Menejment kitoblari
Ushbu motivatsion kitobning sarlavhasi shuni ko’rsatadiki, bu kitob sizga qanday qilib moliyaviy boylikni to’plash haqida gapiradi, lekin bu bundan ham ko’proq – bu kitobda bayon etilgan tamoyillar har tomonlama shaxsiy va professional o’sishni qamrab oladi.
Forex haqida 5 ta yangi kitob sifatida o’qish uchun eng yaxshi kitoblar Trader
Lekin men qila olaman trade va bozordan tashqari doimiy ravishda foyda ko’rasizmi?
Aslida, men o’tmishda juda ko’p pul ishladim. Shuncha ko’pki, agar men aytib o’tganimda ishonmas edingiz.
Ammo, o’shandan beri mening savdo sayohatim qanday o’tdi?
Veb-saytga tashrif buyuring.
Xususiyatlari
ro’yxatdan o’tish
- DEMO hisobingizda $10,000 XNUMX oling
- Minimal savdo miqdori $1
- Qaytish uchun 98% gacha stavkaga ega bo’ling
- Tez omonat va yechib olish
- 10 dollar eng kam depozit
- $10 minimal yechib olish
DEMO uchun $10,000 XNUMX BEPUL oling trade Quotexda.
Men hali ham foyda ko’rayapmanmi? Mening sirim nima?
Buni qanday qilaman?
Oddiy, men buni doimo o’zgarib turadigan Forex bozorlari to’g’risida xabardor bo’lish orqali qilaman.
Men olaman Ozod Forex onlayn ta’lim kurslar va hatto boshqa paydo bo’lganlar bilan o’zaro aloqada bo’lish uchun seminarlarga tashrif buyurish traders.
Bundan ham muhimi, men Forex haqida ko’p o’qiganman.
Qaysi gap haqida
Forex uchun eng yaxshi kitoblarning tavsiyalarini olishni xohlar edingiz traders?
Forex savdosi haqida eng yaxshi kitoblarni bepul PDF formatida yuklab oling.
1. Forex savdosi uchun eng yaxshi kitob – Forex nima?
Bu Forex elektron kitobidir (men Kenn Omollo).
Veb-saytga tashrif buyuring.
Xususiyatlari
ro’yxatdan o’tish
- DEMO hisobingizda $10,000 XNUMX oling
- Minimal savdo miqdori $1
- Qaytish uchun 98% gacha stavkaga ega bo’ling
- Tez omonat va yechib olish
- 10 dollar eng kam depozit
- $10 minimal yechib olish
DEMO uchun $10,000 XNUMX BEPUL oling trade Quotexda.
Har doimgidek, men buni juda qiziqarli latifalar bilan sodda qilib qo’ydim, shunda hatto 12 yil davomida Forex nimani anglatishini osongina o’qiydi va tushuna oladi.
O’qish uchun yanada qiziqarli va qiziqarli bo’lishi uchun Forex nima sizni vaqt boshiga qaytaradi. Sizni sudralib yurmoqdasiz trade, keyin savdo, va qanday qilib pul savdo qilish.
Siz buni yaxshi ko’rasiz.
2. Forexga kirish PDF (foreks savdosini o’rganish uchun eng yaxshi kitob).
Bu Forex savdosiga kirish kursidir, bu o’quvchilarni Forex-ga jalb qiladi.
Ushbu kursda o’quvchilarga “Forex” qanday ishlashini, “Forex” nimani anglatishini bilib olish va ma’lum darajada savdo mexanikasini ko’rish uchun biroz chuqurlashish kafolatlanadi. Biror kishi buyurganida nima bo’ladi a trade.
Bepul Forex elektron kitobi Birinchi Forex savdo akademiyasi shuningdek, Forex savdosining foydalari haqida gapirib, kamchiliklarni ham sanab o’tadi.
3. Onlayn savdo kursi – 1-dars PDF.
Onlayn savdo kursi – bu Forex savdosi haqidagi eng yaxshi kitoblardan biri.
Muallif tomonidan yozilgan Jeyk Bernshteyn kim nafaqat Forex murabbiyi, balki savdo bo’yicha maslahatchi hamdir.
Veb-saytga tashrif buyuring.
Xususiyatlari
ro’yxatdan o’tish
- DEMO hisobingizda $10,000 XNUMX oling
- Minimal savdo miqdori $1
- Qaytish uchun 98% gacha stavkaga ega bo’ling
- Tez omonat va yechib olish
- 10 dollar eng kam depozit
- $10 minimal yechib olish
DEMO uchun $10,000 XNUMX BEPUL oling trade Quotexda.
Jekning savdo kursi odatdagi ba’zi bir asosiy fikrlarni aks ettiradi trader aniq e’tiborsiz qoldiradi, ammo Pro Forex-ni yaratish uchun juda muhimdir Trader.
Agar siz savdoga qiziqishni rivojlantira boshlagan bo’lsangiz, bu Forex savdo PDF-da o’qilishi kerak.
Keyinchalik, qaytib kelib, qarzga olingan pul bilan savdo qilmaslik bo’yicha uning maslahatini qanday foydali deb topganingizni aytib berishingiz mumkin.
Yoki qanday qilishdan oldin uning omillar ro’yxati e’tiborga olinishi kerak trade g’alaba qozonish imkoniyatini 99.9 foizga oshirishga yordam berdi.
Hammasi aytildi, bu siz hozir o’qishni xohlagan kitob.
4. Peaks and Troughs PDF — Martin J. Pring tomonidan (forex boshlanuvchilar uchun eng yaxshi kitoblar).
Ushbu kitob sizni kompyuterlardan oldingi kunlarga (mil. Avv.), Trend tahlilini murakkab tahlil qilish o’rniga oddiy tushunchalar bilan amalga oshirilgan kunlarga qaytaradi.
Sizga nega boshqa texnik tahlil vositalarini joriy qilinganidan keyin ham yillar davomida cho’qqilar va cho’qqilar kontseptsiyasi hukmronlik qilayotganini o’rgatadi.
Pringning so’zlari bilan aytganda, eng oddiy Technics eng yaxshi ishlaydi. Ushbu kitobni o’qish sizga ko’zingizni tashlagan har bir tahlil vositasini qo’llash yoki qilmaslik to’g’risida qaror qabul qilishga yordam beradi.
Ammo bundan ham yaxshiroq, bu sizga yangi boshlanuvchi va kabi jadvallarni tahlil qilishga yordam beradi trade pro kabi.
5. Yo’l Trade Jay Lakhani tomonidan Forex (forex bo’yicha eng yaxshi kitoblar).
Ushbu PDF “Yo’lning” birinchi bobidir Trade Forex.
Unda eng yaxshi Forex uchun ishlashi isbotlangan barcha foydali savdo strategiyalari Tradesavdo tarixidagi rs muhokama qilinadi.
Ko’pgina yangi boshlanuvchilar uchun Forex kitoblaridan farqli o’laroq, ushbu kitob yangi boshlagan barcha narsalarni qamrab oladi trader bilishi kerak. Forexda muvaffaqiyat qozonishning eng yaxshi usuli sifatida psixologiya, intizom, savdo rejalari, pulni boshqarish va savdo strategiyalarini rivojlantirish.
6. Mening itim mening Forex PDF-da.
Dag Breiten My Dog Ate My Forex-ga kirish qismida har kimning rasmini chizadi trader hayoti. Albatta, o’zining 15 yillik tajribasida Forex bilan katta g’alaba qozonish hayratga soladi.
U o’z blogida baham ko’rgan yutuqli strategiyani qanday kashf etganligi haqida davom etadi. guruhlartraders.com.
Agar siz ushbu blogda Forex qo’llanmasini o’qishni yoqtirsangiz, unda sizga Breiten’s Voice ham yoqishi aniq.
Bular Forex uchun eng yaxshi 6 ta kitob Traders. Men ularni yaxshi ko’raman, siz ham shunday qilasiz.
Menejment nazariyasi
kuchli va borgan sari barqaror bo’la boshladi. Bunga yuzlab yillar
mavjud bo’lgan Rim imperiyasi yaxshi misol bo’ladi. General va
ofitserlardan iborat aniq boshqaruv tuzilmasiga, armiyalarining di-
viziyalarga bo’linishiga, rejalashtirishga va intizomga ega bo’lgan
Rim legionlari, yomon tashkillangan Yevropa mamlakatlari, 0 ‘rta
Sharq davlatlari ustidan g’alabali yurish bilan o’tdi. Bosib olingan
hududlar Rimga bo’ysingan generallar boshqaruviga berilgan, Rim
bilan aloqani tezlashtirish uchun yo’llar qurilgan. Aloqa (biz buni
keyinroq batafsil ko’rib chiqamiz) bu tashkilot muvaffaqiyatining
eng muhim tarkibiy qismidir. Hozir ham ayrim joylarda ishlatila-
yotgan mashhur yo’llar imperator foydasiga soliq va to’lovlar
yig’ishga yordam bergan. Undan ham muhimi, agar mahalliy aholi
yoki mahalliy m a’muriyat rim boshqaruviga qarshi bosh ko’tarsa,
yaxshi yo’llar mamlakat ichida joylashgan legionlarga chetda joy-
lashgan provinsiyalar bilan tezda bog’lanishga imkon bergan.
Zamonaviy menejment ko’rinishlarining deyarli hamma turlari,
shakllarini ular bilan shug’ullangan qadimgi yirik tashkilotlarda
ko’rishimiz mumkin, ammo, umuman olganda, u vaqtdagi menej
mentning xarakteri va tuzilmasi bugungidan farqlanadi. Masalan,
rahbarlar va norahbarlar orasidagi mutanosiblik, o‘rta bo‘g‘indagi
rahbarlar kamroq bo’lgan. Oldingi tashkilotlar muhim qarorlaming
deyarli barchasini o’zlari qabul qiladigan yuqori bo‘g ‘indagi rah-
barlarning kam sonli guruhlariga ega bo’lishiga intilganlar. Rah-
barlik, ko’pincha, bir odam tomonidan amalga oshirilar edi, bu bir
aktyor teatriga o’xshar edi. Agar menejmentning yuqori darajasi-
dagi shaxs (bu, deyarli hamma vaqtda, erkak kishi bo’lgan) Yuliy
Sezar yoki Adrian kabi yaxshi lider va hukmdor bo’lsa, unda ham
ma narsa birmuncha silliq o‘tar edi. Hokimiyatga Neronga o‘xshash
noshud rahbar kelganda, hayot zim-ziyoga aylanishi mumkin edi.
Eski va zamonaviy tashkilotlarni taqqoslash
Eski tashkilot
Zamonaviy tashkilot
Yirik tashkilotlarning kam soni,
gigant tashkilotlarning yo‘qligi
Favqulodda tijorat va notijorat
qudratli tashkilotlarning ko’p sonliligi
R a h b a rla rn in g n is b a ta n k o ‘ p
bo’lmagan soni, o’rta bo’g’in rah-
barlarining amalda yo’qligi
Rahbarlarning, o’rta bo’g’in rah-
barlarining ko’p sonliligi
B oshqaruv ishi no m enejm ent
faoliyatidan ko’pincha ajralmagan va
bo’linmagan
Menejment guruhlari aniq tavsif-
langan. Menejment ishi nomenejment
ishidan aniq idrok qilinadi va ajra-
tiladi
Tashkilotda rahbar lavozimini egal-
lash ko’pincha tug’ilish huquqi bo’yicha
yoki kuch ishlatish yo’li bilan amal
ga oshirilgan
Tashkilot uchun muhim qarorlarni
qabul qilish qobiliyatiga ega bo’lgan
ko’p sonli kishilar
Buyruq va intuitsiyaga e’tibor
berish
Jamoa ishiga va oqilonalikka e’tibor
berish
Tarixda bizning vaqtimizda boshqarilayotgan tashkilotlar kabi
boshqarilgan tashkilotlar mavjud bo’lgan. Bunga Rim katolik cherkovi
yorqin misol bo‘ladi. Oddiy tuzilma: Papa, kardinal, arxiyepiskop,
yepiskop va prixodskoy svyashennik. Bu xristianlik asoschilari
tomonidan belgilab berilgan tuzilma hozirgi paytda ham muvaffa-
qiyatli ravishda ishlab turibdi va bugun paydo bo’lgan ko‘p tashki-
lotlar tuzilmasiga qaraganda ancha «zamonaviydir». Balki bu –
ayrim amaliy tashkilotlar ham, butun xalqlar ham paydo bo’lib
yo‘q bo’layotgan bir paytda Rim katolik cherkovining ko‘p asrlar
davomida gullaganining muhim sababi bo’lsa kerak. Zamonaviy
harbiy tashkilotlar ham ko’p tomonlama qadimgi Rim tashkilotlari-
ga juda o’xshaydi. Ammo, qadimdagi boshqaruv va tashkilotlar
zamonaviylaridan sezilarli darajada farq qiladi.
Garchi tashkilotlar, dunyo qancha mavjud bo’lsa, deyarli shun-
cha mavjud bo‘lsa-da, xali hech kim X X asrgacha tashkilotlarni
qanday qilib tartibli ravishda boshqarish ustida o’ylab ko’rmaganga
o’xshaydi. Insonlarni tashkilotlarni boshqarish emas, balki ulardan
foydalanib, ko’proq mablag’ orttirish, kuchli siyosiy hukmronlikka
ega bo’Iish qiziqtirgan. Hatto tashkilotni samarali boshqarishdan
kelib chiqadigan pragmatik ko’rinishdagi manfaat ham menejment
usullariga va vositalariga astoydil qiziqish uyg’ota olmagan.
X X asr boshlarida Robert Ouen ko’p vaqtini boshqa insonlar
yordamida tashkilot maqsadlariga erishish muammolariga bag’ishladi.
U ishchilarga durust uy-joy berdi, ishchilarni ochiq-oydin va adolatli
baholash tizimini ishlab chiqdi va yaxshi ishi uchun qo’shimcha
ish haqi bilan moddiy rag’batlantirishni rivojlantirdi. 0 ‘z vaqti uchun
nihoyatda zo’r bo’lgan ushbu novatorlik islohotlari rahbarlik roli
va voqelikning inson idrokiga noyob ravishda shiddat bilan kirib
kelishi bo’ldi. Insonlar «bu ajoyib ijtimoiy tajriba»ni o’z ko’zlari
bilan ko’rish uchun uning Shotlandiyaning Nyu Lanark shahridagi
fabrikasiga kelishar edi. Ammo, fabrika g’oyat katta daromad kelti-
rishiga qaramay, boshqa ishbilarmonlar Ouenning islohotlarida aqli
rasolik ko’rishmagan. Bilishimizcha, ularning hech biri undan o’rnak
olmagan.
Boshqarishga tiziralashtirilgan qarash
M enejmentga birinchi qiziqish 1911-yilda kuzatilgan. Xuddi
o’sha paytda Frederik U. Teylor, an’anaviy ravishda, menejmentni
ilm va tadqiqotning mustaqil sohasi deb tan olinishning boshlanishi
deb hisoblangan «Ilmiy boshqaruvning tamoyillari» degan kitobini
nashr etdi. Albatta, tashkilot maqsadlariga unumli ravishda erishish
uchun uni tizimlashtirilgan holda boshqarish tushunchasi darhol
paydo bo’lmagan. Bu konsepsiya uzoq muddat mobaynida, X IX asr-
ning o’rtalaridan boshlab asrimizning 20-yillarigacha rivojlanib kel-
gan. Menejmentga dastlabki qiziqishning asosiy kuchi Angliyada
boshlangan sanoat inqilobi bo’lgan. Ammo, menejmentning o ‘zi
tashkilotning rivojlanishiga va muvaffaqiyatiga jiddiy hissa qo’shadi
degan g’oya ilk bor Amerikada paydo bo’ldi.
Bir necha omillar zamonaviy m enejm entning vatani nega
aynan Amerika bo’lganini tushunishga yordam beradi. Qo’shma
Shtatlar X X asr boshlarida inson o’zining kelib chiqishi, millati
bilan bog’liq bo’lgan qiyinchiliklarni o’zining omilkorligini namoyon
qilib yengib chiqishini yaqqol namoyon etgan yagona mamlakat
edi. O ‘z taqdirini yaxshilashga intilgan millionlab yevropaliklar
X IX asrda Amerikaga ko’chib kelishdi, bu esa mehnatsevar in-
sonlardan iborat bo’lgan g’oyat katta ish kuchi bozorini tashkil
etdi. Qo’shma Shtatlar paydo bo’lganidan boshlab ta’lim olishni
xohlagan barcha insonlar uchun ta ’lim g’oyasini jiddiy ravishda
qo’llab kelgan. Ta’lim biznesda har xil rollarni, shu jum ladan,
menejmentni intellektuallik bilan bajarishga qobiliyatli insonlar
sonining o’sishiga yordam berdi. Qurilishi X IX asr oxirida tugal-
langan transkontinental temir yo’llar Amerikani dunyodagi eng
yirik yagona bozorga aylantirdi. Q iziq, o’sha paytda biznesda
davlat menejmenti deyarli mavjud emas edi. Aralashmaslik o ‘z
biznesi rivojining boshlarida muvaffaqiyatga erishgan tadbirkor-
larga monopolistlarga aylanishga imkon berar edi. Bu va boshqa
omillar yirik tarmoqlar, yirik korxonalaming tashkil topishini tezlash-
tirdi. Bularning hammasi menejmentning rasmiyatchilik usullari-
ni talab qilardi.
Menejmentning fan, ilmiy tadqiqot sohasi sifatida paydo bo’lishi
va shakllanishi, qisman katta biznes ehtiyojlariga javob, qisman
sanoat inqilobi davrida yaratilgan texnikaning afzalliklaridan foy-
dalanishga urinish, qisman ishni bajarishning eng samarali usul-
larini topish ishtiyoqida bo’lgan bir nechtagina qiziquvchan inson-
larning yutug’i edi.
2.2. M enejmentning fan sohasi sifatidagi evolyutsiyasi
Menejmentning ilmiy fan kabi rivoji birin-ketin oldinga qo’yilgan
qator qadamlardan iborat bo’lmagan. To‘g‘risi, bu – ko’pincha bir-
biriga mos bo’lgan bir necha yondashuvlar edi. Menejment obyekt-
lari – bu texnika ham, insonlar ham edi. Demak, menejment naza-
riyasidagi muvaffaqiyatlar menejment bilan bog’liq bo’lgan mate-
matika, muhandislik fanlari, psixologiya, sotsiologiya va antropo-
logiya kabi boshqa sohalardagi muvaffaqiyatlarga bog’liq edi. Bu
bilim sohalarining rivojlanishiga qarab, menejment sohasidagi tad-
qiqotchilar, nazariyachilar va amaliyotchilar tashkilotlarning mu-
vaffaqiyatiga ta’sir qilgan omillar to’g’risida ko’proq bilib borish-
gan. Mutaxassislarga bu ilmlar nega oldingi nazariyalar amaliyot-
dagi tekshiruvlarga bardosh bera olmaganligini tushunishga ham-
da menejmentga yangicha yondashuvlar topishga yordam bergan.
Shu bilan bir paytda dunyo tez o’zgarishlar sahnasi bo’lib qol-
gan. Borgan sari ilmiy-texnik yangiliklar tez-tez va ma’noli bo’la
bordi hamda hukumatlar biznesga o‘z munosabatlarini qat’iyroq
bildirishni boshladilar. Shu va boshqa omillar menejment tafakkuri
vakillarini tashkilotga nisbatan tashqi aloqalar borligini chuqurroq
aniqlashga majbur etdi. Shu maqsad uchun yangi yondashuvlar
ishlab chiqildi.
Menejmentga yondashuvlar.
Hozirgi paytda menejment
nazariyasi va amaliyoti rivojlanishiga jiddiy hissa qo’shgan to’rtta
muhim yondashuv m a’lum.
Vaqtga bog‘liq davr
1885, 1920, 1930, 1940, 1950, 1960-
yillar va hozirgi payt
M enejm entda
m aktablar
Ilmiy menejment
yondashuvi
M a ’muriy yondashuv
Tartibli yondashuv
Vaziyatli yondashuv
Insoniy munosabatlar
nuqtai nazaridan
yondashuv
Axloq haqidagi fan
nuqtai nazaridan
yondashuv
Miqdoriy usullar nuqtai
nazaridan yondashuv
Menejmentga jarayon
kabi yondashuv
M enejm entning fan sifatidagi evolyutsiyasi
Menejmentda har xil maktablarni ajratish nuqtai nazaridan
yondashuv aslida to‘rtta har xil qarashlarni o’z ichiga oladi. Bu
yerda menejment to’rt xil nuqtai nazardan ko’rib chiqiladi. Bu ilmiy
menejment, m a’muriy menejment, insoniy munosabatlar va axloq
haqidagi fan hamda menejment ilmi yoki miqdoriy usullar maktab-
laridir.
Jarayon kabi yondashuv
menejmentni o’zaro bog’liq bo’lgan
menejment funksiyalarining uzluksiz qatori sifatida ko’rib chiqadi.
Tartibli yondashuvda
rahbarlar tashkilotni o’zgaruvchan tash-
qi muhit sharoitida har xil maqsadlarga erishishga qaratilgan in-
sonlar, tuzilma, masalalar va texnologiya kabi o’zaro bog’liq bo’lgan
elementlar majmui sifatida ko’rib chiqishlari lozimligi ta’kidlanadi.
Vaziyatli yondashuv
menejmentning har xil usullari yaroq-
liligi vaziyat orqali aniqlanishiga e’tiborni jalb etadi. Tashkilotning
o’zidagi kabi tashqi muhitda ham har xil omillarning juda ham
mo’lligi sababli tashkilotni boshqarishning yagona «eng yaxshi»
usuli mavjud emas. Muayyan vaziyatda eng samarali usul ushbu
vaziyatga ko’proq muvofiq bo’lgan usul hisoblanadi.
2.3. T urli m aktablarni ajratish asosidagi yondashuvlar
X X asrning birinchi yarmida to’rtta aniq farqlanadigan menej
ment tafakkuri maktablari o’z rivojini topdi.
Xronologik tartibda ular quyidagicha sanab o’tilgan: ilmiy me
nejment maktabi, m a’muriy maktab, psixologiya va insoniy muno-
sabatlar maktabi va menejment fani maktabi (yoki miqdoriy mak
tab).
Ilm iy menejment maktabi
1. Vazifani bajarishda yaxshiroq usullarni aniqlash uchun ilmiy
tahlilning ishlatilishi.
2. Vazifalarni bajarishda eng yaxshi mos keladigan ishchilarni
tanlab olish va ularning o’qishini ta’minlash.
3. Vazifalarni samarador bajarishga zarur resurslar bilan ishchi
larni ta’minlash.
4. Unumdorlikni oshirish uchun moddiy rag’batlantirishni siste-
matik va to‘g‘ri ishlatish.
5. Rejalashtirishni va mulohaza qilishni ishning o’zidan ajratish.
M enejm entning klassik maktabi
1. Menejment tamoyillarini rivojlantirish.
2. Menejment funksiyalarini ta’riflash.
3. Butun tashkilotning boshqaruviga tizimlashgan yondashuv.
Insoniy munosabatlar va axloq fanlari maktabi_____
1. Qoniqqanlik va unumdorlikni oshirish uchun shaxslararo
munosabatlar menejmenti usullarini qo’llash.
2. Har bir ishchining o’z salohiyatiga muvofiq to‘Ia-to‘kis ishlati
lishi mumkin bo‘lgan tarzda insoniy axloq haqidagi fanlarning
tashkilotni boshqarishga va shakllantirishga qo‘llanilishi.
Menejment fani maktabi
1. Modellarni ishlab chiqish va qo‘llash tufayli menejmentning
murakkab muomalalarini tushunishni chuqurlashtirish.
2. Murakkab vaziyatlarda qaror qabul qilayotgan rahbarlarga
yordam sifatida miqdoriy usullarni rivojlantirish.
Shu yo’nalishlar har birining eng qat’iy ishongan tarafdorlari
o‘z vaqtida tashkilotning maqsadlariga eng samarali ravishda eri-
shishga yo‘l topdik deb o’ylaganlar. Keyinroq o‘tkazilgan tadqiqotlar
va maktablarning nazariy topilmalarini amaliyotda qo‘llashga mu-
vaffaqiyatsiz urinishlar menejment savollariga ko‘pgina javoblar
kamginagina vaziyatlarda qisman to‘g ‘ri bo’lganligini isbotladi.
Shunga qaramay, bu maktablardan har biri ushbu sohaga muhim
va sezilarli hissasini qo’shdi. Shu maktablar doirasida vujudga kel-
gan aniq konsepsiyalar va usullardan, hattoki, eng progressiv za-
monaviy tashkilotlar ham hozirgacha foydalanadi. Bizning maqsadimiz
– menejment tafakkurining evolyutsion xarakterini baholashga
yordam berish va ayrim usullar bir aniq vaziyatda muvaffaqiyatli
bo’lsa, boshqa vaziyatda muvaffaqiyatsiz bo’lishi m um kinligini
tushuntirish.
Shuni tushunish kerak-ki, maktablar nazariya va amaliyot
masalalarida kesishadi va bir tashkilot doirasida mana shu hamma
munosabatlar elementlarini topish mumkin.
Ilm iy m enejm ent (1885—1920).
Ilmiy menejment F.U.
Teylor, Frenk va Liliya Gilbret hamda Genri Gantt ishlari bilan
chambarchas bog‘liq. Bu ilmiy menejment maktabining ijodkorlari
kuzatish, o’lchashlar, m antiq va tahlil ishlatib ko‘p tarm oqli
operatsiyalarni mukammalashtirish m umkin deb hisoblashgan,
shuningdek, ularni samarali bajarishga erishishga harakat qilgan-
lar. Ilmiy menejmentning birinchi uslubiy davri – ish mazmunini
tahlil qilish va uning asosiy komponentlarini aniqlashdir. Masalan,
Teylor inson turli o’lchovli belkurakda qancha temir ruda yoki
ko’mirni ko’tara olishini g’oyat sinchkovlik bilan o’lchagan. Gil-
bretlar esa mikroxronometrni ixtiro qildi. Ular uni kinokamera
bilan birga ishlatib, aniq operatsiyalarda qanday harakatlar bajarili-
shini va buning uchun qancha vaqt sarflanishini aniq bildilar. Olin-
gan m a’lumotlarga asoslanib ular ortiqcha harakatlarni bartaraf
qilish uchun ish operatsiyalarini o’zgartirgan va standart protse-
duralar va jihozlarni ishlatib ish samaradorligini oshirishga intil-
gan. Masalan, Teylor shuni aniqladi-ki, agar ishchilar 21 funt (8,6 kg
atrofida) sig’imli belkurak-kurakchalardan foydalansa, temir ruda
va ko’mirning maksimal miqdori oshirilishi mumkin. Oldingi tizim-
ga nisbatan bu fenomenal yutuqni berdi.
Ilmiy menejment insoniy omilni e’tiborsiz qoldirmasdi. Ishlab
chiqarish samaradorligini va ishlab chiqarish hajmini oshirishda
ishchilami qiziqtirish maqsadida rag’batlantirishdan muntazam ravish-
da foydalanish shu maktabning muhim hissasi bo’ldi. Shuningdek,
ishlab chiqarishda qisqacha dam olishlar va muqarrar tanaffuslar
imkoniyati ham ko’zda tutilgan edi, shu sababli, belgilangan top-
shiriqlarni bajarishga ajratilgan vaqt miqdori realistik va adolatli
belgilangan edi. Bu rahbariyatga ishlab chiqarishning bajarilishi
mumkin bo’lgan me’yorlarni belgilashga imkoniyat bergan va kirn
belgilangan minimumdan oshgan bo’lsa, ularga qo’shimcha haq
to’lanardi. Bu yondashuvda muhim element shuki, kim ko’p ishlab
chiqarsa, o’sha ko’p taqdirlanardi. Ilmiy menejmentga oid ishlar
mualliflari ham o’zlari bajarayotgan ishlarga jismoniy va ma’naviy
jihatdan mos keladigan insonlarni tanlashning muhimligini tan olar-
dilar va ular, shuningdek, yo’qotishning ulkan ahamiyatini ta’kidlab
o’tganlar.
Ilmiy menejment, shuningdek, rejalashtirish va chuqur mulo-
haza qilish funksiyalarini ishlarni haqiqatan bajarishdan ajratishni
himoya qilgan. Teylor va uning zamondoshlari menejment bo’yicha
ish – bu aniq mutaxassislik va agar har bir ishchilar guruhi o’zi
muvaffaqiyatli qiladigan narsaga e’tiborini mujassam etsa, unda
tashkilot umuman yutuqqa erishishini tan olganlar. Bu yondashuv
ishchilar o’z ishlarini o’zlari rejalashtiradigan eski tizimga keskin
qarama-qarshi edi.
Ilmiy menejment konsepsiyasi keskin burilish bosqichi bo’lib
qoldi, shu tufayli menejment ilmiy tadqiqotlarning mustaqil sohasi
kabi keng tan olindi. Birinchi bor omilkor rahbarlar va olimlar ilm-
fan va texnikada foydalaniladigan usullar va yondashuvlar tashki
lot maqsadlariga erishish amaliyotida ham samarali ishlatilishi
mumkinligini ko’rdilar.
Menejmentda klassik yoki ma’muriy maktab (1920-1950).
Ilmiy boshqaruv to’g’risida yozgan mualliflar o’z tadqiqotlarini asosan
ishlab chiqarish menejmentiga bag’ishlaganlar. Ular menejment
bo’yicha past darajada samaradorlikni oshirish ustida ishlashgan.
M a ’muriy maktabning vujudga kelishi bilan mutaxassislar tashki
lot boshqaruvini umuman mukammallashtirish uchun muntazam
ravishda yondashuvlar ishlab chiqa boshlaganlar.
Teylor va Gilbret o’z faoliyatlarini oddiy ishchidan boshlagan
va bu, shubhasiz, ularning tashkilot bilan menejment to’g’risidagi
tasavvurlariga ta’sir etgan edi. Ulardan farqli ravishda, ko’proq
klassik maktab kabi tanish bo’lgan ma’muriy menejment maktabi-
ning mualliflari katta biznesda menejmentning oliy bo‘g‘ini rahbar-
lari sifatida bevosita ish tajribasiga ega edilar. Ismi shu maktabning
vujudga kelishi bilan bogliq bo’lgan va ba’zan menejmentning ota-
si deb atashadigan Anri Fayol ko’mir qazib oluvchi katta fransuz
kompaniyasiga rahbarlik qilgan.
Urvik Angliyada menejment masalalari bo’yicha maslahatchi
bo’lgan. A.K. Reyli bilan birgalikda ilmiy ishlarni yozgan Jeyms D.
M uni Alfred P. Sloun boshchiligida «Jeneral Motors» kompani-
yasida ishlagan. Ilmiy menejment nazariyasini yaratuvchilar kabi
klassik maktabning tarafdorlari ham menejmentning ijtimoiy jihat-
lari to’g’risida unchalik tashvishlanmaganlar. Bundan tashqari, ularning
ishlari ilmiy uslubiyotga asoslanmagan holda ma’lum darajada shax-
siy kuzatishlardan kelib chiqadi. «Klassiklar» tashkilotlarga porloq
kelajak nuqtai nazaridan qarashga harakat qilardilar, shuningdek,
ular tashkilotlarning umumiy tavsiflarini va qonuniyliklarini aniqlash-
ga urinar edilar. Klassik maktabning maqsadi menejmentning uni
versal tamoyillarini ishlab chiqishga, shu bilan birga, bu tamoyilar-
ga amal qilish tashkilotni shubhasiz muvaffaqiyatga olib keladi de-
gan g’oyaga asoslangan edi.
Bu tamoyillar ikkita asosiy jihatlarga to’xtalib o’tadi. Ularning
biri tashkilot boshqaruvining oqilona tizimini ishlab chiqish edi.
Biznesning asosiy tamoyillarini aniqlab, nazariyotchi «klassiklar»
tashkilotni bo’linmalar va ishchi guruhlarga bo’lishning eng yaxshi
usulini topishlariga ishonch hosil qilganlar. Bu funksiyalar an’anaviy
bo’lib, moliya, ishlab chiqarish va marketing hisoblanar edi. Bu
bilan menejmentning asosiy funksiyalarini aniqlash ham chambar-
chas bog’liqdir. Fayolning menejment nazariyasiga qo’shgan asosiy
hissasi – u menejmentni universal protsess kabi ko’rib chiqdi, bu
protsess rivojlantirish va tashkil qilish kabi bir nechta bir-biri bi
lan bog’langan funksiyalardan iborat edi.
Klassik tamoyillarning ikkinchi kategoriyasi tashkilot tuzil-
masining shakllanishiga va ishchilarni boshqarishga tegishli bo’lgan.
