Bolalar uchun 30 ta qiziqarli hikoyalar kitobi
Isoqjon Nishonov muallifligidagi ushbu asar kitobxonlarimiz tomonidan berilgan ovozlar soniga ko‘ra reytingimizning 7-o‘rnini egalladi.
2018 yilda o‘zbekistonliklar eng ko‘p mutolaa qilgan kitoblar o‘nligi
Har bir yil o‘z yakuniga yetar ekan mutaxassislar, OAV xodimlari uni turli yo‘nalishlarda tahlil qilishadi.
Kun.uz internet sayti ham 2018 yilda yurtdoshlarimiz tomonidan eng ko‘p mutolaa qilingan va ularning nazdida yilning «eng yaxshi kitobi»ni aniqlash maqsadida «2018 yil: Kim nima o‘qidi?» mavzusida so‘rovnoma o‘tkazdi.
So‘rovnomani nafaqat internet sayt va ijtimoiy tarmoqlar, balki ta’lim muassasalarida, ko‘cha va xiyobonlarda ham tashkil etdik.
So‘rovnomada ishtirok etganlar tomonidan jami 1200 dan ortiq nomdagi va turli janrdagi asarlar qayd etildi.
Xullas, biz ovoz berish natijalariga ko‘ra «yilning eng yaxshi kitobi» deya hisoblangan adabiyotlarning top 10 ligini aniqladik. Marhamat ular bilan tanishing!
10-o‘rin. «Yulduzli tunlar»
Mahoratli yozuvchi Pirimqul Qodirovning ushbu asari reytingimizda eng ko‘p ovoz yig‘gan asarlardan biri bo‘ldi. U hamon sevib o‘qilmoqda.
Roman o‘zbek adabiyotining eng sara tarixiy asarlari sirasiga kiradi. Unda Movarounnahrdek ulkan saltanatning parchalanib ketishi, temuriylar sulolasining inqirozi, hokimiyatga erishish ilinjida taxt talashib, bir-birlariga qilich ko‘targan og‘a-ini, tog‘a-jiyanlarning fojiaviy qismati aks ettirilgan.
9-o‘rin. «Shamol ortidan yugurib»
Mazkur asar muallifi Holid Husayniy 1965 yil Kobulda afg‘on diplomati oilasida tug‘ilgan. 1980 yil yozuvchi oilasi bilan AQShga ko‘chib boradi. «Shamol ortidan yugurib» uning ilk romani hisoblanadi. Asar AQShda yangi asrning besseller asariga aylanadi. Mazkur asar dunyoning qirqdan ortiq tillarida 10 million nusxada nashr qilingan.
8-o‘rin. «Telba»
Rus adibi Fyodr Dostoyevskiy qalamiga mansub «Telba» romanini turli millatga mansub minglab, millionlab kitobxonlar sevib mutolaa qiladilar.
Romanning yozilganiga yuz ellik yilga yaqin vaqt o‘tgan bo‘lsa-da, undagi qalbni poklashga bo‘lgan da’vat, tuyg‘ularni e’zozlash, har qanday sharoitda ham o‘zligini yo‘qotmasdan yashash kerakligi haqidagi ta’kidlar, fikrlar kitobni mutolaa qilgan har bir o‘quvchi uchun yangilik bo‘lib qolaveradi.
7-o‘rin. «Afg‘on shamoli»
Isoqjon Nishonov muallifligidagi ushbu asar kitobxonlarimiz tomonidan berilgan ovozlar soniga ko‘ra reytingimizning 7-o‘rnini egalladi.
Asarda jangarilar safida yurib O‘zbekistonda o‘z hokimiyatini o‘rnatish maqsadida bo‘lgan razil kimsalarning topshiriqlarini itoatkorlik bilan bajarib kelgan Fafur ismli yigitning atrofda kechgan voqeliklardan qilgan xulosasi tufayli yuragida yorug‘lik paydo bo‘lishi va vatan xizmatiga kirishi bayon qilingan.
6-o‘rin. «Alkimyogar»
Insonning Yerdagi umri mobaynida amalga oshiradigan ishlari nimalardan iborat? O‘z Taqdiri yo‘lidan borib, ko‘ngliga tuggan orzu-umidlarini amalga oshirishi uchun insonga eng zarur narsa nima. «Alkimyogar» romani mana shunday ko‘lamli, mazmunan falsafiy, mohiyatan esa oddiy insoniy muammo haqida. Asar muallifi — hozirgi zamonning mashhur yozuvchisi braziliyalik Paulo Koelo.
5-o‘rin. «Shaytanat»
Qahramonlarning shaxsiyati va ularning turmush tarzi, xarakter xususiyati, ijtimoiy turmush tarzi bilan bog‘liq keskin va shu bilan bir qatorda kitobxonlar uchun qiziqarli bo‘lgan voqeliklar rivoji o‘tkir syujyetli «Shaytanat» asarining asosini tashkil etadi. Asar muallifi taniqli o‘zbek yozuvchisi Tohir Malik.
4-o‘rin. «Baxtiyor oila»
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rahimahullohning «Baxtiyor oila» nomli kitobi bugun o‘zbek kitobxonlari orasida eng ko‘p o‘qilayotgan asarlardan biri hisoblanadi. Kitob yillar davomida ko‘p ming nusxada bir necha bora qayta nashr etilayotganiga qaramay, bugun ushbu asarni kitob do‘konlaridan topolmaysiz.
Kitob mutolaasi orqali haqiqiy baxtiyor oila qanday bo‘lishi kerak degan savolga javob topasiz.
3-o‘rin. «Saodat asri qissalari»
– Ahmad Lutfi Qozonchining «Saodat asri qissalari» kitobining bu darajada ommalashgani, o‘quvchilar tomonidan juda ko‘p mutolaa qilinayotganligini eshitib shaxsan men hayratlanmadim. Sababi, Payg‘ambarimiz hayotlarini o‘rganish insonga faqat ma’rifat beradi, qalbni yuksaltiradi.
Aslida, bizda siyrat haqida asarlar juda oz. Mashhur turk yozuvchisi, olimi Ahmad Lutfi Qozonchining ushbu asari ham Payg‘ambarimiz siyrati, hayoti haqidagi eng ishonchli manbaalar asosida yozilgan asar hisoblanadi.
Kitobning o‘tkazilgan so‘rovnomada eng yuqori o‘rinlardan birini egallagani yurtdoshlarimiz ichida dinni o‘rganishga, Payg‘ambar alayhisalomning siyratini, u kishi olib kelgan ulug‘ ta’limotni o‘rganishga bo‘lgan ehtiyoj yuqori ekanligini ko‘rsatadi. Zero, biz Payg‘ambar alayhisalomni yaxshi tanimasak, dinimizni yaxshi tanimaymiz, dinimizni yaxshi tanimasak o‘zligimizni yaxshi tanimaymiz, agar o‘zligimizni yaxshi tanimasak komil inson bo‘lolmaymiz, – dedi shoir Alisher Nazar.
Alisher Nazar, shoir.
2-o‘rin. «Ufq»
Yozuvchi Isajon Sulton asar haqida fikr bildirar ekan, shunday deydi:
– Said Ahmadning «Ufq» romani o‘zbek xalqining urush yillaridagi hayoti, vatan, millat, jamiyat, oila haqidagi o‘ylari xalqning to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zidan olib ko‘rsatib berilgani bilan qadrli hisoblanadi. Asarni mutolaa qilganlar yaxshi biladiki, uning voqealari Ikkinchi jahon urushi va undan keyingi davrlarda kechadi. Xo‘sh, o‘sha paytda o‘zbek xalqi urushni qanday qabul qildi? Bir tomondan Sovetlar ittifoqi urush bizning g‘alabamiz bilan tugadi, deb jar soldi, bir tomondan esa o‘zbek xalqi urushni to‘g‘ridan-to‘g‘ri meni oilam, tuproqlarim va vatanimga bo‘lgan xavf deb tushundi. Ya’ni o‘zini butun boshli imperiya a’zosi sifatida ko‘rmadi. Asarda XX asr 40-50 yillaridagi ana shunday voqealar, o‘zbek kishilarning qalb, ruhiy qiyofasi ko‘rsatib beriladi.
Isajon Sulton, yozuvchi
1-o‘rin. «Ikki eshik orasi»
«Ikki eshik orasi» ulug‘ o‘zbek adibi O‘tkir Hoshimovning ikkinchi asari, – deydi yozuvchi Qo‘chqor Norqobil. – Xo‘sh, asar nima sababdan yillar o‘tsa-da kitobxonlar tomonidan sevib mutolaa qilinadi? Buning sababi, O‘tkir Hoshimov «Ikki eshik orasi»ni insoniylik, yozuvchilik prinsiplariga sodiq qolgan holda yozib, unda xalqning milliy mentaliteti, o‘zbek xalqini bu dunyoda ushlab turgan odamiylik tuyg‘usini juda chiroyli talqinda ko‘rsatib bera olgani deb o‘ylayman.
Ushbu romanni o‘qigan kitobxon insonni ulug‘lashni, birovni bekorga haqoratlash mumkin emasligi va eng muhimi, bu foniy dunyoda umrimiz bir eshikdan kirib, ikkinchi eshikdan chiqqunchalik ekanligini hamda besh kunlik dunyoning mohiyatini o‘rganasiz».
Qo‘chqor Norqobil, yozuvchi
Saytimizning qadrli o‘quvchilari, mutolaaga bo‘lgan e’tiboringiz uchun rahmat. Ushbu yilda ham kitob sizning eng yaqin do‘stingiz bo‘lib qolsin!
Ilyos Safarov,
Kun.uz muxbiri
Bolalar uchun 30 ta qiziqarli hikoyalar kitobi
Divanda kartoshkadan ko’ra kitob o’qish zillion marta yaxshiroq va foydalidir. Shunday qilib, har safar bolangiz zerikishdan shikoyat qilganda, ularga o’qish uchun kitob bering.
Ammo kitoblarning yoshiga mos va qiziqarli ekanligiga ishonch hosil qiling. Shuningdek, qisqa hikoyalardan boshlang va bolalarni o’zlarini o’qishga bo’lgan qiziqishini yo’qotmaslik uchun ularni og’ir narsalar bilan bezovta qilmang.
MomJunction sizga bolalar bog’chasidagi bolalar uchun eng yaxshi qisqa hikoyalar kitoblarining to’liq ro’yxatini taqdim etadi. Kitoblar mashhur, ularning aksariyati klassik, ammo barchasi qiziqarli.
Juda och tırtıl
Sharlotta tarmog’i
Shlyapadagi mushuk
Xayrli tun, yaxshi it
Charli va shokolad fabrikasi
Gruffalo
Yomon o’rdak
Ferdinand haqida hikoya
Yashil tuxum va jambon
Ping haqida hikoya
1. Juda och tırtıl
Yangi tug’ilgan chuvalchang juda och bo’lib, u keks, lolipop va boshqa hamma narsani yeydi, bu esa oshqozon og’rig’iga sabab bo’ladi. U hatto kitob sahifalarida gazak qilib, bolalar qo’yishi uchun teshiklar qoldirmoqda.
U tobora tobora kattalashib bormoqda va bir kuni u binafsha, yashil, sariq, gilosli pirog va to’q sariq rangdagi qanotlari bilan chiroyli kapalakka aylanadi.
Muallif metamorfoz tushunchasini bolalar tushunadigan tarzda kiritadi. Bu bolalar uchun juda yoqimli illyustratsiyalar, kollajlar, juda rang-barang va yorqin tasvirlangan kitob.
Yoshi: 2+
Muallif: Erik Karle
Tegishli mahsulotlar:
Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling
2. Sharlotta tarmog’i
Fern ismli kichkina qiz otasini o’ldirmaslikka ishontirib cho’chqani qutqaradi. Ikkalasi do’st bo’lib qoladi va Fren unga Vilbur ism qo’yadi. Keyin Wilbur Fernning amakisi Tsukermanning molxonasida yashashga ko’chiriladi va Fern Wilburga har kuni tashrif buyuradi.
U kelmagan kunlari Wilbur o’zini juda yolg’iz his qiladi, chunki boshqa molxonalar – echki, qo’y va kalamushlar u bilan do’stlashishni istamaydilar.
Bir kuni Uilbur nihoyat do’sti, o’rmon eshigining bir burchagida joylashgan Sharlotta ismli o’rgimchakni topadi. Ko’p o’tmay, ular Wilburning keyingi Rojdestvo kechki ovqatida o’ldirilishini bilib olishdi.
Ammo Sharlotta Tsukermanlarga Wilburni abadiy yonida bo’lishni xohlaydigan rejani ishlab chiqadi.
Ushbu badiiy hikoya kitobida do’stlik, sevgi va hammamiz do’stlarimizga qanday munosabatda bo’lishimiz kerakligi haqida gap boradi. Bu abadiy.
Yoshi: 5+
Muallif: E.B Oq
Tegishli mahsulotlar:
Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling
3. Shlyapadagi mushuk
Yomg’irli kunda ikki bola zerikib qolishdi, chunki uyda o’tirishga ishlari yo’q. Keyin “Shlyapadagi mushuk” kirib, vayronagarchiliklarni keltirib chiqaradi. U zamonaviy, ammo uyatsiz va noto’g’ri xatti-harakati bilan barchani qiynaydi. U boshqalarning narsalarini juggle qiladi va hatto do’stlarini bu joyni ko’proq axlat qilishga taklif qiladi.
Ammo, bola nihoyat o’rnidan turib, mushukchani “yig’ish” va ketishni buyuradi. Mushuk pushaymon bo’lganida; mo’ylovi va galstuk taqilgani.
Bolalar, ayniqsa, yaxshi tayyorlangan hikoyada qofiyali so’zlarni juda yaxshi ko’radilar.
Yoshi: 4+
Muallif: Doktor Seuss
Tegishli mahsulotlar:
Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling Amazonda sotib oling
4. Xayrli tun, yaxshi it
Bu hali tunda uxlashga tayyor bo’lmagan itning hikoyasi. Ammo u tungi chiroqni ko’rganda va muzlatgichning gumburlagan ovozini eshitganda tungi vaqtni tushunadi. Ammo u dalada o’ynashi va kun davomida eshitgan narsalari va barcha o’zaro munosabatlari haqida o’ylaydi.
U uydan va tunning tinchlantiruvchi alomatlaridan asta yurib, nihoyat uxlashni uni xiralashtiradi va ertangi kunni kutib uxlaydi.
Kitobda kichkintoyning tunda uxlashdan bosh tortishi va uni iloji boricha keyinga qoldirishni xohlashi juda yaxshi tasvirlangan.
Yoshi: 4+
Muallif: Meri Lin Rey
5. Charli va shokolad fabrikasi
Charli Buck yaxshi, mehribon va halol bola juda kambag’al va ochlikdan o’lgan edi, u Uily Vonkaning sirli shokolad fabrikasiga tashrif buyurish uchun lotereyada yutganida, shuningdek, umr bo’yi shakarlamalar bilan ta’minlangan.
Faqat beshta bola chiptalarni yutib olishdi, ammo qolgan to’rtta bola Charliga o’xshamaydi va fabrika ichida ular o’zlarining pullarini olishadi.
Augustus Gloop – shokoladli daryoga tushgan ochko’z bola; Violet Beauregarde – bu saqichga qaram bo’lib, saqichning tayog’ini ushlab olishga urinayotganda ulkan ko’kka uchiriladi. Veruca Tuzi Villi Vonkaning ishlaydigan sincaplari tomonidan “yomon yong’oq” deb nomlangan va axlatga tashlangan. Va televizorga qaram bo’lgan Mayk Teave o’zining munosib jazosini oladi.
Bolalar o’zini dahshatli tutganda va jazo olganda bu kuladi. Faqatgina Charli, bizning qahramonimiz va yaxshi bola hayotidagi eng go’zal syurprizni kutmoqda.
Kitobda salbiy narsalar bolalarning o’zi bilan bog’lab turishi uchun ular nozik va shirin tarzda tushuntiriladi.
Yoshi: 6+
Muallif: Roald Dahl
6. Gruffalo
Gruffalo – bu sichqon va uning hayolidan foydalangan hayvonlar haqida qofiyali hikoya. Sichqon uni o’ldirmoqchi bo’lgan yirtqichlarga to’la xavfli o’rmonda sayr qilishga boradi.
Ammo, sichqon bastakor va aqlli va u uchrashadigan Gruffalo shafqatsiz hayvoni haqida hikoya qiladi. Kichkina sichqon ilon, boyqush va tulkidan muvaffaqiyatli qochib ketadi. Ammo, u o’zi aytayotgan haqiqiy Gruffalo bilan uchrashishni yakunlaydi.
Ammo ota-onalar xavotir olmanglar, chunki Gruffalo bema’ni bo’lib chiqadi va sizning bolalaringiz tobora ko’proq o’qishni xohlashadi.
Kitobda hayvonlar va o’rmon haqida chiroyli rasmlar mavjud.
Yoshi: 3+
Muallif: Julia Donaldson
7. Yomon o’rdak
Ugly Duckling – bu hech kim kelishini ko’rmaydigan, ammo amalga oshishi muqarrar bo’lgan o’zgarishning go’zal ertagi. Kichkina o’rdak tug’iladi va chirkin ko’rinadi. U boshqa o’rdaklar va g’ozlar tomonidan chetlatilgan.
U yangi boshpana izlashga harakat qiladi va ularni ham oladi, lekin hech qachon tinchlik topmaydi.
Bir kuni u va boshqalarni ajablantiradigan narsa, u chiroyli oqqushga aylanib, ko’lda suzayotgan oqqushlar safiga qo’shildi.
Bu bolalarga zarur hayot darsini o’rgatadi, chunki tashqi ko’rinish hamma narsa emas.
Yoshi: 6+
Muallif: Xans Kristian Andersen
8. Ferdinand haqida hikoya
Yosh buqa Ferdinand yosh buqalar bilan boshini ko’tarmaydi va buning o’rniga gul hidi anqib turgan daraxt ostida o’tirishni afzal ko’radi. U katta va mustahkam buqa bo’lib o’sadi.
Madridlik erkaklar bir kun buqaga qarshi kurash uchun birini olib ketish uchun yaylovga kelishadi. Ferdinand tasodifan pashsha ari ustiga o’tirib, qoqilib qoladi va shafqatsiz yuguradi. Erkaklar uni “Ferdinand Fierce” deb atashdi, chunki u aqldan ozgan va shafqatsiz va u Madridga olib ketilgan.
Uning jangini ko’rish uchun Madridning barcha xonimlari kelishadi, ammo Ferdinand xonimlar boshidagi gullarga hayron bo’lib, yotibdi. Undan tashqari hamma xafa. Va u yaylovga qaytib keldi, u erda tinchgina gullar hidi keladi.
Hikoyada biz qanchalik katta bo’lsak ham, hayotdagi noziklik haqida gap boradi.
Yoshi: 3+
Muallif: Munro Leaf
9. Yashil tuxum va jambon
“Sam-I-am” deb nomlangan belgi noma’lum belgini bir plastinka yashil tuxum va jambonni iste’mol qilish uchun bezovta qiladi. Ammo belgi, nima bo’lishidan qat’iy nazar, ovqat yemaydi! U takrorlayapti: “Men yashil tuxum va jambonni yoqtirmayman. Men ularga yoqmayman, Sem-I-am ».
Ammo Sam-I-am uni ta’qib qilishda davom etmoqda va noma’lum belgi rad etishda davom etmoqda. Sam-I-am uni sakkiz xil joyda – uy, mashina, quti, qayiq va boshqalarning ichida bezovta qiladi, oxir-oqibat belgi berilib, ularni yeydi va ajablanarli darajada sevadi; u shunday deydi: “Men buni yashil tuxum va jambon kabi qilaman”.
Bu sizning bolalaringiz ularni yoqtirmaydigan deb o’ylaydigan yangi yoki ekzotik narsalarni sinab ko’rishga qiziqishi uchun juda mos keladi.
Yoshi: 4+
Muallif: Doktor Seuss
10. Ping haqida hikoya
Ping kichik o’rdak edi, u Yangtsi daryosidagi chiroyli daryo kemasida yashagan. U katta oilasini va xo’jayinini yaxshi ko’rardi. Kechasi daryo kemasiga tushgan navbatdagi so’nggi o’rdak mas’uliyatsiz deb hisoblandi va Ping bu kabi bo’lishni xohlamadi, chunki bu o’rdak baland ovozda vahima chiqardi.
Ping bugun kechqurun navbatda turishini tushunganida, u nima qildi? U Yantszidagi sarguzasht sayohatini boshlaydi va unchalik yoqimsiz voqealarni uchratish uchun daryoning bo’yida maftunkor hayot olamini topadi.
Bu bolalarga oila, do’stlar va itoatkorlikning ahamiyatini o’rgatadigan ajoyib kitob.
Yoshi: 5+
Muallif: Marjori Flack
11. O’rmonlar kitobi
Bu qisqa hikoyalardan iborat klassik. Bu odam bolasi bo’lgan, ota-onasidan yo’qolgan va bo’rilar oilasi tomonidan uni bor kuchi bilan himoya qiladigan bo’rilar oilasida tarbiyalangan Mowgli atrofida aylanadi, garchi ko’plab hayvonlar uni odam deb bilishadi, shuning uchun tahdid. Mowgli turlaridan biri emas va Jungle oilasini sevadi.
Hayvonlarning xarakterlari bor, ularning barchasi personajlangan, Bear Bear, Bagheera, panter va hamma uchun eng muhim tahdid, har doim atrofda yashirinib yuradigan, ov qilish va o’ldirishni kutib turgan yo’lbars Shere Xan.
Kitob oilani sevish va ularga sodiq qolish haqida.
Yoshi: 8+
Muallif: Rudyard Kipling
12. Vinni Pux
Vinni Pux – asalni yaxshi ko’radigan va yuz akrlik Vud o’rmonzorida yashovchi yaxshi ayiq. Uning do’stlari – yo’lbars Tigger, g’amgin kulrang eshak Eeyore, qo’rqinchli cho’chqa cho’chqasi, dabdabali qush Owl va bezovta quyon.
Pux – miyasi kichik shirin ayiq va u doimo muammoga duch keladi. Ammo hikoyalar kitobi uning do’stlari haqida gap ketganda uning qanchalik mehribon va jasurligini ochib beradi – u Eeyorning yo’qolgan dumini tiklaydi va toshqinda adashgan Pigletni qutqarish uchun Kristofer Robin bilan sarguzashtga yo’l oladi.
Kitob bolalarni qiyinchiliklarni boshdan kechirishga va do’stlari yonida bo’lishga undaydi.
Yoshi: 4+
Muallif: A.A. Milne
13. Qorli kun
Kambag’al bir yosh bola bir kuni ertalab yangi yomg’ir yog’gan qor bilan yotgan dunyoda uyg’onib, izlashga kirishdi.
Ushbu kitob bolalarning yangi dunyoga bo’lgan qiziqishi va ularning doimo yashaydigan optimizmining go’zalligini aks ettiradi.
Bolalar uchun imkoniyatlar cheksizdir va ular kitobning rasmlarida juda yaxshi aks ettirilgan.
Yoshi: 2+
Muallif: Ezra Jek Kits
14. Men tog’larda yosh bo’lganimda
Ushbu kitobda Sintiyaning Appalachi tog’larida bobosi va buvisi bilan birga yashagan bolalik xotiralari haqidagi ertaklari bayon etilgan. U ko’mir qazib oladigan va uyiga lablari tashqari chang bosgan uyga kelgan bobosi haqida gapiradi.
Shu lablari bilan u har kuni uning peshonasidan o’pdi. U qovurilgan okrani ortiqcha iste’mol qilishdan qorin og’rig’iga duchor bo’lgan latifalarini va tunda ochiq hojatxonaga borishini tasvirlaydi. U ba’zan ilonlarga duch keladigan suzish teshigida suzardi. U quduqlardan suvni qanday pompalaganini va cho’milish uchun uyga olib borganini aytib beradi.
Agar siz ota-ona sifatida tog’da o’sgan bo’lsangiz yoki oddiy hayotning mo’l-ko’l quvonchini o’rgatmoqchi bo’lsangiz, mana bu sizning bolangiz uchun juda yaxshi kitob.
Yoshi: 4+
Muallif: Sintiya Rylant
15. Kamalak baliqlari
Rainbow Fish – bu bir nechta ranglarning chiroyli tarozilariga ega porloq baliq. Bir kuni kichkina baliq undan kumush tarozidan birini olish mumkinmi deb so’raydi, lekin u qo’pollik bilan rad etadi; bu kichik baliqni xafa qiladi va u yana Rainbow bilan o’ynashni xohlamaydi.
Endi uning yagona do’sti – Dengiz yulduzi, unga maslahat uchun dono Ahtapotga borishni aytadi. Ahtapot hayratlanarli tarzda uning kelishini bilar edi, chunki to’lqinlar unga o’z hikoyasini aytib berdi.
Ahtapot unga har bir yaqin do’sti bilan o’zining go’zalligi – tarozi bilan bo’lishishni maslahat beradi. U unga endi eng chiroyli baliq bo’lmasligi mumkinligini aytadi, lekin u qanchalik baxtli bo’lishini bilib oladi.
Yaqinda boshqa baliqlar undan tarozi so’rashdi va u hammaga bittasini berdi. Hozir kamalak baliqlarida faqat bitta tarozi qoldi, lekin har qachongidan ham baxtliroq.
Bu bolalarga baham ko’rishni qadrini o’rgatish uchun juda yaxshi hikoya.
Yoshi: 3+
Muallif: Markus Pfister
16. BFG
Bir kuni kechasi bolalar uyida yashovchi Sfi ismli kichkina qiz uxlay olmadi va uning derazasidan ko’rdi. U har bir uyning derazalariga nimanidir urib tushayotgan devni ko’rmoqda. Sofini ko’rgach, qo’lidan ushlab, cho’l g’origa olib boradi.
Gigant bolalarning ongiga kirish uchun o’sha derazalar orqali orzularni puflaganini tushuntiradi. Ammo cho’lda yashaydigan boshqa gigantlar shafqatsiz va kattaroqdir va ular bolalarni eyishni xohlashadi.
Endi ular do’st bo’lishganidan so’ng, Sfi bolalarni ovqatdan qutqarish uchun xavfsizlik rejasini ishlab chiqadi, chunki gigantlar Angliyaga yo’l oladi. Uning rejalashtirishida tushlar, BFG (Katta do’stona gigant) va Angliya qirolichasi kabusni abadiy to’xtatish bilan bog’liq.
Hikoya bolalarni xayoliy sarguzashtlarga olib boradi.
Yoshi: 6+
Muallif: Roald Dahl
17. Biz ayiq oviga boramiz
Besh bola iti bilan birga ayiq ovlashga yo’l oldi. Ular davom etar ekan, ular g’orga kirishdan oldin, avval uzun, oqar o’tlar, so’ngra keng daryo, loyli er, qalin o’rmon va dahshatli qor bo’roni bilan yangi to’siqlarga duch kelishmoqda: ayiq g’ori.
Ularning hammasi vahimaga tushib, ayiq ularga ergashgancha, barcha to’siqlardan o’tib, uylariga yuguradilar. Ular uyga etib kelishadi, eshikni ayiqqa qulflab, ko’rpa ostiga yashirishadi.
Ular: “Biz endi ayiq oviga bormaymiz”, deyishadi.
Ushbu kitob bolalarning 25 yillik sevgisini nishonlamoqda, chunki bolalar ertakning illyustratsiyasi va maftunkor qofiyalarini yaxshi ko’rishadi.
Yoshi: 2+
Muallif: Maykl Rozen
18. Pinokkioning sarguzashtlari
Bu voqea Italiyada duradgor Master Antonio o’zining stolining oyog’i sifatida o’yib ko’rishni rejalashtirgan qarag’ay daraxtini topganidan boshlanadi. U boshlaganida, oyoq qichqiradi. Gapiradigan jurnalni ko’rib, uni juda kambag’al bo’lgan Geppetto ismli qo’g’irchoqqa beradi.
Geppetto yog’ochni bolaga o’yib, uni Pinokkio deb ataydi, va peri qo’g’irchoqqa hayot bag’ishlaydi. Geppetto qo’g’irchoqqa yurishni o’rgatgandan so’ng, u eshikdan chiqib, shaharchaga kirib boradi. Ko’p o’tmay, u haqiqiy boladek muammoga duch keladi va buzilgan va’dalarni va Geppettoga bo’lgan munosabatini eslaydi. U haqiqatga aylanishini tushunadi; u boshqalarni o’ylab, yuragini ochishi kerak.
Hikoya bolalarga rostgo’y va halol bo’lishning muhimligi to’g’risida o’rgatadi.
Yoshi: 6+
Muallif: Karlo Kollodi
19. Gingerbread Man
Amerikalik ertakda oilasi uchun zanjabil pishiradigan kichkina kampir haqida gap boradi. Ammo xuddi uning zanjabillari pishirilgandek, u ularni olish uchun pechni ochadi va ulardan biri qochib ketadi.
Keyin bu gingerbreadni kichkina keksa odam ta’qib qiladi, keyin sigir, cho’chqa, ot va nihoyat daryo oldida o’zini topadi. Gingerbread odam daryoda suzolmaydi, chunki u eriydi.
Makkor tulki unga dumidan oshib o’tishini aytadi va u unga daryodan o’tishda yordam beradi. U tulkining aytganini ahmoqona qiladi. Oxir oqibat tulki zanjabilni yeydi.
Ushbu an’anaviy ertak, kimdir o’ylamasdan harakat qilganda, kimning to’lashi haqida o’rgatadi. Ushbu ertak endi quvnoq, yoqimli versiyada kulgili burilish bilan chiqadi.
Yoshi: 3+
Muallif: Ketrin Makkafferti
20. Velveteen quyon
Velvetdan tikilgan o’yinchoq to’ldirilgan quyon kichkina bolaga Rojdestvo sovg’asi sifatida sovg’a qilinadi. Bola boshqa zamonaviy o’yinchoqlar bilan o’ynaydi va baxmal quyonni unutadi. Qolgan barcha o’yinchoqlar eskirgan quyonni qirib tashlaydi, ammo bolalar bog’chasidagi eng dono o’yinchoq – Skin Horse unga bolalardan katta mehr ko’rsatganda, o’yinchoq sehrli tarzda haqiqiyga aylanib ketishini aytadi.
Bir kuni bola o’yinchoqlaridan birini yo’qotadi va quyon bilan uxlaydi. Ular yana yaqinlashadilar va quyon xursand. Ammo bir kuni bola skarlatina kasaliga chalinadi va shifokor uning xonasini dezinfeksiya qilishni maslahat beradi. O’yinchoqlari va kitoblari yoqib yuborilayotganda, uni dengiz bo’yiga olib ketishdi.
Quyonni qopga solib, bog’da qoldiradilar. U afsuski o’z hayoti va bola haqida o’ylar ekan, bir tomchi ko’z yoshi erga tushadi. Ko’z yoshidan gul paydo bo’ladi va gul periga aylanadi. U o’zini Nursery Magic Fairy deb ataydi va quyonga kichkintoy uni chin dildan sevgani uchun u haqiqatan ham aylanganligini aytadi.
U uni o’rmonga olib boradi va u haqiqiy quyonga aylanadi. Keyingi bahorda quyon bolaga qarash uchun mo”jiza qilsa, bola ham uni ko’radi. Bola quyon bilan uning baxmal quyoni o’rtasidagi o’xshashlikni o’ylaydi va jilmaydi.
Bu kichkina bola va uning o’yinchog’i o’rtasidagi bog’liqlik haqida beg’ubor ertak.
Yoshi: 4+
Muallif: Marjeri Uilyams
21. Toshbaqa va quyon
Bu Azopning ertagi – bu bolalarning hamma vaqt sevadigan va aziz axloqiy ertakidir. Bu sekin toshbaqani doimo mazax qiladigan quyon haqidagi ertak. Bir kuni u toshbaqani poyga musobaqasiga chorlaydi va quyon bu fikrdan kuladi.
Poyga boshlanganda toshbaqa asta-sekin oldinga siljiydi, quyon esa oldinda tez yuguradi. Raqibining sekin kelayotganini ko’rib, quyon kichkina uxlashga yotibdi. U uyg’onganida nima bo’ladi? U g’olib poyga chizig’ini asta-sekin, ammo barqaror ravishda kesib o’tayotgan raqibini topish uchun uyg’onadi.
Hikoyada barqarorlikning tezlikdan qanchalik muhimligi tushuntiriladi.
Yoshi: 3+
Muallif: Janet Stivens
22. Faqat shunday hikoyalar
Rudyard Kipling bu yotish haqidagi hikoyalarini qiziga “shunchaki” aytib berar edi, aks holda u har kecha shikoyat qilardi.
Ushbu hikoyalarning har biri har qanday hayvon o’ziga xos xususiyatlarini qanday egallaganligini ko’rsatadi; masalan, kitning tomog’i bor, chunki u marinerni yutib yuborgan. Djinn uni uzoqroq ishlashdan bosh tortgani uchun jazolagani uchun tuya dumg’azaga tushdi. Efiopiyalik o’zini qora rangga bo’yagan, shuning uchun u ham leopardning dog’larini bo’yagan.
Ushbu jozibali, ammo bolalar uchun ajoyib hikoyalar ushbu kitobni o’qish kerak bo’lgan klassikaga aylantiradi.
Yoshi: 6+
Muallif: Rudyard Kipling
23. Yovvoyi narsalar qaerda
Maks – yovvoyi va yaramas bola, u kechki ovqatsiz yotishga yuboriladi, chunki u onasini yeyish bilan tahdid qilgan. U onani yutish haqida gap ketganda, u har kimga qodirligini ko’rsataman deb o’yladi.
Uning fikriga ko’ra, o’rmon o’sishni boshlaydi va u kemaga o’tirib, uni okean bo’ylab uzoq yovvoyi narsalar bo’lgan uyga olib boradi. Ular tirnoqlari bilan unga xo’rsindi va Maksni yeyish uchun ko’zlarini yumib olishdi. Bu bizning Maksni qo’rqitadimi? Yo’q, hech qachon!
U hayvonlarni gipnoz qiladi va ular uni eng yirtqich deb e’lon qilishadi. Yaqinda Maks barcha qiziqarli va sarguzashtlardan zerikdi; u uyiga qaytib ketadi. Qaytib kelganda u nimani topadi? Uning xonasida kechki ovqat onasi tomonidan qizg’in xizmat qildi.
Bolalarga onasining ahamiyati haqida vaqti-vaqti bilan eslatib turish kerak emasmi? Ular bunday hikoyalar orqali bo’lishi kerak.
Yoshi: 2+
Muallif: Moris Sendak
24. Sal uchun ko’k
Kichkina qizaloq Salni ko’kni yig’ish uchun onasi Blueberry tepaligiga olib boradi. Kichkintoy va uning onasi ayiq ham qish boshlanishidan oldin mevalarni eyishga kelganlar.
Kichkina Salga onasi qish uchun saqlash uchun imkon qadar ko’proq mevalarni yig’ib berishni buyurgan bo’lsa, Ayiq xonim kichkintoyni qish paytida uzoqroqda saqlash uchun iloji boricha ko’proq ovqat eyishni o’rgatmoqda. Oilaviy rasmlar bir-biridan farq qiladi, lekin ayiq bolasi ham, kichik Sal ham adashib, onalarini almashtirganda bir-biriga juda o’xshash.
Ikkala ona ham bir necha daqiqadan so’ng farzandlari aralashib ketganini tushunishadi. Oxir-oqibat, ular to’g’ri onalari bilan birlashib, uylariga qaytishdi.
Hikoya bolaning tasavvurini ochib beradi.
Yoshi: 4+
Muallif: Robert Makkloski
25. Berayotgan daraxt
Kitob bolani sevadigan olma daraxti haqida hikoya qiladi. U unga kerak bo’lgan yoki talab qilgan hamma narsani berib turaveradi, bola esa ularning hammasini o’ynash uchun shoxlari, toqqa chiqish uchun magistrali yoki ovqat uchun olma kabi oladi.
U ulg’aygach, u kamroq tashrif buyuradi va moddiy narsalarni talab qiladi – olmalardan pul, shoxlaridan uy va yog’ochdan qayiq. Bola ularga ko’proq quvonch baxsh etar ekan, daraxt bir kun daraxtdan boshqa hech narsa qolmaguncha ularga ko’proq quvonch baxsh etadi. Bu odam ham o’tirish uchun axlat sifatida ishlatadi. Shunda ham u xursand.
Hikoya daraxtlardan qanday foyda olishimizni va insonning tugamas ochko’zligini juda yaxshi aks ettiradi.
Yoshi: 6+
Muallif: Shel Silverstayn
26. Garold va binafsha rangli qalam
Garold ismli kichkina bola o’zining binafsha rangli qalamini yaxshi ko’radi va uni doimo saqlaydi. Bir oydin tunda u sayr qilishga qaror qildi, ammo oy yo’qligini ko’rdi. Shunday qilib, u adashmaslik uchun yarim oy va yo’l tortadi. U olma daraxtini va uni qo’riqlash uchun ajdahoni chizadi . u o’z tasavvuriga ko’ra vaziyatlarni chizishda davom etadi.
U oyni atrofiga derazani, karavotini, qopqog’ini tortadi va uxlash uchun burishadi. Shunday qilib, u bo’rni tashlab uxlaydi.
Kichkintoyingizga ushbu hikoyani o’qing, va siz uni tugatguningizcha uxlab qolishadi.
Yoshi: 2+
Muallif: Crockett Jonson
27. O’rdaklarga yo’l oching
Sakkizta Mallard o’rdaklari o’z otalarini kutib olishmoqchi, Mallard xonim esa ularga Bostonning serqatnov va xavfli yo’llaridan bemalol o’tishda yordam berishmoqda. Ular mashinalarni ko’rishda “Quack, Quack” deb o’ylashadi; ular xavfsiz etib bora oladimi yoki yo’qligini bilish uchun kuchlanish kuchayadi.
Ushbu hikoyada oila, sevgi, g’amxo’rlik va omon qolish bolalarga etkazilgan.
Yoshi: 2+
Muallif: Robert Makkloski
28. Olivia, josus
Kichkina cho’chqa Oliviya hamma narsani qanday qilishni bilaman deb da’vo qilgandan keyin juda ko’p narsalarni buzadi. Smoothie tayyorlash paytida u blenderni qanday ishlatishni bilmasligi uchun ko’klarni sepadi. U kir yuvaman deb da’vo qilmoqda, lekin qizil paypog’ini tashlab, oilasining oq ko’ylaklarini qizil rangga aylantiradi.
Keyin u onasini xolasi bilan gaplashayotganini yashirincha eshitib, qandaydir “aql” paydo bo’lguncha Oliviyani qaerga yuborish mumkinligi haqida yig’ladi. U qiziquvchan bo’lib, tergov bilan shug’ullanadi – hamma joyda yashirinib, onasining otasi bilan gaplashayotganini tinglaydi.
U “muassasa” so’zini eshitib, qamoqqa tushishiga ishonch hosil qiladi. Ammo bu shunchaki balet edi va Oliviya yana bir baxtsiz hodisani amalga oshirdi. Raqs davom etayotganida u noto’g’ri eshikdan kirib, sahnaga tushadi.
Bu taxmin va tinglashning zarari tasvirlangan quvnoq hikoya.
Yoshi: 3+
Muallif: Yan Falconer
29. Korduroy
Do’konda namoyish etilgan o’yinchoq ayiqqa “Korduroy” deb nom berilgan. Bitta kichkina qiz onasi bilan keladi, Korduroyni sevadi va uni olishni xohlamoqda. Ammo ona rad javobini beradi, chunki uning kombinezonida tugma yo’q.
Korduroy yo’qolgan tugmachani o’zi topishga harakat qiladi, ammo omadsiz. U umidini yo’qotadi. Ertasi kuni Liza o’zining cho’chqachilik bankida to’plagan pullari bilan do’konga qaytib keladi va Korduroyni sotib oladi. U unga uyda tugmachani tikadi. Ular har doim bir-birini xohlagan do’stlar singari bir-birlarini quchoqlashadi.
Hikoya bolalarning o’yinchoq ayiqlariga bo’lgan sevgisini aks ettiradi va ular bilan juda bog’liqdir.
Yoshi: 5+
Muallif: Don Freeman
30. Miss Rumphius
Miss Rumphius – sayohat qilishni va dunyoni yanada go’zalroq qilib o’zgartirishni orzu qilgan xonim Elis Rumfiyning hikoyasi. Miss Rumphius lyupin gullari urug’larini har tomonga yoyish orqali dunyoni yaxshi tomonga obod qiladi.
Hozir Meyn qirg’oqlari gullab-yashnagan va Miss Rumphius Lyupin Xonim deb ham tanilgan.
Hikoya dunyoni tarbiyalash va go’zalligini saqlash zarurligini anglatadi.
Yoshi: 5+
Muallif: Barbara Kuni
Bizning hikoyalar katalogimiz hayvonlarga oid hikoyalarni, o’tmishdagi ertaklarni va bolalarga bir nechta hayotiy saboq beradigan narsalarni o’z ichiga oladi. Kitoblardagi rang-barang illyustratsiyalar bolaning tasavvurini o’ziga jalb qiladi. Har kuni uxlashdan oldin ertak o’qing va bolangizning kitob qurtiga aylanishini ko’ring.
Farzandingizning sevimli qissasi qaysi? Quyidagi sharhlar bo’limida bizga xabar bering.
Ogohlantirish: MomJunction mahsulotni maqolada keltirilgan sheriklik havolalari orqali sotib olganda komissiya olishi mumkin. Biroq, ushbu hamkorlik bizning ro’yxatimizdagi tahririyat tarkibiga ta’sir qilmaydi.
Tavsiya etilgan maqolalar:
- Bolalar uchun hajviy kitoblar
- Bolalar uchun kulgili kitoblar
- 9 va 10 yoshli bolalar uchun kitoblar
- 11 yoshdan 12 yoshgacha bo’lgan kitoblar
Dunyoning eng chiroyli kutubxonalari
Hozirgi vaqtda dunyoning eng boy kutubxona fondlari millionlab kitoblarga ega, lekin ma’lumot diqirilishi qulayligi bilan internet va elektron o’qish tizimlari ularga katta raqib sanaladi. Ammo bilimlar cherkovi muhiti haligacha saqlanib kelgan ba’zi kutubxonalar haliyam bor. Bu kutubxonalar zallari bilan hamisha bahra olib qarab tursa bo’ladi.
Biz sizlar uchun barchani o’zining arxitekturasi va hajmlari bilna lol qoldiradigan, dunyoning 5 eng chiroyli kutubxonalarini yig’dik.
1. Admont abbatligi kutubxonasi, Avstriya
Admont abbatligi kutubxonasi dunyodagi kattaligi bo’yicha ikkinchi cherkov kutubxonasi hisoblanadi. U Ens daryosi qirg’og’idagi Alp yoqasida joylashgan. Kutubxonada 70000 ta qo’lyozma va 200000 ta kitob yig’ilgan, ular ichida o’rta asr qo’lyozmalari, 1500 yilga qadar chop etilgan inkunabulalar, va kam uchraydigan manuskriptlar. 13-metrli potoloklar Bartolomeo Altomontening insoniyat o’z-o’zini rivojlantirishi bosqichlari aks ettirilgan freskalari bilan yozib chiqilgan.
2. Shtutgarddagi shahar kutubxonasi, Germaniya
Kunida 24 soatlik kutubxona yaqinda, ya’ni 2011 yilning noyabrida ochildi. To’qqiz qavatli binoning interyer va eksteryeri minimallik uslubida qilingan. Bu yerda hammasi to’liq avtomatlashtirilgan. Mijozlik bileti o’rniga barmoq izi, kompyuter esa o’zi kitoblarni ajratadi va kerakli javonlarga joylashtiradi. Kutubxona zalida eng yangi uskuna bu grafoteka bo’ldi. Xohlagan inson o’ziga vaqtinchalikka rasmni olishi mumkin. Mahalliy muzeylardan biri kutubxonaga Pikasso asarlaridan birini vaqtinchalik bergan edi.
3. Dublindagi Triniti-kollej kutubxonasi, Irlandiya
Inshootning asosiy xonasi Uzun xona hisoblanadi, va uning uzunligi 65 metrni tashkil qiladi. U Triniti-kollejni bitirgan mashhur yozuvchilar va faylasuflar mramorli byustlari bilan bezatilgan, va ular ichida Oskar Uayld va Jonatan Svift. Bugungi kunda kutubxonaning butun kompleksini 5 ta bino tashkil qiladi, va ularda hammasi bo’lib 4 miilionga yaqin kitoblar saqlanadi.
4. Marfa saroyidagi qirollik kutubxonasi, Portugaliya
Kutubxonada 40 000 ga yaqin kitoblar bor, va ular ichida ko’p asrli tarixga ega va oltin betli kitoblar nusxalari mavjud. Ushbu kutubxonada kitoblar xafvsizligi uchun ko’rshpalaklar javob berishadi, ular qimmatbaho kitob kolleksiyasi uchun xavfli bo’lgan hasharotlarni o’ldirishadi.
5. Viktoriyaning davlat kutubxonasi, Avstraliya
Kutubxona omborxonalari 1,5 milliondan ortiq kitob qismlari va 16 000 ta davriy nashrlarni o’z ichiga oladi. Kutubxona xazinalari orasida – shahar asoschilari Djon Byutman va Djon Paskou Fokner kundaliklari, hamda kapitan Djeyms Kuk mehnatlari va taniqli avstraliyalik qariqchi Neda Kellining qo’lyozmalari bor.