Davronbek s blog

Жами 54 минг мисрадан иборат Навоийнинг «Хамса»си 1483-1485 йилларда ёзилган бўлиб, беш достондан иборат. Улар қуйидагилар:

Alisher Navoiy ijodining yuksak choʻqqisi «Xamsa» asari

Alisher Navoiy ijodining yuksak choʻqqisi «Xamsa» asari (1483-85)dir, shoir birinchilardan boʻlib, turkiy tilda toʻliq «Xamsa» yaratdi va turkiy tilda shunday koʻlamdor asar yozish mumkinligini isbotlab berdi.

«Xamsa» tarkibiga «Hayratul-abror», «Farhod va Shirin», «Layli va Majnun», «Sabʼai sayyor», «Saddi Iskandariy» kabi dostonlar kiradi.

«Hayratul-abror»da hamd, munojot, naʼt, hayrat boblaridan keyin shoirning Yaratganga, borliqqa, tabiatga, insonga boʻlgan falsafiy, ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, ilmiy, maʼrifiy, axloqiy va estetik munosabati aks ettirilgan. Podshoh bilan ulusning insonlik nuqtai nazaridan ayirmasiz, farqsizligini, podshohning hunar, axloq, adl, insof, mantiq, taqvo yoʻlida ulusdan oʻta olmaganini anglatish bilan oʻzining adolatli shoh haqidagi qarashlarini anglatadi.

«Farhod va Shirin»da qahramonlar sevgi sarguzashtlari orqali insonning tarix va kelajak oldidagi vazifasini belgilaydi, insonlik faqat muhabbatda emas, balki oʻsha sharafli nomning himoyasi orqali ekanini uqdiradi. Sharq tarixidagi Xusrav va Shirin voqeasini badiiy jihatdan qayta ishlab, Farhod orqali oʻzining komil inson haqidagi qarashlarini ifoda qilgan. Navoiy dostoni orqali Firdavsiy, Nizomiy, Dehlaviy anʼanalari yangilangan boʻlsa, undan keyin bu syujet turk mumtoz adabiyotining oʻzak muammolarini hal etishda asosiy oʻrin tutdi va bu yoʻnalishda Ahmad rizvon, Jaliliy, Harimiy, Bafqiy, Urfi Sheroziy, Lamiiy, Nizoriy v.b. dostonlari yaratildi.

«Layli va Majnun» dostonida arab ertaklari orqali maʼlum syujet oʻzining tugal shaklini topdi, unda ishq falsafasi betakror uslubda ifoda qilindi. Keyinroq yaratilajak Fuzuliy, Andalib, Sayqaliy dostonlari uchun maʼnaviy zamin boʻldi. «Xamsa» tarkibidagi «Sabʼai sayyor» va «Saddi Iskandariy»da shohlik bilan bogʻliq masalalarni birinchi oʻringa olib chiqdi. Bu dostonlar xamsanavislik anʼanasida oʻzining ijtimoiy-siyosiy xarakteri va originalligi bilan ajralib turadi. «Xamsa»ga ustoz Abdurahmon Jomiy (1414—1492) yuqori baho berdi.

OʻR FA ShI qoʻlyozmalar fondida 15-20 asrlarda koʻchirilgan 166 qoʻlyozma saqlanadi. Ulardan 84 tasida beshlikning hamma dostonlari berilgan.

«Xamsa» haqida xorijiy olimlar A.Vamberi, J.Malokolin, F.Richard, L.Vari, Y.Ekman, E.Partele; rus tadqiqotchilari I.Krachkovskiy, V.Bartold, E.Bertels, Konrad, B.Jirmunskiy, A.Yakubovskiy, A.Semyonov; turk olimlari F.Koʻprulu, A.S.Levend, K. Eraslon; ozar olimlari H. Arasli, G. Aliev; oʻzbek olimlari Fitrat, I.Sulton, V.Zohidov, A.Qayumov, T.Jalolov, S.Nazrullaeva, A.Abdugʻafurov, M.Hakimov, S.Hasanov v.b. ishlari maʼlum.

OʻzMUda «Xamsa»ni tadqiq etish borasida B.Qosimov, B.Akrom, H.Boltaboev, A.Erkinov, D.Farmonova tadqiqot ishlari olib bormoqdalar.

Alisher Navoiy xamsa asari haqida
Bobur ijodining olmos jilolari
XAMSA
“Xamsa”ning yangi talqini
“Xamsa”da Iskandar va Xizr obrazlari
“Xamsa” va qissa

Davronbek’s blog

Ё аслинг каби кўрин, ё кўринганинг каби бўл. Ж.Румий

Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда!

Бугун ўзбек интернети яна бир катта манба билан бойиди.
Алишер Навоийнинг «Хамса» асари илк бор онлайн оламга тўлиқ жойланди.
Марҳамат азизлар, буюк шоиримизнинг маънавият гулшанидан баҳраманд бўлинг:

Жами 54 минг мисрадан иборат Навоийнинг «Хамса»си 1483-1485 йилларда ёзилган бўлиб, беш достондан иборат. Улар қуйидагилар:

1. «Ҳайрат ул – аброр» («Яхши кишиларнинг ҳайратланиши»). Асар 7976 мисра (3988 байт) бўлиб, 64 боб, 20 мақолатдан иборат. Булардан 21 боби муқаддима, 40 боби — 20 мақолат ва 20 ҳикоя ҳамда масал, сўнгги уч боби эса асар хотимасидир. «Ҳайрат ул – аброр» 1483 йилда арузнинг сариъ баҳрида ёзилган бўлиб, анъанавий муқаддима – «ҳамд ва наът» билан бошланади.

