Davlat tili ozbek tilidir

Savollar turi: yopiq test.

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI

25-yanvar kuni Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vaziri Ibrohim Abdurahmonov AQShning Oʻzbekistondagi Favqulodda va Muxtor elchisi Jonatan Xenik bilan uchrashdi.

XUSHXABAR

Ukraina bilan chegaradosh 8 ta hududdan o‘qishini ko‘chirishga istisno tariqasida ruxsat berilgan navbatdagi bir guruh talabalar ro‘yxati tasdiqlandi

>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Post Right Sidebar Area

Hemis

Oliy taʼlim jarayonlarini boshqarish axborot tizimi

To’lov shartnoma

Tabaqalashtirilgan to’lov-shartnomalarini onlayn taqdim etish axborot tizimi

Onlayn qabul

Oliy va o‘rta maxsus ta’lim tizimidagi barcha ta’lim muassasalariga hujjat topshirish tizimi

Savol-javob

Ko’p beriladigan savollarga javoblar axborot tizimi

Masofaviy kurslar

Masofaviy malaka oshirish kurslari

Portfolio

Pedagog kadrlar portfoliosi

Elektron ta’lim

Masofaviy ta’lim platformasi

0 % ga kattalashtirish
Kerakli matnni belgilang!
O’zbekiston Respublikasi oliy o’quv yurtlari

O’zbekiston Respublikasi oliy o’quv yurtlari

Respublika bo`yicha

Oliy ta’lim muassasalari

Universitetlar

Institutlar

Akademiyalar

Konservatoriya

Nodavlat oliy ta`lim muassasalari

Filiallar

Xorijiy OTMlar va filiallari

× DIQQAT! SAYT MA’LUMOTLARI YANGILANMOQDA.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 21-dekabrdagi PF-269-son farmoni bilan Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi deb qayta tashkil etildi. Qonunchilikka ko‘ra, belgilangan tartibda vazirlik tuzilmasiga o‘zgartirish kiritilganda saytda “Tashkiliy tuzilma”, “Rahbariyat”, “Markaziy apparat”, “Markazlar”, “Hududiy boshqarmalar” hamda “Vazifalar” bo‘limlaridagi ma’lumotlar yangilanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Manzil: 100174, Toshkent sh., Olmazor tumani, Universitet ko‘chasi, 7-uy

Telefon : +998 71 207-18-29

Avtobuslar : 11, 28, 31, 78, 88, 116

Yo’nalishli taksilari: 38, 52, 83, 94, 112, 113, 114

Metro : “Beruniy” bekati

Foydali havolalar

• Sayt xaritasi
• Veb-sayt foydalanuvchilarining shaxsiy ma’lumotlarini himoya qilish siyosati haqida ma’lumot
• Veb saytdan foydalanish bo’yicha qo’llanma va terminlarning mazmuni
• Davlat ramzlari
• ​Zilzila bo’lganda nima qilish kerak?
• ​Qayta aloqa

August 3,2015

facebook crack the movie advertisment code:what it means for you August 3,2015

facebook crack the movie advertisment code:what it means for you August 3,2015

Davlat tili ozbek tilidir

“Dunyodagi qadimiy va boy tillardan biri boʻlgan oʻzbek tili xalqimiz uchun milliy oʻzligimiz va mustaqil davlatchiligimiz timsoli, bebaho maʼnaviy boylik, buyuk qadriyatdir.” O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev

16:48:21 (GMT +5) 30.01.2020 Du

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Ma’naviyat va davlat tilini
rivojlantirish masalalari departamenti

• Yangiliklar
• Maqolalar
• Maslahatchi minbari
• Tanlovlar
  • E’lon
  • Tanlov nizomi
  • Tashkiliy qo’mita
  • Umumiy ma’lumot
  • Tuzilma
  • Rahbariyat
  • Qo’llanmalar
  • Lug‘at va ensiklopediyalar
  • Badiiy-publitsistik adabiyotlar
  • Davlat tilini rivojlantirish faoliyati
  • Davlat tili to’g’risidagi qonun hujjatlari ijrosi monitoringi
  • Atamashunoslik faoliyati
  • Geografik nomlash faoliyati
  • Rasmlar
  • Videolar
  • Audio
  • Til haqida hikmatlar

  0 % га катталаштириш

  Tuman hokimligi mas’ullari bilan ish hujjatlari yuritishdagi kamchiliklar muhokama qilindi

  Tilimiz bo’yicha taklif va shikoyatlar

  Siz uchun foydali

  Ensiklopediya

  Qashqadaryo: o‘rganishlar tizimli asosda olib borilmoqda

  Yangi kitoblar taqdimoti

  Qonunning mustahkamligi qonun tilining mukammaligidadir

  Qo’shimcha manbalar

  O’zbekiston Respublikasi Prezidentining rasmiy vebsayti

  O’zbekiston Respublikasi Hukumat portali

  O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi

  O’zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi O’zbek tili, adabiyoti va folklori instituti

  Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o’zbek tili va adabiyoti universiteti

  Diqqat! Agar siz matnda xatoliklarni aniqlasangiz ularni belgilab, ma’muriyatni xabardor qilish uchun Ctrl+Enter tugmasini bosing

  © 2023
  O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASI MA’NAVIYAT VA DAVLAT TILINI RIVOJLANTIRISH MASALALARI DEPARTAMENTI

  Davlat tili ozbek tilidir

  Ўзбек тилига давлат тили мақоми берилганига 30 йил тўлибди. Биз одатда бир асрнинг учдан бирига менгзалган бу фурсатни ислоҳотлар ва тараққиёт учун жуда қисқа фурсат деб таъриф этиб, ўзимизнинг ноқислигимизни, журъатсизлигимизни ва дангасалигимизни хаспўслашга ўрганиб қолганмиз. Аслида эса бу оз муддат эмас. Олмон халқи урушдан вайронага айланган ўлкани бундан оз муддатда иқтисодиёти маромга тушган, ҳар тарафлама ривожланаётган мамлакатлар сафига олиб чиқа олган. Японлар бу муддатнинг учдан бирида ярим асрлик урушлардан толиққан, айтарли ҳеч қандай табиий бойлиги йўқ, табиий офатларнинг ҳамма тури бор юртни капиталистик янги дунёда ишлаб чиқариш ва саноат борасида иккинчи ўринда турувчи етакчи мамлакатга айлантирган. Бу каби мисолларни яна кўплаб келтириш мумкин.

  Бизда ҳам ўтган ўттиз йил ичида озми-кўпми ривожланиш, ислоҳотлар бўлгани ва сўнгги йилларда бу жараён янада жадаллашгани бор гап. Бунга минг шукр. Булар ўз йўлига. Аммо ўтттиз йилдирки, биргина тил борасидаги қонунни эплаб жойига келтира олмаётганимиз ҳам ҳақиқат. Бунинг қатор сабаблари бор, албатта. Назаримда, ўша сабаблардан бири ‒ ўзбек тили давлат тили бўла олмаётганида бўлса керак. Тўғри, унга қоғозда давлат тили мақоми берилган, лекин воқеликда уни давлат учун тил деб юз фоиз қабул қила олмагандекмиз.

  Афсуски, ўзбек тилини ўзидан энг узоқ тутаётган қатлам ўқитувчилар, олимлар ёки бошқалар эмас, айнан давлат муассасалари бўлмоқда. Буни билиш учун жуда катта тадқиқот керак эмас, кўплаб идораларда оддий ҳужжатлардан тортиб, қонун-қоидаларгача ҳануз рус тилида тузилаётгани сўзимизга ёрқин далил бўла олади. Ҳозиргача давлат қонунлари рус тилида ёзилади, ўқилади, муҳокама қилинади ва кейин кимдир ҳафсала қилса, ўзбек тилига ўгирилади. Бекорчи таржимон топилмаса, қонунлар таржима қилинмай қолиб ҳам кетаверади. Энг ачинарлиси, аслида бошқа тилда ёзилгани учунми ёки таржима нўноқми, кўпинча қонунларнинг ўзбек тилидаги нусхасини ўқиб яхши тушунмайди одам. Мазмун-моҳиятдан ташқари, гап ва жумла тузишлар ҳам табиий ўзбекча эмас. Камига таржима қилинмай қолган сўзлар ҳаддан ташқари кўп.

  Ўзбек тили давлат тили бўла олмаётганини ҳукумат тарафидан қурилаётган иншоотлар, муассасаларнинг номларида ҳам кўриш мумкин. Камига улар ҳақида узатилаётган хабарларда ўша номлар бира тўла ажнабийча ёзувда берилмоқда. Масалан, “Халқ сўзи” газетасида берилган ушбу сарлавҳага эътибор беринг: “Tashkent City”: “Hilton”даги давлат раҳбарлари учун мўлжалланган номерлар қандай кўринишда?

  Сарлавҳадаги ҳар бир ажнабийча сўзни таҳлил қилсак, гап чўзилиб кетади. Биргина “Tashkent City” жумласини олайлик. Нега кирилл алифбосида ёзилган мақолада “Tashkent City” лотин алифбоси ҳарфлари билан, ажнабийча битилган? Матбуотни кузатинг, бу ном ҳамиша ажнабийча шаклда қайд қилинмоқда: “Президент “Tashkent City” лойиҳалари билан танишди”, “Давлатимиз раҳбари “Tashkent City” халқаро бизнес марказига ташриф буюрди” ва ҳоказо. Нега энди кирилл ёзувидаги газетада айнан шу ибора фақат ажнабийча ёзилиши керак? Бу иншоот ўзи қаерда қуриляпти, Ўзбекистондами ё бошқа жойдами? Бу шаҳарча ўзбекларга тегишлими ёки инглизларгами? Нега уни ўзбекча номлашдан қочилади?

  Аслида бу мажмуани “Тошкент шаҳарчаси”, “Шош кент”, “Янги Шош” ёки шу каби ўзбекча ибора билан номласа ҳам бўлар эди. Жуда бировлар тушунмай қолади-да, дейилса, ёнига ажнабийча номни ҳам илова қилиш мумкин. Боринг ана, давр талаби, халқаро истеъмолдаги сўз бўлсин деган ўйда ном танланганда ҳам уни “Тошкент сити” деб ёзса, нимаси чатоқ? Масалан, руслар шундай қилишади: расмий матбуотларда ҳам “Москва сити” деб ёзишади. Хўш, шу билан ўша ситининг бозори юрмай қоладими? Ёки бу билан руслар бошқалар олдида обрўсизланиб қолдими? Йўқ, аксинча, ўз тилини ҳурмат қилган халқни бошқалар ҳам ҳурмат қилади. Жуда ажнабийпарастлигимиз қўймаётган бўлса, келинг, руслардан ўрнак олайлик, “Тошкент сити” деб ёзайлик.

  Қайси ўзбек “City” сўзини инглизчасига ўқийди? Инглиз тили талаффуз қоидасини билмаган одам учун бу сўз ниҳоятда тушунарсиз ёзилган. Агар уни бизда қабул қилинган лотин ҳарфлари билан ифодаланса ҳам бу тарзда ёзилмайди.

  Мазкур шаҳарчани Ўзбекистон бағридаги Европа қилишмоқчими, билмадим, у ердаги асосий бинолар ҳам ажнабийча номланган. Масалан, шаҳарчада мамлакатдаги энг баланд бино қурилмоқда, 50 қаватли. Ҳақиқатан, бу иншоот ўлка тарихидаги энг баланд уй бўлмоқда. Ўзбек ўзбек бўлиб ўз юртидаги энг баланд бинони қурмоқда, аммо номи инглизча: NEST ONE. Камига, бу ҳам ҳалигидай “дахлсиз” жумла, таржима ҳам қилинмайди, уни лотинчадан бошқа алифбода ёзиб ҳам бўлмайди. Тилни оёқ ости қилиш бунчалик эмаса‑да, жўра!

  Яхши изланса, шу бинога ҳам ўзбекча ном қўйиш мумкин эди. Масалан, «Танҳо», «Танҳо бино», «Чўққи» ва ҳоказо. Хуллас, бунёдкори ўзбекми, унинг дастхати қурган биносида яққол кўриниши керак ва бу ўша қурувчининг ўзлигини йўқотмаганидан далолат бўлади. Дастхат аввало номларда кўринади.

  Очиғини айтганда, расмий матбуотда ўзбек тилига бўлган эътиборсизлик анчагина юқори. Яна ҳам аниқроғи, бу борада давлат муассасалари етакчилик қилиб келмоқда. Аслида улар тилшуносларни жалб қилиб бўлса ҳам, ўзбек тилининг бойлигини халққа намоён этиш, янги сўз ва ибораларни ўзбекча талқинини жорий қилишда бош‑қош бўлишлари керак. Чунки ўзбек тили давлат тили деб қўйилибди.

  Ўзбек тили чин маънода давлат тили мақомига эришиши учун аввало унга давлат тарафидан қаров бўлиши керак. Бир йилда бир жўш урадиган мақолалар, қанақадир фаолларнинг ҳаракати билан мақсад ҳосил бўлмайди. Давлат ўз фаолиятининг ҳар бир қадамида ўзбек тилининг давлат мақомига эга эканини намоён қилиб туриши лозим. Яна ҳам аниқроқ қилиб айтганда, ўзбек тилини аввало давлат ўзи сева олиши, қадрлаши керак. Ана шунда у бошқаларни ҳам ўз тилини ‒ давлат тилини ҳурмат қилишга, унга риоя қилишга ундай олади, буни назорат қила билади ва ана шунда тил ҳақида сўзлаш унга ярашадиган бўлади.

  Бу муаммога сабаб сифатида кимдир: «Ўзбек тилида ҳозирги қатор атамаларнинг таржимаси йўқ-да», дейиши ҳам мумкин. Тўғри, айрим халқаро истилоҳларни бор ҳолича қабул қилиш мумкиндир. Лекин бундай сўзлар саноқли бўлади, қолганини барибир таржима қилиш керак. Шу билан бирга, ана шундай атамаларни қабул қилганда ҳам уни ўзбек тили талаффузига мослаштириш даркор. Талаффузини мослаш у ёқда қолиб, ажнабийча ёзиб юриш керак эмас.

  Кўҳна заминимизда давлатчилик қадимдан яхши ривожланиб келган. Бинобарин, кўплаб сиёсий истилоҳлар учун ҳам ўзбек тилида муқобил сўз топиш мумкин. Фақат бунинг учун изланиш керак, қадимги ҳужжатларни титкилаш керак, мутахассисларни ишга солиш керак. Энг муҳими ‒ шуни зарур деб англаш лозим.

  Шу ўринда яна бир фикр. Агар маълум бир сўзнинг ўзбек тилида таржимаси топилмаса, унинг учун янги сўз тузиш, янги ном топиш ҳам мумкин. Ахир шу пайтгача аждодларимиз шу зайлда янги сўзлар, исмлар кафш этишган. Ахир сўзлар уларга ваҳий бўлиб тушмагандир? Биз ҳам тилнинг имкониятидан келиб чиқиб, қўрқмасдан янги сўзлар ясашга, мавжуд сўзларга янги маъноларга юклашга ҳаракат қилсак бўлади.

  Мисол учун, «Олтин силсила» лойиҳасида бурунга томизиладиган дорилар учун умумий номни англатувчи арабча «саъуутун» сўзини «бурунтомизғи» деб таржима қилдик. Тўғри, ўзбек тилида бундай сўз йўқ, аммо уни киритишга монелик ҳам йўқ, ўзбек ўқувчининг завқи буни қабул қилади.

  Яна бир мисол. Ҳозирда уяли алоқадан фойдаланиш усулларидан бирортасини ишга туширишни “фаолллаштириш” деб юритиш истеъмолда кенг қўлланмоқда. Аслида фаоллаштириш деганда мавжуд иш‑ҳаракатнинг қизғинроқ тус олиши тушунилар эди. Аммо янги истеъмолга кўра у маълум амални ишга туришни билдирмоқда. Яна бири – “илова” сўзи. Уни жиҳозлардаги дастурчаларга нисбатан ҳам ишлатилмоқда ва аста-секин одамлар уни қабул қилмоқда. Худди шу каби айрим мавжуд сўзларни маълум бир ҳаракат ёки нарсага ишлатиш орқали унга янги маъно юклаш мумкин. Тилдаги ушбу хусусиятдан унумли фойдаланиш айни муддао бўлади.

  Одатда ҳар йили октябр ойида матбуотда тил ҳақида гаплар айланиб, телевизорда тилшунослар кўриниш бериб қолишади, кейин шу бўйи томошабинлар билан бир йилга хайрлашишади. Аслида тил бўйича ҳар ҳафта, иложи бўлса, кун ора мана шундай кўрсатувлар бериб борилиши керак. Унда тилнинг хусусиятлари ўргатилиши, мавжуд муаммолар ўртага ташланиши, муҳокама қилиниши лозим. Бирор иш-ҳаракат ёки буюмга ном бериш учун эълон бериб, халқдан фикр олиш ҳам мумкин. Одамлардан кутилмаган жавоблар бўлиши тайин. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Одамлар ‒ конлардир» (Бухорий ривояти), деб бежизга айтмаганлар. Бу борада туркларда, форсларда анчагина фаоллик бор. Улар янги яратилаётган замонавий ускуналарга ҳам ном бериш учун бош қотиришади, муҳокама қилишади ва кўпинча яхши натижага эришишади. Бу каби ишлар ҳам давлат тарафидан уюштирилиши, юргизилиши даркор. Бунинг учун давлат ўзбек тилини чиндан ҳам ўз тили деб эътироф этиши ва буни амалда кўрсата билиши лозим.

  Тил ҳақида ҳарчанд гапирилса ҳам, мақолалар ёзилиб, телевизорда муҳокамалар қилинса ҳам, кўзланган мақсад ҳосил бўлмаётганининг сабабларидан бири ‒ халқимиз руҳиятида ўзликни англаш, она тилини севиш етишмаётгани бўлса, ажаб эмас. Яшириб нима қиламиз, ўзбек тилида гаплашишни ўзига эп кўрмайдиган ўзбексимон олифталар қанча. Буларнинг барчаси одамларда миллий ғурур, ўзлик туйғуси емирилганидан дарак беради.

  Биз тилни асраш учун, уни ривожлантириш учун аввало ёшларимизда, раҳбару фуқарода ўзликни англаш руҳини шакллантиришимиз, уларга ўзбек тилини танитишимиз, севдира олишимиз даркор. Танимаса, севмайди. Ҳа, биз одамларимизга тилимизнинг бойлигини, гўзаллигини уқтира билишимиз керак. Бунинг учун ўзбек тили том маънода давлат тили мақомига эга бўлиши лозим.

  Ҳасанхон Яҳё Абдулмажид

  20.10.2019 й.

  Davlat tili ozbek tilidir

  Она тили – миллат маънавиятининг мустаҳкам пойдеворидир.

  Шавкат Мирзиёев

  Халқимизнинг кўп асрлик маданий, илмий-маърифий ва бадиий тафаккури, интеллектуал салоҳиятининг ёрқин ва бебаҳо маҳсули бўлган ўзбек тили жаҳондаги бой ва қадимий тиллардан биридир.

  Ўзбекистонда 1989 йил 21 октябрда эл-юртимиз асрлар давомида орзу қилиб, интилиб ва курашиб келган давлат тили ҳақидаги қонуннинг қабул қилиниши мамлакат суверенитети ва мустақиллиги сари қўйилган дастлабки дадил қадам эди. Айнан ана шу тарихий ҳужжатга биноан ўзбек тили мустаҳкам ҳуқуқий асос ва юксак мақомга эга бўлди.

  Истиқлол йилларида она тилимиз том маънода давлат тилига айланиб, халқимизни юртимизда эркин ва озод, фаровон ҳаёт қуришдек буюк марраларга сафарбар этадиган беқиёс куч сифатида майдонга чиқди.

  Янгиланаётган Ўзбекистоннинг бугунги босқичи — миллий юксалиш даври талабларидан келиб чиқиб, бугунги кунда она тилимизнинг нуфузини янада ошириш борасида кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда.

  Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг ташкил этилгани тилимизнинг тарихий илдизларини чуқур ўрганиш, уни илмий асосда ҳар томонлама ривожлантириш ва қўлланиш доирасини кенгайтириш, филолог кадрлар тайёрлаш борасидаги ишларни янги поғонага кўтарди.

  Шунингдек, 2019 йилда Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбек тилининг давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқеини тубдан ошириш чора-тадбирлари тўғрисида” 2019 йил 21 октябрдаги ПФ-5850-сон Фармони қабул қилинди.

  Юқорида қайд этиб ўтилган Фармонга мувофиқ, 21 октябрь – “Ўзбек тили байрами куни” деб эълон қилинди ҳамда Вазирлар Маҳкамаси тузилмасида Давлат тилини ривожлантириш департаменти ташкил этилди. Департаментнинг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгиланди:

  давлат тилини ривожлантириш, давлат тили тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан мониторингни амалга ошириш, ушбу соҳада жамоатчилик назоратининг самарали шаклларини жорий этиш;

  давлат органлари ва ташкилотлари, жумладан, маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг давлат тилини ривожлантириш, давлат тили тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан давлат назоратини ташкил қилиш бўйича фаолиятини мувофиқлаштириш;

  давлат тилининг амал қилиши билан боғлиқ муаммоларни аниқлаш ва бартараф этиш юзасидан, шунингдек, уни ривожлантириш соҳасида ягона давлат сиёсатини юритиш бўйича таклифлар тайёрлаш;

  ўзбек тилининг ёзма нутқи меъёр ва қоидаларини ишлаб чиқиш бўйича ҳамда лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини тўлиқ жорий этиш борасидаги ишларни жадаллаштириш;

  давлат тилини ривожлантириш бўйича норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини ишлаб чиқиш;

  давлат тилини ривожлантириш бўйича дастурлар ва “йўл хариталари”ни ишлаб чиқиш, уларнинг амалга оширилишини назорат қилиш, шунингдек, “Ўзбек тили байрами куни”ни нишонлаш бўйича ишларни мувофиқлаштириш;

  илмий асосланган янги сўз ва атамаларни истеъмолга киритиш, замонавий атамаларнинг ўзбекона муқобилларини яратиш ва бир хилда қўлланишини таъминлаш, географик ва бошқа топонимик объектларга қонун ҳужжатларига мувофиқ ном берилиши борасидаги фаолиятни мониторинг қилиш ва мувофиқлаштириш;

  давлат тилини ривожлантиришга оид илмий-тадқиқот ишларини қўллаб-қувватлаш, бу соҳада халқаро ҳамкорликни амалга ошириш.

  Мазкур Фармоннинг ижроси сифатида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Мамлакатда давлат тилида иш юритишни самарали ташкил қилиш чора-тадбирлари тўғрисида” 2020 йил 20 январдаги 34-сон қарорида давлат бошқаруви органлари, хўжалик бирлашмалари ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар, туман (шаҳар) ҳокимликлари тузилмаларида бошқарув ходимларининг белгиланган умумий чекланган сони доирасида раҳбарнинг маънавий- маърифий ишлар самарадорлигини ошириш, давлат тили тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилишини таъминлаш масалалари бўйича маслаҳатчиси лавозими жорий этилди.

  Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, ҳар бир фуқаро аждодлардан мерос бўлиб келаётган тилимиз ривожига масъулдир. Ушбу масъуллик ҳисси фарзандларимиз онгида ёшликдан тарбияланган тақдирда, келажакда улар тилимизни дунё тиллари қаторидан ўрин олишларида ўзларининг ватанпарварлик туйғуларини намоён этаоладилар.

  Д. Джавлиев,

  “Адолат” миллий ҳуқуқий ахборот
  маркази бош маслаҳатчиси

  CEFR imtihoni: oʻtkazilish tartibi, toʻlov va Oʻzbekistonda qayerda topshiriladi?

  CEFR — Common European Framework of Reference imtihoni Yevropa Ittifoqida foydalaniladigan chet tilini egallaganlik daraja tizimi (chet tilini egallanganlikning Umumevropa kompetensiyasi). Imtihon Yevropa Kengashi tomonidan “Language Learning for European Citizenship” loyihasi doirasida 1989-1996-yillarda ishlab chiqilgan. CEFRning asosiy maqsadi – umumiy Yevropa tillari uchun qabul qilinadigan baholash va oʻqitish usulini taqdim etish. 2001-yildan boshlab Yevropa Ittifoqi imtihondan til bilish kompetensiyasining milliy tizimini yaratishda CEFRdan foydalanishni taklif etdi. Bugungi kunda sinov sertifikati AQSH, Kanada, Avstraliya, Yevropa, Osiyo oliy oʻquv yurtlarida oʻqish uchun topshiriladi.

  CEFR haqida qisqacha:

  Til –ingliz, nemis, fransuz tili;
  Tashkilotchi – Yevropa Kengashi (Council of Europe);
  Rasmiy sayt – ://www.coe.int;
  Imtihon haqi – 2018-yilning 1-noyabridan sertifikat – 304 095 soʻm;
  Davomiyligi – 3 soat 5 daqiqa – 3 soat 50 daqiqa;
  Baholanishi – 150 ballik tizim;
  Qachon: 2019-yil muddatlari SHU YERDA eʼlon qilinadi;

  Oʻzbekistonda qayerda topshirish mumkin: Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Davlat Test markazi, Chet tillarni bilish va egallash darajasini baholash boshqarmasida; Manzil: 100084, Toshkent shahri, Bogʻishamol koʻchasi, 12-uy; Telefon: (+998 71) 235-74-85; Faks: (+998 71) 234-71-84; elektron pochta: nafl@dtm; Rasmiy sayt: ://nsfla/.

  CEFR imtihoni boʻlimlari

  Chet tilini bilish darajasi testi Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 31-dekabrdagi 352-son qarori bilan tasdiqlangan “Chet tilini bilish darajasini aniqlash va malaka sertifikati berish tartibi toʻgʻrisida”gi Nizom asosida oʻtkaziladi.

  CEFR taqdim etadigan imtiyozlar:

  Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi, Xalq taʼlimi vazirligi bilan birgalikda chet tilini bilish darajasini baholashning milliy test tizimini keng qoʻllagan holda 2018-yil 1-yanvardan boshlab malaka sertifikatiga ega boʻlgan talabgorlarga sertifikatni olgandan boshlab 3 yilgacha quyidagi imtiyozlar berish tartibini joriy etgan:

  • chet tilini bilish darajasi toʻgʻrisidagi davlat namunasidagi B1va undan yuqori darajadagi malaka sertifikatga ega boʻlgan abituriyentlarga oliy taʼlim muassasalari bakalavriatining kirish test sinovlari majmuasiga chet tili (ingliz, nemis, fransuz) fani kiritilgan yoʻnalishlarda chet tili fanidan belgilangan maksimal ball berish va ularni chet tili fanidan test sinovidan ozod etish;
  • chet tilini bilish darajasi toʻgʻrisidagi davlat namunasidagi B2 va undan yuqori darajadagi malaka sertifikatga ega boʻlgan abituriyentlarga oliy taʼlim muassasalari magistraturasining kirish test sinovlari majmuasiga chet tili (ingliz, nemis, fransuz) fani kiritilgan yoʻnalishlarda chet tili fanidan belgilangan maksimal ball berish va ularni chet tili fanidan test sinovidan ozod etish.

  Test quyidagi boʻlimlardan iborat:

  • Tinglab tushunish boʻlimi: eshitilgan audiomatnlarning asosiy mazmunini va detallarini tushunish koʻnikmalarini tekshiradi;
  • Oʻqib tushunish boʻlimi: har xil janrlardagi autentik matnlarning asosiy mazmunini va detallarini tushunish koʻnikmalarini tekshiradi;
  • Leksik va grammatik kompetensiyalar boʻlimi: leksik va grammatik birliklarni kontekstda toʻgʻri qoʻllay olish koʻnikmalarini tekshiradi;
  • Yozish boʻlimi: berilgan vaziyat yoki mavzu asosida, topshirilayotgan darajaga mos leksika va grammatikani qoʻllagan holda yaxlit matn tuza olish koʻnikmalarini tekshiradi;
  • Gapirish boʻlimi: savollarga javob bera olish, ogʻzaki taqdimot qila olish, muammoga nisbatan oʻz fikrini bildirib asoslab bera olish koʻnikmalarini tekshiradi.

  Testning yozma qismi (tinglab tushunish, oʻqib tushunish, leksik va grammatik kompetensiyalar, yozish boʻlimlari) bir kunda, gapirish boʻlimi alohida oʻtkaziladi.

  Baholash

  Har bir boʻlimda maksimal ball 30 ballni tashkil qiladi. Jami maksimal ball: 150 ball. Testdan muvaffaqiyatli oʻtish uchun maksimal ballga nisbatan 60% yoki undan yuqori yigʻish kerak.

  Darajalari

  Universitetga imtihon topshirish uchun odatda B1, B2, C1 darajalari yetarli hisoblanadi.

  Roʻyxatdan oʻtish tartibi

  Chet tilini bilish va egallash darajasi boʻyicha malaka sertifikati olish uchun imtihonga roʻyxatdan oʻtish tartibi:

  1. On-line arizani toʻldiring. Toʻldirigan arizangizning pdf formatdagi nusxasi arizada koʻrsatgan elektron pochtangizga yuboriladi.
  2. Elektron pochtangizdan pdf formatdagi arizangiz nusxasini yuklab oling va printerdan chiqaring.
  3. Istalgan bank boʻlimidan DTM hisob raqamiga eng kam ish haqining 1.5 baravari miqdorida toʻlovni toʻlang.
  4. Quyidagi hujjatlarni DTMga pochta orqali yuboring yoki shaxsan olib keling:
     – Toʻldirilgan ariza nusxasi (pdf formatda pochtangizga yuborilgan arizani chiqaring);
     – Eng kam ish haqining 1.5 baravari miqdorida toʻlovni toʻlaganligingiz haqida kvitansiya nusxasi yoki toʻlov topshiriqnomasi;
     – Pasportingiz nusxasi;
     – 3.5 * 4.5 oʻlchamdagi fotosuratingiz (1 dona). Rasm hujjat talablariga mos kelishi kerak;
     – 3.5 *4.5 oʻlchamdagi fotosuratingizning CD diskga yozilgan elektron nusxasi;
     hujjatlar uchun jild.

  Test sinovlari formati

  B1 darajasi

  B1 darajadagi talabgor:

  • ommabop tanish mavzulardagi matnlarni muayyan maʻlumotlar olish uchun oʻqib, tushuna oladi;
  • shaxsiy hayot mavzularida qaydlar va xabarlarni yoza oladi;
  • shaxsiy qiziqishlar, kundalik hayot mavzularida suhbat qiladi;
  • ommabop masalalar boyicha maʻlumot bera oladi va fikrini bildiradi.

  Vaqt: B1 daraja imtihoni 3 soat 5 daqiqa davom etadi va quyidagi boʻlimlardan iborat:

  1-boʻlim: Tinglab tushunish ( 30-35 daqiqa/4 qism/30 savol)
  2-boʻlim: Oʻqish (70 daqiqa/4 qism/30 savol)
  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (30 daqiqa/3 qism/30 savol)
  4-boʻlim: Yozish (45 daqiqa/2 topshiriq/ 30 ball)
  5-boʻlim: Gapirish (15 daqiqa/3 qism/30 ball)

  Tinglab tushunish. Tinglab tushunish boʻlimining maqsadi nomzodning chet tilidagi ommabop tanish mavzulardagi monologik va dialogik nutqning asosiy maʻnolarini tushuna olishini va soʻralgan maʻlumotni topa olish koʻnikmalarini tekshirishdir. Tinglab tushunish boʻlimi 4 qismdan iborat. Tinglab tushunish boʻlimi mazmuni quyidagicha tuziladi:

  1-boʻlim: Tinglab tushunish (30-35 daqiqa/4 qism/30 savol)

  Tinglab tushunish boʻlimida har bir matn ikki martadan eshittiriladi va matn eshittirilishidan oldin tinglab tushunish boʻlimi oʻyicha yoʻriqnoma va shundan soʻng har bir topshiriqni bajarishdan oldin matnga oid savollar bilan tanishib chiqish uchun 30 soniya vaqt beriladi.

  1-qism (1-10 savollar)

  Matn turi: ommabop tanish mavzularda 10 ta qisqa monologlar.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: aniq normativ nutqning asosiy maʻnolarini tushunish.
  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (11-16 savollar)

  Matn turi: ommabop tanish mavzularda dialog.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: muayyan maʻlumotlar olish uchun tushunish va maʻlumotlarni toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligini aniqlay olish.
  Savollar turi: yopiq test.

  3-qism (17-22 savollar)

  Matn turi: shaxsiy qiziqish va kasb-hunarga oid intervyular.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: muayyan maʻlumotlar olish uchun tushunish.
  Savollar turi: yopiq test.

  4-qism (23-30 savollar)

  Matn turi: monolog-prezentatsiya, chiqish;
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: dolzarb mavzulardagi tele-radio yangiliklar, shaxsiy qiziqish va kasb-hunarga oid sodda dasturlar.
  Savollar turi: yopiq test.

  2-boʻlim: Oʻqish (70 daqiqa/ 4 qism/30 savol)

  1-qism (1-5 savollar)

  Matn turi: chet tili muhitida kundalik hayotda uchraydigan qisqa matnlar: eʻlon, reklama, asbob-uskunalar va qurilmalarni ishlatish boʻyicha yozma yoʻriqnomalardan parcha, xatlar, elektron xatlardan parcha, gazeta va internet matnlardan parcha.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: chet tilidagi materiallarning umumiy mazmunini tushunish.
  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (6-12 savollar)

  Matn turi: ommabop materiallar – gazeta, jurnal, internet maqolalari.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: gazeta va internet matnlarida tegishli maʻlumotni va fikrlarni tushunish.
  Savollar turi: yopiq test: toʻgʻri/notoʻgʻri/berilmagan.

  3-qism (13-20 savollar)

  Matn turi: ommabop materiallar – qisqa hikoya.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: ommabop matnlar yoki badiiy asarlardagi asosiy fikrni tushunish.
  Savollar turi: yopiq test (savol va 4 ta javob varianti).

  4-qism (21-30 savollar)

  Matn turi: ommabop materiallar – ensiklopediya yoki internet manbalaridan olingan matn.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: matndagi asosiy fikrni tushunish.
  Savollar turi: yopiq test

  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (30 daqiqa/3 qism/30 savol)

  1-qism (1-10 savollar)

  Matn turi: ommabop matn.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: leksik birliklarni berilgan kontekstda toʻgʻri ishlata olish matnda notoʻgʻri ishlatilgan leksik va/yoki grammatik birliklarni toʻgʻri qoʻllay olish.
  Savollar turi: yopiq test (tushirilib qoldirilgan soʻzni berilgan 4 muqobil variantdan tanlash).

  2-qism (11-20 savollar)

  Matn turi: ommabop matn.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: soʻz turkumlarning turli morfologik shakllarini toʻgʻri qoʻllay olish, leksik birliklarni berilgan kontekstda toʻgʻri ishlata olish.
  Savollar turi: gapdagi xatoni topish (4 muqobil variantdan toʻgʻrisini tanlash, xato yoʻq boʻlgan taqdirda D tanlanadi)

  3-qism (21-30 savollar)

  Matn turi: ommabop matn.
  Tekshiriladigan koʻnikmalar: oʻzakdosh soʻzlarning turli morfologik shakllarini toʻgʻri qoʻllay olish, leksik birliklarni berilgan kontekstda toʻgʻri ishlata olish.
  Savollar turi: yopiq test (4 muqobil variantdan matn mazmuniga mos keluvchi oʻzakdosh soʻzni tanlash).

  4-boʻlim: Yozish (45 daqiqa/2 topshiriq)

  Yozma nutq boʻlimining maqsadi nomzodning fikrini chet tilida yozma ravishda toʻgʻri va ravon ifodalay olish qobiliyatini tekshirishdir.

  1-topshiriq: shaxsiy yozishmalar. Nomzod berilgan mavzu va tayanch savollar asosida xat yozishi lozim (60-80 soʻz/10 ball). Mavzuda muammo koʻtariladi va xatda nomzodning ushbu muammo yuzasidan nuqtai nazarini bildirishi soʻraladi.

  2-topshiriq: shaxsiy tajribaga asoslangan insho yozish (120-140 soʻz/20 ball). Nomzod tayanch savollar asosida berilgan mavzuda qisqa insho yozishi kerak.

  5-boʻlim: Gapirish (15 daqiqa/3 qism/30 ball)

  Ogʻzaki nutq boʻlimining maqsadi nomzodning fikrini chet tilida ogʻzaki tarzda B1 daraja talablariga mos tarzda toʻgʻri va ravon ifodalay olish qobiliyatini tekshirishdir.

  1-qism

  Suhbat tarzida talabgorga kundalik mavzularda, shaxsiy hayotiga oid savollar beriladi va talabgor berilgan savollarga tayyorgarliksiz javob bera olishi talab etiladi. Ushbu qism boʻyicha suhbat davomiyligi oʻrtacha 4 daqiqa.

  2-qism

  Talabgordan berilgan muammoli vaziyat asosida 2 daqiqali monolog tuzishi talab qilinadi. Talabgor nutqi davomida muammoga oʻz yondashuvi (muammoga yechim)ni ifodalashi kerak. Savollar nomzodning shaxsiy hayotiga oid mavzular doirasidan olinadi.

  Talabgorga tayyorgarlik uchun 1 daqiqa vaqt beriladi.

  3-qism

  Talabgorga 2-qism (monolog) mavzusidan kelib chiqqan holda qoʻshimcha savollar beriladi. Talabgorga tayyorgarlik uchun vaqt berilmaydi.

  B2 darajasi

  B2 darajadagi nomzod:

  • mavhum va konkret mavzulardagi murakkab matnlarni, shu jumladan mutaxassislikka oid matnlarni tushuna oladi;
  • tayyorgarliksiz ravon gapira oladi;
  • xorijiylar bilan muloqot qilish jarayonida ikkala tomon uchun ham qiyinchilik tugʻdirmaydigan darajada tez gaplashadi;
  • turli mavzularda aniq, batafsil xabarlar tuza oladi;
  • muammoga oʻz fikrini bildirib, turli fikrlarning afzalliklari va kamchiliklarini koʻrsata oladi.

  Vaqt: B2 daraja imtihoni 3 soat 35 daqiqa davom etadi va quyidagi boʻlimlardan iborat:

  1-boʻlim: Tinglab tushunish (taxminan 35 daqiqa/4 qism/30 savol)

  2-boʻlim: Oʻqish (1 soat/3 qism/30 savol)

  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (40 daqiqa/3 qism/30 savol)

  4-boʻlim: Yozish (1 soat/2 topshiriq)

  5-boʻlim: Gapirish (15 daqiqa/3 qism/30 ball)

  1-boʻlim: Tinglab tushunish (taxminan 35 daqiqa/4 qism/30 savol)

  Tinglab tushunish boʻlimida har bir matn ikki martadan eshittiriladi va matn eshittirilishidan oldin matnga tegishli savollar bilan tanishib chiqish uchun 30 soniya vaqt beriladi.

  1-qism (6 savol)

  Matn turi: bir-biriga bogʻliq boʻlmagan qisqa dialoglar, eʻlon va xabarlar, radio va tele-reportajlardan parchalar.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: umumiy mazmunni tushunish uchun tinglash.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (8 savol)

  Matn turi: dialog(ijtimoiy mavzulrdagi muloqot)

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: ayrim maʻlumotlarni olish va tafsilotlarni tushunish uchun tinglash.

  Savollar turi: yopiq test.

  3-qism (8 savol)

  Matn turi: radio- va tele – reportajlar, intervyular.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: radio, internet va televideniye dasturlari, intervyularning aksariyat qismini tushunish.

  Savollar turi: yopiq test.

  4-qism (8 savol)

  Matn turi: maʻruzalar, bayonotlar, taqdimotlar, munozaralar hamda ilmiy va ixtisoslikka oid boshqa turdagi nutqlar.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: keng kolamli nutq va murakkab fikrlar bayonini kuzatib tushunish, ilmiy va ixtisoslik taqdimotlari mohiyatini tushunish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-boʻlim: Oʻqish (1 soat/3 qism/30 savol)

  1-qism (10 savol)

  Matn turi: zamonaviy badiiy matndan parcha (matn hajmi – taxminan 800 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: chet tilidagi autentik matnning tafsilotlarini tushunish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (10 savol)

  Matn turi: murakkab ommabop materiallar – gazeta, jurnal, Internet maqolalari (matn hajmi – taxminan 800 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: kattaroq hajmdagi maqolalardan tegishli maʻlumotlarni ajrata olish.

  Savollar turi: yopiq test; gapni tugallash.

  3-qism (10 savol)

  Matn turi: murakkab ilmiy-ommabop materiallar – kasbiy sohalarga oid kattaroq hajmdagi maqola va maʻruzalar (matn hajmi – taxminan 800 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: chet tilidagi murakkab matnlarning tafsilotlarini tushunish va tegishli matnlarni ajrata olish, tanish va notanish mavzulardagi matnlarning ayrim jihatlarini tushunish.

  Savollar turi: yopiq test (toʻgʻri/notoʻgʻri/berilmagan); moslashtirish.

  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (40 daqiqa/3 qism/30 savol)

  1-qism (10 savol)

  Matn turi: ommabop matn (matn hajmi – taxminan 200 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: leksik birliklarni (polisemik soʻzlar va sinonimlarni) berilgan kontekstda toʻgʻri qoʻllay olish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (10 savol)

  Matn turi: ilmiy matn (matn hajmi – taxminan 100 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: murakkab sintaktik strukturalarni toʻgʻri qoʻllay olish.

  Savollar turi: grammatik xatolarni topish.

  3-qism (10 savol)

  Matn turi: badiiy matn (matn hajmi – taxminan 150 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: soʻz turkumlarining turli morfologik shakllarini va leksik birliklarni berilgan kontekstda toʻgʻri ishlatish olish.

  Savollar turi: yopiq test (tushirib qoldirilgan soʻzlarni qoʻyish.

  4-boʻlim: Yozish (1 soat/2 topshiriq)

  1-topshiriq: berilgan vaziyat va tayanch savollar asosida rasmiy xat yozish (150 soʻz/10 ball).

  2-topshiriq: berilgan muammoli mavzu yuzasidan esse yozish (250 soʻz/20 ball).

  5-boʻlim: Gapirish (15 daqiqa/3 qism/30 ball)

  1-qism: kundalik va mavhum mavzularda savol-javob.

  2-qism: berilgan mavzu boʻyicha taqdimot qilish, fikr bildirish va asoslash.

  3-qism: maqolani umumlashtirish, xulosa qilish, berilgan mavzuga oid qarash yoki fikrlarni rivojhlantirish, misollar keltirish orqali dalillash. (Yuklab olish)

  C1 darajasi

  C1 darajadagi nomzod:

  • katta hajmdagi murakkab matnlarni ochiq aytilmagan maʻnolarigacha tushuna oladi.
  • tayyorgarliksiz tez gapira oladi va fikrini ifodalash uchun soʻz tanlashda qiyinchilik sezmaydi.
  • tilni ijtimoiy, ilmiy va professional muloqot uchun samarali ishlata oladi.
  • xorijiylar bilan muloqot qilish jarayonida ikkala tomon uchun ham qiyinchilik tugʻdirmaydigan darajada tez gaplashadi.
  • turli mavzularda aniq, batafsil xabarlar tuza oladi.
  • murakkab mavzularda aniq, yaxshi strukturalangan matnlar tuza oladi.

  Vaqt: C1 daraja imtihoni 3 soat 50 daqiqa davom etadi va quyidagi boʻlimlardan iborat:

  1-boʻlim: Tinglab tushunish (taxminan 30 daqiqa/3 qism/30 savol)

  2-boʻlim: Oʻqish (1 soat/3 qism/30 savol)

  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (40 daqiqa/2 qism/30 savol)

  4-boʻlim: Yozish (1 soat 20 daqiqa/3 topshiriq)

  5-boʻlim: Gapirish (20 daqiqa/3 qism/30 ball)

  1-boʻlim: Tinglab tushunish (taxminan 30 daqiqa/3 qism/30 savol)

  Tinglab tushunish boʻlimida har bir matn bir marta eshittiriladi va matn eshittirilishidan oldin matnga tegishli savollar bilan tanishib chiqish uchun 1 daqiqa vaqt beriladi.

  1-qism (10 savol)

  Matn turi: radio- va tele – reportajlar, intervyular.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: keng qamrovli, tilning ayrim nostandart ishlatilish holatlarini ham oʻz ichiga olgan audio tasma va axborot materiallarini tushunish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (10 savol)

  Matn turi: audiokitoblar yoki asarlar radiopostanovkalaridan parchalar.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: keng koʻlamli nutqlarni aniq tuzilmagan hollarida ham tushunish va ulardagi ochiq-oydin va yashirin fikrlarni ham yetarli darajada anglay olish.

  Savollar turi: yopiq test.

  3-qism (10 savol)

  Matn turi: maʻruzalar, bayonotlar, taqdimotlar, munozaralar hamda ilmiy va ixtisoslikka oid boshqa turdagi nutqlar.

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: oʻz mutaxassislik sohalariga oid bolmagan abstrakt va murakkab mavzulardagi keng koʻlamli nutqlarni tushunish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-boʻlim: Oʻqish (1 soat/3 qism/30 savol)

  1-qism (10 savol)

  Matn turi: zamonaviy badiiy matndan parcha (matn hajmi – taxminan 1000 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: kichik detallarning ham muhim jihatlari, qarashlar, ochiq-oydin yoki birmuncha yashirin bayon etilgan fikrlarni tushuna olish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (10 savol)

  Matn turi: murakkab ommabop materiallar – gazeta, jurnal, Internet maqolalari (matn hajmi – taxminan 1000 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: oʻz mutaxassislik sohalariga oid yoki oid boʻlmagan keng koʻlamli birmuncha uzun va murakkab matnlarni tushuna olish.

  Savollar turi: tushirib qoldirilgan gaplar bilan matnni toʻldirish.

  3-qism (10 savol)

  Matn turi: akademik matnlardan parcha (matn hajmi – taxminan 1000 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: oʻz mutaxassislik sohalariga oid yoki oid boʻlmagan keng koʻlamli birmuncha uzun va murakkab matnlarni tushuna olish.

  Savollar turi: yopiq test (toʻgʻri/notoʻgʻri/berilmagan); moslashtirish.

  3-boʻlim: Leksik va grammatik kompetensiyalar (40 daqiqa/3 qism/30 savol)

  1-qism (15 savol)

  Matn turi: ommabop matn (matn hajmi – taxminan 300 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: leksik birliklarni (polisemik soʻzlar va sinonimlarni) berilgan kontekstda toʻgʻri qoʻllay olish.

  Savollar turi: yopiq test.

  2-qism (10 savol)

  Matn turi: ilmiy matn (matn hajmi – taxminan 250 soʻz).

  Tekshiriladigan koʻnikmalar: murakkab sintaktik strukturalarni toʻgʻri qoʻllay olish.

  Savollar turi: grammatik xatolar bor-yoʻqligini aniqlash.

  4-boʻlim: Yozish (1 soat 30 daqiqa/3 topshiriq)

  1-topshiriq: berilgan vaziyat va tayanch maʻlumotlar asosida rasmiy xat yozish (150 soʻz/10 ball).

  2-topshiriq: berilgan mavzu yuzasidan esse yozish (250 soʻz/10 ball).

  3-topshiriq: berilgan matnning qisqacha mazmunini yozish (100 soʻz/10 ball).

  5-boʻlim: Gapirish (20 daqiqa/3 qism/30 ball)

  1-qism: kundalik va mavhum mavzularda savol-javob.

  2-qism: berilgan mavzu boʻyicha taqdimot qilish, fikr bildirish va asoslash.

  3-qism: berilgan mavzu boʻyicha taqdimot qilish, fikr bildirish va misollar keltirish orqali dalillash.

  Imtihon javoblari

  Test sinovlari natijalari ular oʻtkazilgan kundan boshlab ikki haftadan kechikmay Davlat test markazi saytida eʼlon qilinadi.

  1. Test sinovi natijasida maksimal ballning 60% dan kam toʻplagan talabgorlarga malaka sertifikati berilmaydi va toʻlangan badal qaytarilmaydi.
  2. Test sinovi yakunlari boʻyicha eng yuqori ballning 60 foizidan kam ball olgan talabgor test sinovida qatnashish uchun, lekin test sinovi natijalari eʼlon qilingan kundan boshlab kamida bir oydan keyin, chet tilini bilish darajasini aniqlash va Sertifikat berish uchun toʻlov toʻlangan taqdirda, hujjatlarni takroran taqdim etish huquqiga ega.
  3. Ijobiy baholangan talabgorlar malaka sertifikatini shaxsan yoki notarial tasdiqlangan ishonchnoma orqali Davlat test markazidan ish kunlari soat 9:00 dan 18:00 ga qadar olib ketishlari mumkin.

  CEFR va boshqa til imtihon darajalarining mosligi

  Imtihonga tayyorlanish uchun

  • Common European Framework of Reference for Languages: Teaching, Learning and Assessment. CambridgeUniversity Press. GRAMMAR AND VOCABULARY: Michael Swan. Practical English Usage. 3rd ed. OxfordUniversity Press, 2009. Luke Prodromou. Grammar and Vocabulary for First Certificate. Pearson Education Limited, 1999. Richard Side, Guy Wellman. Grammar and Vocabulary for Cambridge Advanced and Proficiency. Pearson Education Limited, 1999.

  LISTENING:

  • Jack Richards. Expanding Tactics for Listening. 2nd ed. OxfordUniversity Press, 2005.
  • Steven Brown, Dorolyn Smith. Active Listening. CambridgeUniversity Press, 2005.

  READING:

  • DʻArcy Adrian-Vallance, Lewis Lansford. Pearson Education, 2005.
  • Kent Richmond. Inside Reading: the Academic Word List in Context. OxfordUniversity Press, 2009.

  WRITING:

  • Malcolm Mann, Steve Taylore-Knowles. Skills For First Certificate: Writing. Macmillan Education, 2005.
  • Richard Brown, Lewis Richards. IELTS Advantage: Writing Skills. Delta Publishing, 2005.
  • Alice Oshima, Ann Hogue. Introduction to Academic Writing. 3rd ed. Pearson Education, 2007.
  • Dorothy Zemach, Lisa Rumisek. Academic Writing: From Paragraph to Essay. Macmillan Education, 2005.

  SPEAKING:

  • Cheryl Pelteret. Collins English for Life: Speaking. HarperCollins Publishers, 2009.
  • Karen Covacs. Collins English for Exams: Speaking for IELTS. HarperCollins Publishers, 2011.

  Related posts:

  1. Ona tili 9 sinf 149 mashq
  2. Qadimgi xitoy tili
  3. Fransuz tili fanidan dars ishlanma
  4. Python dasturlash tilini kim yaratgan