Тарбияи ҷисмонӣ чист? (Китоб дарсии синфи 5-6)

11 Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati barcha sport- pedagogika fanlari bilan mustahkam boglangan holda ishlab chiqilgan umumiy qonuniyat nazariyasiga tayanadi, sport-pedagogik fanlaridan olingan aniq malumotlar esa nazariyaning kelajakdagi umumlashtirish predmeti bo`lib hisoblanadi. Nazariya va uslubiyatning pedagogika bilan aloqasi jismoniy tarbiyaning birlamchi vazifasidir. Jismoniy tarbiya jarayonida o`sib kelayotgan avlodning bilim va tarbiyasi sohasida psixologiya va umumiy pedagogikaning yutuqlaridan ijodiy foydalaniladi. Jismoniy tarbiya jarayoni samarali boshqarilishini faqat shugullanuvchilar organizmi ishlabturishining biologik qonuniyatini muntazam hisobga olgan taqdirdagina bilish mumkin.

Mavzu:Jismoniy tarbiya, sport nazariyasi va uslubiyati fanining rivojlanish tarixi hamda uning boshqa tarbiya turlari bilan aloqadorligi. – презентация

Презентация на тему: ” Mavzu:Jismoniy tarbiya, sport nazariyasi va uslubiyati fanining rivojlanish tarixi hamda uning boshqa tarbiya turlari bilan aloqadorligi.” — Транскрипт:

1 Mavzu:Jismoniy tarbiya, sport nazariyasi va uslubiyati fanining rivojlanish tarixi hamda uning boshqa tarbiya turlari bilan aloqadorligi.

2 Reja: 1.Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati rivojlanishining davrlari 2.Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati faning boshqa tarbiya turlari bilan aloqadorligi. 2.1 Jismoniy tarbiya jarayonida aqliy tarbiya. 2.2 Jismoniy tarbiya jarayonida axloqiy tarbiya. 2.3Jismoniy tarbiya jarayonida estetik tarbiya.

3 Jismoniy tarbiya,sport nazariyasi va metodikasi fani mutahassislikka yonaltirilgan oquv predmeti sifatida jismoniy tarbiya mutaxassislari uchun fundamental bilimlar tizimi, inson barkamolligi va unga erishishi hamda boshqarilishining umumiy qonuniyatlarini orgatadi.

4 Jismoniy tarbiya nazariyasi Ilmiy fan tarzida jismoniy tarbiyaga oid mavjud faktlarni izohlab beradi va umumlashtiradi

5 Jismoniy tarbiya tarixi jahon xalqlari madaniy tarixining qismidir. Jismoniy tarbiya tarixi fani qadimgi zamondan to hozirgi kungacha bolgan davlarda jismoniy tarbiya va sportning kelib chiqishi, ivojlanishi va tarraqiy etish qonuniyatlarini organadi. Jismoniy tarbiya tarixi tarixiy fanning mustaqil sohasi, jismoniy tarbiya va sportga doir ilmiy bilimlarning muhim qismidir. Jismoniy tarbiya tarixi jamiyat madaniyatining tarkibiy qismi sifatida vujudga kelishi va tarkib topishi haqida malumotlar beradi. Jismoniy tarbiya va sport tarixi fani qadim zamonlardan boshlab, shu kungacha turli xalqlarda jismoniy tarbiya taraqqiyotining umumiy qonuniyatlarini aniqlash va organish bilan shugullanadi. Uning vazifasi turlicha tarixiy davrlarda jismoniy tarbiya nazariyasi va amaliyoti, jismoniy tarbiya shakllari, usullari, vositalari va kishilarning sport sohasidagi faolikyatining tahlilini berishdan iborat. Jismoniy tarbiya va sport tarixi fanini organish davrlari: I. Qadimgi dunyoda jismoniy tarbiya (mil.av. VIII mingyillikdan – mil. IV asrgacha) II. Orta asrlar davrida jismoniy tarbiya (V- XVII asrlar) III. Yangai davrda jismoniy tarbiya va sport (XVIII – XIX asr oxiri) IV. Eng yangi davrda jismoniy tarbiya va sport (XX asrning boshlari – hozirgi kungacha).

6 Jismoniy tarbiya va sport tarixi fanini organish manbalari: – qadimgi jismoniy tarbiyaga oid arxeologik va etnografik manbalar; – jismoniy tarbiya va sportga doir arxiv materiallari, ilmiy kitoblar va boshqa yozma manbalar; – jismoniy tarbiya va sportga oid tasviriy sanat asarlari, badiiy kitoblar, kino, foto, fonomateriallar; – turli xalqlar jismoniy tarbiyasining rivojlanishi togrisidagi amaliy malumotlar (sport yutuqlari, sport rekordlari); – jismoniy tarbiya va sportga doir xukumat qonunlari, qaror va farmonlari, maxsus rasmiy xujjatlari. Ashyoviy va yozma yodgorliklar, xalq doston va eposlari, jismoniy tarbiyaning taraqqiy etish amaliyotlari ham jismoniy tarbiya tarixini organish manbalari bolib xizmat qiladi.

7 Jismoniy tarbiya tarixining muhim vazifasi jahon xalqlari jismoniy tarbiyasining xususiyatlarini organish va uning rivojlanish yollarini aniqlashdir. Ijtimoiy fanlardan biri hisoblangan jismoniy tarbiya tarixi fanining eng muhim vazifasi – bolajak jismoniy tarbiya va sport mutaxassislarini yuksak goyaviylik, vatanga sadoqat, milliy iftixor va insonparvarlik ruhida tarbiyalashdir. Jismoniy tarbiya va sport tarixi farmining o’qitishdan maqsad – talabalarning jismoniy tarbiya va sportning turli tarixiy davrlarda rivojlnish qonuniyatlari, tizimlari to’g’risidagi nazariy bilimlarni shakllartirishdir. Fanning vazifasi – talabalarga jismoniy tarbiya va sport tarixini ilmiy – nazariy jihatdan tahlil qilish, jismoniy tarbiya va sport sohasida erishilgan yutuqlarni, O’zbekistonda jismoniy tarbiya va ‘ sport tarixini, usullari va vositalarini, shakllarini hamda eng ilg’or tajribalarda foydalanishni o’rgatishdan iborat.

8 Jismoniy tarbiya tarixi o’quv fanining o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar doirasida talaba: nazariy va amaliy mashg’ulotlarda jismoniy harakat, jismoniy tarbiyani paydo bo’lish davrlarini rivojlanish tarixi, O’zbekistonda jismoniy tarbiya va sport harakatini rivojlantirish tarixi to’g’risidagi bilimlarga, jismoniy tarbiya va sport tarixining asosiy davrlarini, rivojlantirish qonuniyatlarini bilishi kerak; fanni o’rganishning tamoillarini, xalqaro sport va olimpiya harakati tarixini, uning rivojlanish bosqichlari va asosiy xususiyatlarini to’g’ri aniqlash ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak; ilmiy nazariy jihatdan olingan bilimlarni tahlil qila olish kerak; amaliy mashg’ulotlarda mustaqil fikr yuritishi, mavzularga ijodiy yondoshish malakalariga ega bo’lishi kerak; fan bo’yicha o’zining fikr mulohazalarini to’liq, aniq bayon etishi kerak. Jismoniy tarbiya va sport tarixi fani o’quv rejasiga kiritilgan pedagogika, O’zbekiston tarixi, sotsiologiya, falsafa, tibbiy biologic fanlar, tanlangan sport turi nazariyasi va uslubiyati hamda jismoniy tarbiya va sportni boshqarish fanlari bilan uzviy aloqada o’qitiladi.

9 Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati fanining o`quv rejasidagi boshqa fanlar bilan aloqasi Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati o`quv fani sifatida mutaxassislar oldiga qo`yilgan vazifalarni hal etish uchun zarur bilimlar, professional faoliyat jarayonida zaruriy ko`nikma va bilimlar bilan qurollantiradi. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyatining vujudga kelishi va rivojlanishida jamiyat taraqqiyoti va ayrim insonlarning yaxshi jismoniy tayyorgarlikka ehtiyoj tugilishini anglaganliklari turtki bo`ldi. Bu ehtiyoj qonuniylikni o`rganishga intilishni talab qiladi, uning asosida harbiy ish va mehnatda yuqori natijalarga erishish uchun insonning jismoniy rivojlanishini boshqarish yotadi. Amaliyotning rivojlanishiga qarab muayyan nazariy holatni vujudga keltiruvchi maxsus fan yuzaga keldi. Bu fanni ikki bo`limga ajratish mumkin: Jismoniy tarbiyaning ijtimoiylik predmeti, jismoniy tarbiyani tashkillashtirishning qonuniyligi tarix, sport psixologiyasi va boshqalarning qonuniyligini o`rganuvchi maxsus gumanitar harakterdagi fandir.

10 Jismoniy tarbiya sharoitida (dinamikanatomiya, fiziologiya, biokimyo va biomexanika, jismoniy mashqlar va boshqalar) organizmning rivojlanishi va ishlab turishining qonuniyligini o`rganuvchi biologik xarakterdagi fan. Bu fanlardan olingan umumlashtirilgan malumotlar va ular asosida jismoniy tarbiyaning umumiy qonuniyatini bilish bilan jismoniy tarbiya nazariyasi shugullanadi. Shundayqilib, jismoniy tarbiya nazariyasi pedagogik jarayon sifatida jismoniy tarbiyaning umumiy qonuniyatini o`rganishga qaratilgan. Bu qonuniyat teng darajada aholining harqanday kontingentini jismoniy tarbiyasiga ham tegishlidir. Jismoniy tarbiya uslubiyatining o`rganish predmeti shugullanuvchilarning aniq yoshiga yo`naltirilgan, ularning kasbiy faoliyati, sport ixtisosligiga ega bo`lgan jismoniy tarbiyaning xususiy qonuniyatini o`rgatishdan iboratdir. Binobarin, jismoniy tarbiyaning uslublari ko`p.

11 Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati barcha sport- pedagogika fanlari bilan mustahkam boglangan holda ishlab chiqilgan umumiy qonuniyat nazariyasiga tayanadi, sport-pedagogik fanlaridan olingan aniq malumotlar esa nazariyaning kelajakdagi umumlashtirish predmeti bo`lib hisoblanadi. Nazariya va uslubiyatning pedagogika bilan aloqasi jismoniy tarbiyaning birlamchi vazifasidir. Jismoniy tarbiya jarayonida o`sib kelayotgan avlodning bilim va tarbiyasi sohasida psixologiya va umumiy pedagogikaning yutuqlaridan ijodiy foydalaniladi. Jismoniy tarbiya jarayoni samarali boshqarilishini faqat shugullanuvchilar organizmi ishlabturishining biologik qonuniyatini muntazam hisobga olgan taqdirdagina bilish mumkin.

12 Soglomlashtiruvchijismoniytarbiya Jismoniy tarbiya tarkibiga?davolovchi jismoniy tarbiya ham kiradi. U organizmning vaqtinchalik yo`qotilgan funktsional imkoniyatlarini tiklashga ko`maklashadi. Kundalik turmush va dam olish tartibi, ish kuni doirasiga kiritiladigan jismoniy tarbiya gigienasi organizmning joriy holatini yaxshilashga xizmat qiladi, yani asosiy hayot faoliyati uchun qulay funktsional fan shakllanishiga ko`maklashadi. Jamiyat madaniyatining tarkibiy qismi bo`lgan jismoniy tarbiya ko`pchilik aloqalarning boshqa qismlari bilan birlashgan, chunonchi jismoniy tarbiya va ommaviy tayyorlangan tomosha tutashgan joyda jismoniy tarbiya paradlari va namunali chiqishlar vujudga keldi.

13 Jismoniy madaniyat jarayonida axloqiy madaniyat Jismoniy madaniyat jarayonida o`quvchilar o`zaro bir-biri bilan va jamiyatning boshqa azolari bilan mulokatda bo`ladilar. Jismoniy mashqlar bilan shugullanish uchun malum moddiy va manaviy kimmatga ega bulgan anjomlar, jixozlardan foydalanadilar. Jismoniy madaniyatchilarning, sportchilarning o`zaro bir-biri bilan munosabati, muomilasi va uni ura bolgan ijtimoiy muhit, tabiat omillarining tasiri bilan ular oldiga muvjud jamiyat axloqi talablariga javob berish muammosini quyadi. Mamalakat sportchisining, jismoniy madaniyatchisining axloqi – bu millat vakili, mavjud jamiyat kishisining axloqidir. O`zbeksportchisiningmaxsusaxloqnormalariyukkiumazkurjamiya tning oddiy azosi axloqi normalaridan farq kilsa.

14 Foydalanilgan adabiyotlar Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyoti- T.Usmonxojayev, Toshkent-2008.yil Jismoniy tarbiya nazariyasi vauslubiyati -R.S.Salomov, Toshkent-2014.yil

15 Etiboringiz uchun raxmat.

Тарбияи ҷисмонӣ чист? (Китоб дарсии синфи 5-6)

Шумо ба синни наврасӣ медароед, ки давраи хеле мушкил ва аҷиби инкишофи одам аст. Дар муддати 2-3 соли наздик дар ҷисми шумо тағйиротҳои ҷиддӣ ба амал меояд.

Ба кадом дараҷа хуб гузаштани ташаккулёбии ҷисмонии шумо ва қобилиятҳои мафкуравиатон аксаран ба худи шумо вобаста аст. Барои ин васеъ ва амиқ сохтани дониши худ, мустаҳкам кардани маҳорат ва
малакаҳои соҳаи тарбияи ҷисмонӣ зарур аст.

Гирифтани китоб Скачать

Яке аз шартҳои асоситарини таъминкунандаи саломатии шумо фаъо-лияти ҳаракати ратсионалӣ ба ҳисоб меравад. Фаъолияти ҳаракаткунанда омили бузурге барои афзудани имкониятҳои мутобиқшави организм буда, захираҳои функсионалии одамро васеъ менамояд.

Фаъолияти бофтаи протсесҳои табодули моддаҳоро метезонад, кори дил, рагҳо ва системаи нафаскаширо ба эътидол меоварад, реаксияҳоимуҳофизатиро тақвият мебахшад, системаи ҳозимаро беҳ намуда,
қобилияти кориро баланд мебардорад.

Фаъолияти ҳаракаткунии мунтазам ба раванди ҷараёни таълиму тар-бия ба ҳолати эмотсионалии инсон таъсири мусбӣ мерасонад, «мутобиқшавии қавӣ» ба одатҳои зарароварро дар тўли фаъолияти тамо-ми умр тарбия менамояд. Аммо ин чӣ тавр ба амал меояд, ба шумо китоби мо кўмак мерасонад.
Маводҳои китоби дарсӣ ба синфҳо тақсим мешаванд.

Дар ҳар синф бобе мавҷуд аст, ки ба маълумотҳои назариявӣ бахшида мешавад ва бобе мавҷуд аст, ки дар он маводҳои амалӣ медиҳад. Ин тақсимот шартан аст, зеро назария дар тарбияи ҷисмонӣ ба амалия зич алоқаманд мебошад.

Дар қисми аввал шумо аз таърихи тарбияи ҷисмонӣ, ҳаракатҳои олимпӣ, дар бораи тарзи ҳаёти солим, доир ба таъсири машқҳои ҷисмонӣ ба системаҳои гуногуни организм, дар бораи қоидаҳои худназоратӣ ва худтанзимнамоии равонӣ маълумот пайдо карда, бо баъзе системаҳои барқароркунии саломатӣ шинос мегардед. Дар қисми дуюм бошад маводе, ки дар дарсҳои тарбияи ҷисмонӣ гирифтаед барои такрор ва мустаҳкамкунӣ тафсиру ташреҳ мешавад.

Дар хотир дошта бошед, ки реҷаи дурусти рўз, ки аз анвои гуногуни пайдарҳами ратсионали фаъолият ва истироҳат иборат аст, дорои аҳамияти калони солимгардонӣ ва тарбиявӣ мебошад.
Вайрон шудани реҷаи рўз, ҳамчунин шароити нодурусти тарбия, муҳити носолим дар оила ба коҳиши ҷиддӣ дар организми шумо оварда мерасонад.

Ва барои он ки шумо солим, боқувват, чолок (ўҳдабаро), тавоно ин-кишоф ёбед, мо ин китоби дарсиро таълиф намудем.

Умедворем, ки маводи китоби дарсӣ ба шумо дар ташкил ва гузаро-нидани машғулиятҳои мустақилона кўмак мерасонад, аломатиатонро таҳким, қувваатонро инкишоф медиҳад, чолокӣ, обу тоб ва дигар сифатҳои ҷисмонӣ мебахшад ва ҳамчунин тарбиятгари қуввати ирода, беҳбудкунандаи хислат, яъне худтакмилдиҳӣ мебошад.

admin

• Facebook
• Google +