Elektron darsliklar nechta qism
Uzcard: 8600 5504 8563 9786
Keling, ta’lim elektron manbalariga nimani bog’lash mumkinligini bilib olaylik? Ta’lim jarayonida elektron ta’lim manbalaridan foydalanish
Hozirgi vaqtda ham bosma nashrlar, ham elektron ta’lim resurslari bir xil darajada ommalashgan. Ammo, agar birinchisi uzoq vaqtdan beri mavjud bo’lsa, ikkinchisi nisbatan yaqinda paydo bo’lgan. Elektron ta’lim resurslaridan foydalanish zamonaviy dunyo talablari, axborot texnologiyalarining jadal rivojlanishi bilan belgilanadi. Bugungi kunda ko’plab o’quv dasturlari kompyuter yordamida etkazib berilmoqda. Ta’limning elektron manbalariga nimani bog’lash mumkin? Ushbu savolga javob maqolada keltirilgan.
umumiy xususiyatlar
Elektron resurs – bu raqamli resurs. Uni qo’llash uchun BT mablag’lari talab qilinadi. Umuman olganda, u mavzu, tuzilish va metama’lumotlarni o’z ichiga oladi. Birinchi ikkita element tarkibni tashkil qiladi. Meta-ma’lumot bu resursning mazmuni va tuzilishini tavsiflovchi ma’lumotdir. U ishlab chiqish va undan keyingi foydalanish uchun zarur bo’lgan ma’lumotlarni, dasturiy ta’minotni o’z ichiga olishi mumkin. Mavzuning mazmuni, tuzilishi, resursdan foydalanish usullari uning funktsional maqsadi va ma’lum bir ma’lumot-ta’lim tizimining xususiyatlariga qarab belgilanadi.
Xususiyat
Tarkib elektron resursning asosi bo’lib xizmat qiladi. Metadata uni topish uchun zarur bo’lgan standartlashtirilgan ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.Dasturiy-apparat platformasida yaratilgan ta’lim elektron resurslari, axborot xizmatlari, texnologiyalari va vositalariga taalluqli bo’lgan hamma narsa birgalikda avtomatlashtirilgan o’quv tizimini shakllantiradi. Tarkib tahririyat tomonidan qayta ishlanishi va izni o’z ichiga olishi kerak. U o’zgarishsiz tarqatiladi va raqamli nashr deb nomlanadi.
Tasnifi
Ta’limning elektron manbalariga nimani bog’lash mumkin? Tarkib turli xil nashrlarda raqamli shaklda yaratilishi mumkin. Bu shunday bo’lishi mumkin:
- O’quv qo’llanmalari. Ular ma’lum bir intizom, uning qismi, qabul qilingan o’quv dasturiga mos keladigan qismning muntazam taqdimotini o’z ichiga oladi. Bunday elektron ta’lim resurslari rasmiy ravishda tasdiqlangan va foydalanish uchun tasdiqlangan bo’lishi kerak.
- O’qitish vositalari. Ushbu nashrlarda fanlarni o’qitish va o’rganish usullari, ularning qismlari yoki bo’limlarini tavsiflovchi materiallar mavjud.
- O’quv va ko’rgazmali qo’llanmalar. Ushbu elektron o’quv resurslari odatda illyustratsiyalar va boshqa ko’rgazmali materiallarni o’z ichiga oladi.
- O’z-o’zini boshqarish qo’llanmalari. Ular materialni o’z-o’zini o’rganish uchun mo’ljallangan.
- Seminarlar. Bunday nashrlarda o’rganilgan materialni o’zlashtirishga yordam beradigan amaliy vazifalar mavjud.
Qo’shimcha
Ta’lim elektron manbalariga tegishli bo’lgan hamma narsa ham davlat standartlarida aniqlanmagan. Masalan, GOST avtomatlashtirilgan kurslar va kompyuterni o’qitish dasturlarini nazarda tutmaydi. Ayni paytda, ular elektron ta’lim manbalari hisoblanadi. Kompyuterni o’qitish dasturi, qoida tariqasida, ushbu mavzu bo’yicha har qanday masalani o’rganish uchun mo’ljallangan materiallarning tizimlashtirilgan taqdimoti shaklida taqdim etiladi. Unda illyustratsion (shu jumladan multimedia), matnli material, boshqaruv vazifalari, ko’priklar mavjud. Kompyuter dasturlari mustaqil o’rganish uchun ham, o’qituvchi yordamida o’zlashtirish uchun ham qo’llaniladi. Ular nafaqat nazariy bilimlarni olishga hissa qo’shadilar, balki ba’zi amaliy ko’nikmalarni ham ta’minlaydilar. Turli fanlarni o’z ichiga olgan bir nechta kompyuter dasturlari avtomatlashtirilgan kurslarga birlashtirilgan. Aslida ular elektron uslubiy majmualar vazifasini bajaradilar.
Nashr turlari
Ta’lim elektron manbalariga tegishli bo’lishi mumkin bo’lgan barcha narsalar mustaqil va lotin nashrlariga bo’linadi. Birinchilari dastlab raqamli shaklda yaratilgan. Bosib chiqarilgan manbalar lotin nashrlarining asosi yoki tarkibi sifatida ishlatiladi. Dastlab o’quv materialini qog’ozda yaratish mumkin, so’ngra raqamli formatga o’zgartirmasdan o’tkazish mumkin. Bunday holda, biz bosma nashrning elektron nusxasi haqida gapiramiz.
Tarqatish shartlari
Ta’lim elektron resurslari bilan bog’liq barcha narsalar foydalanuvchilarga turli yo’llar bilan taqdim etiladi. Masalan, mahalliy raqamli nashrlar mavjud. Ular mashinada o’qiladigan olinadigan ommaviy axborot vositalarida yoki maxsus qurilmalarda ishlatiladigan fayllarda tarqatiladi. Onlayn ravishda tarqatiladigan raqamli materiallar mavjud. Ular serverlarda joylashtirilgan. Bunday manbalarga kirish axborot va telekommunikatsiya tarmoqlari orqali ta’minlanadi. Integratsiyalashgan tarqatish uchun raqamli materiallar yaratilmoqda.
O’zaro ta’sir qilish usuli
Ta’lim jarayonidagi elektron ta’lim resurslari deterministik bo’lishi mumkin. Ularga kirish tartibi muallif yoki ishlab chiqaruvchi tomonidan belgilanadi. Belgilangan qoidalarni foydalanuvchi o’zgartira olmaydi. Shuningdek, interaktiv materiallar mavjud. Ular bilan o’zaro aloqa foydalanuvchi tomonidan ishlab chiqaruvchi / muallif tomonidan taqdim etilgan algoritmlar asosida o’rnatiladi.
Tuzilishi
O’zaro bog’liq tarkibni o’z ichiga olgan va o’quv jarayonida jamoaviy foydalanishga mo’ljallangan maktabning elektron ta’lim resurslari o’quv-uslubiy majmuani tashkil etadi.Uning tuzilishi va mazmuni dasturlarning xususiyatlari va talablari, me’yoriy-uslubiy hujjatlar qoidalari bilan belgilanadi. O’quv-uslubiy majmualar individual ta’lim modullarini, fanlarni o’rganish uchun, shuningdek, butun o’quv jarayonini umuman amalga oshirishda qo’llaniladi.
Muhim nuqta
Ta’lim maqsadlarida foydalanish uchun mo’ljallangan har qanday elektron nashr, shu jumladan elektron, badiiy, ilmiy, texnik va adabiy tahrirlash, ekspertiza va ko’rib chiqishdan o’tishi kerak. Ushbu protseduralar natijalariga ko’ra unga rasmiy muhr qo’yiladi, unga muvofiq murojaat turi va darajasi aniqlanadi. Bundan tashqari, nashrda GOST R 7.0.83-2012 va GOST 7.60-2003 bo’yicha apparatlar bo’lishi kerak. Qayta ishlanmagan tarkib rasmiy raqamli ta’lim manbasiga tegishli emas.
Chiqish
Ular matn shaklida ma’lumotlar to’plamini o’z ichiga oladi. Nashrning o’zi chiqadigan ma’lumotlar bilan tavsiflanadi. Ular manbani aniq aniqlash, bibliografik ishlov berish, foydalanuvchilarga ma’lumot berish, shuningdek, statistik hisobga olish uchun mo’ljallangan. Ushbu ma’lumotlarning joylashishi va tarkibi raqamli nashrning turiga, dizayni, tarqatish usuli va jismoniy ommaviy axborot vositalarining soniga bog’liq. Chiqish ma’lumotlarini joylashtirish asosiy va qo’shimcha sarlavha ekranlarida amalga oshiriladi. Ular bir-biriga o’tish orqali bog’langan. Eng muhim ma’lumotlar asosiy ekranda joylashtiriladi, qo’shimcha ravishda – haddan tashqari chiqarilgan va chiqarilgan ma’lumotlar mavjud. Splash ekran ham bu erga qo’shilishi mumkin. Bu ovozli yoki vizual vositalar, grafik elementlari bo’lgan matn yordamida ishlangan asosiy g’oyaning statik yoki dinamik obrazidir. Shuning uchun asosiy ekran bosilgan nashrning sarlavha sahifasi (muqovasi), qo’shimcha ekran esa uning teskari tomoni bo’lib xizmat qiladi. Chiqish matn shaklida bo’lishi va resursdan qanday foydalanishidan qat’iy nazar mavjud bo’lishi kerak. Ular GOST R 7.0.83-2012 bo’yicha tuzilgan.
Axborot tarkibi
Ikkilamchi ekrandagi ma’lumot quyidagilarni o’z ichiga oladi:
- MB hajmidagi ma’lumotlar.
- Video va audio fragmentlarning davomiyligi.
- Nashrning to’liq to’plami (tashuvchilar soni, qo’shimcha hujjatlar mavjudligi va boshqalar).
- Protsessorga qo’yiladigan talablar (soat chastotasi, turi), bo’sh va tasodifiy kirish xotirasi hajmi, operatsion, akustik va video tizimlar, tashqi uskunalar, qo’shimcha dasturiy ta’minot.
Tarmoq resursiga qo’yiladigan minimal talablarga brauzer (versiya va tur), Internetga ulanish tezligi, qo’shimcha qo’shimchalar to’g’risidagi ma’lumotlar ham kiradi.
Asosiy elementlar
Elektron o’quv nashrining asosiy materiali, dasturning tuzilishi va maqsadiga qarab, bir nechta tarkibiy qismlardan iborat bo’lishi mumkin: qismlar, boblar, bo’limlar, xatboshilar va boshqalar. Kadr (ekran sahifasi) asosiy element vazifasini bajaradi. Bu mantiqiy to’liq ma’lumot yoki nazorat qiluvchi tarkibiy bo’linma ko’rinishidagi nashr mazmunining manzilli tarkibiy qismidir. Har bir ramka ma’lum bir xususiyatlar to’plamiga ega bo’lgan elementlarning ro’yxatini o’z ichiga oladi. Komponentlar sahifa skriptining asosini tashkil etadi, bajarish paytida resurs tarjimonining harakatlar tartibi va ketma-ketligini aniqlaydi. Xususiyatlar ramkaning bajarilish tartibini, joylashishini va holatini belgilaydi. Barcha sahifalar raqamlangan.
Texnologik daqiqalar
Odatda, oddiy ofis dasturlarida eng oddiy elektron manbalar – darsliklar, o’quv qo’llanmalari, qo’llanmalar yaratilishi mumkin. Ular, masalan, matn va rasm muharrirlari, nashriyot tizimlari va boshqalar. Yaratish jarayonida har qanday manbalardan olingan ko’priklar, qismlarning o’rnatilishi amalga oshiriladi. Ijro etish ofis dasturlari bilan ham mumkin. Qoida tariqasida, bunday resurslar shaxsiy maqsadlar uchun ishlatiladi.O’qituvchi talab qiladigan nashrlarga kelsak, ularni yaratish uchun maxsus o’quv materiallari, yanada murakkab dasturlar va algoritmlar kerak.
Elektron darsliklar nechta qism
Powered by Phoca Download
Saytimiz rivojiga hissa
Uzcard: 8600 5504 8563 9786
© 2004-2020 – Ziyo istagan qalblar uchun! Saytda taqdim etilgan elektron manbalardan faqatgina shaxsiy mutolaa maqsadida foydalanish mumkin. Tijoriy maqsadlarda foydalanish (sotish, chop etish, ko‘paytirish, tarqatish) qonunan taqiqlanadi. Saytdan materiallar olib chop etilganda manzilimiz koʻrsatilishi shart.
- Bosh sahifa
- Portal haqida
- Portal tarixi
- Sayt xaritasi
- Muallif haqida
- Tafakkur gulshani
- Mumtoz faylasuflar hikmati
- Ibratli hikoyatlar
- Jahon xalqlari maqollari
- Jadid matbuoti
- Sovet davri matbuoti
- Qayta qurish davri matbuoti
- Mustaqillik matbuoti
- Hozirgi davr matbuoti
- Tarix
- O‘zbekiston hukmdorlari
- Temuriy malikalar
- Yurt bo‘ynidagi qilich.
- Qomusiy olimlar, sarkardalar
- Reytinglar
- O‘zbek xalq og‘zaki ijodi
- O‘zbek xalq maqollari
- O‘zbek xalq ertaklari
- O‘zbek xalq topishmoqlari
- O‘zbek mumtoz adabiyoti
- Zamonaviy o‘zbek she’riyati
- Muxlislar ijodidan
- Barcha kitoblar
- Ziyouz jurnalxonasi
- Ziyouz audiokutubxonasi
- Mobil kutubxona
- Maktab darsliklari
- Oliy va OMTM darsliklari
- Durdona to‘plamlar
- Android uchun kitoblar
- Videogalereya
- Узбекская библиотека
- Islomiy sahifamiz
- Forum
- Kross-shou
- Foydali sahifalar
- Saytdan qidirsh
- Ziyouz viktorinasi arxivi
C++ O’zgaruvchilar
Assalomu alaykum bugun siz bilan C++ dasturlash tilida o’rgaruvchilar haqida gaplashib olamiz. O’zgaruvchilar ma’lumot qiymatini saqlab turuvchi idish sifatida tushunishimiz mumkin. C++ dasturlash tilida turli xila o’zgaruvchilar mavjud bo’lib har bir tur xil kalit so’zlari bilan nomlangan.
O’zgaruvchi – Xotiraning nomlangan qismi bo’lib, o’zida ma’lum bir toifadagi qiymatlarni saqlaydi. O’zgaruvchining nomi va qiymatlari bo’ladi. O’zgaruvchining nomi orqali qiymat saqlanayotgan xotira qismiga murojaat qilinadi. Programma ishlashi jarayonida o’zgaruvchining qiymatini o’zgartirish mumkin. Har qanday o’zgaruvchini ishlatishdan oldin, uni e’lon qilish lozim.
- int – 123 yoki -123 kabi butun sonlarni (butun sonlar) saqlaydi.
- double – 19.99 yoki -19.99 kabi o’nli raqamlar raqamlarini saqlaydi
- char – “a” yoki “B” kabi bitta belgilarni saqlaydi. Char qiymatlari bitta tirnoq bilan o’ralgan.
- string – “Hello World” kabi matnlarni saqlaydi. Qator qiymatlari ikki tirnoq bilan o’ralgan
- bool – qiymatlarni ikki holat bilan saqlaydi: haqiqiy yoki noto’g’ri, True yoki False ( 1 yoki 0)
O’zgaruvchi qisqa nomga ega bo’lishi mumkin (masalan, x va y) yoki ko’proq tavsiflovchi nom (yosh, cpp, master va h.k). C++ o’zgaruvchilar uchun qoidalar:
- O’zgaruvchilar nomi raqam bilan boshlanmaydi!
- O’zgaruvchi [a-Z] harf bilan boshlanib raqamlar ham aralashtirsa bo’ladi. ( _ali123, son90 va h.k)
- O’zgarvchi nomida katta va kichik harflar ahamiyatga ega bo’lib misol uchun Aka va aka ikki xil o’zgaruvchi nomi hisoblanadi! (Aka, aka, AkA, aKa)
1-Masala: Bizga cpp nomli o’zgaruvchi nomi butun tipga tegishli va qiymati 13 ga teng. ushbu o’zgaruvchini ekranga chiqaring.
#include using namespace std; int main() < int cpp; cpp = 13; cout
Esdan chiqarmang. O’zgaruvchiga yangi qiymat kiritsangiz yoki tayinlasangiz oldingi mavjud o’zgaruvchi qiymati yuqoladi. quyidagi misolda ko’ring.
#include using namespace std; int main() < int mn = 13; // mn 13 ga teng edi mn = 15; // endi mn 15 ga teng cout // Natija 15 chiqadi >O’zgaruvchi boshqa turlari.
int myNum = 5; // Butun qiymatli o'zgaruvchi double myFloatNum = 5.99; // o'nli kasrli sonlar uchun char myLetter = 'D'; // Char tipga tegish yani bitta belgi string myText = "Hello"; // TEXT saqlaydi bool myBoolean = true; // Boolean tipi bunda rost yoki yolg'on (true or false)
Bir nechta o’zgaruvchini e’lon qilish.
Bir xil turdagi bir nechta o’zgaruvchini e’lon qilish uchun vergul bilan ajratilgan ro’yxat shakllantiriladi:
#include using namespace std; int main() < int x = 13, y = 15, z = 1; cout
Natija butun qiymatdagi berilgan x,y,z lar yig’indisini hisoblaydi.
Maktabdagi sinfda nechta oʻquvchi boʻlishi kerak
Xalq ta’limi, moliya va sogʻliqni saqlash vazirliklarining qarori bilan Umumta’lim muassasalarida sinflarni komplektlash hamda tarifikatsiya roʻyхatlarini shakllantirish tartibi toʻgʻrisidagi nizom tasdiqlandi (30.06.2020 yilda 3271 -son bilan roʻyхatdan oʻtkazilgan).
Nizom Prezidentning 30.12.2019 yildagi «Oʻzbekiston Respublikasining «2020 yil uchun Oʻzbekiston Respublikasining Davlat byudjeti toʻgʻrisida»gi Qonuni ijrosini ta’minlash chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi PQ-4555 -son qaroriga muvofiq ishlab chiqilgan.
Umumta’lim muassasalarining sinflari oʻquvchilar sonidan kelib chiqib, quyidagi me’yorlar asosida komplektlanadi:
- shahar hududi va tuman markazlarida – 25–35 nafargacha;
- qishloq hududlarida – 20–35 nafargacha (olis (togʻli, choʻlli) hududlarda joylashgan umumta’lim muassasalari bundan mustasno).
Oʻquvchilar soni mazkur me’yorlardan kam boʻlgan hollarda umumta’lim muassasasi tuman (shahar) хalq ta’limi va moliya boʻlimlari bilan kelishgan holda sinflarni komplektlaydi.
Nizomda iхtisoslashtirilgan umumta’lim muassasalaridagi sinflarni komplektlashga asos boʻladigan normativ hujjatlar ham koʻrsatib oʻtilgan.
Kam komplektli umumta’lim muassasalarida (filiallarda) boshlangʻich sinf oʻquvchilari quyidagi hollarda bitta sinfga birlashtirilishi mumkin:
- oʻquvchilar soni 8 nafargacha boʻlgan I–IV sinflar;
- oʻquvchilar soni 12 nafargacha boʻlgan uchta boshlangʻich sinf;
- oʻquvchilar soni 24 nafargacha boʻlgan ikkita boshlangʻich sinf (I va III, II va IV sinflar).
Umumta’lim muassasalari har yili 30 avgustga qadar ta’lim olayotgan hamda birinchi sinfga qabul qilinayotgan oʻquvchilarning noma-nom roʻyхatini shakllantiradi. Ular elektron dastur orqali ma’lumotlarni tegishliligi boʻyicha hududiy хalq ta’limi boʻlinmalari va moliya organlariga koʻrib chiqish uchun yuboradi. Nizomda hududiy хalq ta’limi boʻlinmalari va moliya organlari taqdim etilgan ma’lumotlarni koʻrib chiqishiga asos boʻladigan mezonlar sanab oʻtilgan, shuningdek sinflar komplektini tasdiqlash tartibi belgilangan. Tegishli moliya yili uchun tuzilgan хarajatlar smetasida koʻzda tutilgan sinflar sonidan ortiq yangi sinflar hududiy хalq ta’limi boʻlinmalari va moliya organlari bilan kelishilgan holda tashkil etiladi.
Xalq ta’limi vazirligi tomonidan tarifikatsiya roʻyхatlarini shakllantirish uchun umumiy oʻrta ta’limning tayanch oʻquv rejasi ishlab chiqiladi. Umumta’lim muassasalari umumiy oʻrta ta’limning tayanch oʻquv rejasi asosida har yili 10 sentyabrga qadar oʻz muassasasining dars soatlari setkasini shakllantiradi.
Dars soatlari setkasi umumta’lim muassasasining pedagogik kengashi tomonidan ikki ish kuni ichida koʻrib chiqilib, 15 sentyabrga qadar Nizomda keltirilgan koʻrsatkichlarning ustuvor ketma-ketligi asosida oʻqituvchilarga taqsimlanadi. Umumta’lim muassasalarining oʻqituvchilariga yillik bir yarim stavkadan (yillik 2 322 soat) ortiq dars soatlari belgilanishiga yoʻl qoʻyilmaydi.
Nizomda umumta’lim muassasalari oʻqituvchilarining tarifikatsiya roʻyхatini shakllantirish uchun zarur boʻlgan boshqa qoida va talablar ham qayd etilgan.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 30.06.2020 yildan kuchga kirgan.
Bahodir Qayumov.