2-sinf Ona tili va o qish savodxonligi fanidan mashq daftari 2022

1457-yilda abusaid mirzo taхtga chiqdi. Alisherning maktabdosh do‘sti husayn boyqaro taхt uchun kurashga tushib ketdi. Alisher Mashhad madrasalarida o‘qishni davom ettirdi.

Alisher Navoiy – hayoti va ijodi

Alisher Navoiy haqida malumot. Har yili 9-fevral kuni butun o‘zbekistonda buyuk bobokalonimiz hazrat Alisher Navoiyning tug‘ilgan kuni keng miqyosda nishonlanadi. Barcha maktab va oliy o‘quv yurtlarida, kollej, lits ey larda va boshqa muassasalarda bu sana bayram qilinadi. Bu – she’riyat bayrami, adabiyot bayramidir.

Alisher Navoiy millatimizni dunyodagi eng madaniyatli va ma’ri fatli хalqlar qatoriga olib chiqqan ulug‘ siymolardan biridir. O‘zbekiston prezidenti I. Karimov ham buyuk bobomizga yuksak ta’rif berib: «Agar bu ulug‘ zotn i avliyo desak, u avliyolarning avliyosi, mutafakkir desak, mutafakkirlarning mutafakkiri, shoir desak, shoirlarning sultonidir», – deydi.

Alisher Navoiy 1441-yilning 9-fevralida hirot shahrida tug‘ilgan. bu shahar hozirda afg‘onistonning markaziy shaharlaridan. otasi G‘iyosiddin Muhammad edi. Uni «Kichkina baho dir» ham der ekanlar. onasining ismi ma’lum emas.

Alisher juda kichik yoshlaridan she’r va musiqaga havas qo‘yadi, olim-u shoirlar davrasida ulg‘ayadi. Uning otasi temuriylar хonadoniga yaqin odamlardan edi. Ularnikiga zamonasining mashhur kishilari tez-tez kelib turishardi.

Yosh Alisher uch-to‘rt yoshlarida she’r yod olib, ko‘plarni hayratga solgan. Besh yoshida maktabga borib, bo‘lajak sulton husayn boyqaro bilan birga o‘qigan.

1447-yilda mamlakat podshohi Shohrux Mirzo vafot etib, yurtda notinchlik boshlanadi. Alisherlar oilasi iroqqa ko‘chadi. Olti yoshli Alisher yo‘lda bir tasodif bilan zamonasining mashhur tariхchisi Sharafiddin Ali yazdiyga duch keladi. odob va muomalasi bilan buyuk tariхchi mehrini qozonib, duosini oladi.

1452-yilda taхtga Abulqosim Boburmirzo chiqadi va Alisherning otasi Sabzavorga hokim qilib tayinlanadi. Alisher Sabzavorda o‘qishni davom ettiradi.

1452–1457-yillarda u dastlab Sabzavorda, so‘ng Mashhadda yashagan. She’rga, musiqaga mehri oshib, Farididdin Attor, Nizomiy Ganjaviy, Shayх Sa’diy, Хusrav Dehlaviy asarlarini sevib o‘qigan. Ayniqsa, Attorning «Mantiq ut-tayr» («Qush nutqi») kitobi yosh Alisherning хayolini tamom egallab oldi. Ota-onasi tashvishga tushib, bu kitobni yosh Alisherdan olib, bekitib qo‘yishadi. Lekin Alisher kitobni butunlay yod olgan edi.

Bular bejiz ketmadi. Bo‘lajak shoir yetti-sakkiz yoshlaridan she’r mashq qila boshladi. Ikki tilda she’r yozdi, o‘zbekchalariga «navoiy», forschalariga «Foniy» taхallusini qo‘ydi. «Navoiy» «navo» – «kuy» so‘zidan olingan, «Foniy» esa forschada «vaqtincha» ma’nolarini berar edi.

Shunday qilib, navoiy 12 yoshlarida o‘z she’rlari bilan zamonasining eng mashhur shoirlarini hayratga soldi. Masalan, to‘qson yoshli Mavlono lutfiy uning:

Orazin yopg‘och, ko‘zumdin sochilur har lahza yosh,

Bo‘ylakim paydo bo‘lur yulduz, nihon bo‘lg‘och quyosh, – satrlari bilan boshlanadigan bir she’rini tinglab, qoyil qolgandi.

She’r chindan ham go‘zal edi. Undagi хayol mislsiz edi. «yor yuzini yopgach, ko‘zimdan har lahza yosh sochiladi. Bu go‘yo quyosh botganida yulduzlar paydo bo‘lgani kabidir», – deb yozgan edi yoshgina shoir.

1457-yilda abusaid mirzo taхtga chiqdi. Alisherning maktabdosh do‘sti husayn boyqaro taхt uchun kurashga tushib ketdi. Alisher Mashhad madrasalarida o‘qishni davom ettirdi.

U Hirotga 1464-yilda keladi, lekin ko‘p o‘tmay Samarqandga ketishga majbur bo‘ladi. Samarqandda u 1469-yilga qadar yashadi. Temuriylarning bosh shahri buyuk shoir hayotida o‘chmas iz qoldirdi. Bu haqda u ko‘p yozgan. Nihoyat, Alisherning maktabdosh do‘sti husayn boyqaro taхt- ga chiqishi bilan uni hirotga chaqirib oladi va muhrdor qilib tayinlaydi. 1472-yildan vazirlik martabasiga ko‘tariladi, 1487– 1488-yillarda astrobodda hokim bo‘ladi. Umrining oхiriga qadar sultonning eng yaqin kishisi bo‘lib qoladi. Shu yillari mamlakat osoyishtaligi, yurt obodligi yo‘lida ulkan ishlarni amalga oshiradi. Alisher navoiy umr bo‘yi badiiy ijod bilan ham shug‘ullandi. Yettita she’riy devon tuzdi. Nizomiy Ganjaviyning besh dostondan tarkib topgan «panj ganj» («besh хazina»)iga javob sifatida o‘zining mashhur «Хamsa»sini yozdi. O‘ndan ortiq nasriy asar yaratdi. Bu asarlar, mana, besh asrdan oshibdiki, mumtoz adabiyotimizning cho‘qqisi bo‘lib turibdi. Buyuk shoir 1501-yilning 3-yanvarida hirotda vafot etdi.

Har kishikim, tuzluk erur peshasi,
Kajrav esa charх, ne andeshasi?!

O‘qki, tuz o‘ldi tayaroni aning,
Bo‘lsa yer egri, ne ziyoni aning?

Yo‘l necha tuz, yo‘lchig‘a maqsad qarib,
Xamlig‘idin tushsa yiroq yo‘q ajib.

Nay tuz uchun istar ani ahli hol,
Chun tuz emas, egri ko‘rar go‘shmol.

Nayza bo‘lub tuzlugidin sarbaland,
Chirmosh uchun bandg‘a qolib kamand.

Sham’ bo‘yi tuz kelib ayvon aro,
Shohidi bazm o‘ldi shabiston aro.

Egri uchush birla chu ko‘p aylanib,
Qaydaki parvona borib o‘rtanib.

Sarvkim, ul to‘g‘ri chekib qomatin,
Ko‘rmayin osibi хazon ofatin.

Chirmashibon sunbuli tar bog‘ aro,
Egrilik oning yuzin aylab qaro.

Tuz durur egri qili to soz erur,
Egri bo‘lur emdiki, nosoz erur.

Bo‘ldi chu mistar хatig‘a tuz raqam,
Boshini olmas raqamidin qalam.

Bir хati gar egri tushar bir nuqat,
Nusхada har safhadadur egri хat.
***
Rostqalam хalq erurlar salim,
Egri durur хatki, emas mustaqim.

Rostdur ul kim, nazari to‘g‘ridur,
Kim iligi egridur, ul o‘g‘ridur.

Bo‘lsa ilik egrilik ichra samar,
El ani kesmakda tuz etgay magar.

Ko‘zki erur egri aning хilqati,
Birni iki ko‘rmak erur san’ati.

Har kishikim, istasa tuzlukka g‘avr,
Angladik onikim, erur ikki tavr:

Bir buki, tuz bo‘lsa kishining so‘zi,
Yo‘q so‘zikim, ham so‘zi-yu ham o‘zi;

Bir buki, yolg‘ong‘a taassuf bila,
To‘g‘ri degay so‘zni takalluf bila.

Yaхshidur avvalg‘isi хud begumon,
Lek ikkinchisi ham ermas yomon.

Har kishi yolg‘onni desa, lek kam,
Bo‘lg‘ay edi kosh bu davronda ham.

Savol va topshiriqlar

1. Alisherning bolalik yillari to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
2. Alisher navoiyning o‘rta yoshlik yillari hayoti va ijodi haqida so‘zlang.
3. «hayrat ul-abror» hozirgi tilimizda qanday tarjima qilinadi va bu asarning asosiy хususiyatlari haqida nimalarni bilasiz?
4. o‘ninchi maqolatdagi «Rost so‘z ta’rifida» qismida shoir qanday fikr larni ilgari suradi?
5. Sham bilan parvona, sozlangan va sozlanmagan cholg‘uning to‘g‘rilik va egrilikka qanday aloqasi bor?

2-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi fanidan mashq daftari 2022

Mazkur sahifada 2-sinf Ona tili va o’qish savodxonligi fanidan mashq daftari 2022 faylni pastroqda Download tugmasi orqali ko’chirib olish imkoniyatiga egasiz. Ushbu material PDF formatda bo’lib, 5.55 MB hajmga ega. Materiallar doimiy tarzda yangilanib boriladi. Fayl yangilanganda, bu haqida fayl versiyasi o’zgarganidan bilib olishingiz mumkin.

Bo’lim:	1-5 Sinf Dars ishlanmalar
Versiya:	1
Hajmi:	5.55 MB
Fayl turi:	application/pdf
Ko’rishlar:	687 marotaba
Ko’chirishlar:	226 marotaba
Yuklovchi:	Ustoz
Yaratilgan:	16-09-2022
Yangilangan:	16-09-2022

Fayl hajmi: 5.55 MB

Sifat bizning ustunligimiz! 2-sinf ona tili va o’qish savodxonligi fanidan mashq daftari 2022 faylni onlayn, mutlaqo bepul, ro’yxatdan o’tmasdan, reklama kutmasdan va to’g’ridan-to’g’ri havola orqali yuklab oling. Shuningdek 1-5 sinf dars ishlanmalar bo’limida joylashgan boshqa materiallarni ham kuzatishingiz mumkin. Buning uchun bo’lim ismi ustiga bosing.

Dunyoda ikkita cheksiz narsa bor: Birinchisi koinot bo’lsa, ikkinchisi insonlarning ahmoqligi. Biroq, koinot haqida mening ishonchim komil emas. Istalgan inson bilishi mumkin, lekin bilish bilan tushunish o’rtasida ancha farq bor. Albert Einstein

Xalqaro baholash dasturlari ( pisa, timss, pirls) va ularni amalda qo‘llay olish

Юсупова G., & Сабурова S. (2022). Xalqaro baholash dasturlari ( pisa, timss, pirls) va ularni amalda qo‘llay olish. Развитие лингвистики и литературоведения и образовательных технологий в эпоху глобализации, 1(1), 302–306. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/dllseteg/article/view/5613

• APA
• MLA

Гулара Юсупова, Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
Шахноза Сабурова, Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti

Аннотация

So‘nggi yillarda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida ulkan iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga erishilayotganligi barcha sohalarda malakali kadrlar va yetuk mutaxassislarga bo‘lgan talabni yanada oshirmoqda. Bu o‘z-o‘zidan o‘quvchilarning ta’lim-tarbiyasi har tomonlama e’tiborni kuchaytiradi. Mamlakatimiz innovatsion taraqqiyot yo‘lida shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda kelajagimiz davomchilari bo‘lmish yoshlarni ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirish hamda ilg‘or xorijiy tajribalar, xalqaro mezon va talablar asosida baholash tizimini takomillashtirish, shu yo‘lda xalqaro tajribalarni o‘rganish, mavjud tizimni har tomonlama qiyosiy tahlil qilish, tegishli yo‘nalishdagi xalqaro va xorijiy tashkilotlar, agentliklar, ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan yaqindan hamkorlik qilish muhim ahamiyatga egadir. Shu maqsadda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil etish choratadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 8-dekabrdagi 997-sonli qarori bilan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi huzurida Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish Milliy markazi tashkil etildi. Shu bilan birga, ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarda ishtirok etish vazifalari belgilandi:

Respublika ilmiy-amaliy konferensiya

XALQARO BAHOLASH DASTURLARI ( PISA, TIMSS, PIRLS)

VA ULARNI AMALDA QO‘LLAY OLISH

Yusupova Gulara Ataxanovna

– Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika

instituti dotsenti, PhD

Saburova Shaxnoza

– Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti 1-kurs

So‘nggi yillarda mamlakatimizda amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida

ulkan iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlariga erishilayotganligi barcha sohalarda malakali
kadrlar va yetuk mutaxassislarga bo‘lgan talabni yanada oshirmoqda.

o‘quvchilarning ta’lim-tarbiyasi har tomonlama e’tiborni kuchaytiradi.

innovatsion taraqqiyot yo‘lida shiddat bilan rivojlanib borayotgan bir davrda
kelajagimiz davomchilari bo‘lmish yoshlarni ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har
tomonlama qo‘llab-quvvatlash, ularning bilim, ko‘nikma va malakalarini
shakllantirish hamda ilg‘or xorijiy tajribalar, xalqaro mezon va talablar asosida
baholash tizimini takomillashtirish, shu yo‘lda xalqaro tajribalarni o‘rganish, mavjud
tizimni har tomonlama qiyosiy tahlil qilish, tegishli yo‘nalishdagi xalqaro va xorijiy
tashkilotlar, agentliklar, ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan yaqindan hamkorlik qilish
muhim ahamiyatga egadir. Shu maqsadda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro
tadqiqotlarni tashkil etish choratadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 8-dekabrdagi 997-sonli
qarori bilan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Ta’lim sifatini
nazorat qilish davlat inspeksiyasi huzurida Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro
tadqiqotlarni amalga oshirish Milliy markazi tashkil etildi. Shu bilan birga, ta’lim
sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarda ishtirok etish vazifalari belgilandi:

– boshlang‘ich 4-sinf o‘quvchilarining matnni o‘qish va tushunish

– 4- va 8-sinf o‘quvchilarining tabiiy-ilmiy yo‘nalishdagi fanlardan

– rahbar va pedagog kadrlarning umumiy o‘rta taʼlim muassasalarida

o‘qitish va taʼlim olish muhitini hamda o‘qituvchilarning ish sharoitlarini o‘rganish;

– 15 yoshli o‘quvchilarning o‘qish, matematika va tabiiy yo‘nalishdagi

fanlardan savodxonlik darajasini baholash.

EGRA va EGMA

esa boshlang‘ich sinflarda o‘qish hamda matematika

bo‘yicha ko‘nikmalariga baho beradi. Baholash natijalariga ko‘ra yangi o‘quv
dasturlari, o‘qitish uslubi va yondashuvlar O‘zbekiston yoshlarining yaxshi natija
ko‘rsatishi uchun moslashtiriladi

Bu loyihalar o‘quvchi-yoshlarning ijodiy va tanqidiy fikrlash ko‘nikmalari,

egallagan bilimlarini hayotda qo‘llay olish layoqatiga turli xil topshiriqlar orqali baho
berish va keyinchalik bu ko‘nikmalar rivojlanishiga turtki berishga xizmat qiladi.

Ta’lim sifatini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish Milliy markazi. O‘quvchilarning

savodxonligini baholash bo‘yicha xalqaro tadqiqot dasturi haqida qo‘llanma.-T.:2019.-6-bet

Globallashuv davrida tilshunoslik va adabiyotshunoslik taraqqiyoti hamda ta’lim texnologiyalari

Hozirgi kunga qadar Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi va

Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti hamda Ta’lim sohasidagi yutuqlarni
baholash xalqaro assotsiatsiyasi o‘rtasida imzolangan kelishuvlarga muvofiq 2021-
yilda PISA va PIRLS xalqaro dasturlarida ishtirok etish rejalashtirilgan.

PISA (inglizcha – Programme for International Student Assessment) – turli

davlatlarda 15 yoshli o‘quvchilarning (o‘qish, matematika, tabiiy fanlar)
savodxonligini hamda bilimlarini amaliyotda qo‘llash qobiliyatini baholovchi dastur.
Bu dastur 3 yilda bir marotaba o‘tkaziladi. Unda o‘quvchilarning bilim sifati o‘qish,
matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha monitoring qilinadi va 1000 ballik tizimda
baholanadi. Dastlab 1997-yilda ishlab chiqilgan va 2000-yilda birinchi marta
qo‘llanilgan.

PISA – o‘quvchilarni ta’lim sohasidagi yutuqlarini baholash bo‘yicha xalqaro

dastur bo‘lib, undagi test jahon davlatlaridagi maktab o‘quvchilarining bilimi va
ularni amaliyotda qo‘llay olish mahoratini baholaydi. Dasturning asosiy maqsadi –
15yoshli o‘quvchilar ta’lim dargohida olayotan bilim va tajribalarini ijtimoiy
munosabatlarda va inson faoliyatida uchraydigan turli xil hayotiy vazifalarni
yechishda qanchalik foydalana olish qobiliyatini baholashdir. Ushbu sinov har uch
yilda bir marotaba o‘tkaziladi. Testda faqat 15 yoshdagi o‘smirlar ishtirok etadi.
Maktabdagi ta’lim sifatini monitoring qilishga qaratilgan PISA dasturi asosiy uch
yo‘nalishda: o‘qish, matematika va ijtimoiy fanlar savodxonligi bo‘yicha olib
boriladi

PIRLS – (inglizcha – Progress in International Reading Literacy Study – matnni

o‘qish va tushunish darajasini aniqlovchi xalqaro tadqiqot ) mazkur xalqaro
tadqiqotning maqsadi turli xil ta’lim tizimidan iborat bo‘lgan davlatlarni boshlang‘ich
maktab o‘quvchilarining matnni o‘qish va qabul qilish bo‘yicha tayyorgarligi hamda
o‘quvchilarning har xil yutuqlarga erishishga sabab bo‘luvchi ta’lim tizimidagi o‘ziga
xos xususiyatlarni aniqlash va baholashdan iborat.

PIRLS yosh o‘quvchilarning sinfda va sinfdan tashqari o‘qishining ikkita keng

qamrovli maqsadiga qaratilgan. Bular badiiy tajriba orttirish hamda ma’lumot olish
va ulardan foydalanish uchun o‘qishdir. Bundan tashqari, PIRLS o‘qish
maqsadlarining har birida to‘rtta keng tushunish jarayonini birlashtiradi. Bular:
diqqatni jamlash va aniq ko‘rsatilgan ma’lumotlarni topish, to‘g‘ridan to‘g‘ri
xulosalar chiqarish, g‘oyalar va axborotni talqin qilish va uyg‘unlashtirish, kontent va
matn elementlarini baholash va tanqid qilish.

O‘qish savodxonligining maqsadi

– badiiy tajriba orttirish;
– axborotni olish va undan foydalanish.

Tushunish jarayoni:

– diqqatni jamlash va aniq ko‘rsatilgan mа’lumotlarni topish;
– to‘g‘ridan to‘g‘ri xulosalar chiqarish;
– g‘oyalar va axborotni talqin qilish va uyg‘unlashtirish;
– kontent va matn elementlarini baholash va tanqid qilish.

oecd.org/pisa/ – PISA xalqaro baholash dasturi sayti

Respublika ilmiy-amaliy konferensiya

TIMSS – (Trends in International Mathematics and Science Study) maktabda

matematika va tabiiy fanlarni o‘qitish sifatining xalqaro monitoringi bo‘lib, ta’lim
yutuqlarini baholash xalqaro assotsiatsiyasi (IEA) tomonidan tashkil etiladi. Mazkur
dastur 4-sinf o‘quvchilarining matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha egallagan bilim
darajasi, sifatini solishtirish hamda milliy ta’lim tizimidagi farqlarni aniqlashga
yordam beradi. Mazkur dasturning o‘ziga xosligi shundaki, u dunyodagi
maktablarning matematika va tabiiy fanlar bo‘yicha berilayotgan ta’lim mazmuni,
o‘quv jarayoni, o‘quv muassasasi imkoniyati, o‘qituvchilarning bilim darajasi, tahsil
oluvchilarning oilaviy muhiti bilan bog‘liq omillarni o‘rganadi. Ko‘rsatib o‘tilgan
omillar matematika fanlarini o‘zlashtirish holatini ko‘rsatishda asos bo‘lib xizmat
qiladi.

PISA va TIMSS o‘rtasidagi asosiy farq. PISA va TIMSS dasturlarining asosiy

farqi eng avvalo ularning turli xil yosh va sinflar toifasida o‘tkazilishidan iboratdir.
Masalan, PISA 15 yoshli o‘quvchilarning bilimlarini baholashga qaratilgan bo‘lsa,
TIMSS esa muayyan yoshdagi o‘quvchilarning emas, balki to‘rtinchi va sakkizinchi
sinf o‘quvchilarining bilim va ko‘nikmalarini baholaydi. Shu bilan birga, TIMSS
baholashlari o‘quv dasturlariga asoslangan bo‘lsa, PISA esa, o‘quvchilar egallagan
bilim va ko‘nikmalarini real muammolarni hal qila olishlarini baholashga qaratiladi.
TIMSS aynan maktab bilimlarni o‘zlashtirish darajalarini baholasa, PISA bilim va
ko‘nikmalarni maktabda, uyda va jamoatchilik orasida qo‘llay olish darajalariga
alohida e’tibor qaratadi.

Ta’limdagi bunday o‘zgarishlar o‘quv dasturi va o‘quv adabiyotlari mazmunini

o‘zgartirishga undadi. Ona tili, matematika va tabiiy fanlardan PISA baholash dasturi
yo‘nalishidagi savollar milliy bazasini yaratildi va o‘quv dasturlariga kiritildi. PISA
baholash dasturi yo‘nalishidagi savollar singdirilgan o‘quv dasturlari asosida
qo‘shimcha qo‘llanma hamda adabiyotlar yaratish va amaliyotga joriy etildi. 5-
sinfdan 11-sinfgacha o‘quv darsliklarida buni ko‘rish mumkin. PISA ona tili,
matematika va tabiiy fanlarni o‘qitishning shakl, metod, texnologiyalarini yangilanib
o‘qituvchilarning bu boradagi bilimini oshirilmoqda. Bu fanlardan o‘quvchilar
savodxonligini baholashning milliy tizimini yaratilib, 2019-2021-yillarda amaliy
ko‘nikmalarni shakllantirishni baholashga qaratilgan sinovlarni tizimli ravishda
o‘tkazish niyatida. PISA testlaridan ona tili darslarida foydalansa, o‘quvchilarni
mantiqiy fikrlashga o‘rgatish, matn bilan ishlash ko‘nikmasini rivojlantirish va
sinchkovlik talab etiladigan topshiriqlarni qo‘llash o‘quvchining hayotiy va
intellektual ko‘nikmalarini oshirishga xizmat qiladi. Masalan, 7-sinf ona tili dasturida
berilgan “Biriktiruv bog‘lovchilari” mavzusini o‘tishda o‘qituvchi mavzuni
mustahkamlash maqsadida darslikdan tashqari quyidagi matn asosida PISA
topshiriqlari tuzishi mumkin:

“Aljabr” matni asosida mantiqiy topshiriqlar

Riyoziyot olimi al-Xorazmiydan inson haqida so‘rashdi. Olim shunday dedi:

-Agar inson yaxshi xulq sohibi bo‘lsa, u 1 ga teng. -Agar inson husn sohibi bo‘lsa,
birning yoniga nolni qo‘shamiz, 10 bo‘ladi. -Agar inson boy bo‘lsa, yana bir nolni
qo‘shamiz – 100 bo‘ladi. -Agar nasl-nasabli bo‘lsa, yana bir nolni qo‘shamiz-1000
bo‘ladi. -Agar 1 raqami yo‘q bo‘lib ketsa, insonning qiymati yo‘qqa chiqib,
nollarning o‘zi qoladi.

Globallashuv davrida tilshunoslik va adabiyotshunoslik taraqqiyoti hamda ta’lim texnologiyalari

1-topshiriq: Javobi tanlanadigan test
Al-Xorazmiy insonning qanday fazilatini 1 ga tenglashtiradi?
A.Uning nasl-nasabini
B.Yaxshi xulqini
S.Husn sohibi ekanligini
D. Boyligini
2-topshiriq: Bir necha javobli test

Al-Xorazmiy insonni yaxshi xulqli, chiroyli va boy
bo‘lishini uch xonali songa tenglashtiradi.

Agar yaxshi xulq yo‘q bo‘lib ketsa, 3 xonali son 2 xonali
songa almashadi.

Xorazmiy ushbu ajoyib tenglamada insonning qiymati,
avvalo, yaxshi xulqi bilan o‘lchanishini ta’kidlayapti.

3. Javobi yoziladigan test:
RIYOZIYOT so‘zi hozirda qaysi fanni bildiradi?
Javob: (Hozirgi matematika fani)
4-topshiriq: Lingvistik topshiriq:
Matn mazmunidan kelib chiqib, bir o‘rinda

bog‘lovchisini, yana bir o‘rinda

ham bog‘lovchisini qo‘llang. Qo‘llangan bog‘lovchilar matn mazmuniga ta’sir
ko‘rsatmasin.

Agar inson yaxshi xulq sohibi va chiroyli bo‘lsa, uning qiymati

10 ga teng. Agar inson ham yaxshi xulq sohibi bo‘lsa, ham chiroyli bo‘lsa, uning
qiymati 10 ga teng.

Ona tili darslarida bunday keng qamrovli topshiriqlarni qo‘llash matematikadan

o‘rgangan nazariy bilimlarini hayotiy ko‘nikmalar asosida idrok etishimkoniyatini
beradi.

Adabiyot darslarida ham matn mazmunini tinglab tushunish kompetensiyasini

o‘stirish o‘quvchilarni xalqaro baholash dasturiga tayyorlashda muhim omildir.
Yangi avlod darsliklarida bu talablarga asosiy urg‘u berilayotgani hech kimga sir
emas. 9-sinf adabiyot darsligida Xojaning “Kechadur” g‘azali keltirilgan

o‘rganish jarayonida quyidagi mantiqiy savollar bilan ishlash o‘quvchilarni xalqaro
baholash dasturlariga tayyorlashda dastlabki qadamdir:

Kunduz avqotim sening hajringda nolon kechadur
Kecha ham zulfing kabi holim parishon kechadur.
Anbarin zulfung xayolidin ko‘zumga, ey pari,
Yil-u oy-u soat-u kun bori yakson kechadur.

1-topshiriq: Xojaning “Kechadur” g‘azalidagi 1-baytdagi “kechadur”

so‘zlariga berilgan to‘g‘ri izohni toping.

1.1-misradagi “Kechadur” so‘zi kunduz so‘ziga qarama-qarshi qo‘yilgan. HA-

2.1 va 2-misradagi “kechadur” so‘zining ikkitadan ma’nosi mavjud. Ha-Yo‘q

Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A. Ona tili. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinfi uchun darslik. – T.:

O‘zbekiston, 2019. 87-bet.

Respublika ilmiy-amaliy konferensiya

2-topshiriq: Geografik bilimlaringiz asosida oy, yil, soat, kun so‘zlarini

xronologik tartibda yozing va ushbu atamalarga ta’rif bering.

Xulosa qilib aytganda, ona tili va adabiyot darslarida aniq fanlar, tabiiy fanlar

bilan fanlararo integratsiyani qo‘llash o‘quvchilarni xalqaro baholash dasturlariga
tayyorlashning muhim omili hisoblanadi.

Adabiyotlar:

1. Ahmedov S. va boshqalar. Adabiyot. 5-sinf. Darslik. – Toshkent: Sharq,

2. Qodiriy A. Mehrobdan chayon. – Toshkent: Cho‘lpon, 2018. 23-b.
3. Muhammajonov A. 7-sinf O‘zbekitson tarixi. – Toshkent: Sharq, 2017. 146-b.
4. G‘ulomov A. v.b. Ona tili o‘qitish metodikasi. – Toshkent, 2012, 8-9 b.
5. G‘ulomov A.v.b. Ona tili o‘qitish metodikasi. – Toshkent, 2012,11-b.
6. Ona tili va adabiyot fanidan bilish darajasini

baholashning milliy test sinovi

test topshiriqlari kitobi, DTM 2021.

7. Юлдашева, Ш. Ш. (2018). Almighty power of the word. Молодой ученый,

8. Mengliboevna, B. S., & Atakhanovich, M. S. (2021). Phonetic-Lexical

Commonity and Characteristics in Uzbek and Karakalpak Literature Text Lexemas.
Pindus Journal of Culture, Literature, and ELT, 10, 6-8.

Библиографические ссылки

Ahmedov S. va boshqalar. Adabiyot. 5-sinf. Darslik. – Toshkent: Sharq, 2020, 155-b.

Qodiriy A. Mehrobdan chayon. – Toshkent: Cho‘lpon, 2018. 23-b.

Muhammajonov A. 7-sinf O‘zbekitson tarixi. – Toshkent: Sharq, 2017. 146-b.

G‘ulomov A. v.b. Ona tili o‘qitish metodikasi. – Toshkent, 2012, 8-9 b.

G‘ulomov A.v.b. Ona tili o‘qitish metodikasi. – Toshkent, 2012,11-b.

Ona tili va adabiyot fanidan bilish darajasini baholashning milliy test sinovi test topshiriqlari kitobi, DTM 2021.

Юлдашева, Ш. Ш. (2018). Almighty power of the word. Молодой ученый, (3), 238-242.

Mengliboevna, B. S., & Atakhanovich, M. S. (2021). Phonetic-Lexical Commonity and Characteristics in Uzbek and Karakalpak Literature Text Lexemas. Pindus Journal of Culture, Literature, and ELT, 10, 6-8.

Bolalar uchun 21 ta qiziqarli sinf o’yinlari va mashg’ulotlari

Bir xonada baquvvat, betashvish va nopok bolalar guruhini to’plaganingizda nimaga erishasiz?

Xaos va shovqin, agar siz maktab o’qituvchisidan so’rasangiz!

Sinfda bir guruh bolalarga e’tibor qaratish oson ish emas. Bu ziyofat bo’ladimi yoki sinf ichida bo’ladimi, o’yinlar va mashg’ulotlar bolalarni mashg’ulotda ushlab turish uchun eng yaxshi vosita. Qiziqarli yoki qiyin mashg’ulot ularni sizning fikringizga qaratishi mumkin. MomJunction sinf uchun qiziqarli bo’lgan o’yinlar ro’yxatini tuzdi.

Bolalar uchun qiziqarli sinf mashg’ulotlari

Ta’lim jiddiy biznesdir, ammo bolalar shunchaki zavq olishni xohlashadi. Shunday qilib, bolalarga ta’lim berishning ba’zi qiziqarli usullari, jiddiy ravishda!

1. Buzz

Bu erda shov-shuvli so’z yo’q. Faqat buzz raqam yoki harf.

Buzz – bu raqamlar qatori, alifbo harflari va oy kunlari kabi uzun ro’yxatlarni aytib berishlari kerak bo’lgan yosh bolalar uchun ajoyib o’yin.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Bir oz tayyorgarlik

Qanday o’ynash kerak:

1. Bolalar ro’yxatiga kiradigan qatorni tanlang – bitta raqamdan 100 gacha bo’lgan raqamlar, asosiy raqamlar yoki ular kiradigan boshqa so’zlar yoki raqamlar.
2. So’z yoki raqam qanday bo’lishini hal qiling. Masalan, har to’rtinchi raqam yoki harf shov-shuvli so’z bo’lishiga qaror qilishingiz mumkin. Shuningdek, siz ma’lum bir harf bilan boshlanadigan so’zlarni yoki ma’lum bir raqamga bo’linadigan raqamlarni tanlashingiz mumkin.
3. “Buzz” so’zi raqamlar yoki harflar o’rnini bosadi.
4. Tanlangan harf raqamini buzz bilan almashtirish bilan birga, bolalarga ro’yxatdagi narsalarni yoki seriyalarni o’qishni boshlashlariga imkon bering.

Masalan: 1, 2, 3, buzz, 5, 6, 7, buzz, 9,10,11, buzz…

Buzz so’zni yoki raqamni almashtirishni sog’inadigan kishi o’yindan tashqari.

2. Ko’zi ojiz rassom

Ushbu o’yin juft bo’lib o’ynaladi va bolaning tasavvurini va narsalarni tasvirlash qobiliyatini jalb qiladi.

O’yinchilar soni: To’rt yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Oq qog’oz, qalam, qalam yoki eskiz qalamlari, chizmalar yoki rasmlarning varaqlari

Qanday o’ynash kerak:

1. Bolalarni juftlang, lekin ularning bir-birlariga duch kelishiga yo’l qo’ymang.
2. Bitta bolaga rasm yoki rasm bering.
3. Ikkinchi bola sherigini tasvirlab berayotganda, rasmini ochib bermasdan, rasmni qayta tiklashi kerak.

Maqsad, ko’rmasdan qayta tiklangan holda, chizilgan rasmning qanchalik aniqligini ko’rishdir.

3. Javob bermang

Savol berilganda, javob beradigan ideal narsa. Ammo kattaroq bolalar va o’spirinlar o’ynashni yoqtiradigan ushbu o’yinni o’ynayotganingizda emas.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Qanday o’ynash kerak:

1. Bitta talaba boshqa talabaga tasodifiy savol berishni boshlaydi. Masalan, “Sizning bitta qimmatbaho boyligingiz nima?”
2. Ammo so’ralgan talaba javob bermaydi. Uning yonida turgan talaba javobni biladimi yoki yo’qmi, javob beradi.

O’quvchilar o’zlarining javoblari bilan xayoliy va ijodiy bo’lishganda o’yin quvnoq bo’ladi. “Javob bermang” o’rta maktab o’quvchilari uchun juda mos keladi.

4. Aqlsiz poezd

Boshlang’ich va bolalar bog’chasi yoshidagi bolalar uchun juda mos bo’lgan aqldan ozgan poyezd – bu choo-choo poyezdi, qo’shimcha quvnoqlik.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: O’ynash uchun joy

Qanday o’ynash kerak:

1. Bolalarni chou-choo odam poezdini shakllantirish uchun safga qo’ying.
2. Keyin poezdni “aqldan ozdirish” uchun “sekin”, “tez”, “sekin harakat”, “o’ngga buriling”, “orqaga qarab harakatlaning” va “tasodifiy” kabi hayqiriqli buyruqlar!

Kichikroq bolalar buni o’ynashni yaxshi ko’radilar.

5. To’rt burchak

To’rt burchak – bu tasodifiy oddiy o’yin, bu o’quvchilarga kuch bag’ishlaydi va tushlik vaqtidan keyin ularni hushyor tutadi.

O’yinchilar soni: 12 yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: To’rt burchakli va bir guruh talabalar turishi uchun etarli joy bo’lgan xona

Qanday o’ynash kerak:

1. “Bu” bo’lish uchun bitta talabani tanlang. Ko’zni bog’lab, “Bu” ni bir muncha vaqt sinfdan tashqariga yuboring.
2. Qolgan sinflarni har biri to’rttadan o’quvchilardan iborat to’rtta guruhga bo’ling.
3. Har bir guruhdan burchak tanlashni so’rang. A, B, C va D burchaklarini nomlang.
4. Talabalar joyiga joylashgandan so’ng, “Bu” burchakka qo’ng’iroq qiladi va u erda turgan barcha talabalar o’yindan tashqarida.
5. So’nggi guruhning to’rt a’zosi har biridan burchak tanlaydi va “Bu” faqat bitta talaba qolguncha barchasini yo’q qilishni davom ettiradi.

Bolalar uchun bepul ishchi varaqlar va bosma nashrlar

6. Uyqu

Uyqu – bu bolalarga ba’zi so’zlarni ishlatishga xalaqit beradigan xotira o’yini.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: O’qish materiallari

Qanday o’ynash kerak:

1. Talabalarga taqiqlangan so’zlar ro’yxatini bering. Ular ranglar (qizil ko’k, yashil va boshqalar), o’yin, odam, oziq-ovqat, olma, va boshqalar kabi har qanday narsa bo’lishi mumkin.
2. Ushbu so’zlar bilan o’qishni tushunadigan materialni tanlang va bolalardan bittadan jumla o’qishini so’rang.
3. Bolalar har safar taqiqlangan so’zni eshitganda qon ketishi kerak.

7. Chiziqdan sakrash

Bu kunning oxiriga qadar o’ynashi mumkin bo’lgan energiya beruvchi va kunlik darslarni qayta ko’rib chiqish uchun ajoyib o’yin.

O’yinchilar soni: 10-15

Sizga kerak bo’ladi: Yopishqoq lenta yoki bo’r, Haqiqiy / yolg’on savollar to’plami, o’ynash uchun joy

Qanday o’ynash kerak:

1. Tebeşir yoki yopishqoq lenta yordamida tekis chiziq hosil qiling.
2. Chiziqning bir tomonini rost, ikkinchisini yolg’on deb belgilang, bolalarni chiziqda turishini so’rang.
3. Savol bering – agar bolalar buni to’g’ri deb hisoblasalar, ular Haqiqiy tomonga o’tishadi. Aks holda, ular Soxta tomonga o’tishlari kerak.

Xato qilgan bolalar orqaga qaytib o’tirishlari kerak.

8. Ko’zni bog’lab qo’yish bilan suhbat

Ushbu o’yin bolalarni tinglash va boshqa odamning ovoziga e’tiborni jalb qilish uchun qiziqarli usuldir.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Ko’zni bog’lash uchun mato va o’ynash uchun joy

Qanday o’ynash kerak:

1. Xonada joy ajratib oling va bolalardan aylana tuzishni so’rang.
2. Bitta talabani “Bu” bo’lish uchun tanlang va uning ko’zini bog’lab qo’ying.
3. “Bu” ni aylantiring va undan ishora qilishni so’rang. Kimki “It” ishora qilsa, “Bu” bilan ismini oshkor qilmasdan, kulgili ovoz bilan gaplashishi kerak.
4. “Bu” bir qator savollar berish orqali talabaning ismini taxmin qilishi kerak.

Agar “Bu” talaba kimligini to’g’ri taxmin qilsa, talaba “Bu” ga aylanadi.

Sinf xonalari uchun inglizcha yoki so’zli o’yinlar

O’qish va yozish tilni o’rganish uchun yagona faoliyat yoki vosita emas. Bolaning so’z boyligini, grammatikasini va nutq qobiliyatini qayta ko’rib chiqish va takomillashtirish uchun ishlatilishi mumkin bo’lgan ba’zi qiziqarli o’yinlar ham mavjud.

9. Lug’at aldash

Lug’atni aldash – bu bolalarni so’zning ma’nosi haqida o’ylashga majbur qiladigan juda qiyin o’yin. O’rta maktab o’quvchilarining so’z boyligini rivojlantirish uchun juda yaxshi.

O’yinchilar soni: Olti yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Qog’oz varaqlar, ruchkalar va so’zlar ro’yxati

Qanday o’ynash kerak:

1. Talabalarning hech biri ilgari eshitmagan so’zni tanlang.
2. So’zning ma’nosini qog’ozga yozing. Talabalardan ushbu so’zning ta’rifi nima deb o’ylashlarini yozishni iltimos qiling.
3. Choyshablarni to’plang va ularni birma-bir o’qing – har safar qilganingizda sinf ma’nolarini ko’rib chiqishi va ovoz berishi kerak.
4. Talabalar har safar ularning ovozi berilgan ovozdan bir ball oladi, shuningdek ular to’g’ri ta’rifni yozgan bo’lsalar.

Eng ko’p ball to’plagan talaba g’olib chiqadi.

Siz ishlatishingiz mumkin bo’lgan ba’zi so’zlar orasida Aplomb, Brackish, Acumen, Chicane, Diffident, Epiphany, Facetious, Fiduciary, Filibuster, Hubris, Incognito, Jejune, Kowtow, Laissez-faire, Lexicon,Nigilizm, nomenklatura, oligarxiya, paradigma, mahorat, kvotidian, sanvinik, yakdillik, tempest, totalitar, noaniq, usurp, girdob, ferforje va ksenofob.

10. Stol poygasi

Stol poygasi – bu bolaning so’z boyligi bo’yicha ishlaydigan jamoaviy qurilish.

O’yinchilar soni: Olti yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Taxta va ikkita turli xil rangli markerlar

Qanday o’ynash kerak:

1. Sinfni ikkita jamoaga ajrating. Har bir jamoaga qalam bering.
2. Taxtaning o’rtasiga ikki qismga bo’linib, har bir jamoaga bittadan chiziq torting.
3. Taxtaning bir tomoniga bir so’z yozing.
4. Estafeta usulidan so’ng har bir jamoa kalit so’z mavzusiga mos so’zlarni yozishi kerak.
5. So’z uchun eng ko’p so’zlar guruhi bitta ball to’playdi.

11. Zanjir imlosi

Bu o’zaro bog’liq bo’lmagan ikkita so’zni, ularning yozilishiga qarab o’zaro bog’lashga o’xshaydi.

O’yinchilar soni: Olti yoki undan ko’p

Qanday o’ynash kerak:

1. Istalgan so’zni doskaga yozib qo’ying.
2. Birinchi o’quvchi ushbu so’zning oxirgi to’rt-uchta harfini olib, yangi so’z hosil qilishi kerak.
3. Ikkinchi talaba ham xuddi shunday qiladi va zanjir o’quvchi so’z hosil qila olmaguncha davom etadi.
4. So’zni tuza olmagan yoki noto’g’ri yozgan talaba o’yindan tashqarida.

-Ing yoki -ion so’zlaridan saqlaning. Siz ularni ma’lum bir mavzu yoki mavzu bilan cheklash orqali o’yinning murakkabligini oshirishingiz mumkin.

12. mim

Mime – fe’llarni yoki harakat so’zlarini qayta ko’rib chiqish uchun qiziqarli o’yin. Uni boshlang’ich yoki o’rta maktab o’quvchilari bilan o’ynash mumkin.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Amaliy so’zlarning ro’yxati

Qanday o’ynash kerak:

1. Bog’dorchilik, itni sayr qilish, idish yuvish, ovqatlanish yoki kichik qog’ozga o’qish kabi harakat so’zlarining ro’yxatini yozing. Ularni sumkaga soling.
2. Sinfni ikkita jamoaga ajrating.
3. Talaba bu so’zni qonuniylashtirishi kerak, boshqa talabalar bu so’z nima ekanligini taxmin qilishga harakat qilishadi.
4. So’zni to’g’ri taxmin qilgan jamoa ball oladi va maksimal ball to’plagan jamoa g’alaba qozonadi.

13. Gaplar poygasi

Sentence Racing – bu o’ndan ortiq talaba bo’lgan yuqori sinflar bilan eng yaxshi ishlaydigan so’zlarni o’rganish o’yinidir.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: 10 ta so’z birikmasi, 20 ta qog’oz, qalam ro’yxati

Qanday o’ynash kerak:

1. Sinfni ikkita jamoaga ajrating.
2. O’n yoki undan ortiq so’z birikmasini tanlang va har bir so’zni ikkita qog’ozga yozing. Sizda ikkita so’z birikmasi bo’ladi.
3. Har bir jamoa to’plamni va markerni yoki bo’rni oladi.
4. Taxtani har bir jamoa uchun ikkita qismga bo’ling.
5. Ro’yxatdagi so’zni chaqirsangiz, har bir jamoadan bittadan talaba doska tomon yuguradi va undagi so’z bilan gap yozadi.

Tanlangan so’zlar bilan maksimal darajada to’g’ri va mazmunli jumlalarni yozgan jamoa g’olib chiqadi.

Bolalar uchun xotira o’yinlari

Xotira o’yinlari qiziqarli. Ular sizni miyani qabul qilgan har qanday ma’lumotni sinab ko’rishga va eslashga va kuchaytirishga majbur qiladi. Bu erda siz sinab ko’rishingiz mumkin bo’lgan bir nechta narsa bor.

14. Kartani qaytarib olish

Ushbu xotira o’yini qisqa muddatli xotiradan nimadir eslash uchun fleshkartalardan foydalanishni o’z ichiga oladi.

O’yinchilar soni: O’n yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Tanlangan mavzu bo’yicha kartochkalar

Qanday o’ynash kerak:

1. Sinfni juftlarga bo’ling va stolga turli xil kartochkalarni qo’ying.
2. Har bir talaba stoldan uchta flesh-kartani olib, o’ntani sanaydi, chunki u sherigiga ko’rsatib beradi. Keyin ularni pastga qaratib qo’yadi.
3. Hamkorlar uchta karta nima ekanligini eslashlari kerak. Agar ular muvaffaqiyatga erishsalar, kartalarni saqlashga kirishadilar.

O’yinni eng ko’p karta olgan talaba yutadi. Ushbu o’yinni uyda, ikki yoki undan ortiq odam bilan o’ynash mumkin.

15. Men sayohatga ketyapman

Bu ro’yxat tuzishni o’z ichiga olgan xotira o’yini. Ushbu o’yinning variantlari “sayohatda” “bozorga” o’zgarishi bilan o’ynashi mumkin.

O’yinchilar soni: Sakkiz yoki undan ko’p

Qanday o’ynash kerak:

1. “Men sayohatga ketyapman va __________ olib kelaman” iborasini doskaga yozing.
2. Birinchi o’quvchidan nima olib kelayotgan bo’lsa, bo’sh joyni to’ldirishini so’rang. Masalan, “Men sayohatga boraman va chamadon olib kelaman”.
3. Qolgan talabalar jumlani boshqa talabalar aytib o’tgan narsalar ro’yxati bilan takrorlaydilar va sayohatga olib boradigan narsalarini qo’shadilar. Masalan, “Men sayohatga boraman va chamadon, shlyapa, quyoshdan saqlaydigan ko’zoynak va . olib kelaman.”.
4. Talabalar boshqalar aytgan narsalarni eslab qolishlari kerak. Agar ular bittasini ham o’tkazib yuborsalar, ular o’yindan tashqarida.

16. Nima etishmayapti?

Kichkina bolalar bilan yaxshi ishlaydigan oddiy o’yin, “nima etishmayapti” bolalarga yaqinda ko’rgan narsalarini sinab ko’rishga yordam beradi.

O’yinchilar soni: To’rt yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Flashcards

Qanday o’ynash kerak:

1. Uchtadan beshta kartani oling va sinfga bir necha soniya davomida ko’rsating.
2. Kartalarni burang, ularni aralashtiring va faqat ikkitasini ko’rsating. Sinfdan qanday kartalar etishmayotganligini so’rang.
3. Kartalarni ko’rsatish va ushlab turish uchun sizda ikkita ko’ngilli bo’lishi mumkin. Bunday holda, siz shaxsning ilgari qaysi kartani ushlab turganligini so’rashingiz mumkin.

Ushbu o’yin yuqori sinflar uchun juda oddiy bo’lib tuyulishi mumkin, ammo yosh bolalar xotirasini mashq qilishdan zavqlanadilar.

17. Buni tasavvur qiling

Ushbu rasm o’rta yoki o’rta maktab o’quvchilari uchun javob beradi. Bu tafsilotlarga e’tibor berishni o’z ichiga oladi.

O’yinchilar soni: Ikki yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Ko’p tafsilotlarga ega ikki yoki undan ortiq rasm

Qanday o’ynash kerak:

1. Internetdan bir nechta rasmni tanlang – kamida uchta rasmga ega bo’ling, kamida bitta rasm osongina yod olinishi mumkin.
2. Oddiyroq tasvirni sinfga ko’rsatishdan boshlang. Buni bir necha daqiqa ko’rishlariga va yodlashlariga imkon bering. Tafsilotlarni diqqat bilan payqashlarini so’rang.
3. Tasvirni olib qo’ying va ularga rasmlarda va tafsilotlariga qarab – “Rasmda qizil narsa bo’lganmi?” Yoki “Xonada soqoli bor odam qaerda turgan” kabi savollar bilan murojaat qiling.

E’tibor bering, bu g’oya bolalarga biron bir narsani eslash va qiyin savollar tug’dirmaslik uchun xotirasini silkitishga yordam berishdir. Shunday qilib, ko’pgina bolalar e’tiborga oladigan bir nechta aniq tafsilotlar haqida savollarni tanlang, shuningdek, faqat bir nechta kuzatuvchi ko’rgan juftlik bilan.

Sinf uchun badiiy o’yinlar

Bolalar badiiy darsda nima qilayotganlariga ko’proq e’tibor berishlari kerak. Va ular buni qanday qilishni bilib olsalar-da, ushbu o’yinlar bilan ular ham ozgina zavq olishlari mumkin.

18. Chizilgan rasmni topshiring

Ha, rasmni topshiring. Tuz yoki sariyog ’emas! Ushbu o’yin barcha yosh guruhlari bilan ishlaydi.

O’yinchilar soni: Sakkiz yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Qog’oz, qalam yoki eskiz qalamlarini chizish

Qanday o’ynash kerak:

1. Har bir o’quvchiga bir varaq qog’oz va rangli qalam bering.
2. Taymerni bir daqiqaga o’rnating va bolalardan rangli qalamidan istagan narsalarini chizishini so’rang.
3. Taymer chayqalganda, qog’ozni keyingi odamga o’tkazing va ular olgan qog’ozga rasmni davom ettiring.

Choyshabni uch-to’rt marta aylanib o’ting va natijani ko’ring. Bu siz bilgan barcha uchun hamkorlikdagi asar bo’lishi mumkin.

19. Shlyapalar men haqimda

Ushbu o’yin bilan hamma aqldan ozgan bo’lishi mumkin. O’yin dunyoviy narsalar, hatto foydasiz deb hisoblangan narsalar yordamida ijodkorlikni rag’batlantiradi.

O’yinchilar soni: Besh yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Turli shakldagi va o’lchamdagi bosh kiyimlar, stikerlar, dekorativ qog’oz va pinalar, matoning eski qoldiqlari

Qanday o’ynash kerak:

1. Sinfda qancha o’quvchi bo’lsa, shuncha shlyapa oling.
2. Talabalardan shlyapa olishni so’rang.
3. Taymerni 30 daqiqaga o’rnating va shlyapalarni o’zlariga mos ravishda bezashlarini so’rang.

Shuningdek, ular o’zlarining ismlarini shlyapalarga yozib qo’yishlari mumkin edi.

20. Art bingo

Bingo pul uchun o’ynaladi. Ammo badiiy bingo o’yin-kulgi uchun o’ynaladi.

O’yinchilar soni:

Sizga kerak bo’ladi: Xat o’lchamidagi qog’oz, qalam yoki qalam

Qanday o’ynash kerak:

1. Har bir o’quvchiga xat o’lchamidagi varaq bering. Ularni to’rtdan ikki marta katlamoqchi bo’ling. Uni ochganda, ular 16 ta blokga ega bo’ladi.
2. Bloklarni ajratish uchun ular burmalar yoki burmalar bo’ylab chiziqlar chizishlari mumkin.
3. O’quvchilaringiz yordamida 40 so’zdan iborat so’zlar bazasini yarating. Ularni raqamlang va doskaga yozing.
4. Talabalardan doskadan har qanday 16 ta so’zni tanlashini va har bir blokning pastki qismiga yozib qo’yishini so’rang. Ular ob’ektni blokdagi qolgan bo’shliqda tasvirlashlari mumkin.

Qog’oz varaqalariga birdan 40 gacha raqamlarni yozing va sumkaga soling. Bingo o’ynash uchun raqamlarni tasodifiy tanlang. Talabalar tegishli so’zlarni belgilashlari kerak, va birinchi bo’lib barcha so’zlarni belgilagan kishi g’olib chiqadi.

21. Birlashgan odam rasm chizish o’yini

Bu boshlang’ich darajasida yoki hatto ilg’or san’at darslarida sinab ko’rishingiz mumkin bo’lgan qiziqarli san’at faoliyati. O’yin inson shakllarini chizish va ikkita shaklni birlashtirgan holda yangisini shakllantira oladigan bolalar bilan yaxshi ishlaydi.

O’yinchilar soni: Olti yoki undan ko’p

Sizga kerak bo’ladi: Qog’ozlar, rangli qalam yoki qalamlar

Qanday o’ynash kerak: Oltidan sakkizgacha

1. Har bir odam bir varaq qog’oz va qalam oladi.
2. Talabalar bosh va bo’yni yoki odamni, hayvonni, robotni yoki hatto o’zga sayyoralikni chizishdan boshlashadi. Qog’ozni bo’yniga orqaga burang, shunda faqat bo’yinning pastki qismi ko’rinadi.
3. Qog’ozni keyingi odamga bering, u har qanday odam yoki jonzotning tanasini tortadi. Ular belning oxirida yana katlaydilar va uzatadilar.
4. Oxirgi odam kombinatsiyalangan odamni bajarish uchun oyoqlarini va qolgan tanasini tortadi.

Natijada, rasmni ko’rish uchun qog’ozni oching – biz kulgi bo’lishiga kafolat beramiz!

Sinfdagi o’yinlar va mashg’ulotlar qiziqarli, ammo ular muhim narsadan chalg’itmasligi kerak. Bolalar o’yin bilan ovora bo’lib, jiddiy o’quv jadvallariga qaytishga qiynalishi mumkin. Ushbu o’yinlarni qanday tashkil qilish va amalga oshirishni rejalashtirish va tayyorlash biroz ularni sinf mashg’ulotlariga aylantiradi va chalg’itishni kamaytiradi. Tegishli dastur bilan birlashtirilgan to’g’ri sinf sinf o’yinlari sinfda o’qishni yanada qiziqarli qilishi mumkin.

Bolalar uchun sinf o’yinlarini bilasizmi? Bu erda ular haqida bizga xabar bering.