11 Arxitektura bo yicha kitoblar bilan tanishish
Saytimizdagi elektron kitoblarni 3 usulda o’qish mumkin: kitobxon mobil ilovasi, kitobxon windows dasturi yoki onlayn sayt orqali
Arxitektura oid kitoblar
Saytimizdagi elektron kitoblarni 3 usulda o’qish mumkin: kitobxon mobil ilovasi, kitobxon windows dasturi yoki onlayn sayt orqali
Kitobni qanday sotib olish mumkin?
Ketma-ketlik bo‘yicha tavsiya: saytda qanday ro’yxatdan o’tish, saytdagi shaxsiy hisobni qanday to’ldirish mumkin, kerak bo’lgan kitob uchun qanday to’lovni amalga oshirish
Siz muallifmisiz?
Hurmatli mualliflar: Saytimizda asarlaringiz joylashtirilishini (yoki saytdan o‘chirilishini) istasangiz biz bilan shartnoma tuzish uchun bog‘lanishingizni so‘raymiz.
Savol-javoblar
Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.
Arxitektura
Ko‘rganlar, jami:
Nashr yili:
ISBN raqami:
Kitob mahsulotlarining xarakteristikalari, yetkazib berish shartlari, tashqi ko’rinishi va rangi haqidagi ma’lumotlar faqat ma’lumot uchun mo’ljallangan va joylashtirilgan paytda mavjud bo’lgan eng so’nggi ma’lumotlarga asoslanadi.
Elektron kitob
E’tibor bering “Sotib olingan kitoblar qanday o’qiladi?” bo’limi bilan tanishib chiqing!
Buyurtma berish uchun, avtorizatsiyadan o’ting
Do‘stlarizga tavsiya eting
- Annotatsiya
- Fikr va mulohazalar
Ushbu dаrslikning mаqsаdi–tаlаbаlаr binоlаrni lоyihаlаsh аsоslаri vа qurish mеtоdikаsi hаmdа zilzilаviy hududlаrdа turаr-jоy, jаmоаt vа sаnоаt binоlаrining turli хil turlаrini ishlаb chiqishdа vujudgа kеlаdigаn аsоsiy mаsаlаlаrning mе’yoriy tаlаblаri vа ulаrni lоyihаlаsh mеtоdlаri bilаn tаnishtirishdаn ibоrаt. Dаrslik zilzilаviy hududlаrdа turаr–jоy vа jаmоаt hаmdа sаnоаt binоlаrini qurishdа ishlаtilаdigаn kоnstruktiv tizim vа elеmеntlаrning tiplаshtirilgаn sеriyalаrigа аsоslаngаn mаtеriаllаrdаn tuzilgаn bo‘lib, undа g‘isht dеvоrli, yirik pаnеlli, kаrkаs pаnеlli vа hаjm blоkli binоlаrning lоyihаlаsh qоidаlаri ko‘rib chiqilgаn.
Chizmаlаrdа tаsvirlаngаn mоntаj tugunlаri vа dеtаllаri tushuntirib, izоhlаb bеrilgаn.
11 Arxitektura bo’yicha kitoblar bilan tanishish
Oddiy hunarmandchilikni o’qish va o’qish uchun etarlicha yoshga etadigan bolalar bino va uy dizaynlari haqida qiziqarli va ta’limiy kitoblarga tayyor bo’lishi mumkin. Umumiy tajriba uchun, bolani fikrlarni ishga solishga imkon beradigan faoliyat bilan jimgina o’qish vaqtini birlashtirish. Kichkina bolalar uchun me’morchilik va muhandislik haqidagi buyuk kitoblar ba’zi birlari uchun ko’proq mos kelishi mumkin, ammo quyidagi kitoblar biz yashayotgan “qurilgan muhit” ni o’rganish uchun ajoyib boshlanish nuqtasi bo’lishi mumkin.
01dan 11gacha
Muallif Barbara Beck bu kitobni yozgan haqiqiy, tirik me’mor, chunki u 8 yoshda bo’lganida kerak edi. Dizayn va qurilish tarixi, mimarlar tomonidan ishlab chiqilgan turli xil “rejalar” va qanday tushunchalar haqiqatga aylantirilayotganligi haqida hikoya qiladi. Ushbu kitobni “Bilim Ilhom Guy” tomonidan mashhur DVD-videolar bilan birga sotib oling va sizni xabardor qilish va ilhomlantirish uchun ajoyib vositangiz bor.
02/11
Princeton Architectural Press fransuz yozuvchisi, dizayner va illyustrlovchi Didier Kornil tomonidan chop etilgan “axborot rasm kitoblarini” nashr etishda davom etmoqda. Eng jozibali kitob kim tomonidan yaratilgan bo’lishi mumkin ? Zamonaviy uylar. Zamonaviy uy-joylar va ularning me’morlariga kirish , ushbu kitob siz yashab turgan uyni tasvirlamasligi mumkin, lekin Cornilning tanlovlari, xususan, Pritsker laureati Shigeru Banning karton uyini o’z ichiga oladi.
Bu kimni yaratgan? kitoblar yoshlarga osonroq sotilishi mumkin: Skyskreparatorlar: Osmon va osmono’par binolarga kirish va ularning ko’prigi: O’nta Buyuk Ko’prik va ularning Dizaynerlariga kirish. Ko’prik va osmono’par kimni yoqtirmaydi?