Алишер Навоий. Ҳайратул-аброр

2. «Фарҳод ва Ширин». Асар 1484 йилда ёзилган бўлиб, 59 боб, 5782 байтдан иборат. Бу мавзу аслида эски бўлиб, муайян тарихий шахсларга бориб тақалади.

Алишер Навоий. Фарҳод ва Ширин

3. «Лайли ва Мажнун». Бу асар ҳам 1484 йилда ёзилган бўлиб, у 36 боб, 3622 байтдан иборат. Бу достон севги ҳақидаги достонлар орасида энг ғамгин ва дардли асардир.

Alisher Navoiy. Layli va Majnun

Muallif: Alisher Navoiy
Hajmi: 1,20 Mb
Fayl tipi: pdf, zip
Saqlab olish
Онлайн мутолаа

4. «Сабъаи Сайёр» («Етти сайера»). Асар 1484 йилда ёзилган бўлиб, 38 боб, 5000 байтдан иборат. “Сабъаи сайёр” асари “ҳикоя ичида ҳикоя” усулида ёзилган.

Alisher Navoiy. Sab’ai sayyor

Muallif: Alisher Navoiy
Hajmi: 18,6 Mb
Fayl tipi: pdf, zip
Saqlab olish
Онлайн мутолаа

5. «Садди Искаидарий» («Искандар девори»). Бу асар 1485 йилда ёзилган бўлиб, 89 боб, 7215 байтдан иборат. У «Хамса» достонлари ичидаги ҳажм жиҳатидан энг каттасидир.

Alisher Navoiy. Saddi Iskandariy

Muallif: Alisher Navoiy
Hajmi: 12,4 Mb
Fayl tipi: pdf, zip
Saqlab olish
Онлайн мутолаа

2 thoughts on “ Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда! ”

Dilnoza Almardonova says:

Thanks for the great moral help. I have been searching for Navoi’s Lyrics for along time on the Net. Thanks for your help.

Alisher navoiy xamsa asari kitobi

Saytimizdagi elektron kitoblarni 3 usulda o’qish mumkin: kitobxon mobil ilovasi, kitobxon windows dasturi yoki onlayn sayt orqali

Kitobni qanday sotib olish mumkin?

Ketma-ketlik bo‘yicha tavsiya: saytda qanday ro’yxatdan o’tish, saytdagi shaxsiy hisobni qanday to’ldirish mumkin, kerak bo’lgan kitob uchun qanday to’lovni amalga oshirish

Siz muallifmisiz?

Hurmatli mualliflar: Saytimizda asarlaringiz joylashtirilishini (yoki saytdan o‘chirilishini) istasangiz biz bilan shartnoma tuzish uchun bog‘lanishingizni so‘raymiz.

Savol-javoblar

Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.

Xamsa

Ko‘rganlar, jami:
Nashr yili:
ISBN raqami:

Kitob mahsulotlarining xarakteristikalari, yetkazib berish shartlari, tashqi ko’rinishi va rangi haqidagi ma’lumotlar faqat ma’lumot uchun mo’ljallangan va joylashtirilgan paytda mavjud bo’lgan eng so’nggi ma’lumotlarga asoslanadi.

Elektron kitob
E’tibor bering “Sotib olingan kitoblar qanday o’qiladi?” bo’limi bilan tanishib chiqing!

Buyurtma berish uchun, avtorizatsiyadan o’ting

Do‘stlarizga tavsiya eting

Annotatsiya
Fikr va mulohazalar

Mazkur kitobda Alisher Navoiy «Xamsa»sidagi barcha dostonlarning mazmuni bayon qilingan. Ularda shoir tomonidan tasvirlangan turli voqea-hodisalar aks ettirilgan, faqat kirish qismlari, me’yoridan cho‘zilib ketgan manzaralar, monologlar biroz qisqartirilgan. Ushbu Navoiy doston-larining nasriy talqinini o‘qib chiqib alloma shoirimizning turkiy she’riyatning gultoji hisoblanmish «Xamsa» she’riy dostonlarini anglab olishingizga yordam beradi, deb o‘ylaymiz.

Davronbek s blog

Alisher Navoiy ijodining yuksak choʻqqisi «Xamsa» asari

Related Posts:

Davronbek’s blog

Ё аслинг каби кўрин, ё кўринганинг каби бўл. Ж.Румий

Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда!

2 thoughts on “ Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда! ”

Leave a Reply Cancel reply

Мавзулар

Сўнгги киритмалар

Мулоҳазалар

Архив

Alisher navoiy xamsa asari kitobi

Kitobni qanday sotib olish mumkin?

Siz muallifmisiz?

Savol-javoblar

Xamsa

Davronbek s blog

Alisher Navoiy ijodining yuksak choʻqqisi «Xamsa» asari

Related Posts:

Davronbek’s blog

Ё аслинг каби кўрин, ё кўринганинг каби бўл. Ж.Румий

Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда!

2 thoughts on “ Алишер Навоий «Хамса»си Интернетда! ”

Leave a Reply Cancel reply

Мавзулар

Сўнгги киритмалар

Мулоҳазалар

Архив

Alisher navoiy xamsa asari kitobi

Kitobni qanday sotib olish mumkin?

Siz muallifmisiz?

Savol-javoblar

Xamsa

Related posts: