Press "Enter" to skip to content

Elektron darsliklar

Buxoro davlat universiteti 1.429 views 1 year ago

Elektron darsliklar tasnifi

1. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanish istiqbollari

2. Zamonaviy informatikaning dolzarb muammolari

3. Axborot texnologiyalarining boshqaruv tizimlari.

Axborot kommunikatsiya texnologiyalari jadal rivojlanayotgan bugungi kunda informatika fanining rivoji va istiqbollari, bu fan oldida turgan dolzarb masalalar haqida talaba va o’quvchilarga o’z vaqtida ma’lumot yetkazish, bilim berish zamonaviy fan o’qituvchilari, ilmiy izlanuvchi olimlarning muhim vazifalaridir. Sababi fan shunchalik shiddat bilan rivojlanmoqdaki, agar bu bilimlar bugun talabalarga yetkazilmasa, ertaga eskirgan ma’lumotga aylanib qolishi hech gap emas. Shunday muhim vazifalarni amalga oshirishda ta’lim muassasalarida o’tkaziladigan ilmiy-amaliy anjumanlar ham muhim ahamiyat kasb etadi. 27 sentabrda esa Xalqaro biznes markazida Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha har yili o‘tkaziladigan milliy sammit o‘z ishini boshlaydi. “AKT Sammit-2011” bugungi kunda O‘zbekiston axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasidagi muhim voqealardan bo‘lib, milliy hamda xorijiy mamlakatlar xalqaro ekspertlarida katta qiziqish uyg‘otmoqda. Dastlabki yillarda “AKT Sammit”da 200ga yaqin delegat qatnashgan bo‘lsa, bugun unda ishtirok etayotgan mutaxassislar soni ikki baravar ko‘paydi.

Tadbir davomida AKTni rivojlantirish bo‘yicha milliy dasturlarni amalga oshirish borasidagi yutuqlar va muammolar, hayotimizning ayrim sohalariga AKTni joriy etish tajribasi, elektron boshqaruv, elektron sog‘liqni saqlash, kadrlar tayyorlash, infratuzilmani, media biznesi, innovatsiya faoliyatini rivojlantirish hamda boshqa dolzarb mavzularga bag‘ishlangan ma’ruzalar tinglanadi.

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining rivojlanish istiqbollari

Mamlakatimizda 26-30 sentabr kunlari “InfoCom-2011” axborot-kommunikatsiya texnologiyalari haftaligi bo‘lib o‘tadi. Mazkur tadbir 2004 yildan buyon har yili sentabr oyining oxirida o‘tkazib kelinmoqda. U sohani takomillashtirishga qaratilgan qator tadbirlarni o‘z ichiga oladi. An’anaviy haftalik mutaxassislarda ham, ko‘p sonli axborot texnologiyalaridan foydalanuvchilarda ham katta qiziqish uyg‘otmoqda.

Mamlakatimizda Prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida ijtimoiy-iqtisodiy, shu jumladan, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) sohasida keng ko‘lamli islohotlar amalga oshirilayotir. Davlatimiz rahbarining 2002 yil 30 mayda qabul qilingan “Kompyuterlashtirishni yanada rivojlantirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish to‘g‘risida”gi farmonida axborot hamjamiyatini shakllantirish masalalari o‘z ifodasini topgan. Shu asosda axborot makonini kengaytirish bo‘yicha turli tadbirlar ishlab chiqilib, izchil amalga oshirilmoqda.

O‘zbekiston Aloqa va axborotlashtirish agentligidan O‘zA muxbiriga ma’lum qilishlaricha, haftalik O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining Abort va kommunikatsiya texnologiyalari masalalari qo‘mitasi, Kompyuterlashtirish va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish bo‘yicha Muvofiqlashtiruvchi kengash, O‘zbekiston Aloqa va axborotlashtirish agentligi, O‘zbekiston axborot texnologiyalari korxona va tashkilotlari uyushmasi tomonidan tashkil etilmoqda.

