Поиск материала «Mehnat ta’limi, Texnologiya, 7 sinf, Eshpo‘latov B, 2017» для чтения, скачивания и покупки
Shakli o‘zgargan novdalar. Shakli o‘zgargan yer usti novdalari. Shakli o‘zgargan yer osti novdalari. Bargning shakl o‘zgarishi.
6 Sinf Botanika Darslik – Бесплатно скачать Mp3
Здесь Вы можете прослушать и скачать песни по запросу 6 Sinf Botanika Darslik в высоком качестве. Для того чтобы прослушать песню нажмите на кнопку «Слушать», если Вы хотите скачать песню или посмотреть клип нажмите на кнопку «Скачать» и Вы попадете на страницу с возможностью скачать песню, прослушать ее и посмотреть клип. Рекомендуем прослушать первую композицию BOTANIKA 6 SINF 1 DARS длительностью 58.78 MB, размер файла 44 мин и 40 сек.
Все песни были найдены в свободном доступе сети интернет, а файлы с произведениями не хранятся и не загружаются на наш сервер. Если Вы являетесь правообладателем или лицом, представляющим правообладателя, и не хотите чтобы страница с произведением, нарушающие Ваши права, присутствовала на сайте, воспользуйтесь данной формой DMCA.
Сейчас слушают песни
6 Sinf Botanika Darslik
Make Love Not War Torren Foot Remix Claptone Feat Nathan Nicholson
А Может Бросить Все И Вместе
Morgenstern Элджей Cadillac На Английском
Chump Green Day
Мамочка Милая Мама Как Же Тебя Я Люблю И Для Тебя Дорогая Песенку Эту Спою
Чиж И Ко 10 Лучших Песен
Destination Crush Adams
Cars Outside Speed Up
Я Тебе Объявляю Войну Караоке
Пусть Бегут Неуклюже Первоклашки По Лужам
Руслан Осипов Мама
Project Playtime Official Gameplay Trailer
Parah Dice Hot Remix
Copyright ©Gtxmusic.com 2023
All Rights Reserved
Почта для жалоб и предложений: [email protected]
Слушайте и скачивайте бесплатно mp3 музыку. Популярная и свежая музыка всегда доступна для скачивания бесплатно!
Поиск материала «Mehnat ta’limi, Texnologiya, 7 sinf, Eshpo‘latov B., 2017» для чтения, скачивания и покупки
Найденные материалы, документы, бумажные и электронные книги и файлы:
Ниже показаны результаты поиска поисковой системы Яндекс. В результатах могут быть показаны как эта книга, так и похожие на нее по названию или автору.
Search results:
Hurmatli o‘quvchilar, sizlar 5- va 6- sinflarda mehnat ta ’ limi bo‘yicha metall, yog‘och, pazandachilik va tikuvchilikga oid birmuncha bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘ldingiz. 7 – sinfda mana shu ishlarni yanada mukammalroq o‘rganasiz. Mehnat ta ’ limining “ Texnologiya va dizayn” va “Servis xizmati” yo‘nalishlarining turli mavzulari bo‘yicha murakkabroq ishlarni bajarib, olgan bilimlaringizni rivojlantirasiz. Bu bilan egallagan bilimingiz orqali sidqidildan va ijodkorlik bilan ishlashda, ko‘zlagan maqsadga intilishda va yuksak samaralarga erishishda har qanday qiyinchilikni yenga olasiz. e-library.namdu.uz
Siz bu sahifada O`zbekistonning (Toshkent) 7 sinf uchun Texnologiya kitobini tekinga ko`chirishingiz mumkin. Bundan tashqari, kitob bilan tanishish uchun bu kitobga prevyu yuklab olish mumkin. www.Test-uz.ru
Канцтовары: бумага, ручки, карандаши, тетради. Ранцы, рюкзаки, сумки. И многое другое. my-shop.ru Купить
Hurmatli o‘quvchilar, Sizlar 5- va 6- sinflarda dars jarayonida bo‘yicha metall, yog‘och bilan ishlash, pazandachilik va tikuvchilikka oid birmuncha bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘ldingiz. 7 – sinfda esa « Texnologiya va dizayn» va «Servis xizmati» yo‘nalishlarining turli mavzulari bo‘yicha murakkabroq ishlarni bajarib, olgan bilimlaringizni rivojlantirasiz. Bu bilan egallagan bilimingiz orqali sidqidildan va ijodkorlik bilan ishlashda, ko‘zlagan maqsadga intilishda va yuksak samaralarga erishishda har qanday qiyinchilikni yenga olasiz. ziyouz.com
Umumiy o`rta ta’lim maktablarining 7 – sinfi uchun darslik. Texnologiya 7 – sinf . Darslik. Daraja: Umumiy o`rta ta`lim. Yo’nalish: Ilmiy- ta ` limiy . Turi: Darslik. uzsmart.uz
Просмотров: 3218. 7 – sinf Ko’ylak haqida umumiy ma’lumot mavzusida o’tkazgan bir soatlik dars ishlanmasi. Просмотров: 903. Mehnat ta ’ limi fanidan VII- sinflarga III-chorak uchun test topshiriqlari. aim.uz
Texnologiya fanidan barcha sinf darslik. Darsliklarning elektron shakllari. Чтобы загрузить вопросы об Олимпийских играх, щелкните один раз нужный файл или нажмите кнопку « скачать ». 9-biologiya-test скачать 9- sinf -biologiya-yozma скачать 9- sinf -biologiya-yozma скачать 9-10-11- sinf -olimpiada biologiya скачать 9-biologiya-yozma. mbaza.uz
Mehnat ta ` limi fanining mazmuni shartli ravishda uchga, ya`ni kasb ta ` limi tayyorgarligi, kasblar buyicha tayyorgarlik va kasbga maxsus tayyorgarlik kismlariga bulinadi. Bu qismlar xar bir dars va mashgulotlarning tarkibiga singib ketgan bulib, ularning o’qituvchilar va uslubchilar tomonidan ilmiy uslubiy nuqktai nazardan hisobga olingan xolda taxlil qilib borilishi kasb ta ` limi mashgulotlarining aniq maqsadga yunaltirilgan bulishini ta`minlaydi. Тулик тайёр рефератни бизнинг сайтдан юклаб олишингиз мумкин. skachat-besplatno.info
Mehnat ta ‘ limi ( Texnologiya ) 2017-yil darslik.pdf ( 7 . 7 mb). Наиболее читаемые. 202 ta mantiqiy savollari javoblari bilan. bellashuv.uz
Texnologiya fanidan choraklik 5-6- 7 -8-9 sinflar testlar. Чтобы загрузить вопросы об Олимпийских играх, щелкните один раз нужный файл или нажмите кнопку « скачать ». 9-biologiya-test скачать 9- sinf -biologiya-yozma скачать 9- sinf -biologiya-yozma скачать 9-10-11- sinf -olimpiada biologiya скачать 9-biologiya-yozma. mbaza.uz
O’xshashlar. Mehnat ta ’ limi o’qituvchilarini tayyorlashda mustaqil ishlarning innovatsion shakl va metodlaridan foydalanish. Mehnat ta ’ limi darslarida zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida amaliy mashg’ulotlar samaradorligini oshirish. Ilmiy pedagogik izlanishlarni tashkil etishning prinsip va metodlari. Ingliz tili darslarini ilg’or pedtexnologiyalar asosida tashkil etish. Mehnat ta ` limi darslarida laborotoriya darslarini tashkil qilish uslubiyoti. Qoidalar Reklama beruvchilar uchun Biz bilan aloqa. arxiv.uz
Mazkur darslikda umumiy o’rta ta’lim maktablarining 5—9- sinf o’quvchilarini « Mehnat ta ’ limi » fanidan metallga, yog’ochga va gazla maga ishlov berish texnologivalari, pazandachilik va qishloq xo’jaligi asoslari yo’nalishlari bo’yicha o’qitish uchun pedagogika, psixologiya va maxsus fanlardan olgan bilimlarini mujassamlashtirish bilan birga tanlagan ixtisosliklari bo’yicha 3. «M ehnat ta ’ limi o‘qitish metodikasi, kasb tanlashga yo‘llash» o‘quv fanini o‘qitish jarayonida ta ’ limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foyda-lanishning o’ziga xos jihatlari. e-library.namdu.uz
M azkur dastur bo’Iajak mehnat ta ’lim i, kasb tanlashga yo’llash o’qituvchilarining m eh n at ta ’ limi , kasb tanlashga yo’llashni o’qitish m etodikasi asosida kasbga yo’naltirish ishlarini xalq xo’jaligi tarm oqlari istiqbolini hamda kasb-hunar kollejlari sohalashtirilganligini hisobga oigan holda bajarishiga xizmat qiladi. 3. « Mehnat ta ’ limi o‘qitish metodikasi, kasb tanlashga yo‘llash» o‘quv fanini o‘qitish jarayonida ta ’ limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foyda lanishning o‘ziga xos jihatlari. jdpu.uz
Texnologiya fanidan 1-2-3-4-5-6- 7 -8-9- sinf o’g’il bolalar va qiz bolalar uchun 2021-2022 o’quv yiliga mo’ljallangan yillik taqvim-mavzu ish rejalarni yuklab oling. testlar Referatlar Salomatlik sirlari Savol Javob Senariylar Shaxsiy rivojlanish Sherlar Sport yangiliklari Ta ’lim yangiliklari Talabalarga Taqdimotlar Tarjimai hol Testlar Texnologiya fanidan Texnologiya yangiliklari Topishmoqlar Tush tabiri Yangiliklar Yillik ish rejalar. bilimlar.uz
L.P.Ovchinnikova ilmiy izlanishlarida sirtqi ta ’lim talabalariga ta ’lim berish uchun turli xil intensiv texnologiyalar (loyiha, modul, multimedia, oʻyin, case study), ularning didaktik imkoniyatlari va kamchiliklari hamda ulardan samarali foydalanish usullarini oʻrgangan. K.O.Maskevich oʻrta maktabning yuqori sinfida intensiv ta ’lim texnologiyalari asosida chet tillarini oʻqitishning sifat va samaradorligini oʻrgangan. I.U.Odinayev esa oliy ta ’lim tizimida rus tilini oʻqitishda intensiv ta ’lim texnologiyalaridan foydalanishning samaradorligini nazariy va amaliy jihatdan asoslab bergan. znanio.ru
Texnologiya darslarini unumli mehnat asosida o ‘qitish tamoyili ayrim pedagogika nazariyotchilari o’qitishni unumli mehnat bilan qo’shib olib borib bo’lmaydi degan fikrni ilgari surgan edilar. Texnologiya ta ‘ limi darslarida bajariladigan ishlar mashq asosida olib borilsa yetarli bo’ladi degan noto’g’ri fikrni ilgari surgan edilar. Lekin hayot shuni ko’rsatdiki bu fikr noto’g’ri ekanligini ya’ni o’quvchi o’z mehnatining yakunini ko’rgandagina unda mehnatga qiziqish hamda mehnat kishisiga hurmat ortishi isbotlangan. cyberleninka.ru
Texnologiya fanidan variativ ish rejalarni ushbu sahifada yuklab olishingiz mumkin: 2021-2022 agro texnologiya variativ ish rejalar to’plami. Принять ежегодные календарно-тематические планы на 2021-2022 учебный год для мальчиков и девочек по технологиям. Скачать годовые планы работы в сфере технологий. Годовой план работы по технологии для 1 класса — скачать baxtiyor.uz
2. Belgilab qo‘yilsinki: umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta ’ limining davlat ta’lim standartlari 2017-2018 o‘quv yilidan boshlab bosqichma-bosqich amaliyotga joriy etiladi; umumta’lim maktablarining boshlang‘ich sinflari uchun filologiya fanlari va aniq fanlar bo‘yicha mashq daftarlarini nashr etish hamda yetkazib berish O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Respublika maqsadli. bilimlar.uz
Maktab islohotida mehnat ta ‘ limi fanining vazifalari. Mehnat ta ‘ limining mazmuni, yo’nalishlar bo’yicha o’qitishga qoyiladigan talablar. Umumta’lim maktablari 1-9 sinflarda mehnat ta ‘ limi , kasb tanlashga yo’llash mazmuni Dastur mazmuni va uning yo’nalishlari. 5- 7 sinflarda umumiy mehnat tayyorgarligi. 8-9 sinf kasbiy tayyorgarlik mazmuni. Akademik litsey va kasbhunar kollej (maktab) larida o’qishni davom ettirish uchun tayyorgarlik. Mehnat ta ` limi darslarini rejalashtirish Rejalashtirishning maqsadi va vazifalari. fayllar.org
Kadrlar tayyorlash sohasidagi davlat siyosati, uzluksiz ta`lim tizimi orqali shaxsning har tomonlama barkamol bo`lib yetishini ko`zda tutadi. Bunda shaxs uzluksiz ta ` limda va kadrlar tayyorlashda ta`lim xizmatlarining iste`molchisi hamda ishlab chiqaruvchisi sifatida namoyon bo`ladi. O’quv jarayoni va maktab o’quvchilarining sifatini boshqarishning axborot-tahliliy ta’minoti. Ta’lim sifatini boshqarishning axborot-tahliliy metodologiyasi kabi innovatsion texnologiyalardan foydalanish har bir bolaning individual ravishda, sinfda , parallel ravishda, umuman maktabda rivojlanishini batafsil yoritilgan. znanio.ru
Barcha fanlarda bo‘lgani kabi mehnat ta ’ limi fanining o‘qitilishida ham axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish samaradorlikka xizmat qiladi. Jumladan, mehnat ta ’ limi darslarida axborot majmui — ma’lumotnomalar, multimediyalar, mavzularga oid texnologik xaritalar, ish qobiliyatini tashkil etishga oid filmlar, tarqatma materiallar, ko‘rgazmali qurollar, sxemalar, rasmlar, chizmalar, animatsiyalar, matnlar, tasviriy axborotning statistik va dinamik ifodalari, ovozli obrazlardan (yozilgan ovoz, musiqa va boshqalar) foydalanish mumkin. hozir.org
Ana shu maqsadda o’qitishni o’quvchilarning u yoki bu shakldagi ta ‘ limiy faoliyati tadqiqotni eslatadigan, o’quvchilar uchun “kashfiyotlar” bilan tugaydigan, ya’ni ular mustaqil holda xulosa chiqaradigan va qandaydir amaliy vazifani hal qiladigan metodlarga asoslanish taklif etiladi. Muammoli ta’lim talabalarning fikrlash jarayonini ishga solib, ularning mavhum tafakkuri, analitik-sintetik faoliyatiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi, chunki, bu texnologiya talabadan muammo asosida bayon etilgan o’quv materialining echimini topishni taqozo qiladi. vaqt.ucoz.com
Ta ’ limning samaradorligi. HOZIRGI KUNDA TA’LIM JARAYONIDA INTERAKTIV metodlar, innovatsion texnologiyalar , pedagogik va axborot texnologiyalari o’quv jarayonida qo’llashga bo’lgan qiziqish, e’tibor kundan kunga kuchayib bormoqda, bunday bo’lishining sabablaridan biri, shu vaqtgacha an’anaviy ta ’ limda o’quvchi talabalarni faqat tayyor bilimlarini egallashga o’rgatilgan bo’lsa, zamonaviy texnologiyalar ularni egallayotgan bilimlarini o’zlari qidirib topishlariga, mustaqil o’rganib, taxlil qilishlariga multiurok.ru
O‘. O. Tohirov, D. S. Mirahmedova, Z. S. Shamsiyeva. TEXNOLOGIYA . Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5- sinfi uchun darslik. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta ’ limi vazirligi tomonidan tavsiya etilgan. Qo‘lingizdagi 5- sinf “ Texnologiya ” darsligi Sizning kelajak hayotingizda muhim o‘rin egallaydigan amaliy mehnat faoliyatiga tayyorgarlik ko‘rishingizda hamda o‘zingiz qiziqqan kasb-hunar turlaridan birini to‘g‘ri tanlashingizda katta ahamiyat kasb etadi. Bu yil Siz nafaqat mustaqil, balki o‘quv ustaxonalarida guruhlarga bo‘linib ish laysiz. www.sadikov.uz
Sana:_ Mavzu: Texnologiya darslarida xavfsiz mehnat usullari va о‘quv qurollari bilan ishlashda xafsizlik texnikasi qoidalari Maqsad: Ta ’ limiy : O‟quvchilarga texnologiya fani haqida ma`lumot berish. Tarbiyaviy: O‟quvchilarni mehnatsevarlik ruhida tarbiyalash,ish qurollaridan. Texnologiya darsida esa, mehnat qurollari, ulardan foydalanish qoidalarini o`rganamiz. Undan tashqari rangli qog`oz, plastelin, tabiiy materiallardan biror narsa yasash, yaratishni o`rganamiz. O`quvchilar bilan birga klaster usulida mehnat qurollarini tarmoqlaymiz. www.sadikov.uz
Mehnat ta ’ limi uchinchi sinf pdf. Школьные учебники. Metodika o’qish 3 klass. Next Post. Odobnoma fanidan 3 sinf pdf darslik. foydali-fayllar.uz
7 – sinf Ona tili №17 7 – sinf Ona tili. Matematika fanidan majburiy blok testlari №2 Matematika majburiy blok. Texnologiya attestatsiya №23. Iyul 31, 2022Iyul 31, 2022 da chop etilgan. InfoMaster tomonidan. 14. Kasb nima? A) Unumli mehnat bilan shiģullanish; B ) Jamiyat uchun foydali mehnat qilish Bo’ limlar . info-master.uz
Просмотров: 1004. 5 – sinf texnologiya qizlar uchun dars ishlanma 2018-2019 o’quv yili uchun. Просмотров: 4448. 5,6, 7 Sinflar Texnologiya fanidan dars ishlanmalar. Mehnat ta ’ limi (o‘g‘il bolalar) ish reja. aim.uz
Ta ‘lim texnologiyalari fanidan seminar mashg‘ulotlarni bajarishga mo‘ljallangan ushbu metodik ko‘rsatmaning maqsadi – O‘zbekiston Respublikasi ta ‘lim to‘g‘risidagi qonun vazifalaridan kelib chiqqan holda hozirgi zamon talablariga javob beradigan mutaxassislarni tayyorlashda ularning seminar mashg‘ulotlarni tashkillashtirish, o‘quv mehnati va dam olish madaniyatini uyushtirishdir.O‘zbekiston Respublikasi inson huquqlari va erkinliklariga og‘ishmay rioya etilishini ta ‘minlaydigan demokratik huquqiy. znanio.ru
• bu ta’lim, kommunikatsiya, axborot va boshqaruvning jamlangan va tartibga solingan optimal yo’llari va vositalaridir, bu ta’lim jarayonini uzgaruvchan sharoitlarda, ajratilgan vaqt davomida samarali natijalarga kafolatli erishishni va aniq ta’lim jarayonlarini amalga oshirishni instrumental ta’minlovchisi hisoblanadi (PT jarayonli –bayonli aspekti); • bu mavjud jarayondir, ta’lim jarayoni sub’ektlarining hamkorlikdagi yuzaga kelgan tartibli xarakatidir (PT jarayonli xarakat aspekti). Pedagogik texnologiya – bu ta ’ limni texnologiyalashtirish sohasida pedagogik xodisalar va jarayonlarda qo`llaniladigan tushuncha. abiturtest.uz
O’qituvchilar va o’quvchilar uchun Texnologiya fanidan testlar. 5-6- 7 -8-9 sinflardan testlar, barcha mavzulardan testlar, mavzulashtirilgan testlar, barcha choraklar uchun choraklik testlar, savollar to’plami, barcha testlar javoblari bilan yuklab olishingiz mumkin. testlar Referatlar Salomatlik sirlari Savol Javob Senariylar Shaxsiy rivojlanish Sherlar Sport yangiliklari Ta ’lim yangiliklari Talabalarga Taqdimotlar Tarjimai hol Testlar Texnologiya fanidan Texnologiya yangiliklari Topishmoqlar Tush tabiri Yangiliklar Yillik ish rejalar. bilimlar.uz
6 sinfda o’quv rejasidan asbob-uskunalar va ularni ishlatishga o’rganish DTS da necha soat ajratilgan? DTS da mehnat ta ’ limining 5-9 sinflar uchun ajratilgan umumiy soatlarni ko’rsating? znanio.ru
2. Texnologiya ta ’ limining metodlari haqida tushunchalar. Texnologiya ta ’ limini tashkil etishga nisbatan qo‘yiladigan muhim talablardan biri metodlarning xilma-xilligi va ularning muayyan maqsadga xizmat etishidir. Ta ’ limda qo‘llaniladigan mantiqiy metod barcha o‘rta ta’lim maktablari uchun umumiy va eng ko‘p tarqalgan metoddir. O‘qituvchi mantiqiy metod – hikoya, o‘quv materialini og‘zaki bayon etishini, suhbatni qo‘llar ekan, u o‘quvchilarga faqat o‘zidagi bilimlarni ularga o‘tkazibgina qolmay, balki o‘quvchilarda ayni yo‘nalishga qiziqish ham uyg‘otadi. fayllar.org
На данной странице Вы можете найти лучшие результаты поиска для чтения, скачивания и покупки на интернет сайтах материалов, документов, бумажных и электронных книг и файлов похожих на материал «Mehnat ta’limi, Texnologiya, 7 sinf, Eshpo‘latov B., 2017»
Для формирования результатов поиска документов использован сервис Яндекс.XML.
Нашёлся 1 млн ответов. Показаны первые 32 результата(ов).
Oltin toj tadbir senariysi
1.O’quvchilarning biologiya fani bo’yicha bilimlarini tekshirish.
2. O’quvchilarning biologiyaga oid bilimlarini oshirish.
3. O’quvchilarning biologiya faniga bo’lgan qiziqishlarini oshirish.
Tanlovning blok sxemasi.
Tezkor savollarga tezkor javoblar
Biologik tushunchalarni izohlash
“O’simlikni tiklayman” o’yini
Tadbirga 6 nafar o’quvchini tanlab olinadi.Ularga tanlov topshiriqlari beriladi va savollar bilan tanishtiriladi.Tadbirni suxondonlar ishtirokchilarni tanishtirish bilan boshlanadi.
1.Qosimova Gulsanam -6 “A” sinf o’quvchisi.matematika,ona-tili,biologiya faniga qiziqadi.Bo’sh vaqtida qo’shiq aytishni yoqtiradi.
2. Kimsanboyev Muxammadzohid -6”A” sinfda o’qiydi.matematika,informatika fanlariga qiziqadi,asosi hobbiysi gandbo’l o’ynash.
3. Baxodirova Saidaxon – 6 “A” sinfda o’qiydi.Tarix,biologiya,fizika fanlariga qiziqadi.Bo’sh vaqtlarini kitob mutoola qilish bilan o’tkazadi.
4. Xakimjonov Axmadillo -6”A” sinfda o’qiydi.Biologiya.informati-ka fanlariga qiziqadi.Bo’sh vaqtida sport bilan shug’ullanadi.
5. Qobulova Zulfiyaxon -6”A” sinfda o’qiydi.Adabiyot faniga juda qiziqadi.Asosan she’r yozishga qiziqadi.
6. Maxmudjonov Jaloldin -6”A” sinfda o’qiydi.Biologiya,tarix,rus tili faniga qiziqadi.Bo’sh vaqtlarida futbol o’ynashni yaxshi ko’radi.
I-SHART. Tezkor savollarga tezkor javoblar.
Har bir ishtirokchiga 3 tadan savol beriladi.
- Biologiya fani nimani o’rganadi?
- Biologiya darslik kitobining avtori kim?
- Ekologiya so’zining ma’nosi qanday?
- Tabiat necha xil bo’ladi?
- Barg necha xil?
- Vegetativ so’zining ma’nosi nima?
- Murakkab barg deb nimaga aytiladi?
- Generativ so’zining ma’nosi nima?
- Oddiy barg deb nimaga aytiladi?
- Hujayra qayerda bo’ladi?
- 1665 yilda ingliz fizigi R.Guk nimani kashf etgan?
- Hujayra organoidlarini ayting?
- Tuzilishi va bajaradigan ishi o’xshash bo’lgan hujayralar yig’indisi nima deyiladi?
- Gul qismlarini ayting? 3
- Hosil qiluvchi,asosiy,qoplovchi,mexanik,o’tkazuvchi,ajratuvchi to’qimalar qaerda bo’ladi?
- Dorivor o’simliklardan aytib bering?
- Osh piyozda ko’zni achishtiruvchi qanday modda bor?
- Turpning foydali tomonlarini ayting?
II-SHART. Mozaika o’yini.
Mozaika o’yininig texnologiyasiga ko’ra harflar yordamida o’quvchilar biologic atamalarni hosil qiladilar.Hamda izolaydilar.Ishtirokchilarni qancha atama topa olishiga qarab baholanadi. Atamalar. Barg Novda Gul Kurtak Meva Ildiz To’qima Changchi Urug’don Buta Daraxt Hujayra Poya 4
Shunday shakllardan foydalanish mumkin,bularning ichiga harflar yoziladi. 2 –shartdan keyin ishtirokchilar soni yana bittaga kamayadi.
III – SHART. Biologik tushunchalarni izohlash.( 1 daqiqa ichida) Ishtirokchilarga stolustiga teskari qilib qo’yilgan biologic tushunchalar yozilgan kartochkalarni oladilar. 1 daqiqa ichida qaysi ishtirokchi ko’proq tushunchalarga ta’rif bersa,o’sha ishtirokchi g’olib bo’ladi.
- Biologiya – Hayot haqidagi fan
- To’qima – Tuzilishi va vazifasi o’xshash bo’lgan hujayralar yig’indisi.
- Gul – O’simlikning ko’payish o’rgani.
- Flora –O’simliklar dunyosi
- Fauna – hayvonot dunyosi
- Gk Gt Ch –U – nimani izohlaydi
- Sitologiya – Hujayrani o’rganuvchi fan
- Qizil kitob – Yo’qolib borayotgan o’simlik,hayvonlar kiritilgan kitob
- Gerberiy – O’simlikning quritilgan ko’rgazmasi
- Urug’ – ko’payish qismi
- Biologiya darsligi – O’simliklarni o’rgatuvchi manbaa
- Tuproq – O’simlikni o’sadigan omil 5
3-shartdan eng kam ball to’olagan ishtirokchi tark etadi.
IV –SHART. “Kim chaqqon”
Mevalar,o’simliklar,aks ettirilgan rasmlarni teskari qilib stol ustiga qo’yiladi.Ishtirokchi tanlab oladi,yana mevalardan namunalar qo’yiladi.ko’zi bog’langan holda ularni nomini aytishadi va berilgan oq qog’ozga ko’zi berkitilgan holda chizadilar. IV-shartdan keyin 2 ishtirokchi qoladi.
V – SHART. “O’simlikni tiklayman “ o’yini
Yuqorida quyosh rasmi tasvirlanadi.Ushbu quyoshga kim birinchi bo’lib o’z o’simligini quyoshga olib chiqishi kerak bo’ladi.Fotosintez jarayoni bo’lishi kerak.Gul qismlarini tartib bilan joylashtirishlari kerak bo’ladi.
Ushbu tanlovda g’olib bo’lgan ishtirokchiga “Faxriy yorliq” va shu bilan irgalikda fan oyligida o’tkazilgan tadbirda maktabning “Oltin toj”I (ramziy) kiydiriladi.Hamda maktabning tabiatni asrash “Shox”i deb e’lon qilinadi.
Biologiya fani o‘quv dasturi (6-sinf) uqtirish xati
(6-SINF)
UQTIRISH XATI
Biologiya – tirik organizmlarning kelib chiqishi, turli-tumanligi, tuzilishi, rivojlanishi hamda ularda sodir bo‘ladigan hayotiy jarayonlar, tashqi muhit bilan aloqasi, moslashishi haqidagi fandir.
O‘quvchilar biologiya faniga oid dastlabki tushunchalarni boshlang‘ich sinflardagi “Atrofimizdagi olam”, “Tabiatshunoslik” darslarida tabiat bilan dastlabki tanishuv davrida o‘rganishadi. Masalan: ildiz, poya, barg, gul, meva, urug‘, madaniy va yovvoyi o‘simliklar; qush va hasharotlarning bir-biridan farqi; uy hayvonlarining yovvoyi hayvonlardan farqi; suvning inson va hayvonlar uchun ahamiyati, suvni behudaga isrof qilmaslik zarurligi; o‘simliklarning urug‘idan ko‘payishi; inson bilan tabiatning bog‘liqligi, ovqatlanish gigiyenasi, jonli va jonsiz tabiat; inson tanasining tuzilishi, teri, skelet va muskullarning vazifalari, yurak qon tomirlari; nafas olish organlari, ovqat hazm qilish organlari va nerv sistemasining vazifalari; chekish, ichimliklar va giyohvand moddalarning organizmga ta’siri; O‘zbekistondagi yirik qo‘riqxonalar, gulli o‘simliklar haqida umumiy ma’lumotlar kabi biologiya fani haqidagi dastlabki tasavvurlar hosil qilinadi.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida biologiya fanini o‘qitishning maqsadi – o‘quvchilarga tirik organizmlarning tuzilishi, ko‘payishi, kelib chiqishi, xilma-xilligi, o‘zaro munosabatlari, muhofazasi, tabiat va inson hayotidagi ahamiyati haqidagi bilimlarni berish, o‘quvchilarning ilmiy dunyoqarashini kengaytirish, mantiqiy va ijodiy fikrlashini shakllantirishdan iborat.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalarida biologiya o‘quv fanini o‘qitishning vazifalari:
asosiy biologik tushunchalar, nazariyalar va qonuniyatlar bilan tanishtirish;
tirik organizmlarning yashash muhitiga moslanishlarining vujudga kelishi mexanizmlari haqida ma’lumot berish;
organizmlarning individual va tarixiy rivojlanishining asosiy bosqichlari bilan tanishtirish;
o‘quvchilarni o‘zlarining va o‘zgalarning salomatliklarini saqlashga, sog‘lom turmush tarziga rioya qilishga yo‘naltirish;
biologiya ta’limi mazmunining hozirgi ijtimoiy hayot va fan-texnika yutuqlari bilan bog‘lanishini ta’minlash asosida o‘quvchilarni ongli ravishda kasb tanlashga yo‘naltirish;
tabiat va uning barcha boyliklariga oqilona munosabatda bo‘lish fazilatlarini yosh avlod ongiga singdirish;
biologik bilimlar zaminida mahalliy o‘simlik va hayvon turlari, seleksiya yutuqlari, qadimda yashab ijod etgan buyuk allomalar va hozirgi olimlarning biologiyaga oid ishlari bilan tanishtirish orqali o‘quvchilarni milliy istiqlol va vatanparvarlik ruhida tarbiyalash, biologiyadan olgan bilimlarini hayotda qo‘llay olish kompetensiyalarini shakllantirishdan iborat.
Umumiy o‘rta ta’lim maktablari biologiya ta’limida o‘rganilgan o‘quv materiallarining akademik litsey va kasb-hunar kollejlari biologiya ta’limida takrorlanmasligi, o‘quvchilarning yosh psixologik xususiyatlari, umumiy o‘rta ta’lim tayyorgarligiga mos kelishi hamda biologik tushunchalarni asta-sekin oddiydan murakkabga shakllantirish e’tiborga olingan.
Biologiya ta’limi o‘quv dasturi asosida fan o‘qituvchisi yillik taqvim-reja ishlab chiqadi va ta’lim muassasasining o‘quv ishlari bo‘yicha direktor o‘rinbosari tomonidan tasdiqlanadi. Taqvim-reja tuzishda laboratoriya ishlarining o‘tkazilishi, oraliq va yakuniy nazorat ishlarining to‘g‘ri taqsimlanishi, nazariy bilim berish va amaliy mashg‘ulotlarning ketma-ketligiga e’tibor qaratish lozim.
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfida biologiyaga kirish o‘qitilib, unda biologiya fani haqidagi dastlabki ma’lumotlar beriladi, 6-sinfda biologiya (botanika)da o‘simliklar haqidagi, 7-sinfda biologiya (zoologiya)da hayvonot olami haqidagi, 8-sinfda biologiya (odam va uning salomatligi)da odam organizmi va undagi jarayonlar haqida, 9-sinfda biologiya (sitologiya va genetika asoslari)da esa, umumiy biologik qonuniyatlarning boshlang‘ich tushunchalari o‘qitiladi.
Umumiy o‘rta ta’lim tizimida o‘quvchilarda fanga oid umumiy kompetensiyalar bilan birgalikda tayanch kompetensiyalar shakllantirilishi belgilab berilgan. Bunga ko‘ra, biologiya fanlarini o‘qitish jarayonida o‘quvchilarda quyidagi tayanch kompetensiyalar shakllantirilib boriladi:
Kommunikativ kompetensiya:
o‘quvchi biologik tushunchaga ega bo‘lishi, tushunchalarning mohiyatini anglashi, ularni yangi vaziyatlarda imkoniyat darajasida o‘z ona tilida hamda birorta xorijiy tilda dastlabki tushunchalarni ishlata olishi.
Kichik guruhlar bilan ishlash jarayonida guruh a’zolarining javoblarini tinglay olish va o‘z javobini mantiqan bayon qilish.
mavzu bo‘yicha tavsiya etilgan o‘quv topshiriqlari va o‘qituvchining savollariga yozma va og‘zaki javob berishda ta’lim olayotgan til me’yorlariga rioya qilish; kichik guruhlar bilan ishlash jarayonida faol ishtirok etish.
o‘zi yashab turgan hududdagi hayvonlarni taniy olish, ularning nomlarini va yozilishini bilish.
maktab, mahalla, jamoat joylari, oilada, sinfda o‘rtoqlari bilan ma’naviy-ahloqiy me’yorlarga amalga qilgan holda muloqotga kirishish;
hayvonlar haqidagi ma’lumotlarni o‘z o‘rtog‘iga va o‘qituvchisiga tushuntira olish.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:
o‘quvchi biologiya fanining yangiliklari, rivojlanishi bo‘yicha respublikamizda amalga oshirilayotgan ishlar haqidagi ma’lumotlarni ilmiy-ommabop materiallardan foydalanib, zarur ma’lumotlarni izlab topa olishi.
mediamanbalardan izlab topilgan ma’lumotlarni saralash, qayta ishlash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish.
darslikning kirish qismida berilgan ko‘rsatmalar asosida o‘rganilgan mavzu matniga reja tuza olish;
matndan foydalanib savollarga javob topish, amaliy xarakterdagi topshiriqlarni bajara olish;
hayvonot dunyosi haqidagi ma’lumotlarni qaysi axborot vositalaridan olishni bilish, ulardan foydalana olish, hayvonot olami haqidagi ma’lumotlarni ajrata olish.
jadval, diagramma, sxemalar tuza olish, tushuncha, qoidalarni topa olish;
o‘rganilgan ob’yektlarning qiyosiy tavsifini tuzish, xulosa yasash;
mediavositalaridan hayvonot olami haqidagi ma’lumotlar va axborotlarni izlab topa olish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
o‘quvchi biologiya fanining yangiliklari, rivojlanishi bo‘yicha respublikamizda amalga oshirilayotgan ishlar, tirik organizmlarning o‘ziga xos xususiyatlari, organizmlarning hujayraviy tuzilishini mustaqil o‘rganish.
o‘zini o‘zi ma’naviy, ruhiy va intellektual rivojlantirishi, hayot davomida mustaqil holda o‘qib-o‘rganishi, bilim va tajribani muntazam oshirib borishi zarur.
biologiya darslari, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda faol ishtirok etish;
tabiatda o‘z xatti-harakatlari bilan o‘zini nazorat qila olish.
“Yosh biologlar” to‘garagi mashg‘ulotlari, ko‘rik-tanlovlarda ishtirok etish;
yirtqich hayvonlardan himoyalanish choralarini bilish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
o‘quvchi biologiya fanining ilmiy-amaliy soha ekanligini, uning inson va tabiatdagi ahamiyatini anglash, biologiya fani o‘rganadigan ob’yekt, hodisa, jarayonlarni, tirik organizmlar ustida kuzatish va tajribalar olib borish.
tirik organizmlarning o‘ziga xos jihatlarini bilishi, ularning salbiy tomonlarini o‘zidan kichik bo‘lgan yoshlarga o‘rgatish jarayonida faol ishtirok etishi.
tabiat muhofazasiga oid kechalar, ko‘kalamzorlashtirish tadbirlari, biolog olimlar bilan uchrashuvlarda faol ishtirok etish;
jamiyatda o‘z o‘rnini bilgan holda tabiatdagi voqea va jarayonlarga daxldorlikni his etish;
tabiat muhofazasiga oid kechalar, ko‘kalamzorlashtirish tadbirlarida faol ishtirok etish;
hayvonotlarni muhofaza qilish ishlarida faol ishtirok eta olish.
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
o‘quvchi tabiatdagi tirik mavjudotlarni muhofaza qilish tadbirlarida faol ishtirok etish.
madaniy me’yorlarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish.
biologiya darslari, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda ta’lim va tarbiyaning uzviyligiga, estetik va axloqiy tarbiyaga e’tibor qaratish;
insonlarga nisbatan mehr-muruvvat, saxiylik, o‘zgalarning dunyoqarashini hurmat qilishi.
tabiatdagi o‘simliklarni muhofaza qilish tadbirlarida faol ishtirok etish;
badiiy-ijodiy qobiliyatlarini namoyish qila olishi (turli grafik rasmlar, referatlar, xabarlarning dizayni).
Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi:
o‘quvchi kattalashtirib ko‘rsatuvchi asboblar va buyumlarni necha marta kattalashtirishini hisoblay olishi, mikroskoplar bilan ishlay olish qobiliyatlarini rivojlantirgan bo‘lishi.
fanga doir masala va mashqlarni mustaqil ravishda yecha olishi, standart topshiriqlarni bajara olish.
o‘simliklarning tuzilishi, o‘g‘itlash va olinadigan hosilni aniqlashga doir biologik masalalarni yechish;
hayvonlarni bir-biridan ajrata olishi, ularning klassifikatsiyasini tuza olishi.
o‘simliklar hosildorligini oshirish uchun yerga qay vaqtda va qanchadan o‘g‘itlashni bilish;
insonlarning shaxsiy, ijtimoiy, iqtisodiy hayotlarida hayvonlarni parvarish qilishda hisob-kitoblarga tayangan holda ularni go‘shti, suti, yungi, tuxumi, mo‘ynasi uchun boqiladiganlarini ajrata olish.
Mazkur tayanch kompetensiyalar biologiya fanidan dars jarayonida uzluksiz ravishda shakllantirib boriladi. Buning uchun yuqorida keltirilgan tayanch kompetensiyalar har bir sinf o‘quvchilari uchun alohida belgilab olinadi hamda o‘qituvchi tomonidan uning yil davomida o‘quvchilarda o‘sish dinamikasi kuzatilib borilib, sinf jurnalining belgilangan sahifasida qayd qilib boriladi.
Shuningdek, biologiya fanining mazmunidan kelib chiqqan holda o‘quvchilarda fanga oid umumiy kompetensiyalar ham shakllantiriladi.
Ushbu fanga oid umumiy kompetensiyalar o‘quv dasturlarining 5-sinfida o‘quv yilining oxirida va 6-9-sinflarda o‘quv yilining birinchi va ikkinchi yarim yilliklarida keltirilgan. O‘qituvchi o‘quv dasturi asosida taqvim-mavzu reja tuzishda tayanch o‘quv rejaning tushuntirish xatida keltirilgan “Hayot xavfsizligi asoslari”, “Tejamkorlik saboqlari” va “Sog‘lom avlod asoslari” kurslarini tegishli mavzularga singdirib o‘qitishi lozim.
Shuningdek, me’yoriy hujjatlarni yuritishda tayanch va fanga oid kompetensiyalar quyidagicha yozilishi tavsiya qilinadi.
- TK1-kommunikativ kompetensiya
- TK2-axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi
- TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
- TK4-ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi
- TK5-milliy va umummadaniy kompetensiya
- TK6-matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi
- FK1-biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlarni tushunish, tanish, izohlash kompetensiyasi
- FK2-biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlar ustida kuzatish va tajribalarni o‘tkazish kompetensiyasi
- FK3-sog‘lom turmush tarzi va ekologik kompetensiya
(68 soat, haftasiga 2 soat, A2+: 102 soat, haftasiga 3 soatdan)
O‘quvchilarda shakllantiriladigan tayanch kompetensiyalar elementlari:
Kommunikativ kompetensiya:
mavzu bo‘yicha tavsiya etilgan o‘quv topshiriqlari va o‘qituvchining savollariga yozma va og‘zaki javob berishda ta’lim olayotgan til me’yorlariga rioya qilish;
kichik guruhlar bilan ishlash jarayonida faol ishtirok etish, his-hayajonga erk bermasdan guruh a’zolarining javoblarini tinglay olish, mushohada qilish va o‘z javobini mantiqan bayon qilish;
biologik atamalarning mazmun-mohiyati va inglizcha izohini ayta olish;
o‘rganilgan mavzu yuzasidan mantiqiy ketma-ketlikda savollar tuza olish;
maktab, mahalla, jamoat joylari, oilada, sinfda o‘rtoqlari bilan ma’naviy-ahloqiy me’yorlarga amal qilgan muloqotga kirishish, insoniyat, tabiat, o‘simlik va hayvonot olamiga nisbatan insonparvarlashtirilgan munosabatni namoyon qilish.
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:
darslikning kirish qismida berilgan ko‘rsatmalar asosida o‘rganilgan mavzu matniga reja tuza olish;
matndan foydalanib savollarga javob topish, amaliy xarakterdagi topshiriqlarni bajara olish, jadval, diagramma, sxemalar tuza olish, tushuncha, qoidalarni topa olish;
o‘rganilgan ob’yektlarning qiyosiy tavsifini tuzish, xulosa yasash.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
biologiya darslari, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda faol ishtirok etish.
“Yosh biologlar” to‘garagi mashg‘ulotlari, ko‘rik-tanlovlarda ishtirok etish;
badiiy adabiyotlarni mutoala qilish orqali barkamollikka intilish.
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
tabiat muhofazasiga oid kechalar, ko‘kalamzorlashtirish tadbirlari, biolog olimlar bilan uchrashuvlarda faol ishtirok etish.
tabiat muhofazasiga oid kechalarda ma’ruzalar bilan ishtirok etish.
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
biologiya darslari, darsdan tashqari ishlar, sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda ta’lim va tarbiyaning uzviyligiga, estetik va axloqiy tarbiyaga e’tibor qaratish.
tabiatdagi o‘simliklarni muhofaza qilish tadbirlarida faol ishtirok etish.
Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish hamda foydalanish kompetensiyasi:
o‘simliklarning tuzilishi, o‘g‘itlash va olinadigan hosilni aniqlashga doir biologik masalalarni yechish.
o‘simliklarning tuzilishi, o‘g‘itlash va olinadigan hosilni aniqlashga doir biologik masalalarni yechish va unumdorlikni orttirish yo‘llarini aniqlash.
1-BOB. O‘SIMLIKLAR BILAN UMUMIY TANISHUV
(3 soat, A2+:5 soat)
1-mavzu: Kirish. Botanika – o‘simliklar haqidagi fan. (1 soat, A2+: 1 soat)
Botanika – o‘simliklar haqidagi fan. Botanika – o‘simliklarning hayoti, tashqi va ichki tuzilishi, taraqqiy etishi, tarqalishi, muhit bilan bog‘liqligi, xalq xo‘jaligidagi ahamiyati, o‘simliklardan oqilona foydalanish va ularni muhofaza qilish usullarini hamda insonlar hayotidagi va tabiatdagi rolini o‘rgatuvchi fan. Botanikaning asosiy bo‘limlari. O‘simliklar dunyosi haqida tushuncha. O‘simlik – tirik organizm. O‘simliklarga xos xususiyatlar. O‘simliklarning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyati. O‘simliklarni o‘rganish tarixi.
2-mavzu: Gulli o‘simliklar bilan umumiy tanishuv. (1 soat, A2+: 2 soat)
Gulli o‘simliklar bilan umumiy tanishuv. O‘simliklarning yashash muhiti. O‘simliklarning vegetativ va generativ organlari.
3-mavzu: O‘simliklarning hayotiy shakllari. (1 soat, A2+: 2 soat)
O‘simliklarning hayotiy shakllari: daraxt, buta, yarim buta, ko‘p yillik, ikki yillik, bir yillik o‘t.
2-BOB. HUJAYRA – HAYOTNING ASOSI
(3 soat, A2+: 6 soat)
4-mavzu: O‘simlikning hujayraviy tuzilishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Hujayra o‘simliklarning tuzilish birligi. O‘simlik hujayrasining tuzilishi: hujayra qobig‘i, sitoplazma, yadro, plastidalar, vakuol. Hujayraning kimyoviy tarkibi.
5-mavzu: Hujayraning hayotiy faoliyati. (1 soat, A2+: 2 soat)
Hujayra – tirik organizm. O‘simlik hujayrasining o‘ziga xos xususiyatlari. O‘simlik hujayrasining hayotiy faoliyati, hujayrada kechadigan jarayonlar. Hujayraning bo‘linishi.
6-mavzu: O‘simlik to‘qimalari. (1 soat, A2+: 2 soat)
O‘simlik to‘qimalari haqida tushuncha. O‘simlik to‘qimalarning turlari, tuzilishi, vazifalari.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: O‘simliklar hayotiy shakllari, o‘simlik hujayralari, to‘qimalari tasvirlangan plakatlar. Sinf xonasidagi hujayra ko‘rgazmasi. Hujayralar tasvirlangan ko‘rgazmali proeksion slaydlar.
3-BOB. GULLI O‘SIMLIKLARNING VEGETATIV VA GENERATIV ORGANLARI
(24 soat; shundan: ildiz – 4 soat; novda – 11 soat; gul va meva – 9 soat, A2+: 38 soat)
7-mavzu: Ildiz turlari va tizimlari. (1 soat, A2+: 1 soat)
Ildiz. Ildizning funksiyalari. Ildiz turlari: asosiy, yon, qo‘shimcha ildizlar. Ildizning tashqi tuzilishi. Ildiz tizimlari turlari.
8-mavzu: Ildizning ichki tuzilishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Ildizning hujayraviy tuzilishi. Ildiz qinchasi. Ildiz zonalari: bo‘linuvchi, o‘suvchi, so‘ruvchi, o‘tkazuvchi zonalarning tuzilishi. Ildizning o‘sishi. Ildiz tizimining shakllanishi.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
9-mavzu: Shakli o‘zgargan ildizlar. (1 soat (A2+: 2 soat))
Ildizmeva, tayanch ildizlar, havo ildizlari.
Laboratoriya mashg‘uloti: Ildiz turlari va ildizning tuzilishini o‘rganish.
10-mavzu: Novda. Novdalarning xilma –xilligi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Novda. Novdaning tuzilishi. Bo‘g‘im, bo‘g‘im oralig‘i. Novdalarning ichki tuzilishiga ko‘ra turlari, uzun va kalta novdalar. Novdalarning fazoda joylashuvi bo‘yicha xilma-xilligi.
11-mavzu: Kurtak. (1 soat, A1+: 1 soat)
Kurtak – boshlang‘ich novda. Kurtakning novdada joylashuvi. Kurtaklarning turlari: uchki, yon, qo‘shimcha kurtaklar. Kurtaklarning xilma-xilligi: vegetativ va generativ kurtaklar. Tinim davridagi kurtak. Kurtakning tuzilishi.
12-mavzu: Poya. Poyaning ichki tuzilishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Poyaning vazifalari. Poyaning ichki tuzilishi.
13-mavzu: Novda tizimining shakllanishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Poyaning bo‘yiga o‘sishi. O‘sish konusi. Poyani chilpishning ahamiyati. Poyaning eniga o‘sishi. Tez va sekin o‘sadigan o‘simliklar.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Ildiz turlari, kurtakning tuzilishi, novdaning tuzilishi va novdalarning turlari, poyaning ichki tuzilishi, poyaning o‘sishi, poyani chilpish tasvirlangan plakat va ko‘rgazmali proeksion slaydlar, gerbariylar namunalari.
14-mavzu: Bargning tashqi tuzilishi. (1 soat, A1+ 2 soat)
Barg novdaning yon vegetativ organi. Bargning funksiyalari. Bargning tuzilishi. Bandli va bandsiz barglar. Barglarning tomirlanishi.
15-mavzu: Oddiy va murakkab barglar. Novdada barglarning joylashuvi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Oddiy va murakkab barglar. Novdada barglarning joylashuvi. Barg mozaikasi.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
16-mavzu: Bargning ichki tuzilishi. Barg og‘izchalari (1 soat, A2+: 2 soat).
Bargning hujayraviy tuzilishi. Barg og‘izchalari.
Laboratoriya mashg‘uloti. (1 soat, A2+: 3 soat)
Laboratoriya mashg‘uloti. Kurtaklarning tuzilishi va novdada joylashuvini o‘rganish.
Laboratoriya mashg‘uloti. Bargning tashqi tuzilishini o‘rganish (o‘rik, bug‘doy, akatsiya, atirgul, soxta kashtan kabi o‘simliklar misolida).
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Bargning tashqi tuzilishi, oddiy va murakkab barglar, barglarning poyada joylashuvi, hujayraviy tuzilishi, kurtakning tuzilishi va novdada joylashuvi, generativ va vegetativ kurtaklar aks ettirilgan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion qo‘llanmalar.
17-mavzu: Shakli o‘zgargan novdalar (1 soat, A2+: 1 soat).
Shakli o‘zgargan novdalar. Shakli o‘zgargan yer usti novdalari. Shakli o‘zgargan yer osti novdalari. Bargning shakl o‘zgarishi.
18-mavzu: Gul – o‘simliklarning generativ ko‘payish organi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Gul – o‘simliklarning generativ ko‘payish organi. Gulning tuzilishi. Gulband, gulo‘rin, gulqo‘rg‘on, changchi, urug‘chining tuzilishi. Gul formulasi va diagrammasi.
19-20-mavzu: Gullarning xilma-xilligi. (2 soa, A2+: 4 soat)
Gullarning xilma-xilligi. Bir jinsli va ikki jinsli gullar. Bir uyli va ikki uyli o‘simliklar. To‘g‘ri va qiyshiq gullar.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
21-mavzu: To‘pgullar. (1 soat, A2+: 2 soat)
To‘pgullar va ularning ahamiyati. Oddiy va murakkab to‘pgullar.
Laboratoriya mashg‘uloti. (1 soat, A2+: 2 soat)
Gul va to‘pgullarning tuzilishi bilan tanishish.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Gul mulyaji, gul, uning tuzilishi, gul formulalari va diagrammalari, xilma-xilligi, to‘pgullar, oddiy va murakkab to‘pgullar tasvirlangan plakat va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Gullar haqidagi o‘quv filmlari.
22-mavzu: Mevalar. (1 soat, A2+: 1 soat)
Mevaning tuzilishi. Mevalarning klassifikatsiyasi. Mevalarning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyati.
Laboratoriya mashg‘uloti (1 soat, A2+: 2 soat)
Mevalarning tuzilishi va xilma-xilligini o‘rganish.
23-mavzu: Urug‘. (1 soat, A2+: 1 soat)
Ikki va bir urug‘pallali o‘simliklar urug‘larining tuzilishi. Urug‘ning tarkibi.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Mevalar mulyajlari, mevalar va ularning tuzilishi, ikki va bir urug‘pallali o‘simliklar urug‘lari tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Urug‘lar namunalari to‘plami.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
O‘quvchilarda shakllangan fanga oid kompetensiya elementlari:
Biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlarni tushunish, tanish, izohlash kompetensiyasi:
Botanika fanining rivojlanish tarixi haqida ma’lumotga ega bo‘ladi;
o‘simliklar haqida umumiy tushunchaga ega bo‘ladi, ularning tabiatdagi ahamiyatini tushuna oladi;
o‘simliklarning hayotiy shakllarini farqlay oladi, tashqi muhit o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushunadi va izohlay oladi;
o‘simlik hujayrasi, to‘qimasi, ildiz funksiyalari va turlari, ildizning tashqi tuzilishi, ildiz tizimlari turlarini farqlaydi, shakli o‘zgargan ildizlar haqida umumiy tushunchalarga ega bo‘ladi;
novda, poya, kurtak, o‘sish konusi, barg tushunchalarining mohiyatini biladi, tushunadi va izohlay oladi;
gulning tuzilishi, qismlari: gulband, gulo‘rin, gulqo‘rg‘on, changchi, urug‘chining tuzilishi, gul formulasi va diagrammasi, bir jinsli va ikki jinsli gullar, bir uyli va ikki uyli o‘simliklar, to‘g‘ri va qiyshiq gullar, oddiy va murakkab to‘pgullar, meva, urug‘ tushunchalarining mohiyatini biladi, tushunadi va izohlay oladi.
gul, meva, urug‘larning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyatini tushunadi va izohlay oladi.
Biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlar ustida kuzatish va tajribalarni o‘tkazish kompetensiyasi:
o‘simliklarning vegetativ va generativ organlarini o‘rganish bo‘yicha kuzatish o‘tkaza oladi, piyoz po‘sti, paxta tolasidan vaqtinchalik preparatlar tayyorlay oladi va mikroskopda kuzata oladi, rasmini chizadi va kuzatganlari asosida xulosa chiqara oladi;
gerbariy va tirik o‘simliklarning ildiz turlarini o‘rganib, o‘q va popuk ildizlar, qo‘shimcha ildizlar, ildizmevalar ustida kuzatishlar olib bora oladi, kuzatishlar natijasini chiza oladi, kuzatganlari asosida xulosa chiqara oladi, asbob-anjomlar bilan ishlashda xavfsizlik qoidalariga rioya qila oladi.
uchki va yon kurtaklarini taqqoslay oladi, kurtakning tuzilishini tajribada o‘rganib, generativ va vegetativ kurtaklar, poyani chilpish, gul haqidagi umumiy ma’lumotlarni hamda mevalarning turlarini biladi va taniydi, ikki va bir urug‘pallali o‘simliklar urug‘larining tuzilishiga ko‘ra ajrata oladi, kuzatganlari asosida xulosa chiqara oladi.
biologiya xonasida biologik ob’yektlar, laboratoriya asbob-anjomlari bilan ishlashni biladi va xavfsizlik qoidalariga rioya qila oladi.
Sog‘lom turmush tarzi va ekologik kompetensiya:
o‘simliklarning tabiatdagi ahamiyatini, ularni muhofaza qilish choralarini biladi; gul, meva, urug‘larning tabiatdagi va inson hayotidagi ahamiyatini anglagan holda o‘simliklarga nisbatan oqilona munosabatda bo‘ladi. Zaharli o‘simliklar bilan ehtiyotkorona munosabatda bo‘lishni biladi.
tabiatda o‘zini to‘g‘ri tutishning asosiy qoidalari va sog‘lom turmush tarzi asoslarini biladi, gulli o‘simliklarni estetik jihatdan baholay oladi.
4-BOB. GULLI O‘SIMLIKLARNING HAYOTIY FAOLIYATI
(13 soat, A2+: 18 soat)
24-mavzu: O‘simlikning mineral oziqlanishi. Ildiz bosimi. O‘g‘itlar. (1 soat, A2+: 1 soat)
O‘simlikning mineral oziqlanishi. O‘simlikning suv va mineral tuzlarni o‘zlashtirishi. Ildiz bosimi. Ildizning o‘sishi. O‘g‘itlar.
25-mavzu: Poyada oziq moddalarning harakatlanishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Poyada oziq moddalarning harakatlanishi. Poyada suv va mineral tuzlarning harakati.
26-mavzu: Bargda organik moddalarning hosil bo‘lishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Bargda organik moddalarning hosil bo‘lishi – fotosintez jarayoni. Fotosintez uchun yorug‘likning ahamiyati. Yorug‘likda bargda kraxmal hosil bo‘lishi va barglarning karbonat angidrid gazini o‘zlashtirishi. O‘simliklar avtotrof organizmlardir. Barglarda hosil bo‘lgan organik moddalarning o‘simlikning hayotiy faoliyati uchun sarflanishi.
27-mavzu: O‘simliklarning nafas olishi, oziqlanishi. O‘simliklarda moddalar almashinuvi. (1 soat, A2+: 2 soat)
O‘simlik uchun nafas olishning ahamiyati. Fotosintez va nafas olish jarayonlarining bog‘liqligi. O‘simliklarda moddalar almashinuvi.
28-mavzu: O‘simlikning suv bug‘latishi. Kuz faslida o‘simliklar hayotida ro‘y beradigan o‘zgarishlar. (1 soat, A2+: 1 soat)
O‘simliklarning suv bug‘latishiga ta’sir etuvchi omillar. O‘simliklarning ekologik guruhlari. Kuz faslida o‘simliklar hayotida ro‘y beradigan o‘zgarishlar. Xazonrezgilik. Xazonrezgilikning o‘simlik uchun ahamiyati.
29-30-mavzu: O‘simliklarning ko‘payishi. (2 soat, A2+: 4 soat)
Ko‘payish – tirik organizmlarning muhim xususiyati. O‘simliklarning jinssiz va jinsiy ko‘payishi. Gulli o‘simliklarning vegetativ ko‘payishi. O‘simliklarning tabiatda vegetativ ko‘payishi: ildiz bachki, yer usti novdalari, shakli o‘zgargan yer osti novdalari, bargi orqali ko‘payishi. Vegetativ ko‘payishning o‘simlik hayotidagi ahamiyati. Madaniy o‘simliklarning vegetativ ko‘payishi.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Fotosintez va nafas olish jarayonlari, o‘simliklarning suv bug‘latishi, barglarning to‘kilishi, gulli o‘simliklarning vegetativ ko‘payishi tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar.
31-mavzu: Gullarning changlanishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Changlanish. O‘zidan va chetdan changlanish. Sun’iy changlatish.
32-mavzu: Gulli o‘simliklarning jinsiy ko‘payishi. Urug‘lanish. (1 soat, A2+: 2 soat)
Jinsiy hujayralarning hosil bo‘lishi. Qo‘sh urug‘lanish. Urug‘ va mevaning hosil bo‘lishi. Tabiatda meva va urug‘ning tarqalishi. Urug‘larning unib chiqishi uchun zarur shart-sharoitlar. Urug‘ni ekishga tayyorlash. Urug‘ni ekish va o‘simlikni parvarish qilish. Urug‘ning unishi va nishning shakllanishi. Nishning oziqlanishi. O‘simlik yaxlit organizm. Gulli o‘simliklar hayotining asosiy bosqichlari.
33-mavzu: Meva va urug‘larning tarqalishi. Urug‘larning unib chiqishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Tabiatda meva va urug‘ning tarqalishi. Urug‘larning unib chiqishi uchun zarur shart-sharoitlar. Urug‘ni ekishga tayyorlash. Urug‘ni ekish va o‘simlikni parvarish qilish. Urug‘ning unishi va nishning shakllanishi. Nishning oziqlanishi.
Laboratoriya mashg‘uloti. Urug‘ning tuzilishi va unishini o‘rganish.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: O‘simliklar hayotidagi mavsumiy o‘zgarishlar, o‘simliklar urug‘ining tuzilishi, urug‘larning unib chiqishi tasvirlangan plakat va proeksion ko‘rgazmali qo‘llanma.
34-mavzu: O‘simlik organlarining o‘zaro bog‘liqligi. (1 soat, A2+: 1 soat)
O‘simlik yaxlit organizm. Gulli o‘simliklar hayotining asosiy bosqichlari.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: Gulli o‘simliklarning changlanishi, o‘simliklarda jinsiy hujayralarning hosil bo‘lishi, qo‘sh urug‘lanish, urug‘ va mevaning hosil bo‘lishi, meva va urug‘ning tarqalishi, tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar to‘plami. Gul mulyaji.
35-mavzu: O‘simliklarga ekologik omillarning ta’siri. (1 soat, A2+: 1 soat)
O‘simlik va atrof muhit. O‘simlikning o‘sishi va rivojlanishining tashqi muhit omillariga bog‘liqligi. O‘simliklar hayotidagi mavsumiy hodisalar. O‘simliklarga ekologik omillarning ta’siri. Abiotik va biotik omillar.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
5-BOB. O‘SIMLIKLAR SISTEMATIKASI. O‘SIMLIKLARNING ASOSIY BO‘LIMLARI
(25 soat, A2+: 35 soat)
36-mavzu: O‘simliklar klassifikatsiyasi haqida tushuncha. (1 soat, A2+: 2 soat)
O‘simliklar klassifikatsiyasi haqida tushuncha. Asosiy taksonomik birliklar. O‘simliklar klassifikatsiyasining ahamiyati.
37-mavzu: Suvo‘tlar. Bir hujayrali yashil suvo‘tlar. (1 soat, A2+: 2 soat)
Suvo‘tlarning umumiy xususiyatlari. Bir hujayrali yashil suvo‘tlarning tuzilishi va ko‘payishi.
38-mavzu: Ko‘p hujayrali yashil suvo‘tlar. (1 soat, A2+: 2 soat)
Ko‘p hujayrali yashil suvo‘tlarning tuzilishi va ko‘payishi. Yashil suvo‘tlarning ahamiyati.
39-mavzu: Qo‘ng‘ir va qizil suvo‘tlar bo‘limlari. (1 soat, A2+: 1 soat)
Qizil suvo‘tlar bo‘limi. Qo‘ng‘ir suvo‘tlar bo‘limi. Vakillari, tuzilishi, ahamiyati.
40-mavzu: Yo‘sinlar bo‘limi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Yo‘sinlarning umumiy xususiyatlari. Yo‘sinlarning xilma-xilligi. Poya – bargli yo‘sinlar. Funariya yo‘sini: tuzilishi, ko‘payishi. Yo‘sinlarning ahamiyati.
41-mavzu: Qirqbo‘g‘imlar bo‘limi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Qirqbo‘g‘imlarning umumiy xususiyatlari. Qirqbo‘g‘imlarning xilma-xilligi. Dala qirqbo‘g‘imi, sershox qirqbo‘g‘im: tuzilishi, ko‘payishi.
42-mavzu: Qirqquloqlar bo‘limi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Qirqquloqlarning umumiy xususiyatlari. Qirqquloqlarning xilma-xilligi. Zuhrasoch qirqqulog‘i, suv qirqqulog‘i: tuzilishi, ko‘payishi. Qirqquloqlarning ahamiyati.
Jihozlar va o‘quv ko‘rgazmali qurollar: O‘simliklar klassifikatsiyasi, suvo‘tlari, yo‘sinlar, qirqbo‘g‘imlar va plaunlar vakillari tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Mavzuga oid o‘quv filmi.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
43-mavzu: Ochiq urug‘lilar bo‘limi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Ochiq urug‘lilarning umumiy xususiyatlari. Ochiq urug‘lilarning xilma-xilligi, tuzilishi, ko‘payishi, ahamiyati.
44-mavzu: Yopiq urug‘lilar (gulli o‘simliklar) bo‘limi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Yopiq urug‘lilarning umumiy xususiyatlari.
Ikki va bir urug‘pallali o‘simliklar sinflari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
45-mavzu: Ikki urug‘ pallali o‘simliklar sinfi. Ra’nodoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Ra’nodoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
46-mavzu: Karamdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Karamdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
Jihozlar va o‘quv-ko‘rgazmali qurollar: Ra’nodoshlar va karamdoshlar vakillari tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Mavzuga oid o‘quv filmi.
47-mavzu: Sho‘radoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Sho‘radoshlar oilasi va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
48-mavzu: Gulxayridoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Gulxayridoshlar oilasi va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
Jihozlar va o‘quv-ko‘rgazmali qurollar: Sho‘radoshlar, gulxayridoshlar oilasining asosiy vakillari tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Mavzuga oid o‘quv filmi.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
49-mavzu: Burchoqdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Burchoqdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
50-mavzu: Ituzumdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Ituzumdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
51-mavzu: Tokdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Tokdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
52-mavzu: Qovoqdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Qovoqdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
53-mavzu: Qoqio‘tdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Qoqio‘tdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
54-mavzu: Bir urug‘pallali o‘simliklar sinfi. Loladoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Loladoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
55-mavzu: Piyozdoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Piyozdoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
56-mavzu: Bug‘doydoshlar oilasi. (1 soat, A2+: 1 soat)
Bug‘doydoshlar oilasining asosiy vakillari va ularning o‘ziga xos xususiyatlari.
Laboratoriya mashg‘uloti. O‘simliklarning tuzilishida sinf va oilalarning belgilarini aniqlash.
Jihozlar va o‘quv-ko‘rgazmali qurollar: Burchoqdoshlar, ituzumdoshlar, tokdoshlar, qovoqdoshlar, qoqio‘tdoshlar, loladoshlar, piyozdoshlar, bug‘doydoshlar oilasi, ochiq urug‘li o‘simliklar, yopiq urug‘lilar, ikki va bir urug‘pallalilar, ra’nodoshlar, karamdoshlar oilasi vakillari tasvirlangan plakatlar va ko‘rgazmali proeksion slaydlar. Mavzuga oid o‘quv filmi.
Umumlashtiruvchi takrorlash.
Nazorat ishi. (1 soat, A2+: 1 soat)
57-mavzu: Yerda o‘simliklar dunyosining rivojlanishi. (1 soat, A2+: 2 soat)
Dastlabki o‘simliklarning paydo bo‘lishi. Dastlabki ko‘p hujayrali o‘simliklar. Dastlabki quruqlik o‘simliklari. Yuksak sporali va urug‘li o‘simliklarning kelib chiqishi.
O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiya elementlari:
Biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlarni tushunish, tanish, izohlash kompetensiyasi:
o‘simlikning suv va mineral tuzlarni o‘zlashtirishi, ildiz bosimi, poyada suv va oziq moddalarning harakatlanishi, bargda organik moddalarning hosil bo‘lishi, o‘simliklarning nafas olishi, o‘simliklarning suv bug‘latishi, xazonrezgilik jarayonlarini tushunadi, izohlay oladi;
barglarda hosil bo‘lgan organik moddalarning qanday jarayonlarga sarflanishi, fotosintez va nafas olish jarayonlarining bog‘liqligi, o‘simliklarda moddalar almashinuvining mohiyatini tushunadi, izohlay oladi;
o‘simliklarning ekologik guruhlarini farqlay oladi;
gulli o‘simliklarning vegetativ ko‘payish turlari, tabiiy holda o‘sadigan o‘simliklarning vegetativ: (ildizpoya, piyozchalar, ildiz bachkilari, novdalar orqali) ko‘payishini biladi;
madaniy o‘simliklarning qalamchalar, payvandlash orqali ko‘payishi, kurtak payvand, tugunaklar, payvandtag va payvandust, qulupnay gajaklari orqali ko‘payishini tushunadi va tushuntira oladi;
gulli o‘simliklarning generativ ko‘payish organlari, changlanish, o‘zidan va chetdan changlanish turlari, suniy changlatish, jinsiy hujayralarning hosil bo‘lishi, urug‘lanish, qo‘sh urug‘lanish, urug‘ va mevaning hosil bo‘lishi, gulli o‘simliklar hayotining asosiy bosqichlarini biladi va izohlay oladi;
o‘simliklarni klassifikatsiyalashda foydalaniladigan asosiy taksonomik birliklarni biladi. Tuban va yuksak o‘simliklarni farqlay oladi. Suvo‘tlar, yo‘sinlar, qirqbo‘g‘imlar, qirqquloqlarning, ochiq urug‘lilarning umumiy xususiyatlari, xilma-xilligi, tuzilishi, ko‘payishi, ahamiyatini tushunadi va izohlay oladi. Ularning asosiy vakillarini yozma, og‘zaki tavsifi va tasviri asosida ta’riflay oladi, taniydi, tuzilishidagi o‘ziga xos jihatlarini farqlay oladi, umumiy va farqli jihatlarini aniqlay oladi, ahamiyatini izohlay oladi, taqqoslashni biladi, mohiyatini ochib bera oladi. O‘z fikrini bildirib uni asoslay oladi, tushunchalarni tahlil qila oladi, umumlashtirib, muammo yuzasidan xulosa chiqara oladi;
gulli o‘simliklar sistematik birliklari, ikki va bir pallali o‘simliklar asosiy vakillarini yozma, og‘zaki tavsifi va tasviri asosida ta’riflay oladi, taniydi, tuzilishidagi o‘ziga xos jihatlarini farqlay biladi, umumiy va farqli jihatlarini aniqlay oladi, ahamiyatini izohlay oladi, taqqoslab, mohiyatini ochib bera oladi.
gulli o‘simliklarning gul formulalari, gul diagrammasi, vegetativ va generativ organlarining tuzilishi asosida sistematik birliklarga ajrata oladi. Sistematik birliklarni bir-biridan farqlay oladi, o‘z fikrini bildirib, uni asoslay oladi, tushunchalarni tahlil qila oladi, umumlashtirib, muammo yuzasidan xulosa chiqara oladi. Yerda o‘simliklar dunyosining rivojlanishi bosqichlarini biladi.
Biologik ob’yekt, hodisa, jarayonlar ustida kuzatish va tajribalarni o‘tkazish kompetensiyasi:
suv unda erigan mineral moddalarning ksilema orqali, organik moddalarning floema orqali harakatlanishini ko‘ratuvchi tajribalarni o‘tkaza oladi, kuz faslida o‘simliklar hayotida ro‘y beradigan o‘zgarishlarni kuzata oladi, yorug‘lik ta’sirida barglarda organik moddalarning hosil bo‘lishini kuzatib, kuzatuv natijalarini qayd etib, tajriba natijalarini tahlil qiladi, qayta ishlashni va rasmiylashtirishni, kuzatganlari asosida xulosa chiqara olishni biladi;
o‘simliklarni yetishtirishda ularning yorug‘likka bo‘lgan talabini inobatga olgan holda xona o‘simliklarini parvarish qila oladi;
loviya urug‘i yoki bug‘doy donini undirib, urug‘ning unishini kuzatib, nishning rivojlanishini ko‘rsatuvchi kolleksiya tuza oladi, tajriba natijalarni tahlil qilib, qayta ishlab va rasmiylashtirib, kuzatganlari asosida xulosa chiqara oladi;
biologiya xonasi va tirik tabiat burchagida xona o‘simliklarini, maktab tajriba yer maydonchasida madaniy o‘simliklarni parvarishlab va ko‘paytirib, o‘simliklarni ildiz bachkisi, ildizpoyasi, piyozchasi orqali ko‘paytira oladi;
gulli o‘simliklarni urug‘idan ko‘paytira oladi;
sporali va ochiq urug‘li o‘simliklar turli sistematik birliklarining tarqalishini o‘rganish uchun tabiatda kuzatishlar olib borib, to‘plangan materiallarni tahlil qila oladi, kuzatuv natijalarini qayd etadi, umumlashtirib, xulosalar chiqara oladi;
biologiya xonasida biologik ob’yektlar, laboratoriya asbob-anjomlari bilan ishlashda xavfsizlik qoidalariga rioya qilishni biladi;
gulli o‘simliklar turli sistematik birliklarining tarqalishini o‘rganish uchun tabiatda kuzatishlar olib borib, to‘plangan materiallarni tahlil qilib, qayta ishlay oladi.
Sog‘lom turmush tarzi va ekologik kompetensiyasi:
ta’lim muassasasi va mahallalarda ko‘kalamzorlashtirish borasida olib boriladigan ijtimoiy foydali tadbirlarda faol qatnashadi. Tabiatdagi o‘simliklarga nisbatan oqilona munosabatda bo‘lib, ularni ardoqlab muhofaza qilish yo‘llarini biladi;
gulli o‘simliklardan oqilona foydalanib, “Qizil kitob”ga kiritilgan o‘simliklar, dorivor o‘simliklar haqida ma’lumotga ega bo‘lib, tabiatda inson faoliyatining oqibatlarini to‘g‘ri tahlil qila oladi.
tabiat bilan munosabatda o‘z xatti-harakatlarini ongli ravishda belgilay oladi.
Mavzularni o‘rganish uchun – 57 soat, A2+: 87 soat.
Laboratoriya mashg‘ulotlari uchun – 3 soat, A2+: 7 soat.
Nazorat ishlari uchun – 8 soat.
Jami – 68 soat, A2+: 102 soat.
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling