Kimyo elektron darslik

Bugungi kunda kafedrada PhD R.Sh.Berdiqulov, k.f.d. E.T.Turg‘unov, t.f.n. Z.X.Maxamatqulova, p.f.n. F.A.Alimova, k.f.n. M.I.Ibodullayeva, k.f.n. K.K.Kultayev, dotsent A.Yu.Iskandarov, PhD N.I.Mamadaliyeva, PhD Sh.X.Shomuratova, PhD I.Shernazarov, PhD N.Kamolova, PhD F.Suyunova, k.f.n. R.Qo‘chqorova, PhD Sh.R.Saydaxmetova, PhD Sh.Farmonova, PhD S.A.Movlonova katta o‘qituvchilar: D.T.Usmonova, S.A.Ismoilov,; o‘qituvchilar: X.Xismatova, R.A.Amanov, I.G’.Nizamov, M.Norberdiyeva, M.Kuchkarov, G‘.Razakovlar samarali mehnat qilmoqdalar.
Kafedra professor-o‘qituvchilari bakalavriatning Kimyo, Biologiya, Fizika va astronomiya, Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari ta’lim yo‘nalishlari ta’lim o‘zbek va rus tillarida olib boriladigan guruh talabalariga 28 ta fandan, shuningdek, Aniq va tabiiy fanlarni o’qitish metodikasi(kimyo) magistratura mutaxassisligida o‘qiyotgan talabalarga 7 ta fandan saboq beradilar. Kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan DTS asosida barcha o‘quv fanlari, pedagogik va ishlab chiqarish amaliyoti fan dasturlari va ishchi dasturlari, kalendar-mavzuli rejalar, o‘quv-metodik majmualar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, uslubiy qo‘llanmalar, ma’ruza, laboratoriya ishlari, amaliy mashg‘ulot, seminar mashg‘ulotlari ishlanmalari tayyorlangan. O‘qitiladigan fanlarning barchasi lotin alifbosidagi darslik va o‘quv qo‘llanmalar bilan to‘liq ta’minlangan, bu adabiyotlar va ularning elektron ko‘rinishilari Axborot resurs markazida mavjud. Kafedrada o‘qitilayotgan har bir fanni yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanib olib borish uchun hamma sharoitlar yaratilgan. Xususan, kafedrada Internet tarmog‘iga ulangan kompyuterlar mavjud.
Kafedrada o‘qitiladigan fanlardan laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlarini sifatli olib borilishi uchun eng so‘nggi zamonaviy qurilmalar va texnika, texnologiyalar bilan ta`minlangan.
Professor-o‘qituvchilar va talabalar uchun qulaylik yaratish maqsadida universitet ARM va Axborot texnologiyalari markazi filiallari faoliyat ko‘rsatyapti. Filiallarda mavjud kompyuterlarning barchasi internet tarmog‘iga ulangan. Ta’lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarni keng joriy qilish maqsadida tizimli ishlar olib borilmoqda: ma’ruzalar kompyuter, proektor, ekran, ko‘rgazmali qurollar, ko‘rgazma stollari bilan ta’minlangan va kuzatish kameralari o‘rnatilgan ma’ruza zallarida olib boriladi.

Kimyo elektron darslik

Kimyoni o`qitishda texnologiya va loyixalashtirish,

Elektrokimyo va b.

Bundan tashqari, bitiruvchi kurs talabalari pedagogik, quyi kurs talabari esa o’quv amaliyotini o’taydi. Professor-o’qituvchilar tomonidan kafedrada “Tabiiy va sintetik tolalarni kimyoviy modifikatsiyalash” hamda “O’rta-maxsus va oliy o’quv yutrlarida innovatsion hamda informatsion texnologiyalardan foydalanib kimyo o’qitish metodikasi” yo’nalishlarida ilmiy-tadqiqod hamda ilmiy-metodik izlanishlar olib borilmoqda. Kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan akademik litsey va kasb-hunar kolleji talabalari uchun “Kimyo” elektron darsligi, Kimyo o’qitish metodikasi yo’nalishi bakalavrlari uchun “Umumiy kimyo” darsligi, “Organik kimyodan laboratoriya mashg’ulotlari”, “Mehnat ta’limi” yo’nalishi talabalari uchun “Kimyo asoslari” o’quv qo’llanmalari va “Elektrokimyo”, “Kompleks birikmalar kimyosi”, “Polimerlar kimyosi” kabi bir qancha metodik qo’llanmalari chop etilgan. Bundan tahqari, xalqaro va respublika miqyosidagi konferensiya materiallari to’plamlarida, ilmiy jurnallarda kafedra professor-o’qituvchilari tomonidan 40 taga yaqin ilmiy maqola va tezislari chop etilgan.

• Kafedra tarixi
• O`quv faoliyati
• Ilmiy faoliyat
• Ma`naviy faoliyat

Kimyo kafedrasida tasarrufida 60110800-Kimyo, 5110300-Kimyo bakalavriyat ta’lim yo’nalishlarida o’zbek va rus guruhlarida hamda 70110801-Aniq va tabiiy fanlarni o’qitish metodikasi (kimyo) mutaxassisligi bo‘yicha talabalar tahsil olmoqda.

Kimyo kafedrasi Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining eng ilg‘or kafedralaridan biridir. 1935-yilda Toshkent davlat pedagogika instituti Tabiyot-geografiya fakulteti tarkibida “Kimyo” kafedrasi sifatida faoliyat boshlagan. O‘sha vaqtda kafedraga kimyo fanlari doktori, professor A.Murtazoyev mudirlik qilgan. Kafedra a’zolari N.X.Shokirova, Z.X.Ishbulatova va boshqa mutaxassislar respublikamiz kimyo fani va uni o‘qitish metodikasi rivojiga munosib hissa qo‘sha olgan. Pedagogika sohasi bo‘yicha kadr tayyorlaydigan respublika oliy ta`lim muassasalari uchun tayanch bo‘lgan universitetning tayanch kafedrasi sifatida fan dasturlarini yaratish, kimyo o‘qitishning mazmuni, metod va shakllari ustida tinimsiz izlanishlar olib borib, katta natijalarga erishib kelinmoqda. Kafedra olimlari yetishtirgan bititruvchilar vatanimizning turli xududlarida, yaqin va uzoq xorij mamlakatlarida yoshlarga kimyo fanidan mahorat bilan dars o‘tib kelishgan va bugungi kunda bu an`ana sharaf bilan davom etmoqda.

1944/1945-o‘quv yilidan boshlab Fizika-matematika fakulteti qoshida Tabiyot-geografiya bo‘limi qayta tashkil etilgan. Bo‘lim qoshida Kimyo kafedrasi ham faoliyat ko‘rsata boshlagan. Shu davrda kafedraga dotsent O.Shodmonov mudirlik qilgan. Kafedra jamoasi barcha davrlarda ham o‘z ziimasidagi sharafli va mas’uliyatli vazifalarni yuqori saviyada hal qilishga intilgan va bunga erishgan. Turli davrlardagi qiyinchiliklarga qaramay, kafedra olimlari mamlakatimiz ravnaqi yo‘lida yosh avlodga bilim berish, o‘sib kelayotgan yoshlar esa shu bilimlarni mukammal egallash, ularni amaliyotga tatbiq qilish va farovonlikka erishish istagi bilan yonib mehnat qilishgan va o‘quv faoliyatiga kirishganlar.
Uzoq yillar davomida kafedraga kimyo fanlari nomzodi, professor, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi Rashid Qodirovich Qodirov mudirlik qilgan. R.Qodirov mudirlik qilgan yillarda kafedrada fundamental tadqiqotlar bilan birga metodik yo‘nalishda xam qator salmoqli ishlar amalga oshirildi. Shuningdek, keying davrlarda kafedraga kimyo fanlari doktori, professor O.Y. Yo‘ldoshev, pedagogika fanlari nomzodi, professor Maxsud Islomovich Umarov, kimyo fanlari nozodi, professor Niyoz G‘iyosovich Raxmatullaev, pedagogika fanlari doktori, Xojiqul Tavboevich Omonov, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi akademiki, kimyo fanlari doktori, professor, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi Yunus Toshpo‘latovich Toshpo‘latov, texnika fanlari doktori, professor Shavkat Miromilovich Mirkomilov, k.f.d. G.N.Dolimova, k.f.n., N.I.Bozorov, dotsent O.Y.Iskandarovlar rahbarlik qilishdi. Hozirda pedagogika fanlari b‘oyicha falsafa doktori Berdiqulov Ravshanjon Shavkatovich rahbarlik qilmoqda. Hozirgi vaqtda kafedraning ilmiy saloxiyati 68%ni tashkil etgani holda, 2022-yil oxiriga qadar 80% dan ortishiga xarakat qilinmoqda.

Bugungi kunda kafedrada PhD R.Sh.Berdiqulov, k.f.d. E.T.Turg‘unov, t.f.n. Z.X.Maxamatqulova, p.f.n. F.A.Alimova, k.f.n. M.I.Ibodullayeva, k.f.n. K.K.Kultayev, dotsent A.Yu.Iskandarov, PhD N.I.Mamadaliyeva, PhD Sh.X.Shomuratova, PhD I.Shernazarov, PhD N.Kamolova, PhD F.Suyunova, k.f.n. R.Qo‘chqorova, PhD Sh.R.Saydaxmetova, PhD Sh.Farmonova, PhD S.A.Movlonova katta o‘qituvchilar: D.T.Usmonova, S.A.Ismoilov,; o‘qituvchilar: X.Xismatova, R.A.Amanov, I.G’.Nizamov, M.Norberdiyeva, M.Kuchkarov, G‘.Razakovlar samarali mehnat qilmoqdalar.
Kafedra professor-o‘qituvchilari bakalavriatning Kimyo, Biologiya, Fizika va astronomiya, Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari ta’lim yo‘nalishlari ta’lim o‘zbek va rus tillarida olib boriladigan guruh talabalariga 28 ta fandan, shuningdek, Aniq va tabiiy fanlarni o’qitish metodikasi(kimyo) magistratura mutaxassisligida o‘qiyotgan talabalarga 7 ta fandan saboq beradilar. Kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan DTS asosida barcha o‘quv fanlari, pedagogik va ishlab chiqarish amaliyoti fan dasturlari va ishchi dasturlari, kalendar-mavzuli rejalar, o‘quv-metodik majmualar, ma’ruza matnlari, tarqatma materiallar, uslubiy qo‘llanmalar, ma’ruza, laboratoriya ishlari, amaliy mashg‘ulot, seminar mashg‘ulotlari ishlanmalari tayyorlangan. O‘qitiladigan fanlarning barchasi lotin alifbosidagi darslik va o‘quv qo‘llanmalar bilan to‘liq ta’minlangan, bu adabiyotlar va ularning elektron ko‘rinishilari Axborot resurs markazida mavjud. Kafedrada o‘qitilayotgan har bir fanni yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanib olib borish uchun hamma sharoitlar yaratilgan. Xususan, kafedrada Internet tarmog‘iga ulangan kompyuterlar mavjud.
Kafedrada o‘qitiladigan fanlardan laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlarini sifatli olib borilishi uchun eng so‘nggi zamonaviy qurilmalar va texnika, texnologiyalar bilan ta`minlangan.
Professor-o‘qituvchilar va talabalar uchun qulaylik yaratish maqsadida universitet ARM va Axborot texnologiyalari markazi filiallari faoliyat ko‘rsatyapti. Filiallarda mavjud kompyuterlarning barchasi internet tarmog‘iga ulangan. Ta’lim jarayoniga yangi pedagogik texnologiyalarni keng joriy qilish maqsadida tizimli ishlar olib borilmoqda: ma’ruzalar kompyuter, proektor, ekran, ko‘rgazmali qurollar, ko‘rgazma stollari bilan ta’minlangan va kuzatish kameralari o‘rnatilgan ma’ruza zallarida olib boriladi.

