Delphi dasturlash tili haqida
3 I боб. Delphi дастурлаш тили
Object Pascal дастурлаш тилида маълумотларни кайта ишлаш учун турли типлар мавжув бўлиб, улар бутун ва хақиқий сонли, символли, сатрли ва ман-тиқий типлардир. Бутун тип Хақиқий тип Тип Чегара Формат Shortint Smallint Integer Byte Word 0..255 Белгили, 8 бит Белгили, 16 бит Белгили, 32 бит Белгисиз, 8 бит Белгисиз, 16 бит Тип Чегара Аниклик даражаси Байт Real Single Doble Extended 2,9* ,7*10+38 1,5* ,4*10+38 5, ,7*10+308 3,4* ,1* 11-12 7-8 15-16 19-20 6 4 8 10
I bob delphi dasturi strukturasi
MUNDARIJA:
Kirish……………………………………………………………………2
I BOB DELPHI DASTURI STRUKTURASI
1.1. Delphi dasturlash tili haqida …………………………………..5
1.2. Delphi dasturlash tili ning imkoniyatlari………………………… 10
II. BOB DELPHIDA LOYIHA VA MODUL
2.1. Delphida loyiha …………………………………………………. 16
2.2. Delphida modul ………………………………………….……. 17
Xulosa ………………………………………………………………. .26
Foydalanilgan adabiyotlar ……………………………………. ……27
KIRISH
Pascal tili Shvesariyalik olim N.Virt tomonidan yaratilib, keyinchalik Borland korporasiyasi tamonidan rivjlantirildi. Bu til rivjlantirilib Turbo Pascal, Borland Pascal va keyinchalik esa Object Pascal nomini oldi. Hozirgi kunda Object Pascal tili asosi bo’lgan Windows muhitida ishlovchi Delphi dasturiy vositasida murakkab professional dasturlar ishlab chiqilmoqda.
Kompyuterda dasturlash oxirgi yillarda juda tez rivojlanib dastur tuzushga
qiziquvchilar soni oshib bormoqda. 10-15 yil oldin o’z dasturlarini Windows
muhitida yaratish ko’pgina dasturchilarning orzusi edi. Delphi dasturlash vositasining yaratilishi esa nafaqat professional dasturchilar, balki oddiy dastur tuzuvchilar uchun ham keng yo’l ochib berdi
Odatda, u o‘z maqsadiga erishishi uchun bajarishi lozim bo’lgan amal yoki ishlarini hayotiy tajribasi yoki o’zlashtirgan bilimiga asoslanib ma’lum bir tartibga keltiradi. Bunga hayotimizdan xilmaxil misollar keltirish mumkin. Ko‘chadan o’tish maqsad qilib qo‘yilgan bo’lsin. U holda
ko‘chadan o’tayotgan kishi hammamizga odatiy hol bo‘lib qolgan quyidagi harakatlarni bajarishi lozim bo’ladi.
Kompyuter dunyosida ko’plab dasturlash tillari mavjud. Bir xil turdagi ishni
bajaradigan dasturlarni Basic, Pascal, Ci, kabi tillarda yozish mumkin. Lekin, qaysi
dasturlash tili yaxshi? Bu savolga javob berish oddiy emas. Biroq shuni ishonch bilan aytish mumkinki, Pascal tili boshqa tillarga qaraganda dastur tuzishni o’rganish uchun ancha qulay til bo’lib hisoblanadi.
Har qanday algoritmik til o’z qo’llanilish sohasiga ega. Masalan, muxandislik hisob ishlarini bajarishda Paskal, Beysik va boshqalar. Ro’yxatlarni ishlash uchun PL/1 va boshqalar. Iqtisod masalalarini yechishda Paskal, Kobol va boshqalar. Mantiqiy dasturlash uchun Prolog va boshqalar. O’quv jarayonlari uchun Beysik, Paskal va boshqalar. Paskal, Fortran va Kobol tillari universal tillardan hisoblanadi. Si va Assembler tillari mashina tiliga ancha yaqin tillar bo’lib o’rta darajadagi tillardir.
