Press "Enter" to skip to content

БОМДОД НАМОЗИ-АЁЛЛАР УЧУН

“. Hayotingda hech hafa bo’ldingmi? Juda ham chorasizman dedingmi? Suyana olmayman dedingmi? Mavlono shunday deydi: Azoblar musofir kabidir, kelar va ketar.

Ayollar namozining farqlari

Savol: Ayollar namozi qanday farqlanadi?
Javob: Erkaklar namozidan sakkiz joyda farq qiladi:
1) Takbirda ayollar qo‘llarini yelkagacha ko‘taradilar;
2) Qo‘l ko‘tarilgan paytda qo‘llar yeng ichida bo‘ladi;
3) Ayollar qo‘llarini ko‘kraklarining ustiga qo‘yadilar;
4) Erkaklar ruku’da tizzalarini bukmaydilar, balki yozib turadilar, ayollar ozroq bukib turadilar;5) Erkaklar ruku’da tizzalariga suyangan vaqtlarida qo‘l barmoqlarini ochib turadilar, ayollar ochmaydilar;
6) Sajdada bo‘lgan vaqtda erkaklar bilaklarini yerdan va qovurg‘alaridan, qorinlarini sonlaridan va yerdan uzoq tutadilar, ammo xotinlar sonlarini qorinlariga yopishtirib, yig‘ilibroq sajda qiladilar;
7) Erkaklar qa’dada o‘tirgan hollarida oyoqlarini tik bosib, barmoqlarini qiblaga o‘girib turadilar, chap oyoqlarini yotqizib, uning ustiga o‘tiradilar, ammo ayollar ikki oyoqlarining uchlarini o‘ng tarafga qaratib, chap dumbalarini yerga tekkizib o‘tiradilar;
8 Erkaklar farz namozini azon va iqomat aytib jamoat birla o‘qiydilar, ayollar uchun azon va iqomat shart emas. Ularga namozni jamoat va imom birla o‘qish makruh.

Qachonki yuraklar siqilganda Qalbingning tub – tubidan “Alloh” deysan. – Qachonki dunyo ko‘zinga zulmkor ko‘ringanda, hamma qilganlaring behuda bo‘lganida, qanotlaringni qayirganlarida “Yo Alloh” deysan.

Qurbonlik qilish vojib bo‘lgan kishi uning odoblariga rioya qilishi kerak. Ya’ni, qurbonlikni o‘z qo‘li bilan qilish.

Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam kunlarning birida amakisi Abbos roziyallohu anhuga shunday dedi: «Ey amakim Abbos! Senga bir mukofot beraymi? Senga bir yaxshi narsa aytaymi.

Rivoyat qilinishicha, bir guruh sahobalar safarga chiqishdi. Arablar yashaydigan joyda qo‘nim topib, ulardan oziq-ovqat so‘rashdi. Ammo qabiladagilarning mehmon qilgilari kelmadi. Shu orada o‘sha qabila boshlig‘ini chayon chaqib oldi.

��. «Jufti haloli bilan namoz o‘qigan kishi, shaytonning boshini qilich bilan kesib tashlagan musulmon erkagidir.» Hazrati Umar (r.a).

• Sen vaqtingni behuda ketkazganingga afsuslanasan! • Sen keraksiz narsalar bilan band bo‘lganing uchun afsuslanasan! • Sen vaqtida o‘ranmaganing uchun afsuslanasan! • Sen ko‘zingni tiymaganing uchun afsuslanasan! • Sen namozni ado etmaganing uchun afsuslanasan! • Sen ro‘za tutmaganing uchun afsuslanasan.

����Mal’un iblis birgina sajda sababli Allohning rahmati-yu jannatidan quvilgan ekan, kuniga besh vaqt namozni tark qilgan kishining ahvoli qanday bo‘larkin.

Alloh uch narsaga jon ato etdi: 1. Farishtaga – aql berdi, nafs bermadi.

“. Hayotingda hech hafa bo’ldingmi? Juda ham chorasizman dedingmi? Suyana olmayman dedingmi? Mavlono shunday deydi: Azoblar musofir kabidir, kelar va ketar.

Savol: Ayollar namozi qanday farqlanadi? Javob: Erkaklar namozidan sakkiz joyda farq qiladi.

БОМДОД НАМОЗИ-АЁЛЛАР УЧУН

Тоза кийим, тоза бадан, намоз укиладиган тоза уринда такҳорат билан киблага юзланган кҳолда намоз укишга киришилади. Намоз куйидаги тартибда укилади.

Икки ракатли суннат намозлари укиш тартиби:
1. Каба томонга юзланиб «Бомдод (ёки пешин, шом, кҳуфтон) намозининг икки ракат суннатини кҳолис Аллокҳ учун укишга ният килдим» мазмунида ният килинади.
2. Икки кул кафтини киблага карата кутариб, бош бармок кулок юмшогига теккизилади ва «Аллокҳу акбар», дея такбир айтиш билан намоз бошланади.
3. Кулларни ковуштирган кҳолда киндик остида тутиб «Сано» («Субкҳанака аллокҳумма…») укилади.
4. Тааввуз («Аузу биллакҳи…»), басмала («Бисмиллакҳ…») билан Фотикҳа сураси, кейин тааввуз ва басмала айтмай зам килиб (кушиб) бирорта сура укилади.
5. «Аллокҳу акбар» деб егилиб рукуга борилади, бунда уч марта «Субкҳана роббиял-азийм» (Улуг Роббим покдир), дейилади.
6. Белни тиклаётиб «Самиаллокҳу лиман кҳамидакҳ» (Узига кҳамд айтган кишини Аллокҳ ешитади), дейилади. Тула тикланиб булгач «Роббана лакал кҳамд» (Роббим, мактов факат Сенгадир), дейилади.
(Жамоат билан намоз укилганда имом аввалги дуо билан кифояланади, иктидо килувчи (ергашувчи) кейингисининг узини айтади)
7. «Аллокҳу акбар» деб ерга аввал тиззалар, кейин кафтлар, сунг бурун ва пешона куйилиб, сажда килинади. Бунда тирсаклар ерга ва бикинларга теккизилмайди, барча азолар, кҳусусан, оёк бармоклари иложи борича киблага юзлантирилади. Саждада уч марта «Субкҳана Роббиял-ало» (Олий Роббим покдир), дейилади.
8. «Аллокҳу акбар» деб саждадан бош кутарилади ва чап оёкни тушаб, унг оёк кифтини тик килиб, бармоклар киблага юзлантирилган, икки кул кафти учи тизза баробарига куйилган кҳолда утирилади.
9. «Аллокҳу акбар» деб иккинчи марта юкоридаги каби сажда килинади.
10. «Аллокҳу акбар», деб кҳеч нарсага суянмай иккинчи ракатни укиш учун уриндан турилади.
11. Иккинчи ракатда кҳам «Бисмиллакҳ…» билан Фотикҳа сураси, оркасидан Курондан билганича бирор сура ёки узунрок оят укилади.
12. Биринчи ракатдагига укҳшаш руку, саждалар килинади.
13. Саждадан сунг унг оёгини тиклаб, чап оёги устига утиради ва аввал «Ташакҳкҳуд» («Аттакҳийят…»), ортидан икки саловот («Аллокҳумма солли ала…» ва «Аллокҳумма барик ала…»), кейин дуолар («Роббана…») укиб, аввал унг елкага, кейин чап елкага «Ассалому алайкум ва ракҳматуллокҳ», деб салом беради, шу билан икки ракат намоз якунланади. Икки ракатли фарз намозлари укиш тартиби кҳам бундан фаркланмайди.

ВИДЕО

Турт ракатли суннат намозини укиш тартиби:
1. “Турт ракатли пешин намози суннатини кҳолис Аллокҳ учун укишга ният килдим” мазмунида ният килинади.
2. Куллар кафтини киблага каратиб такбир (“Аллокҳу акбар”) айтилади.
3. Куллар богланиб, Фотикҳа ва ортидан бирор сура кушиб укилади.
4. Такбир билан рукуга бориб, уч марта “Субкҳана Роббиял азийм” дейилади.
5. Тикланиб “Самиаллокҳу лиман кҳамидакҳ”, “Роббана лакал кҳамд” дейилади.
6. Такбирлар билан икки марта сажда килиб, кҳар бирида “Субкҳана Роббиял ала” дейилади.
7. Яна такбир билан тикланиб, юкоридаги тартибда иккинчи ракат кҳам адо етилади.
8. Иккинчи ракат саждасидан сунг факат “Ташакҳкҳуд” (“Аттакҳият”) укиб, такбир билан учинчи ракатга турилади.
9. Учинчи ракатда кҳам Фотикҳа, бирор сура кироат килинади.
10. Такбир билан рукуга борилади, икки марта сажда килинади.
11. Такбир билан туртинчи ракатга турилади, Фотикҳа, бирор сура кироат килинади.
12. Такбир билан руку ва икки марта сажда килинади.
13. Кейин чап оёк устига утириб, унг оёкни бош бармогига тиклаган кҳолда “кадаи окҳир”да “Ташакҳкҳуд”, саловотлар, дуолар укиб, икки томонга салом берилади.

Уч ракатли намоз укиш тартиби:
1. Аввалги икки ракат юкорида баён етилган икки ракатли намоз укиш тартибига кура адо етилади.
2. Иккинчи ракатдан сунг “кадаи уло”да факат «Ташакҳкҳуд» укилади ва учинчи ракатга «Аллокҳу акбар» деб турилади.
3. Учинчи ракатда «Бисмиллакҳ…» билан Фотикҳа сурасининг узи укилади, сунгра юкоридагидек руку ва сажда килинади.
4. “Кадаи окҳир”да утириб, «Ташакҳкҳуд», саловотлар ва дуоларни укигач, салом бериб намоз якунланади.
Турт ракатли фарз намозларини укиш тартиби:
“Турт ракатли пешин (ёки аср, кҳуфтон) намозлари фарзини кҳолис Аллокҳ учун укишга ният килдим” мазмунида ният килинади.
2. Такбир билан намозга киришилади.
3. Кулларни киндик остига боглаб, Фотикҳа ва бирор сура кироат килинади.
4. Такбир билан рукуга борилади.
5. Такбир билан тикланиб, сунгра яна такбир билан икки марта сажда килинади.
6. Иккинчи ракатга туриб, уни кҳам шу юсинда бажарилади.
7. “Кадаи уло”да факат “Ташакҳкҳуд” укиб, такбир билан учинчи ракатга турилади.
8. Учинчи ракатда факат Фотикҳа сурасининг узи кироат килинади ва яна такбир билан руку ва икки сажда килинади.
9. Такбир билан туртинчи ракатга туриб, бунда кҳам факат Фотикҳа сурасининг узи укилади.
10. Такбир билан руку ва икки сажда килинади.
11. “Кадаи окҳир”да “Ташакҳкҳуд”, саловотлар, дуолар укиб, икки томонга салом бериб, намоз якунланади.
Турт ракатли суннат намозлари кҳам турт ракатли фарз намозлари каби адо етилади. Факат турт ракатли суннат намозларида учинчи ва туртинчи ракатларда Фотикҳадан сунг бирор сура зам килинади (кушиб укилади).

ЯНА МАЛУМОТ

Аёл киши уйчи кийимда намоз укиши

Бисмиллакҳир рокҳманир рокҳийм

Аллокҳнинг Узигагина кҳамдлар, Унинг пайгамбари Мукҳаммад ибн Абдуллокҳга, у зотнинг оиласи ва сакҳобаларига салавоту саломлар булсин.

Бугунги кунда купчилик аёлларни намоз укишганида уйчи кийим, иштон, лозим, кҳалат ёки шу каби тор, калта кийимларда намоз укиётганларини гувокҳи буламиз. Бундай кийимларда укилган намоз кабул буладими ёки юкми деган савол купчилик мусулмонларни, кҳусусан муслима опа-сингилларимизни кизиктирса ажаб емас.

Аввало шуни еслаб утишимиз лозимки, Аллокҳ таоло намоз укишга тараддуд кураётганларга зийнатланишини амр килди. Аллокҳ таоло айтади:

«Ей Одам болалари, кҳар бир сажда чогида зийнатланингиз, кҳамда (кҳокҳлаганингизча) еб-ичаверинглар, факат исроф килманглар. Зотан, У исроф килгувчи кимсаларни севмас» (Ароф: 31).

СҲундай килиб, кимки намоз укимокчи булса, ушанга намоз учун зийнатланиши буюрилган. Купчилик мусулмонлар еса ушбу буйрукка кҳилоф равишда тунги пижамасида ёки иш кийимида намоз укийди ва узини намоз учун зийнатламайди. Аллокҳ еса гузалдир ва гузалликни якҳши куради.

Уламоларнинг фикрича зийнатланишликнинг енг оз микдори, бу авратни ёпишликдир. СҲундан келиб чикиб улар айтишдики, авратни ёпиш намозни кабул булишидаги мукҳим шартларидан бири кҳисобланади. Кимки авратини ёпмаса, намози кабул булмайди.

Уларнинг «авратни ёпиш» деган сузларидан шу нарса тушуниладики, авратни ёпишлик фарз ва бунда нимадан фойдаланилганликнинг фарки юк. Бу кҳолатда намоз раво булади, кҳатто аврат шаклини билинтириб турадиган кийим булса кҳам.

Бу турли мазкҳаб уламолари баён килган кҳакикатдир. Куйида айтилган сузларга бази шаркҳларни келтирамиз.

1 – Кҳанафий мазкҳаби:

«Ад-Дур ал-Мукҳтор» (2/84)да айтилади: «Агар у тор ва тана шаклини билинтириб туришининг фарки юк». Иктибос тугади. Яни, бу ерда намозда кийиладиган кийим назарда тутилган.

Ибн Обидийн рокҳимакҳуллокҳ узининг «ад-Дур ал-Мукҳтор»га килган шаркҳида деди: ««Агар у тана шаклини билинтириб туришининг фарки юк» ибораси шуни англатадики, агар ушбу кийим думбага ёпишиб турса деганидир. Бирок агар кийим калин булса ва унинг ортидан тер рангини ажратиб булмаса, шунингдек агар у тана азоларига ёпишиб турса ва унинг шаклини тана азолари куриниб тургандек курсатиб турса – кҳатто шундай булса кҳам бу намоз раво булмайди дегани емас. Чунки аврат кҳали кҳам ёпилиб турибди». Ибн Обидийндан иктибос тугади.

2 – СҲофиий мазкҳаби:

Имом Нававий рокҳимакҳуллокҳ «ал-Мажму»да (3/176) айтади: «Агар (тери) ранги бекилса, аммо тана азоси катталиги билиниб турса, масалан, тизза ёки думба ва кҳоказолар, (бундай кҳолатда) намоз раво булади. Чунки аврат бекилган. Доримий ва «ал-Баён» муаллифи айтишдики, агар тана шакли куринса намоз раво булмайди. Бирок бу очик кҳатодир». Имом Нававийдан иктобос тугади.

3 – Моликий мазкҳаби:

«Ал-Фаваки ал-Даваний»да (1/216) айтилади: ««Агар одам битта кийимда намоз укиса, намози раводир»: бу керакли шартларга жавоб беради. Бу еса кийимнинг бирор нарсани курсатмайдиган даражада калин булишлигидир. Акс кҳолда макрукҳ булади. Яна кийим унинг бутун танасини ёпиб туриши керак. Агарда кийим шакҳсийрок кҳисобланган факатгина авратни беркитиб турадиган булса ёки аврат шаклини курсатиб турса, бунда (кийимда) намоз укиш макрукҳ булади ва агар етарлича вакт колган булса намозни такроран укиши керак булади». Иктибос тугади.

Еслатиб утмокчимизки, авратни шаклини билинтириб турадиган кийимда намоз укишлик макрукҳ, кҳаром емас.

«Кҳошия ад-Дасукий»да айтиладики, аврат шаклини билинтириб турадиган кийимда укилган намоз раво, аммо макрукҳ булади. Агар етарлича вакт колган булса намозни кайта укиб куйишлик мустакҳаб булади.

«Балгатул Салик»да (1/283) айтиладики: «Мато калин булиши керак, яни куриниши шаффоф булмаслиги керак ва умуман ичи куринмаслиги керак ёки диккат билан караганда шаффоф булиши мумкин. Агар мато бир караганингдаёк ичи куринадиган булса, бу кҳудди унинг булмаганидек (яни бу кҳудди ялонгоч намоз укиётганингдек булади, чунки у беркитмайди). Аммо агар мато якҳшилаб караганингда ичи куринса, агар вакт булса у намозни кайта укиши керак булади. Бу кҳудди кийим аврат шаклини билинтириб турганидек. Чунки бундай кийимда намоз укишлик, тугри карашга кура – макрукҳ». Иктибос тугади.

4 – Кҳанбалий мазкҳаби:

Бакҳутий рокҳимакҳуллокҳ «ар-Рауд ал-Муроба»да (1/494) айтади: «Кийим бадан шакли ёки кисмини курсатмасин дейишлик шарт кҳисобланмайди. Чунки бундан сакланишнинг имкони юк».

Ибн Косим рокҳимакҳуллокҳ «ар-Рауд ал-Муроба»га килган шаркҳларида, юкорида келтирилган Бакҳутий сузларига куйидагича изокҳ беради: «Бу уч имом – Абу Кҳанифа, Молик ва СҲофиий рокҳимакҳумуллокҳлар иттифок килган кавлдир. Яни ушбу масаладаги имом Акҳмаднинг карашлари, уч бошка имомларнинг карашига мувофик келади».

Ибн Кудома рокҳимакҳуллокҳ «ал-Мугний»да (2/287) деди: «Агар у рангни бекитса, бирок шаклини курсатса, намоз раво булади. Чунки бундан сакланиш имконсиз». Иктибос тугади.

Мардавий «ал-Инсоф»да (1/471) деди: «ал-Мажд ибн Таймия деди: Баданининг кисми катталигини курсатиб туриши учун кийимга бирор нарсани боглашлик (масалан камар) аёллар учун макрукҳ. Ибн Тамим ва бошкалар айтишдики: Бели атрофини бирор нарса билан боглаб, масалан камар ва кҳоказо, намоз укишлик аёллар учун бу макрукҳ». Иктибос тугади.

СҲайкҳ Саййид Собик рокҳимакҳуллокҳ «Фиккҳус Сунна»да (1/97) айтадилар: «Авратни ёпадиган кийим кийишлик вожиб, кҳатто у тор ва аврат шаклини билинтириб турса кҳам». Иктибос тугади.

Бу авратни билинтириб турадиган даражада тор кийимда намоз укишлик борасидаги уламоларнинг сузлари еди. Улар очик-ойдин айтишмокдаки, бундай кҳолатда намоз раво булади.

Бирок бу одамларни тор кийимда намоз укишликка таргиб килинади дегани емас. Аксинча, улар тор кийим киймасликлари ёки унда намоз укимасликлари керак. Чунки бу намоз учун килиниши буюрилган зийнатланишга кҳилоф булади. Бу ерда купрок гап бу намоз равоми ёки юкми деган масала устида борган.

СҲайкҳ Соликҳ Фавзон агар аёл киши авратининг шакли куринадиган даражада тор кийимда намоз укиса, унинг намози раво, бирок у бу кийимни кийгани учун гунокҳкор булади деб фатво берганлар.

У киши айтадилар: «Аёл киши тана азосини, шаклини ва думбасини билинтириб турадиган тор кийим кийишлиги жоиз емас. Тор кийим еркак киши учун кҳам, аёл киши учун кҳам жоиз емас. Бирок бу айникса аёллар учун жоиз емас. Чунки уларнинг кҳолатида фитна купрок.

Ёлгиз кҳолатдаги намозга келсак, агар инсон аврати ёпилган кҳолда мана шундай кийимда намоз укиса, унинг намози раво булади. Бирок у тор кийимда намоз укигани учун гунокҳкор. Чунки у тор кийим кийишлик билан намоз талаб килган буйруклардан бирини бузди. Бу биринчи жикҳат. Бошка жикҳат шуки, бу фитнага сабаб булади ва етиборни каратади, айникса аёллар кҳолатида. СҲундай килиб, аёллар узларини кенг кийимлар билан тусишлари керак. У кийим уларни бекитиши ва баданларидаги кҳар кайси азоларини курсатмаслиги ёки етиборни жалб килмаслиги керак. Аникроги, бу аёл кишини тулик беркитадиган кийим булиши лозим». Иктибос тугади («ал-Мунтако мин Фатава шайкҳ Соликҳ ал-Фавзон» 3/454).

Бази уламолар Пайгамбар соллаллокҳу алайкҳи ва салламнинг: «Кийинган, аммо ялангоч аёллар» деган сузларини, бу тор кийим кийган аёлларга каратилган деб шаркҳлашган. Валлокҳу алам.

Аллокҳ пайгамбаримизга, унинг оиласи ва сакҳобаларига салавоту саломлар юлласин.

Sohib

  • Facebook
  • Google +

Намоз укиш тартиби аёллар учун

Тоза кийим, тоза бадан, намоз укиладиган тоза уринда тахорат билан киблага юзланган холда намоз укишга киришилади. Намоз куйидаги тартибда укилади.

Икки ракатли суннат намозлари укиш тартиби:
1. Каъба томонга юзланиб «Бомдод (ёки пешин, шом, хуфтон) намозининг икки ракат суннатини холис Аллох учун укишга ният килдим» мазмунида ният килинади.
2. Икки кул кафтини киблага карата кутариб, бош бармок кулок юмшогига теккизилади ва «Аллоху акбар», дея такбир айтиш билан намоз бошланади.
3. Кулларни ковуштирган холда киндик остида тутиб «Сано» («Субханака аллохумма…») укилади.
4. Тааввуз («Аъузу биллахи…»), басмала («Бисмиллах…») билан Фотиха сураси, кейин тааввуз ва басмала айтмай зам килиб (кушиб) бирорта сура укилади.
5. «Аллоху акбар» деб эгилиб рукуъга борилади, бунда уч марта «Субхана роббийал-ъазийм» (Улуг Роббим покдир), дейилади.
6. Белни тиклаётиб «Самиъаллоху лиман хамидах» (Узига хамд айтган кишини Аллох эшитади), дейилади. Тула тикланиб булгач «Роббана лакал хамд» (Роббим, мактов факат Сенгадир), дейилади.
(Жамоат билан намоз укилганда имом аввалги дуо билан кифояланади, иктидо килувчи (эргашувчи) кейингисининг узини айтади)
7. «Аллоху акбар» деб ерга аввал тиззалар, кейин кафтлар, сунг бурун ва пешона куйилиб, сажда килинади. Бунда тирсаклар ерга ва бикинларга теккизилмайди, барча аъзолар, хусусан, оёк бармоклари иложи борича киблага юзлантирилади. Саждада уч марта «Субхана Роббийал-ъало» (Олий Роббим покдир), дейилади.
8. «Аллоху акбар» деб саждадан бош кутарилади ва чап оёкни тушаб, унг оёк кифтини тик килиб, бармоклар киблага юзлантирилган, икки кул кафти учи тизза баробарига куйилган холда утирилади.
9. «Аллоху акбар» деб иккинчи марта юкоридаги каби сажда килинади.
10. «Аллоху акбар», деб хеч нарсага суянмай иккинчи ракатни укиш учун уриндан турилади.
11. Иккинчи ракатда хам «Бисмиллах…» билан Фотиха сураси, оркасидан Куръондан билганича бирор сура ёки узунрок оят укилади.
12. Биринчи ракатдагига ухшаш рукуъ, саждалар килинади.
13. Саждадан сунг унг оёгини тиклаб, чап оёги устига утиради ва аввал «Ташаххуд» («Аттахиййат…»), ортидан икки саловот («Аллохумма солли ъала…» ва «Аллохумма барик ъала…»), кейин дуолар («Роббана…») укиб, аввал унг елкага, кейин чап елкага «Ассалому алайкум ва рахматуллох», деб салом беради, шу билан икки ракат намоз якунланади. Икки ракатли фарз намозлари укиш тартиби хам бундан фаркланмайди.

ВИДЕО

Турт ракатли суннат намозини укиш тартиби:
1. “Турт ракатли пешин намози суннатини холис Аллох учун укишга ният килдим” мазмунида ният килинади.
2. Куллар кафтини киблага каратиб такбир (“Аллоху акбар”) айтилади.
3. Куллар богланиб, Фотиха ва ортидан бирор сура кушиб укилади.
4. Такбир билан рукуъга бориб, уч марта “Субхана Роббиял азийм” дейилади.
5. Тикланиб “Самиъаллоху лиман хамидах”, “Роббана лакал хамд” дейилади.
6. Такбирлар билан икки марта сажда килиб, хар бирида “Субхана Роббиял аъла” дейилади.
7. Яна такбир билан тикланиб, юкоридаги тартибда иккинчи ракат хам адо этилади.
8. Иккинчи ракат саждасидан сунг факат “Ташаххуд” (“Аттахият”) укиб, такбир билан учинчи ракатга турилади.
9. Учинчи ракатда хам Фотиха, бирор сура кироат килинади.
10. Такбир билан рукуъга борилади, икки марта сажда килинади.
11. Такбир билан туртинчи ракатга турилади, Фотиха, бирор сура кироат килинади.
12. Такбир билан рукуъ ва икки марта сажда килинади.
13. Кейин чап оёк устига утириб, унг оёкни бош бармогига тиклаган холда “каъдаи охир”да “Ташаххуд”, саловотлар, дуолар укиб, икки томонга салом берилади.

Уч ракатли намоз укиш тартиби:
1. Аввалги икки ракат юкорида баён этилган икки ракатли намоз укиш тартибига кура адо этилади.
2. Иккинчи ракатдан сунг “каъдаи уло”да факат «Ташаххуд» укилади ва учинчи ракатга «Аллоху акбар» деб турилади.
3. Учинчи ракатда «Бисмиллах…» билан Фотиха сурасининг узи укилади, сунгра юкоридагидек рукуъ ва сажда килинади.
4. “Каъдаи охир”да утириб, «Ташаххуд», саловотлар ва дуоларни укигач, салом бериб намоз якунланади.
Турт ракатли фарз намозларини укиш тартиби:
“Турт ракатли пешин (ёки аср, хуфтон) намозлари фарзини холис Аллох учун укишга ният килдим” мазмунида ният килинади.
2. Такбир билан намозга киришилади.
3. Кулларни киндик остига боглаб, Фотиха ва бирор сура кироат килинади.
4. Такбир билан рукуъга борилади.
5. Такбир билан тикланиб, сунгра яна такбир билан икки марта сажда килинади.
6. Иккинчи ракатга туриб, уни хам шу йусинда бажарилади.
7. “Каъдаи уло”да факат “Ташаххуд” укиб, такбир билан учинчи ракатга турилади.
8. Учинчи ракатда факат Фотиха сурасининг узи кироат килинади ва яна такбир билан рукуъ ва икки сажда килинади.
9. Такбир билан туртинчи ракатга туриб, бунда хам факат Фотиха сурасининг узи укилади.
10. Такбир билан рукуъ ва икки сажда килинади.
11. “Каъдаи охир”да “Ташаххуд”, саловотлар, дуолар укиб, икки томонга салом бериб, намоз якунланади.
Турт ракатли суннат намозлари хам турт ракатли фарз намозлари каби адо этилади. Факат турт ракатли суннат намозларида учинчи ва туртинчи ракатларда Фотихадан сунг бирор сура зам килинади (кушиб укилади).

ЯНА МАЪЛУМОТ

Аёл киши уйчи кийимда намоз укиши

Бисмиллахир рохманир рохийм

Аллохнинг Узигагина хамдлар, Унинг пайгамбари Мухаммад ибн Абдуллохга, у зотнинг оиласи ва сахобаларига салавоту саломлар булсин.

Бугунги кунда купчилик аёлларни намоз укишганида уйчи кийим, иштон, лозим, халат ёки шу каби тор, калта кийимларда намоз укиётганларини гувохи буламиз. Бундай кийимларда укилган намоз кабул буладими ёки йукми деган савол купчилик мусулмонларни, хусусан муслима опа-сингилларимизни кизиктирса ажаб эмас.

Аввало шуни эслаб утишимиз лозимки, Аллох таоло намоз укишга тараддуд кураётганларга зийнатланишини амр килди. Аллох таоло айтади:

«Эй Одам болалари, хар бир сажда чогида зийнатланингиз, хамда (хохлаганингизча) еб-ичаверинглар, факат исроф килманглар. Зотан, У исроф килгувчи кимсаларни севмас» (Аъроф: 31).

Шундай килиб, кимки намоз укимокчи булса, ушанга намоз учун зийнатланиши буюрилган. Купчилик мусулмонлар эса ушбу буйрукка хилоф равишда тунги пижамасида ёки иш кийимида намоз укийди ва узини намоз учун зийнатламайди. Аллох эса гузалдир ва гузалликни яхши куради.

Уламоларнинг фикрича зийнатланишликнинг энг оз микдори, бу авратни ёпишликдир. Шундан келиб чикиб улар айтишдики, авратни ёпиш намозни кабул булишидаги мухим шартларидан бири хисобланади. Кимки авратини ёпмаса, намози кабул булмайди.

Уларнинг «авратни ёпиш» деган сузларидан шу нарса тушуниладики, авратни ёпишлик фарз ва бунда нимадан фойдаланилганликнинг фарки йук. Бу холатда намоз раво булади, хатто аврат шаклини билинтириб турадиган кийим булса хам.

Бу турли мазхаб уламолари баён килган хакикатдир. Куйида айтилган сузларга баъзи шархларни келтирамиз.

1 – Ханафий мазхаби:

«Ад-Дур ал-Мухтор» (2/84)да айтилади: «Агар у тор ва тана шаклини билинтириб туришининг фарки йук». Иктибос тугади. Яъни, бу ерда намозда кийиладиган кийим назарда тутилган.

Ибн Обидийн рохимахуллох узининг «ад-Дур ал-Мухтор»га килган шархида деди: ««Агар у тана шаклини билинтириб туришининг фарки йук» ибораси шуни англатадики, агар ушбу кийим думбага ёпишиб турса деганидир. Бирок агар кийим калин булса ва унинг ортидан тер рангини ажратиб булмаса, шунингдек агар у тана аъзоларига ёпишиб турса ва унинг шаклини тана аъзолари куриниб тургандек курсатиб турса – хатто шундай булса хам бу намоз раво булмайди дегани эмас. Чунки аврат хали хам ёпилиб турибди». Ибн Обидийндан иктибос тугади.

2 – Шофиий мазхаби:

Имом Нававий рохимахуллох «ал-Мажмуъ»да (3/176) айтади: «Агар (тери) ранги бекилса, аммо тана аъзоси катталиги билиниб турса, масалан, тизза ёки думба ва хоказолар, (бундай холатда) намоз раво булади. Чунки аврат бекилган. Доримий ва «ал-Баён» муаллифи айтишдики, агар тана шакли куринса намоз раво булмайди. Бирок бу очик хатодир». Имом Нававийдан иктобос тугади.

3 – Моликий мазхаби:

«Ал-Фаваки ал-Даваний»да (1/216) айтилади: ««Агар одам битта кийимда намоз укиса, намози раводир»: бу керакли шартларга жавоб беради. Бу эса кийимнинг бирор нарсани курсатмайдиган даражада калин булишлигидир. Акс холда макрух булади. Яна кийим унинг бутун танасини ёпиб туриши керак. Агарда кийим шахсийрок хисобланган факатгина авратни беркитиб турадиган булса ёки аврат шаклини курсатиб турса, бунда (кийимда) намоз укиш макрух булади ва агар етарлича вакт колган булса намозни такроран укиши керак булади». Иктибос тугади.

Эслатиб утмокчимизки, авратни шаклини билинтириб турадиган кийимда намоз укишлик макрух, харом эмас.

«Хошия ад-Дасукий»да айтиладики, аврат шаклини билинтириб турадиган кийимда укилган намоз раво, аммо макрух булади. Агар етарлича вакт колган булса намозни кайта укиб куйишлик мустахаб булади.

«Балгатул Салик»да (1/283) айтиладики: «Мато калин булиши керак, яъни куриниши шаффоф булмаслиги керак ва умуман ичи куринмаслиги керак ёки диккат билан караганда шаффоф булиши мумкин. Агар мато бир караганингдаёк ичи куринадиган булса, бу худди унинг булмаганидек (яъни бу худди ялонгоч намоз укиётганингдек булади, чунки у беркитмайди). Аммо агар мато яхшилаб караганингда ичи куринса, агар вакт булса у намозни кайта укиши керак булади. Бу худди кийим аврат шаклини билинтириб турганидек. Чунки бундай кийимда намоз укишлик, тугри карашга кура – макрух». Иктибос тугади.

4 – Ханбалий мазхаби:

Бахутий рохимахуллох «ар-Рауд ал-Муробаъ»да (1/494) айтади: «Кийим бадан шакли ёки кисмини курсатмасин дейишлик шарт хисобланмайди. Чунки бундан сакланишнинг имкони йук».

Ибн Косим рохимахуллох «ар-Рауд ал-Муробаъ»га килган шархларида, юкорида келтирилган Бахутий сузларига куйидагича изох беради: «Бу уч имом – Абу Ханифа, Молик ва Шофиий рохимахумуллохлар иттифок килган кавлдир. Яъни ушбу масаладаги имом Ахмаднинг карашлари, уч бошка имомларнинг карашига мувофик келади».

Ибн Кудома рохимахуллох «ал-Мугний»да (2/287) деди: «Агар у рангни бекитса, бирок шаклини курсатса, намоз раво булади. Чунки бундан сакланиш имконсиз». Иктибос тугади.

Мардавий «ал-Инсоф»да (1/471) деди: «ал-Мажд ибн Таймия деди: Баданининг кисми катталигини курсатиб туриши учун кийимга бирор нарсани боглашлик (масалан камар) аёллар учун макрух. Ибн Тамим ва бошкалар айтишдики: Бели атрофини бирор нарса билан боглаб, масалан камар ва хоказо, намоз укишлик аёллар учун бу макрух». Иктибос тугади.

Шайх Саййид Собик рохимахуллох «Фикхус Сунна»да (1/97) айтадилар: «Авратни ёпадиган кийим кийишлик вожиб, хатто у тор ва аврат шаклини билинтириб турса хам». Иктибос тугади.

Бу авратни билинтириб турадиган даражада тор кийимда намоз укишлик борасидаги уламоларнинг сузлари эди. Улар очик-ойдин айтишмокдаки, бундай холатда намоз раво булади.

Бирок бу одамларни тор кийимда намоз укишликка таргиб килинади дегани эмас. Аксинча, улар тор кийим киймасликлари ёки унда намоз укимасликлари керак. Чунки бу намоз учун килиниши буюрилган зийнатланишга хилоф булади. Бу ерда купрок гап бу намоз равоми ёки йукми деган масала устида борган.

Шайх Солих Фавзон агар аёл киши авратининг шакли куринадиган даражада тор кийимда намоз укиса, унинг намози раво, бирок у бу кийимни кийгани учун гунохкор булади деб фатво берганлар.

У киши айтадилар: «Аёл киши тана аъзосини, шаклини ва думбасини билинтириб турадиган тор кийим кийишлиги жоиз эмас. Тор кийим эркак киши учун хам, аёл киши учун хам жоиз эмас. Бирок бу айникса аёллар учун жоиз эмас. Чунки уларнинг холатида фитна купрок.

Ёлгиз холатдаги намозга келсак, агар инсон аврати ёпилган холда мана шундай кийимда намоз укиса, унинг намози раво булади. Бирок у тор кийимда намоз укигани учун гунохкор. Чунки у тор кийим кийишлик билан намоз талаб килган буйруклардан бирини бузди. Бу биринчи жихат. Бошка жихат шуки, бу фитнага сабаб булади ва эътиборни каратади, айникса аёллар холатида. Шундай килиб, аёллар узларини кенг кийимлар билан тусишлари керак. У кийим уларни бекитиши ва баданларидаги хар кайси аъзоларини курсатмаслиги ёки эътиборни жалб килмаслиги керак. Аникроги, бу аёл кишини тулик беркитадиган кийим булиши лозим». Иктибос тугади («ал-Мунтако мин Фатава шайх Солих ал-Фавзон» 3/454).

Баъзи уламолар Пайгамбар соллаллоху алайхи ва салламнинг: «Кийинган, аммо ялангоч аёллар» деган сузларини, бу тор кийим кийган аёлларга каратилган деб шархлашган. Валлоху аълам.

Аллох пайгамбаримизга, унинг оиласи ва сахобаларига салавоту саломлар йулласин.