03/11
Qanday qilib ular chayqalishadi? Baliq kabi! Philip M. Isaacson tomonidan kitobning bu qimmatbaho asarlari qo’rquv va ilhom uchun yaratilgan, lirik tilni gullab-yashnab, batafsil fotosuratlar bilan birlashtiradi. Yosh kitobxonlar mashhur binolarni go’zallik va xarakterga ega bo’lgan noyob xususiyatlar uchun minnatdorchilikka ega bo’ladilar.
04/11
AQSh uylari arxitekturasining bolalar uslubi va uslubi bo’yicha qo’llanma , ushbu 112 sahifali kitob Wiley tomonidan chop etilgan 170 ta rangli chizilgan va o’ttizdan ziyod uy uslubining tavsiflari mavjud. Muallif Patrisiya Braun Glenn nima uchun uylar ma’lum xususiyatlarga ega bo’lishini tushuntiradi, shuningdek, bolalar tarixiy uylarga tashrif buyurishi mumkin bo’lgan ma’lumotni beradi.
05 dan 11
Faoliyat, qo’l san’atlari va biografik ma’lumotlarning jonli aralashmasi, bu qiziqarli kitob bolalar uchun Amerikaning eng mashhur me’mori Frank Lloyd Raytning hayoti va ishini ta’minlaydi. Rayt binosi tasvirlari kitob bo’ylab paydo bo’ladi.
06 dan 11gacha
Kids’s Career Library’dan (Rosen Publishing) bu 24-sahifali rasm kitobida mimiklar odatdagi kunlarda nima qilishlarini tasvirlaydi. Farzandlaringiz arxitekturani o’g’il bolalar uchun deb hisoblayaptimi? Mary-Bowman-Kruhm tomonidan nozik hajmdagi kichik bir ayol e’tiborni o’ziga jalb qiladi. Buning sababi, 1999 yildan buyon nima uchun yangilanmaganligi qiziqtirishi mumkin.
07 dan 11gacha
Ushbu 6 dyuymli keng bloknot katta geometrik shakllarni sketch uchun kichik qo’llar uchun tayyorlangan. 3 pedaning har birida 150 ta grafik varag’i var, shuning uchun sizga kerak bo’lgan yagona narsa – uchta bolalar uchun bir kunlik ijodiy o’yin-kulgiga ega bo’lish uchun bitta paket. Bu Princeton Architectural Press-dan yana bir marvarid.
08/11
Lucy Dalzellning 2014 yilgi kitobi me’morchilik haqida uzoq hikoya qiladi. Arxitekturali asarlarning asarlari bilan bir qatorda, yigirmatadan ortiq sahifalari devorga bog’lash uchun tarixning kontsertinaviy xronologiyasiga o’xshaydi. Siz raqamli qurilmangizning sahifalarini silkitib, qisqartirishingiz mumkin, lekin planshet hech qachon akkordeon kitobi bo’lishi mumkin emas.
09/11
Pyramidlardan Sidney opera teatriga va undan tashqarida joylashgan ushbu kitob uning nuqtai nazarida Devid Macaulay kabi. Patrik Dillon tomonidan tayyorlangan matn va Stiven Biesty tomonidan tayyorlangan eng chiroyli rasmlari bilan, 2014-yilda Candlewick tomonidan chop etilgan ushbu 96 betlik kitob insoniyat sayyora qurgan narsalarning global turiga aylanadi.
10 of 11
Fotosuratchi Todd Maklellanning ushbu kitobi me’moriy jihatdan texnik jihatdan emas, ammo mimarlar va muhandislar qanday fikrda bo’lishadi – biz qandaydir qismlarni bir-biridan ajratib qo’yishimiz mumkin? McLellan taniqli dizaynning har bir komponentini – kamerani, soatni, velosipedni namoyish qiladi – bir-biridan ajratib olishdan oldin. Go’yo bir uyni qurish uchun barcha materiallar sizning shaharlaringizga temiryo’l orqali keldi – xuddi xuddi 1900-yillarning boshida pochta orqali buyurtma berishga o’xshagan bungalovlar kabi.
11-qism
Mimarlar har doim kitoblar yozadilar, chunki ular doimo o’ylaydilar va ular nima haqida o’ylayotganingizni bilishni istaydilar. Mark Kushner istisno emas, lekin uning kitobi. U, smartfonning ijtimoiy media bilan birga, nafaqat raqamli fotosuratlarni, balki g’oyalarni – inshootlarimizda mavjud bo’lgan binolarni tezda almashish imkonini beradi. 100 ta arxitektura arxitekturasining kelajagi uchun me’moriy tanlovlardan ba’zilari aloqa uchun boshlang’ich nuqtasi sifatida foydalanishi mumkin, kelajak avlod mimarlar, dizaynerlar va iste’molchilar biz yashayotgan dunyo haqida o’ylashlarini eshitishlari mumkin.
Mimarlar odatda “qurilgan muhit” haqida gapiradilar, chunki ular shunday qilishadi – biz yashayotgan muhitni yaratamiz. Bolaning bu bilimga qanday kirib kelishidan qat’i nazar, bu hayotning dastlabki tushunchasi hayot davomida yordam beradi. “Me’morchilikni seva olmaysiz,” deydi tanqidchi Pol Goldberger ” Arxitektura masalalari” ga binoan, “binoning qanday ko’rinishini va unda zavqlanishni nazarda tutmasdan.”
> Manba
- >Nima uchun Pol Goldberger’in Arxitektura masalasi , Oshiqliging universiteti Matbuot, 2009 67-68 bet
Arxitektura – Architecture
Ushbu maqola qo’rg’oshin bo’limi etarli emas xulosa qilish uning tarkibidagi asosiy fikrlar. Iltimos, ushbu yo’nalishni kengaytirish haqida o’ylang kirish uchun umumiy nuqtai nazarni taqdim eting maqolaning barcha muhim jihatlari. ( May 2020 )
Brunelleschi, gumbaz binosida Florensiya sobori (Italiya) 15-asrning boshlarida nafaqat bino va shaharni, balki uning roli va maqomini ham o’zgartirdi me’mor. [1] [2]
Reja Parijdagi Hotel de Brionne ikkinchi qavatining (mansard qavatining) – 1734 yil.
Arxitektura (Lotin me’morchilik, yunon tilidan Rχiτέκτων arkhitekton “me’mor”, dan chi- “boshliq” va τέκτων “ijodkor”) ham jarayon, ham mahsulotdir rejalashtirish, loyihalash va qurilish binolar yoki boshqa tuzilmalar. [3] Arxitektura asarlari, moddiy shaklda binolar, ko’pincha madaniy belgilar sifatida qabul qilinadi san’at asarlari. Tarixiy tsivilizatsiyalar ko’pincha saqlanib qolgan me’moriy yutuqlari bilan ajralib turadi. [4]
Mundarija
- 1 Ta’riflar
- 2 Arxitektura nazariyasi
- 2.1 Tarixiy risolalar
- 2.2 Zamonaviy tushunchalar
- 3.1 Kelib chiqishi va mahalliy arxitektura
- 3.2 Tarixdan oldingi me’morchilik
- 3.3 Qadimgi me’morchilik
- 3.4 Osiyo arxitekturasi
- 3.5 Islom me’morchiligi
- 3.6 O’rta yosh
- 3.7 Uyg’onish davri va me’mori
- 3.8 Dastlabki zamonaviy va sanoat davri
- 3.9 Modernizm
- 3.10 Postmodernizm
- 3.11 Bugungi kunda arxitektura
- 4.1 Landshaft me’morchiligi
- 4.2 Ichki me’morchilik
- 4.3 Dengiz me’morchiligi
- 4.4 Shahar dizayni
- 4.5 Metafora “me’morchiligi”
Ta’riflar
Arxitektura quyidagilarni anglatishi mumkin:
- Binolarni va boshqa jismoniy inshootlarni tavsiflovchi umumiy atama. [5]
- San’at va fan loyihalashbinolar va (ba’zi) qurilish bo’lmagan inshootlar. [5]
- Binolarni va boshqa jismoniy inshootlarni loyihalash uslubi va qurish usuli. [5]
- Birlashtiruvchi yoki izchil shakl yoki tuzilish. [6]
- San’at, fan, texnika va insonparvarlik haqida bilim. [5]
- Me’morning loyihalash faoliyati, [5] makrodarajadan (shahar dizayni, landshaft arxitekturasi ) mikro darajaga (qurilish detallari va mebel). Amaliyot me’mor, bu erda arxitektura binolarni yoki qurilgan muhitni loyihalash va qurish bilan bog’liq holda professional xizmatlarni taklif qilish yoki ularga xizmat ko’rsatishni anglatadi. [7]
Arxitektura nazariyasi
Asosiy maqola: Arxitektura nazariyasi
Asosiy maqola: Me’morchilik falsafasiArxitektura falsafasi san’at falsafasi, me’morchilikning estetik qiymati bilan shug’ullanadigan, uning semantik va rivojlanishi bilan aloqalar madaniyat. Ko’plab faylasuflar va nazariyotchilar Aflotun ga Mishel Fuko, Gilles Deleuze, Robert Venturi va Lyudvig Vitgenstayn me’morchilikning tabiati va me’morchilikning bino bilan ajralib turishi yoki yo’qligi bilan bog’liq bo’lgan. [8]
Tarixiy risolalar
Arxitektura mavzusida saqlanib qolgan eng dastlabki yozma asar Arxitektura Rim me’mori tomonidan Vitruvius milodiy 1-asr boshlarida. [9] Vitruviusning so’zlariga ko’ra, yaxshi bino uchta tamoyilni qondirishi kerak firmitalar, utilitalar, venustalar, [10] [11] odatda asl tarjima bilan tanilgan – qat’iylik, tovar va zavq. Zamonaviy ingliz tilidagi ekvivalent quyidagicha bo’ladi:
- Chidamlilik – bino mustahkam turishi va yaxshi holatda bo’lishi kerak
- Yordamchi dastur – u ishlatilgan maqsadlarga muvofiq bo’lishi kerak
- Go’zallik – bu estetik jihatdan yoqimli bo’lishi kerak
Vitruviusning fikriga ko’ra, me’mor ushbu uchta xususiyatning har birini iloji boricha yaxshiroq bajarishga intilishi kerak. Leon Battista Alberti, o’zining risolasida Vitruvius g’oyalarini batafsil bayon etgan, De reedificatoria, go’zallikni birinchi navbatda mutanosiblik masalasi sifatida ko’rdi, garchi bezak ham bu rolni o’ynadi. Alberti uchun mutanosiblik qoidalari idealizatsiya qilingan inson qiyofasini boshqaradigan qoidalar edi Oltin o’rtacha.
Shuning uchun go’zallikning eng muhim jihati yuzaki qo’llaniladigan narsadan ko’ra, ob’ektning ajralmas qismi bo’lib, umumbashariy, taniqli haqiqatlarga asoslangan edi. San’atdagi uslub tushunchasi XVI asrgacha yozilgan bilan rivojlanmagan Vasari. [12] 18-asrga kelib, uning Eng zo’r rassomlar, haykaltaroshlar va me’morlarning hayoti italyan, frantsuz, ispan va ingliz tillariga tarjima qilingan edi.
19-asrning boshlarida, Augustus Welby Northmore Pugin yozgan Qarama-qarshiliklar (1836), sarlavhada ta’kidlanganidek, u yangi, o’rta asrlar dunyosining idealizatsiyalangan qiyofasi bilan u kamsitgan zamonaviy, sanoat dunyosiga qarama-qarshi bo’lgan. Gotik me’morchilik, Pugin, yagona “haqiqiy xristian me’morchilik shakli” deb ishongan.
19-asr ingliz san’atshunosi, Jon Ruskin, uning ichida Arxitektura bo’yicha etti chiroq, 1849 yilda nashr etilgan bo’lib, uning me’morchiligini tashkil etishi nuqtai nazaridan ancha tor edi. Arxitektura “odamlar tomonidan ko’tarilgan binolarni shu qadar tasarruf etadigan va bezab turadigan san’at ediki . ularni ko’rish uning ruhiy salomatligi, kuchi va zavqiga” hissa qo’shadi “. [13] Ruskin uchun estetik juda muhim ahamiyatga ega edi. Uning asarida, agar u qandaydir tarzda “bezatilgan” bo’lmasa, bino haqiqatan ham me’morchilik asari emasligi ta’kidlanadi. Ruskin uchun yaxshi qurilgan, mutanosib, funktsional binoga sim kerak edi kurslar yoki rustikatsiya, hech bo’lmaganda. [13]
Ideallari o’rtasidagi farq haqida me’morchilik va shunchaki qurilish, taniqli 20-asr me’mori Le Corbusier shunday deb yozgan edi: “Siz tosh, yog’och va betondan foydalanasiz va shu materiallar bilan siz uylar va saroylar qurasiz: bu qurilish. Zukkolik ishda. Ammo siz to’satdan qalbimga tegasiz, menga yaxshilik qilasiz. Men baxtliman va aytaman: Bu juda chiroyli. Bu me’morchilik “. [14]
Le Corbusierning zamondoshi Lyudvig Mies van der Rohe “Arxitektura diqqat bilan ikkita g’ishtni birlashtirganda boshlanadi. U erda boshlanadi”. [15]
The Braziliya milliy kongressi tomonidan ishlab chiqilgan Oskar Nimeyer
Zamonaviy tushunchalar
19-asrning osmono’par binolarining mashhur me’mori, Lui Sallivan, me’moriy dizayn uchun eng muhim qoidalarni ilgari surdi: “Shakl quyidagi funktsiyani bajaradi “.
Strukturaviy va estetik mulohazalar butunlay funksionallikka bo’ysunishi kerak degan tushuncha mashhurlik bilan ham, skeptisizm bilan ham qabul qilingan bo’lsa-da, uning o’rniga “funktsiya” tushunchasini kiritishga ta’sir ko’rsatdi. Vitruvius ‘ “qulaylik”. “Funktsiya” a-dan foydalanish, idrok etish va lazzatlanishning barcha mezonlarini o’z ichiga olgan bo’lib ko’rindi bino, nafaqat amaliy, balki estetik, psixologik va madaniy.
Nunzia Rondanini shunday degan: “Arxitektura o’zining estetik o’lchamlari orqali boshqa inson ilm-faniga xos bo’lgan funktsional jihatlardan tashqariga chiqadi. O’zining o’ziga xos ifoda uslubi orqali qiymatlar, me’morchilik o’z-o’zidan ijtimoiy rivojlanishga yordam beradi deb o’ylamasdan, ijtimoiy hayotni rag’batlantirishi va ta’sir qilishi mumkin. ‘
(Me’moriy) rasmiyatchilik ma’nosini san’at uchun san’at bilan cheklash nafaqat reaktsion; shuningdek, shaklni shunchaki instrumentallikka aylantiradigan mukammallik yoki o’ziga xoslik uchun maqsadsiz izlanish bo’lishi mumkin “. [16]
Zamonaviy me’morlarga ta’sir ko’rsatgan falsafalar va ularning bino dizayniga yondashuvi orasida Ratsionalizm, Empirizm, Strukturaviylik, Poststrukturalizm, Dekonstruktsiya va Fenomenologiya.
20-asrning oxirida ikkala tuzilish va funktsiyalarning kompasiga kiritilgan yangi kontseptsiya qo’shildi barqarorlik, demak barqaror me’morchilik. Zamonaviy axloqni qondirish uchun bino materiallarni ishlab chiqarish, uning atrofidagi tabiiy va qurilgan muhitga ta’siri va barqaror bo’lmagan quvvat manbalariga talablari jihatidan ekologik jihatdan qulay tarzda qurilishi kerak. isitish, sovutish, suv va chiqindilarni boshqarish uchun va yoritish.
Tarix
Asosiy maqola: Arxitektura tarixi
Kelib chiqishi va mahalliy arxitektura
Asosiy maqola: Oddiy arxitektura
Bino birinchi navbatda ehtiyojlar (boshpana, xavfsizlik, ibodat va boshqalar) va vositalar (mavjud bo’lganlar) o’rtasidagi dinamikadan kelib chiqqan holda rivojlandi qurilish materiallari va xizmatchilarning ko’nikmalari). Insoniyat madaniyati rivojlanib, bilimlar og’zaki an’analar va amaliyotlar orqali rasmiylashtirila boshlagach, qurilish a hunarmandchilik va “me’morchilik” – ushbu hunarmandchilikning eng rasmiylashtirilgan va hurmatga sazovor bo’lgan versiyalariga berilgan nom. Arxitektura muvaffaqiyati sinov va xato jarayonining mahsuli bo’lgan, deb taxmin qilinmoqda, jarayonning natijalari tobora qoniqarli ekanligi sababli asta-sekin kamroq sinov va takroriy takrorlash. Qanday nomlanadi mahalliy arxitektura dunyoning ko’plab qismlarida ishlab chiqarishda davom etmoqda.
In zamonaviy arxitektura Norvegiya: yog’och va baland darajadagi
Yilda Lesoto: rondavel toshlari.
Yola kulbasi – Teksat Co. Veksford IrlandiyaTarixdan oldingi me’morchilik
Dastlabki aholi yashash joylari asosan qishloq. Xarajatli iqtisodiyotlar yaratilishiga olib keldi shahar hududlari ba’zi hollarda juda tez o’sdi va rivojlandi, masalan Katal Xoyuk yilda Anadolu va Mohenjo Daro hozirgi kunda Hind vodiysi tsivilizatsiyasi Pokiston.
Qadimgi me’morchilik
Kabi ko’plab qadimiy tsivilizatsiyalarda Misr va Mesopotamiya, me’morchilik va shaharshunoslik ilohiy va bilan doimiy aloqalarni aks ettirdi g’ayritabiiy va ko’plab qadimiy madaniyatlar ramziy ma’noda hukmdorning, hukmron elitaning yoki davlatning siyosiy kuchini namoyish etish uchun me’morchilikda monumentallikka murojaat qilishdi.
Arxitektura va urbanizm ning Klassik tsivilizatsiyalar kabi Yunoncha va Rim diniy yoki empirik emas, balki fuqarolik g’oyalaridan kelib chiqib, yangi qurilish turlari paydo bo’ldi. Shaklida rivojlangan me’moriy “uslub” Klassik buyurtmalar. Rim me’morchiligi yunon me’morchiligiga ta’sir ko’rsatdi, chunki ular ko’plab yunon elementlarini o’zlarining qurilish amaliyotlariga kiritdilar. [17]
Arxitektura bo’yicha matnlar qadim zamonlardan beri yozilgan. Ushbu matnlarda umumiy tavsiyalar ham, rasmiy rasmiy retseptlar yoki qonunlar berilgan. Kanonlarning ayrim namunalari miloddan avvalgi 1-asr Rim me’mori asarlarida uchraydi Vitruvius. Kanonik me’morchilikning eng muhim dastlabki namunalaridan ba’zilari diniydir.
Piramidalar Giza yilda Misr
The Parfenon yilda Afina, Gretsiya.Osiyo arxitekturasi
Ning turli qismlarining arxitekturasi Osiyo Evropadan farqli o’laroq rivojlangan; Buddist, hindu va sikxlar me’morchiligi har xil xususiyatlarga ega. Hind va Xitoy me’morchilik atrofdagi mintaqalarga katta ta’sir ko’rsatdi Yaponiya me’morchiligi yo’q. Buddist me’morchiligi, xususan, mintaqaviy xilma-xillikni namoyish etdi. Hind ibodatxonasi me’morchiligi taxminan milodning V asridan boshlab rivojlanib, nazariy jihatdan yilda tashkil etilgan tushunchalar bilan boshqariladi Shastralar va makrokosm va mikrokosmni ifoda etish bilan bog’liq. Ko’pgina Osiyo mamlakatlarida panteistik din me’morchilik shakllarini yaratishga olib keldi, ular uni rivojlantirish uchun maxsus ishlab chiqilgan tabiiy landshaft.
Osiyoning ko’plab joylarida, hatto eng ulug’vor uylar ham yaqin vaqtgacha asosan yog’ochdan foydalangan holda nisbatan engil tuzilmalar bo’lgan va katta yoshdagi tirik qolganlar kam. Buddizm tosh va g’ishtli diniy inshootlarga o’tish bilan bog’liq edi, ehtimol bu kabi boshlangan toshbo’ron qilingan me’morchilik, ko’pincha juda yaxshi saqlanib qolgan.
Arxitektura haqidagi dastlabki Osiyo yozuvlariga quyidagilar kiradi Kao Gong Dji Miloddan avvalgi VII-V asrlarda Xitoyning; The Shilpa shastralari qadimgi Hindiston; Manjusri Vasthu Vidya Sastra ning Shri-Lanka va Araniko ning Nepal .
Kinkaku-dji (Oltin pavilyon), Kioto, Yaponiya.
Islom me’morchiligi
Asosiy maqola: Islom me’morchiligi
Islom me’morchiligi 7-asrda boshlangan Idoralar, qadimiy me’moriy shakllarni o’z ichiga olgan Yaqin Sharq va Vizantiya, shuningdek, jamiyatning diniy va ijtimoiy ehtiyojlariga mos xususiyatlarni rivojlantirish. Bunday misollarni O’rta Sharq, Turkiya, Shimoliy Afrika, Hindiston sub-qit’asi va Evropaning Ispaniya, Albaniya va Bolqon davlatlari singari qismlarida topish mumkin. Usmonli imperiyasi. [18] [19]
Stari Most, 16-asr. Usmonli ko’prigi & YuNESKO sayti yilda Mostar, Bosniya va Gertsegovina.
O’rta yosh
Yilda Evropa davomida O’rta asrlar davr, gildiyalar hunarmandlar tomonidan o’z ishlarini tashkil etish uchun tuzilgan va yozma shartnomalar, ayniqsa cherkov binolariga nisbatan saqlanib qolgan. Me’morning roli, odatda, usta mason bilan bir edi yoki Magister lathomorum ba’zan ular zamonaviy hujjatlarda tasvirlanganidek.
Asosiy arxitektura ishlari abbatlik binolari va soborlar. Milodiy 900 yillardan boshlab, ruhoniylar va savdogarlarning harakatlari Evropada me’moriy bilimlarni olib bordi, natijada umumevropa uslublari paydo bo’ldi. Romanesk va Gotik.
Shuningdek, O’rta asr me’moriy merosining muhim qismi juda ko’p istehkomlar materik bo’ylab. Bolqonlardan Ispaniyaga va Maltadan Estoniyagacha bo’lgan bu binolar Evropa merosining muhim qismidir.
Uyg’onish davri va me’mori
Asosiy maqola: Uyg’onish davri me’morchiligi
Yilda Uyg’onish davri Evropada, taxminan 1400 yildan boshlab, rivojlanish bilan birga Klassik ta’lim qayta tiklandi Uyg’onish davri gumanizmi Bu shaxsning jamiyatdagi roliga O’rta asrlar davridagiga qaraganda ko’proq e’tibor bergan. Binolar ma’lum me’morlarga tegishli edi – Brunelleschi, Alberti, Mikelanjelo, Palladio – va shaxsga sig’inish boshlandi. Orasida hali ham bo’linish chizig’i yo’q edi rassom, me’mor va muhandis yoki tegishli kasblardan biri yoki apellyatsiya ko’pincha mintaqaviy afzalliklardan biri bo’lgan.
Ning tiklanishi Klassik uslub me’morchilikda ilm-fan va muhandislik rivojlanib, binolarning nisbati va tuzilishiga ta’sir ko’rsatdi. Ushbu bosqichda rassom ko’prikni loyihalashi mumkin edi, chunki strukturaviy hisob-kitoblar darajasi generalist doirasiga kirdi.
Palazzo Farnes, Rim, Italiya.
Dastlabki zamonaviy va sanoat davri
Ilmiy sohalarda paydo bo’lgan bilimlar va yangi materiallar va texnologiyalarning ko’tarilishi, me’morchilik va muhandislik ajralib chiqa boshladi va me’mor diqqatini jamlay boshladi estetika va gumanistik jihatlar, ko’pincha binolarni loyihalashning texnik jihatlari hisobiga. Shuningdek, odatda boy mijozlar bilan ish olib boradigan va asosan tarixiy prototiplardan olingan vizual fazilatlarga e’tiborni qaratgan “janob me’mor” ning paydo bo’lishi paydo bo’ldi, bu Buyuk Britaniyaning ko’plab qishloq uylarida yaratilgan. Neo Gothic yoki Shotlandiya baroniali uslublar.19-asrdagi me’moriy me’yoriy mashg’ulotlar, masalan Ecole des Beaux-Art Frantsiyada chiroyli chizmalar ishlab chiqarishga katta ahamiyat bergan, kontekst va maqsadga muvofiqligi uchun juda oz narsa bo’lgan.
Ayni paytda, Sanoat inqilobi ommaviy ishlab chiqarish va iste’mol uchun eshiklarni ochib berdi. Estetika o’rta sinf uchun mezonga aylandi, chunki bezakli mahsulotlar bir vaqtlar qimmatbaho hunarmandchilik viloyatida bo’lgan va mashina ishlab chiqarishda arzonlashgan.
Oddiy arxitektura tobora bezakli bo’lib qoldi. Uy quruvchilar o’zlarining ishlarida namunaviy kitoblar va arxitektura jurnallarida mavjud bo’lgan xususiyatlarni birlashtirib, hozirgi me’moriy dizayndan foydalanishlari mumkin edi.
Pont Aleksandr III Parij, Frantsiya.
Modernizm
Asosiy maqola: Zamonaviy arxitektura
20-asrning boshlarida, ta’kidlanganidan umumiy norozilik revivalist me’morchilik va chiroyli bezak Zamonaviy me’morchilikning kashshoflari bo’lib xizmat qilgan ko’plab yangi fikrlash yo’nalishlarini keltirib chiqardi. Bular orasida e’tiborga loyiq narsa Deutscher Werkbund, 1907 yilda mashinada yaxshi sifatli buyumlar ishlab chiqarish uchun tashkil etilgan. Sanoat dizayni kasbining ko’tarilishi odatda bu erda joylashgan. Ushbu etakchilikdan so’ng Bauhaus yilda tashkil etilgan maktab Veymar, 1919 yilda Germaniya, tarix davomida me’morchilik chegaralarini qayta belgilab, bino yaratishni san’at, hunarmandchilik va texnologiyalarning yakuniy sintezi – tepaligi deb bilgan.
Qachon zamonaviy arxitektura birinchi marta mashq qilingan, u edi avangard axloqiy, falsafiy va estetik asoslar bilan harakat qilish. Darhol keyin Birinchi jahon urushi, kashshof modernist me’morlar o’rta va ishchi sinflarning ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan urushdan keyingi yangi ijtimoiy va iqtisodiy tartibga mos keladigan butunlay yangi uslubni ishlab chiqishga intildilar. Ular tez pasayib borayotgan zodagonlar tartibiga xizmat qilgan tarixiy uslublarni akademik jihatdan takomillashtirishning me’moriy amaliyotini rad etdilar. Modernist me’morlarning yondashuvi binolarni sof shakllarga kamaytirish, tarixiy ma’lumotnomalarni va bezaklarni funktsional tafsilotlar foydasiga olib tashlash edi. Binolar o’zlarining funktsional va konstruktiv elementlarini namoyish qildilar, ularni temir nurlar va beton yuzalarni dekorativ shakllar orqasida yashirish o’rniga ochib berishdi. Kabi me’morlar Frank Lloyd Rayt ishlab chiqilgan organik me’morchilik Ushbu shakl atrof-muhit va maqsadi bilan aniqlangan bo’lib, inson hayoti va tabiat dunyosi o’rtasidagi uyg’unlikni taraqqiy ettirishga qaratilgan. Robi uyi va Fallingwater.
Kabi me’morlar Mies van der Rohe, Filipp Jonson va Marsel Breuer qurilish materiallarining o’ziga xos fazilatlari va zamonaviy qurilish texnikasi asosida go’zallik yaratish, an’anaviy tarixiy shakllarni soddalashtirilgan geometrik shakllarga almashtirish, iloji boricha yangi vosita va usullarni nishonlash bo’yicha ish olib bordi. Sanoat inqilobi, shu jumladan, yuqori qavatli yuqori tuzilmalarni tug’dirgan temir-karkasli qurilish. Fazlur Rahmon Xon ning rivojlanishi naycha tuzilishi binoning texnologik buzilishi yanada yuqori bo’ldi. Asrning o’rtalariga kelib, Modernizm shakllanib bordi Xalqaro uslub, Nyu-Yorkning egizak minoralari tomonidan ko’p jihatdan estetik epitomizatsiya qilingan Jahon savdo markazi tomonidan ishlab chiqilgan Minoru Yamasaki.
The Bauhaus maktab binosi Dessau, Germaniya.
Uillis minorasi, Chikago, Qo’shma ShtatlarPostmodernizm
Asosiy maqola: Postmodern me’morchiligi
Ko’plab me’morlar qarshilik ko’rsatdilar modernizm, uni tarixiy uslublarning dekorativ boyligidan mahrum deb topish. Modernistlarning birinchi avlodi keyin o’lishni boshlaganlar Ikkinchi jahon urushi, shu jumladan me’morlarning ikkinchi avlodi Pol Rudolf, Marsel Breuer va Eero Saarinen bilan modernizm estetikasini kengaytirishga harakat qildi Shafqatsizlik, tugallanmagan betondan ifodalangan haykaltarosh jabhalar bilan jihozlangan binolar. Ammo urushdan keyingi yangi avlod ham zamonaviyizm va shafqatsizlikni o’ta qattiqqo’l, standartlangan, bir xildagi va tarixiy binolarda vaqt va turli joylarda va turli madaniyatlarda taqdim etilgan insoniyat tajribasining boyligini hisobga olmaganligi uchun tanqid qildi.
Modernizm va shafqatsizlikning sovuq estetikasiga shunday munosabatlardan biri bu maktab metaforik me’morchilik kabi narsalarni o’z ichiga oladi biomorfizm va zoomorfik arxitektura, ham tabiatni ilhom va dizaynning asosiy manbai sifatida ishlatadi. Ba’zilar buni faqat bir jihat deb hisoblashsa-da postmodernizm, boshqalar buni o’z-o’zidan maktab deb bilishadi va keyinchalik rivojlanishi ekspressionist arxitektura. [20]
1950-yillarning oxiri va 1960-yillardan boshlab, me’moriy fenomenologiya kabi me’morlar bilan modernizmga qarshi dastlabki reaktsiyada muhim harakat sifatida paydo bo’ldi Charlz Mur Qo’shma Shtatlarda, Xristian Norberg-Shults Norvegiyada va Ernesto Natan Rojers va Vittorio Gregotti, Mishel Valori, Bruno Zevi Italiyada tarixiy binolardan namuna va o’rnak sifatida foydalanib, insoniyat tajribasini kengaytirishga qaratilgan yangi zamonaviy me’morchilikka qiziqishni ommaviy ravishda ommalashtirgan. [21] Postmodernizm zamonaviy qurilish texnologiyasi va arzon materiallarni birlashtirgan uslubni yaratdi, u yuqori klassik me’morchilikdan ommabop yoki xalqqa xos mintaqaviy qurilish uslublariga qadar qadimgi zamonaviy va zamonaviy bo’lmagan uslublarni estetikasi bilan birlashtirdi. Robert Venturi postmodern me’morchiligini “bezatilgan shiypon” (ichkaridan funktsional ravishda ishlab chiqilgan va tashqi tomondan bezatilgan oddiy bino) deb ta’riflagan va uni modernist va shafqatsiz “o’rdaklarga” (keraksiz eksponat tektonik shakllarga ega binolar) qarshi himoya qilgan. [22]
The Petronas minorasi yilda Kuala Lumpur, Malayziya.
Bugungi kunda arxitektura
Asosiy maqola: Zamonaviy me’morchilik
1980-yillardan boshlab binolarning murakkabligi oshib borishi bilan (strukturaviy tizimlar, xizmatlar, energetika va texnologiyalar bo’yicha) me’morchilik sohasi har bir loyiha turi, texnologik ekspertizasi yoki loyihani etkazib berish usullari bo’yicha ixtisoslashuvlarga ega bo’lgan ko’p tarmoqli bo’ldi. Bundan tashqari, “dizayn” me’morini ajratish kuchaygan [Izohlar 1] loyihaning talab qilinadigan standartlarga javob berishini ta’minlaydigan va javobgarlik masalalari bilan shug’ullanadigan “loyiha” me’moridan. [Izohlar 2] Har qanday yirik binoni loyihalashtirishga tayyorgarlik jarayoni tobora murakkablashib bormoqda va bu muddat, barqarorlik, sifat, pul va mahalliy qonunlarga rioya qilish kabi masalalarni oldindan o’rganishni talab qiladi. Katta qurilish endi bir kishining dizayni bo’lishi mumkin emas, balki ko’pchilikning ishi bo’lishi kerak.Modernizm va Postmodernizm muvaffaqiyatli arxitektura individualistlar tomonidan shaxsiy, falsafiy yoki estetik izlanish emas deb hisoblaydigan me’morchilik kasbining ayrim vakillari tomonidan tanqid qilingan; aksincha, u odamlarning kundalik ehtiyojlarini hisobga olishi va yashashga yaroqli muhit yaratish uchun texnologiyadan foydalanishi kerak, bunda dizayn jarayoni xulq-atvor, atrof-muhit va ijtimoiy fanlarni o’rganish orqali xabardor qilinadi.
Atrof-muhit barqarorlik me’morchilik kasbiga katta ta’sir ko’rsatadigan asosiy muammoga aylandi. Ko’plab ishlab chiqaruvchilar, binolarni moliyalashtirishni qo’llab-quvvatlaydiganlar, birinchi navbatda tezkor xarajatlarga asoslangan echimlar emas, balki ekologik barqaror dizaynni rag’batlantirish uchun o’qimishli bo’lishdi. Buning asosiy misollarini topish mumkin passiv quyoshli bino dizayni, uyingizda tomining dizayni, biologik parchalanadigan materiallar va strukturaning energiya sarflanishiga ko’proq e’tibor berish. Arxitekturadagi ushbu katta siljish atrof-muhitga ko’proq e’tibor berish uchun arxitektura maktablarini ham o’zgartirdi. Uchrashmoqchi bo’lgan binolar sonida tezlashish kuzatildi yashil bino barqaror dizayn tamoyillar. Xalq tilidagi arxitekturaning asosini tashkil etgan barqaror amaliyotlar tobora ekologik va ijtimoiy jihatdan barqaror zamonaviy texnikalar uchun ilhom baxsh etadi. [23] AQSh Yashil Qurilish Kengashi LEED Bunda (Energetika va atrof-muhitni loyihalashda etakchilik) reyting tizimi muhim rol o’ynadi. [24] [ miqdorini aniqlash ]
Shu bilan birga, so’nggi harakatlar Yangi shaharsozlik, metaforik me’morchilik, Qo’shimcha me’morchilik va Yangi klassik arxitektura qadrlaydigan va rivojlanadigan qurilishga nisbatan barqaror yondashuvni targ’ib qilish aqlli o’sish, me’moriy an’analar va klassik dizayn. [25] [26] Bu farqli o’laroq zamonaviyist va global bir xil arxitektura, shuningdek, yolg’iz odamga suyanish uy-joy massivlari va shahar atrofi tarqalishi. [27] Ko’pgina mamlakatlarda ultra zamonaviy shahar hayotining o’ziga xos xususiyati bo’lgan shisha pardalar devorlari, hatto 20-asrning o’rtalaridan beri xalqaro uslublar namoyish etilgan Nigeriya kabi rivojlanayotgan mamlakatlarda ham paydo bo’ldi, chunki ular asosan chet ellarda o’qitilgan me’morlarga suyanishgan. [28]