Do’stlaringiz bilan baham:
Delphi dasturlash tili haqida
–>
| Adabiyot [561] |
| Arxitektura [40] |
| Astranomiya [38] |
| Axborot [71] |
| Biologiya [387] |
| Biznes [47] |
| Bojxona [42] |
| Davlat Huquq Asoslari [4] |
| Dunyo din tarixi [32] |
| Ekologiya [109] |
| Estetika va Etika [30] |
| Falsafa [48] |
| Fizika [254] |
| Fransuz-Tili [22] |
| Geografiya [141] |
| Geometriya [6] |
| Huquqshunoslik [281] |
| Informatika [643] |
| Texnologiya [274] |
| Internet [43] |
| Ingliz tili [680] |
| Iqtisodiyot [1133] |
| Jahon tarixi [276] |
| Jamiyatshunoslik [24] |
| Kimyo [82] |
| Kasbiy Ta’lim [11] |
| Konsitutsiya [60] |
| Ma’naviyat [48] |
| Matematika [89] |
| Milliy G’oya [128] |
| Musiqa [2] |
| Nemis-tili [30] |
| Ona-tili [50] |
| Oshpazlik [39] |
| O’zbekiston tarixi [197] |
| Pedagogika [104] |
| Prezident Asarlari [17] |
| Psixologiya [149] |
| Rus-tili [44] |
| Qishloq xo’jaligi [92] |
| Siyosatshunoslik [25] |
| Soliq va Soliqga tortish [18] |
| Tilshunoslik [9] |
| Tibbiyot [64] |
| Turizm [172] |
| va Boshqalar. [332] |
| Sport [7] |
| Sxemotexnika [13] |
–>
Dasturlashtirish asoslari. Kompilaytsiya. Delphi dasturlash tili
Yukladi: routerboy Fan: Informatika
Diqqat! Agar referat yuklashda muammo bo’lsa ushbu silka orqali YUKLAB oling!
Qaytish Yuklandi: 5745
- PLSQL – Oracle dasturlash tili
- O`zbek adabiy tili va shevalari
- ONA TILI VA ADABIYOT FANIDAN MUSTAQIL ISH MAVZULARI VA VAZIFALARI RO’XATI
- Ona tili va adabiyot boshlang’ich 1-2kurs
- O’ZBEK TILIGA DAVLAT TILI MAQOMINING BERILISHI VA BUNING TARIXIY AHAMIYATI
- O’zbek adabiy tili tarixi
- Dasturlash stili. Strukturalangan dasturlash
- Dasturlash ta’minotini loyixalash
- Dasturlash texnologiyasi va uning taraqqiyotini asosiy bosqichlari
- TERMOMETRIYANING FIZIOLOGIK ASOSLARI. TERMOREGULATSIYA MEXANIZMI
- Islom fuqarolik xuquqining asoslari. oila nikohdoc
- Beysik algoritmik tili va uning konstruksiyasi
- Beysik tilida masalalarni dasturlash usullari
- Chatda so’zlashuv uslubi va tili
- Dasturlash texnologiyasi fanidan ma’ruza matni
- DASTURLASH TEXNOLOGIYASINING USKUNALA VOSITASI
- Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari. CASE texnologiyalari
- Vizual dasturlash
- Zamonaviy dasturlash tillari fanidan ma’ruza matnlari
- AKT ga ixtisoslangan ingliz tili
Hurmatli sayti foydalanuvchisi.Saytdan to’liq foydalanish uchun
Biz sizga ro’yhatdan o’tishni yoki saytga kirishingizni tavsiya etamiz.
I боб. Delphi дастурлаш тили
Presentation on theme: “I боб. Delphi дастурлаш тили”— Presentation transcript:
1 I боб. Delphi дастурлаш тили
1.1. Объектли дастурлаш тиллари ҳақида тушунча Бир неча йил илгари, бошловчи дастурчилар учун Windows операцион ти-зимида ишловчи дастурларни тузиш гўёки бир орзу сифатида туюлар эди. Бун-га сабаб, у вақтда фақатгина Borland C++ for Windows дастурлаш тилигина мав-жуд эди. Уни ўрганиш ва ундан фойдаланиш анча қийин эди. Ҳисоблаш техникасининг кескин ривожланиши, «тезда ишланиб чиқари-лувчи» дастурий таъминотларнинг яратилишига олиб келди. Булар қаторига Borland Delphi ва Microsoft Visual Basic дастурлаш тилларини мисол сифатида келтириш мумкин. Тезда ишланиб чиқарилувчи (RAD-тизим, Rapid Application Development – дастурларни тезда ишлаб чиқиш муҳити) муҳитнинг асосий вази фати дастурлашда ишлатиладиган мураккаб кодлар кетмакетлиги дастурчи то-монидан эмас, аксинча дастурнинг ўзи ишлаб чиқиши, фойдаланувчи фақат-гина объектларни ўзгартиришига мўлжалланган. Delphi дастурлаш тилининг асосида Pascal туради. Pascal тили 1969 йил Н.Вирт томонидан яратилган бўлиб, кейинчалик американинг Borland фирмаси томонидан кайта ишланди ва уни Turbo Pascal деб номланган. Turbo Pascal ни кайта ишлаш натижасида объектли дастурлаш йулга куйилди ва уни Object Pascal деб атала бошланди. Ҳисоблаш техникаси ва технологиясининг ривож-ланиши натижасида Borland фирмаси томонидан янги Delphi дастурлаш тили яратилди.
2 I боб. Delphi дастурлаш тили
Delphi 7 дастурлаш тили – бу дастурларни қайта ишлаш мухити бўлиб, 32-разрядли Windows операцион системасида ишлайди. Унда объектли дастур-лаш тили бўлган Object Pascal мужассамлашган. Delphi визуал проектлар, турли холат процедураларини кайта ишлаш ва дастурларни кайта ишлашда вақтдан ютиш ва бошқаларни ўз ичига олади.
3 I боб. Delphi дастурлаш тили
Object Pascal дастурлаш тилида маълумотларни кайта ишлаш учун турли типлар мавжув бўлиб, улар бутун ва хақиқий сонли, символли, сатрли ва ман-тиқий типлардир. Бутун тип Хақиқий тип Тип Чегара Формат Shortint Smallint Integer Byte Word 0..255 Белгили, 8 бит Белгили, 16 бит Белгили, 32 бит Белгисиз, 8 бит Белгисиз, 16 бит Тип Чегара Аниклик даражаси Байт Real Single Doble Extended 2,9* ,7*10+38 1,5* ,4*10+38 5, ,7*10+308 3,4* ,1* 11-12 7-8 15-16 19-20 6 4 8 10
4 I боб. Delphi дастурлаш тили
Символли тип Object Pascal дастурлаш тилида уч хил символли типлар мавжуд. Улар AnsiChar, WideChar ва Char. Символли типлар хам бутун типлар каби асосий ва умумий тоифаларга булинади. Сатрли тип Object Pascal дастурлаш тили уч хил сатрли типни уз ичига олган бўлиб, улар SortString, LongSting ва WideString лар. Мантиқий тип Object Pascal дастурлаш тилида Boolean мантиқий типи бўлиб, у True (рост) ва False (ёлгон) қийматларига эга.
5 I боб. Delphi дастурлаш тили
Ёзилиши Вазифаси Function Length(S):Integer S сатрли ўзгарувчидаги белги-лар сонини аниклайди Function Copy(S; Index, Count: Integer): string; S сатрли ўзгарувчидаги Index – белги Count та белгидан нусха олиш Function Concat(s1 [, s2. sn]: string): string; S1 дан sn тагача бўлган сатрли ўзгарувчиларни битта сатрли ўзгарувчига бирлаш-тириш function Pos(Substr: string; S: string): Integer; Substr сатри S сатридан изланади. Агарда изланган сатр топилмаса натижа нолга тенг бўлади procedure Delete(var S: string; Index, Count:Integer); S сатрдаги Index – белгидан Count та белгини учириб ташлайди procedure Insert(Source: string; var S: string; Index: Integer); S сатрига Index – белгидан бошлаб Source сатрини жойлаштиради
6 I боб. Delphi дастурлаш тили
1.5. Delphi нинг график имкониятлари, Delphi компонентлари Delphi дастурчига турли хилдаги схемалар, чизмалар ва иллюстрациялар билан ишлаш имкониятларини беради. Дастур графикани объект (форма ёки компонент Image) сиртида хосил қилади. Объект сирти Canvas хусусиятига мос келади. График элемент (тугри чизик, айлана, тугри туртбурчак ва х.к.)ларни объект юзасида хосил қилиш учун Canvas дан фойдаланилади. Х3 У3 (х1,у1) (x1,y1) (x2,y2) (x3,y3) (x4,y4) (x1,y1) (x2,y2) (x3,y3) (x4,y4) Салом х y
7 2.1. Функцияни тўла текширишда дастурий воситалардан фойдаланиш
Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.1. Функцияни тўла текширишда дастурий воситалардан фойдаланиш Mathcad Mathcad дастури MathSoft фирмаси томонидан ишлаб чиқилган бўлиб, у ўзининг соҳасидаги энг илғор дастурий воситалардан ҳисобланади. Mathcad дастури математика соҳасидаги деярли барча жабҳаларни ўз ичига қамраб олган. Бошқа дастурий воситалардан фарқли равишда, бу дастур бошқа дас-турларнинг файл кенгайтларини тушуниб, улар билан ишлаш имкониятига эга. MatLab MatLab дастури MatLab фирмаси томонидан ишлаб чиқарилган бўлиб, у ўзининг тенгдошлари ичида юқори баҳоланади. Бунга сабаб, унда барча амал-лар асосан массив сифатида қаралади. Бу эса масаланинг юқори аниқлик билан ишланишига олиб келади. Maple Maple дастури ўзининг тенгдошлари ичида энг биринчи ишлаб чиқарилган сифатида саналади. Шунга қармасдан, баъзи бир кўрилмаган сабабларга кўра, бу дастурнинг янги версиялари чиқарилми қўйилди.
8 Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш
II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.2. Функцияни тўла текширишда дастурий комплексини ишлаб чиқиш технологияси …Замонавий ахборот технологияларининг таълим тизимига катта тезликда кириб келишини таълим услубининг ўзгаришига олиб келмоқда. Компьютер имкониятларини инобатга олган ҳолда, уни ўқитувчининг ёрдамчиси бўлиши мумкин …
9 Delphi воситалари ёрдамида функцияни тўла текширишнинг дастурий комплексини яратиш
II боб. Delphi дастурлаш функцияни тўла текширишнинг дастурий комплекси ва ундан фойдаланиш методикаси 2.3. Функцияни тўла текширишда дастурий комплексидан фойдаланиш методикаси
10 НИЗОМИЙ НОМИДАГИ ТДПУ «Ахборот технологиялари маркази»
Таълим / Образование
Delphi (ўқилиши Дельфи) қадимги дунёда машҳур бўлган авлиё яшаган ибодатхона жойлашган грек шаҳарчасининг номи бўлиб, у авлиё каби бу дастурлаш муҳити ҳам кўпчилик орасида жуда машҳур бўлиб кетган. Унинг қарийиб чорак аср мобайнида 25 та варианти яратилган бўлиб, улар қуйидаги учта гуруҳга ажратилади:
Delphi 1 – Delphi 8 (1995-2003 йиллар)
Delphi 2005 – Delphi 2010 (2005-2009 йиллар)
Delphi XE 1 – Delphi ХЕ 10 (2010-2017 йиллар)
Уларнинг барчасида асосий (баъзан ягона) дастурлаш тили Object Pascal бўлсада, кўпчилигида C++, Assembler да, охирги вариантларида Java да, баъзи версияларида ҳатто PHPда ҳам дастур ёзиш мумкин. Охирги версиялари Windows иловалари билан бирга Android ва IOS иловаларини ҳам яратиш имконини беради.
1. Delphi интерфейси қуйидаги бўлимлардан иборат:
1. Сарлавҳа сатри.
2. Асосий меню.
3. Жиҳозлар панели.
4. Бошқариш обектлари (компоненталар) панеллари.
5. Бошқариш обектлари браузери.
6. Бошқариш обектлари (обектлар) инспектори.
7. Яратилаётган илова ойнаси (форма).
8. Яратилаётган илова коди.
Delphi муҳити ойнасининг сарлавҳа сатри стандарт кўринишга эга бўлиб, унда илованинг номи, унда яратилаётган лойиҳа номи ва ойнани яшириш, ўлчовини ўзгартириш ва уни ёпиш учун хизмат қиладиган учта тугма жойлашган.
Ускуналар панели ва обект (компонента)лар панели. Ускуналар панелида кўп ишлатиладиган буйруқларнинг тугмалари жойлашган бўлиб, бу уларни асосий менюга кирмасдан ишлатиш имконини беради. Жиҳозлар панелида ўндан ортиқ тугмалар бўлиб, уларга янгиларини қўшиш, баъзиларини олиб ташлаш мумкин. Компонента деб яратилаётган иловага жойлаш учун мўлжалланган турли бошқариш элементлари (обектлар)га айтилади. Визуал дастурлаш шу бошқариш элементларини илова ойнасига жойлаш ва унинг хоссаларини ўзгартириш орқали амалга оширилади. Делфида юзлаб бошқариш элементлари бўлиб, улар йигирмадан ортиқ компоненталар панелига жойлаб чиқилган.