Shernazarov Iskandar Ergashovich 2020-yil 18-yanvarda “Аxborot-kommunikatsiya va pedagogik texnologiyalar integratsiyasida organik kimyo fanini oʼqitish metodikasini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston Milliy universiteti, Toshkent kimyo-texnologiya instituti, Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc 28.12.2017.Ped.01.09 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbduqodirov Аbduqahhor Аbduvakilovich
Shomurotova Shirin Xajievna 2020-yil 3-martda “Oliy taʼlim muassasalarida “Kompleks birikmalar kimyosi” fanini oʼqitish metodikasini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston Milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc 03/30.12.2019.K.01.03. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbdullayeva Barno Sayfutdinovna
Berdiqulov Ravshanjon Shavkatovich 2020-yil 30-dekabrda “Taʼlimni modernizatsiyalash sharoitida boʼlajak kimyo oʼqituvchilarining deduktiv tahlil koʼnikmalarini shakllantirish” mavzusida Oʼzbekiston Milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc 03/30.12.2019.K.01.03. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Mirkomilov Shavkat Miromilovich
Kamolova Nargiza Ibragimovna 2021-yil 24-iyulьda “Biokimyo fanini oʼqitish jarayonida boʼlajak oʼqituvchilarning metodik tayyorgarligini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston FА Oʼsimlik moddalari kimyosi instituti huzuridagi DSc 02/30.01.2020.K/T.104.01. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbdullayeva Barno Sayfutdinovna
Saydaxmetova Shahnoza Ravshanbekovna 2021 yil 28-dekabrda “Organik kimyoga oid tajribalarni oʼrganish metodikasini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston FА Oʼsimlik moddalari kimyosi instituti huzuridagi DSc 02/30.01.2020.K/T.104.01. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbdullayeva Barno Sayfutdinovna
Movlonova Sohiba Аbdiqodirovna 2021-yil 28-dekabrda “Oliy taʼlim muassasalarida azotli organik birikmalar mavzularini differentsial yondashuv asossida oʼqitish metodikasini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston FА Oʼsimlik moddalari kimyosi instituti huzuridagi DSc 02/30.01.2020.K/T.104.01. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbdullayeva Barno Sayfutdinovna
Formanova Shoira Bobonazarovna 2021-yil 29-dekabrda “Pedagogika oliy taʼlim muassasalarida metallar mavzularini oʼqitish metodikasini takomillashtirish” mavzusida Oʼzbekiston Milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi DSc 03/30.12.2019.K.01.03. raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengashda pedagogika fanlari boʼyicha falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini oldi.
Ilmiy rahbar: Аbdullayeva Barno Sayfutdinovna

10.09.19y 10-TTJda Kafedrada faoliyat olib borayotgan guruh murabbiyligi bor bo’lgan professor – o’qituvchilarning guruh talabalarini talabalar turar joyida yashash ichki tartib qoidalari bilan tanishtirishga qaratilgan davra suxbati tashkil yetildi. Davra suxbatida b.f.n N.Mamdalieva, o’qituvchi Sh.R.Saydaxmetovalar ishtrok yetishdi.

11.09.19y kafedrada 1 kurs talabalari va guruh murabbiylari bilan «Talabaning odob-axloq qoidalari va kiyinish madaniyati» mavzusidagi davra suxbati o’tkazildi. Davra suxbatida kafedra mudiri A.Yu. Iskandarov, kafedraning ma’naviy-ma’rifiy ishlari buyicha ma’sul D.T.Usmonovalar ishtrok yetishdi.
17.09.19y 10-TTJ da O’zbekiston Respublikasi mustaqilligining 28-yilligiga bag‘ishlangan davra suxbati tashkil yetildi. Davra suxbatida t.f.n dotsent Z.X.Maxmatkulova va o’kituvchi X.F.Xismatovalar o’z ma’ruzalari bilan ishtrok yetishdi.

05.10.19y 10-TTJ da 1-oktyabr “O’qituvchi va murabbiylar kuni” bayramiga bag‘ishlangan davra suxbati tashkil yetildi. Davra suxbatida k.f.n dotsenti M.I.Ibodullaeva, b.f.n N.Mamadalieva, o’qituvchilar: Sh.R.Saydaxmetova, Sh.B.Farmonovalar ishtrokida davra suxbati o’tkazildi.

16.10.19y 10-TTJ da “Diniy yekstremizm va terrorizmga karshi kurash” mavzusida davra suxbati bulib o’tdi.Davra suxbatida kafedra mudiri A.Yu.Iskandarov, katta o’qituvchi. S.A.Ismoilovlar ishtrok yetishdi.

16.10.19y 10-TTJ da kitobxonlikni targib yetish maqsadida kafedra o’kituvchisi N.O.Temirov “Yosh kitobxon” mavzusida davra suxbati o’tkazdi.

16.10.19y kafedrada O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 4 oktyabrdagi “O’zbekiston Respublikasining “Davlat tili xakida”gi Qonuni kabul kilinganligining o’ttiz yilligini keng nishonlash to’g‘risida”gi PK-4479-son karori xamda Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirining 2019 yil 7 oktyabrdagi 916-sonli buyrugi ijrosini ta’minlash va universitet rektorining 2019 yil 10 oktyabrdagi 1089-U buyrug‘i ijrosini ta’minlash bo’yicha chora-tadbirlar ishlab chiqildi va tasdiklatildi. K.f.n, dotsent Ibodullaeva M.I, t.f.n, dotsent Maxmatqulova Z.X, o’qituvchi Xismatova X.F 2019 yil 6 noyabr kuni 10-talabalar turar joyida yashovchi talabalar bilan “Yoshlarda ijodiy imkoniyatlarni rivojlantirish” mavzusida davra suxbati tashkil etildi.

P.f.n, dotsent Alimova F.A, katta o’qituvchilar: Sh.Shomurotova, D.T.Usmonovalar 2019 yil 13 oktyabr kuni 10-talabalar turar joyida yashovchi talabalar bilan “Yoshlar ma’naviyatini shakllantirishning dolzarb muammolari” mavzusida davra suxbati tashkil etildi.

B.f.n, Mamadalieva N.I, o’qituvchilar: Sh.R.Saydaxmetova, Sh.B.Farmonovalar 2019 yil 20 noyabr kuni 10-talabalar turar joyida yashovchi talabalar bilan “Yoshlarimizni ma’naviy jasorat ruhida tarbiyalash” mavzusida davra suxbati tashkil yetildi. Davra suxbatida guruh murabbiylari tomonidan xozirgi globallashuv sharoitida aholining keng qatlamlarida, ayniqsa yoshlarda milliy g‘oyaga sodiqlik, vatanparvarlik tuyg‘ularini, yuksak ma’naviy-axloqiy qarashlarni tarbiyalashning, ularda mafkuraviy-ma’naviy immunitetni shakllantirishning dolzarbligi yanada oshmoqda

.Kafedra mudiri A.Yu.Iskandarov, katta o’qituvchi S.A.Ismoilov, o’qituvchi R.Amanovlar 2019 yil 27 noyabr kuni 10-talabalar turar joyida yashovchi talabalar bilan “1 dekabr kuni butun dunyoda OITSga qarshi krash kuni” mavzusida davra suxbati tashkil yetildi. Davra suxbatida gurux murabbiylari tomonidan yer yuzida istiqomat qilayotgan 37 million bemorni o’z iskanjasiga olgan, ularga har kuni o’lim, og‘riq, uqubutlarni eslatib turgan OITS bir kunlik kurash bilan mag‘lub bo’lib qolmaydi. Buni yaxshi tushungan tibbiyot va farmasevtika sohasi vakillari necha yillardirki, tinimsiz izlanishda, oxiri o’lim bilan tugaydigan kasallikka qarshi ishonchli davo topmagan bo’lsalar-da, bemor ahvolini yengillatish, uning umrini uzaytirish bo’yicha birmuncha yutuqlar qo’lga kiritildi. OITS yurtimizda ilk marotaba 1987 yili xorijdan kelib o’qiyotgan talabalar orasida qayd yetilgan yedi
3 kurs kum yunalishi talabalari 2019 yil 18 noyabrda ukituvchi S.Mavlonova boshchiligida Sergili tumanida joylashgan 18-umum ta’lim maktabiga borishdi.

Mavzu: Elektron dasrlik va uning turlari Reja

Elektron pedagogikaning asosiy maqsadi shundan iboratki, zamonaviy AKT muhitda o’qitish-ta’lim jarayonini samarali tashkil etish. Elektron pedagogikaning predmeti pedagogik tizim hisoblanadi. Pedagogik tizim qo’yidagi komponentlarni o’z ichiga oladi: o’qituvchi, o’quvchi, ta’limning maqsad va vazifalari, o’qitish mazmuni, o’qitish shakl, usul va vositalari. Zamonaviy AKT ushbu barcha komponentlariga o’zini hissasini qo’shib kelmoqda.

An’anaviy va zamonaviy AKT muhitida tashkil etilgan ta’limni qiyosiy tahlili

№	An’anaviy ta’lim	Zamonaviy ta’lim
1	Yangi avlodga bilim va tajriba berish	Talabalarning shaxsiy barkamolligini ta’minlash va rivojlantirish
2	Talabalarni hayotga tayyorlash	Qiyinchiliklarsiz yashashga o’rgatish
3.	Hozirgidan kelgusida yaxshi bo’lishga tayyorlash	Doimiy o’zgarish jarayonida yashashga o’rgatish
4	Ta’lim maqsadi – bilim olish	Ta’lim maqsadi – o’zini rivojlantirish, barkamollilik
5	Talabalar maqsadini tayyor holda oladilar	O’zining huquqiy maqsadlarini qo’yishi va unga erishish yo’llarini tanlash
6	Talabalar nazorat turlaridan qochadilar	Ob’ektiv va o’z vaqtda nazoratga intilish
7	O’quv muassasalari o’zaro o’xshash	Har bir o’quv muassasasi yuksalish sari intiladi.
8	Aniq o’qituvchi	O’qituvchi tanlash imkoniyati

Elektron o’quv-uslubiy majmua – zamonaviy AKT muhitida fanning asosiy komponenti hisoblanadi, chunki unda fanning maqsad va vazifalari, mazmuni, o’qitishning zamonaviy shakl, usul va vositalari hisobga olingan.

• mazmun bosqichi – bu bosqichda elektron vositalarning axborot-ta’lim resurslarini shakllantirish va uning axborot ta’minoti mazmuni yaratiladi;
• tashkiliy bosqich – bu bosqichda elektron vositalar yaratishning texnik jihatlari bilan bir qatorda, foydalanuvchilarning toifalarini aniqlashtirish, mavjud resurslarni tizimlashtirish va yangilab borish mexanizmlarini ishlab chiqish, ta’lim muassasalaridagi mavjud resurslarni integratsiyalash, elektron ta’limni tashkil etish, axborot-ta’lim resurslariga bo’lgan talabni aniqlash maqsadida foydalanuvchilar bo’yicha statistik ma’lumotlarni yig’ish va tahlil etish amalga oshiriladi;
• metodik ta’minot bosqichi – bu bosqichda elektron vositalardan o’quv jarayonida foydalanish metodikasini ishlab chiqish, maslahat xizmatlarini bajarish yo’lga qo’yiladi.

1. Maqsadga yo’naltirilganlik tamoyili.
2. Integratsiya tamoyili.
3. To’laqonlilik tamoyili.
4. Yaxlitlik tamoyili.
5. Ochiqlik tamoyili.

Elektron darslikda fanning o’quv materiallari talabaga interaktiv usullar bilan, psixologik va pedagogik jihatlar, zamonaviy axborot texnologiyalari, audio va video animatsiyalar imkoniyatlaridan o’rinli foydalaniladi.

Elektron darsliklar quyidagi qismlardan iborat bo’lishi zarur:

1. O’rgatuvchi qism – gipertekstga asoslangan va statik, dinamik rasmlardan iborat.

2. Mashq qildiruvchi qism – xatolarni ko’rsatib beruvchi va to’g’ri xulosaga olib keluvchi.

3. Nazorat qiluvchi – testlar orqali nazorat qiluvchi tizim asosida shakllanadi.

• ta’limni va o’quv mashg’ulotlarini yuqori sifatli darajada olib borilishini ta’minlashi;
• mustaqil ta’lim olish va egallangan bilimlarni mustaqil baholash imkoniyatining berilishi;
• ma’ruza va amaliy mashg’ulotlarning uyg’unligi;
• axborot-ta’lim resurslarini rivojlantirish va tezkor yangilab borish imkoniyatining mavjudligi;
• matn, shuningdek, boshqa axborot materiallarini maxsus navigatsiya (gipermatn) va illyustratsiya (multimedia vositalari, rasmlar, diagrammalar va jadvallar) orqali taqdim etilishi.

I. Foydalanish maqsadlariga ko’ra: jamoa bo’lib va individual foydalaniladigan elektron darsliklar.

Jamoa bo’lib foydalaniladigan elektron darsliklar kompyuterning katta tizim resurslarini talab qilmaydigan bo’lishi maqsadga muvofiq bo’lib, ular server kompyuterga joylashtiriladi va ulardan kompyuter tarmoqlari (Internet yoki Intranet) orqali foydalanish mumkin.

Individual foydalaniladigan elektron darsliklar o’quv materiallarini o’qituvchining ishtirokisiz o’rganishga mo’ljallangan bo’ladi.

Elektron darsliklarning bu ikki turidan auditoriya mashg’ulotlarida ham foydalanish mumkin.

II. O’quv materiallarini taqdim etishi bo’yicha: tartibli va ixtiyoriy. Tartibli elektron darsliklar ma’lum bir bo’lim o’quv materiallarini o’zlashtirmasdan keyingi bo’limga o’tishga imkoniyat bermaydi.

III. O’quv materiallari va axborotlarni yangilash bo’yicha: uzluksiz va davriy yangilanuvchi. Uzluksiz ravishda yangilanadigan elektron darsliklar odatda elektron o’quv bazalar (portallar, veb-saytlar va boshqalar)ga va elektron kutubxonalarga joylashtiriladi. Davriy yangilanadigan elektron darsliklar asosan elektron axborot eltuvchilar (disketa, CD-disk va boshqa) kabilar bilan taqdim etiladi.

O’quv jarayonlarini axborotlashtirish maqsadlariga ko’ra elektron darsliklar quyidagi tamoyillarga javob berishi kerak:

1. Kvantlash tamoyili: o’quv materiallarini mazmunan yopiq, minimal hajmga ega modullarga ajratish. Modullar bir necha tashkil etuvchidan iborat bo’ladi.

2. To’laqonlilik tamoyili: o’quv materiallarining asosiy mazmunini qamrab olgan har bir modul o’zida quyidagilarni mujassamlashtirgan bo’lishi kerak:

gipermurojaatga ega kalit so’zlar;

nazariy materiallar bo’yicha nazorat savollari;

mustaqil yechish uchun masalalar;

modul bo’yicha nazorat savollari.

SHuningdek, modul tarkibiga quyidagi qo’shimchalar kiritilishi maqsadga muvofiq hisoblanadi:

3. Ko’rgazmalilik tamoyili: Elektron darsliklar modullari matn va vizuallashtirilgan materiallarning ma’lum nisbatini saqlagan holda illyustratsiyalar va kadrlar jamlanmasidan iborat bo’lishi zarur.

4. Erkin boshqarish tamoyili: talabalar kompyuter ekranidagi kadrlarning almashishini mustaqil boshqarishlari, zarur materiallarni istalgan marta ekranga chiqarishlari va nazorat topshiriqlarini bajarish orqali bilimlarini mustaqil sinashlari imkoniyatlariga ega bo’lishlari kerak.

5. Moslashuvchanlik tamoyili: elektron darsliklar o’quv jarayonida ma’lum bir foydalanuvchining ehtiyojlariga moslanishni ta’minlashi, o’rganilayotgan materialning murakkabligini va chuqurligini, uning amaliy yo’naltirilganligini o’zgartirish, foydalanuvchining ehtiyojlaridan kelib chiqib, qo’shimcha illyustrjativ materiallarni shakllantirish imkoniyatlariga ega bo’lishi kerak.

6. Kompyuter ko’magi tamoyili: o’quv materiallarining mohiyatiga e’tibor qaratish maqsadida talaba istalgan vaqtda kompyuter ko’magiga ega bo’lishi kerak. Bunday qo’llash kompyuter yordamida uzundan-uzun hisoblashlarni amalga oshirishda, turli grafiklar chizishda va olingan natijalarni istalgan bosqichda tekshirishda foydalidir.

