Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi
javob berish mumkin.
Algebra I
�� Matematika darslarida yoki imtihonlarga tayyorgarlikda qiynalyapsizmi? Yoki siz o’qituvchimisiz? Attestatsiya yaqinmi? Bizning onlayn algebra kursimiz hozirgacha 6000dan ortiq o’quvchi va o’qituvchilarga matematikadan sinfida birinchi bo’lishga, orzu qilgan top universitetiga grantga kirishiga va attestatsiyadan o’tib oyligini oshirishga sababchi bo’ldi!
�� Ushbu top kursimiz 5-sinfdan 11-sinfgacha boʻlgan barcha algebra mavzularini, ya’ni natural son, kasrlardan tortib to trigonometriya va hosilalargacha bitta bittalab mukammal o’rgatadi. IMO xalqaro matematika olimpiadasining kumush va bronza medallari sovrindori, O‘zbekiston xalqaro matematika olimpiada jamoasi murabbiyi malakali ustoz Umid Raxmonovning maxsus dars o’tish usullari bilan siz algebra bo‘yicha har qanday misol va masalalarni ishonch bilan yechishni o’rganasiz.
�� Bizning o’quvchilarimiz quyidagi ajoyib natijalarga erishdilar va erishib kelmoqdalar:
�� Eng sara oliy o’quv yurtlariga grantga kirishga
�� Matematika boʻyicha tanlovlar gʻolibi bo’lishga
�� Attestatsiya va sertifikat imtihonlaridan muvaffaqiyatli o’tib oylik maoshi 50%gacha oshishiga
�� Maktabda akademik natijalari yaxshilanib top o’quvchilar qatoriga kirishga
���� Onlayn kursimiz sizga quyidagilarni taqdim etadi:
✅ Eng sifatli va keng qamrovli video darslar
✅ Tushunishni mustahkamlash uchun har bir mavzudan keyin mashqlar
✅ Telegram yopiq guruhida o’zingiz kabi maqsadi katta yoshlar bilan kursga oid bahs munozaralar
✅ Bepul algebraga oid vebinarlar
✅ Imtihonlarga tayyorlanish bo’yicha bepul master klasslar
�� Bularning barchasi quruq emas! Bizning kursimiz ushbu kursni o’qib ajoyib natijalarga erishgan minglab talabalarning 5 yulduzli reytingiga ega. Mana, ba’zi talabalarimiz fikrlari:
“Judayam zo’r, men oldin ham kursni sotib olgandim yoqganligi uchun yana boshqatdan sotib oldim. Gap yo’q!” – Islom Usmonov, Mirzo Ulug’bek tumani
“Algebra kursi uchun to’lov qilganimiz dengizdan bir tomchi. Darslar juda ajoyib tushunarli va sodda o’tilgan!” – Sherzod Vaisov
“Kursning saviyasi juda ham a’lo darajada ekan. Haqiqiy professional tashkil etilgan kursligiga birinchi darsdayoq amin bo’ldim. Ochig’i hech ikkilanmay ushbu kursni olishni tavsiya qilaman. Afsuslanmaysiz. “ – Normurod Jumayev, Samarqand shahar
�� Cheklangan muddatga 499’000 so’mlik kursni maxsus 20%lik chegirma bilan 399’000 ga xarid qilishingiz mumkin. Ushbu ajoyib taklifni qo’ldan boy bermang! Taklif faqat 5-martgacha amal qiladi!
�� Hoziroq ro’yxatdan o’ting va 2023-yilning eng muvaffaqiyatli talabalari jamoasiga qo’shiling! ��
Quyida algebra videodarsidan lavhalar ko’rishingiz mumkin:
Tenglamalarni yechishga o’rgatish mrtodikasi
atamalarni va amallarni puxta o’zlashiradilar amalda qo’llaydilar.
Ikkinchi tarafdorlari esa qachonki o’quvchi amal o’rtasidagi bog’lanish va
amallarni o’zlashtirib tegishli atamalarni hamda tenglamalarni arifmeti
usulda qo’llaydigan qonunlarni ongli ravishda bir qolibga sola olsagina
tenglamalarni yechishga o’rgatish jarayoniga o’tish mumkin.
Boshlang’ich sinf o’quvchilarning algebraik bilimlarni va tushunchalarni
shakllantirishda ifoda, tenglama va tengsizlik tushunchalarni o’rnini
nihoyatda kattadir. O’quvchilar tomonidan tenglamalarni tuzish va ularni
bajarishga oid topshiriqlar tafakkurga yo’naltirilgan ijodiy mazmundagi
topshiriq ko’rinishlardan biridir. Bunday turga mansub topshiriqlarni.
d)tengsizlik tuzish shularga ajratib tahlil qilinadi.
O’quvchiarda ifoda tuzish malakasi shakillantirgandan so’ng ifoda tuzish
biroz murakkablashtiriladi. Endi ularda ifoda tuzish emas balki “noma’lum
qo’shiluvchini topish”, noma’lum kamayuvchini topish, noma’lum
ayriluvchini topish kabi murakkablashtirilgan ifodalarni tuzish masalasi
Hozirgi zamon uslubiyatida tenglamalar yechishni o’rgatishda III bosqichda
ish olib boriladi.
II.x harfi bilan x+2=5, x-3=4 kabi eng sodda tenglamalarda ma’lumsonni
belgilash uchu qabul qilingan.
III.Tenglamalarni amallaning va natijalari orsidagi bog’lanish asosida
Tayyorgarlik ishi 1dan 10gacha bo’lgan son bilan tanishtirish darslarda
1-sinf matematika darsligida quyidagi mavzulardagi misollar orqali tanishi
3 + * =4 * + 2 = 5 misollar ham rasmlar orqali ifodalanadi.
Sonlar bir qavatdagi darajalarda yashashadi sonning qo’shnisini nomini aytish
kerak bo’ladi. Agar o’quvchilar topshiriqning uddasidan chiqa olmasalar, u
holda quyidagi savollar orqali o’quvchilarga yengillik beriladi. 9sonini hosil
qilish uchun 7ga qanday sonni qo’shish kerak? 0,1,2 sonlarinidan qaysilikini
bilib olishimiz kerak. 7+0 ni qo’shsak 7 hosil bo’ladi, 0 bo’lmaydi. 7+2=9
bo’ladi demak javob 2ga teng hisoblanadi. Oquvchilarga tez –tez shuday
misollar yordamida ko’plab misollar yechtirsa birin- ketin shunday
ko’rinishdagi misollar bian tanishib boraveradilar. O’quvchilarga
mustahkamlash uchun topshiriqlar beriladi.Masalan x-4, x+3=11, 5>3, 8+x=12
O’qituvchi bolalardan asoslab berishni so’raydi.
“Nega x+3=11, 8+x=12 yozuvlarinitanladingiz? Tenglamalarni yechish nimani
Tenglama yechish, demak, shunday sonni topish degan so’zki, uni berilgan
tenglamaga qo’yilganida to’g’ri tenglik hosil bo’ladi. Masalan: x+3=7
yechadigan o’quvchi bunday mulohaza yuritadi: 1soni tenglamaning yechimi
emas, chunki 1+3=4 tenglamada esa 7 berilgan; 2+5=7 teng degan fikrga keladi.
3-sinfda rivojlantiruvchi ta’lim maqsadlarini nazarda tutib, 8*x=8, 7+x=7
ko’rinishdagi tenglamalar yechiladi. Yechishda qandaydir sonni 8ga
ko’partiganda 8hosil bo’ladi. Bu son 1 sonni hisoblanadi, chunki har qanday
sonni 1ga ko’ytirsak o’sha sonni o’ziga tengdir.
Tenglamalarni yechishning III bosqichi shakllantiriadi.
Bu vaqtda kelib o’quvchilar noma’lum qo’shiluvchi, ayriluvchi, kamayuvcgi,
bo’linuvchi, bo’linmalar bilan tanishgan bo’ladilar. Amallarning komponentlari
va natijasi orasida bog’lanishni bilishlariga tayanib tenglamalar
yechayotganlarida, bolalar 3ta qoida haqidagi bilimlarini qo’llay olishlari kerak.
Shu sababli tenglamalarni yechishda bunday xatoliklarga yo’l qo’yiladi:
1. Noma’lum qo’shiluvchini topishda yig’idiga ma’lum qo’shiluvchini qo’shib
yuboradilar. x+20=37; x=37+20; x=57
2. Kamayuvchini topishda ayirmadan ayriluvchini ayiradilar.
x-30=54, x=54-30, x=24
3. Ayiriluvchini topishda ayirmaga kamayuvchini qo’shadilar.
20-x=14, x=14+20, x=34
Tenglamalarning ildizlarini topishga doir topshiriqlar beriladi:
1. Hisoblashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.
Topshiriqlarning mazmunidan ko’rinib turibdiki, o’quvchilar tenglama
“ildizi” degan yangi tushunchani o’zlashtirishga qaratilgan.
2. Hisolashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.
3. O’tilganlarni takrorlashda shakli yuqoidagi kabi topshiriqlarga o’xshash
mashqlarni ham qo’llash mumkin. Masalan, 10,100,1000ga ko’paytirishda
quyidagilar tavsiya etiladi.
4. Ko’paytirishning taqsimlanish xossasini takrorlash uchun mashqlar.
5. O’tilganlarni takrorlashga doir quyidagi mashqlar foydalidir.
Hisolashlarni bajarmasdan turib tenglamlarning ildizini toping.
6.Ko’rsatilgan tenglama juftliklarining har birida ildizlarining to’g’riligini
a) x+(90+30)=180 (x+90)+30=180
7.Quyida keltirilgan tenglamalarda “x” o’rniga istalgan son qo’yilsa, ifodaning
ikkala tomoni ham teng chiqadi.
Bu kabiy topshirqlani muhokama qilish hamda bajarish jaroyonida “+”,
ko’paytirish xossalarini va tenglamalarini bajarish qoidalariga rioya qilishni
8. 18484:6=3080(4q) qoldiqli bo’lishga doir misoldan foydalanib,tenglamalarni
O’quvchilar namunada berilgan misol b-n har bir tenglamani taqqoslaydilar,
kompanentilar orasidagi bog’lanishlar hamda qoldiqli bo’lishdagi natija
haqidagi bilimlarini qo’llab “x” o’rniga qo’yiladiga sonni oson ravishda
belgilab oladilar. Masalan, 18484=3080*x+4 tenglamada x=6, chunki bo’luvchi
qoldiqqa ortirilgan noto’liq bo’linma va bo’linuchining ko’paytmasiga teng.
9.Berilgan misollarda qoldiqni “x” harfi b-n belgilaymiz
Yuqoridagi kabi mashqlar orqali o’quvchilarning komponentilar orasidagi
bog’lanishlar va qoldiqli bo’lishdan chiqqan natijalar haqidagi bilimlari
takrorlanadi. Masalan, qoldiq (“x”) ni topib ayirib, hosil bo’lgan ifodaning
qiymatini bo’linuvchiga bo’lamiz.
10.Ustun b-n yechiladigan misolda foydalanib, tenglamalarning ildizlarini
Bu kabi tenglamalarda “x”ni topish u-n qo’shish amali ayirish amali b-n,
ko’paytirish amali bo’lish amali b-n yechib topiladi.
a)375*x=9000 tenglamaning ildizini topish uchu ustun b-n yechiladigan misolni
tahlil qiladilar. Agar bu misolda 375- birinchi ko’paytuvchi , 9000 esa uning
qiymati bo’lsa, u holda 2-chi ko’paytuvchi x=24 bo’ladi.
11. Tenglama tuzib yechiladigan masalalar va ularni o’rganish metodikasi .
Dasturning asosiy talablariga xatto eng sodda tenglamalarning yecha olish
uquvlari ham kiritilgan.
Masalalarni tenglamalar usuli bilan yechish ham shu maqsadlarni ko’zda
tutadi.O’quvchilarga tenglamalar tuzish va uni yechish o’rgatish metodikasi
ayrim masalalarni tenglamalarni tuzish yordamida yechish imkonini beradi.
Masalalarni tenglamalar usuli bilan yechish masalaning mazmunini
o’zlashtirishga, uni puxta tahlil qilishga yordam beradi. O’quvchilar berilgan va
izlanayogan miqdorlar qaysi amalning qanday komponentlari ekanligini
aniqlashni o‘rganadilar. Dastlabki, vaqtlarda o’quvchilar masalaning ma’nosi
b’yicha tenglamalar tuzadilar, tuzilgan tenglama bo’yicha amallarning
koponentilar nomlarini aniqlaydilar, amallarning qaysi koponenti ma’lum ekani
va masalada qaysi koponenti noma’lum ekanligini aniqlaydilar .Tenglamalar
tuzish usuli b-n yechiladigan dastlabki masalalar mana bunday ko’rinishda
bo’ladi. Quyida siz b-n birgalikda 4-sinf Matematika darsligida berilgan misol
va masalalarni ko’rib chiqamiz.
№ 233. Masalani tenglama tuzib yeching
Agar noma’lum songa 420 soni qo’shilsa , 600 soni hosil bo’ladi. Shu noma’lum
Noma’lum sonni x harfi b-n belgilaymiz. Noma’lumni belgilab olganimizdan
keyin mana bunday ko’rinishga ega bo’lgan tenglama hosil bo’ladi.
Masalani tahlil qilib unga tegishli bo’lgan qisqa yozuvni tuzib olamiz.
-masalada sonlar ustida qanday amal bajarilgan? “+” belgisi qo’yiladi.
– ikkita son qo’shilmoqda
– birinchi son noma’lum sonni [x] b-n belgilaymiz.
-ikkinchi son 420 “+” belgisidan o’ng tomonda qo’yiladi
-“Hosil bo’ladi” so’zini “=” belgisi b-n ifodalaymiz
-natijada 600 hosil bo’ladi u “=” belgisidan keyin yoziladi
– tuzilgan ifoda tenglama deb ataladi
-ifodada “=”, “x” bo’lganligi uchun tenglamadir
-Ifodada “+” bo’lsa birinchi qo’shiluvch, 2-chi qo’shiluvchi.
-Qo’shish natijasi yig’indi deb ataladi
Endi masalalarni tenglamalar tuzish usuli bilan yechishda uncha katta
bo’lmagan sonli, suvjetli masalardan ham foydalanishimiz mumkin. Biz buni
quyida 1-sinf kitobida keltirilgan masala misolida o’rganamiz.
Masala:avtosalonda ertalab 89ta avtobus bor edi. Bir necha avtobus ishga chiqib
ketgandan keyin, avtosalonda 80ta avtobus qoldi. Nechta avtobus ishga chiqib
Ishga chiqdi-? Ta
Masalaning mazmuniga ko’ra 89-x=80 tenglama tuziladi,
ma’lum ekanligi, noma’lum esa ayriluvchi ekanligi aniqlanadi.
Tuzilgan tenglama noma’lum qo’shiluvchini topish asosida, yechim masalaning
ma’nosi bo’yicha tekshiriladi va javob yoziladi.
Shunday qilib,o`quvchilar masalaning mazmuni ustida ishlash jarayonida uni
odatdagi tilimizdan matematika tiliga o`tkazadilar .Bu esa masala shartiga ko`ra
tenglamalar tuzishga ,undagi ma’lum va noma’lumlarni aniqlashga yordam
Boshlang`ich ta`lim dasturining asosini tashkil qiluvchi arifmetik materiyallar
umumlashtirish maqsadga muvofiq bo`ladi.Shu munosabat bilan 3-
4sinflarda noma`lum bilan berilgan masalalar yechishga , noma’lum
qatnashgan ifodalar tuzishga alohida e`tabor qaratiladi .
Tegishli arifmetik masalalar qarab chiqish bilan bog`liq holda tenglamalarni
yechish bilan bog`liq ish asta-sekin kuchaytirib boriladi.
2.1 Tengsizlik tushunchasini kiritish metodikasi .
Boshlang`ich matematika dasturi o`z oldiga bolalarni sonlar bilan matematik
ifodalarni taqqoslash ,natijalarini ,,>’’ ,, “ munosabatlarining bolalar ongiga yetqazishni yaxshi usuli
hisoblanadi.Katta va kichik doirachalar sonlarni taqqoslashda doiracha ostiga
bittadan kichik doira qo’yiladi. Agar katta doiracha juftsiz qolsa, katta
doirachalar ko`p, kichik doirach juftsiz qolsa, kichiki ko`p bo`ladi.
Bir xillarni emas, balki har xil hollatdagi narsalarni taqqoslash kerak.
O’qituvchi qo’liga bir daftar oladi va savol qo’yadi “bu daftarlar birinchi
qatordagio’quvchilarga yetadimi?” Agar bolalar birinchi qatordagi bolalar sonini
va daftarlar sonini sanashni taklif qilishsa, savolga narsalarni sanamay turib ham
javob berish mumkin.
Katta, kichik munasabatlarining mazmunini tushuntirishdagi muhim qadam
taqqoslanayotgan guruhlarni birida narsalar soni 2-ga qaraganda nechta
ortiqligini bajarishdan iborat.
Shu maqsadda quyidagi mashqlar berilgan,
1) bilingchiqaysi uchburchaklar ko’p
qizil uchburchaklarni (4) yoki yashil uchburchaklarmi (5)
2.Oltita kvadratni qo’ying, tagiga shuncha doiracha qo’ying doirachalar
kvadratlarga qaraganda bitta ortiq bo’lishi uchun nima qilish kerak?
Uchburchaklar ortiq bo’lishi uchun bir nechta uchburchak qo’shish kera.
Birinchi o’nlik sonlarni raqamlash o’rganilayotganda sonlarni taqqoslashga
o’tiladi. Boshqa sonlarni taqqoslash amalga oshiriladi.
Keyinchalik sonlarni taqqoslashda o’quvchilar bu sonlarning natural qatoridagi
o’rinlariga asoslanishlari mumkin.
5soni 6 kichik,chunki sanoqda 5 , 6 dan oldin aytiladi, yoki 6,5 dan katta, chunki
6 sanoqda 5dan keyin aytiladi.
100 ichida sonlarning raqamlashni o’rganishda sonlarni taqqoslash yo ularning
natural qatordagi o’rinlari asosida yo sonlarning tarkibini bilish asosida tegish
xona sonlarini yuqori xonasidan boshlab taqqoslash asosida amalga oshiriladi.
81>72, chunki 8 o’nlik, 7o’nlikdan katta;
46>42, chunki o’nliklari teng bo’lgani b-n ham birinchi sonning birligi, ikkinchi
son birligidan katta.
Aniq sonlarni taqqoslash
Bilan birga bolalarni uzunliko’lchovlarida ifodalangan ismli sonlarni
taqqoslashga ham o’rgatish kerak. Ismli sonlarni taqqoslashga asoslaniladi.
Bolalar, masalan, 1dm va 6sm sonlarni taqqoslar ekanlar, oldin tegishli
kesmalarni chizishadi va bu kesmalar, oldin tegishli kesmalarni chizishadi va bu
kesmalarni taqqoslab, qaysi son katta, qaysi son kichik ekanligi haqida xulosa
O’quvchilarda katta kesmaga teng kesmalarga teng sonlar mos kelishi haqida
yaqqol tasavvur hosil bo’lguncha ismli solarni taqqoslash kesmalar
taqqoslashga asoslanib olib boriladi.
Miqdorlarni taqqoslash avval narsalarning o’zlarini berilgan xossasi
bo’yicha taqqoslashga asoslanib bajariladi, keyin esa miqdorlarning son
qiymatlarini taqqoslash asosida amalga oshiriladi, buning uchun berilgan
miqdorlar bir xil o’lchovlarda ifodalab olinadi.
1. Tengliklar to’g’rimi yoki noto’g’rimi tekshirib ko’ring
2m 5sm=25sm, 1t 800kg=4800kg, 100min= 1soat
2. Teng miqdorlarni tanlab qo’ying. 7km 500m=. m, 3080kg =. t. kg.
3. Son qiymatlarni shunday tanlab qo’yingki, yozuv to’g’ri bo’lsin.
xsoat 16. 17t500sr 4,
2. 72:k 5, 2 5, 2 20
3. Yozilmay qolgan son ishorasini qo’yish
Bunday yozuv hosil bo’ladi.
O’qitishning ikkinchi yili boshida tengsizlik atamasini o’zi kiritiladi.
“Katta yoki kichik” atamalarini bilish shu yerning o’zida tengsizliklarni ajrata
olishga doir ishda mustahkamlanadi. Shundan keyin (100,1000, ko’p xonali
sonlar konsentrlarida soni tengsizliklari b-n bajariladi. Arifmetik amallarning
xossalari haqidagi bilimlarni mustahkamlash va qo’llashda foydalinadi.
a) Ifodalarni hisoblashlarni bajarmay turib taqqoslaydi.
7*6 va 6*7 (6+3)*8 va 6*8+3
9+8 va 8+9 bu kabi mashqlarni qo’shish va ko’paytishning o’rin
almashtirish xossasi qoidasi mustahkamlanadi.
b) Sonlarni taqqoslaydi 9427va9518
Ikkinchi son birinchi sondan katta
c) Ifoda va sonni taqqoslaydi 800-423va 800
O’quvchilar topshiriqni bajarishda mulohaza yuritadilar ”
tushunchalarini shakllantirish, o’quvchilarni farqlay olishga o’rgatish
malakalarini rivojlantirushni nazarda tutadi.
Demakki, har bir o’qituvchi o’quvchilarni dars jarayonida foalashtirishi,
bolalarning matematik ko’nikmalarini, tenglama va tengsizliklarni tuzish va uni
yecha olish malakalarini rivojlantirib borishi lozim.
1. Karimov I.A.”Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining
poydevori” Toshkent: “Sharq” 1997
2. Karimov I.A “Yuksak ma’naviyat –yengilmas kuch” Toshkent 2008
3. O’zbekiston Respublikasi “Ta’li to’risidagi qonuniy barkamol avlod-
O’zbekiston taraqqiyotining poydevori” Tosh.1997
4. O’zbekiston Respublikasi xalq ta’lim vazrligi Respublika ta’lim
5. O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”
6. Boshlang’ich ta’lim konsepsiyasi Tosh. 1998
7. Jumoyeva M.E. , Tojieva Z.G’. “Boshlang’ich sinflarda matematik
o’qitish metodikasi” Tosh. 2005
8. Bikbayeva N.U. ,Sidelniqova R.U. , Adambekova G.A. “Boshlang’ich
sinflarda matematik o’qitish metodikasi” Tosh. 1996
9. Levenberk L.Sh. , Ahmadjonov I.T., Nurmatov A. N. “Boshlang’ich
sinflarda matematik o’qitish metodikasi” Tosh. 1985
10. Bikbayeva N.U, Yangaboyeva E, Matematika 3-sinf u-n darslik
11. Boshlang’ich ta’lim jurnali 7-son 2007 28-29-30-betlari
12. Boshlang’ich ta’lim jurnali 9-son 2008 28-29-betlari
13. Boshlang’ich ta’lim jurnali 9-son 2009 30-31-betlari
2. Tenglamalar tushunchasini kiritishga tayyorgarlik………….11-15
3. Tenglama tushunchasini kiritish…………………………….15-18
4. Tenglamalarni yechishga o’rgatishmetodikasi (amal komponentlari va ular
orasidagi bog’lanishlarga asosan)………………………18-22
5. Tenglama tuzib yechiladigan masalalar va ularni o’rganish
6. Tengsizlik tushunchasini kiritish metodikasi. 24-26
7. Tengsizliklarni yechishga o’rgatish metodikasi. 26-28
9. Foydalanilgan adabiyotlar……………………. 33
Al-Xorazmiy nomidagi Urganch Davlat Universiteti
Pedagogika fakulteti “Boshlang’ich ta’lim va sport
tarbiyaviy ishi” ta’lim yo’nalishi 4- bosqich talabasi
Davletova Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan
tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi”
mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi.
O’zbekiston Respublikasi mustaqqil davlat bo’lganidan keyin katta sinovlarni
boshidan kechirib, qiyinchilik va to’siqlardan o’tibgina qolmasdan, balki
iqtisodiy va madaniy hayotimizda iz qoldiradigan ko’plab sharafli ishlarni
O’zbekiston Respublikasining yangi, mustaqil sharoitda rivojlanishi 1-navbatta
milliy mustaqil mafkuraning yaratilishi muomosini ilgari surmoqda.Yangi
mafkura yosh avlodni sog’lomlashtirish bilan bog’liq bo’lib, u bolalarning
faqatgina jismoniy sog’lom bo’lishigina emas, balki ma’naviy jihatdan ham
barkomol bo’lishini o’z ichiga oladi. O’qituvchilarning hayotda faoliyat tutishi
ko’p jihatdan ularning ma’naviy madaniyatini shakllantirishni belgilab beradi.
Ana shulardan kelib chiqib, tadqiqotning tanlangan mavzusi dolzarb mavzu
Bugungi bozor iqtisodiyoti sharoitida yoshlarga ta’lim-tarbiya berishning
samaradorligini oshirish, uning sifatini yanada yaxshilash masalalari bugungi
kunda dolzarb muomolardan biridir. Ana shu nuqtai nazardan yoshlarni erkin
fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ma’naviy- axloqiy jihatdan yetuk, komil
inson bo’lib yetishishida matematika fanining ro’li beqiyosdir.
Ushbu bitiruv malakaviy ishning mavzusini dolzarbligi bitiruvchi tomonidan
yetarlicha chuqur ilmiy jihatdan ishlangan. Bitiruv malakaviy ishning kirish
qismida muomoning dolzarbligi bitiruvchi tomonidan asoslab berilgan.
Bitiruv malakaviy ishida algebraik materiallarning nazariy asosi ochib berilgan.
Tenglama tushunchasini kiritish etaplari metodik adabiyotlar asosida tahlil
qilingan.Tengsizlik tushunchasini, ularni o’rganish darslikda berilgan misollarni
tahlil qilish asosida ochib berilgan.
Xulosa Bitiruv malakaviy ishining natijalari, qilingan xulosalar aks ettirilgan.
Men Davletova_Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan
tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi” mavzusidagi bitiruv
malakaviy ishini tugallagan deb hisoblab, uni himoya qilishga tavsiya qilaman.
Taqrizchi: Yangibozor tumanidagi 14- son umumta’lim
maktab o’qituvchisi Ibragimova O.
Al-Xorazmiy nomidagi Urganch Davlat Universiteti
Pedagogika fakulteti “Boshlang’ich ta’lim va sport
tarbiyaviy ishi” ta’lim yo’nalishi 4- bosqich talabasi
tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi”
mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi.
Respublikamizda xalq ta’limini demaqratlashtirish, insonparvarlashtirish
va o’quchilarni erkin fikrlash qobiliyatlarinib rivojlantirish orqali ularda
matematik ko’nikmalarini shakllantirishga alohida e’tibor qaratmoqda.
Maskur talablarning amalga oshirishda o’quv jarayonini to’g’ri tashkil
qilinishi hamda darslik va o’quv qo’llanmalarini mavjudligi katta
O’zbekiston Respublikasining yangi, mustaqil sharoitda rivojlanishi 1-
navbatta milliy mustaqil mafkuraning yaratilishi muomosini ilgari
surmoqda.Yangi mafkura yosh avlodni sog’lomlashtirish bilan bog’liq
bo’lib, u bolalarning faqatgina jismoniy sog’lom bo’lishigina emas, balki
ma’naviy jihatdan ham barkomol bo’lishini o’z ichiga oladi.
Yoshlarninglarning erkin fikrlash qobiliyatlarinib rivojlantirish, ma’naviy-
axloqiy jihatdan yetuk, komil inson bo’lib yetishishida matematika
fanining ro’li beqiyosdir. Ana shulardan kelib chiqib bitiruv malakaviy
ishining mavzusi to’g’ri tanlangan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishning mavzusini dolzarbligi bitiruvchi
tomonidan yetarlicha chuqur ilmiy jihatdan ishlangan. Bitiruv malakaviy
ishning kirish qismida muomoning dolzarbligi bitiruvchi tomonidan
asoslab berilgan. Bitiruv malakaviy ishning kirish qismida muomoning
dolzarbligi bitiruvchi tomonidan asoslab berilgan.og’zaki hisoblash
jarayonida darchali misollarni yechish asosida tenglamani kiritishga
asoslangan. Tenglamani yechish esa amal komponentlari ular orasidagi
bog’lanishga asosan ochib berilgan.
Xulosa Bitiruv malakaviy ishining natijalari, qilingan xulosalar aks
Men Davletova Xosiyatning “Boshlang’ich sinflarda matematikadan
tenglama va tengsizliklarni o’rganish metodikasi” mavzusidagi bitiruv
malakaviy ishini tugallagan deb hisoblab, uni himoya qilishga tavsiya
Ilmiy rahbar: G’. Xudayberganov
Document Outline
- MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
- UNIVERSITETI
- DAVLETOVA XOSIYAT QOZOQOVNANING
- Urganch- 2012 yil
- O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
- MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
- AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT
- DAVLETOVA XOSIYAT QOZOQOVNANING
- Urganch- 2012 yil
- MALAKAVIY – BITIRUV ISHINI BAJARISH
- GRAFIGI.
- Bitiruv talaba _____________
- Malakaviy- bitiruv ishini tayyorlash bo’yicha topshiriq
- Talaba Davletova_Xosiyat________________________________
- Tenglama tushunchasini kiritishga tayyorgarlik________________
- Rahbar____________
- Kafedrasi mudir: dots. S.Ollaberganova
- Bitiruv-malakaviy ish loyihasi rahbari: ______________________
- III.Xulosa
- Kirish
- Ayirish amali uchun
- Tenglama tushunchasini kiritish
- 5+x=8 Tenglama
- X +3=11
- X=11-3
- Namuna: x -18=22
- Tenglamani yeching
- 9.Berilgan misollarda qoldiqni “x” harfi b-n belgilaymiz
- № 233. Masalani tenglama tuzib yeching
- Aniq sonlarni taqqoslash
- Tengsizliklar tuzishning ikki jihatini qarash m-n.
- C+23
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling