Bolalar uchun ertak. Quyon va toshbaqa
– Adham Ibrohimovich, ma`lumki, ota-ona tug`ilajak farzandida tug`ma nuqson borligini eshitgani hamon, eng avvalo, “Nega shunday bo`ldi?”, degan savolni beradi. Shu ma`noda bilmoqchimiz, “bo`ritanglay” va “quyonlab”lik kabi nuqsonlarning kelib chiqishiga nimalarni sabab, deyish mumkin?
“Quyonlab” va “bo`ritanglay” bolakaylar. Lab va tanglay nuqsonining davosi bor!
Ota-onaning birdan-bir tilagi tug`ilajak farzandi sog`-omon dunyoga kelishidir. Afsuski, ba`zan niyatlarimiz biz istagandek ijobat bo`lmay ham qoladi. Va homilada tug`ma nuqson bor, degan tashxisni eshitamiz. Avvallari, bunday vaziyatda “Endi nima bo`ladi?”, “Odamlar nima deydi?”, degan tahlikalar paydo bo`lardi. Endilikda esa mamlakatimiz shifo maskanlarida ko`pgina nuqsonlar samarali davolanib, plastik jarrohlik yo`li bilan bartaraf etilmoqda. Bu borada tibbiyot fanlari doktori, yuz-jag` sohasi plastik jarrohi – Adham Hasanov batafsil ma`lumot beradi.
– Adham Ibrohimovich, ma`lumki, ota-ona tug`ilajak farzandida tug`ma nuqson borligini eshitgani hamon, eng avvalo, “Nega shunday bo`ldi?”, degan savolni beradi. Shu ma`noda bilmoqchimiz, “bo`ritanglay” va “quyonlab”lik kabi nuqsonlarning kelib chiqishiga nimalarni sabab, deyish mumkin?
— Bu nuqsonlar ilmiy tilda yuqori lab va tanglay kemtikligi, deyiladi. Uning yuzaga kelishi sabablari esa juda ko`p. Bolada bu turdagi kemtikliklar ona qornidagi davrning birinchi uch oyligida shakllanadi. Homilador ayolning birinchi uch oylikda yuqumli xastaliklar bilan og`rishi, o`z vaqtida davolanmasligi, turli dori preparatlarini shifokor ko`rsatmasisiz qabul qilishi, homiladorlikdagi hamroh kasalliklar, jumladan, kamqonlikda tug`ma nuqson yuzaga kelishi mumkin. Shuningdek, yaqin qarindoshlar o`rtasidagi nikoh, ayol yoki erkakning kimyo sanoatida faoliyat yuritib, texnika xavfsizligi qoidalariga rioya etmasligi, farzand ko`rishni noto`g`ri rejalashtirish singari omillarning ham jiddiy ta`siri bor. Lo`nda aytganda, bolaning tug`ma nuqson bilan dunyoga kelmasligi otaning ham, onaning ham sog`lom hayot kechirishiga birdek bog`liq.
— Tug`ma nuqsonlarni homiladorlik davrida aniqlash mumkinmi?
— Homiladorlikning 14-16 haftalarida o`tkaziladigan ultratovush tekshiruvi tug`ma nuqsonlarni aniqlab beradi. Xususan, lab va tanglay kemtiklarini ham shu davrda bilish imkoni mavjud. Agar tug`ilajak bolada kamchilik aniqlansa, ayol tug`ruqqa qadar nihoyatda yaxshi parvarish qilinishi lozim. Shuningdek, kamqonlik, infeksion kasalliklar, ovqat hazm qilish tizimining buzilishi, yuqori nafas yo`llari shamollashiga yo`l qo`yilmasa, kemtik rivojlanishini to`xtatishga muvaffaq bo`lish mumkin.
– Eshitishimcha, jahon bo`yicha o`rta hisobda har ming nafar chaqaloqning biri tug`ma nuqson bilan dunyoga kelar ekan. Sizningcha, bu to`g`rimi?
— Avvalo, nuqsonlar haqida gapirilganida ularning tug`ma va orttirilgan turlari borligini aytish joiz. Haqiqatan, dunyo bo`yicha o`rta hisobda 1000 nafar chaqaloqdan birida tug`ma nuqson aniqlanadi. Ba`zi mamlakatlarda bu ko`rsatkich 1200 nafarga, ayrimlarida esa 700 chaqaloqqa to`g`ri keladi. Shular orasida ko`p uchraydigani yuqori lab va tanglay kemtiklaridir. O`z navbatida, ushbu nuqsonlar ham bir necha turga bo`linadi. Xususan, yuqori lab kemtiklari ikki tomonlama yoki bir tomonlama bo`lishi mumkin. Tanglay kemtiklari esa chegaralangan – yuqori lab kemtigi bilan tutashgan, ya`ni kesib o`tuvchi bo`ladi. Kesib o`tuvchi shaklning ham bir tomonlama va ikki tomonlama turlari bor.
– Ularni davolash choralari qanday? Bilasiz, ko`pchilikni ayni amaliyotdan keyingi holat qiziqtiradi.
— Tug`ma nuqsonning turi va shakliga qarab, jarrohlik amaliyoti o`tkaziladigan muddatlar belgilanadi. Tug`ma nuqson bilan dunyoga kelgan chaqaloq amaliyotga qadar ortodon, pediatr va yuz-jag` jarrohi kuzatuvida bo`ladi. Misol uchun, yuqori lab kemtikligining bir tomonlama chegaralangan nuqsoni bilan tug`ilgan bolalarda jarrohlik amaliyoti olti oylikdan keyin o`tkaziladi. Chunki chaqaloq hayotining oltinchi oyiga kelib, birlamchi yuqori lab mushaklari va limfa tizimlari shakllanishining birlamchi bosqichi tugaydi. Yumshoq tanglay kemtiklarida 1-1,5 yoshda, qattiq tanglay kemtigida esa yuqori jag`dagi barcha tishlar chiqib bo`lgach, 2-3 yoshlarda amaliyot o`tkaziladi.
– Bir martalik jarrohlik amaliyotidan so`ng takroriy muolaja talab qilinmaydimi?
– Lab, yumshoq va qattiq tanglaydagi xastaliklarda jarrohlik amaliyoti faqat bir marotaba o`tkaziladi. Shundan so`ng bolaning 8-9 yoshida tish qatorlari me`yoriy holatga kelishi mumkin. Dastlabki amaliyotdan so`ng bemor ortodontik davo olishi hamda logoped, pediatr shifokorning muntazam ko`rigida bo`lishi lozim. Bola ulg`aygach, burun qanotining shakl buzilishi yuzaga kelsa, rinoplastika amaliyoti o`tkaziladi. Ayrim paytlarda bolaning 6-10 oyligida o`tkazilgan amaliyotdan so`ng u 6-7 yoshga etgach, labda ozroq shakl buzilishi yuzaga kelishi mumkin. Bunday hollarda labni korreksiyalash, ya`ni kichik nuqsonlarni tuzatish amaliyoti bajariladi.
– Birinchi farzandi lab yoki tanglay kemtikligi bilan tug`ilgan ona keyingi homilada bu holat takrorlanishidan qo`rqmasa ham bo`ladimi?
– Kasallik genetik, ya`ni nasldan-naslga o`tadigan belgilariga ko`ra, suyak surishi mumkin. Ammo bu bilan to`ng`ich farzanddagi tug`ma nuqson keyingisida ham takrorlanadi, degan qat`iy xulosaga kelish noto`g`ri. Agar ayol homiladorlikni rejalashtirmoqchi bo`lsa, barcha zarur tibbiy tekshiruvlardan o`tishi kerak. Bo`lajak ota-ona sog`lom ekanligiga ishonch hosil qilib, so`ng zurriyod qoldirishni rejalashtirsa, bunday xavfning oldini olgan bo`ladi. Ko`pchilikka erish tuyulishi mumkin, ammo er-xotinning qovushish paytida nechog`li sog`lom va es-hushi joyida ekanligi bu borada katta ahamiyatga ega. Ya`ni, erkak spirtli ichimliklar ichmagan, er-xotinning ikkisi ham qovushish payti biror kasallik bilan og`rigan (yoki unga qarshi davolanayotgan) bo`lmasligi kerak. Hatto ichki kasalliklarni davolash uchun qabul qilinayotgan dori-darmonlar ta`sirida ham homila biror nuqson yoki kasallik orttirib olishi mumkin. Muxtasar aytganda, tug`ilajak farzandning salomatligi ota-onaga har jihatdan bog`liqdir.
Dildora Yusufbekova suhbatlashdi.
Bolalar uchun ertak. Quyon va toshbaqa
Masalalar qisqa, qisqa adabiy rivoyatlar bo’lib, odatda oyatda, har doim a bilan tugaydi bolalar uchun o’quv xabarlari yoki ta’limiy axloqiy narsalar. bizning saytimiz bolalarning sevimli ertaklaridan birini taklif etadi, bu esa harakat va mehnatning ahamiyati haqida gapiradi. Uning qahramonlari deyarli har doim xayoliy hayvonlar yoki narsalar, quyon va toshbaqa kabi.
Masal Quyon va toshbaqaBu qat’iylik, e’tibor, harakat, qat’iyatlilik va xotirjamlik, shuningdek behudalik kabi qadriyatlar haqida gapiradigan juda an’anaviy va ma’rifiy ertak. Bu quyon va toshbaqa o’rtasidagi poyga haqida. Sizningcha kim g’alaba qozonadi?
U hayvonlar dunyosida yashagan juda mag’rur va behuda quyonU o’rmonda eng tezkor hayvon ekanligini va kunni toshbaqaning sekinligidan kulib o’tkazishini aytib yurdi.
– Hey, toshbaqa, juda ko’p yugurma! – dedi quyon toshbaqaga kulib.
Bir kuni toshbaqa quyondan g’ayrioddiy pul tikish uchun paydo bo’ldi:
– Xare, biz musobaqaga boramizmi? Sizni yutib olishim mumkinligiga aminman.
– Menga? – quyon taajjub bilan so’radi.
– Ha, ha, sizga, – dedi toshbaqa. Keling, o’zimizning garovlarimizni qo’yamiz va kim poyga yutishini bilib olamiz.
Dovdirab qolgan quyon darrov tanlovni qabul qildi.
Shunday qilib, barcha hayvonlar poyga guvohi bo’lish uchun to’planishdi. Boyqush jo’nash va kelish joylarini belgilash uchun javobgardir. Va poyga boshlandi:
Ayyor va o’ziga ishongan quyon yugurib ketdi va toshbaqa yo’talib, changga o’ralgan holda qoldi. U yurishni boshlaganda quyon allaqachon ko’rinmay qolgan edi. Quyon uning ustidan nima ustunligini o’ylamasdan, toshbaqa uni to’xtovsiz ushlab turdi.
Bu orada quyon toshbaqani qo’lga olish uchun ko’p vaqt kerak bo’lishiga ishonib, yam-yashil yashil daraxt oldida yo’lning o’rtasida to’xtadi va poyga tugashidan oldin dam oldi. U erda u uxlab qoldi, toshbaqa esa yurishni davom ettirdi, asta-sekin, asta-sekin, ammo to’xtamasdan.
Quyon qancha vaqt uxlab qolgani noma’lum, lekin u uyg’onganida, toshbaqa maqsaddan atigi uch qadam narida turganini ko’rdi. Avvaliga u bor kuchi bilan yugurdi, lekin kech bo’ldi: Toshbaqa marraga etib kelib, musobaqada g’olib chiqdi!
O’sha kuni quyon juda kamsitilish orasida, hech qachon boshqalarni masxara qilmaslik kerakligini bilib oldi. Shuningdek, u o’ziga ishonchsizlik va behuda narsalar bizning maqsadlarimizga erishishga to’sqinlik qilishini bilib oldi. Va hech kim, mutlaqo hech kim, hech kimdan yaxshiroq emas.
Bu ertak bolalarga saboq beradi siz hech qachon boshqalarni masxara qilmasligingiz va o’zingizga bo’lgan ishonch to’sqinlik qilishi mumkin maqsadlarimizga erishish.
Masalalar bolalarni ko’ngil ochish va o’qitishning yaxshi usuli, shu bilan birga ularning tasavvurlarini rivojlantirishga va ba’zi qadriyatlarni tushunishga yordam beradi. bizning saytimiz ushbu hikoyadan bolalar nimani tushunganliklari va nimalarni bilib olganliklarini bilish uchun ba’zi savollarni ishlab chiqdilar:
1. O’rmonda toshbaqa yoki quyon eng tezkor kim edi?
2. Nega quyon toshbaqa ustidan kuldi?
3. Kim daraxt ostida uxlab qoldi?
4. Toshbaqa qanday qilib musobaqada g’olib chiqdi?
5. Quyon toshbaqadan nimani o’rgandi?
6. Va siz, ushbu hikoyadan yoki masaldan nimani o’rgandingiz?
Agar siz bolalar uchun biron bir masalni bilsangiz va uni biz va boshqa ota-onalar bilan baham ko’rmoqchi bo’lsangiz, biz uni olishdan mamnun bo’lamiz.
Bolalar uchun boshqa masallar
Bolalar uchun qisqa qissa. Masallar bolalarni o’qitish uchun juda foydali manba hisoblanadi, chunki qisqa va qiziqarli hikoyalar orqali biz ularga nima yaxshi va nima yomonligini o’rgatamiz. Biz bolalarga o’qish uchun 9 ta qisqa masalni taklif qilamiz. Axloqiy jihatdan eng yaxshi va eng mashhur bolalar hikoyalari. O’qish va o’rganish uchun katta axloqiy narsalar bilan qisqa masallarni kompilyatsiya qilish.
Bolalar uchun rasmlar bilan uydirmalar. Bolalar hikoyalari – bu bolalarni ko’ngil ochish, balki ularga ta’lim berishning bir usuli. Aesop yoki La Fontaine kabi taniqli mualliflarning masallarini o’qing va ushbu an’anaviy ertaklarni bolalaringiz bilan bahramand bo’ling.
Bolalarga muhabbat haqida ertak. Bolalarga muhabbat haqidagi afsonalarni tanlash. Bolalarni tarbiyalash uchun axloqiy mavzusidagi qisqa hikoyalar, an’anaviy bolalar hikoyalari. Bolalarni sevgi va do’stlik qadriyatiga qanday o’rgatish kerak. Do’stlik va sevgi haqida bolalar uchun qisqa hikoyalar. Bolalarni hikoyalar orqali qadriyatlarga qanday o’rgatish kerak.
Bolalar uchun Rojdestvo afsonalari. Bizning saytimizda sizga Rojdestvo hikoyalari to’plamini taklif etamiz, ularda bolalarimizga etkazishimiz mumkin bo’lgan axloqiy yoki muhim saboq mavjud. Rojdestvo rasmlari bolalarni Rojdestvo bayramlarining asl ma’nosi haqida o’ylashga majbur qiladi.
Bolalar uchun do’stlik afsonalari. Bolalar uchun an’anaviy afsonalar. Do’st orttirishning qadrini aks ettiruvchi ertak. Bolalar bilan o’qish uchun qisqa hikoyalar. Do’stlik qadriyatlariga o’rgatish uchun bolalar hikoyalari. Do’stlar va do’stlik haqida axloqiy narsalar bo’lgan bolalar uchun ertak. Bolalar do’stlikning asl ma’nosini bilishlari uchun axloqiy masallar.
Bolalarni uxlashga yotadigan qisqa masallar. Masalalar bolalar uchun juda rag’batlantiruvchi ta’lim vositasidir. Ularning ijodini uyg’otishdan tashqari, tanqidiy fikrlashni rivojlantiradi va ularga qadriyatlarni o’rgatadi. Shuning uchun, biz sizga bolalaringizga, ayniqsa yotoqda gapirishingiz uchun ushbu 6 ta qisqa hikoyani tanladik.
Bolalar uchun qadriyatlarga ega ertaklarning videolari. Bu erda siz videodagi bolalar uchun qadriyatlarga ega eng yaxshi afsonaviy videolarni tanlab olasiz. Rasmlarni ko’rishda bolalar o’qishlari uchun juda vizual formatda va subtitrlar bilan ushbu qissalar bolalar uchun qadriyatlarni o’qitish va etkazish uchun juda yaxshi vositadir.
Bolalar uchun itlar bilan uydirmalar. Biz ularning bolalariga etkazadigan qadriyatlar va ta’limotlar uchun bir qator ajoyib bolalar iti afsonalarini tanladik. Farzandingiz ushbu masallarni axloqiy jihatdan o’qiganingizdan zavqlaning, ular bolalarni qadriyatlarga o’rgatishning ajoyib vositasidir. Bolalarga o’qish uchun axloqiy bo’lgan qisqa hikoyalar.
Bolalar uchun Эзopning hikoyalari. Aesopning ertaklari bolalar hikoyalarida juda muhim o’rin egallaydi. bizning saytimiz sizga bolalarni qadriyatlarga o’rgatishda yordam beradigan juda muhim darslarni o’z ichiga olgan juda qisqa hikoyalarni keltiradi. Bu erda siz bolalar uchun eng yaxshi Aesop masallarini topasiz.
Samaniegoning bolalar uchun ertaklari. Samaniegoning hikoyalari va bolalar hikoyalari orqali bolalarni tarbiyalash haqidagi ertaklari. Bolalarga qadriyatlarni o’rgatish uchun axloqiy jihatdan hayvonlarning qisqa hikoyalari.
La Fonteynning bolalar uchun hikoyalari. bizning saytimiz sizga La Fonteynning hikoyalarini bolalarga hikoyalar va bolalarning ertaklari orqali ta’lim berish uchun taqdim etadi. Bolalarga qadriyatlarni o’rgatish uchun axloqiy jihatdan hayvonlarning qisqa hikoyalari.
Xitoy va bolalar uchun qisqa matallar. Agar siz Aesop va LaFontainning afsonalarini bilsangiz, sizni Xitoy ertaklarining ajoyib dunyosi bilan tanishishga taklif qilamiz. Biz ushbu 5 ta qisqa sharqona matallarni bolalarga o’qish uchun taklif qilamiz. Ular axloqiy narsalarni o’z ichiga olgan kichik hikoyalardir.
Bolalar uchun ingliz tilidagi afsonalar. Bizning saytimizda sizga ingliz tilida qisqa masallarning to’plamini taklif etamiz, shunda sizning bolalaringiz ko’ngil ochish paytida bu tilni o’rganishlari mumkin. Ingliz tilida bolalar uchun odob-axloqqa oid qisqa hikoyalar
Bolalarni baham ko’rishni o’rgatish. Bolalarni ulashishni o’rgatish uchun bolalar ertaklari. Bolalarni saxiylikka qanday o’rgatish kerak. Bolalarning xudbinligi. Bo’lishishni o’rgatish hikoyalari.
Siz shunga o’xshash boshqa maqolalarni o’qishingiz mumkin Bolalar uchun ertak. Quyon va toshbaqa, saytdagi Masalalar toifasida.
Quyonning labi nega tirtiq? ertagi bolalar uchun
Bir kun quyonlar baland bir qarag’ay tagiga to’planib o’zlaricha maslahat qilishibdi. Ular kuyib-pishib, har qaysisi o’z taqdiridan nolibdi.
Eng keksa quyon esa shunday debdi:
— Qadrli og’aynilarim! Quyonlarning ko’rgan kuni qursin. Buta shitirlab qolsa ham, quyonni vahima bosadi, daraxtning bargi uzilib tushsa ham, quyonning yuragi shig’illaydi. Bizni kim ko’rsa: «Ana quyon! Ushla uni!» — deb qichqiradi. Biz hammadan qo’rqamiz, bizdan esa chivin ham qo’rqmaydi. Yuringlar, yaxshisi, bu alamni tortavergandan ko’ra, borib o’zimizni dengizga tashlaymiz. Baribir, axir, bir kun o’lamiz.
Keksa quyonning gapi hammaga ma’qul tushibdi. Ular o’zimizni g’arq qilamiz, deb dengizga tomon yugurishibdi.
Dengiz yoqasidagi yaylovda katta qo’y podasi o’tlab yurgan ekan. Podadagi bir qo’y, chopib kelayotgan quyonlar galasini ko’rib, hurkib ketibdi va ma’raganicha qochib qolibdi. Uning ketidan esa butun poda ura qochibdi. Qo’ylar qayoqqa qochayotganini o’zlari ham anglashmabdilar. Quyruqlari qaltirab, tuyoqlari taqirlarmish.
Qo’ylar ketidan hurganicha itlar ham yugurib ketishibdi. Cho’ponlar baqi- rib-chaqirib tayoqlarini siltabdilar. Qiy-chuv, to’polon boshlanibdi.
Bu hol quyonlarga juda qiziq ko’rinibdi. Ular o’tirib olib, rosa xoholab kulishibdi. Kulaverishganidan ularning lablari yirtilib ketibdi.
— Yo’q, bizning ham ishimiz yomon emas ekan! Birlashsak, biz ham kuchli bo’lar ekanmiz! — deyishibdi.
Shundan so’ng quyonlar o’zlarini dengizga tashlash fikridan voz kechishib- di, ammo lablari tirtiqligicha qolibdi.
Однажды кролики собрались под высокой сосной и посовещались между собой. Они горели, каждый жалуясь на свою судьбу. Самый старый кролик сказал: «Мои дорогие братья!» Будь проклят тот день, когда увидят кролики. Даже если куст зашумит, кролик в панике, и даже если листья с дерева опадают, сердце кролика бьется. Кто нас увидит, скажет: «Вот кролик! Поймай его! » Он кричит. Мы всех боимся, а комары не боятся нас. Давай, лучше мы пойдем и бросимся в море, чем терпеть эту боль. В любом случае, однажды мы умрем. Слова старого кролика понравились всем. Они побежали к морю, чтобы утопиться. На приморском лугу паслось большое стадо овец. Овца в стаде, испугавшись бегущего стада кроликов, в панике убежала. Все стадо побежало за ним. Они даже не знали, куда убегают овцы. Их хвосты дрожат, а копыта лысые. Собаки побежали за овцами. Пастухи кричали и махали палками. Началось волнение. Эта ситуация показалась кроликам очень интересной. Они сели и от души посмеялись. Их губы были разорваны от смеха. — Нет, у нас тоже не плохо! Если мы объединимся, мы тоже будем сильными! Они сказали. Затем кролики отказались от идеи броситься в море, но их губы остались потрескавшимися.
Sizni ushbu maqola ham qiziqtirishi mumkin
So‘nggi yuklangan mavzular
Ko‘p o‘qilgan mavzular
Bo‘limlardan birini tanlang