Mukofot ertagi bolalar uchun
Ulardan biri boy odam ekan. U o‘zi bilan bir xalta oltin olibdi. Ikkinchi kishi esa kambag‘al ekan. U o‘zi bilan bir xalta qotgan non olibdi. Shunda boy kambag‘al sherigining ustidan kulibdi:
Mukofot
Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, kattakon o‘rmonda qayrag‘ochlar ostida bir maktab bor ekan. Unda Moshvoy ismli mushukcha, Qag‘-qag‘ ismli qarg‘acha, Dik-dik ismli quyoncha, ismi Chiy-chiy sichqoncha, Pi-pi ismli maymuncha, Xir-xir ismli cho‘chqacha va boshqalar o‘qishar ekan.
O‘qish boshlangan kuni Tovusxon ismli juda xushfe’l, muloyim bir o‘qituvchi ularga kitob va daftarlar ulashibdi.
— Kitoblaringizni yirtmasdan, yaxshi saqlanglar. Bu kitoblarni sizdan keyin ukalaringiz ham o‘qishadi, — debdi va ta’kidlab yana qo‘shib qo‘yibdi: — Kimki kitobini yaxshi saqlasa, o‘quv yili oxirida o‘shanga mukofot ham beramiz.
Ular kitob va daftarlarni sevinib-sevinib olib ketishibdi. Oradan ko‘p o‘tmabdi. Bir kuni Chiy-chiy Pi-piga maqtanib:
Muqovasini yeb ko‘rsam, biram mazaliki, — debdi kitobini ko‘rsatib.
Pi-pi ham shunaqamikan-a, deb kitobning muqovasini qiyma-qiyma qilibdi.
Ularni kuzatib turgan Xir-xir ham maq¬tanib qolibdi:
Kitobda piyoz, sholg‘om, kartoshka surati bor ekan, hammasini yedim.
Pi-pi ham qiziqib ketib, kitobdagi jami suratlarni yeb chiqibdi. Qag‘-qag‘ ham bo‘sh kelmabdi. Olcha, gilos, olma, yong‘oq rasmlarini cho‘qib, kitobni ilma-teshik qilib tashlabdi.
O‘quv yili tugashi bilanoq Tovusxon o‘quvchilardan kitoblarni birma-bir yig‘ib olibdi. U Chiy-chiy bilan Pi-pidan ham, Xir-xir bilan Qag‘-qag‘dan ham juda-juda xafa bo‘libdi. Ammo Moshvoy bilan Dik-dikdan xursand bo‘libdi. Chunki ular kitoblarini yirtmay, kir qilmay, ozoda saqlagan, yaxshi tutishgan ekan.
Tovusxon Dik-dikka bitta sabzi, Moshvoyga esa issiqqina bo‘g‘irsoq mukofot beribdi va suratlarini namunalilar qatoriga ilib qo‘yibdi.
Mukofot ertagi bolalar uchun
Mukofot
Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, kattakon o‘rmonda qayrag‘ochlar ostida bir maktab bor ekan. Unda Moshvoy ismli mushukcha, Qag‘-qag‘ ismli qarg‘acha, Dik-dik ismli quyoncha, ismi Chiy-chiy sichqoncha, Pi-pi ismli maymuncha, Xir-xir ismli cho‘chqacha va boshqalar o‘qishar ekan.
O‘qish boshlangan kuni Tovusxon ismli juda xushfe’l, muloyim bir o‘qituvchi ularga kitob va daftarlar ulashibdi.
— Kitoblaringizni yirtmasdan, yaxshi saqlanglar. Bu kitoblarni sizdan keyin ukalaringiz ham o‘qishadi, — debdi va ta’kidlab yana qo‘shib qo‘yibdi: — Kimki kitobini yaxshi saqlasa, o‘quv yili oxirida o‘shanga mukofot ham beramiz.
Sehrli ketmon
Bir podshoning ikki arzanda o‘g‘li bor ekan. Shaxzodalar biron ish qilishmay, erka-tantiq bo‘lib o‘sishibdi. Ular ulg‘aygan sayin ishtahalari bo‘g‘ilib, bir piyola choy ham ichmas bo‘lib qolishibdi. Ularning rangi za’faron bo‘lib, kasalmand odamlarga o‘xshab qolishibdi. Podsho o‘z mamlakatidagi hamma tabiblarni yig‘ib o‘g‘illarini davolashni buyuribdi.
Anor
Qadim zamonda bir podsho o‘tgan ekan. Bir kuni u ovga chiqibdi. Yo‘lda chanqab, tashnaligini qondirish uchun bir bog‘ga qarab yuribdi. Eshik oldiga kelib otdan tushmasdanoq:
– Kim bor?– deb baqiribdi.
Ichkaridan bir chol chiqibdi. Shohona libosdagi odamni ko‘rib salom beribdi.
Aldoqchi hakka
Ertak
Bir bor ekan, bir yo’q ekan, qadim zamonlarda g’oz karnaychi ekan, o’rdak surnaychi ekan. Qaldirg’och to’quvchi, tovus tikuvchi ekan. Tikuvchi bo’lganda ham shunday chevar ekanki, tikkan ko’ylaklari o’zi kiygan kiyimidan ham go’zal va nafis chiqarkan. Qo’shnilar u tikkan ko’ylaklarni kiyib, gul-gul ochilib, og’izlaridan dur sochilib, tovusxonimga minnatdorchilik bildirsalar, xonim kamtarlik bilan:
— Qo`limdan kelgani shu bo’ldi-da, o’rgilaylar. Ishim sizlarga yoqqanidan baxtiyorman.
Qo‘lqop
Ertak
Bobo o’rmondan o’tib ketayotgan ekan, ketidan kuchukchasi ergashibdi. Bobo ketaveribdi, bir mahal yo’lda qo’lqopi tushib qolibdi.
Bir sichqon yugurib kelib, qo’lqop ichiga kirib olibdi.
—Endi men shu yerda yashayman! – debdi u. Shu vaqt sakrab-sakrab, qurbaqa kelib qolibdi:
Bu qo’lqopda kim yashaydi! — debdi u.
—Kumur-kumur sichqonboy yashaydi. O’zing kimsan?
—Vaqir-vuqur qurbaqaman, menga ham joy ber!
Non — hamroh
Ertak
Qadim zamonda ikki kishi uzoq safarga chiqmoqchi bo‘lishibdi. Yo‘l olis, odam yursa, oyog‘i, qush uchsa, qanoti kuyadigan biyobonlardan o‘tar ekan.
Ulardan biri boy odam ekan. U o‘zi bilan bir xalta oltin olibdi. Ikkinchi kishi esa kambag‘al ekan. U o‘zi bilan bir xalta qotgan non olibdi. Shunda boy kambag‘al sherigining ustidan kulibdi:
—Quruq non bilan olis yurtda tirikchilik qilib bo‘larkanmi? Oltin olish kerak, oltin har qanday yurtda ham qadrli, istagan narsani sotib olish mumkin,—debdi. Kambag‘al sherigi indamabdi.
Baraqxon
Ertak
Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, och ekan-da to‘q ekan, bitta baroq mushuk bo‘lgan ekan. U yakka o‘zi katta chinor tagidagi bir uyda yashar ekan.
Kunlardan bir kun mushukning bu yerda yashashini qarg‘a bilib qolibdi va u hamma hayvonlarga aytib qo‘yibdi. Qarg‘adan bu gapni eshitgan tipratikan mushukning uyiga kelibdi-da:
—Baroqjon, baroqjon,eshigingni och, ikkovimiz birga yashaymiz,—debdi.
Qanday ishlaydigan bolalar uchun mukofot tizimi yaratiladi
Yaxshi xulq-atvorni targ'ib qiluvchi intizom texnikasi.
Bolangizni mukofotlashda sizning xatti-harakatlaringiz bilan shug'ullanayotganda ongingizda oxirgi narsa bo'lishi mumkin, mukofot tizimlari bolaning xatti-harakatlarini o'zgartirishning eng yaxshi usullaridan biri bo'lishi mumkin. Va eng yaxshi yangilik, mukofot tizimlari odatda tez ishlaydi.
Mukofot tizimi barcha yoshdagi bolalar uchun ham ishlaydi. Sizning preschooleringiz urish odatiga tushib qolganmi yoki sizning o'smiringiz ishlarini unutishni davom ettiradimi, oddiy mukofot tizimi uning xatti-harakati uchun ko'proq mas'uliyatli bo'lishiga yordam beradi.
Bolalar va preschoolchilar uchun mukofot tizimlari
Voyaga etmaganlar va maktabgacha tarbiyachilar oddiy stikerlar jadvalidan foydalanadilar . Farzandingiz qog'oz parchasini bezashga ruxsat bering va uni jadvalingizdan foydalaning. Agar u rang berish yoki uni loyihalashda ishtirok etsa, unda stikerlarni sotib olishga ko'proq mablag' sarflanadi.
Bundan tashqari, uni sevishi kerak bo'lgan stikerlarni tanlash orqali uning motivatsiyasini oshirishi mumkin. Ehtimol, siz uni stikerlarni o'zi tanlashi mumkin. Ularni qo'lga kiritmaguncha biron-bir stikerni topshirmaganingizga ishonch hosil qiling.
Stiker jadvalini aniq ko'rsatib turing. Maktab o'quvchilari ko'pincha o'zlarining muvaffaqiyatlari bilan faxrlanadilar va har bir kishining o'zlari stikerlarni qo'lga kiritganini bilishlarini istashadi. Uni stikerlar bilan ishlashni davom ettirishga undash uchun maqtovlardan foydalaning.
Bir vaqtning o'zida ishlash uchun bitta xatti-harakatni tanlang va boshlash uchun oddiy maqsadni belgilang. Stikerli jadvalda yaxshi ishlashi mumkin bo'lgan xatti-harakatlar dushni ishlatish va kechasi o'z yotog'ida bo'lish kabi narsalarni o'z ichiga oladi.
Yaxshi xatti-harakatlar uchun ijobiy takomillashtirishni ta'minlash uchun kerakli xatti-harakatni ko'rganingizdan so'ng darhol yorliqni kiriting.
Maktab yoshidagi bolalar uchun mukofot tizimlari
Maktab yoshidagi bolalarni yolg'iz targ'ib qilish odatda etarli emas. Ular g'ayratli bo'lib qolish uchun aniq mukofotlar talab qilishadi.
Ammo ular yanada murakkab mukofot tizimlarini boshqarishi mumkin. Shunday qilib, siz bir vaqtning o'zida bir nechta xatti-harakatlaringizni bajarishingiz mumkin.
Agar siz yoshroq bolangiz bilan bir xil tabrik jadvalini ishlatishingiz va keyinchalik katta mukofotlar olish uchun bolangizga stikerlar bilan savdo qilishiga ruxsat berishingiz mumkin.
Quyida ba'zi misollar keltirilgan:
Faqat farzandingiz muntazam ravishda mukofot olishiga ishonch hosil qiling. Maktab yoshidagi bolalarning ba'zilariga kunlik mukofotlar kerak, boshqalar esa bir necha kun kutib turishlari mumkin.
Farzandingizga mukofot tizimini tushuntiring. Buning jazosi emas, balki ijobiy strategiyani bilishini ta'minlash.
"Qanday qilib uchta stiker topsangiz, o'ynash uchun parkga boramiz. Siz shunday qilmoqchimisiz . "Farzandingizga savol berishga va pul topishni istagan mukofotlarni taklif qilishda ishtirok etishga imkon bering.
Twenens uchun mukofot tizimlari
Tweens katta mukofotga ega bo'lgan murakkab tizimlardan foydalanishlari mumkin. Ammo esda tutingki, mukofotlar pulga to'g'ri kelmaydi . Hafta oxiri vaqtida ekran vaqti yoki keyingi bedorlik katta motivator bo'lishi mumkin.
Tweens "stickers" uchun juda qadimgi bo'lishi mumkin, shuning uchun ular tasdiq belgisi yoki nishon topadigan tizimni ishlatishingiz mumkin. Bir token iqtisod tizimi ularga kun davomida savatchalarni topish uchun imkon beradi, bu ularni mukofot mahsulotlariga almashtirish mumkin. Misol uchun, ikkita taym-iga o'ttiz daqiqalik televizorga teng bo'lishi mumkin.
Bir vaqtning o'zida uchta xatti-harakatni tanlang. Farzandingiz juda yaxshi ish qilgan kamida bitta xatti-harakatni tanlang. Bu farzandingiz muvaffaqiyatli bo'lishiga yordam berishi mumkin, bu esa qidiruvni ushlab turishning kalitidir.
Yoshlar uchun mukofot tizimlari
Yoshlar rasmiy mukofot jadvallarini va tizimlarini kengaytiradilar. Ammo, bu sizning mukofot tizimlaridan butunlay qutulishingiz kerak degani emas. Muayyan harakatlarga imtiyozlarni bog'lash uchun xatni boshqarish shartnomasini tuzish .
Masalan, o'zingizning uy vazifasini o'z vaqtida bajarilishi uchun o'zingizning do'stlaringiz bilan filmga borish uchun o'smirning qobiliyatini bog'lang. Yoki, faqatgina o'zingizning ishingizni butun hafta davomida barcha ishlarni bajargan holda, sizning o'smirga mashina qarz berishiga ruxsat bering.
Elektronlar ko'plab yoshlar uchun yaxshi ishlaydigan boshqa imtiyozdir. Har kuni uy vazifasi va ishlarini tugatgandan so'ng, uyali telefondan foydalanish huquqini berishni o'ylab ko'ring. Farzandingiz kundan-kunga kutilgan narsalarni tushunib yetishi uchun, oldindan aniq qoidalarni belgilab qo'yganingizga ishonch hosil qiling.