Bunga misol bo’lib yakkaboshchilik tamoyili xizmat qilishi mumkin,
shunga muvofiq inson faqatgina bitta boshliq tomonidan buyruq
olishi va faqatgina unga buysunishi kerak. Misolda Anri Fayolning
menejment bo’yicha 14 ta tamoyillarining qisqacha bayoni keltiril-
gan, ulardan ko’plari, Fayol ularni birinchi bor ta’riflab bergan payt-
dan beri sodir bo’lgan o’zgarishlarga qaramay, hozirgacha foyda-
lidir.
Misol: A nri Fayolning menejment tam oyillari1
1. M ehnat taqsimoti.
Ixtisoslashtirish, odatdagidek, tabiiy-
dir. Mehnat taqsimotining maqsadi shu tirishishda ishni ko‘p hajmda
va sifatliroq bajarishdir. Bunga e’tibor va kuchlar yo’naltirilgan
maqsadlar soni qisqarishi hisobiga erishiladi.
2. Vakolat va javobgarlik.
Vakolat bu buyruq berish huqu-
qi, javobgarlik esa uning qarama-qarshisining tuzuvchisidir. Qayerda
vakolat berilsa, u yerda javobgarlik paydo bo’Iadi.
3. Intizom .
Intizom firma va uning ishchilari o’rtasida erishil-
gan bitimlarga bo’ysunish va hurmatni ko’zda tutadi. Intizomiy
rasmiyatchilikni keltirib chiqaradigan firma va ishchilarni bog’lovchi
bu bitimlarni o’rnatish industriya rahbarlarining eng muhim vazi-
falaridan biri bo’lib qolishi kerak. Intizom adolatli qo’llaniladigan
sanksiyalarni ham ko’zda tutadi.
4. Yakkaboshchilik.
Ishchi buyruqlarni faqat bevosita bir
boshliqdan olishi kerak.
5. Y o’nalishning birligi.
Bir maqsad doirasida amalda bo’lgan
har bir guruh yagona reja bilan birlashgan bo’lishi va bir rahbarga
ega bo’lishi kerak.
6. Shaxsiy m anfaatlarning um um iylarga bo’ysunishi.
Bir ishchining yoki ishchilar guruhining manfaatlari katta masshtab-
dagi kompaniya yoki tashkilotning manfaatlaridan ustun kelishi
mumkin emas.
7. X odim larni mukofotlash.
Ishchilarning vafodorligini va
madadini ta’minlash uchun ular o’z xizmati uchun adolatli ish haqi
olishlari kerak.
8. M arkazlashtirish.
Mehnat taqsimoti kabi markazlashti-
rish ham, odatdagidek, tabiiydir. Biroq, markazlashtirishning te-
gishli darajasi aniq sharoitga bog’liq holda o’zgaradi. Shuning uchun
markazlashtirish va markazlashtirilmaslik o’rtasida to’g’ri mutanosiblik
‘ H e n r i F a y o l . G e n e r a l a n d I n d u s t r i a l M a n a g e m e n t ( L o n d o n : P i t m a n , 1 9 4 9 ) , pp.
2 0 – 4 1 .
bo’lishi to’g’risida savol tug’iladi. Bu eng yaxshi joiz natijalarni
ta’minlaydigan meyorlarni aniqlash muammosidir.
9. Skalyar zanjir.
Skalyar zanjir – bu rahbarlik lavozimlarida
turgan shaxslar qatori. Bu zanjir eng yuqori lavozimdagi shaxsdan
to past bo‘g‘in rahbarigacha cho’ziladi.
10. Tartib.
Joy hamma narsa uchun va hamma narsa o‘z
o‘rnida.
11. Adolatilik.
Adolatilik – bu yaxshilik va haqqoniyatlikning
birikuvidir.
12. Xodimlar uchun ish joyining barqarorligi.
Kadrlarning
qo’nimsizligi tashkilotning samaradorligini pasaytiradi. Ish joyiga
yopishib olgan o‘rtacha rahbar, albatta, o‘z ish joyiga yopishib olma-
gan va tezda ishdan ketadigan mashhur, iste’dodli menejerdan
afzaldir.
13. Tashabbus.
Tashabbus reja ishlab chiqish va uni muvaf-
faqiyatli amalga oshirishni ta’minlashni anglatadi. Bu tashkilotga
kuch va energiya beradi.
14. Korporativ ong.
Ittifoq – bu kuch. Bu xodimlarning
uyg’unligi natijasidir.
In s o n iy m u n o sa b a tla r m a k tab i (1930—1950).
Ilm iy
menejment maktabi va klassik maktab psixologiya hali boshlang’ich
holatda bo’lgan paytda vujudga kelgan. Ko’pchilik X X asrning
boshida Freydning o’sha paytdagi yangi beixtiyorlik konsepsiyasi-
ni jiddiy ravishda gumon ostiga olgan edi. Buning ustiga psixologiya
bilan qiziqqanlar kamdan-kam menejment bilan qiziqardilar va
o’sha paytda inson ongi to’grisida mavjud bo’lgan kamchilik bilim-
lar mehnat faoliyati muammolari bilan aslo bog’liq bo’lmagan edi.
Demak, garchi ilmiy menejment va klassik yondashuv mualliflari
inson omilining mohiyatini tan olsalar-da, ularning baxslari ado-
latli to’lov, iqtisodiy rag’batlantirish va rasmiy funksional muno-
sabatlarni o’rnatish bilan chegaralanardi. Insoniy munosabatlar
uchun harakat insoniy omilni tashkilot samaradorligining asosiy
elementi sifatida to’la anglashga qodir bo’lm aslikka javoban
tug’ildi. U klassik yondashuv kamchiliklariga reaksiya sifatida
paydo bo’lgani sababli insoniy m unosabatlar m aktabi ba’zan
neoklassik maktab deb ataladi.
Insoniy munosabatlar uchun harakat.
Menejmentda insoniy
munosabatlar maktabini rivojlantirishda ikki olim – Meri Parker
Follett va Elton Meyoni eng nufuzli insonlar deb aytish mumkin.
Ayni miss Follett birinchi bo’lib menejmentni «boshqa shaxslar
yordamida ish bajarilishini ta’minlash» sifatida aniqlab berdi. Xo-
tornda joylashgan «Vestern Elektrik» zavodida Elton Meyo to-
monidan o’tkazilgan mashhur sinovlar menejment nazariyasida yangi
yo’nalishlar ochdi. Meyo shuni aniqladi-ki, ilmiy menejment mak-
tabining vakillari o’ylaganidek puxta ishlab chiqilgan ish operatsiyalari
va yaxshi ish haqi har doim mehnat unumdorligining oshishiga
olib kelmagan. Insonlar o’rtasidagi muomalalar vaqtida paydo
bo’ladigan kuchlar rahbarning sa’yi harakatlaridan ustun kelishi
mumkin bo’lgan va tez-tez ustun kelgan ham. Ba’zan ishchilar rah
barning istagiga va moddiy rag’batlantirishga qaraganda ko’proq
guruhlaridagi hamkasblarining taziyqlariga javob berardilar. Abraxam
Maslou va boshqa psixologlar tomonidan keyinroq o’tkazilgan tad-
qiqotlar bu hodisaning sabablarini aniqlashga yordam berdi.
Maslouning fikricha inson harakatining motivi, ilmiy menejment
maktabining tarafdorlari va izdoshlari hisoblaganlaridek, asosan, iqti
sodiy kuchlar emas, balki pul yordamida faqatgina qisman va bil-
vosita qoniqtirilishi mumkin bo’lgan turli ehtiyojlar bo’lgan.
Shu xulosalarga asoslanib, psixologik maktab tadqiqotchilari,
agar rahbariyat o’z ishchilariga katta g’amxo’rlik ko’rsatsa, unda
ish samaradorligining o’sishiga olib keladigan ishchilarning qo-
niqarlilik darajasi ham o’sishi kerak deb taxmin qilganlar. Ular
bevosita boshliqlarning samaraliroq harakatlarini, ishchilarga bera-
digan maslahatlari va ularga ishda kengroq muloqotda bo’Iish im-
koniyatlarini o’z ichiga olgan insoniy munosabatlarni boshqarish
usullaridan foydalanishni tavsiya qilganlar.
2.4. Axloq fan larining rivojianish maktabi
Psixologiya va sotsiologiya kabi [anlarning rivojlanishi va tad-
qiqot usullarining mukammallashishi Ikkinchi jahon urushidan so’ng
ish joyidagi axloqni o’rganishni yuqori darajada va jiddiy ravishda
ilmiylashtirdi. Ahloqiy bexivioristik yo’nalish rivojining keyingi davri
eng yirik namoyandalari ichida Kris Ardiris, Lensis Laykert, Duglas
Mak Gregor va Frederik Gersbergni birinchi navbatda eslatib o’tish
mumkin. Bu va boshqa tadqiqotchilar ijtimoiy o’zaro ta’sirning,
motivatsiyalarning, hokimiyat xarakteri va obro’sining, tashkiliy
tuzilmalarning, tashkilotlardagi kommunikatsiyaiarning, liderlikning,
ish mazmuni o’zgarishining va ishchi hayoti sifatining turli jihat-
larini o‘rganishdi. Biz ularning ishlari bilan tegishli mavzularga
bog’liq holda keyingi boblarda tanishib o’tamiz.
Axloq fanlari maktabi, eng awalo, shaxslararo munosabatlarni
yo’lga qo’yishda mujassamlangan insoniy munosabatlar maktabidan
sezilarli darajada uzoqlashdi. Yangicha yondashuv yuqori darajada
ishchiga o‘z imkoniyatlarini tashkilotlarni tashkil qilish va ularni
boshqarishda axloq fanlari konsepsiyalarini qo’llash asosida ang-
lashga yordam berishga intildi. Umumiy qilib aytganda, bu maktabning
asosiy maqsadi insoniy resurslarning samaradorligini oshirish hiso-
biga tashkilotning samaradorligini oshirish edi.
Axloqiy yondashuv shunchalik mashhur bo‘ldi-ki, 60-yillarda
menejment sohasini butunlay qamrab oldi. Oldingi maktablar kabi
bu yondashuv menejment muammolarini «yagona eng yaxshi usul»
bilan hal qilishni himoya qildi. Uning bosh postulati shundan ibo-
rat bo‘lgan-ki, axloq fanining to‘g ‘ri ishlatilishi har doim ayrim
ishchining kabi, butun tashkilotning ham ishi samaradorligini oshirish-
ga yordam beradi. Biroq biz buni kitobning so’nggi qismida ko’ramiz,
ish mazmunini o’zgartirish va ishchining korxona menejmentida
ishtirok etishi kabi usullar faqat ayrim ishchilar uchun va ayrim
vaziyatlarda samarali bo’ladi. Shunday qilib, bixevioristik yon-
dashuvning ko‘pgina muhim ijobiy natijalariga qaramasdan, u ba’zan
uning tarafdorlari o’rganib chiqqan vaziyatlardan farq qilgan vaziyat
larda asossiz bo‘lib qolgan edi.
M enejm ent fani yoki m iqdoriy yondashuv (1950-yil-
lardan hozirgi vaqtgacha).
Matematika, sistematika, muhandis-
lik fanlari va ular bilan bog’liq bo’lgan ilm sohalari menejment
nazariyasiga jiddiy hissa qo’shgan. Ularning ta’sirini ishni tahlil
qilishda Frederik U. Teylor tomonidan ilmiy usulning qo’llanishida
kuzatish mumkin. Biroq, Ikkinchi jahon urushigacha menejmentda
miqdoriy usullar yetarli darajada qo’llanilmagan. Inglizlar nemis-
laming havo hujumlari vaqtida yo‘q qilinishiga yo‘l qo’ymaslik uchun
o’zlarining cheklangan miqdordagi jangovar qiruvchi samolyotlari va
havo hujumiga qarshi mudofaa vositalaridan samarali ravishda foy-
dalanish usulini qidirib topishlari kerak edi. Keyinchalik, ittifoqchi-
lar desantini Yevropaga tushirishni ta’minlash bo’yicha harbiylar
yetkazib berishning samaradorligini maksimallashtirish usulini qidi-
rishga to‘g‘ri keldi. Operatsiyalar tadqiqoti umumiy nomi ostida
guruhlangan miqdoriy usullar shu muammoni va suvosti kemalari
urushi hamda yapon portlarini minalash kabi muammolarni yechish
uchun qo’llanilgan edi.
2.5. Operatsiyalar tadqiqoti va modellar
0 ‘zining mohiyati bo’yicha, operatsiyalar tadqiqoti – bu ilmiy
tadqiqot usullarini tashkilotning operatsiyalar bo’yicha muammo-
lariga qo’llashdir. Muammo qo’yilgandan so’ng, operatsiyalar tad
qiqoti bo’yicha mutaxassislar guruhi vaziyat modelini ishlab chiqa-
di. Model – bu voqelikni ko’rsatish shaklidir. Odatda, model voqe-
likni soddalashtiradi yoki uni abstrakt ravishda ko’rsatadi. Model
lar murakkab voqelikni tushinishni osonlashtiradi. Masalan, yo’l
kartasi joylarda fazoviy o’zaro nisbatlarni tushunishni yengillashti-
radi. Bu modelsiz kerakli joyga yetib borish ancha qiyin bo’lar edi.
Sinov va xatolar usuliga tayanishga to’g’ri kelardi. Xuddi shunday
operatsiyalar tadqiqotida ishlab chiqilgan modellar ham ko’rib chi-
qiladigan o’zgaruvchilar sonini boshqarishni imkoni bo’lgan miq-
dorgacha qisqartirib, murakkab muammolarni soddalashtiradi.
Modelni ishlab chiqqandan keyin o’zgaruvchilarga miqdoriy
qiymatlar beriladi. Bu har bir o’zgaruvchini va ular orasidagi nis-
batni obyektiv holatda taqqoslashga va ta’riflashga imkon beradi.
Menejment fanining muhim tavsifi – bu og’zaki mulohazalar va
ta’rifiy tahlillarni modellar va sonli qiymatlar bilan o’zgartirishdir.
Ehtimol, miqdoriy usullarning menejmentda qo’llanishiga kompyu-
terlarning rivojlanishi eng kuchli turtki bo’ldi. Kompyuter ope
ratsiyalar tadqiqotchilariga voqelikka juda ham yaqinlashadigan va
juda aniq bo’lgan yanada murakkablashib boradigan matematik
modellarni yaratishga imkon berdi.
M iqdoriy yondashuvning ta’siri.
Menejment fanining yoki
miqdoriy yondashuvning ta’siri bixevioristik yondashuv ta’siridan
ancha kamroq edi, chunki, qisman, rahbarlarning ko’pchiligi har
kuni operatsiyalar tadqiqoti predmeti bo’lgan muammolarga qara-
ganda inson axloqi va insoniy munosabatlar muammolariga ko’proq
duch keladi. Bundan tashqari, 60-yillargacha ozgina rahbarlarning
murakkab miqdoriy usullarni tushunish va ulami qo’llash uchun
yetarli ta’limi bo’lgan. Ammo, hozirgi vaqtda bu vaziyat tez
o’zgaryapti, chunki ko‘pdan-ko‘p biznes maktablari miqdoriy usul-
lar va kompyuterlarni qo’llash kurslarini taklif etishyapti.
2.6. Menejment nazariyasi asoschilari
Menejment nazariyasining asoschilari Teylor, Ford, Gilbert,
Emerson, Fayol va boshqalardir. Menejment nazariyasining tarixan
dastlabki yo’nalishi «klassik» (an’anaviy) maktab nomini olgan. Bu
maktabning vujudga kelishida amerikalik muhandis va tadqiqotchi
Frederik Teylorning xizmati katta. Teylor xizmat pog’onasining bar-
cha darajalarini AQShdagi Bestlegemdagi yirik metallurgiya korxo-
nasining kichik xizmatchisidan boshqaruvchisigacha bo’lgan jav^zim-
larni egallagan. U birinchilar qatorida ishlab chiqarishning ayrim
jarayonlarini tashkil etish hamda butun korxonani boshqarishga ilmiy
yondoshishni qo’lladi. Uning «Korxonani ilmiy boshqarish asoslari»,
«Menejmentni ilmiy tashkil etishning tamoyil va usullari», «Sanoat
korxonalarini ma’muriy-texnikaviy tashkil etish» kabi mashhur asar-
lari xorijda chop etilgan ishlab chiqarishni boshqarishni ilmiy tashkil
etish bo’yicha adabiyotlarning katta to’plamiga asos soldL_ Teylor
mehnat jarayonlarini maxsus funksional boshqarish zarurligini asos-
lab berdi, jismoniy mehnat bilan bir qatorda ishlab chiqarishni tash
kil etishni tarkibiy unsurlarga ajratib ko’rsatishga harakat qilgan
holda ishlangan sxemada o’lda-jo’lda, pala-partish ishla’sh mumkin
emasligi, har bir narsa oldindan qilingan, ishning barcha shartlari va
usullari oldida aniq, belgilangan bo’lishi aks ettirilgan. –
Teylor kishi aql-zakovatiga katta e’tibor bergan. Masalan, u
korxona ustasi quyidagi to’qqiz sifatga ega bo’lishi kerakligini
ta’kidlagan:
1. Aql-zakovatga.
2. M a ’lum m a’lumotga.
3. Ish tajribasiga.
4. Odobga.
5. G ’ayratga.
6. Ziyraklikka.
7. Halollikka.
8. To‘g ‘ri fikr yuritishga.
9. Yaxshi salomatlikka.
Shu bilan birga Teylor bu sifatlarning barchasiga ega bo’lgan
kishini topish juda mushkul ekanligini aytgan. Ko’pchilik faqat uchta
sifatga ega bo’ladi – ular oddiy ish haqi to’lanadigan ishga olinishi
mumkin. Bu sifatlarning to’rttasiga ega bo’lgan kishi nisbatan ko’p
haq to’lanadigan ishga olinishi kerak. Beshta sifatni o’zida jam
etgan kishini topish ancha mushkul, olti, yetti, sakkiz sifatga ega
kishini topib bo’lmaydi. Agar yuqorida sanab o’tilgan to’qqiz sifat
ga ega bo’lgan kishi topilsa, uni usta lavozimiga emas, boshqaruv-
chi lavozimiga qabul qilish lozim. Teylor, ayniqsa, ish joylarini
tashkil etish, ishlashning maqbul usullarini tanlash, aniq vazifalar-
ni belgilash, kishilarni to’g’ri tanlash va ishga qo’yishga alohida
aham iyat berardi. U tomonidan ishlab chiqarishni boshqarish
bo’yicha qator tavsiyalar ishlangan. Masalan, u menejment bo’yicha
faoliyatning 8 ta vazifasini ajratib ko’rsatgan:
1. Ishlarni bajarish va taqsimlash tartibi.
2. Chizmalar va qo’llanmalarni tuzish.
3. Vaqtni me’yorlash va mehnatga haq to’lash.
4. Intizomga rioya qilish.
5. Ish uslublarini belgilash.
6. Uskunalar ish tartibiga rioya qilish.
7. Uskunalarni ta’mirlash va saqlash.
8. Sifatni nazorat qilish.
Teylorning funksional menejment tizimi hozirgi davrda sanoatda
qo ‘llanmasa-da, m enejm ent jarayonini funksional taqsim lash
g’oyasidan menejmentning tartibli (lineyniy) tizimidan ham foy-
dalaniladi. Teylor m a’muriyat va ta ’minlovchi ijtimoiy jihatlarni
hisobga olishi muhimligini ta ’kidlab, bu ishlab chiqarishni tashkil
etish va menejmentning muhim tamoyillaridan biri ekanligini ayt-
gan. U ijtimoiy demagogiya usullarini inkor etmay, ulardan foy-
dalanishni tavsiya qilgan. U ishchilar va tadbirkorlar o’rtasida «sinfiy
hamji-hatlik»ni ta’minlash, ular o’rtasida munozaraga yo‘l qo’ymaslik
zaruriyatiga tayangan va uni menejmentning eng muhim vazifalar-
idan biri deb hisoblagan. Teylorning fikriga ko’ra, bunday vazifani
faqat ilmiy jihatdan tashkil etilgan menejment tizimi – menejment nazari-
yasigina hal etishi mumkin.
Teylorizm ilmiy menejment harakatini boshlab berdi. Bu harakat
AQShni qamrab olib, boshqa kapitalistik mamlakatlarga ham yoyildi.
Teylor tizimi ilmiy menejmentning rivojlanishi uchun asos bo’lib
xizmat qildi.
Iqtisodiyotni boshqarish sohasining yana bir yirik nazariyotchisi
Garrington Emerson (1853-1931) edi. U «Unumdorlikning o‘n
ikki tamoyili» asarini yozib, bu asarda birinchi bo’lib inson faoliyatini
maqbullashtirishga qarashlar tizimini bayon qilib berdi. Emerson
quyidagi tamoyillarga asoslangan maksimal mehnat unumdorligiga
erishish usulini ishlab chiqdi.
1. Aniq belgilangan g‘oya va maqsadlar.
2. Aqli rasolik.
3. Asosli maslahat.
4. Q at’iy intizom.
5. Xodimlarga nisbatan adolatli munosabat.
6. Markazlashtirish.
7. Tezkor, ishonchli, to’liq, aniq va doimiy hisob.
8. Me’yor va tartib.
9. Sharoitni normallashtirish.
10. Operatsiyalarni me’yorlash.
11. Yozma standart qo’llanmalar.
12. Unumdorlik uchun rag’batlantirish.
0 ‘z xulosalariga qo’shimcha qilib menejment uslubini bayon
qilish bilan muallif klassik konsepsiyaga salmoqli hissa qo’shdi.
Sanoat korxonalarini tashkil etish va menejment masalalarini
o’rgangan yana bir amerikalik iqtisodchi Gamilton Cherch (1866—
1936) o’z diqqat e’tiborini menejmentning umumiy nazariy tamoyil-
lariga qaratdi. Amerikalik boshqa nazariyotchilardan farqli G.Cherch
tayyor qonun-qoidalarni tavsiya qilmagan. U barcha sanoat korxo-
nalarini boshqarishning umumiy nazariy tamoyillarini belgilab, me
nejmentning umumiy vazifalari bilan uni tashkil etish tamoyillarini
ko’rsatib berdi. 0 ‘zining «Ishlab chiqarishni boshqarish asoslari»
kitobida menejment vazifalarining quyidagi tasnifini bayon qilib
bergan: loyihalashtirish, uskuna bilan ta’minlash, buyuruvchilik,
hisob va amalga oshirish. G.Cherch kitobining ayrim nazariy qoi-
dalari hozirgi davrda ham ilmiy va amaliy qimmatga egadir.
Ilmiy menejmentning rivojlanishiga hisob va rejalashtirishning
chizma usulini ishlab chiqqan Genri Gant (1861-1919) va ishini
maqbullashtirish uchun standart harakatlarni qo’llab ayrim ishlar-
ni bajarish usullarini taklif etgan Frenk Gilbert (1868-1924) salmoqli
hissa qo’shgan.
Shuningdek, menejment nazariyasiga fransuz muhandisi Anri
Fayol muhim hissa qo’shgan, u menejment vazifalarini, maqbul
lashtirish – oldindan ko‘ra olish, tashkil etish, buyurish, kelishuv,
nazorat qilishga tenglashtirgan. 1916-yilda uning «U m um iy va
sanoat boshqaruvi», 1924-yilda «Mehnatni ilmiy tashkil etish» va
«Ijobiy menejment» asarlari chop etildi.
Genri Ford ishlab chiqarish korxonalarini boshqarishning tash-
kiliy-texnikaviy tamoyillarini yaratgan. Fordizm faqat menejment
texnikasi va tashkil etish rivojlanishida emas, balki mehnat unum-
dorligi o’sishida ham yangi bosqich bo’ldi. Ford ham Teylor sin-
gari kam xarajat bilan yuqori mehnat unumdorligiga erishishni
maqsad qilib qo‘ygan bo‘lsa-da, unga boshqa yo‘l bilan erishishga
harakat qildi. Teylor inson mehnatini tashkil etishga alohida e’tibor
bergan bo’lsa, Ford texnika, texnologiya, ishlab chiqarishni tako-
millashtirishga e’tibor bergan.
Shunday qilib, Teylor va uning izdoshlari burjua boshqaruv
nazariyasi rivojlanishining menejment konsepsiyasi vujudga kel-
gan X IX – X X asrlar chegarasidan X X asrning 20-yillarigacha davom
etgan davrni qamrab olgan birinchi bosqichi namoyandalaridir.
X X
asrning 20-yillaridan menejment rivojlanishining yirik kapi-
talistik ishlab chiqarish ehtiyojlariga asoslangan yangi bosqichi
boshlandi. Nazariyotchilar Teylorizmni nisbatan moslashuvchan
tizim bilan almashtirishga harakat qildilar. Ular menejmentning
sotsiologik va psixologik jihatlariga e’tibor berib, ularni ilmiy me
nejment tarkibiga kiritdilar.
«Klassik» maktabga xos bo’lgan inson omilini hisobga olmas-
lik, kishilar faoliyati sabablariga soddalashtirish nuqtai nazaridan
yondashish amerika menejment nazariyasida yangi yo’nalish – «in
son munosabatlari» maktabi vujudga kelishiga sabab bo’ldi. Bu
yo’nalishning asoschilari – amerikaliklar E. Meyo, F. Rotlisberger,
Dj. Lizli va boshqalardir.
Garvard universiteti professori E. Meyo «inson munosabat-
lari» nazariyasini ilgari surdi. Uning g’oyalari mohiyati shunda-ki,
mehnat jarayonida psixologik va ijtimoiy omillar yetakchi ahamiyat-
ga ega.
Shu sababli, Meyoning fikriga ko‘ra, ishlab chiqarish va
menejmentning barcha muammolariga inson munosabatlari nuqtai
nazaridan qarash lozim. Bu nazariya insonning m a’lum ijtimoiy va
psixologik ehtiyojlarini qondirish yo’li bilan uni yanada unumli
mehnat qilishga rag’batlantirishi mumkin degan g’oyaga asoslangan.
Bu m aktabning yana bir namoyandasi D. M ak Gregorning
menejmentni tashkil etishga 2 xil yondashuvi mavjud:
– majburlash va rag’batlantirish usullari;
– tashabbuskorlik va mustaqillikni iloji boricha namoyon qilish
uchun sharoit yaratish.
Bu nazariyaning asosiy jihati shunda-ki, «inson munosabat
lari» maktabi vakillari ijtimoiy muammolarni butun jamiyat miqyosi-
da emas, balki alohida korxona miqyosida hal etadilar. Mehnat-
kashlar ijtimoiy ahvoliga majmuiy ravishda hal etilishi lozim bo’lgan
ijtimoiy-iqtisodiy muammo sifatida emas, balki kishilarning guru-
hiy munosabatlari sifatida qaralgan.
«Emperik» (pragmatik) maktab menejment zarurligini umuman
inkor etib, ochiq emperizmni targ’ib qiladi. U menejmentning maqsa
di – rahbarlik qilish bo’yicha ijobiy tajriba va aniq xatolarni
o’rganishdan iborat, deb ta ’kidlaydi. Bu maktab vakillari kamroq
nazariy maslahatlar berib, ko’proq aniq vaziyatlarni tahlil etish
bilan shug’ullanish kerak deydilar. Albatta, tajriba o’rganish juda
muhim. Lekin faqat amaliyotga asoslanib menejmentni shakllanti
rish mumkin emas. «Emperik» maktabning eng yorqin namoyan-
dalari – T. Draker, R. Devis, L. Nyuman, D. Miller va boshqalardir.
Yuqorida sanab o’tgan xorijiy menejment maktablarining eng
asosiy kamchiligi har tomonlama chuqur o’rganilmaganligidir. Bu
yangi yo’nalish – «ijtimoiy tizimlar» maktabi vujudga kelishiga turt-
ki bo’ldi. Uning eng taniqli namoyandalari D. March, G. Saymon,
A. Etsioni va boshqalardir. «Ijtimoiy tizimlar» maktabi «inson muno-
sabatlari» maktabi xulosalariga asoslanib, korxonaga o’zaro bog’liq
va o’zaro ta’sir ko‘rsatuvchi omillar majmuidan iborat majmuiy tizim
sifatida qarab, insonni bu omillarning biri deb hisoblaydi. Sotsio-
loglarning katta guruhi sanoat sotsiologiyasi sohasida tadqiqot olib
boradilar. «Ijtimoiy tizim» maktabi o’zidan awalgi maktablarga nis-
batan keng ko’lamdagi muammolarni hal etishga, menejment nazari-
yasini yaxlit holga keltirishga intiladi. Lekin menejment nazariyasini
tuzishga intilish uni hozirgi kapitalistik dunyo sharoitidan uzoqlashib
ketishiga va natijada uning unchalik keng yoyilmasligiga olib keldi.
Agar «klassik» maktab namoyandalari nizolarni moddiy rag’bat-
lantirish yoki jihozlash yo‘li bilan, «inson munosabatlari» maktabi
ishlab chiqarish jarayonini adolatli qilish yo‘li bilan hal etishni
taklif qilgan bo’lsalar, «ijtimoiy tizimlar» maktabi tashkilotda ni-
zolarning mavjud bo’lishi uning tabiatidan kelib chiquvchi holat
deb hisoblab, asosiy vazifa nizolar va ularning oqibatini yumshatish-
dan iborat deb ta’kidlaydilar.
50-yillarning boshida menejment nazariyasi rivojlanishiga «yan
gi» maktab katta ta’sir ko’rsatdi. U menejmentga aniq fanlar uslub
va usullari – qarorlar qabul qilishni matematik modellashtirish,
matematik mantiq, dasturlash, iqtisodiy jarayonlarni matematik
modellashtirish usullarini joriy qilish bilan ajralib turadi. «Yangi»
m aktabning eng yorqin namoyandalari – R. Akkof, L. Kleyn,
V. Lyus va boshqalardir. Bu maktabning shakllanishi kibernetika
va jarayonlarni o’rganishning rivojlanishi bilan bog’liqdir. Jarayon
larni o’rganish zaxiralar, resurslar taqsimoti, eskirgan uskunalarni
almashtirish, maqbul ravishda rejalashtirishni boshqarishni matema
tik modellashtirish bilan bog’liqdir. Keyinchalik «yangi» maktab
tarkibida mustaqil fan – menejment qarorlarini qabul qilish nazariyasi
shakllandi. Xorijiy menejment rivojlanishining qisqa tavsifi menej-
mentni takomillashtirish yangi usullari va shakllarini izlash uzluk-
siz davom etganligidan da’lolat beradi.
«Yangi» maktab – bu «ijtimoiy tizimlar» maktabining mantiqiy
davomidir.
Rossiyada menejment fani X X asrning 20-yillaridan boshlab
shakllana boshladi. Bu davrda mehnat va menejment muammolari-
ga bag’ishlangan o’nlab jurnallar, jumladan, «Boshqaruvni tashkil
etish», «Mehnatni tashkil etish», «Boshqaruv texnikasi», «Xo’jalik
va boshqaruv» kabi oynomalar nashr qilindi, xorijiy ishlab chiqarish-
ni tashkil etish va menejment bo’yicha mutaxassislarning asarlari
rus tiliga tarjima qilindi. 1921-yilda Markaziy mehnat instituti tashkil
etildi.
Menejment nazariyasi va amaliyotiga katta hissa qo’shgan ta-
niqli olim – Aleksey Kapitanovich Gastev (1882-1941) edi. Uning
«Qanday ishlamoq kerak?», «Mehnatni
m e ’y o rla s h
va tashkil etish»,
«Mehnat qo‘llanmalari», «Madaniyat qo’zg’oloni», «Ishlab chiqarishni
M M I usullari bilan tartibga solish» kitoblari nashr etildi. A.K. Gastev
rahbarligi ostida M M Ida mehnatni tashkil etishning yangi usullari-
ni o’rganish, loyihalash va joriy qilish, turli mutaxassislikka ega
ishchilarni o’qitish va malakasini oshirishning maqbul tizim ini
yaratish bo’yicha salmoqli ishlar amalga oshirildi. A.K. Gastev
asarlari juda katta ilmiy va amaliy ahamiyatga ega, u tomonidan
ishlab chiqilgan taklif va tavsiyalar hozirgi davrda ham dolzarbdir.
Mehnatni ilmiy tashkil etish va menejment fanining yana bir tashab-
buskori – Platon Mixaylovich Korjensev (1881-1940). P.M . Ker-
jensev 1923-1924-yillar davomida Butun Ittifoq mehnatni tashkil
etish Kengashi prezidiumi a ’zosi bo’lgan va «Pravda» gazetasida
ishlagan. Bu yillar davomida u «Mehnatni ilmiy tashkil etish», «Tash
kil etish tamoyillari», «Vaqt uchun kurash», «O’zingni o’zing tash
kil et» singari asarlarini yozdi. P.M. Korjensev tomonidan tavsiya
etilgan ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni standartlash, mehnat
sharoiti, moddiy vositalardan to’g’ri foydalanish haqidagi takliflar
juda dolzarb edi.
Mehnatni tashkil etish va menejment nazariyasiga bu muam-
mo bo’yicha tadqiqot olib borgan P.A. Popov, O.A. Ermanskiy va
boshqalar ham salmoqli hissa qo’shganlar.
Davlat va iqtisodiyotni boshqaruv nazariyasining ayrim jihat-
lari sharqning iqtisodiy g’oya rivojlanishiga hissa qo’shgan yirik
alloma va davlat arboblari – Farobiy, Ibn Sino (IX – X asr), Hos
Hojib (X I—X II asr), Amir Temur, Ibn Xoldun (X III—X IV asr), Bobur,
Alisher Navoiy asarlarida yoritilgan.
Xulosa
Menejment ilmining asoschilari F. Teylor, G. Emerson, G. Cherch
va boshqalar bo’lganlar.
Menejment nazariyasining asosiy ilmiy maktablaridan: «klassik
boshqaruv maktabi», «inson munosabatlari maktabi», «ijtimoiy tizim
maktabi», «yangi boshqaruv maktablari» hisoblanadi.
0 ‘zbekistonda menejment tizimi shakllanishi menejment naza
riyasi tajribasiga ega bo’lgan, qabul qilingan qonunlar va huquqiy
aktlar asosida amalga oshiriladi.
Bozor infratuzilmasining rivojlanishi menejmentning strategik
vazifasi hisoblanadi.
Tayanch iboralar
Menejment nazariyasi klassiklari, ilmiy menejment makta
bi, menejment va klassik maktablar, insoniy munosabatlar makta
bi, menejmentning «emperik» maktabi, menejment nazariyasin
ing asoslari, boshqaruvning «yangi» maktabi.
M avzu bo’yicha atam alar va test savollari
A tam alarni tanlash. A
ustundagi har bir atamaga
B
us-
tundagi mos ta’rifni tanlang.
A
B
1. Menejment
klassik maktabi-
ning nomoyon-
dalari
a) R. Akkof, Kleyn V, Lyu va boshqalar me
nejmentga aniq fanlar apparatini va usullari-
ni kiritishga harakat qilmoqda
2. Insoniy munosa
batlar maktabining
namoyandalari
b) E. Meyo, F. Rotlisberg, J. M uni, D. Mak
Gregor va boshqalar
3. «Emperik»
maktab namoyan-
dalari
d) «Qanday ishlash kerak», «Mehnatni tash
kil etish va norm alashtirish», «M ehnat
ko’rsatmalari»?
4. «Yangi» maktab
namoyandalari
e) F. Teylor, G. Emerson, G. Cherch, A. Fayol,
G. Ford, G. Gilberd, L. Urvik, M . Veber va b.
5. F. Teylorning
eng mashhur
asarlari
f) «М1Т», «Tashkil etish tamoyillari», «Vaqt
uchun kurash», «O’z-o’zini boshqarish» va
boshqalar
6. A.K. Gastevning
mashhur asarlari
g) «Boshqaruvni tashkil etish», «Mehnatni
tashkil etish», «Boshqaruv texnikasi», «Xo’jalik
va boshqaruv»
7. P.I. Kerjensev-
ning eng mashhur
asarlari
h) «Korxonani ilmiy boshqarish asosiari»,
«Menejmentni ilmiy tashkil etishning usul
lari va tamoyillari»
8. Rossiyada chop
etiladigan menej
ment savollari
bo’yicha jurnal
i) E. M eyo, G .M . Emerson, G. Cherch,
M . M u n i, Akkof va boshqalar
9. «Unumdorlik-
ning 12 tamoyili»
asarining muallifi
kim?
j) F. Rotlisberg. V. Lyus yoki G. Mak Gregor
10. Menejmentni
tashkil etishga
yondashuvning
ikki usuli bor, deb
kim da’vo qilgan?
k) P. Draker, 0. Devis, L. Nyuman, D. Miller
va boshqalar
V ariantlarni tanlash.
Qo’yilgan savollarga javob variantini
tanlang. Kasbdoshlaringiz bilan nima uchun aynan shu variantni
tanlaganingizni muhokama qiling.
1. «Boshqaruvning klassik maktabi» asoschilari kim?
a) E. Meyo, D. Muni, G. Saymon
b) A. Fayol, G. Cherch, G. Gant, F. Teylor
c) P. Draker, R. Devis, D. Miller
d) D. Maru, G. Saymon
2. Quyidagilarning qaysi biri qanday maktabga tegishli ekan
ligini aniqlang. E. Meyo, D. Muni, G. Saymon, A. Fayol, G. Cherch,
G. Gant, F. Teylor. P. Draker, R. Devis, D. M iller, D. M aru,
G. Saymon.
a) klassik maktab
b) «yangi» maktab
c) «insoniy munosabatlar» maktabi
d) «empirik» maktab
3. Qaysi rus klassik olimi menejment bo’yicha «Qanday ishlash
kerak» degan asarni yozgan?
a) P.A. Popov
b) O.A. Ermanskiy
c) A.K. Gastev
d) P.M. Kerjensev
4. «Vaqt uchun kurash» asari muallifi kim?
a) A.O. Ermanskiy
b) P.M. Kerjensev
c) A.K. Gastev
d) G. Ford
5. «Unumdorlikning o‘n ikki tamoyili» asarining muallifi kim?
a) P.M. Kerjensev
b) A.K. Gastev
c) G. Emerson
d) G. Ford
Nazorat savollari
1. Menejment nazariyasi klassiklarining vujudga kelish jarayoni
va shakllanish bosqichlari qanday kechgan?
2. Dastlabki davrlarda menejmentni harbiy harakatlarga ega
bo’lganligi qaysi xususiyatlari bilan ajralib turgan?
3. Menejmentning rivojlanishiga hissasini qo’shgan 0 ‘rta Osiyo
allomalaridan kimlarni bilasiz?
4. Menejmentning fan sifatida shakllanishiga kim birinchi bo’lib
hissa qo’shgan?
5. Menejment nazariyasi maktablarining qaysi turlari mavjud?
6. G. Emerson qanday nazariyani ilgari surgan?
7. «Insoniy munosabatlar» nazariyasining mohiyati nimalardan
iborat?
8. Rossiya olimlarining menejment fani rivojlanishiga qo‘shgan
hissasi qanday?
9. Hozirda ama! qilinayotgan jamiyatning rivojlanish bosqichida
menejment nazariyasining ahamiyatli tomonlarini sanab o’ting.
10. Menejment nazariyasi va bozor iqtisodiyoti klassiklarining
aloqadorligi qay ahvolda?
3-bob. MENEJMENTGA SISTEMALI-VAZIYATLI
YONDASHUV
3.1. Tizim lar to‘g‘risida tushuncha va ularn in g tasnifi
3.2. 0 ‘zb e k isto n R e s p u b lik a s i iq tis o d iy o ti y a x lit
ijtim o iy iqtisodiy tizim sifatida
3.3. M enejm entda tizim li yondashuv
3.4. M enejm entda vaziyat yondashuvi
3.1. T izim lar to‘g‘risida tushuncha va ularn in g tasnifi
Moddiy dunyo juda ko’p tizimdan tashkil topgan. Tizim so‘zi
yunoncha bo’lib, qonuniy jihatdan bir-biriga bog’langan ko’plab
unsurlarning m a’lum bir yaxlitligini ifodalaydi. Unsurlar – mu-
rakkab yaxlit narsaning tarkibiy qismidir.
Tizim nuqtai nazaridan qaraganda ishlab chiqarish axborot
aloqalari bilan birlashsa, kibernetika tizimini tashkil etadi. Tizim
unga kiruvchi va narsalarda ifodalanuvchi moddalar sifati va holati
bilan xarakterlanadi, boshqa tizimlar bilan o’zaro ta’sir natijasida
mavjud bo’ladi, ya’ni doimo harakatchan, o’zgaruvchan xususiyat-
ga egadir.
Harakat – bu materiyaning mavjud bo’lish usulidir. Dunyoda
harakasiz materiya va materiyasiz harakat mavjud emas. Harakat
faoliyat, energiyani ifodalaydi.
Bizni o’rab turgan tabiat ma’lum tizimni yoki birikmani, jism-
lar bog’liqligini tashkil etadi. Bu yerda jism deganda barcha mod
diy haqiqat, yulduzlardan tortib atomlar, efir zarrachalarigacha tushu-
niladi.
Demak, tizim – bu jismlarning tabiatini belgilovchi tarkibiy
unsurlardan tashkil topgan birikmasidan iborat.
Bog’liqlik – obyektiv dunyoning eng muhim xususiyatlaridan
biridir. Bog’liqlik mavjudlik tufayli dunyo hodisalarining betartib
yig’indisi emas, balki qonuniy harakat jarayonidan iboratdir.
Tizimlar turli shakllarga ega bo’ladi. Turli-tuman bo’lishiga qaramay,
ularni shartli ravishda quyidagi turlarga ajratish mumkin: texnikaviy,
texnologik, biologik, tashkiliy, iqtisodiy va ijtimoiy tizimlar.
Tizimning har bir turi o’zining aniq vazifalariga ega:
– texnikaviy tizim , uskunalar m a jm u in in g o’zaro b og’liq
yig’indisidan iborat (bu korxonaning ishlab chiqarish quvvatlaridir);
– texnologik tizim qonun-qoida, me’yor, standartlar yig’indisi,
marketing xizmatidan iborat;
– tashkiliy tizim ishlab chiqarish jarayonini amalga oshirish,
mehnat resurslaridan maqbul ravishda foydalanish, menejment
tashkiliy tizimlarini yaratish uchun imkon beradi.
Texnikaviy, texnologik va tashkiliy tizimlar birgalikda iqtisodiyot-
ni boshqarishning tashkiliy-texnikaviy jihatlarini ta’minlaydi:
– milliy xo’jalikning iqtisodiy tizimi ham ishlab chiqarish, ham
ayirboshlashda yuz beruvchi barcha xo’jalik, moliyaviy, tashkiliy
jarayonlar birligini ifodalaydi. Iqtisodiy tizim menejment tizimini
qayta qurishda uzluksiz va maqsadli jarayonni aks ettirib, barcha
boshqa tizimlar faoliyati samaradorligiga katta ta’sir ko’rsatadi.
Shu bilan birga, boshqa tizimlar ham iqtisodiy tizimga o’z ta’sirini
o’tkazishi mumkin (masalan, ijtimoiy tizim);
– ijtimoiy tizim iqtisodiy tizim bilan birga iqtisodiyot maqsad-
larini belgilaydi, menejmentning tamoyil va uslublarini shakllanti-
radi, ya’ni iqtisodiyotni boshqarishning ijtimoiy-iqtisodiy jihatlarini
ifodalaydi. Hozirgi davrda iqtisodiyotda ijtimoiy o’zgarishlar amal
ga oshishi, menejmentda demokratiyaning asoslari kengayishi,
hamkorlikning yangi shakllari yaratilishi, bozor munosabatlariga
o’tilishi, butun milliy xo’jalik tarkibi qayta qurilishi bilan bog’liq
ravishda ijtimoiy tizimning ahamiyati ortib bormoqda.
Inson eng muhim va faol unsur bo’lgan ijtimoiy-iqtisodiy tizim
asosini ijtimoiy, jamoa, shaxsiy manfaatlar; siyosiy, iqtisodiy, ijti
moiy, huquqiy, mehnat manfaatlari tashkil etadi.
Agar korxonani yaxlit tizim sifatida tahlil etsak, u kichik tizim
lar va unsurlar yig’indisidan iboratligini ko’ramiz.
Demak, boshqariladigan tizim bir vaqtning o’zida boshqaruv-
chi tizim ham bo’lishi mumkin.
M enejm entchi tizim ga korxona, konsernlarning boshqaruv
jarayonini, ya’ni kishilar jamoasida ochiq maqsadga qaratilgan ta’sir
etish jarayonini ta’minlovchi unsur va kichik tizimlari kiradi. Boshqa
riladigan tizimga korxona, konsernlarning bevosita moddiy boy-
liklar yaratish va xizmat ko’rsatish jarayonini ta’minlovchi unsur
va kichik tizimlari kiradi.
Moddiy tizim sifatida o’rganiladigan ishlab chiqarish ishlab
chiqarish vositalari, shuningdek, mehnat predmetlarini tayyor mah-
sulotga aylantiruvchi ishlab chiqarish jarayonlari yig’indisidan ibo
rat.
Iqtisodiyotni boshqarish menejment obyekti va subyektidan
iborat yaxlit tizimni ifodalaydi.
Subyekt menejment maqsadlarini aniqlaydi va menejment
obyektiga bir maqsadga yo’naltirilgan ta’sir qiladi, shuningdek,
o’zaro ta ’sir natijalariga baho beradi (boshqaruvchi ta’sir). Obyekt
o’ziga o’tkazilgan boshqaruvchi ta’sirni qabul qiladi va menejment
subyektiga natijalar haqida axborot beradi (aks ta’sir).
Iqtisodiyotni boshqarishda menejment obyektlari – bevosita
ishlab chiqarish jamoalari va alohida ishlovchilardir. Ular mehnat
faoliyati natijasida ishlab chiqarish moddiy unsurlari, mehnat qurol-
lari va predmetlariga ta’sir etadi.
3.2.
0 ‘zbekiston iqtisodiyoti yaxlit ijtim o iy iqtisodiy
tizim sifatida
O’zbekiston Respublikasi milliy xo’jaligi, korxonalar, birlash-
malar, tashkilot, tarmoqlar va mintaqalar murakkab, o’zgaruvchan,
yaxlit ijtimoiy-iqtisodiy tizim bo’lib, uning har bir bo‘g‘ini ijtimoiy
ishlab chiqarish va takror ishlab chiqarish, taqsimot va iste’molning
turli jarayonlarini amalga oshiradi, bir-biri bilan uzviy bog’liq va bir-
birini to’ldiradi. O’zbekiston Respublikasi milliy xo’jaligi iqtisodiy
tizimdir, chunki mehnat va moddiy resurslar qo’shilishi natijasida
moddiy boyliklar, shu jumladan, milliy daromad yaratiladi, shuning-
dek, jamiyat ishlab chiqarish kuchlarining kengaytirilgan takror ishlab
chiqarilishi jarayoni yuz beradi. Shu bilan birga, respublika milliy
xo’jaligi ijtimoiy tizim hamdir, chunki davlat kishilar tomonidan yara-
tilgan tashkilotdir. Mehnat jarayonida kishilar o’zaro ijtimoiy muno-
sabatda bir-birlari bilan o’zaro ta’sirda bo’ladilar, o‘z faoliyatlari nati-
jalarini ayirboshlaydilar. Demak, ijtimoiy munosabatlar subyektlari
kishilardan, obyektlari esa ularning turli sohalardagi turli-tuman
faoliyatlaridan (ishlab chiqarish, fan, madaniyat, sanat va h.k.) iborat.
O’zbekiston Respublikasi milliy xo’jaligi boshqaruv tizim i
iqtisodiy, siyosiy, g’oyaviy, axloqiy, ruxiy va boshqa munosabat
lar yig’indisidan iboratdir. Ularning orasida eng muhimi iqtisodiy
munosabatlardir.
Iqtisodiy ishlab chiqarish munosabatlari – bu barcha ustqur-
ma munosabatlar asosida turuvchi va o‘z salmog’i jihatidan muno
sabatlar tizimida yetakchi bo’lgan asosiy munosabatlardir. Shu sa-
babli, respublika iqtisodiyotini qayta qurishning mohiyati ma’muriy
munosabatlar ustunligidan iqtisodiy munosabatlarga menejment
ning barcha darajalarida manfaatlarni boshqarish va kishilar man-
faatlari vositasida boshqaruvga o’tishdan iborat. Lekin mehnat ja-
moalari faqat iqtisodiy emas, balki ijtimoiy-siyosiy, mafkuraviy,
huquqiy vazifalarni ham bajaradilar. Demak, milliy xo’jalik boshqaruvi
obyekt sifatida murakkab, o’zgaruvchan ijtimoiy-iqtisodiy tizim-
dan iborat ekan.
Tarkibiy jihatdan respublika milliy xo’jaligi turli xil ishlab chiqa
rish unsurlaridan (ish joyi, sex, korxona, konsern, tarmoq va h.k.)
iborat. Iqtisodiyotning asosiy bo‘g‘ini – korxonadir. Korxona (fir-
ma) o’z ish natijalari bo’yicha to’liq javobgardir. Korxona daro-
m adlari butun m ehnat jam oasi m ehnati natijasi bilan uzviy
bog’liqdir.
Iqtisodiyotni boshqarish tizimi ikki kichik tizimdan – axborot
oqimlari bilan bir tizimga bog’langan ishlab chiqarish jamoasi va
boshqaruvchilar jamoasidan iborat menejment obyekti va subyek-
tidan tashkil topgan. To‘g‘ri aloqa yo’llari bo’yicha yuqoridan past-
ga – boshqaruv buyruqlari, aks ta ’sir yo’llari bo’yicha pastdan
yuqoriga – qarorlar bajarilishi haqida axborot yuboriladi.
Korxona (firma) sex, bo’linma, xizmat kabi unsurlarning o’zaro
bog’lanmagan, tasodifiy birikmasi emas. U o’zi tashkil topgan
unsurlarning korxona tashkil etilishida ko’zda tutilgan maqsadga
erishish uchun o’ziga xos birikishidan iborat. Korxona (firma)
yirikroq ijtimoiy iqtisodiy tizim – tarmoq tarkibiga kiradi va uning
unsuridan iborat bo’ladi, tarmoq esa o’z navbatida yaxlit tizim –
milliy xo’jalikning tarkibiy qismidir (sxemaga qarang).
Shunday qilib, O’zbekiston milliy xo’jaligi yaxlit yirik tizim
b o ‘lib , barcha tarm o q la rn i x o ‘ja lik y u ritis h n in g m urakkab
mexanizmiga biriktiradi.
3.3. Menejmentda tizim li yondashuv
Menejmentda tizimli yondashuv, avvalo, menejment obyekti
murakkab ijtimoiy-iqtisodiy, o’zgaruvchan tizim, ichki tartib va
o’zaro aloqada bir butun yaxlitlikni tashkil etuvchi unsurlar yig’indisi
sifatida o’rganilishini ifodalaydi. Tizim yondashuvi boshqariladi-
gan obyektning barcha tarkibiy qismlari uzviy amal qilishini
ta’minlaydi, bir tomonlama yondashuvni inkor etadi, tizimning turli
unsurlari o’rtasida nomutanosiblik va qarama-qarshiliklarni bartaraf
etishga yordam beradi va shu sababli faqat menejment obyektiga
nisbatan emas, balki menejmentning o’ziga nisbatan ham amalga
oshirilishi kerak.
Murakkab ijtimoiy-iqtisodiy tizimni o’rganish jarayonida me
nejmentda tizimli yondashuv mohiyati asosan quyidagilardan ibo
rat:
Shaxsiy rivojlanish uchun 25 ta eng yaxshi motivatsion kitoblar
Bizning eng yangi eng yaxshi kolleksiyamiz Motivatsion kitoblar o’zini takomillashtirish uchun!
Motivatsion kitoblarni o’qish o’zingizga va atrofingizdagi dunyoga qanday qarashingizni sezilarli darajada o’zgartirishi mumkin. Har kuni ilhomlantiruvchi kitobni o’qish optimal shaklda bo’lishga va o’zingizga va dunyoga ijobiy munosabatda bo’lishga yordam beradi.
Motivatsion kitobni o’qish sizni chegaralaringizni oshirishga ilhomlantiradi va yaxshiroq qarorlar qabul qilishga va tez-tez ijobiy harakatlar qilishga yordam beradi.
Avvaliga qiynalayotgan bo’lsangiz ham, har kuni ertalab yoki siz uchun eng qulay vaqtda motivatsion kitob o’qishga harakat qiling.
Jim Rohn eng yaxshisini aytdi: “Siz o’qimagan kitob yordam bermaydi”.
Biz eng yaxshi motivatsion kitoblar ro’yxatini tuzish uchun uzoq va qattiq o’yladik:
– Sizdan chora ko’rishingizni so’rang
– Hayotingizni nazorat qiling
– shaxsiy va kasbiy muvaffaqiyat uchun amaliy ko’rsatmalar berish
Bizning topilmalarimiz quyida keltirilgan – bizning eng yaxshi o’nta rag’batlantiruvchi va ilhomlantiruvchi kitobimiz.
Ushbu kitoblarni o’qish va ularning donoligiga tayanish hayotingizni o’zgartirishi mumkin.
Shuningdek, bizda qanday qilib millioner bo’lishga qaratilgan nomlar to’plami, shuningdek, ko’proq ilhom olish uchun eng yaxshi kitob iqtiboslari mavjud.
Yaxshi hayot uchun eng yaxshi shaxsiy rivojlanish kitoblari
1. Urush san’ati, Sun Tzu tomonidan
Muallif Migel Ruizning so’zlariga ko’ra, hayotdagi to’rtta kelishuv ozodlik yo’lidagi asosiy qadamdir:
O’z so’zingiz bilan benuqson bo’ling.
Hech narsani shaxsiy qabul qilmang.
Har doim qo’lingizdan kelganini qiling.
Motivatsion kitoblarning asosiy sharti shundaki, ushbu kelishuvlarni ehtiyotkorlik bilan qo’llash shaxsiy erkinlikka olib keladi.
“Hamma rassom. Sizning hayotingizdagi orzuingiz – tasviriy san’at. “
“Ehtimol, biz inson taqdiridan qochib qutula olmaymiz, lekin bizda tanlov bor: taqdirimizdan azob chekish yoki taqdirimizdan zavqlanish”.
“To’g’ri qaror qabul qilish uchun o’zingizga ishonishingiz kerak bo’lganidek, boshqalarga ham ishonishingiz shart emasligini bilib olasiz.”
Shaxsiy rivojlanish uchun eng yaxshi motivatsion kitoblar
3.
Ushbu matn va motivatsion kitob birinchi marta 1989 yilda nashr etilgan va dunyo bo’ylab 40 dan ortiq tilda 25 million nusxadan ortiq sotilgan. Kitob tomonidan e’lon qilingan 7 ta odat:
Boshlang va oxiridan xabardor bo’ling
G’alaba qozonish haqida o’ylang
Avval tushunishga, keyin tushunishga harakat qiling
“Odamga qanday bo’lsa, shunday munosabatda bo’ling va u qanday bo’lsa, shunday bo’lib qoladi. Erkakka qo’lidan kelganicha munosabatda bo’ling va kerak
U qila oladigan va kerak bo’lgan narsaga aylanadi. “
“Agar men haqiqatan ham vaziyatimni yaxshilashni xohlasam, men o’zim nazorat qiladigan bitta narsa ustida ishlashim mumkin.”
4. Qanday qilib do’st orttirish va odamlarga ta’sir qilish, Deyl Karnegi
Ushbu motivatsion kitob amaliy maslahatlarga to’la bo’lib, u odamlar bilan muomala qilishning asosiy usullarini, odamlarni sizga o’xshash qilishning oltita usulini, odamlarni sizning fikrlash tarzingiz haqida o’ylashga undashning o’n ikkita usulini, qanday qilib etakchi bo’lishni va odamlarni haqorat qilmasdan o’zgartirishni o’z ichiga oladi. yoki xafagarchiliklar , va uy hayotingizni baxtli qilish uchun ettita qoida.
“Sizni baxtli yoki baxtsiz qiladigan narsa sizda nima borligingiz, kimligingiz, qayerda ekanligingiz yoki nima qilayotganingiz emas. Bu haqda nima o’ylaysiz?”
“Dunyo o’zini tushunadigan va qidiradigan odamlarga to’la. Boshqalarga fidokorona xizmat qilishga harakat qiladigan kamdan-kam odam juda katta ustunlikka ega. “
Hayot va muvaffaqiyat haqida eng yaxshi motivatsion kitoblar
5. Napoleon tepaligidan o’ylab ko’ring va boy bo’ling
Ushbu motivatsion kitobning sarlavhasi shuni ko’rsatadiki, bu kitob sizga qanday qilib moliyaviy boylikni to’plash haqida gapiradi, lekin bu bundan ham ko’proq – bu kitobda bayon etilgan tamoyillar har tomonlama shaxsiy va professional o’sishni qamrab oladi.
Muvaffaqiyatga erishish uchun har kim qo’llashi mumkin bo’lgan universal ta’limotlarni aniqlash uchun muallif eng muvaffaqiyatli va boy odamlar bilan bir qator suhbatlar o’tkazdi.
Eng yaxshi iqtiboslar:
“Qat’iyatlilikni hech narsa almashtirib bo’lmaydi. Qat’iyatni o’ziga xos iboraga aylantirgan odam, “Qari odamning muvaffaqiyatsizligi” oxir-oqibat charchaganini va yo’lga tushishini bilib oladi. Muvaffaqiyatsizlik qat’iyat bilan bardosh bera olmaydi. “
“Ko’pchilik o’z maqsad va niyatlarini chetga surib qo’yishga va qarshilik yoki baxtsizlikning birinchi belgisida taslim bo’lishga tayyor. Barcha qarshiliklarga qaramay, ba’zilari o’z maqsadiga erishmaguncha davom etadilar. Bular Fordlar, Karnegilar, Rokfellerlar va Edisonlardir. “
6. Ichki gigantni uyg’oting: ruhiy, hissiy, jismoniy va moliyaviy taqdiringizni qanday qilib darhol nazorat qilish kerak, Entoni Robbins
Ushbu ma’lumot beruvchi va motivatsion kitob bugungi kunda eng yaxshi motivatsion ma’ruzachilardan biri bo’lgan Toni Robbins tomonidan yozilgan. Ushbu kitobda Toni o’z his-tuyg’ularingizni, tanangizni, munosabatlaringizni, moliya va hayotingizni boshqarishga yordam beradigan maslahatlar va strategiyalar bilan o’rtoqlashadi.
Eng yaxshi iqtiboslar:
“Agar siz har doim qilgan ishingizni qilsangiz, har doim bor narsangizni olasiz.”
“Siz hayotingiz uchun reja tuzmaguningizcha, kuningiz uchun reja tuzolmaysiz.”
“Muvaffaqiyat – bu o’zingiz xohlagan narsani, xohlagan vaqtda, xohlagan joyda, kim bilan xohlasangiz, xohlaganingizcha qilishdir”.
7. Richard Karlson: Kichkinani va hammasini kichikni terlamang
Ushbu terapevtik va motivatsion kitob katta rasmni ko’rish va ahamiyatsiz narsalardan voz kechishni o’rganishdir. Yaqinlaringizni qadrlang va to’xtab, atirgullarni hidlashga vaqt ajrating.
Eng yaxshi iqtiboslar:
“Biz tez-tez chalkashib ketgan bo’lsak-da, ko’pchiligimiz bizni o’rab turgan sharoitlarda qo’limizdan kelganini qilamiz.”
“Haqiqiy baxt barchamiz muammolarimizdan xalos bo’lganda emas, balki ular bilan munosabatlarimizni o’zgartirganda, muammolarimizni uyg’onishning potentsial manbai, mashq qilish va o’rganish imkoniyatlari sifatida ko’rganimizda keladi.”
8. Switch: Chip Heath va Dan Heath tomonidan o’zgartirish qiyin bo’lganda narsalarni qanday o’zgartirish mumkin
Ushbu qiziqarli va rag’batlantiruvchi kitob mualliflari o’zgarishlarni ko’rib chiqadilar. Ularning nazariyasiga ko’ra, ikkita miya tizimi mavjud – ratsional tizim va hissiy tizim.
Ushbu tizimlar birgalikda ishlaganda, o’zgartirishlar kiritish oson. Agar bu tizimlar bir-biriga qarshi ishlayotgan bo’lsa, buning aksi – o’zgarishlar juda qiyin bo’ladi. Ushbu kitob qanday o’zgarishlar qilish mumkinligini ko’rsatish uchun ilhomlantiruvchi latifalardan foydalanadi.
Eng yaxshi iqtiboslar:
Demak, odamlarning o’zgarish qiyin, chunki odamlar dangasa yoki qat’iyatli, degan gaplarini eshitganingizda, bu shunchaki noto’g’ri.Aslida buning aksi: o’zgarish qiyin, chunki odamlar o’zlarini charchatadilar.Va bu o’zgarishlar bo’lganda ikkinchi ajablanib: Dangasalik kabi ko’rinadigan narsa ko’pincha charchoqdir “.
“Bu biz qayta-qayta ko’rgan mavzu. Katta o’zgarishlar bir qator kichik o’zgarishlardan kelib chiqadi.” Agar birinchi o’zgarishlar deyarli ahamiyatsiz bo’lib tuyulsa, yaxshi bo’ladi. “
9. Katta fikrlash sehri, Devid J. Shvarts
Kichik o’ylab ko’ring va kichik muvaffaqiyatga erishasiz. Katta o’ylang va siz katta muvaffaqiyatga erishasiz. Bu motivatsion kitobning asosiy tushunchalari.
Muallif qo‘rquvni yengish, o‘ziga ishonch, eng muhimi, yuksak marralarga erishish bo‘yicha amaliy maslahatlar beradi.
Eng yaxshi iqtiboslar:
“O’zingizni zaif deb hisoblang, sizga kerak bo’lgan narsa yo’q deb o’ylang, yo’qotaman deb o’ylang, o’zingizni ikkinchi darajali deb o’ylang – shunday deb o’ylang va siz o’rtamiyonalikka mahkumsiz.”
“Tog’larni ko’chirishga ishonadiganlar buni qilishadi. Agar qila olmayman deb o’ylasangiz, qila olmaysiz. Ishonch buni amalga oshirish uchun kuch beradi. “
10.
Uolter Isaakson Djobsning o’zi va oila a’zolari, do’stlari, raqobatchilari va hamkasblari bilan suhbatlar yordamida Stiv Jobsning professional va shaxsiy hayoti haqida batafsil ma’lumot beradi.
Bu kitob hayratlanarli darajada ilhomlantiradi, chunki u bilan kurashish qiyin bo’lgan va o’z avlodining eng buyuk novatori bo’lgan g’ayratli perfektsionist haqida hikoya qiladi.
Eng yaxshi iqtiboslar:
Stiv Jobs: Kelajakni bashorat qilishning eng yaxshi usuli – uni ixtiro qilish.
“Jobs Apple bir vaqtning o’zida faqat ikkita yoki uchta ustuvorlikka e’tibor qaratishini ta’kidladi. “Atrofdagi shovqinni o’chirishga qodirroq odam yo’q”, dedi Kuk. “Bu unga diqqatini bir nechta narsaga qaratishga va ko’p narsaga yo’q deyishga imkon beradi. Buni chindan ham yaxshi biladiganlar kam. “
Hayot va muvaffaqiyat haqida ko’proq motivatsion kitoblar
11. Tinchliksiz: Yaxshidan buyukga to to’xtatib bo’lmaydiganga, Tim S. Grover tomonidan
Afsonaviy murabbiy Tim Grover ushbu natijalarga erishish uchun nima qilish kerakligini ko’rsatib beradi va sizga qanday qilib qat’iy bo’lishni va xohlagan narsangizga erishishni ko’rsatadi.
Grover to’xtamaslik uchun kerak bo’lgan narsalarni buzadi: boshqalar taslim bo’lganda, siz davom etasiz, siz bosim ostida rivojlanasiz, his-tuyg’ularingiz sizni zaiflashtirishiga hech qachon yo’l qo’ymaysiz.
Eng yaxshi iqtiboslar:
“Tinch bo’lish – bu o’zingizdan boshqalar sizdan so’raganidan ko’ra ko’proq narsani so’rashdir. Ular har safar to’xtaganingizda, bundan ham ko’proq narsani qilishingiz mumkinligini bilishadi. Siz ko’proq harakat qilishingiz kerak. “
“Fuck” ni sinab ko’ring. Urinish – bu muvaffaqiyatsizlikka ochiq taklif, “agar muvaffaqiyatsiz bo’lsam, bu mening aybim emas, men harakat qildim” deyishning yana bir usuli.
12. Odamlar qanchalik muvaffaqiyatli o’ylaydilar: Fikringizni o’zgartiring, hayotingizni o’zgartiring, Jon C. Maksvell
Etakchilik bo’yicha ekspert Jon C. Maksvell qanday qilib ko’proq ijodiy bo’lish va qachon ommabop fikrlashga qarshi turish kerakligini tushuntiradi. Fikringizni qanday jamlashni va kattaroq rasmni olishni o’rganing.
Muallif o’z ijodiy salohiyatidan qanday foydalanishni, umumiy g’oyalarni rivojlantirishni va kelajakni yaxshiroq tushunish uchun o’tmishdan saboq olishni o’rgatadi.
Mayya Anjelu ijodkorlikni tugatib bo‘lmasligini aniqladi. Qanchalik ko‘p foydalansangiz, shuncha ko‘p bo‘ladi. Afsuski, ijodkorlik tez-tez bo‘g‘ilib, rag‘batlantirilmaydi. Yangi fikrlash, idrok etish va savol berish usullari rag‘batlantiriladigan muhit bo‘lishi kerak. bo’ladi.”
“Har doim ish bilan band bo’lishni biladigan odam, lekin nima uchun ekanligini biladigan odam har doim uning boshlig’i bo’ladi.”
13. Power Bus: Jon Gordon va Ken Blanchard tomonidan hayotingiz, ishingiz va jamoangizning ijobiy energiyasini saqlash uchun 10 ta qoida
Ushbu kitobda Jon Gordon hayot va ishga ijobiy, istiqbolli fikrlash bilan yondashishning 10 ta sirini ochib beradi, bu esa ishda ham, uyda ham haqiqiy muvaffaqiyatga olib keladi.
Muallif qiyinchiliklarni qanday engish va o’zingiz va jamoangizdan maksimal darajada foydalanish bo’yicha qo’llanmani taklif qiladi.
“Siz harakat qilishni to’xtatmaguningizcha muvaffaqiyatsiz bo’lmadingiz.”
“Hayotdagi maqsad yosh yashash, zavqlanish va oxirgi manzilga iloji boricha kechroq tabassum bilan yetib borishdir, chunki bu sizga sayohatdan rohatlanganingizni bildiradi.”
14. Siz badjahlsiz: Qanday qilib o’z buyukligingizga shubha qilishni to’xtatish va fantastik hayot kechirish kerak, Jen Sinero
Ushbu kitobda eng ko’p sotilgan muallif va dunyo bo’ylab muvaffaqiyat bo’yicha murabbiy Jen Sinero sizga o’zingiz xohlagan narsaga erishishingizga xalaqit beradigan o’z-o’zini sabotaj qiladigan e’tiqod va xatti-harakatlarni aniqlash va o’zgartirishga yordam beradi.
Ushbu kitobning maqsadi nima uchun siz kimligingizni, qanday sevishingizni, nimani o’zgartira olmasligingizni va sevmaydigan narsani qanday o’zgartirishni tushunishga yordam berishdir.
“Agar siz hayotingizni o’zgartirishga jiddiy yondashsangiz, yo’l topasiz, agar bo’lmasa, bahona topasiz.”
“Siz aytganlaringiz va qilgan ishlaringiz uchun javobgarsiz. Odamlar bundan g’azablanyaptimi yoki yo’qligi uchun siz javobgar emassiz. “
15. To’shagingizni tayyorlang: hayotingizni o’zgartirishi mumkin bo’lgan kichik narsalar . Va ehtimol dunyo, Uilyam X. MakRaven
Bu abadiy kitob hayotning eng qorong’u daqiqalarida ham sizni ko’proq yutuqlarga erishishga ilhomlantiradigan oddiy donolik, amaliy maslahatlar va dalda beruvchi so’zlarni taqdim etadi.
“Hech birimiz hayotdagi fojiali daqiqalardan himoyalanmaymiz. SEAL Basic Trainingda bo’lgan kichik rezina qayiq kabi, sizni hayot maqsadingizga olib borish uchun yaxshi odamlardan iborat jamoa kerak. Siz qayiqda yolg’iz eshkak etkaza olmaysiz. Toping. Hayotingizni baham ko’radigan odam. Iloji boricha ko’proq do’stlar orttiring va muvaffaqiyatingiz boshqalarga bog’liqligini hech qachon unutmang.
“Siz yolg’iz qayiqda sayr qila olmaysiz. Hayotingizni baham ko’radigan odamni toping. Iloji boricha ko’proq do’stlar orttiring va muvaffaqiyatingiz boshqalarga bog’liqligini hech qachon unutmang. “
16. Yuqori samarali odamlarning 7 odati: shaxsiy o’zgarishlar bo’yicha kuchli saboqlar, Stiven R. Kovi.
Ushbu kitob 20-asrning eng nufuzli biznes kitobi deb topildi. Agar hayotingizning ayrim jihatlarini yaxshilashda qiynalayotgan bo’lsangiz, buni o’qing.
“Ammo odam chuqur va halol aytmaguncha, men kechagi tanlovlarimga asoslanib, men bugun kimman, “bu odam aytolmaydi” deb boshqa narsani tanlayman. “
“Ko’pchilik tushunish niyatida tinglamaydi; Siz javob berish niyatida tinglaysiz. “
17. Tozalashning hayotni o’zgartiruvchi sehri: Yaponiyaning tartibga solish va tartibga solish san’ati, Mari Kondo
Yaponiyalik tozalash bo’yicha maslahatchi Mari Kondo o’quvchilarni soddalashtirish, tashkil etish va saqlash bo’yicha o’zining inqilobiy KonMari usuli orqali bosqichma-bosqich ko’rsatib beradi.
Kitob sizga tartibsizliklarni tozalash va ozoda uyning noyob sehridan bahramand bo’lishingizga yordam berish uchun mo’ljallangan – va u ilhomlantiradigan xotirjam, g’ayratli fikrlash tarzi.
“Siz nimaga ega bo’lishni xohlayotganingiz haqidagi savol, aslida siz o’z hayotingizni qanday yashashni xohlayotganingiz haqidagi savoldir.”
“Ammo biz haqiqatan ham biror narsani qo’yib yubora olmasligimizning sabablarini ko’rib chiqsak, faqat ikkitasi bor: o’tmish bilan bog’lanish yoki kelajak uchun qo’rquv.”
Shaxsiy rivojlanish uchun boshqa motivatsion kitoblar
18. Nomukammal jasorat: Tasalli va qo’rquvni qoldirib, niyat bilan yashang, Jessica Honegger
ichida Nomukammal jasoratJessica Honegger o’quvchilarni o’zgarish sayohatiga taklif qiladi va ularni ta’sir va sarguzashtlarga to’la hayot uchun o’zlarining qulaylik zonalarini almashtirishga chaqiradi.
Muallif sharmandalikdan xalos bo’lish, hamkorlik madaniyatini shakllantirish va butun dunyo bo’ylab rahmdil doiralaringizni kengaytirishga yordam berishni maqsad qilgan.
19. 5-ikkinchi qoida: Mel Robbinsning “Kundalik jasorat” yordamida hayotingizni, ishingizni va ishonchingizni o’zgartiring.
Ushbu kitobda Mel Robbins sizga qanday qilib eng buyuk shaxs bo’lishni o’rgatadi. Ishonchni qozonish, kechikish va o’z-o’zidan shubhalanish odatlaridan voz kechish, qo’rquv va ishonchsizlikni yengish, tashvishlanishni to’xtatish va o’zingizni baxtli his qilishni o’rganing va g’oyalaringizni jasorat bilan baham ko’ring.
“O’z his-tuyg’ularingizni nazorat qila olmaysiz. Lekin har doim qanday harakat qilishni tanlashingiz mumkin.”
“Siz butunlay boshqa hayotdan uzoqda bo’lgan qarorsiz”
20. Men o’yladim. . .: Ma’noli hayot uchun mulohazalar, ibodatlar va meditatsiyalar, Mariya Shriver tomonidan
Donolik, yo’l-yo’riq, dalda va ilhom izlayotganlar uchun mazmunli hayot sari sayohat qilish uchun mulohazalar kitobi.
Kitobda barcha yoshdagi ayollarning imkoniyatlarini kengaytirish, muvaffaqiyatga erishish va harakatchanlikni targ’ib qilish uchun mo’ljallangan iqtiboslar, oyatlar, ibodatlar va mulohazalar mavjud.
“Orqaga g’azab yoki qo’rquv bilan emas, balki ongli ravishda qaraylik.” – Jeyms Tyurber
“Ibodat Xudo bilan gaplashadi. Meditatsiya Xudo siz bilan gaplashishga imkon beradi. “- Yogi Bhajan
21. Yaxshi kunlar minnatdorchilik bilan boshlanadi: juda oddiy matbuotdan minnatdorchilik munosabatini saqlash bo’yicha 52 haftalik qo’llanma
Yaxshi kunlar minnatdorchilik bilan boshlanadi – bu minnatdorchilik munosabatini rivojlantirish uchun 52 haftalik qo’llanma! Bu bizda bor narsalar, hayotdagi katta narsalar va oddiy quvonchlar uchun minnatdor bo’lish uchun yaratilgan o’z-o’zini o’rganish jurnalidir.
22. Yurakdagi tatuirovka: Gregori Boyldan cheksiz rahm-shafqat kuchi
ichida Yurakdagi tatuirovkaGregori Boyl gettodagi tajribalarini imondan ilhomlangan hayajonli masallar turkumida jamlaydi.
Kitob, agar biz boshqalarni sevish va so’zsiz sevilish quvonchini topa olsak, hayotimiz qanchalik to’la bo’lishi mumkinligi haqida ta’sirchan ko’rinishni taklif qiladi.
“Mana biz qidirayotgan narsa: kambag’allar uni qanday kiyishlari haqida hukm qilishdan ko’ra, nima kiyishlari kerakligidan qo’rqib tura oladigan rahm-shafqat.”
“Agar bu hikoyalar tubdan qiyin bo’lsa, ba’zi hayotlar boshqalarga qaraganda kamroq ahamiyatga ega degan shubhalarimizni o’zgartirishimiz oson.”
23. Kuchli: Ishonchni mustahkamlash va sizning eng yaxshi versiyangiz bo’lish bo’yicha yuguruvchi uchun qo’llanma, Kara Gucher
Ushbu kitobda Kara Gucher o’ziga ishonchsizlikni engish va sport psixologiyasi sohasidagi tasdiqlangan vositalar yordamida yugurish samaradorligini oshirish sirlari bilan o’rtoqlashadi.
24. Muvaffaqiyatsiz bo’lmaguningizcha: Fight Grind Repeat by Bobby Bones
Ushbu kitobda Bobbi Bons o’zining hayotidagi eng katta xatolari va ularni saboq va g’alabaga aylantirganligi haqidagi ilhomlantiruvchi va hazilli hikoyalar to’plamini taqdim etadi.
“Boshingizdan keting va hayotingizga kiring. Jang qiling, aylantiring, takrorlang. “
25. Xizmat paketi: chuqur shifo yo’li, Silvestr MakNut III
“G’amxo’rlik to’plami”da Silvestr og’riq va qo’rquv lahzalarini ochib berish uchun chuqur qazib oladi va kuchli hikoyalar orqali o’quvchining kurashiga havola qiladi. Muallifning vazifasi – o’quvchini shifolash, qo’yib yuborish, yuqori tebranish va har kuni o’z-o’zini parvarish qilish uchun ilhomlantirishdir.
Yana nima Motivatsion kitoblar Ro’yxatga qo’shasizmi?
Har kuni ilhomlantiruvchi kitob o’qish hayotingizni yaxshilashi kerak. O’z-o’ziga yordam berish kitoblari sizga ega bo’lgan narsalarni kengaytirishga yordam beradi va sizni ko’proq qila olishingizga ishontiradi. Siz nima qila olishingizni o’rganasiz va ko’proq tajribaga ega bo’lasiz.
Agar dastlab muammolarga duch kelsangiz ham, motivatsion kitoblarni o’qishni odat qiling. Umid qilamizki, siz boshlash uchun yuqoridagi ro’yxatda ba’zi sarlavhalarni topdingiz.
Ushbu motivatsion kitoblardan qaysi birini o’qigansiz? Ro’yxatga qo’shadigan boshqa sevimli kitoblaringiz bormi? Quyidagi sharhlar bo’limida bizga xabar bering.
Bu yerda yana ajoyib ilhomlantiruvchi o’z-o’ziga yordam kitoblarini o’qing!
Ingliz tilini o’rganish uchun eng yaxshi 50 ta kitob
Bugun men ro’yxat bilan keldim ingliz tilini o’rganish uchun kitoblarasosiy, o’rta va yuqori darajadagi va sodda, tezkor va samarali usulda. Agar siz qaror qilsangiz, buni o’zingiz o’rgangan holda qilishingiz mumkin. Avval men sizga romanlarni, keyinroq akademik kitoblarni namoyish etaman.
Bular ingliz tilini tezda yaxshilashga yordam beradigan tushunarli va qiziqarli misollar. Ular yordamida siz so’z boyligini o’rganishingiz, yangi grammatik tuzilmalarni o’rganishingiz va hattoki odatda tushunmaydigan kontekstli vaziyatlarni o’zlashtirishingiz mumkin.
Garchi ushbu ro’yxatda ma’lum miqdordagi kitoblar mavjud bo’lsa-da, yana ko’plari mavjud, ular yordamida taklif cheksiz ekanligini ko’rishingiz mumkin. Agar siz yana biron bir narsani o’ylab topsangiz, uni sharhlarga yozib qo’yishingizni istardim.
Shuni ham ta’kidlashim kerakki, ushbu ro’yxat yomondan yomon tomonga buyurtma qilinmaydi, chunki bitta kitobning boshqasidan yaxshiroq ekanligini ob’ektiv ravishda aniqlash juda qiyin, chunki u har birining didiga qarab juda katta farq qiladi.
Romanlar
Romeo va Juliet – Shekspir
Siz topishingiz mumkin bo’lgan ingliz tilidagi eng yaxshi kitoblardan biri. Bu sizning ingliz tilingiz darajasiga qarab turli xil moslashuvlarga ega ekanligi bilan ajralib turadi.
Barchaga ma’lum bo’lgan voqea, Italiya Uyg’onish davrida duch kelgan ikki oilaning ikki o’g’li Romeo va Juliataning romantikasi haqida. Agar siz oxirini bilmasangiz, bu sizni ajablantirishi mumkin.
O’zim bilan qanday uchrashdim – Devid A. Xill
Sizni varaqlarda sahifada ushlab turadigan qiziqarli fitnalar kitobi.
Jon Teylor uyga ketayotganida odam bilan to’qnashdi. Qaytib kelganda, bu uning klonidir. Hikoya bir necha yil o’tgach davom etadi, Jon nima uchun bu lahzani tushunishga urindi.
Yamayka Inn – Dafne du maurier
Ajoyib roman. Shubhasiz mening sevimlilarimdan biri.
Hikoya XVIII asrning boshlarida doimiy kemachilarni kemalari bilan birga qabul qiladigan dengiz bo’yidagi mehmonxona haqida. Qaroqchilik va qotillik fitnaning markaziy o’qi bo’ladi.
Nelsonning orzusi – J. M. Newsome
Bu ingliz tilida o’qiladigan eng yaxshi kitoblardan biri sifatida mashhurlikka erishdi. Til o’rganuvchisi adabiyoti mukofotiga sazovor bo’lgan ushbu kitobda Nelsonning tug’ilgan shahri Janubiy Afrikaga qaytib kelishi haqida hikoya qilinadi, u erda bir qator shaxsiy va ijtimoiy voqealar kutib olinadi.
Yakkaxon saksafon – Jeremy zarar etkazuvchi
90-yillarda Sarayevodagi muxbirning voqeasi, bu joyning muammolariga aralashish yoki o’zini professional bilan cheklash haqida ichki kurash olib boradi.
Achchiq veb – Alan Maley
Ingliz tilida tajribali odamlar uchun so’z boyligi bilan ushbu hikoya ingliz xizmatiga qarshi kurash o’rtasida sobiq M16 agentini o’z ichiga oladi.
Ozning ajoyib sehrgarlari – L. Frank Baum
Eng hayoliy va kichkintoylar uchun ideal. Dorita ismli qiz va uning iti tornado orqali boshqa dunyoga sayohat qilmoqda. U erda g’alati qahramonlar hamrohligida Oz sehrgarini kutib olish yo’lida ko’plab sarguzashtlarni boshdan kechirmoqda.
Arvoh – Rober Xarris
O’qish, ayniqsa ingliz tilidagi siyosiy so’zni tushunish qiziq.
Hikoya Buyuk Britaniya bosh vazirining hayoti haqida. Bu uning yozuvchisi vafotidan keyin boshqasiga qaraydi. Natijada Angliyaning muammolari va siyosiy sirlarini ochib beradigan bir qator holatlar yuz beradi.
Alice Wonderland-da – Lyuis Kerol
Oz sehrgarining xuddi shu kesimidan Elisning mo”jizalar dunyosida boshqa dunyodagi sichqonchaning teshigidan tushib, tasodifan tugagan yosh ayol haqida hikoya qilinadi. Tirik harflar paydo bo’ladigan bu dunyoda, gapiradigan eshiklar va boshqa ko’p narsalar.
Farishtalar va jinlar – Dam Braun
Men bu kitobni Dan Braun dostonining eng sevimlisi bo’lganim uchun qo’ydim, ammo u mavjud bo’lganlarning barchasiga juda mos tushishi mumkin edi.
Uning uslubini tushunish juda oson, bu o’qishni yoqimli va juda zerikarli qilmaydi. Ilmiy jihatlar haqida gapirishlari sizning so’z boyligingiz uchun ortiqcha bo’ladi.
Hayotga muhabbat – Penny xankok
Besh yoshli bolani sherigi tashlab ketgandan keyin asrab olgan ayol – Fanella haqidagi sevgi romani. Qahramon o’g’lining o’qituvchisini sevib qoladi. Muammo, bu turmush qurgan erkak ekanligini tushunganida paydo bo’ladi.
Piter Pan – J.M. Barri
Har qanday yoshda zavqlanadigan ajoyib kitob. Uning uslubi oson va sodda.
Hodisa hamma uchun allaqachon ma’lum. Yosh Piter Pan Londonga Vendi va uning aka-ukalarini Neverlandga olib borish uchun boradi.U erda sizni o’nlab jonzotlar va qaroqchilar oldida sarguzashtlar kutmoqda.
Dorian Greyning surati – Oskar Uayld
Oskar Uayld 19-asr oxiridan abadiy yoshlikni orzu qilgan ingliz bolasi haqida hikoya qiladi. Buning uchun u o’zining yoshi va haddan tashqari haddan ziyod qiynalgan portretiga murojaat qiladi.
Sharlot veb – E.B. Oq
Bu kichik shahzoda kabi bo’lishi mumkin. Bu bolalar uchun roman, ammo unda juda ko’p narsalar mavjud.
Hikoyada cho’chqaning Sharlotta ismli o’rgimchak bilan do’stligi haqida hikoya qilinadi
Mieko va beshinchi xazina – Eleanor Koer
Ushbu hikoya sizga atigi 77 sahifani oladi. Qisqa va shiddatli, siz o’zining beshinchi xazinasi – qalb go’zalligini yo’qotishdan qo’rqadigan rassom va xattot Mieko orqali yapon madaniyatiga kirib borishingiz mumkin ».
Mango ko’chasidagi uy – Sandra Sisneros
Ingliz tilida zavqlanadigan ajoyib kitob. Tarixidan tashqari, grammatik tuzilishi bilan ajralib turadi: qisqa va oson jumlalar.
Syujetda Meksikalik qiz Esperanza va uning Mango ko’chasidagi yangi uyida bir yil davomida yashagan voqealar haqida so’z boradi.
O’n uchta sabab – Jey asher
Uning hozirgi jumlalari va qisqa xatboshilari ushbu kitobni grammatik jihatdan tushunishga osonlashtiradi.
Kley Jensen uning bosh qahramoni. Bu yosh ayol, eshik oldida uning o’lik sinfdoshi Xanna Beykerning etti kassetasi bilan paket kelayotganini kuzatmoqda. Xanna, agar ular videoda tushuntirgan narsalarini qilmasa, dahshatli sir oshkor bo’lishi mumkinligi haqida ogohlantiradi.
Chol va dengiz – Ernest Xeminguey
Angliyada bu klassik. Sizga uni tanimayman deb aytadiganlar kam.
Ba’zida sizda biroz murakkab so’z birikmasi bo’lishi mumkin, ammo buni tushunish odatda qiyin emas.
Bu voqea oddiy: keksa odam o’zi ko’rgan eng yaxshi baliqni ushlash uchun jangi.
Beruvchi – Lois Lowry
Ispan tiliga El-Gador deb tarjima qilingan bu kitob ancha uzun, ammo buning uchun unchalik murakkab emas. Deyarli butun roman o’tmishda sodda va mukammal tarzda yozilgan.
Kitob atrofdagi odamlarning fikrlarini o’qiy oladigan Jonas haqida hikoya qiladi.
Yulduzlar soni – Lois Lowry
Ushbu kitobni mukammal tushunish uchun talab IIGM haqida ma’lumot olishdir. Agar yo’q bo’lsa, siz 1943 yilda Gitler kuchlari tomonidan Kopengagenga bostirib kirgandan keyin 10 yoshli go’dak Annemari haqida hikoya qiluvchi syujetni tushunishingiz qiyin bo’lishi mumkin.
Vaqtdagi ajin – Madeleine L’Engle
Qisqa jumlalar va uzun jumlalar aralashgan holda, kitob sizni o’qish davomida diqqatli bo’lishga majbur qiladi. Uning qiyinligi juda katta, shuning uchun ideal siz ingliz tilida tajribangiz bo’lishi.
Xayoliy va badiiy syujetda Meg, uning aka-ukalari va otasining koinot bo’ylab izlanishlari haqida hikoya qilinadi.
Charli va shokolad fabrikasi – Roal dahl
Juda sodda va tushunish oson. Unda shahardagi eng yirik shokolad fabrikasiga borgan bola haqida hikoya qilinadi.
Bu sizni hayajonli voqea, bu sizni “go” go “sidan osongina bog’laydi.
Kechasi itning qiziquvchan hodisasi – Mark Xaddon
Agar siz Angliyada yashasangiz, ehtimol sizga ushbu kitobni o’qish tavsiya qilingan. U ko’pi bilan va kamida 10 million nusxada sotilgan.
Syujet Kristofer Buni ismli detektivning qiyofasida joylashgan. U qo’shnilarining qotilligini hal qilishi kerak.
Hayvonlar fermasi – Jorj Oruell
Butun klassik. Fermadagi boshqa hayvonlarga qarshi bo’lgan diktator cho’chqalar haqidagi voqeani kim bilmaydi? Agar siz allaqachon uning tarixini bilsangiz, ingliz tilida tushunish va o’qish ancha oson bo’ladi.
Oliy sadoqat – Nik horni
Ushbu qiziqarli va o’ziga qaram bo’lgan kitob. Uning so’z boyligi umuman murakkab emas, shuning uchun uni oson tushunasiz.
High Fidelity sherigi bilan aloqani uzgan va yangi hayotni muhokama qilishga qaror qilgan musiqiy obsesif Rob Fleming haqida gapiradi.
Sakson kun ichida dunyo bo’ylab – Xulio Vern
Asli fransuz bo’lishiga qaramay, ushbu klassik ingliz tilining har qanday darajasi uchun cheksiz ko’p moslashishga ega bo’lib, uni o’qish uchun mukammal kitobga aylantiradi.
Hikoya, uning nomi yaxshi tushuntirilganidek, biz Fileas Foggning 80 kun ichida dunyo bo’ylab sayohat qilish sarguzashtini o’qiymiz.
Benjamin Buttonning qiziq holati – Skott Fitsjerald
1921 yilda nashr etilgan bu ingliz tilidagi eng taniqli kitoblardan biri. Bundan tashqari, unda film bor, agar siz uni ilgari ko’rgan bo’lsangiz, uni o’qish kamroq kuch sarflaydi.
Benjamin Button qarib tug’ilgan va go’dak kabi o’lgan odamning hayotini hikoya qiladi. Hech narsa mavjud emas.
Tiffanyusdagi nonushta – Truman kapotasi
Jurnalist Truman Kapotening durdonasi. Ushbu romanni ba’zida o’qish qiyin, ammo harakat bilan oxir oqibat qoniqish ikki baravar ko’payadi.
Opera fantastikasi – Gaston Leroux
Shunga qaramay, yana bir klassik va ingliz tilingiz darajasiga qarab bir nechta moslashuvlarga ega. Agar tushunishingiz qiyin bo’lsa, boshqa versiyasini sinab ko’rishingiz mumkin.
Lerouxning ushbu romani dahshat, keskinlik va romantikaning aralashmasi bo’lib, sizni hech qachon befarq qoldirmaydi.
Sharaf va xurofot – Jeyn Ostin
Ingliz tilining yuqori darajasiga ega bo’lgan odamlar uchun roman. Tarixdagi birinchi romantik komediyalardan biri bo’lganligi uchun o’qish kerak.
Albatta, ushbu ish oxirida sizning ingliz tilingiz yaxshilandi, chunki uning so’z boyligi va grammatik tuzilmalari sizni o’ylashga majbur qilishi mumkin.
Buyuk Getsbi – Frensis Skott
Jey Getsbi hayoti haqidagi hissiy voqea. Dastlab uning o’qilishi tuyulishi mumkin, ammo uni qo’lga kiritishingiz bilan hiyla-nayrang oson kechadi, chunki jumlalari ba’zan juda uzoq bo’lishi mumkin.
Treasure Island – Robert L. Stivenson
Yengil so’zlar va sodda sintaktik tuzilmalar bilan ushbu mashhur kitob bizga Kapitan Flintning uyini topish sarguzashtida Jim Xokingning hikoyasini aytib beradi.
Chivinlarning Rabbisi – Uilyam Golding
1983 yilda Adabiyot bo’yicha roman mukofotining sovrindori, u o’zining tasviriy va dramatik ishlatilishi bilan ajralib turadi. Ba’zan siz buni roman o’rniga she’r deb o’ylaysiz. Uni o’qish uchun siz o’rtacha ingliz tiliga ega bo’lishingiz kerak. Agar yo’q bo’lsa, lug’atni tortib olishingiz kerak bo’ladi.
Ushbu voqea urush dunyosida bo’lib, u erda tasodifan, ba’zi bolalar samolyot halokatidan keyin cho’l orolida qulab tushishadi.
Chet elliklar – BILAMAN. Xinton
Qisqa roman va tez o’qiladi. Uning yozilish uslubi va tezkor syujeti bilan bir necha soat ichida o’qish kerak bo’ladi.
Sarlavhasi tushuntirilganidek, bir guruh yosh isyonchilarning nizolari ikki ijtimoiy guruhga bo’lingan: Soklar va Greaserlar.
Shinning – Shtepen qiroli
Stepen Kingdan biz har qanday romanni o’qiy olamiz. Men buni tanladim, chunki bu uning eng vakillaridan biri. Siz kamdan-kam hollarda bahramand bo’la olmagan yangi terrorizm va shubhali so’zlarni boshlash uchun eng zo’r asarlar.
Hikoyaga kelsak, siz alkogolli yozuvchi Jek Torrensning hayotiga kirishingiz mumkin, u turli xil ruhlar va tasavvurlarga “egalik qiladi”.
Qanday qilib begona bo’lish kerak – Jorj Mikes
O’qish juda oson bo’lgan odatiy inglizcha hazil bilan hajviy kitob.
Syujet inglizlarning o’z mamlakatiga kelgan chet elliklar bilan munosabatlari haqida.
Jasur yangi dunyo – Aldous xaksli
Ushbu kitob ingliz tilini yaxshilashni istagan kollej o’quvchilari uchun tavsiya etilgan kitob ekanligi ma’lum.
Asar futuristik dunyoni tushuntirishga asoslanadi, u erda u yashayotgan jamiyat kinoya qiladi.
Kim, janob? Men, janob?– K. M. Peyton
Talaba tili bilan o’tkazilgan ushbu motivatsion hikoya bilan siz katta ambitsiyasi tufayli hayotda katta yutuqlarga erishmoqchi bo’lgan o’qituvchi Sem Silvestrning hikoyasini bilib olasiz.
Enma – Jeyn Ostin
Jeyn Ostinning yana bir kitobi. Yozish uslubi mag’rurlik va xurofot uslubiga juda o’xshash, Enmaning hikoyasi, imkon qadar tezroq sevgi izlashga intilgan ayol.
Vezuviy mozaikasi – Joys hannam
Vezuviy otilishi paytida qadimiy Pompeyda sodir bo’lgan voqealar haqida qiziqarli tarixiy roman. Ushbu ish suhbatlar paytida siqishni murakkablashtirishi mumkin, ammo qolganlari juda oddiy.
Hikoyada Feliks Pompeyda mozaikalar ustida ishlashni boshlaganida, u yosh yunon qulini sevib qolganida uning hayoti qanday tubdan o’zgarib ketishi tushuntiriladi.
Akademik kitoblar
Bu kitob sut – Alberto va Damian Molla
Siz ilgari o’qigan barcha o’quv qo’llanmalaringizdan farqli o’laroq, bu kitob minglab ingliz tilida o’zingiz bilmagan ko’plab qiziqarli ingliz so’zlari bilan bilimingizni oshirishga yordam beradi.
Uning kulgili va kulgili ohanglari o’qishni toqatli qiladi.
Grammatik Injil – Maykl Strumpf va Auriel Duglas
Professor Strumpf qo’l ostida sizga til bilimlarini oshirishning turli usullarini tushuntirib beradigan ajoyib kitob.
Subtitrda allaqachon nimani topmoqchi ekanligingiz haqida maslahatlar mavjud: “Siz har doim grammatika haqida bilmoqchi bo’lgan, ammo kimdan so’rashni bilmagan hamma narsalar”.
Agar xohlasangiz – Richard Vaughan
Ingliz tilini o’rganish qiyin vazifasi bilan sizni qiziqtirmoqchi bo’lgan motivatsion kitob.
Dunyodagi eng ommaviy axborot vositalarining professorlaridan biri Richard Von sizga 250 sahifa orqali maslahat beradi.
Amaldagi ingliz tili grammatikasi – Reymond Merfi
Ingliz tilingizni tezda yaxshilaydigan deyarli 400 sahifadan iborat to’liq kitob. Sizning kalitlaringiz? To’g’ridan-to’g’ri fikrga boradigan oddiy o’quv uslubi. Bundan tashqari, Kembrij tomonidan tahrirlangan, hech narsa yo’q.
Bundan tashqari, unga kitobda o’rganilgan barcha narsalarni to’ldiruvchi va mustahkamlovchi CD-ROM qo’shiladi.
Inglizcha fe’llar: inglizcha fe’l shakllari haqida bilishingiz kerak bo’lgan hamma narsa – Sila inglizcha
Jami etti bobdan iborat bo’lgan ushbu kitob, bo’lmoq fe’l kabi asosiy mavzularni, iboraviy fe’llar, shartli shartlar yoki hatto passiv ovozni o’z ichiga oladi.
Yoqimli va ko’ngilochar tarzda yozilgan ushbu kitob jami 200 sahifadan iborat.
Amaliy kundalik ingliz tili – Stiven Kollinz
Ushbu kitobning muvaffaqiyati kaliti kundalik va real vaziyatlarga yondoshishda, ularni ingliz tilimiz bilan birgalikda amalda qo’llashda umumlashtiriladi.
Collins cobuild ingliz tili grammatikasi – Kollinzlar kobili
Asosan grammatika bilan bog’liq mavzularga bag’ishlangan inglizcha kitob. Bu sizga Buyuk Britaniyada nima haqida gapirilayotganidan xabardor bo’lishingizga yordam beradi, chunki u ishlatilayotgan so’nggi iboralar bilan yangilangan.
Mantiqiy inglizcha talaffuz – JA Gomes
Ushbu kitob ingliz tilining yana bir asosiy jihatlariga: talaffuzga qaratilgan.
Talaffuz qilish qiyinligiga qarab 5 darajaga bo’lingan kitobda yaxshiroq gapirish qoidalari umuman sodda tarzda tushuntirilgan.
Ingliz tilidan amaliy foydalanish – Maykl Svan
Oksforddan boshqa hech kim yozmagan, siz ingliz tilining barcha asoslarini chuqur o’rganishingiz mumkin bo’ladi.
Bundan tashqari, siz ingliz ingliz va amerika ingliz tillarini ajratib turadigan sharhlarni topasiz.
Tarjima risolasi: Ingliz tilida ravon gapiring – Richard Vaughan
Ingliz tilida so’zlashishni yaxshilash uchun juda to’liq kitob. Bu tarjima qilingan iboralarga to’la 8 ta kitobdan iborat ajoyib to’plamdir: 6000 inglizcha iboralar bilan 500 ta sahifa va 240 ta audio yozuvlar.
Ispan tilida so’zlashuvchilar uchun BASIC INGLISH –Eva Reina
Ushbu tilni o’rganishni boshlashni istagan yangi boshlanuvchilar uchun inglizcha kitob. Yo’qotdim deb o’ylagan bilimlaringizni yangilamoqchi bo’lsangiz, bu ham juda yaxshi.
Va ingliz tilini o’rganish uchun yana qanday kitoblarni bilasiz?