7 sinf informatika darsliklari
15.Printer qaysi qurilmaga ulanadi ?
1- dars. Mavzu: informatika fani nimani o’rganadi sana: 7- sinf
zakovat , sinov , parlament , mantiqiy fikrlash , tanlov , kim ochdi ( auksion ) dars.
(Dars turi belgilab olinadi va yoziladi .)
Dars metodlari: chuqurlashtirilgan maruza
Foydalanilgan adabiyotlar : 7– sinf darslik
Dars jihozi : Kurgazma,tarqatma kartochkalar, darslik.
O`tgan mavzuni so`rash .
Yangi mavzuni o`rganish .
Chaqiriq: O`tilgan mavzu bo`yicha savollar.
“Informatsiya”so’zi turli tillarda ishlatilib, ma’nosi turlicha talqin qilinsa ham barchasining asosida lotincha informatio so’ziyotadi. U«ma’lumot», «tushuntirish», «tavsiflash» degan ma’noni anglatadi. O’zbek tilida informatsiya so’zi axborot deb
Informatika fan sifatida
XX asrning 50-yillarida yangi fan — informatikaga asos solindi. Informatika termini (fransuzcha: informatique) fransuz so’zlari information (axborot) va automatique (avtomatika) negizida hosil bo’lgan. Uning tarjimasi “axborotli avtomatika” deb tushuniladi.
Bu terminning ingliz varianti ham bor bo’lib, u “Computer science”, ya’ni “kompyuter ilmi” deb ataladi.
Informatika kompyuter texnikasiniqollashga asoslanib inson faoliyatining turli sohalarida axborotlarni izlash, to’plcLsh, saqlash, qayta ishlash va undan foydalanish masalalari bilan shug’uttanuvchifandir.
Qisqa qilib aytganda, informatika kompyuter texnikasi asosida axborotlar ustida bajariladigan amallar va ularni qo’llash usullarini o’rganadigan fandir.
Demak, informatika uchun asosiy ashyo — axborot. U informatika fanida asos tushuncha sifatida qabul qilingan.
Informatikani sizga tanish bo’lgan quyidagi ikki qismning birligi sifatida qaraladi:
IX—X asrlarda Forobiy taxallusi bilan yashab ijod etgan yurtdoshimiz Abu Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlug’ Tarxon bilish jarayonini ikki bosqich — aqliy bilish va hissiy bilishdan iborat deb hisoblab, ular o’zaro bog’liq bo’lib, lekin biri boshqasisiz vujudga kelmasligini alohida ta’kidlaydi. Bilishning mazkur bosqichlari axborotsiz shakllanmaydi va, demak, axborot bilishning asosini tashkil etuvchi element hisoblanadi.
Forobiy «Ilm va san’atning fazilatlari» risolasida tabiatni bilish jarayoni cheksizligini, bilim bilmaslikdan bilishga, sababiyatni bilishdan oqibatni bilish- ga, sifatlardan mohiyatga qarab borishini va, buning asosida, ilmning borgan sari ortib, chuqurlashib borishini ta’kidlaydi.
Allomaning aytishicha, odamning ibtidosida avvalo «oziqlanish talabi» paydo bo’lib, unga ko’ra odam ovqatlanadi. Shundan so’nggi talablar «tashqi talablar» bo’lib, ular bevosita tashqi ta’sir natijasida sezgi organlari orqali vujudga keladi. Mazkur «tashqi talablar» 5 turlidir: teri—badan sezgisi; ta’m bilish sezgisi; hid bilish sezgisi; eshitish sezgisi; ko’rish sezgisi.
Axborotning o’zi nima? Uning ilmiy ta’rifi mavjudmi? Axborot o’z mazmuni va shakliga ko’ra moddiymi? – Insoniyat paydo bo’lgandan buyon axborot bilan bevosita ish ko’radi. Shunga qaramasdan, axborot tushunchasiga har tomonlama ilmiy asoslangan ta’rif berilgani yo’q va berish mumkin emas.
Axborot tushunchasi turli sohalarda turlicha tavsiflanadi. Texnika sohasining mutaxassislari uchun axborot — texnika va texnologiyalar, ularni ishlash tartiblari bo’lsa, tibbiyot xodimlari uchun – bemorning kasallik tashxisi, dori-darmonlar va boshqa ma’lumotlar axborot hisoblanadi. Shu kabi boshqa soha vakillari o’z sohalari bilan bog’liq ma’lumotlarni axborot sifatida qabul qiladilar.
Inson (jamiyat mahsuli)ga aylanishida odam (tabiat mahsuli) o’zini o’rab turgan olamdan turli ma’lumotlar oladi, ularni o’zaro bog’laydi va shu ma’lumotlar asosida bilimga ega bo’ladi.
Insoniyatning hayot kechirishi uchun birinchi navbatda moddiylik zarur. Bu oziq-ovqat mahsulotlari, turar joy, transport va boshqalar shaklida ifodalanadi. Ammo inson, bu moddiyliklardan ularni bir ko’rinishdan boshqa kerakli ko’rinishga yoki bir holatdan boshqa kerakli holatga o’tkazish orqaligina foydalanadi. Buning uchun u moddiylikdan farqli bo’lgan energiyadan foydalanadi. Masalan, bug’doyni unga aylantirish uchun, ya’ni ashyoni inson iste’mol qilish shakliga o’tkazish uchun uni tegirmon yordamida maydalash lozim; tegirmon toshini harakatga keltirish uchun esa energiya (quwat) zarur. Shuningdek, undan non tayyorlash uchun ham ma’lum miqdordagi va ko’rinishdagi energiya (olov, issiqlik) kerak. Demak, oziq-ovqat mahsuloti (modda) bilan bir qatorda quwat (energiya) ham inson hayotida alohida o’rin egallaydi.
Lekin inson uchun moddiylik va energiya bilan bir qatorda yana bir muhim bo’lgan zarurat borki, u moddiylik va energiyadan biror maqsadga ko’ra qanday foydalanishni ko’rsatuvchi zaruratdir. Bu zarurat axborotdir.
Axborot informatika fani uchun asosiy tushuncha bo’lganligi, lekin unga ta’rif berib bo’llmasa ham, axborot deganda biz nimani tushunishimizni aniqlab olishimiz kerak.
AXBOROT deganda biz barcha sezgi organlarimiz orqali borliqning ongimizdagi aksini yoki ta’sirini, bog’liklik darajasini tushunamiz.
Demak, axborot borliqdagi narsa yoki jarayonlarning holatlari, xossalari va boshqa xususiyatlari haqidagi ma’lumotlarning turli vositalar (qurilmalar, mashinalar, kompyuterlar va hokazo) orqali bizga yetib kelishi va ongimizga ta’siri hamda bu ma’lumotlarning ongimizda boshqa ma’lumotlar bilan bog’lanishi ekan.
Masalan, chorrahada svetoforning yonib turgan qizil chirog’i haydovchiga to’xtab turishni ko’rsatuvchi axborot bo’lsa, yashil chiroq yurish mumkinligini ko’rsatuvchi axborot hisoblanadi.
Bu holda haydovchi ranglar haqida, ranglarning qanday qoida asosida yo’l harakati bilan bog’lanishi haqida ma’lumotga ega bo’lishi va ularni o’z ongida bog’lay olishi, shu axborotlar asosida qanday harakatlar qilishni (avtomobilni to’xtatishni yoki yurgazishni) bilishi lozim bo’ladi.
Yana bir misol: endi yura boshlaganingizda “issiq” so’zini bilmasangiz ham bir marta qaynoq choynakni ushlab olib issiqlik haqida ma’lumot olgansiz, keyinchalik shu so’zni choynakning, taomning va boshqa narsalarning (olov, quyosh nuri va hokazo) issiqligi bilan bog’lay olgansiz. Issiqlikning qanday olinishini bilgach uni ham shu so’z bilan bog’ladingiz. Fizika fanini o’qiganingizdan keyin “issiq” so’zini malekulalar harakati bilan bog’laysiz. Bu hali “issiq” degan so’z bilan bog’langan ma’lumotlarning hammasi emasligini tushungan bo’lsangiz kerak. Demak, hozirgacha olgan barcha ma’lumotlaringiz axborot bo’lib, axborotlar bog’langach esa bilimni tashkil etar ekan.
1. Informatika fanining o’tmishdoshi qanday atalgan?
2. Informatika faniga qachon asos solingan va nima uchun awalroq emas?
3. Informatika fani nimani o’rganadi?
4. Informatikaning qismlari haqida so’zlab bering.
5. Axborot va bilish haqidagi Forobiy fikrlarini so’zlab bering.
6. Axborot deganda nima tushuniladi?
7. “Mustaqil O’zbekiston” iborasi qanday axborotlar bilan bog’langan?
Berilgan axborotdagi qonuniyatni aniqlang va nuqtalar o’rniga kerakli sonni yozing.
2. Quyidagi tartibsiz berilgan jadvaldagi sezgi organlarini axborot manbai bilan boglab tartiblangan yangi jadval hosil qiling.
7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik I variant Informatika fani nimani o’rganadi?
А) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.
B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.
S) Algoritmlarni tuzish , rostlash qonun va usullarini.
D) Algoritmlarni EHMda bajarish usullarini.
2. Informatika fani o’rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?
A) Axborot, algoritm, EHM;
B) Dastur, EHM, dasturlash tillari
S) Bit, bayt, axborot
D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur
3. Informatika faniga qachon asos solingan?
A) XVIII asr boshlarida
B) XIX asr o’rtalarida
S) XVI asr ikkinchi yarmida>
D) XX asr o’rtalarida
4. “Informarika” so’zining o’tmishdagi (avvalgi) nomi –
A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika S) Avtomatika D) Kibernetika
5. Axborot deb nimaga aytiladi?
A) Tushuntirish, tavsiflash.
B) Belgilar to’plami.
S) Atrof muhitdagi obyektlar, xodisa va jarayonlar, ularning parametrlari, xususiyatlari va xolati to’g’risidagi ma`lumotlar.
D) Moddiy dunyoning belgilar va signallar shaklida akslanishi.
6. Axborot qanday sifatga ega bo’lishi lozim.
A) Uzluksiz, cheksiz, ma`lum ma`noda qiymatli; B) To’liq, ma`lum ma`noda qiymatli, ishonchli;
S) Uzlukli, chekli, tushunarli; D) Aniq, tushunarli, ishonchli.
7. Qaysi qatorda uzluksiz axborot tasvirlangan.
A) O’quvchining informatikadan kundalik baholari haqidagi axborot.
B) Kun yoki tun haqida axborot.
S) 1 /X funksiya grafigi.
D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg’ulotlar haqidagi axborot.
8. Diskret axborotga qaysilar misol bo’la oladi?
A) Xafta, raqam, tovush; B) Belgilar, harflar, vaqt; S) Raqam, xarflar, fazo;
D) Vaqt, fazo, belgi.
9. Uzluksiz axborotga qaysilar misol bo’ladi.
A) tovush, vaqt, belgi; B) fazo, vaqt; S) vaqt, raqamlar; D) fazo, belgilar
10. Quyidagilarning qaysi biri axborot texnologiyalarining asosiy texnik vositalariga kirmaydi?
A) kompyuter; B) avtomobil; S) radiotelefon; D) telefaks.
11 Sakkizlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 453,4 o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazing.
A) 2988.5 B) 300.25 S) 300.5 D) 299.5
12. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: – 123, o’n oltilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) – AB B) – 1B S) – 7A D) – 7B
13. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 78,25 ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) 1001111,01 B) 1001110,11 S) 1001110,1 D) 1001110,01
14. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonlar: 1000 va 0010 ustida arifmetik(+,-,x,:) amallar bajaring.
A) 1010, 0110, 100001, 0100 B) 1010, 0110, 10000, 0010 S) 1010, 0100, 10000, 0010
D) 1010, 0110, 10000, 0100
15. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 1FA,C ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) 111111011,1101 B) 011111011,1100 S) 111111011,1100 D) 111111010,1100
16. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 101111000100,00111001 sakkizlik sanoq sistemasida ifodalang
A) 6704, 162 B) 5804, 162 S) 5704, 161 D) 5704, 162
17. Berilgan 2 lik sanoq sistemasidagi sonni 10 lik sanoq sistemasiga o‘tkazing: 10101010102
A) 582 B) 682 D) 782 E) 882
18. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ayiring: 101010111012 -111012=?2
A) 101100100010 B) 10101101000 D) 10101000000 E) 1101001010
19. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ko‘paytiring: 1101101102*10012=?2
A) 1100010011 B) 111101100110 D) 1000010001100 E) 1000010011
20. Informatika uchun asosiy ashyo bu ………
A) Axborot . B) Dakument . C) ma’lumot. D) tavsiflash.
7 – sinf informatika fanidan I – yarim yillik
II – variant
1. Axborot deb nimaga aytiladi?
A) Tushuntirish, tavsiflash.
B) Belgilar to’plami.
S) Atrof muhitdagi obyektlar, xodisa va jarayonlar, ularning parametrlari, xususiyatlari va xolati to’g’risidagi ma`lumotlar.
D) Moddiy dunyoning belgilar va signallar shaklida akslanishi.
2. O’n oltilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 1FA,C ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) 111111011,1101 B) 011111011,1100 S) 111111011,1100 D) 111111010,1100
3. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonni: 101111000100,00111001 sakkizlik sanoq sistemasida ifodalang
A) 6704, 162 B) 5804, 162 S) 5704, 161 D) 5704, 162
4. Berilgan 2 lik sanoq sistemasidagi sonni 10 lik sanoq sistemasiga o‘tkazing: 10101010102
A) 582 B) 682 D) 782 E) 882
5. Axborot qanday sifatga ega bo’lishi lozim.
A) Uzluksiz, cheksiz, ma`lum ma`noda qiymatli; B) To’liq, ma`lum ma`noda qiymatli, ishonchli;
S) Uzlukli, chekli, tushunarli; D) Aniq, tushunarli, ishonchli.
6. Qaysi qatorda uzluksiz axborot tasvirlangan.
A) O’quvchining informatikadan kundalik baholari haqidagi axborot.
B) Kun yoki tun haqida axborot.
S) 1 /X funksiya grafigi.
D) Dars jadvalidagi ximiya fanidan mashg’ulotlar haqidagi axborot.
7 Sakkizlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 453,4 o’nlik sanoq sistemasiga o’tkazing.
A) 2988.5 B) 300.25 S) 300.5 D) 299.5
8. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: – 123, o’n oltilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) – AB B) – 1B S) – 7A D) – 7B
9. O’nlik sanoq sistemasida berilgan sonni: 78,25 ikkilik sanoq sistemasida ifodalang.
A) 1001111,01 B) 1001110,11 S) 1001110,1 D) 1001110,01
10. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonlar: 1000 va 0010 ustida arifmetik(+,-,x,:) amallar bajaring.
A) 1010, 0110, 100001, 0100 B) 1010, 0110, 10000, 0010 S) 1010, 0100, 10000, 0010
D) 1010, 0110, 10000, 0100
11. Informatika fani nimani o’rganadi?
А) Mantiq qonunlari va masalalarni yechish usullarini.
B) Informatsion jarayonlarini qayta ishlash qonunlari va usullarini.
S) Algoritmlarni tuzish , rostlash qonun va usullarini.
D) Algoritmlarni EHMda bajarish usullarini.
12. Informatika fani o’rganadigan asosiy tushunchalar qaysilar?
A) Axborot, algoritm, EHM;
B) Dastur, EHM, dasturlash tillari
S) Bit, bayt, axborot
D) Kompyuter, EHM qurilmalari, dastur
13. Informatika faniga qachon asos solingan?
A) XVIII asr boshlarida
B) XIX asr o’rtalarida
S) XVI asr ikkinchi yarmida>
D) XX asr o’rtalarida
14. “Informarika” so’zining o’tmishdagi (avvalgi) nomi –
A) Informatsiyani avtomatlashtirish B) Dokumentalistika S) Avtomatika D) Kibernetika
15. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ayiring: 101010111012 -111012=?2
A) 101100100010 B) 10101101000 D) 10101000000 E) 1101001010
16. 2 lik sanoq sistemasida berilgan sonlarni ko‘paytiring: 1101101102*10012=?2
A) 1100010011 B) 111101100110 D) 1000010001100 E) 1000010011
17. Informatika uchun asosiy ashyo bu ………
A) Axborot . B) Dakument . C) ma’lumot. D) tavsiflash.
18. Diskret axborotga qaysilar misol bo’la oladi?
A) Xafta, raqam, tovush; B) Belgilar, harflar, vaqt; S) Raqam, xarflar, fazo;
D) Vaqt, fazo, belgi.
19. Uzluksiz axborotga qaysilar misol bo’ladi.
A) tovush, vaqt, belgi; B) fazo, vaqt; S) vaqt, raqamlar; D) fazo, belgilar
20. Quyidagilarning qaysi biri axborot texnologiyalarining asosiy texnik vositalariga kirmaydi?
A) kompyuter; B) avtomobil; S) radiotelefon; D) telefaks.
8 – sinf informatika fanidan I – chorakka test savollari
1. Birinchi hisoblash vositalari.
a) Toshlar b) Abak c) Barmoqlar d) Birka
2. Elektron hisoblash mashinalarining birinchi avlodi qaysi davrda yaratilgan?
a) 1946-1950 yillar b) 1942-1947 yillar c) 1950-1960 yillar d) 1936-1945 yillar
3. PENTIUM nomi nimani bildiradi?
a) Printer markasini b) Kompyuter markasini
с) Monitor markasini d) Protsessor markasini
- Kompyuterni yoqish uchun
- Kompyuterni o‘chirish uchun
- Kompyuterni qayta yuklash uchun
- Kompyuterni yoqish va o‘chirish uchun
a) 1945-1950 yillar b) 1942-1947 yillar c) 1955-1960 yillar d) 1960-1970 yillar
6. Kompakt-disk (CD) – bu:
a) kichik o`lchamli disk b) axborot yozish zichkigi juda yuqori bo`lgan magnit disk
c) optik disk, undan axborot lazer nuri bilan o`qib olinadi
- Hujjatlarni chop etish uchun
- Rasmlarni ko‘rish uchun
- Kompyuterga turli ma’lumotlarni o‘tkazish uchun
- Ma’lumotlarni uzatish uchun
- Oldin sistemali blok keyin monitor o‘chiriladi
- Oldin monitor keyin sistemali blok o‘chiriladi
- Oldin barcha dasturlar yopiladi keyin kompyuter o‘chiriladi
- Тo‘g‘ri javob yo‘q
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- Axborot ustida qanday amallar bajarish mumkin?
- Axborotni hosil qilish, to’plash, soddalashtirishga misollar keltiring.
- Inson tanasida axborotni to’plash va qayta ishlashga misol keltiring.
- Axborotni nusxalash, o’lchash, buzishga misollar keltiring.
- Axborotlarni uzoq masofaga uzatish usullariga misollar keltiring.
- Axborotlarni kompyutersiz va kompyuterda saqlash vositalariga misollar keltiring.
- Kodlash deganda nima tushuniladi?
- Tarixda axborotlar nima uchun kodlangan?
- Axborotlarni kodlashning qanday usullarini bilasiz?
- Morze kodlash usulida nechta belgi ishlatiladi?
- Alilbo bilan bog`liq qanday kodlash usullari bor?
- O’zingizning kodlash usulingizni ishlab chiqing va “Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir” iborasini kodlang.
- O’zingizning kodlash usulingizdan foydalanib do’stingizga axborot uzating
- O‘nlik sanoq sistemasidagi butun son boshqa sanoq sistemasiga qanday o‘tkaziladi?
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- Axborot texnologiyasi dcganda nimani tushunasiz?
- Axborot texnologiyasining tashqi omillariga misol keltiring.
- Agar kompyuterlar tarmoqqa birlashtirilmasa, ular qandayusulda axborot almashinadi?
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- TK2-axborot bilan ishlash kompetensiyasi
- TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
- Internetdan kerakli axborotni topish uchun nimalarni. bilish kerak?
- Internet axborot qidiruv tizimlari haqida so’zlab bering.
- Qanday qidiruv tizimlari adresini bilasiz?
- Axborot qidiruv tizimlarida qidiruv satri nima uchun kerak?
- Axborot qidiruv tizimlarida bo’iimlardan nima uchun foydalaniladi?
- Agar qidiruv tizimi bir nechta hujjatni topsa, ulardan keraklisini qanday aniqlash mumkun?
- Axborot qidiruv tizimi yordamida O’zbekiston davlati haqida ma’lumot toping.
- Axborot qidimv tizimi yordamida Internetdan sportga oid yangiliklarni toping.
- Internetdan kompyuterlarga oid yangiliklarni toping.
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- TK2-axborot bilan ishlash kompetensiyasi
- TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
- Internetdan kerakli axborotni topish uchun nimalarni. bilish kerak?
- Internet axborot qidiruv tizimlari haqida so’zlab bering.
- Qanday qidiruv tizimlari adresini bilasiz?
- Axborot qidiruv tizimlarida qidiruv satri nima uchun kerak?
- Axborot qidiruv tizimlarida bo’iimlardan nima uchun foydalaniladi?
- Elektron pochtaning oddiy pochtadan asosiy afzalligi nimada?
- Uyingizdagi pochta qutisi bilan elektron pochta qutisining qanday farqi bor?
- Elektron pochtaning oddiy pochta bajara olmaydigan qanday imkoniyatlarini bilasiz?
- Outlook Express dasturining menyulari va ularning asosiy vazifalari haqida so’zlab bering.
- Outlook Express dasturida uskunaiar paneli tugmalarining vazifalari haqida so’zlab bering.
- Outlook Express dasturining papkalar oynasi haqida so’zlab bering.
- Elektron pochta qutisiga ega bo’lishning qanday imkoniyatlarini bilasiz?
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- Elektron pochtaning oddiy pochtadan asosiy afzalligi nimada?
- Uyingizdagi pochta qutisi bilan elektron pochta qutisining qanday farqi bor?
- Elektron pochtaning oddiy pochta bajara olmaydigan qanday imkoniyatlarini bilasiz?
- Outlook Express dasturining menyulari va ularning asosiy vazifalari haqida so’zlab bering.
- Tarmoqqa ulangan vaqtingizda kompyuteringizga ruxsatsiz “kirish” va uni sizning manfaatingizga zid tarzda masofadan boshqarish;
- Internetda uzatilayotgan axborotlarni yo`lda ushlab olinib, ulardan nusxa olish yoki o’zgartirish;
- Turli virus (kompyuter xotirasidagi ma’lumotlarni o’chirish, o’zgartirish kabi ishlarni bajaruvchi va boshqa dastur tarkibiga qo’shilib olish, “yuqish” xususiyatiga ega bo’lgan maxsus dastur) dasturlarini Web-sahifalarga “yashirib qo’yish”;
- Turli davlat tashkilotlari va xususiy korxonaiarga tegishli axborotlarni o’g’irlash va raqobatchi tashkilotlarga sotish yoki ma’lum miqdorda tolov talab qilish;
- Jamiyat mafkurasi va ma’naviyatiga zid axborotlarni Internetda e’lon qilish.
- Shaxsiy va lokal tarmoqdagi kompyuterlarga tashqaridan Internet orqali kirishni cheklovchi va nazorat qiluvchi texnik va dasturiy vositalardan foydalanish;
- Internet orqali faqat ishonchli manbalardan axborot olish va ularning asl nusxasiga mosligini tekshirish;
- Ma’lumotlarni uzatish va qabul qilishda kriptografiya (axborotni kodlash) usullaridan foydalanish;
- Kompyuter viruslariga qarshi nazoratchi va davolovchi dasturlardan foydalanish.
- Axborotlarni himoya qilish nima uchun kerak?
- Internet orqali kompyuter va uning axborot resurslariga qanday zarar yetkazilishi mumkin?
- Viruslarning qanday guruhlari bor?
- Fayi viruslari qanday “ko’payadi”?
- Axborot xavfsizligi va “elektron jinoyatchi”lardan himoyalanishni ta’minlovchi chora-tadbirlar haqida so’zlab bering.
- Kriptografiya deganda nimani tushunasiz?
- Kompyuter viruslari yaratilishiga kim turtki bo`lgan?
- Kompyuter viruslariga qarshi qanday kurashish mumkin?
- Boot-viruslar haqida so`zlab bering.
a) axborotni chop etish
b) axborotni saqlash
c) axborotni shu vaqtda qayta ishlash
d) axborotni telefon kanallari orqali uzatish
10.Elektron hisoblash mashinalari davriga asos solgan EHM nomi
B) BINAK ; C) UNIVAK ; D) ENIAK ;
11. Elektron hisoblash mashinalarining ikkinchi aviodi qaysi davrga to’g’ri keladi ?
A) 1945 – 1950 yillar: B) 1942 – 1947 yillar ;
C) 1950- 1965 yillar: D) I960- 1970 yillar.
12. Mantiq qonunlari nima uchun ishlatiladi ?
A) Tasdiqni ifodalash uchun ; B) Rostlik jadvalini tuzatish uchun ;
C) Masalalar yechish uchun ; D)) Muloxazaiarni bo’laklarga ajratish uchun.
13.Kompyuterning asosiy qurilmalari :
A) Modem . printer. monitor klaviatura ; B) Sistemali biok . monitor, klaviatura , sichqoncha :
C) Sistemai: biok . printer. klaviatura , sichqoncha ;
D) Sistemali blok , monitor, sichqoncha . modem.
14.Sistemali blok ichida quyidagilar mavjud :
A) Protsessor. xotira , diskovod . kolonka . sichqoncha ;
B) Protsessor. xotira , diskovod , plata ;
C) Modern . printer. monitor. klaviatura ; D) Protsessor. monitor. printer , plata.
15.Printer qaysi qurilmaga ulanadi ?
A) Monitorga : B) Sistema blokiga; C) Klaviaturaga; D) Modemga.
16. Diskuvod nima uchun xizmat qiladi ?
A) Hujjatlarni chop etish uchun ; B) Disketa bilan ishlash uchun ;
C) Ma iumotlami xotiraga kintish uchun ; D) В va С javoblar to’g’ri.
17. Schqoncha nima uchun kerak ?
A) matn yozish uchun ; B) ma’lumotlarni chop etish uchun ;
C) ma’lumotlarni aks etish uchun;
D) turli ob ektlarni boshqarish uchun; 18. “VA” bog’lovchisi nima uchun ishlatiladi ?
A) mulohazalarni ko’paytirish uchun ; . B) mulohazalarm qo’shish uchun :
C) mulohazalarni inkor qilish uchun ; D) gapirish uchun.
19. Magnit disklariga axborot qaysi qurilma yordamida yoziladi ?
A) Printer B) Klaviatura C) Disk yuritgich D) Nurli pero
20.Tasvirni EXM xotirasiga raqamli kodlash asosida kirituvchi qurilma:
A)Skaner B)printer . C) Planshet D)grafyasagich
8 – sinf informatika fanidan II – chorakka test savollari
1. Operatsion sistema qanday dasturlarni boshqaradi ?
A) Sistemali dasturlarni B) Kataloglarni C) Maxsus dasturlarni D) Barcha dasturlarni
2. Fayl so’zining inglizcha yozilishi qanday bo’ladi ?
A) fayle B) fale C) fell D) file
3. Fayl so’zining lug’aviy ma’nosi ?
A) matn B) ma’lumot C) axborotlar D) qog’ozlar tikkichi(qadagich)
4.Operatsion sistema nima ?
A) Bosh dastur B) Maxsus sistema
C)lshini yengillashtiruvchi va xizmat ko’rsatuvchi maxsus avtomatik sistema
D)Kompyuter ishga tushishi bilan avtomatik yuklanuvchi, boshqaruvchi bosh dastur
5. Fayl nomga ega bo’lishi shartmi ?
A) doim emas B) yo’q C) zarur bo’lsa D) ha
6. Operatsion sistemani qo`shimcha qurilmalar (printer, skaner, monitor. ) bilan aloqasini ta’minlovchi dastur – bu:
A) translyator B) kontroller D) drayver
E) operatsion sistema
7. Fayl nima ?
A) Magnit disklarda bitta nom ostida joylashgan axborotlar ketma-ketligi
B) Tezkor xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
C) Doimiy xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
D) Ma’lumotlar saqlagichida umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
8. Fayl nomi necha qismdan iborat bo’lishi mumkin ?
A) 5 B) 3 C) 4 D) 1 yoki 2
9. Fayl nomi o’z kengaytmasidan qaysi belgi bilan ajratib yoziladi ?
A) vergul(,) B) yulduzcha(*) C) ikki nuqta(:) D) nuqta(.)
10. Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi?
A) fayllarni tashkil qilish va saqlashni ta’minlaydi
B) kiritish-chiqarish qurilmalarini ulash
C) kompyuter va tashqi qurilmalarning o’zaro axborot almashinuvini tashkil etadi
D) kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqatini tashkil qilish
11. BIOS qayerda joylashgan?
A) tezkor (operativ) xotira qurilmasida B) vinchesterda C) CD-ROM da
12. Fayllar o’chirilganda Savatcha (Korzina) aktivlashadi.
A) Fayllar o’chirilganda, ular diskdan o’chib ketadi, savatchada ularning faqat ro’yxati qoladi
B) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, ular Savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo’lmaydi
C) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi
D) To’g’ri javob keltirilmagan
13. Windows oynalaridagi piktogrammalar nima vazifa bajaradi?
A) oynani yopish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish uchun ishlatiladi
B) oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani yopish uchun ishlatiladi
C) oynani yopish, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun uchun ishlatiladi
D) To‘g‘ri javob yo‘q
14. Windows ishga tushirilgach monitorda nimalar hosil bo’ladi?
A) Mening kompyuterim papkasi, Mening xujjatlarim papkasi
C) Maslalar paneli, savatcha D) barchasi
15. Fayl nomi va kengaytmasida co’roq(“?”) belgisini ishlatib bo’ladimi ?
A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q
16. Fayl nomi va kengaytmasida yulduzcha(“*”) va og’ma chiziq(“\”) belgilarini ishlatib bo’ladimi ?
A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q
17. Yorliq – bu .
A) fayl, jild yoki dasturning nusxasi B) direktoriya
C) fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D) ko’chirib o’tkazilgan fayl, jild yoki dastur
18. Nechanchi yida 5,25 dyuyumli egiluvchi magnit disklar yaratildi ?
A) 1976 B) 1972 C) 1975 D) 1977
19. Kompyuterda qattiq disk nima ?
A) kompakt disk B) EMD C) vinchester D) diskyuritgich
20. Interfeys turlarini ko’rsating ?
A) apparatli B) dasturli C) apparatli – dasturli D) barchasi to’g’ri
8 – sinf informatika fanidan II – chorakka test savollari
II – variant
1. Fayl nima ?
A) Magnit disklarda bitta nom ostida joylashgan axborotlar ketma-ketligi
B) Tezkor xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
C) Doimiy xotirada umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
D) Ma’lumotlar saqlagichida umumiy nom ostida joylashgan ma’lumotlar majmui
2. Fayl nomi necha qismdan iborat bo’lishi mumkin ?
A) 5 B) 3 C) 4 D) 1 yoki 2
3. Fayl nomi o’z kengaytmasidan qaysi belgi bilan ajratib yoziladi ?
A) vergul(,) B) yulduzcha(*) C) ikki nuqta(:) D) nuqta(.)
4. Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi?
A) fayllarni tashkil qilish va saqlashni ta’minlaydi
B) kiritish-chiqarish qurilmalarini ulash
C) kompyuter va tashqi qurilmalarning o’zaro axborot almashinuvini tashkil etadi
D) kompyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqatini tashkil qilish
5. Operatsion sistema qanday dasturlarni boshqaradi ?
A) Sistemali dasturlarni B) Kataloglarni C) Maxsus dasturlarni D) Barcha dasturlarni
6. Fayl so’zining inglizcha yozilishi qanday bo’ladi ?
A) fayle Bj tale C) fell D) file
7. Operatsion sistemani qo`shimcha qurilmalar (printer, skaner, monitor. ) bilan aloqasini ta’minlovchi dastur – bu:
A) translyator B) kontroller D) drayver E) operatsion sistema
8. Yorliq – bu .
A) fayl, jild yoki dasturning nusxasi B) direktoriya
C) fayl, jild yoki dasturning grafik tasviri D) ko’chirib o’tkazilgan fayl, jild yoki dastur
9. Nechanchi yida 5,25 dyuyumli egiluvchi magnit disklar yaratildi ?
A) 1976 B) 1972 C) 1975 D) 1977
10. Kompyuterda qattiq disk nima ?
A) kompakt disk B) EMD C) vinchester D) diskyuritgich
11. Interfeys turlarini ko’rsating ?
A) apparatli B) dasturli C) apparatli – dasturli D) barchasi to’g’ri
12. BIOS qayerda joylashgan?
A) tezkor (operativ) xotira qurilmasida B) vinchesterda C) CD-ROM da
D) doimiy xotira qurilmasida
13. Fayllar o’chirilganda Savatcha (Korzina) aktivlashadi.
A) Fayllar o’chirilganda, ular diskdan o’chib ketadi, savatchada ularning faqat ro’yxati qoladi
B) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, ular Savatcha papkasida saqlanadi, ammo avval saqlanayotgan papkasida bo’lmaydi
C) Fayllar diskdan o’chib ketmaydi, avval saqlanayotgan papkasida qoladi
D) To’g’ri javob keltirilmagan
14. Windows oynalaridagi piktogrammalar nima vazifa bajaradi?
A) oynani yopish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish uchun ishlatiladi
B) oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani yopish uchun ishlatiladi
C) oynani yopish, oynani ekran bo‘ylab kattalashtirish, oynani ish stolidan masalalar paneliga olib qo‘yish uchun uchun ishlatiladi
D) To‘g‘ri javob yo‘q
15. Windows ishga tushirilgach monitorda nimalar hosil bo’ladi?
A) Mening kompyuterim papkasi, Mening xujjatlarim papkasi
B) Ishchi maydoni, Pusk rugmasi
C) Maslalar paneli, savatcha D) barchasi
16. Fayl nomi va kengaytmasida co’roq(“?”) belgisini ishlatib bo’ladimi ?
A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q
17. Fayl nomi va kengaytmasida yulduzcha(“*”) va og’ma chiziq(“\”) belgilarini ishlatib bo’ladimi ?
A) doim emas B) ha C) zarur bo’lsa D) yo’q
18. Fayl so’zining lug’aviy ma’nosi ?
A) matn B) ma’lumot C) axborotlar D) qog’ozlar tikkichi(qadagich)
19.Operatsion sistema nima ?
A) Bosh dastur B) Maxsus sistema
C)lshini yengillashtiruvchi va xizmat ko’rsatuvchi maxsus avtomatik sistema
D)Kompyuter ishga tushishi bilan avtomatik yuklanuvchi, boshqaruvchi bosh dastur
20. Fayl nomga ega bo’lishi shartmi ?
A) doim emas B) yo’q C) zarur bo’lsa D) ha
8 – sinf informatika fanidan III – chorak test savollari
1.EXCELda noto`g`ri yozilgan manzilni ko`rsating ?
A) A12 B) D1 C) 3C
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling
7-sinflar o’rtasida informatika fanidan online olimpiadada g’olibligi uchun taqdirlandi
III. Yangi mavzu bayoni: Avvalgi darslarda axborotni aniqlash va undan foydalanishga oid mashqlarni bajardingiz. Bunda Siz berilgan qonuniyatlarga ko’ra axborot oldingiz, ya’ni axborot to’pladingiz (hosil qildingiz), olingan axborotni daftaringizga qayd etdingiz, ya’ni saqlab qo’ydingiz, shu axborotga asosan
o’ylab ko’rib xulosa chiqardingiz, ya’ni qayta ishladingiz va berilgan vazifani hal etdingiz, ya’ni axborotni ishlatdingiz. Mashqni bajarish jarayonida axborotni eslab qolish va boshqa ko’rinishga o’tkazishga to’gri keldi. Bu darsda shu kabi axborotlar ustida bajariladigan amallardan asosiylarini ko’rib chiqamiz. Axborotli jarayonlar Axborot ustida hosil qilish, to’plash, izlash, saqlash, uzatish, qabul qilish, o’lchash, ishlatish, qayta ishlash, nusxalash, his etish, eslab qolish, boshqa ko’rinishga o’tkazish, tarqatish, bo’laklarga ajratish, soddalashtirish, birlashtirish, formallashtirish, kodlash, buzish kabi amallarni bajarish mumkin. Axborotlar ustida bajariladigan amallar bilan bog’liq barcha jarayonlar axborotli jarayonlar deb ataladi. Axborotlar ustida bajariladigan amallarning ko’plari Sizga tanish. Masalan, axborotni to’plash, birlashtirish, saqlash, his etish, eslab qolish, ishlatish bilan fanlarni o’zlashtirish jarayonida, boshqa ko’rinishga o’tkazish yoki formallashtirish amallaridan matematika va fizika darslarida formulalar, tenglamalar va jadvallar tuzib, nusxalash amalidan esa Paint va Word dasturlarida ko’p foydalandingiz. Keyingi darslarimizda axborotlar ustida bajariladigan kodlash va buzish amallari bilan tanishasiz. To’plangan axborotlardan kerak bo’lganda foydalanish uchun ularni saqlab qo’yish kerak. Axborotlar turli xil vositalarda, masalan, kitoblarda, gazetalarda, magnitli tasmalarda, kompyuterlarning esa maxsus vositalarida saqlanadi. Ular axborot tashuvchi vositalar deb ataladi. Shu kabi axborot tashish vositalariga ko’plab misol keltirish mumkin. Axborotni qayta ishlash va uzatish A xborotlarni qayta ishlash deganda bir axborotdan biror-bir amal bajarib boshqa axborotni hosil qilish tushuniladi. Axborotlarni qayta ishlash axborotlarni ko’paytirish va ko’rinishlarini o’zgartirish uchun zarurdir. Axborotlar bilan ishlaganda ham, modda va energiyadagi kabi, ularni to’plash (hosil qilish), uzatish, saqlash, bir ko’rinishdan boshqa, kerakli ko’rinishga o’tkazish kabi jarayonlar amalga oshirilishi mumkin.
IV. Mustahkamlash.
V. Uyga vazifa.
III. Yangi mavzu bayoni: Kompyuter bilan bog‘liq sanoq sistemasi faqatgina ikkilik sanoq sistemasini emas, balki sakkizlik va o‘n oltilik sanoq sistemasini ham o‘z ichiga oladi. Shu sababli sanab o‘tilgan sanoq sistemalari sonlari orasidagi bog‘liqlikni aniqlash muhimdir.Bir sanoq sistemasidagi butun sonni o‘nlik sanoq sistemasida tasvirlash Asosi o‘n bo‘lmagan pozitsiyali sanoq sistemasidagi manfiymas butun sonni o‘nlik sanoq sistemasiga o‘tkazish uchun uni ixcham ko‘rinishidan yoyiq ko‘rinishga o‘tkazish va yig‘indi natijasini hisoblash kifoya. Masalan:
IV. O`tilgan mavzuni mustahkamlash va baxolash: V. Uyga vazifa:
2. a) O`nlik sanoq sistemasidagi 5310 sonini ikkilik sanoq sistemasiga o`tkazing. Javob: 5310 = 1101012 b) Ikkilik sanoq sistemasidagi 10111012 sonini o`nlik sanoq sistemasiga o`tkazing. Javob: 10111012 = 9310 3. Triada kodlash usulidan foydalanib, o`tkazishni bajaring: a) 1111001012 = ?8 111`100`1012 = 7458 b) 65478=?2 65478 = 110`101`100`1112 4. Tetrada kodlash usulidan foydalanib o`tkazishni bajaring: a) 10110110112 = ?16 10`1101`10112 = 2DB b) 1DAE16 = ?2 1DAE16 = 1`1101`1010`11102 5. Bir kitobda 640 ta sahifa bo`lib, har bir sahifa 32 ta satrdan va har bir satr 72 ta belgidan iborat bo`lsa, kitobdagi axborotni 24 Kbt/sek tezlik bilan uzatilganda necha daqiqa vaqt sarflanadi? Yechilishi: Kitobdagi axborot hajmi: 640*32*72= 1 474 560 bayt = 1440 Kbt. Sarflanadigan vaqt: 1440 kbt:24Kbt/sek=60 sek=1daqiqa
III. Uyga vazifa Takrorlash.
IV. Mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar. 1. Internetning WWW xizmatidan foydalanish uchun ishlab chiqilgan qanday dasturlar bor? 2. Web-brauzerlarning asosiy vazifalarini aytib bering. 3. Birinchi Web-brauzer qachon va kim tomonidan ishlab chiqarilgan? 4. Nima sababdan Internet Explorer boshqa brauzerlarga nisbatan ko’proq qo’llaniladi? 5. Internet Explorerni ishga tushirish usullarini amalda ko’rsatib bering. V. Uyga vazifa Mashqlar 1. Chap ustundagi so’zlarni o’ng ustundagi jumlalarga moslab qo’ying.
MS Word | Web-brauzerlar |
Opera | |
MS Internet Explorer | |
MS Paint | Microsoft firmasi dasturlari |
Netscape Navigator | |
AdWiper |
2. Nuqtalar o’rniga o’ng ustundagi mos keladigan so’zlarni joylashtirib ko’chiring.
Birinchi . 1990-yil Tim Berners Li tomonidan ishlab chiqilgan. | Web-sahifa |
Web-brauzerlar . ni ko’rsatishni ta’minlovchi dastur | Tahrir menyusi |
. yordamida qirqib olish, nusxa olish, joylashtirish amallari bajariladi. | Web-brauzer |
Web-sahifa | Elektron pochtalar |
Kelganlar | |
edunet.uz | |
Pochta qutisi | Web-saytlar |
eduportal.uz | |
Qabul qilish |
2. Nuqtalar o’rniga o’ng ustundagi kerakli so’zlarni joylashtirib ko`chiring.
. . . dastur interfeysining ko’rinishini o’zgartirish, shrift o’lchami va xabarlarni saralash usulini tanlash kabi ishlari bajarishga mo’ljallangan | Fayl menyusi |
. . . yordamida elektron pochta orqali xabar yuborish, xabarlarni qabul qilish, dastur parametrlarini o`zgartirish kabi amallar bajariladi | Ko’rinish menyusi |
. . . yordamida asosan yangi xabar hosil qilish, avval hosil qilingan xabarni ochish, xabarni chop etish, dasturdan chiqish amallari bajariladi | Servis menyusi |
Tekshirdim: O`quv ishlari bo`yicha dirеktor O’qituvchi:____________________ o`rinbosari:_________________
SINF | 7”____” | 7”____” | 7”____” | 7”____” |
SANA | ___ – _______201__ yil | ____ – _______201__ yil | ____ – _____201_ yil | ____ – _____ 201__ yil |
Mavzu: Nazorat ishi
Maqsad: O`quvchilarning bilim, ko`nikma va malakalarini aniqlash. I. Tashkiliy davr II. Nazorat ishi topshiriqlarini bajarish. 1. Informatika faniga qachon asos solindi? A) XX asrning 60-yillarida. B) XX asrning 40-yillarida. C) XX asrning 50-yillarida. D) XX asr boshida. 2. „Informatsiya” so’zining ma’nosi? A) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „avtomatlashtirish” degan ma’noni anglatadi. B) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „ma’lumot”, „tushuntirish”, „tavsiflash” degan ma’nolari anglatadi. C) lotincha informatio so’zidan olingan bo’lib, „hujjatlashtirish” degan ma’nolari anglatadi. D) to`g`ri javob berilmagan 3. “Axborot” deganda nimani tushunamiz ? A) barcha sezgi organlarimiz orqali borliqning ongimizdagi aksini yoki ta’sirini, bog’liqlik darajasini. B) kindalik axborotlar C) eshitgan voqealarimiz D) ko`rgan hodisalarimiz. 4. Axborot qanday shakllarda uchrashi mumkin? 1. matn, 2. rasm, 3. chizma, 4.ovoz signallari; 5. radioto’lqinlar; A) 1,2,3; B) 1,2,3,4,5; C) 1,2,3,5; D) 1,4,5; 5. Axborot asosan qanday sifatlarga ega bo`lishi kerak? A) aniqlik, ishonchlilik, cheksizlik; B) takrorlanuvchanlik, ishonchlilik, ma’lum darajada qimmatlilik C) aniqlik, ishonchlilik, ma’lum darajada qimmatlilik; D) aniqlik, ishonchlilik, alohidalik 6. Axborotlar shakliga ko`ra qanday turlarga bo`linadi? A) uzluksiz, uzlukli B) chekli, cheksiz C) tovush, matn D) rasm, chizma 7. Axborotni qayta ishlash uchun qulay bo’lgan belgilar bilan almashtirish jarayoni nima deb ataladi? A) axborotni to`plash B) axborotni kodlash C) axborotni uzatish D) to`g`ri javob berilmagan 8. Analog axborotlar … bo`ladi. A) Uzluksiz B) Uzlukli C) A va B D) to`g`ri javob berilmagan 9. Diskret axborotlar … bo`ladi. A) Uzluksiz B) Uzlukli C) A va B D) to`g`ri javob berilmagan 10. Axborotlar ustida bajariladigan asosiy amallar: … 1. axborotlarni to`plash; 2. axborotlarni qayta ishlash; 3. axborotlarni uzatish. A) 1 B) 2 C) 2va 3 D) 1,2,3 11. Rim raqamlarida 2008 soni qanday yoziladi? A) MM00VIII B)MMVIII C) LLVIII D) CCVIII 12. Ayirishni bajaring: 10102 – 1012 A) 9092 B) 1012 C) 112 D) 1102 13. O`nlik sanoq sistemasidagi 15 sonini ikkilik sanoq sistemasida yozing. A)10112 B) 11112 C) 11012 D) 10012 14. Dastlabki Web-brauzer qachon, kim tomoni-dan yaratilgan? A) 1990 yil, T. Brauzer-Li B) 1990 yil, T. Berners-Li C) 1992 yil, B. Geytis D) 1991 yil, P. Norton 15. Web-sahifalar adreslari hamisha qaysi yozuv-dan boshlanadi? A) html:// B) htpp:// C) http:// D) www:// E) @:// 16. Elektron pochta adresida Web-sahifa adresidan farqli qanday belgi bor? A) @ B) // C) # D) * E) hech qanday 17. Elektron pochtadan qaysi dastur yordamida foydalaniladi? A) Internet-Explorer B) Outlook-Express C) E_mail D) MS Access E) Word 18. Keyinchalik kompyuter viruslarining yaratilishiga turtki bo’lgan dastur muallifi? A) Igor Danilov B) Fred Koen C) Kasperskiy D) Aniq emas 19. Kompyuter viruslari shartli ravishda qanday guruhlarga ajratiladi? A) fayl viruslari; Boot-viruslar; havfli viruslar; tarmoq viruslari. B) fayl viruslari; yangi viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. C) tezkor viruslar; Boot-viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. D) fayl viruslari; Boot-viruslar; makrovinislar; tarmoq viruslari. 20. Kompyuterdagi ma’lumotlarni viruslarda himoya qiluvchi dasturlar … deb ataladi. A) himoya dasturlari B) brauzerlar C) antiviruslar D) doktorlaz