Elektron darslikni modullari

Elektron darslik yaratishda amal qilinishi zarur bo’lgan tamoyillar (kvantlashtirish, to’liqliligi, ko’rgazmaliligi, tarmoqlashuvi, boshqarish, moslashtirish, kompyuterli ta’minot, to’planuvchanligi) hisobga olinib, Elektron darslik yaratish texnologiyasini loyihalashtirish 7 bosqichni o’z ichiga oladi:

1) kontseptsiyasini ishlab chiqish (fan standarti va mashg’ulot o’tkazish metodikasiga tayanuvchi elektron darslik yaratishning asosiy g’oyasini ishlab chiqish, darslikning mazmunli qismini tuzish);

2) loyihalashtirish (ko’rinishida ishchi namunasini, axborot bloklari va ekran shakllari andozalari to’plamini, murojaatlar interfaolligini ta’minlovchi giperilovalar tuzilmasining tartibli sxemasini ishlab chiqish);

3) ekran shakli va axborot bloklari dizayni (aniq o’quv jarayoni, psixologik-pedagogik xususiyatlari, ergonomika talablari, o’quv materiallari tuzilishi va mazmuniga mos ravishda dizayn tuzilishini qurish);

4) o’quv materiallarini elektron shaklda tayyorlash va ularni bo’limlar bo’yicha bir ish seansi, ya’ni bir dars uchun mo’ljallangan elementar qismlarga–modullarga ajratish;

5) ilova tuzilmasi elementlarini to’ldirish (tayyorlangan materiallarni ishlab chiqilgan andozalar va ekran shakllariga joylashtirish, ilovalar tizimini to’ldirish hamda foydalanuvchi bilan qayta aloqa tashkil qilish);

6) test sinovlari va sozlash (har bir ilova, aloqa ishlari to’g’riligini va foydalanuvchi harakatiga dasturning javobini to’g’riligini tekshirish);

7) o’quv jarayoniga tatbiq etish (albatta, ta’lim beruvchilar va o’quvchilar refleksiyasi to’g’risidagi ma’lumotlarni to’plash bilan umumiy o’rta ta’lim maktablarida elektron darslikni qo’llash).

1. Elektron pedagogikani asosini nima tashqil qiladi?
2. AKT muhit deganda nimani tushunasiz?
3. Pedagogik tizimga ta’rif bering. AKT pedagogik tizimning komponentlariga qanday ta’sir qo’rsatadi? Misollar keltiring.
4. Elektron ta’lim vositalarni sanab o’ting.
5. Elektron o’qitish shakllariga misol keltiring.
6. Elektron darslik nima?
7. Elektron darslikning komponentlarini sanab o’ting.
8. Elektron qo’llanma yaratishga qanday talablar qo’yiladi?
9. Elektron qo’llanma yaratishga qanday dasturiy taminotlardan foydalanamiz?
10. Ta’limiy internet resurslarini sanab o’ting.

1. Andreev A.A., Soldatkin V.I. Prikladnaya filosofiya otkrыtogo obrazovaniya: pedagogicheskiy aspekt. — M.: RITS «Alfa» MGOPU im. M.A.SHoloxova, 2002.
2. Bordovskaya N.V. , Rean A.A. Pedagogika. Uchebnik dlya vuzov — SPb: Izdatelstvo «Piter», 2000.
3. Zakirova F. va boshqalar. Elektron ukuv-metodik majmualar va ta’lim resurslarini yaratish metodikasi. -Toshkent: OUMTV. – 2010. – 64 b.
4. Zakirova F. Metodicheskie aspektы sozdaniya i ispolzovaniya web-sayta prepodavatelya // J.Pedagogik ta’lim- Toshkent, 2010.- №2.- S. 79-86.
5. Zakirova F. WEB 2.0. – innovatsiya v obrazovanii // J. TATU xabarlari. 2012.- №2. S. 101-102.
6. Norenkov I.P., Zimin A.M. Informatsionnыe texnologii v obrazovanii. Uchebnoe posobie.M.: Izd. MGTU im. N.Baumana.2002-336s.
7. George Siemens. Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age. December 12, 2004.

Do’stlaringiz bilan baham:

Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling