Qonning tarkibi va shaklli elementlari mavzusida biologiyadan dars ishlanma
Boshlangʻich sinf o‘qituvchilari malaka oshirish kursi uchun testlar toʻplami
Va ularning malakasini oshirish hududiy markazi
Mazkur testlar banki boshlangʻich sinf oʻqituvchilari MOK uchun moʻljallangan boʻlib, “Maktabgacha, boshlangʻich va maxsus ta’lim metodikalari” kafedrasining 3-sonli yig’ilishida koʻrib chiqilgan va markazning pedagogik Kengashning 2018 yil “3” yanvar №-1 -sonli yig’ilish qaroriga asosan tasdiqlangan.
Asos: XTVning 2018 yil 29-dekabrdagi 334-sonli buyrug’i.
Tuzuvchilar: B.Atayeva
“Maktabgacha, boshlangʻich va maxsus ta’lim
metodikalari” kafedrasi katta o‘qituvchisi
M.Kulaxmetova
“Maktabgacha, boshlangʻich va maxsus ta’lim
metodikalari” kafedrasi katta o‘qituvchisi
Sh.Boychayeva
“Maktabgacha, boshlangʻich va maxsus ta’lim
metodikalari” kafedrasi katta o‘qituvchisi
N.Mamatkulova
“Maktabgacha, boshlangʻich va maxsus ta’lim
metodikalari” kafedrasi o‘qituvchisi
Boshlangʻich sinf o‘qituvchilari malaka oshirish kursi uchun testlar toʻplami
1. Hozirga kunda jahon pedagogikasida «pedagogik texnologiya» tushunchasiga necha xil tarif berilgan?
d) 9 xil
2. Modulli texnologiyalarga tarif bering ?
*a) еng zamonaviy texnologiya bo‘lib, modul bloklaridan tashkil topgan axborotni tizimli ravishda qayta ishlash va tahlil qilishga, o‘quvchining mustaqil faoliyatiga asoslangan
b) B.K.M. diagnostikasida turli shakllaridan foydalangan holda tashkil etiluvchi yaxlit jarayon
c) modulli texnologiyalar-modul bloklaridan tashkil topgan axborotni tizimli ravishda qayta ishlash va tahlil qilishga, o‘quvchining mustaqil faoliyatiga asoslangan, shakllaridan foydalangan holda tashkil etiladi
d) modulli texnologiyalar-eng zamonaviy texnologiya eng zamonaviy texnologiya bo‘lib, modul bloklaridan tashkil topgan axborotli tizim
d) eng zamonaviy texnologiya bo‘lib, modul bloklaridan tashkil topgan axborotni tizimli ravishda qayta ishlash va tahlil qilishga, o‘quvchining mustaqil faoliyatiga asoslangan
3. Darsga berilgan ta’rifni toping?
*a) dars sinfda aniq maqsad,berilgan vaqt oralig‘ida o‘qituvchi rahbarligida o‘quvchilar uchun o‘quv-tarbiya jarayonining tashkil etilish
b) dars tag‘limiy maqsadni o‘zida jamlagan o‘quv soati
c) dars o‘quvchilarga DTS talabini bajarishlariga yo‘naltirilgan mashg‘ulot
d) dars 6 bosqichdan iborat mashg‘ulot
4. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 187-sonli qarori qachon qabul qilingan?
*a) 2017 yil 6 aprel
b) 2016 yil 16 aprel
c) 2017 yil 17 aprel
d) 2016 yil 7 aprel
5. Umumiy o‘rta ta’limning (UO‘T) tayanch o‘quv rejasi qanday hujjat hisoblanadi?
*a) umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan o‘quv fanlari nomi, o‘quv yuklamasining minimal hajmi hamda ularning sinflar bo‘yicha taqsimoti belgilangan hujjat hisoblanadi
b) umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan o‘quv fanlarining sinflar bo‘yicha taqsimoti belgilangan hujjat hisoblanadi
c) umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan o‘quv fanlari nomi, o‘quv yuklamasining maksimal hajmi hamda ularning sinflar bo‘yicha taqsimoti belgilangan dastur hisoblanadi
d) umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida o‘qitiladigan o‘quv fanlari nomi, o‘quv yuklamasining hajmi hamda ularning sinflar bo‘yicha taqsimoti belgilangan hujjat hisoblanadi
6. UO‘Tning o‘quv dasturi qanday hujjat hisoblanadi?
*a) tayanch o‘quv rejaga muvofiq o‘quv fanlarining sinflar va mavzular bo‘yicha hajmi, mazmuni, o‘rganish ketma-ketligi va shakllantiriladigan kompetensiyalari belgilangan hujjat hisoblanadi.
b) o‘quv fanlarining sinflar va mavzular bo‘yicha hajmi, mazmuni, o‘rganish ketma-ketligi va shakllantiriladigan kompetensiyalari belgilangan hujjat hisoblanad
c) o‘quv fanlarining sinflar va mavzular bo‘yicha hajmi, mazmuni, o‘rganish ketma-ketligi va shakllantiriladigan kompetensiyalari belgilangan hujjat hisoblanadi
d) tayanch o‘quv rejaga muvofiq o‘quv fanlarining sinflar va mavzular bo‘yicha hajmi, mazmuni, o‘rganish ketma-ketligi belgilangan hujjat hisoblanadi
7. Dars jarayoni necha bosqichdan iborat?
d) o‘qituvchi mahoratiga bog‘liq
8. UO‘T muassasalarining dars jadvalini ishlab chiqish uchun qanday hujjat asos hisoblanadi?
*a) tayanch o‘quv reja
b) davlat ta’lim standarti
c) o‘quv yuklamasining sinflar bo‘yicha taqsimoti
d) o‘quv yuklamasining minimal hajmi
9. Boshlang‘ich sinflarda savod o‘rgatsih jarayonida qaysi metoddan foydalaniladi?
*a) tahlil va tarkib metodidan
b) tushuntirish metodidan
c) ko‘rgazmalilik metodidan
d) suhbat metodidan
10. Lingvistik kompetensiya o‘z ichiga nimalarni oladi?
*a) fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyotiga oid
b) fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika
c) fonetika, grafika, orfoepiya
d) orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyotiga oid
11. Unlilar qatorini belgilang.
d) o, i, u, t, sh
12. So‘zlarda tutuq belgisi noto‘g‘ri qo‘yilgan qatorni aniqlang?
*a) al’o, taz’im, tas’ir
b) ma’shal, mas’ul, bid’at
c) e’tiroz, she’r, e’tirof
d) ma’shal, mas’ul, she’r
13. Tutuq belgisi to‘g‘ri qo‘yilgan so‘zlar qatorini belgilang?
*a) san’at, sur’at, qal’a
b) tar’if, ta’qib, mas’uma
c) eti’roz, maq’ul, nash’a
d) eti’roz, maq’ul
14. Boshlang‘ich sinflarda yozma nutq malakalarini rivojlantirish va husnixatga o‘rgatish maqsadini qaysi fan amalga oshiradi?
d) adabiyot
15. Ko‘rgazmali qurolga qo‘yiladigan talablar?
*a) didaktik, metodik, estetik,gigiyenik
b) didaktik, metodik
c) estetik, gigiyenik
d) didaktik va gigiyenik
16. Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifboda nechta harf va harf birikmasi mavjud?
*a) 26 ta harf va 3 ta birikma, 1ta belgi
b) 28 ta harf va 3 ta birikma
c) 30 ta harf va 1 ta belgi
d) 32 ta harf 2 ta belgi
17. UO‘T muassasalarining pedagogik kengashlariga dars jadvalini tuzishda tayanch o‘quv rejadagi umumiy soatlar hajmidan oshmagan holda, ma’lum bir fanlarni chuqurlashtirib o‘qitish maqsadida necha foizgacha o‘zgartirish kiritish huquqi beriladi?
d) 10 % gacha
18. Kichik yozma harflar tutashtirilishiga ko‘ra necha turga bo‘linadi?
*a) 4 guruhga bo‘linadi
b) 3 guruhga bo‘linadi yuqori pastki o‘rta qismidan tutashtiriladi
c) 4 guruhga bo‘linadi yuqori pastki qismidan tutashtiriladi
d) guruhga bo‘linmaydi
19. Diktant so‘zining ma’nosi qaysi variantda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
*a) aytib turmoq, gapirmoq, so‘zlamoq
b) bo‘lim tugaganda o‘quvchilar bilimini tekshirish
c) aytib ko‘riladigan yozma ish
d) olingan bilimlarni sinovchi yozma ish
20. Diktantning maqsadga ko‘ra turi
*a) tekshirish va ta’limiy
b) ta’limiy va izohli
c) saylanma va yod yozuv
d) tekshirish va lug‘at
21. Diktant maqsadga ko‘ra necha turga bo‘linadi?
d) 8 tur
22. Ta’limiy diktant necha turga bo‘linadi?
d) 2
23. 1-2 sinflarda tekshirish diktantlaridagi so‘zlar soni?
*a) 1-sinfda 20-25 so‘z, 2-sinf o‘quv yili 1-yarimida 25-30 so‘z
b) 1-sinfda 20-25 so‘z, 2-sinfda 30-35 so‘z
c) 1-sinfda 10-15 so‘z, 2-sinfda 20-25 so‘z
d) 1-sinfda 15-20 so‘z, 2-sinf 1-yarimida 20-25 so‘z, 2-yarimida 30-35 so‘z
24. A1 standart darajasi qanday nomlandi?
*a) umumta’lim fanlarini o‘rganishning boshlang‘ich darajasi
b) boshlang‘ich darajas
c) 1-4-sinf darajasi
d) boshlang‘ich ta’lim darajasi
25. Bilim nima?
*a) o‘rganilgan ma’lumotlarni eslab qolish va qayta tushuntirib berish
b) o‘quv fani bo‘yicha materiallarni utushntirib berish
c) mavzuga oid DTS talablari
d) mavzuga oid nazariy ma’lumotlar, atama va tushunchalar
26. Alifbe davrida tovush va harflar qanday o‘rgatiladi?
*a) tovush va harflarni o‘rganishdagi izchillik asosida
b) avval unlillar, so‘ngra undoshlar
c) alfavit tartibida
d) osondan qiyinga
27. Savod o‘rganish davrida sinfdan tashqari o‘qish qachon o‘tkaziladi?
*a) haftada 1 marta
c) chorakda bir marta
d) o‘tkazilmaydi
28. Qaysi tovushlar bo‘g‘in hosil qiladi?
*a) unli tovushlar
b) undosh tovushlar
d) sirg‘aluvchi undoshlar
29. Gaplar nimalardan tuziladi?
d) bo‘g‘inlardan
30. Ko‘nikma nima?
*a) o‘rganilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qo‘llay olish
b) o‘rganilgan bilimlarni amalda qo‘llay olish
c) nazariy bilimlarni amalda qo‘llay olish
d) nazariy ma’lumotlarni amalda qo‘llay olish
31. Boshlang‘ich sinflarda insho mazmuniga ko‘ra necha turga bo‘linadi?
d) 5
32. Malaka nima?
*a) o‘rganilgan bilim va shakllangan ko‘nikmalarni notanish vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlar hosil qilish
b) o‘rganilgan bilim va shakllangan amalda qo‘llash
c) nazariy bilimlarni amalda qo‘llash
d) nazariy va amaliy bilim, ko‘nikmalarni amalda qo‘llash va yangi bilimlar hosil qilish
33. A1 standart darajasiga ko‘ra ona tili o‘quv dasturida necha soatni tashkil etadi?
d) 618
34. A1 Qstandart darajasiga ko‘ra ona tili o‘quv dasturida necha soatni tashkil etadi?
d) 618
35. Ona tili bo‘yicha nechta kompetensiyaviy yondashuv belgilangan?
d) 1
36.Tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish, yozish kabilar qaysi kompetensiyani amalga oshiradi?
c) badiiy asarni tahlil qilish
d) Lingivistik
37. Fonetika, grafika, orfoepia, orgarafiya, leksika, grammatika va uslubiyatga oid kompetensiyaviya nomini toping?
d) Badiiy asarni tahlil qilish
38. N utqiy kompetensiyaga ko‘ra 4-sinf yakunida necha so‘zdan iborat diktant yoza oladi?
d) 60-70
39. 1-sinf uchun yaratilgan multimedia ilovali metodik qo‘llanmalar qachon ishlab chiqilgan?
d) 2017-yil
40. 4-sinf uchun yaratilgan multimedia ilovali metodik qo‘llanmalar qachon ishlab chiqilgan?
d) 2016-yil
41. O‘qish fanidan necha yo‘nalishda kompetensiyaviy yondashuvni belgilaydi?
d) 1
42. Adabiy-nutqiy va badiiy asarni tahlil qilish kompetensiyalari qaysi fan yo‘nalishini belgilaydi?
d) ingliz tili
43. A1 standart darajada adabiy-nutqiy kompetensiya bo‘yicha boshlangʻ`ich ta’lim yakunida bir daqiqada nechta so‘zni o‘qiy oladi?
d) 70-80 so‘z
44. A1 standarst darajada adabiy-nutqiy kompetensiya bo‘yicha boshlangʻ`ich ta’lim yakunida kichik hajmdagi nechta she’rni aytib bera oladi?
d) 20-25 ta she’r
45. A1Qstandart darajada adabiy-nutqiy kompetensiya bo‘yicha boshlangʻ`ich ta’lim yakunida bir daqiqada nechta so‘zni o‘qiy oladi?
d) 100 so‘z
46. A1 Q standarst darajada adabiy-nutqiy kompetensiya bo‘yicha boshlangʻ`ich ta’lim yakunida kichik hajmdagi nechta she’rni aytib bera oladi?
d) 100 dan ortiq
47. Prezidentimizning “Kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda targʻibot qilish bo‘yicha kommissiya tuzish to‘gʻrisida”gi farmoyishi qachon imzolangan?
*a) 2017- yil 12- yanvar
b) 2014-yil 19-fevral
c) 2017 yil 6 -aprel
d) 2017-yil 15-mart
48. Kompetensiya nima?
*a) mavjud bilim, koʻnikma va malakalarni kundalik faoliyatda qoʻllay olish qobiliyati
b) bilim o‘rganilgan materiallarni eslab qolish va qayta tushuntirib berish
c) mavjud bilimlarni tanish vaziyatlarda qo‘llay olish
d) o‘rganilgan bilim va shakllangan ko‘nikmalarni notanish vaziyatlarda qo‘llay olish va yangi bilimlarni hosil qilish
49. Alifbo davri o‘rganiladigan tovush va harflar, szlarning va bo‘g‘inlarning tuzilishi, murakkablik darajasiga ko‘ra necha bosqichga bo‘linadi?
d) 5 bosqich
50. Dasturda tez yozish ko‘nikmalari nechanchi sinflarda shakllantiriladi?
d) 2-3 sinflar
51. Husnixatga o‘rgatishning vazifasi?
*a) harf, so‘z, gap va matnni to‘g‘ri va chiroyli yozishni takomillashtirishdir
b) yozuvni o‘rganish jarayonida o‘quvchi tovushning shakli bo‘lgan harfni, so‘z va gapni kitobdan va doskadan to‘g‘ri, husnixat qoidalariga rioya qilib ko‘chirib yozish, yozganlarini tekshira olish va yo‘l qo‘ygan grafik kamchilik hamda xatolarini o‘qituvchi rahbarligida o‘zi tuzata olishi kerak
c) yozuvni o‘rganish jarayonida o‘quvchi tovushning shakli bo‘lgan harfni, so‘z va gapni kitobdan va doskadan to‘g‘ri, husnixat qoidalariga rioya qilib ko‘chirib yozish, yozganlarini tekshira olish va yo‘l qo‘ygan xatolarini o‘zi tuzata olishi kerak
d) so‘z, gap va matnni to‘g‘ri va chiroyli yozishni takomillashtirishdir
52. Husnixat malakalari qachondan takomillashtirib boriladi?
*a) 1-sinfda o‘quv yilining 2-yarmidan boshlab
b) 1-sinfda o‘quv yilining 1-yarmidan boshlab
c) 2-sinfda o‘quv yilining 1-yarmidan boshlab
d) 2-sinfda o‘quv yilining 2-yarmidan boshlab
53. Ijodiy mashqlar qanday o‘tkaziladi?
*a) ijodiy mashqlarda o‘quvchilar o‘zlari erkin ravishda gap tuzadilar
b) gap tuzish uchun mavzu beriladi, o‘quvchilar shu mavzuga mos gap tuzadilar. Narsa rasmi yoki syujetli rasm beriladi, o‘quvchilar rasm asosida bir yoki bir necha gap tuzadilar
c) gap tuzish uchun mavzu beriladi, o‘quvchilar shu mavzuga mos gap tuzadilar
d) narsa rasmi yoki syujetli rasm beriladi, o‘quvchilar rasm asosida bir yoki bir necha gap tuzadilar
54. Sinfdan tashqari o‘qish darslari qanday tashkil qilinadi?
*a) 1-2 sinfda haftada 1-marta, 3-4 siflarda ikki haftada 1marta
b) 1sinfda haftada 2-marta, 3-4 siflarda ikki haftada 1marta
c) 1sinfda 1 2-4 siflarda ikki haftada 1marta
d) 1-sinfda o‘tkazilmaydi 2-4 siflarda haftada 1marta
55. 2 va undan ortiq usul bilan yechiladigan masala turi?
56. Mazmuniga ko‘ra masala turlari?
*a) sodda va murakkab
b) to‘g‘ri va teskari
d) oddiy va sodda
57. Matematika fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan nechta yo‘nalishda DTS talablari belgilangan?
d) 5 ta
58. Matematika fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablari to‘g‘ri belgilangan qatorni toping?
*a) matematika mazmuniga oid umumiy kompetensiya va kognitiv kompetensiya
b) matematika mazmuniga oid umumiy va xususiy kompetensiya
c) matematika mazmuniga oid umumiy kompetensiya, mustaqil ijodiy fikrlash
d) matematikaga oid umumiy kompetensiya, kognitiv va mustaqil ijodiy fikrlash
59. Qisqa shart tuzishdan maqsad?
*a) o‘quvchi masalani aniq mohiyatini tushunadi
b) qisqa yozuv shart emas
c) masala yechimini topish tezlashad
d) vaqt kam sarflanadi
60. “Berilgan sonlarni va eng sodda kasrlarni o‘qiydi, yozadi, taqqoslay oladi, tartibga solib, turli ko‘rinishlarda tasvirlay oladi” A1 darajasi qaysi kompetensiyani o‘z ichiga oladi?
*a) matematika mazmuniga oid umumiy kompetensiya
b) kognitiv kompetensiya
c) kognitiv mustaqil fikrlash kompetensiyasi
d) kognitiv , ijodiy fikrlash kompetensiyasi
61. Ikki va undan ortiq amaliy misollar qanday bajariladi?
b) bir yo‘l bilan javobi chiqarilad
d) tenglama asosida
62. Matematika darsi haftasiga necha soatni tashkil etadi?
63. Matematika o‘qitish metodikasining tadqiqot metodlari?
*a) induksiya, deduksiya, anologiya
b) og‘zaki,amaliy, interfaol
c) amaliy metodlar
d) interfaol
64. O‘quvchilar tafakkurini charxlashga yo‘naltirilgan masala turi?
d) ikki va undan ortiq usulli masala
65. Noma’lum sonni topish yo‘naltirilgan ifoda?
d) misol
66. Tabiatshunoslik fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan nechta yo‘nalishda DTS talablari belgilangan?
d) 5 ta
67. Tabiatshunoslik fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablarining birinchi yo‘nalishi qanday nomlandi?
*a) tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi
b) globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish kompetensiyasi
c) geografik obyektlar, joy nomlarini to‘g‘ri qo‘llay olish kompetensiyasi
d) tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kompetensiyasi
68. Tabiatshunoslik fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablarining ikkinchi yo‘nalishi qanday nomlandi?
*a) geografik obyektlar, joy nomlarini to‘g‘ri qo‘llay olish kompetensiyasi
b) tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi
c) tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish
d) globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish kompetensiyasi
69. Tabiatshunoslik fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablarining uchinchi yo‘nalishi qanday nomlandi?
*a) globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish kompetensiyasi
b) tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish
c) geografik obyektlar, joy nomlarini to‘g‘ri qo‘llay olish kompetensiyasi
d) tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kompetensiyasi
70. Tabiatshunoslik fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablarining to‘rtinchi yo‘nalishi qanday nomlandi?
*a) tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kompetensiyasi
b) tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy jarayon hamda hodisalarni kuzatish, aniqlash, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi
c) geografik obyektlar, joy nomlarini to‘g‘ri qo‘llay olish kompetensiyasi
d) globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish kompetensiyasi
71. Tasviriy san’at turlari to‘g‘ri yozilgan qatorni belgilang?
*a) grafika,rangtasvir, haykaltaroshlik,me’morlik xalq amaliy can’ati, dizayn
b) grafika, rangtasvir, haykaltaroshlik, me’morlik,xalq amaliy san’ati
c) miniatyura, grafika, haykaltaroshlik, me’morlik, nafis san’at
d) grafika, haykaltaroshlik,miniatyura, xalq amaliy san’ati, dizayn
72. O‘quvchilarni bir xil saviyada, bir xil yoshda, bilimi jihatidan ham teng bo‘lgan jamoani boshqarib turuvchi pedagog?
d) pedagog
73. Maktabda o‘quvchilarga tarbiya …………….ning ishlari orqali beriladi?
d) Pedagog
74. Sinf rahbari maktab ma’muriyati bilan birgalikda kimlar bilan hamkorlikda tarbiyaviy ishlarni olib boradi?
*a) mahalla jamoasi, ota-onalar
d) yoshlar ittifoqi
75. Ota-onalar e’tiborini tarbiyaning biror muammosiga jalb etish maqsadida o‘tkaziladigan tarbiyaviy tadbir nomi?
d) uchrashuvlar
76. Paradigma so‘zining ma’nosi?
*a) yunoncha “paradeigma” – misol, namuna
b) grekcha ” paradeigma” – masala
c) “paradeigma” – inglizcha misol keltirish
d) “paradeigma” – italyancha namunalar ko‘rsatish
77. An’anaviy-konservativ paradigma nimani asoslaydi?
*a) bilim paradigmasi
b) pedagogik paradigma
c) psixologik paradigma
d) ratsionalistik (bixevioristik) paradigma
78. Ta’lim olish, taraqqiyot va madaniyatning eng muhim elementlarini avloddan-avlodga yetkazish qaysi paradigmaning maqsadiga kiradi?
*a) bilim olish paradigmasi
b) pedagogik paradigma
c) psixologik paradigma
d) ratsionalistik (bixevioristik) paradigma
79. Qaysi paradigma diqqat markazida ta’lim mazmuni emas, balki o‘quvchilar tomonidan turli bilimlarni o‘zlashtirilishini ta’minlovchi samarali usullari yotadi?
*a) ratsionalistik paradigma
b) pedagogik paradigma
c) psixologik paradigm
d) bilim paradigma
80. Kompetensiyalar qanday turlarga bo‘linadi?
*a) tayanch va fanga oid umumiy kompetensiyalar
b) boshlang‘ich va umumiy kompetensiyalar
d) tayanch va umumiy kompetensiyalar
81. O‘qish fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan nechta yo‘nalishda DTS talablari belgilangan?
d) 5 ta
82. O‘qish fani bo‘yicha kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS talablari to‘g‘ri belgilangan qatorni toping?
*a) adabiy-nutqiy kompetensiyalar, badiiy asarni tahlil qilish kompetensiyasi
b) nutqiy kompetensiya, badiiy asarni tahlil qilish kompetensiyasi, badiiy asarni tahlil qilish kompetensiyasi
c) nutqiy kompetensiya, adabiy-nutqiy va lingivistik kompetensiya
d) adabiy-nutqiy kompetensiyalar, nutqiy kompetensiyalar
83. O‘zbekiston Respublikasining davlat tili ekanligidagi Qonun qachon qabul qilindi?
*a) 1989 yil 21 oktabr
b) 1990 yil 21oktyabr
c) 1991 yil 21oktyabr
d) 1989 yil 12oktyabr
84. Orfoepiya bo‘limida nimalar o‘rganiladi ?
*a) to‘g‘ri talaffuz
d) publitsistika
85. Yopiq bo‘g‘inli so‘zni aniqlang?
d) lola
86.Harakatga doir masalalar deb qanday masalalar tushuniladi?
*a) masofa, vaqt, tezlik orasidagi bog’lanishni ifodalovchi masalalar
b) biror jism harakatini ifodalovchi masalalar
c) biror hodisaning vaqtini topish talab qilinadigan masalalar
d) jism, harakat yo’nalishini ifodalovchi masalalar
87. Interfaol so’zining ma’nosi?
*a) ingliz tilidan olingan “Inter” – bu o’zaro, “act” – harakat qilmoq
b) ans. tilidan olingan bo’lib “intir” – yetti, “act” – qator
c) grek.tilidan olingan bo’lib “inter” – harakat, “Akt” – qilmoq
d) lotin tilidan olingan bo’lib “inter” – to’rt, “akt” – qator
88. Butunning bitta yoki bir nechta teng ulushlaridan tuzilgan son qanday son deyiladi?
*a) ulush deyiladi
b) kasr son deyiladi
c) bir xil suratli son deyiladi
d) bir xil maxrajli son deyiladi
89. O‘nli kasrlar va ular ustida amallarni kim kashf etgan?
*a) Gʻiyosiddin Jamshid
c) Muhammad Taragʻay Ulugʻbek
d) Nasriddin Tusiy
90. Tolerantlik so’zining ma’nosi nima?
d) bardosh,intilish
91. Pedagogik jarayonlarga nimalar kiradi?
*a) motiv, jarayon, natija
b) motiv, metod, jarayon
c) jarayon, boshqaruv, metod
d) natija, metod
92. Uy vaifasini tekshirish darsning qanday bosqichi hisoblanadi?
d) ixtiyoriy
93. “Klaster” so’zining manosi?
d) bo’lak
94. So’z turkumlariga oid tahlil qanday tahlil deb ataladi?
*a) morfologik tahlil
b) fonetik tahlil
c) leksik tahlil
d) sintaktik tahlil
95. “Baliq skleti” texnologiyasi yakunida nima chiqariladi?
d) natija
96. Texnologiya so’zining lug’aviy manosi nima?
*a) “texnologiya” yunoncha ikki so’zdan olingan bo’lib) – “texnos” (techne) – mahorat, sanat va “logos” (logos) – fan, ta’imot so’zlaridan tashkil topgan
b) “texnologiya” inglizcha ikki so’zdan olingan bo’lib – sanat va fan, ta’imot so’zlaridan tashkil topgan
c) “texnologiya” grekcha ikki so’zdan olingan bo’lib – “texnos” qobiliyat ta’imot so’zlaridan tashkil topgan
d) “texnologiya” lotincha so’zdan olingan bo’lib – mahorat, sanat va istedod degan manoni anglatadi
97. O’z-o’zini baholashga yo’naltirilgan metod?
d) tushunchalar tahlili
98. Innovasiya bu – …?
*a) innovasion (inglizcha innovasion) – yangilik kiritish, yangilik yaratish demakdir
b) innovasion (grekcha innovasion) – ijodiy fikrlash demakdir
c) innovasion (ispancha innovasion) – izlanish yangicha fikrlash demakdir
d) innovasion (lotincha innovasion) – kashf qilmoq demakdir
99. Ulushlar deb nimaga aytiladi?
*a) butunning teng bo‘laklari ulushlar deyiladi
b) bir butun ulush deyiladi
c) butunning yarmi teng bo‘laklari ulushlardir
d) ulush bu kasr
100. Geometrik jismlar to‘gʻri ko‘rsatilgan qatorni ko‘rsating?
*a) kub, konus, silindr, piramida
b) uchburchak, kub, silindr
c) kvadrat, to‘rtburchak, doira
d) to‘rtburchak, kub, kvadrat
Qonning tarkibi va shaklli elementlari mavzusida biologiyadan dars ishlanma
2. Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni qonning tarkibi va shaklli elementlari haqidagi bilim va ko`nikmalarini rivojlantirish.
3. Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning mavjud bo`lgan bilimlari rivojlanadi, shaxsiy gigiena qoidalariga rioya qilishlari to`g`risida bilim va ko`nikmalari shakllanadi.
2. Metod: Oddiy test, “Klaster”. “Biologik mashq”, “Blis-so`rov”, “Moychechak”.
3. Darsni jihozlash: didaktik material, jadval,
4. Baholash: reyting tizimi(5 ball)
Qon plazmasi. Qon plazmasi tarkibida oqsillar, yog`lar, uglevodlar, miniral tuzlar, gormonlar, fermentlar, antitelolar bo`ladi. Plazma tarkibida o`rtacha 90-92% suv, 7-8% oqsillar, 0,9% tuzlar, 0,1% glukoza, 0,8% yog` bo`ladi.
Eritrotsitlar(qizil qon tanachalari) Eritrotsitlar suyaklarning ko`mik qismida hosil bo`ladi. Ular o`rtasi ozroq botiq yumoloq shaklga ega. 1mm 3 qonda 4-6 million, o`rtacha 5 million dona eritrotsit bo`ladi.
Leykotsitlar (oq qon tanachalari)Leykotsitlar
yadroli qon hujayralari bo`lib ular granulotsitlar (donador) va agronulotsitlarga (donasiz) bo`linadi.
Mavzuga oid yangi malumotlar to`playdi, darsiga yangi texnologiyalarni olib kiradi, qonning shakilli elementlari haqida qiziqarli malumotlar, qonning foydali tomonlari to`g`risida malumotlar beradi, gigiyena qoidalariga rioya qilishga unqaydi.
Qonning shakilli elementlarining tuzilishi, ularning inson hayotidagi o`rni to`g`risida yangi malumotlar bazasiga ega bo`ladi.
1. O`tgan darsni tashkil qiladi va o`zini baholaydi.
2. Kelgusida shu mavzuni o`tish uchun yangi g`oya va istaklarini belgilab oladi.
3. Shu mavzuga oid internet sahifalaridagi yangi malumotlarni to`playdi.
Odam organizmidagi qonning tarkibiga diqqatini qaratadi, etiborli bo`ladi, shakilli elementlarning nomi inson hayotida qanchalik muhim ekanligi haqidagi malumotlari bilan o`rtoqlari, do`stlari bilan malumot almashinadi.
1-Nazorat topshirig`: “Moychechak”
2-Nazorat topshirig`I: “Oddiy test”
3-nazorat topshirig`i: `”Blis-so`rov”
O`tilgan mavzuni so`rash texnologiyalari bilan tanishadilar va bajaradilar
2.Eritrotsitlar (qizil qon tanachalari)
3.Leykotsitlar (oq qon tanachalari)
Yangi mavzu va uning rejasini daftariga yozib oladilar. O`qituvchi hamkorligida yangi mavzuni o`zlashtiradilar.
4-nazorat topshirig`i: “Klasster”
2.Uyga vazifani tushuntiradi va uni kundaliklariga yozib olishini ta’minlaydi.
2-Bosqich. O`tilgan mavzuni so`rash va xulosalash.
1-Nazorat topshirig`I: “Moychechak”
O`qituvchi na’munasi
Moychechakni qaysi barglari sarg’ayganligini o`quvchilar topishi kerak. Bu uchun moychechak yaproqlaridan noto`g`ri javobini aniqlash kerak. O`quvchilar noto`g`ri javoblarini topib moychechakning ana shu barglari sarg`ayadi deydi.
3-nazorat topshirig’i. “Blis-so`rov”
| T/r | O`qituvchi na`munasi | O`quvchi na`munasi |
| 1. | Qon qanda funksiyalarni bajaradi? | |
| 2. | Qonning osmotik bosimi? | |
| 3. | Qonning necha %ini osh tuzi tashkil etadi? | |
| 4. | Qonning ichki muhiti qanday? | |
| 5. | Ovqat tarkibidagi oziq moddalar dastlab qayerga so`riladi? | |
| 6. | Qonning yopishqoqligi nechaga teng? | |
| 7. | Organizmdagi zararli moddalar qon orqali qaerga chiqarilib yuboriladi? |
Bu metod tezkor savol javob ham deyiladi. Savollar va javoblar qisqa va aniq bo`lishi kerak. Bu metodda o`quvchilar tez fikrlashga o`rganadi.
3-bosqich: Yangi mavzu bayoni
Mavzu bayoni: Qon organizm ichki muhitining bir qismidr. Qon organizmning hujayra tashqarisidagi, tomirlar ichidagi suyuqlik hisoblanadi. Qon odam tana massasining o’rtacha 7% ini tashkil qiladi, shundan qon plazmasi tana massasining 4,5-5%ini tashkil etadi.Qonning solishtirma massasi suvnikiga nisbatan bir oz kattaroq-1,050-1,060ga teng. Qon plazmasining solishtirma massasi 1,025-1,034, shaklli elementlarining solishtirma massasi 1,090ga teng. Qonning yopishqoqligi 5,0ga teng, qonning yopishqoqligi oqsil moddalar, shaklli elementlar va eritrotsitlar miqdoriga bog’liq. Qonning osmotic bosimi 7,6-8,1 atm ga teng. Qon osmotik bosimining nisbiy doimiyligi ayirish organlarining faoliyati orqali boshqariladi.Qon ikki qismdan iborat: qon suyuq holatdagi biriktiruvchi to‘qima bo‘lib, murakkab tarkibli suyuq hujayralararo modda, ya’ni plazma va bir-biriga taqalmay turadigan hujayralar, qon shaklli elementlaridan iboratdir. Qon umumiy hajminining 55-60% ini qon plazmasi va 40-45% ini shaklli elementlari tashkil etadi. Qoning o’rtacha miqdori katta odamlarda 5L bo’ladi.Qon plazmasida 91% suv, 7% oqsillar, 0,7% yog‘lar, 0,1% qand, ya’ni glyukoza, 0,9% mineral tuzlar bo‘ladi, qonning qolgan qismini gormonlar, vitaminlar, aminokislotalar, moddalar almashinuvi mahsulotlari tashkil etadi . Qon hamda qon plazmasi odam tanasi hujayralarining oziqlanishida, ulardagi barcha hayotiy jarayonlar normal o’tishida va organizmni yuqumli kasalliklardan saqlishda muhim ahamiyatga ega.Qonning shaklli elementlariga eritrositlar, leykositlar va trombositlar kiradi. Ular qonnig quyuq qismi hisoblanadi.
Eritrositlar(qizil qon tanachalari) suyaklarning ko’mik qismida hosil bo’ladi. Ular o’rtasi ozroq botiq yumaloq shaklga ega. 1mm 3 qonda o’rtacha 5 ml dona eritrositlar bo’ladi, ular 120 kun yashaydi. So’gra jigar va toloqda parchalanadi, parchalangan eritrositlardan ajralgan temir moddasi suyak ko’migida yosh eritrositlar hosil bo’lishi uchun sarflanadi. parchalangan eritrositlarning gemoglabini tarkibidagi gem moddasi jigarda biluribin moddasiga aylanib, o’t suyuqligi hosil bo’lishi uchun sarflanadi. Erit6rositlarpning asosiy vazifasi organizmning barcha to’qima va organlarini kislorod bilan ta’minlash.
Leykositlar (oq qon tanachalari) yadrosining shakli va bo’yalishiga qarab 3 guruhga : monositlar- bur yadroli yirik leykositlar, limfositlar-bir yadroli monositlardan kichik, granulositlar- yadrosi ko’p shaklli.1 mm 3 qonda 6-8 ming dona leykositlar bo’ladi, 2-5 kun yashaydi. Ular suyak ko’migida va taloqda hosil bo’ladi, asosiy vazifasi organizmni yuqumli kasalliklardan himoya qilish.
Trombositlar(qon plastinkalari) suyaklarning ko’migida va taloqda hosil bo’ladi. 1 mm 3 qonda 300-400 ming dona bo’ladi, 2-5 kun yashaydi. Trombositlarning asosiy vazifasi qonning ivishini ta’minlash