8 sinf darslik
Ushbu jarayonda ishtirok etayotgan barcha pedagoglarimizga, Milliy teleradiokompaniyasi rahbariyati hamda ijodiy jamoasiga oʻz minnatdorchiligimizni bildiramiz.
Oy: Mart 2020
TAYYORLANAYOTGAN VIDEODARSLARDA PISA TOPSHIRIQLARI HAM OʻRIN OLGAN
Prezidentimizning “Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi Farmonida mamlakatimiz 2030-yilga kelib PISA (The Programme for International Student Assessment) xalqaro baholash dasturining reytingi boʻyicha jahonning birinchi 30 ta ilgʻor mamlakati qatoriga kirishiga erishishi ustuvor vazifa etib belgilangan. Shu boisdan ham xalqaro tadqiqotlarga tayyorgarlik koʻrish masalalariga jiddiy eʼtibor qaratilmoqda.
Bu borada oʻqituvchilar malakasi hamda oʻquvchilarning funksional savodxonligini oshirish, ularning PISA xalqaro baholash dasturi doirasidagi topshiriqlarning turlari, mazmun-mohiyatini bajarish usullari bilan tanishtirish hamda dars jarayoniga integratsiya qilish muhim ahamiyatga ega.
Bugungi kunda Xalq taʼlimi vazirligi va milliy teleradiokompaniya tarkibidagi telekanallar hamkorligida videodarslar suratga olinmoqda.
7-8-sinflar uchun algebra, geometriya, fizika, kimyo, biologiya, geografiya fanlari yuzasidan tayyorlanayotgan videodarslarning barchasida oʻquvchilar savodxonligini oshirish, berilgan topshiriqlarni yechish orqali ularning kreativ, mantiqiy, tanqidiy fikrlashi va hayotiy muammolarni hal qilish koʻnikmalarini rivojlantirishga yoʻnaltirilgan PISA topshiriqlari ham oʻrin olgan.
Bunday videodarslar nafaqat oʻquvchilar savodxonligini oshiradi, balki oʻqituvchilar mahoratini hamda xalqaro baholash dasturlari yuzasidan tasavvurini oshishiga ham xizmat qiladi.
Xalq taʼlimi vazirligi va milliy teleradiokompaniya tarkibidagi telekanallar hamkorlikda suratga olayotgan videodarslarni kuzatib boring.
Yaqin kunlar ichida videodarslar “Oilaviy”, “Madaniyat va maʼrifat”, “Dunyo boʻylab” va “Yoshlar” telekanallarida hamda Xalq taʼlimi vazirligi rasmiy sayti (wwwedu) va ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarida (@uzedu) namoyish etiladi.
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
OʻQITUVCHILARGA HAQ TOʻLANADIGAN TAʼTIL BERILISHI KERAK
OAVda Toshkent maktablaridagi oʻqituvchilardan oilaviy sharoitiga koʻra oʻz hisobidan ikki hafta taʼtil olish uchun ariza yozishi talab etilgani toʻgʻrisida maqola eʼlon qilindi.Maqolada aytilishicha, bunday arizalarni olish toʻgʻrisida 16-mart kuni buyruq olingan.
2020-yilning 15-mart kuni Xalq taʼlimi vazirligi soha xodimlarining amaldagi qonunchilikka muvofiq navbatdan tashqari taʼtilga chiqishi toʻgʻrisida rasmiy bayonot berdi.Bayonotda xodimlar Oʻzbekiston Respublikasi mehnat qonunchiligiga muvofiq mehnat taʼtilining bir qismini olishi mumkinligi taʼkidlandi.
Mehnat toʻgʻrisidagi qonun hujjatlaridahaq toʻlanadigan taʼtil berishga oid talablar belgilangan (Oʻzbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 143-moddasi).Agar ushbu talablar bajarilmasa, xodimlarga qonunchilikka muvofiq ish haqi toʻlanmaydigan taʼtilga chiqish taklif qilindi.
Shuningdek, 2020-yil 17-martda boʻlib oʻtgan brifingda Xalq taʼlimi vaziri Sherzod Shermatov hukumat komissiyasining qaroriga binoan 18-martdan boshlab, barcha oʻqituvchilarga mehnat taʼtili berilishini eʼlon qildi.
2020-yil 17-martda Xalq taʼlimi vazirining tegishli buyrugʻi qabul qilindi.Buyruqda qayd etilishicha, istisno tariqasida xodimlarga yillik taʼtilning qisqarishi munosabati bilan navbatdan tashqari taʼtil beriladi.
Ish haqi saqlanmagan holda taʼtil berilishi haqida yozgan xodimlar hujjatlarni qayta rasmiylashtirish uchun maktab maʼmuriyatiga murojaat qilishlari mumkin.
Shu bilan birga, xalq taʼlimi hududiy boʻlinmalarining rahbarlariga haq toʻlanadigan taʼtilni roʻyxatdan oʻtkazish talablariga rioya etishni taʼminlash vazifasi topshirildi.
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
TAʹTIL PAYTIDA BILIM OLISH UCHUN MAVJUD IMKONIYATLAR
Oʻzbekiston Respublikasida koronavirus infeksiyasining tarqalishini oldini olish va taʼlim muassasalarida sanitariya-epidemiologik osoyishtalikni taʼminlash maqsadida umumiy oʻrta taʼlim muassasalari oʻquvchilari uchun 2020-yilning 16-mart kunidan eʼtiboran qoʻshimcha taʼtil eʼlon qilindi. Mazkur sahifada taʼtil paytida taʼlim olish boʻyicha tavsiyalar va resurslar taqdim etiladi.
Televizion darslar jadvali
Tavsiyalar
Oʻquvchilarning taʼtil paytida uyda mustaqil tarzda taʼlim olishlari uchun namunaviy dars tavsiyalari ishlab chiqildi
Onlayn olimpiadalar
Masofaviy taʼlim resurslari
Taʼlim resurslari
Videodarslar
Taʼtilda farzandlarimizning bilim olishi uchun Oʻzbekiston milliy teleradiokompaniyasi bilan hamkorlikda videodarslar tasvirga olinmoqda.
26-mart kunidan boshlab videodarslar anonslari, 30-mart kunidan videodarslar Oʻzbekiston milliy teleradiokompaniyasining “Yoshlar” telekanalida – 1-4-sinf, “Oilaviy” telekanalida – 5-8-sinf, “Madaniyat va marifat” telekanalida – 9-11-sinf oʻquvchilari uchun, “Dunyo boʻylab” telekanalida barcha amaliy fanlardan darslar namoyish etiladi.
Shu bilan birga, videodarslar Xalq taʼlimi vazirligi sayti (wwwedu) va ijtimoiy tarmoqlari orqali (t/uzedu va fb/uzedu) hamda kundalik onlayn taʼlim portalida eʼlon qilib boriladi.
Videodarslarni namoyish etish vaqtlari “Yoshlar”, “Oilaviy”, “Madaniyat va maʼrifat” va “Dunyo boʻylab” telekanallari va Xalq taʼlimi vazirligi internet resurslari orqali ham berib boriladi.
kundalik platformasi orqali oʻqituvchilar oʻquvchilarning videodarslar orqali bilim olishlarini nazorat qilishlari hamda baholab borishlari imkoniyatini beradi.
Hurmatli ota-onalar, taʼtil vaqtida farzandingizning bilim olishi va dars qilishlarini nazoratga olishingizni soʻrayman!
Kundalik platformasidan foydalanish boʻyicha tavsiyalar
Oʻqituvchilar uchun videoyoʻriqnomalarga havolalar:
Ota-onalar va oʻquvchilar uchun videoyoʻriqnomalarga havolalar:
Sahifa yangilanmoqda
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
AOKA HUZURIDA TASHKIL ETILGAN SHTABDA XTV MATBUOT KOTIBI ANVAR UMAROV ISHTIROKIDA BRIFING
Assalomu alaykum hurmatli yurtdoshlar!
Eʼlon qilingan karantin rejimi hamda umumtaʼlim maktablari oʻquvchilari uchun berilgan taʼtil davrida fuqarolar, ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari tomonidan Oʻzbekiston Respublikasi Xalq taʼlimi vazirligi faoliyatiga oid savol va murojaatlar kelmoqda.
Bugungi kungacha kelib tushgan murojaatlarga quyidagicha javob beramiz.
1-savol: Oʻqituvchilarning attestatsiyadan oʻtishi onlayn boʻlib oʻtadimi?
Javob: Respublika Maxsus komissiyasining 2020-yil 15-martda oʻtkazilgan yigʻilish bayoni hamda 23-mart kuni Vazirlar Mahkamasi tomonidan qabul qilingan “Koronavirus infeksiyasi tarqalishiga qarshi qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi qaroriga muvofiq, odamlar toʻplanishi mumkin boʻlgan barcha tadbirlar toʻxtatilgan, jumladanpedagog kadrlar attestatsiyasi jarayonlari ham qoldirildi.
Attestatsiya jarayonlari onlayn shaklda oʻtkazilmaydi.
Pedagog kadrlar uchun malaka sinovlari qachon oʻtkazilishi haqida Taʼlim sifatini nazorat qilish inspeksiyasi bilan kelishilgan holdaqoʻshimcha xabar beriladi.
Hurmatli pedagoglar, sizdan ushbu qoʻshimcha vaqtingizdan unumli foydalanib, oʻz ustingizda ishlashga eʼtibor qaratishni soʻraymiz.
2-savol: Oʻqituvchilarga hozirgi berilgan taʼtil yozgi taʼtilga qanchalik taʼsir qiladi, yaʼni yozgi taʼtil davri qisqaradimi?
Javob: Xabaringiz bor, respublikamizdagi barcha pedagoglar joriy yilning 18-martidan boshlab haq toʻlanadigan mehnat taʼtiliga chiqarildi. Bu haqda vazirlikning tegishli buyrugʻi ham qabul qilinib, joylarga yetkazildi.
Ushbu mehnat taʼtili oʻqituvchilarning yozgi davrda beriladigan mehnat taʼtilining bir qismi boʻlib, amaldagi mehnat qonunchiligiga muvofiq rasmiylashtiriladi. Yaʼni oʻqituvchilar hozirda olgan taʼtil davrining foydalanilmagan qismini yozda davom ettiradi. Boshqacha aytganda, yozgi taʼtil davri mos ravishda qisqaradi. 2019/2020 oʻquv yili uchun rejalashtirilgan taʼtil (2020-yilning 21-martdan – 27-martgacha) davrida koʻzda tutilgan pedagogik yuklamalar pedagoglar tomonidan oʻrnatilgan tartibda oylik ish haqlari saqlab qolingan holda masofadan turib bajarilishi belgilandi.
Shuni alohida taʼkidlab oʻtishimiz kerak, darslar boshlangandan keyin oʻqituvchilarning taʼtili ham tugaydi. Bu boʻyicha qoʻshimcha axborot beriladi.
3-savol: Oʻquv yili odatdagidek 25-mayda tugatiladimi?
Javob: Amaldagi tartibga (Vazirlar Mahkamasining 15.03.2017y 140-sonli qarori) koʻra, oʻquv yili 25-mayda yakunlanadi. 26-maydan 15-iyunga qadar 9-11-sinflarda bitiruv imtihonlari oʻtkaziladi.
Respublika Maxsus komissiyasi qarori bilan 16-martdan boshlab taʼlim muassasalari oʻquvchilari uchun taʼtil eʼlon qilingan.
Albatta, taʼtilning davomiyligi tibbiy profilaktika (karantin) jarayonlarining davom etishiga bogʻliq.
Respublika Maxsus komissiyasi qaroriga asosan taʼtilning davomiyligiga qarab oʻquv jarayonlarini davom etishi yoki etmasligi haqida oʻquvchilar va ota-onalar xabardor qilinadi.
Taʼtil vaqtida belgilangan oʻquv dasturlardagi bilimlar televizion darslar orqali oʻquvchilarga yetkaziladi.
Bu darslarni faqat oʻquvchilar emas, balki ularning ota-onalari va yaqinlari, barcha pedagoglar ham kuzatib borishi lozim boʻladi.
4-savol: (rus tilida)Mojno li opublikovat ekzamenatsionn ы ye material ы dlya v ы puskn ы x i perevodn ы x ekzamenov, chto b ы poka deti na kanikulax oni mogli gotovitsya k ekzamenam?
Javob: V nastoya щ yee vremya spetsialistami Respublikanskogo sentra obrazovaniya pri Ministerstve narodnogo obrazovaniya vedetsya rabota po podgotovke ekzamenatsionn ы x materialov po sootvetstvuyu щ im predmetam dlya 5-11-klassov.
Kontroln ы ye material ы budut razme щ yen ы na ofitsialnom sayte Ministerstva narodnogo obrazovaniya uzedu i informatsionno-obrazovatelnom portale eduportal do 1-aprelya 2020 goda.
Yakuniy davlat attestatsiyasi va bosqichli imtihon materiallari hozirda Respublika taʼlim markazi tomonidan 5-11-sinf oʻquvchilari uchun belgilangan fanlar kesimida tayyorlanmoqda.
Nazorat materiallari 2020-yil 1-aprelga qadar Xalq taʼlimi vazirligining uzedu rasmiy veb-sayti va eduportal axborot taʼlim portaliga joylashtiriladi.
5-savol: Darslar toʻxtatildi, ana endi darslar boshlangandan keyin toʻxtatilgan darslar joyidan davom ettiriladimi?
Javob: Darslar toʻxtatilgan kun, yaʼni 16-martdan 20-martga qadar
oʻquv yilining 3 chorak yakuniga toʻgʻri kelganligi sababli, bu davrda oʻquv dasturiga asosan aksariyat mavzular takrorlash yoki oʻtilgan mavzularni mustahkamlashga qaratilgan.
Shu bois karantin rejimi tugatilib, darslar boshlangandan keyin aynan toʻxtatilgan mavzudan boshlashga ehtiyoj qolmaydi. Chunki oʻquvchilar uchun tayyorlanayotgan televizion darslar orqali ana shu boʻshliq toʻldirib ketilmoqda.
Televizion darslar oʻquv yilining 4-choragiga rejalashtirilgan mavzulari asosida tayyorlanmoqda. Lekin shuni alohida taʼkidlash joizki, oʻquvchilar televizion darslar orqali oʻzlashtira olmagan bilimlar oʻquv jarayonlari boshlangan vaqtda albatta fan oʻqituvchilari yordamida mustahkamlanadi.
6-savol: Maktab darslari masofaviy va mustaqil oʻzlashtiriladi, deyildi. Darslar boshlanganda shu darslardan imtihonmi yoki shunga oʻxshash biror narsa boʻladimi? Oʻzlashtirilganligi qanday aniqlanadi?
Javob: Televizion darslarni parallel ravishda internet tarmogʻidavazirlikning rasmiy veb-saytida, kundalik hamda onlayn maktab elektron portali orqali kuzatib borishga imkon yaratiladi.
Kundalik orqali oʻqituvchilar oʻquvchilarning videodarslar orqali bilim olishini nazorat qilib, baholab boradi.
Kundalik raqamli taʼlim platformasi Oʻzbekiston maktablarida masofaviy taʼlimni tashkil qilish uchun barcha zarur funksiyalarga ega. Bu oʻquvchilarga uyda oʻtirgan holda oʻquv jarayonini toʻxtatmaslik, fanlarni mustaqil ravishda oʻrganish va pedagog bilan masofadan turib muloqot qilish imkonini beradi.
Pedagoglar Kundalik orqali uy vazifalarini va oʻquv materiallarini berishi, oʻquvchilar esa bajarilgan ishlarni tekshirishga yuborishlari mumkin. Yakun boʻyicha oʻqituvchilar elektron jurnalga baho qoʻyadi yoki javoblar ustida yana ishlash boʻyicha sharhlarini qoldiradi.
Albatta, bu tizim hozircha faqat Toshkent shahrida yoʻlga qoʻyilganligi bois, qolgan hududlarda taʼtil davri tugab, oʻquv jarayonlari boshlangan vaqtda 4-chorakda rejalashtirilgan nazorat ishlari (oraliq va yakuniy) oʻtkaziladi. Chunki oʻquvchilarning oʻquv yilini muvaffaqiyatli yakunlashi hamda sinfdan-sinfga koʻchirilishi, bitiruvchi sinf oʻquvchilariga esa attestat berilishi kerak boʻladi.
Shu bilan birga, barcha yurtdoshlarimizga murojaat qilib, farzandlari bilimini mustahkamlashda ota-onalar yordamlarini ayamasligini, faqatgina teledasturlar orqali berilayotgan darslarda emas, balki muntazam ravishda maktab dasturini oʻzlashtirishida koʻmak berishlarini iltimos qilib qolamiz.
Shuningdek, barcha pedagoglardan oʻz fanlari boʻyicha masofaviy tarzda – telefon, ijtimoiy tarmoqlar orqali muntazam ravishda oʻquvchilariga pedagogik va psixologik yordam berishlarini, ularning bilimlaridagi boʻshliqlarni toʻldirib borishlarini soʻraymiz.
7-savol: Karantin tufayli umumiy oʻrta taʼlim muassasalari oʻquvchilari oʻrtasida oʻtkaziladigan fan olimpiadasining III viloyat bosqichi qoldirildimi? Agar qoldirilgan boʻlsa, qaysi oy oʻtkazilishi rejalashtirilmoqda?
Javob: Yuqorida taʼkidlab oʻtganimizdek, Maxsus komissiya qarori va Hukumatimiz tomonidan qabul qilingan “Koronavirus infeksiyasi tarqalishiga qarshi qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi (23-mart 2020 y 176-sonli) qaroriga muvofiq, barcha tadbirlar, jumladan 23-28-mart kunlariga rejalashtirilgan fan olimpiadalari ham qoldirildi.
Taʼtil davri tugaganidan soʻng oʻquv jarayonlariga taʼsir qilmagan holda fan olimpiadalari oʻtkaziladi. Bu haqda albatta ota-onalar va oʻquvchilar hamda pedagoglar qoʻshimcha ravishda xabardor qilinadi.
8-savol: Men maktabda psixolog boʻlib ishlayman. Lekin karantin vaqtida maktabda administratsiya yaʼni direktor, direktor oʻrinbosarlari, psixolog, Yoshlar ittifoqi, ishlasin degan qaror chiqdi. Lekin meni 3 nafar voyaga yetmagan farzandlarim bor. Direktor oʻz hisobingizdan taʼtilga chiqing, deb aytdi.
Javob: Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 19-martdagi Farmonida belgilab berilganidek, bogʻcha yoki boshlangʻich sinf yoshida boʻlgan farzandlariga uyda qarab turishlari uchun lavozimidan qatʼiy nazar mehnat taʼtili beriladi. Buning uchun ularga barcha sharoitlar yaratilishi shart.
Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 23-martdagi “Koronavirus infeksiyasi tarqalishiga qarshi qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida” 176-son qarorida belgilangan vazifalar ijrosini taʼminlash maqsadida Xalq taʼlimi vazirining 2020-yil 24-martda tegishli buyrugʻi qabul qilindi.
Endilikda taʼlim muassasalari (tashkilotlar)ning asosiy ish faoliyatiga taʼsir etmagan holda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda xodimlarni (maktab direktori yoki oʻrinbosarlaridan biri, qorovuldan tashqari) mehnat taʼtiliga chiqarish, qolgan qismining mehnat faoliyatini maksimal darajada masofadan turib (“onlayn” rejimda yoki masofaviy tarzda) tashkil etish belgilandi.
Shunga koʻra, Sizga qonunchilikka muvofiq mehnat taʼtiliga chiqishingizga ruxsat beriladi.
9-savol: Xususiy maktabda ishlayman. Maktabning xorijlik rahbari ishga kelishni talab qilyapti. Aks holda ishdan boʻshashim mumkinligini aytmoqda. Shu toʻgʻrimi?
Javob: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 23-martdagi 176-sonli qaroriga muvofiq idoraviy boʻysunuvi va tashkiliy-huquqiy shaklidan qatʼiy nazar barcha tashkilotlarning asosiy ish faoliyatiga taʼsir etmagan holda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda xodimlarni mehnat taʼtiliga chiqarish, qolgan qismining mehnat faoliyatini maksimal darajada masofadan turib (“onlayn” rejimda yoki masofaviy tarzda) tashkil etish choralarini koʻrish topshirilgan.
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda umumtaʼlim muassasalari, shu jumladan, nodavlat taʼlim muassasalarida ham oʻqituvchilarni mehnat taʼtiliga chiqarish yoki masofaviy ishlash rejimiga oʻtkazish maqsadga muvofiq hisoblanadi.
10-savol: Viloyat xalq taʼlimi boshqarmalari, shahar tuman xalq taʼlimi boʻlimi metodistlari faoliyatini davom ettiradimi ular ham mehnat taʼtiliga chiqadimi?
Javob: Yuqorida taʼkidlab oʻtilganidek, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 19-martdagi Farmoniga asosan barcha xodimlarga bogʻcha yoki boshlangʻich sinf yoshida boʻlgan farzandlariga uyda qarab turishlari uchun lavozimidan qatiy nazar mehnat taʼtili beriladi, buning uchun ularga barcha sharoitlar yaratilishi shart.
Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 23-martdagi 176-son qarorida belgilangan vazifalar ijrosini taʼminlash maqsadida Xalq taʼlimi vazirining 2020-yil 24-martdagi tegishli buyrugʻi qabul qilindi.
Endilikda tashkilotlarning asosiy ish faoliyatiga taʼsir etmagan holda qonun hujjatlarida belgilangan tartibda xodimlarni mehnat taʼtiliga chiqarish, qolgan qismining mehnat faoliyatini maksimal darajada masofadan turib (“onlayn” rejimda yoki masofaviy tarzda) tashkil etish belgilandi.
Shunga koʻra, hududiy xalq taʼlimi boshqarmalari va tuman (shahar) xalq taʼlimi boʻlimlari metodistlari va boshqa xodimlari qonunchilikka muvofiq mehnat taʼtiliga chiqishi yoki ish faoliyatini masofadan tashkil etishi mumkin.
11-savol: PISA 2021 xalqaro tadqiqotlar boʻyicha joylarda tashkil etilgan tayanch maktablar faoliyati karantin vaqtida toʻxtatiladimi yoki davom ettiriladimi?
Javob: Respublikadagi barcha taʼlim muassasalari qatori xalqaro baholash tadqiqotlar boʻyicha tayanch maktab etib belgilangan taʼlim muassasalari faoliyati ham vaqtinchalik toʻxtatilgan.
Shu oʻrinda alohida taʼkidlash joizki, televizion darslarorqali tajribali trener oʻqituvchilar xalqaro baholash tadqiqotlariga oid maʼlumotlarni ham berib boradi.Oʻquvchilar bilan bir qatorda tayanch maktablarda faoliyat yuritayotgan oʻqituvchilarga PISA 2021 xalqaro tadqiqotlargaoid materiallar bilan tanishib, bilimlarini boyitib borish imkoniyati yaratiladi.
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
MAMLAKATIMIZ OʻQUVCHILARI PIRLS – 2021 XALQARO BAHOLASH DASTURIDA ISHTIROK ETADI
2021-yilda oʻtkaziladigan PIRLS xalqaro baholash dasturida 70 ga yaqin davlatlar qatorida mamlakatimizdagi 4-sinf oʻquvchilari ham ilk marotaba ishtirok etadi.
Tadqiqotlar 2001, 2006, 2011, 2016-yillarda oʻtkazilgan boʻlib, 2021-yil tadqiqotning beshinchi davriyligi hisoblanadi. Har besh yilda oʻtkaziladigan PIRLS dasturi 4-sinf oʻquvchilarining oʻqib tushunish koʻnikmasini xalqaro darajada baholaydi.
Mazkur dastur 4-sinf oʻquvchilarining matematika va tabiiy fanlardan bilim darajasini baholaydigan TIMSS dasturini toʻldirishga yoʻnaltirilgan boʻlib, Boston kollejidagi TIMSS va PIRLS xalqaro markazi, IEA tashkilotining Gamburg va Amsterdam shaharlaridagi idoralari bilan yaqindan hamkorlikda boshqariladi.
Oʻquvchilarning erishgan yutuqlarini baholash barcha oʻquvchilardan emas, balki ushbu qatlam vakillari sifatida tanlab olingan oʻquvchilardan obyektiv testlarni oʻtkazish orqali amalga oshiriladi. Shuningdek, maktab direktorlari, oʻqituvchilar, oʻquvchilar, hattoki ota-onalardan soʻrovnomalar oʻtkazilib, taʼlim sifatiga taʼsir etuvchi omillarga doir qimmatli maʼlumotlar toʻplanadi.
PIRLS xalqaro tadqiqoti boshlangʻich sinf oʻquvchilarining oʻqib tushunish koʻnikmalarini qay darajada rivojlanganligi haqidagi maʼlumotlarni xalqaro miqyosda taqqoslash imkonini beradigan, oʻqish va oʻqitishni yaxshilashda taʼlim sohasidagi davlat siyosatiga xizmat qilishi mumkin boʻlgan tahlillarni taqdim etadigan yirik xalqaro baholash dasturi hisoblanadi.
Hozirgi vaqtda PIRLS taʼrifiga koʻra, oʻqish savodxonligi jamiyat tomonidan talab qilinadigan va inson tomonidan qadrlanadigan yozma til shakllarini tushunish va ulardan foydalanish, shuningdek, matnlardan turli shakllarda maʼno hosil qila olish qobiliyati hamdir.
Tadqiqot doirasida asosiy eʼtibor tushunishni namoyon qilishdan oʻzlashtirilgan maʼlumotlarni qanday qilib yangi loyihalar va vaziyatlarda qoʻllay olish qobiliyatlarini namoyon qilishga qaratilmoqda.
Oʻquvchi bu jarayonning faol qatnashuvchisi boʻlib, maʼno yaratadi, matn ustida mushohada yuritadi va samarali oʻqish strategiyalarini ongli ravishda tanlab qoʻllaydi. Har bir matn turi odatiy shakl va qoidalarga amal qilgan holda oʻquvchiga matnni sharhlashga yordam beradi. Har qanday matn turli shaklga ega boʻlishi mumkin. Bular anʼanaviy kitoblar, jurnallar, hujjatlar va gazetalar, shuningdek, raqamli koʻrinishdagi yozma shakllarni ham oʻz ichiga oladi.
PIRLS boshlangʻich sinf oʻquvchilarining sinf va sinfdan tashqari oʻqishini baholashda ikkita keng qamrovli maqsadga, yaʼni “badiiy tajriba orttirish”, “axborotni olish va undan foydalanish”ga qaratiladi. Oʻz navbatida, ushbu maqsadlarning har biri toʻrtta keng tushunish jarayonini birlashtiradi. Bular:
diqqatni jamlash va aniq koʻrsatilgan maʼlumotlarni topish;
toʻgʻridan-toʻgʻri xulosalar chiqarish;
kontent va matn elementlarini baholash va tanqid qilish;
gʻoyalar va axborotni talqin qilish va uygʻunlashtirish.
Tadqiqotdagi matnlar murakkabligiga koʻra, oʻrtacha 500 dan 800 tagacha, oʻquvchilarning oʻqish savodxonligi darajasi past boʻlgan mamlakatlar uchun 400–500 ta, ePIRLSda esa, taxminan 1000 ta soʻzdan iborat boʻladi.
Matnning mazmuni 9-10 yoshdagi oʻquvchilarga mos, ayrim madaniyatlarga juda xos boʻlgan mavzulardan chetlashgan, shuningdek, qiziqarli hamda oʻquvchiga unchalik tanish boʻlmaydi.
PIRLS tadqiqotida oʻqish savodxonligining darajalari quyidagicha tavsiflanadi:
Eng yuqori daraja (625 ball va undan yuqori) – Oʻquvchilar matnni yaxlit oʻzlashtira oladi va ayni paytda uning alohida qismlarini bir-biri bilan bogʻliq holda tushunadi. Muallifning gʻoyasini izohlashda oʻz fikrini asoslash uchun matnga tayana oladi.
Yuqori daraja (550 ball) – Oʻquvchilar matnning ahamiyatli xabarlarini tushunadi, matnga asoslanib oʻz xulosalarini chiqaradi, matn mazmuniga ham, shakliga ham baho bera oladi, uning ayrim til xususiyatlariga eʼtibor qarata oladi.
Oʻrta daraja (475 ball) – Oʻquvchilar matndan axborot topa oladi, matn shakli va tilining baʼzi xususiyatlaridan foydalanib, matnga asosan oʻz xulosalarini chiqaradi.
Quyi daraja (400 ball) – Oʻquvchilar matnda aniq berilgan va cheklash oson boʻlgan xabarni ajratib oladi.
Tadqiqotda Oʻzbekistonning boshlangʻich sinf bitiruvchilari boshqa davlatlardagi tengdoshlariga nisbatan qanchalik darajada yaxshi oʻqiydi? Oʻzbekiston oʻquvchilarining oʻqish savodxonligi qay darajada? Oʻqish 4-sinf oʻquvchilari uchun sevimli mashgʻulotmi? Oila tomonidan savodxonlikni rivojlantirishga qanday hissa qoʻshilmoqda? Bugungi kunda bizning mamlakatimizda oʻqishni oʻrgatish jarayoni qanday tashkil etilgan? Oʻzbekiston oʻqishni oʻrgatish jarayonining boshqa davlatlarga nisbatan oʻziga xosligi bormi, agar shunday boʻlsa u nimada namoyon boʻladi? Boshlangʻich sinflarimizning oʻqituvchilari foydalanayotgan metodlar boshqa mamlakat oʻqituvchilari foydalanayotgan metodlardan farq qiladimi? kabi asosiy masalalar oʻrganiladi.
Shuningdek, tadqiqotda taʼlim sifatiga taʼsir etuvchi omillarni oʻrganish va tahlil qilish maqsadida anketa soʻrovnomalari ham oʻtkaziladi. Jumladan, oʻquvchilar soʻrovnomasi orqali ishtirokchi haqida maʼlumotlar, oiladagi taʼlimiy resurslar, maktabga, oʻqituvchiga, oʻquv faniga munosabat, oʻquvchilar oʻrtasidagi munosabat, oʻquv fanlari boʻyicha oʻzini baholash, sinfdan tashqari mashgʻulotlar toʻgʻrisida maʼlumotlar toʻplanadi.
Oʻqituvchilar soʻrovnomasi oʻqituvchilar haqidagi maʼlumotlar, maktabning jihozlanishi, xavfsizlik, maktab muhiti, oʻqitish usuli, malaka oshirish masalalarini oʻz ichiga oladi.
Ota-onalar soʻrovnomasida ota-onalar haqidagi maʼlumotlar, oiladagi taʼlimiy resurslar, farzandini maktabga tayyorlash, maktabga qabul qilinishidan avvalgi koʻnikma va malakalari, ota-onalarning maktabga va oʻqishga munosabati oʻrganiladi.
Maktab maʼmuriyati soʻrovnomasi orqali maktab quvvati, joylashuvi, jihozlanishi, taʼlimiy resurslar, maktabda oʻquv jarayonining tashkil etilishi, maktab muhiti oʻrganilib, tahlil etiladi.
Tadqiqotning 2016-yil natijalariga koʻra, 50 ta mamlakat ichida, Rossiya, Singapur, Gonkong, Irlandiya va Finlyandiya mamlakatlari yuqori natijalarni qayd etgan boʻlsa, shular orasida rossiyalik va singapurlik oʻquvchilar matnni oʻqish va tushunish boʻyicha eng yuqori natijalarni koʻrsatdi. Shuningdek, Rossiyaning boshlangʻich sinf oʻquvchilari ushbu mezon boʻyicha dunyoda yetakchilik qildi.
Mazkur davlatlarda oʻqish savodxonligi boʻyicha yuqori natijalar quyidagi omillar bilan bogʻliq: uydagi kitoblar va raqamli qurilmalarning mavjudligi, ziyoli ota-onalar va ularning kitobga boʻlgan muhabbati, bola maktabga borgunga qadar oʻqish-yozishni oʻrganganligi hamda maktabgacha taʼlim muassasalariga qamrab olish koʻrsatkichining yuqoriligi.
PIRLS tadqiqotida Oʻzbekiston Respublikasining ishtirok etishi taʼlim sifatini oshirish, xalqaro miqyosda mamlakat nufuzini mustahkamlash bilan birga, oʻquvchilar bilimini xalqaro talablar darajasiga olib chiqishga xizmat qiladi.
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
VIDEODARSLAR BOʻYICHA MUROJAAT
Aziz oʻquvchilar, hurmatli ota-onalar!
Dushanba, 30-mart, kunidan boshlab har kuni coat 8:30dan Oʻzbekiston milliy teleradiokompaniyasi bilan hamkorlikda tayyorlangan darslarimiz 3 ta kanal orqali namoyish etiladi (1-4, 5-8, 9-11 sinflar uchun bittadan kanal). Yurtimizda koronavirus pandemiyasiga qarshi kurashish boʻyicha kuchaytirilgan chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Shu bilan birgalikda, farzandlarimizning uyda boʻlishiga qaramay, ularning 4-chorak oʻqishlarini televideniye va internet orqali boshlashimiz kerak.
Karantin davrida farzandlarimiz oʻqishini davom ettirishi uchun Oʻzbekiston milliy teleradiokompaniyasi bilan hamkorlikda 100 dan ortiq fidoiy pedagoglar ishtirokida televizion darslar tasvirga olindi. Ular orasida davlat mukofoti sohiblari, darslik mualliflari, yilning eng yaxshi fan oʻqituvchilari ham koʻpchilikni tashkil etadi.
Ushbu jarayonda ishtirok etayotgan barcha pedagoglarimizga, Milliy teleradiokompaniyasi rahbariyati hamda ijodiy jamoasiga oʻz minnatdorchiligimizni bildiramiz.
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
TELEVIZION DARSLAR NAMOYISHI BOʻYICHA XTV AXBOROTI
Xalq taʼlimi vazirligi Oʻzbekiston milliy teleradiokompaniyasi bilan hamkorlikda 30-mart kunidan boshlab uchta telekanalda televizion darslar namoyish etishni boshlaydi.
Uzdigital TV MCHJ abonentlari 1-4 sinflar uchun televizion darslarni National Geography Wild kanalida, 5-8 sinflar uchun Eurosport kanalida va 9-11 sinflari uchun esa “Oxota va rыbalka” kanalida tamosha qilishlari mumkin.
Kabel televideniye hamda IP-televideniye abonentlarida esa televizion darslar boshqa telekanallar oʻrniga namoyish etilishi mumkin.
Shuningdek, videodarslar yer sunʼiy yoʻldoshi orqali uzoq va borish qiyin aholi punktlarida oʻrnatilgan kam quvvatli teleuzatkichlar orqali qoʻshimcha kanallar shaklida 4 ta televizion kanal orqali ochiq holda bepul asosda tarqatilishi tashkillashtirildi.
Agar abonentlarda savol yoki muammolar yuzaga kelsa, ular televideniye xizmatlarini taqdim etuvchi kompaniyalarga murojaat etishi mumkin.
Xalq taʼlimi vazirligi har hafta televizion darslar efir vaqti haqidagi maʼlumotlarni oʻzining rasmiy sayti (wwwedu) va ijtimoiy tarmoqlaridagi sahifalarida eʼlon qilib boradi.
Aholi uchun qulaylik yaratish maqsadida Xalq taʼlimi vazirligi videodarslarni internet tarmogʻida joylashtirib boriladi. Jumladan, videodarslar quyidagi manbalarda joylashtirib boriladi:
TASIX tarmogʻida
TASIX tarmogʻidan tashqarida
Yangiliklar 30.03.2020 By admin 0 Comments
9210 TA TAʼLIM MUASSASASI DEZINFEKSIYA QILINDI
Koronavirus infeksiyasining tarqalishini oldini olish va taʼlim muassasalarida sanitariya-epidemiologik osoyishtalikni taʼminlash maqsadida joylarda mutaxassislar tomonidan dezinfeksiyalash tadbirlari amalga oshirilayotgani toʻgʻrisida xabar bergan edik.
Karantin eʼlon qilingan kundan boshlab, bugungi kunga qadar respublikamizdagi 91,5%, yaʼni 9210 ta xalq taʼlimi tizimidagi taʼlim muassasalarida dezinfeksiya ishlari amalga oshirildi.
Shu oʻrinda taʼkidlash joizki, Andijon, Jizzax, Buxoro, Navoiy, Namangan, Sirdaryo, Fargʻona va Xorazm viloyatlarida barcha taʼlim muassasalari toʻliq dezinfeksiya qilindi.
Ayni vaqtda tegishli mutaxassislar tomonidan barcha taʼlim muassasalarida bosqichma-bosqich dezinfeksiyalash ishlari davom ettirilmoqda.
Geometriya 8-sinf
Zamonlarning zamonida rivojlangan yetilgan, Bobolarning merosidan bizga taqdim etilgan.
Al-Xorazmiy, Beruniy, Ulug`beklar boyitgan
Shu ajoyib fan bizga olam sirin tanitgan.
-Assalomu alaykum, aziz o`quvchilar.
Darsimiz geometriya. Navbatchi axboroti so`raladi.
-qadrli o`quvchilar, jonajon yurtimizda, jahonda ro`y berayotgan voqealardan kim bizlarni xabardor qiladi?
-Aziz o`quvchilar, bugun darsimizni noan`anaviy usulda o`tkazamiz.
Bizlarga ma`lumki, qadimda yurtimiz hududidan buyuk ipak yo`li o`tgan. Bu ko`chma bozorlarda savdo-sotiqdan tashqari turli xil musobaqalar, bellashuvlar o`tkazilgan. Keling, bizlar ham bugun darsimizda ko`chma bozorni tashkil qilamiz. Lekin biz noyob, antiqa mahsulot, o`zimizning bilimimizni sotamiz. Bozorga kelgan har bir odam o`z mahsuloti- uyga vazifasi, chaqqonligi, bilimi bilan keladi.
Darsimizning shiori: “Yetti o`lchab, bir kes”. Darsning rejasi e`lon qilinadi.
-Aziz bolajonlar, kelinglar ko`chma bozor qonun –qoidalari bilan tanishamiz:
1. Og`zaki savol-javobiga 2 tanga
2. Sinf taxtasiga misol yechimiga 3 tanga
3. Test topshirig`iga 5 tanga
4. Qiziqarli savol-javobga 3 tanga
5. Ijodiy ishlarga 5 tanga
-Qadrli bolajonlar, sinfni ikki guruh Al-Xorazmiy va Beruniy guruhlariga bo`linib, bellashuv o`tkazamiz. Ko`chma bozorni nazorat qilish uchun ekspert guruhini tayinlaymiz.
- Darsda o`ng qo`l qoidalariga rioya qilish.
- O`zgalar fikrini tinglay bilish.
- Guruhlarda ahillik va hamkorlikni tashkil qilish.
- Faollik.
- Vaqtdan unumli foydalana olish.
- Uchburchakning yuzini topish uchun unig asosini balandligi yarmiga ko`paytirish kerak.
- Aylananing markazi nechta? (1 ta)
- Aylana diametri 4 sm, radiusi qanchaga teng? (2 sm)
- Aylana uzunligi 9,42 sm bo`lsa, diametrini toping. (3 sm)
- Aylanaga ikkita diametr o`tkazilsa, u nechaga bo`linadi? (4 ga)
- Aylana radiusi 2,5 sm bo`lsa, diametrini toping. (5 sm)
- Soat va minut mili 180 0 gaochilsa, soat necha bo`ladi? (soat 6 bo`ladi)
- Aylana yoyina teng 4 bo`lakka bo`ling.
- Aylana yoyina teng 8 bo`lakka bo`ling.
- 2007 yil qanday yil? (Ijtimoiy himoya yili)
- O`zbekiston konstitutsiyasi qachon qabul qilingan? (1992 yil, 8 dekabr)
- To`g`ri to`rtburchakning bir uchi kesib tashlansa, necha burchak hosil bo`ladi? (Beshburchak)
- Navoiy viloyati qachon tashkil topgan? (1992 yil,27 yanvar)
- Maqolni davom ettiring: Sog` tanda,… (sog`lom aql)
- 2009 yil qanday yil edi? (Qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili)
- “Ta`lim to`g`risida”gi qonunqachon qabul qilingan? (1997 yil, 29 avgust)
- 6 raqamida nechta burchak bor? (burchak yo`q)
- Navoiylik buyuk zotlarni bilasizmi? (Qosom Shayx, Parda Tursun)
- Maqolni davom ettiring: Ona yurting omon bo`lsa,… (rangu ro`ting somon bo`lmas)
- Aylananing radiusi 1 sm bo`lsa, uning diametrini toping.
-O`quvchilar, o`tgan darsda qaysi mavzu bilan tanishganmiz?
O`quvchi: O`tgan darsda uchburchak, Pifagor teoremasi, uchburchak yuzini topishga doir nazoray ishi olgan edik. Uyga vazifa shu mavzularni takrorlash.
– O`quvchilar, 2010-2010 yilda axborot kommunikatsion texnologiyalardan foydalanishga katta e`tabor berilmoqda. Qani ko`raylikchi, Internet saytimizga xabar keldimi? Ana ko`chma bozorimizning birinchi xaridori Internet tarmog`iga ulanmoqdalar. Ular amerikalik Jon Keyn.
-Salom, mening aziz o`zbekistonlik bilimdonlarim. Sizning mamlakatingiz haqida juda ko`p eshitganmam. Sizlarga quyidagi savollarimni yuboraman:
1. Uchburchak nima, uning qanday turlari bor?
2. Pifagor teoremasini ayting?
O`quvchilar savollarga javob berayotgan vaqtda ko`rgazmalardan foydalanadilar.
– Uchburchak-bir to`g`ri chiziqda yotmaydigan 3 ta nuqta va bu nuqtalarni ikkitalab ketme-ket tutashtiruvchi 3 ta kesmadan iborat figura.
Uchburchakning burchaklariga ko`ra quyidagi turlari bor: o`tmas burchakli, to`g`ri burchakli, o`tkir burchakli; tomonlariga ko`ra esa teng yonli, teng tomonli, turli tomonli turlari bor.
To`g`ri burchakli uchburchakning katetlari kvadratlarining yig`indisi gipoteneza kvadratiga teng.
-O, juda yaxshi, men javobingizdan qoniqdim. Sizlarga omad, o`qishlaringizga zafarlar tilayman. Xayr.
Endigi xaridorimiz germaniyalik talaba Anna Braun.
– Sizning ko`chma bozoringizda men ham ishtirok etmoqchiman. O`zbekistonlik yoshlar meni hayratga solmoqda. Doim shunday zukko bo`lig. Savollarim quyidagicha:
1. Uchburchakning yuzi qanday topiladi?
2. To`rtburchaklarning qanday turlari bor?
Bundan tashqari uchburchakning yuzini topish uchun Geron formulasi mavjud:
To`rtburchaklarning bir necha xil ko`rinishlari mavjud: kvadrat, romb, trapetsiya, parallelogram, to`g`ri to`rtburchak.
-Juda yaxshi, xayr sog` bo`ling.
3. O`qituvchi so`zi (tayanch signallar)
-Bugungi darsimizning mavzusi:Aylana. Markaziy burchak
-Qani bolalar, aylanaga hayotiy misollar keltirib bilasizmi?
-Sportchilar foydalanadigan xalqa, globusda yer ekvatori.
-Bolalar, quyidagi savollarga javob berib ko`ring-chi:
2. Aylananing qanday elementlari mavjud?
3. Aylananing uzunligini topishni bilasizmi?
O`quvchilar bir varaqdan toza qog`oz oladilar. Unga o`zlarining aylanaga oid tushunchalarini yozadilar. O`quvchilar yozib bo`lgach, javoblarini o`qiydilar.Javoblar orasidan eng to`g`ri va toliq javob tanlanadi. O`quvchilar fikri tinglab bo`lingach, o`qituvchi aylana va uning elementlariga oid ko`rgazmalardan foydalanib, tayanch signallarni qo`llab yangi mavzuni to`la yoritib beradi.
Tekislikda berilgan nuqtadan bir xil uzoqlashgan barcha nuqtalar to`plami aylana deyiladi.
Berilgan nuqta aylananing markazi deyiladi va O nuqta bilan belgilanadi.
O`qituvchi sirkul yordamida aylanani sinf taxtasiga chizib ko`rsatadi.
Aylana markazini uning ixtiyoriy nuqtasi bilan tutashtiruvchi kesma aylana radiusi deyiladi.
Aylananing ixtiyoriy ikki nuqtasini tutashtiruvchi kesma vatar deyiladi. BC-vatar
Aylana markazidan o`tib, uning ikki nuqtasini tutashtiruvchi kesma diametr deyiladi. EF-diametr. Diametr 2 ta radiusga teng: D=2r
Aylana uzunligi quyidagicha topiladi:
C-aylana uzunligi; r-radius; d-diametr
Aylana uzunligi soni bilan diametrning ko`paytmasiga teng.
soni uchun doimiy qiymat 3,14 qabul qilinib, hamma aylanalar uchun bir xildir.chunki soni aylana uzunligining uning diametriga nisbatidir.
Endi aylana uzunligini topishga doir tarixiy ma`lumotlar:
-Buyuk bobolarimizdan Al-Xorazmiy o`zlarining “Al-jabr-val-muqobala” asarining 2-kitobi geometrik shakllar va ularning xususiyatlariga bag`ishlangan. Al-Xorazmiy sonini quyidagicha aniqlaganlar:
-Aziz o`quvchilar, sizlarga quyidagicha topshiriq beriladi:
sonining qiymatini aniqlashda qanday olimlaro`z hissalarini qo`shganlar? Bu ma`lumotlarni to`plab, referat yozing.
Uchi aylana markazida yotganbuchak markaziy burchak deyiladi.Burchak tomonlari aylanani ikki qismga, ya`ni ikkita yoyga ajratadi.Yoylarni nomlashda oraliq harflar qo`yiladi:
-O`quvchilar, agar sizlar geometric chizmalarni aniq, to`g`ri, chiroyli, estetik did bilan chizsalaringiz, kelajakda muhandislik kasbini egallamoqchi bo`lsalaringiz, juda yaxshi zamin yaratgan bo`lasiz.
4. “ To`g`ri so`z tuzing ” o`yini (tarqatmalar asosida)
Bu o`yinda ikkita guruhning o`quvchilariga tarqatmalar beriladi. Tarqatmani yechib bo`lgach javoblarini mos tartib raqamiga osib chiqadidar. Natijada plakatlar teskarisiga aylantirilganda
299-masala. Quyidagi chizmadan markaziy burchaklarni toping.
Mustaqil ish. 300-masala:
7. Test topshirig`i
2. Markaziy burchakka mos yoy aylananing 2/5 qismiga teng. Shu markaziy burchakni toping.
A) 110 0 B) 144 0 C) 216 0
3. Aylananing radiusi 1 sm bo`lsa, uning uzunligini toping.
A) 3,14 sm B) 6,28 sm C) 1 sm
Test natijalarini har bir guruhdan bittadan tayinlangan o`quvchi e`lon qiladi.
Masalan, bizinng guruhda 1-savolga 6 kishi A javobni, 3 kishi B javobni 2 kishi C javobni,…
O`qituvchi natijalarni tahlil qiladi.
8.“ Bilimingni sinab ko`r ” (Kubik strategiyasi)
Kubik strategiyasida o`quvchilarning zukkoligi, topqirligi, izlanuvchanligi sinaladi.
-Bunda “Hashar”o`yiinin o`tkazamiz.Biz bilamizki, yaqinda Navro`zi olam kirib keladi. Bayram munosabati bilan joylarda hasharlar o`rkaziladi, ariq-zovurlar tozalanadi, ko`chatlar o`tkqaziladi. Agar birinchi guruh topshiriqbi bajarolmasa, ikkinchi guruh hasharga borishi mumkin.
9. Darsni yakunlash.
-Darsimizning asosiy qismi tugadi. Endi natijalarni tahlil qilamiz.
Qani, ekspert guruhi, ko`chma bozorimizning bugungi faoliyatini tahlil qilib bering.
Guruhlar natijasini ekspertlar e`lon qiladilar.
Masalan, “Al-Xorazmiy”-65 tanga “Beruniy”- 70 tanga
-Endi sotuvchilarimiz-o`quvchilarning to`plagan tangalarini hisoblab ko`ramiz.
1-5 tanga “3” ball
6-12 tanga “4” ball
13-20 tanga “5” ball
O`quvchilar baholanib, ularning barchasiga “Eng faol”, “Eng izlanuvchan”, “Eng bilimdon”, “Eng zukko”, “Eng samimiy”, “Eng topqir” kabi va hokazo baholar beriladi.
Uyga vazifa: darslikdan 301-masala va shu mavzuga oid 2 tadan test tuzib kelish.
Shirin so`z sotilmas bebaho,
Yaxshilik bor bo`lsin doimo.
Bu yerda bo`lolsa, kim mamnun,
Bu eng oliy mukofot o`shalar uchun.
-Xayr o`quvchilar, sog` bo`linglar.
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling
8-синф “Адабиёт” дарслиги хусусида ижтимоий тармоқларда тарқалган видеохабарга ХТВ муносабат билдирди (видео)
Ижтимоий тармоқларда 8-синф “Адабиёт” дарслигида А.Мухтор ҳақидаги мавзу 8 марта чоп этилгани ҳақида сурат ва хабарлар тарқалди.
Ҳолатга ХТВ муносабат билдирди. Маълум қилинишича, ижтимоий тармоқлар орқали видеоси тарқалган 8-синф “Адабиёт” фани дарслиги макети 2010 йилда Ғафур Ғулом номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи томонидан яратилган. Мазкур дарслик сўнгги маротаба ушбу нашриёт томонидан 2019 йилда чоп этилган 4-нашр ҳисобланади.
Қайд этилишича, юзага келган вазият (Асқад Мухтор тўғрисида маълумотнинг бир неча маротаба берилиши)ни ўрганиш мақсадида вазирлик томонидан 14 сентябрь куни Сурхондарё, Хоразм, Навоий, Андижон, Тошкент, Қашқадарё вилоятлари мактабларида, айнан 8-синф “Адабиёт” фани дарслиги кўздан кечирилган.
Ўрганиш жараёнида кенг муҳокамага сабаб бўлган ҳолат кўздан кечирилган дарсликларда мавжуд эмаслиги аниқланган.
Шу ўринда, ижтимоий тармоқларда тарқалган видеолавҳа муаллифи фарзандига дарслик қайси мактабда берилганини аниқлаш имконияти бўлмади (видеода ҳеч қандай маълумот берилмаган).
Видео муаллифидан мазкур дарслик ҳақиқатдан ҳам мактаб кутубхонасидан берилган бўлса уни вазирликка @bookedu_bot телеграм боти орқали мурожаат қилган ҳолда мактаб кутубхонасига қайтариб, ўрнига сифатли дарсликни олишини сўраймиз. Шу билан бирга, видеони тарқатган ижтимоий тармоқ фойдаланувчиларидан ҳолат юзасидан маълумотни вазирликка тақдим этишларини ва уни ижобий ҳал қилинишида ёрдам беришларини сўраб қоламиз.
Online Dars 8 Sinf
HD. Online maktab 8-sinf. Kanalimiz rivojlanishi uchun darslarimizni telegram guruxlaringizda do’stlaringizga tavsiya qilishingizni .
2 года назад
8-SINFLAR UCHUN ONLAYN DARSLAR
8-sinflar uchun videodarslar 1. O’zbekiston tarixi 2. Algebra 3. Ingliz tili 4. Fizika 5. Chizmachilik #8_sinf .
1 год назад
8-sinf 29.10.21 Online maktab HD (Fizika, Geometriya, Biologiya)
HD. Online maktab 8-sinf. (Fizika, Geometriya, Biologiya) 00:00 ― Fizika 16:47 ― Geometriya 30:43 ― Biologiya Videodarslarni .
2 года назад
8 sinf.1-2 dars.Takrorlash.
8-sinflar uchun video darslar.
2 года назад
Biologiya fani 8 sinf Qon aylanishi
Biologiya fani 9 sinf Qon aylanishi va ko`plab boshqa video darslar bizning ://yondaftar/ saytimizda.
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 11-dars | Natural ko’rsatkichli darajaning arifmetik ildizi va uning xossalari.
8-sinf Algebra 11-dars Mavzu: “Natural ko’rsatkichli darajaning arifmetik ildizi va uning xossalari”. Telegram kanalimiz: .
3 месяца назад
8-sinf | Algebra | 1-dars | Algebraik ifodalar.
8-sinf Algebra 1-dars Mavzu: “Algebraik ifodalar”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
1 год назад
8-sinf 31.01.22 Online maktab HD (Ona tili, Jahon tarixi, Biologiya)
HD. Online maktab 8-sinf. Kanalimiz rivojlanishi uchun darslarimizni telegram guruxlaringizda do’stlaringizga tavsiya qilishingizni .
2 года назад
Online darslik 8-sinf 22.09.2020. [Online Maktab]
layk tugmasini bosib qoying.. top komentra yozing. нажмите кнопку лайка. написать верхний комментарий . ?? press the .
3 месяца назад
8-sinf | Algebra | 10-dars | y=k/x funksiya xossalari va uning grafigi.
8-sinf Algebra 10-dars Mavzu: “y=k/x funksiya va uning grafigi”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
2 года назад
ONLAYN MAKTAB 8 SINF 29 09 2020
29 сентябрь куни 8-синф учун эфирга узатилган дарслар: ― Инглиз тили ― Алгебра ― Информатика ― Кимё .
1 год назад
8-sinf 24.11.21 Online maktab HD (Ona tili, Algebra, Kimyo, Fizika)
HD. Online maktab 8-sinf. ( Ona tili, Algebra, Kimyo, Fizika ) 00:00 ― Ona tili 13:22 ― Algebra 32:39 ― Kimyo 59:55 ― Fizika .
2 года назад
8-sinf Geometriya 16.09.2020. [Online Maktab]
layk tugmasini bosib qoying.. top komentra yozing. нажмите кнопку лайка. написать верхний комментарий . ?? press the .
1 год назад
8-sinf 26.01.22 Online maktab HD (Adabiyot, Geometriya, Ingliz tili, Rus tili)
HD. Online maktab 8-sinf. Videodarslarni muntazam ko`rib borish uchun, kanalimizga obuna bo`ling. ( Adabiyot, Geometriya .
1 год назад
8 sinf darsliklar uchun Informatika fanidan onlayn televizion darslar
8 sinf darsliklari uchun Informatika fanidan onlayn televizion darslar.
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 21-dars | Bir noma’lumli tengsizliklar.
8-sinf Algebra 21-dars Mavzu: “Bir noma’lumli tengsizliklar”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 15-dars | Sonli tengizliklar.
8-sinf Algebra 15-dars Mavzu: “Sonli tengizliklar”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 26-dars | Taqribiy hisoblashlar. Yaqinlashish xatoligi
8-sinf Algebra 26-dars Mavzu: “Taqribiy hisoblashlar. Miqdorlarning taqribiy qiymatlari. Yaqinlashish xatoligi” Telegram kanalimiz: .
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 19-dars | Sonli tengizliklarni darajaga ko’tarish.
8-sinf Algebra 19-dars Mavzu: “Sonli tengizliklarni darajaga ko’tarish”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
1 год назад
8-sinf 28.01.22 Online maktab HD (Fizika, Geometriya, Biologiya)
HD. Online maktab 8-sinf. Kanalimiz rivojlanishi uchun darslarimizni telegram guruxlaringizda do’stlaringizga tavsiya qilishingizni .
2 года назад
Kimyo fani 8-sinf 2-dars
Noorganik brikmalarning asosiy sinflari.
11 месяцев назад
Algebra 8 sinf darslik masala javoblari.Hammasi bizda.
2 года назад
8-sinf Kimyo fani 17.09.2020. [Online Maktab]
layk tugmasini bosib qoying.. top komentra yozing. нажмите кнопку лайка. написать верхний комментарий . ?? press the .
1 год назад
Online maktab 8-sinf dars 2-fevral 2022 yil. (2.02.2022)
2 февраль куни 8-синф учун эфирга узатилган дарслар: ― Адабиёт ― Геометрия ― Инглиз тили ― Рус тили .
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 31-dars | Kvadrat tenglama va uning ildizlari.
8-sinf Algebra 31-dars Mavzu: “Kvadrat tenglama va uning ildizlari”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
1 год назад
8-sinf 03.02.22 Online maktab HD (Ona tili, Algebra, Kimyo, Fizika)
HD. Online maktab 8-sinf. Kanalimiz rivojlanishi uchun darslarimizni telegram guruxlaringizda do’stlaringizga tavsiya qilishingizni .
1 год назад
8-sinf 10.12.21 Online maktab HD (Ona tili, Algebra, Kimyo, Fizika)
HD. Online maktab 8-sinf. Videodarslarni muntazam ko`rib borish uchun, kanalimizga obuna bo`ling. ( Ona tili, Algebra, Kimyo, .
2 года назад
8-sinf Ona tili 17.09.2020. [Online Maktab]
layk tugmasini bosib qoying.. top komentra yozing. нажмите кнопку лайка. написать верхний комментарий . ?? press the .
2 года назад
ONLAYN MAKTAB 8 SINF 24 09 2020
24 сентябрь куни 8-синф учун эфирга узатилган дарслар: ― Она тили ― Алгебра ― Кимё ― Физика ― Рус тили .
2 года назад
y=k/x funksiyaning xossalari va grafigi. Algebra 8-sinf. 9-dars
Algebra 8 sinf. Matematika darslari. Funksiya. Darslarni tayyorlashda Xournal dasturidan foydalanyapman. Darsga taalluqli .
2 года назад
online dars 30.03.2020 5-8 sinf Rus tili Shu ustozlar uchun bitta ��
rustili darsi Aziz ota onalar sizlardan birdan bir iltimosim farzandlaringizno online darslat paytida masalalarni yechishda aniqroqi .
2 месяца назад
8-sinf | Algebra | 16-dars | Sonli tengizliklarning xossalari.
8-sinf Algebra 16-dars Mavzu: “Sonli tengizliklarning xossalari”. Telegram kanalimiz: ://t/matematikavideolar .
2 года назад
8 sinf 6 7 dars Algebraik kasrlarni qisqartirish
Matematik bilimlarni qulayroq usulda o’rganamiz. nafosatziyo.
2 года назад
8-sinf Fizika 17.09.2020. [Online Maktab]
layk tugmasini bosib qoying.. top komentra yozing. нажмите кнопку лайка. написать верхний комментарий . ?? press the .
1 год назад
Sehrli kvadratcha. Магический квадрат. Matematika. #shorts
Магический квадрат. Sehrli kvadratcha. пуловер магический квадрат, магический квадрат sator, магический квадрат 2 класс, .
2 года назад
ALGEBRA 8-SINF 1-DARS 1-QISM. “BIRHADLAR VA KO`PHADLAR”
Ushbu videodarsda siz algebra 8-sinf 1-darsini o`rganasiz. Men 1-darsda 7-sinfni takrorlash 1-qismini o`tib berdim. “Birhadlar va .
2 года назад
18 dars 8 sinf Web-sayt tarkibi bilan ishlash.
WordPressda Web-saytga menyu va sahifalar qo’shishni ko’rib chiqamiz.
1 год назад
8 sinf huquq 1-4 mavzular
Telegram kanalimiz: t//yurist_talaba Instagram kanalimiz: insta//shohjahon_shomurodov.
1 год назад
8-sinf 09.12.21 Online maktab HD (Adabiyot, Geometriya, Ingliz tili, Rus tili)
HD. Online maktab 8-sinf. Videodarslarni muntazam ko`rib borish uchun, kanalimizga obuna bo`ling. ( Adabiyot, Geometriya .
Популярные видео
��Как персонажи Майнкрафта выглядят в Реальности ? #short
КОГДА ДРУГИЕ ДЕТИ Уже не СЛАДКИЕ ��
Sigma cooking part4 ����
Что такое Карибский кризис? #shorts
�� Страшная Монахиня нашла НАС в Майнкрафт и Вот что Произошло
АМИРХАН ОЕВ vs. ЮСУФ АЛИПХАНОВ – НОКАУТ! Исраил VS Джанго. ДРАКА ПОСЛЕ БОЯ! Хамзат Чапанов — Рамазон
Попади И Получи Деньги! Повторяем Трикшоты Dude Perfect! (деньги никто не получил)
Я переехал. (Анимация)
Авто за 150тр без вложений? Это миф! Обслуживаем Поинтер.
БЕРЕМЕННА В 16 ИЛИ ЧЕТЫРЕ СВАДЬБЫ?
ГРОМКИЙ ВОПРОС c Павлом Дедищевым
СОХРАНИ УТОПИ или РАСПЛАВЬ ЧЕЛЛЕНДЖ. *** РАСПЛАВИЛИ IPHONE 14.
Называй меня директором завода! | Завод | 4 серия | [4k]
Қуръонни ёқиш оқибати кўп кутдирмади – нима бўлмоқда? BBC O’zbek Dunyo Yangiliklar
INSTASAMKA – ЗА ДЕНЬГИ ДА (ПАРОДИЯ Демьян)
Хотите хорошо провести время за просмотром видео? На нашем видео портале вы найдете видеоролики на любой вкус, смешные видео, видео о животных, видео трансляции и многое другое
report@zvideox – Почта для связи
Презентация “Жинссиз ва жинсий кўпайиш” 8-синф Биология
КЎПАЙИШГА МОЙИЛЛИК
Эволюция давомида тирик организмларда ҳар қандай кўпайиш мойиллиги келиб чиққан.
Булар
Жинссиз кўпайиш
Насллар ўртасида генетик ахборотнинг алмашаниши билан боғлиқ бўлмаган кўпайиш шакли
Жинсий кўпайиш
Жинс ҳужайраларининг ёрдами билан боғлиқ бўлган кўпайиш шакли
Жинссиз кўпайиш
Оддий бўлиниш
Куртакланиш
Споруляция
Жинссиз кўпайиш
ВЕГЕТАТИВ КЎПАЙИШ
ФРАГМЕНТАЦИЯ
КЛОНЛАШТИРИШ
ЖИНСИЙ КЎПАЙИШ
Жинсий кўпайишда махсус ҳужайралар – жинсий ҳужайралар ёки гаметалар иштирок этади (грек тилидан “гамето” – “аёл”, “гаметс” – “эркак”, лотин тилидан “геметес” – “жуфт”). Улар қоида бўйича ота-оналик организмларида пайдо бўлади. Гаметаларнинг қўшилиши натижасида пайдо бўлган янги организм ота-оналарнинг ирсий ахборотларини олиб юради.
ЭРКАК ЖИНСИЙ ҲУЖАЙРАСИ
Сперматогенез эркак жинсий ҳужайралари – сперметозоидлар ҳосил қилиш билан характерланади.
ЖИНСИЙ ҲУЖАЙРАЛАРНИНГ ТУЗИЛИШИ
Сперматазоид эркак гаметаси. Унда унчалик катта бўлмаган ҳаракатчан бош, бўйин ва дум бўлади.
ЖИНСИЙ ҲУЖАЙРАЛАРНИНГ ТУЗИЛИШИ
Урғочи жинсий ҳужайра – тухум ҳужайра. У доирасимон, ядроси бор, барча органоидлар ва кўп озиқ моддалар тўпланган ҳаракатсиз ҳужайра.
УРҒОЧИ ЖИНСИЙ ҲУЖАЙРАСИ
Овогенез (оогенез) – урғочи жинсий ҳужайралар – тухумларни ҳосил қилиш билан характерланади.
Гаметалар ўзгача бир типдаги бўлинишнинг натижасида пайдо бўлади, бунда хромосомаларнинг сони дастлабки оналик ҳужайрадагига қараганда икки марта камаяди. Иккита гаметаларнинг қўшилиши натижасида хромосомалар сони икки марта ортади, яъни жуфт хромосома тўплами тикланади. Бундай қўшилишдан келиб чиққан ҳужайранинг барча хромосомаларининг ярми оталик, ярми эса оналик бўлади.
ЖИНСИЙ ЖАРАЁН ТИПЛАРИ
Гетерогамия – турли ўлчамдаги икки ҳужайранинг бирлашиши
Изогамия – ҳаракатсиз тухум ҳужайра ва ҳаракатчан сперматазоидларнинг бирлашиши
Оогамия – катталиги тенг бўлган икки жинсий ҳужайраларнинг бирлашиши
Партеногенез – уруғланмаган тухум ҳужайранинг ривожланиши
КЎПАЙИШ ОРГАНЛАРИ
Ўсимликларда
Ҳайвонларда
Антеридия
Архегония
Жинсий безлар
Уруғдонлар
Тухумдонлар
Эмбриондан кейин ривожланиш
Организмнинг мустақил ривожланиши туғилгандан кейин ҳам давом этади, ҳомила тўлиқ шаклланган бўлсагина, у тухумдан ёки она танасидан ташқарида мустақил яшай олади. Организмларнинг туғилгандан кейинги ривожланиши эмбриондан кейинги ривожланиш дейилади.
БЕВОСИТА РИВОЖЛАНИШ
Бевосита ривожланиш айланишсиз боради. Туғилган организм етилган организмга ўхшаш ва фақат катталиги, танасининг пропорцияси ва баъзи органларнинг етилмаганлиги билан фарқ қилади (балиқлар, судралиб юрувчилар).
БАҚАНИНГ БИЛВОСИТА РИВОЖЛАНИШИ
ИКРА
БАҚАЧА
ИТБАЛИҚ
ЕТИЛГАН БАҚА
ЎСИШ
Якка ривожланишнинг характерли хоссаси – бу организмларнинг ўсиши. Барча ҳайвонлар ўсиш характери бўйича икки қисмга бўлинади:
Маълум
Номаълум
Ҳайвонларнинг ўсиш тезлиги ҳаётининг барча даврларида ўзгариб туради ва гармонлар назоратида бўлади.
ҚАРИЛИК ВА ЎЛИМ
Ҳаётнинг узоқлиги якка организмнинг ўзгачалигига боғлиқ. Мас.: сичқонлар атиги 4 йил яшаса, қарға 70 йил яшайди, чучук сув молюскаси 100 йил умр кўради. Организмнинг якка ривожланиши қарилик ва ўлим билан тугайди.
Қарилик – биологик қонуният, у барча организмларга тегишли. Қарилик жараёнида барча системалар ўзгаради, уларнинг структураси ва функциялари бузилади.
УЙГА ВАЗИФА
59-60 § ўқиш ва мавзуга оид кластер ёки ижодий иш ёзиш.
ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!
ОМАД ҲАМИША ҲАМРОҲИНГИЗ БЎЛСИН!
© CdnPdf – бесплатная платформа книг, документов и журналов в формате PDF 2023
Материалы взяты из открытых источников, по всем вопросам обращайтесь по адресу pdfbooklisten@gmail