaning mustaqilligi tarjimonni amalga oshirishda.

Python Kirish.

Python – hozirgi keng qo’llanilib kelayotgan dasturlash tillaridan biri hisoblanadi.

Muallifi: Gvido van Rossum (Гвидо ван Россум).

Ishlab chiqilgan: 1991

Fayl kengaytmalari: .py, .pyc, .pyd, .pyo .pyw, .pyz Quyidagiga nazar soling.

Web Dasturlash: Django, Pyramid, Bottle, Tornado, Flask, web2py
Interfeys Dasturlash: tkInter, PyGObject, PyQt, PySide, Kivy, wxPython
Scientific and Numeric: SciPy, Pandas, IPython
Kompyuter Dasturlari: Buildbot, Trac, Roundup
Server Administrator: Ansible, Salt, OpenStack

Nima uchun Python?

Python turli platformalarda ishlaydi. (Windows, Linux, Mac va h.k)
Python ingliz tiliga o’xshash oddiy sintaksisga ega.
Python dasturlash tili boshqa dasturlash tillariga qaraganda dasturchiga kamroq kod yozishga imkonini beradi.
Python da WEB, Desktop va Mobile dasturlar yaratish imkoniyati mavjud.
Python kutubxonalar anchagina ko’p! deyarli barcha ishingizni kutubxonalar orqali bajarasiz!
Python xotiradan kam joy egallab ishlash tezlgini ancha yuqori! pypi – Python kutubxonalar sayti!

Python dasturlash tilining eng katta imkoniyati uning ochiq kodligida va kutubxonalarni ko’pligida va shu bilan birga undagi kodni ixchamligida hisoblanadi. hozir sizga 3 ta dasturlash tilida C, Java va Python dasturlash tilida “Hello, World” so’zini yozib ko’ramiz!

Bundan ko’rinib turibdiki python dasturlash tilida dasturchi tomonidan kiritiladigan kod ixchamlashtirilgan va sizning vaqtingizni kam oladi.

Python dasturlash tilini ishlashi uchun sizdan kuchli kompyuter talab qilmaydi. yozgan kodingizni netbook, oddiyroq harakteriskaga ega kompyuterda ishlatish hattoki qo’ingizdagi Android smartphoneingizda ham ishlatish imkoniyati mavjud.

Server uchun juda yaxshi dasturlash tili hisoblanadi. hozirgi vaqtda hackerlar uchun yaratilgan dasturlash tili degan nomi olgan dasturchilar orasida.

siz web Dasturlash da ham qollasangiz boʻladi?.
misol uchun kutubxonachi sayti pythonda ishlab chiqilgan. Google inc da ham Python dan keng foydalanishadi jumladan Amazon, ZTE va bir qancha mashhur kompaniyalarda Python Dasturlash tilidan foydalanishadi.

Mavzu: pythonga kirish python dasturlash tili

oddiy (nastol’niy) dasturlar yaratish hamda berilganlar bazasi bilan ishlash mumkin.

Ayniqsa Python dasturlash tilining tezlik bilan tarqalishiga uning mashinali o„rgatish

va sun’iy intellekt sohalaridagi tadqiqot ishlarida keng qo„llanilishi sabab bo„lgan.

Python dasturlash tiliga 1991 yil Golland dasturchisi Guido van Rossum asos

solgan. Shundan beri ushbu til rivojlanishning ulkan yo„lini bosib o„tdi va

2000yilda 2.0 versiyasi, 2008 yil esa 3.0 versiyalari chiqarildi. Versiyalar

orasidagimuddatning uzoqligiga qaramasdan doima versiya ostilari chiqariladi.

Shundayqilib, ushbu material eng oxirgi 3.7 versiyasi asosida tuzilgan.

Python dasturlash tilining asosiy xususiyatlari quyidagilardan iborat:

Skriptli til. Dastur kodi skriptlar ko„rinishida bo„ladi;

Turli dasturlash paradigmlarni, xususan ob’ektga yo„naltirilgan va funksional

paradigmlarni o„zida mujassamlagan;

Skriptlar bilan ishlash uchun interpretator kerak bo„lib, u skriptni ishga tushiradi va

Portativlik va platformaga bog„liqmaslik. Kop’yuterda qanday operasion tizim

Windows, Mac OS, Linux bo„lishidan qat’iy nazar, ushbu operasion tizimda

interpretator mavjud bo„lsa, foydalanuvchi tomonidan yozilgan skript kod

Xotiraning avtomatik boshqarilishi;

Turlarga dinamik ajratilishi;

Pythonda dasturning bajarilishi quyidagicha bo„ladi: Dastlab mant muharririda ushbu

dasturlash tili asosida ifodalar ketma-ketligidan iborat skript kod yoziladi. Ushbu

yozilgan skript kod barajirilish uchun interpretatorga uzatiladi. Interpretator skript

kodni oraliq baytkodga tarjima qiladi. Keyin virtual mashina

Pythonda dasturlash asoslari

Dasturlash asoslariga oid o‘zbek tilidagi ilk eng mukammal qo‘llanma hisoblanadi.Kitobning har bir bo‘limi uchun maxsus video darslar yozilgan bo‘lib, ularga kitobda ko‘rsatilgan QR kod orqali o‘tish mumkin. Darslar bo‘yicha amaliy mashg‘ulotlar va ularning javoblari Github platformasiga yuklangan.Qo‘llanma Python dasturlash tili asosida yozilganligiga qaramay, dasturlashga ilk qadam qo‘yayotgan barcha ixlosmandlarga tavsiya etiladi.Kitob nafaqat talabalar, o‘quv markazlari tinglovchilari, maktab o‘quvchilari balki mustaqil ravishda dasturlashni o‘rganuvchilar uchun ham mo‘ljallangan.

243 O’qimoqchi

0 o’qiyapti

Annotatsiya
Qisqa ma`lumot
Taqrizlar (3)
Iqtiboslar (0)

Kitob nomi:	Pythonda dasturlash asoslari
Kitobning asl nomi:	Pythonda dasturlash asoslari
Nashr qilingan til:	O’zbekcha
Kitobning asl tili:	O’zbekcha
Formati:	Qattiq/336
ISBN:	978-9943-6964-5-7
Nashr yili:	2021
Nashriyotchi:	Akademnashr
Seriya:	0
Yosh chegarasi:	16 dan 70 gacha