“InfoCom-2011” axborot-kommunikatsiya texnologiyalari haftaligi Toshkent axborot texnologiyalari universitetida bo‘lib o‘tadigan “ITPA-2011” O‘zbekiston-Koreya xalqaro konferensiyasi bilan boshlanadi.

Haftalikning dastlabki kunida poytaxtimizdagi Yoshlar ijod saroyida UZ milliy domeni internet-festivali g‘oliblarini mukofotlash marosimi bo‘lib o‘tadi. Tanlov dasturi mavzuga oid 13 va 2 maxsus nominatsiyani o‘z ichiga olgan. 27 sentabrda esa Xalqaro biznes markazida Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha har yili o‘tkaziladigan milliy sammit o‘z ishini boshlaydi. “AKT Sammit-2011” bugungi kunda O‘zbekiston axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasidagi muhim voqealardan bo‘lib, milliy hamda xorijiy mamlakatlar xalqaro ekspertlarida katta qiziqish uyg‘otmoqda. Dastlabki yillarda “AKT Sammit”da 200ga yaqin delegat qatnashgan bo‘lsa, bugun unda ishtirok etayotgan mutaxassislar soni ikki baravar ko‘paydi.

Tadbir davomida AKTni rivojlantirish bo‘yicha milliy dasturlarni amalga oshirish borasidagi yutuqlar va muammolar, hayotimizning ayrim sohalariga AKTni joriy etish tajribasi, elektron boshqaruv, elektron sog‘liqni saqlash, kadrlar tayyorlash, infratuzilmani, media biznesi, innovatsiya faoliyatini rivojlantirish hamda boshqa dolzarb mavzularga bag‘ishlangan ma’ruzalar tinglanadi.

Mazkur sammit mutaxassislar, davlat organlari va xalqaro tashkilotlar, shuningdek, xususiy sektorga AKT-bozori ahvolini muayyan darajada tahlil qilish, bu boradagi yangi yutuqlar bilan tanishish, yangi barqaror va ishonchli hamkorlar bilan aloqa o‘rnatish, mamlakatimizda AKTni joriy etish bo‘yicha qo‘shimcha investitsiya resurslarini jalb etishga ko‘maklashadi.

Yalpi va seksiyalar majlislarida AKT bozorining yetakchi ekspertlari, davlat organlari, jamoat va xalqaro tashkilotlar vakillari, mamlakatimiz va xorijiy AT-kompaniyalar rahbarlari hamda mutaxassislari AKTni jamiyat hayoti va faoliyatining turli jabhalariga joriy etish siyosatining dolzarb masalalarini muhokama etadilar. Bu boradagi strategiyalar va sohani rivojlantirish masalalari, texnologiyalar va infratuzilma, ilova va yechimlar ko‘rib chiqiladi, nafaqat ijobiy tajriba, balki mavjud muammolar, ularni bartaraf etish yo‘llari ham tahlil qilinadi.

Haftalik doirasida bir paytning o‘zida Toshkent, Buxoro va Farg‘onada axborot texnologiyalarining har yilgi “ICTExpo-2011” milliy ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi. Ko‘rgazmani bir paytning o‘zida uchta shaharda o‘tkazishdan maqsad axborot texnologiyalarini hayotimizga joriy etishning hududiy darajasi qanchalik ortib borayotganini namoyish etishdir. “ICTExpo-2011” kunlarida bu yerga tashrif buyuradiganlar uchun boshqa ko‘rgazmalardagi eksponatlar bilan tanishish imkonini beradigan videoko‘prik tashkil etiladi.

Ko‘rgazmada 150 dan ortiq ishtirokchi kompaniyalar axborot texnologiyalari sohasidagi eng so‘nggi ishlanmalarni, keng turdagi noyob xizmatlar va yechimlarni namoyish qiladi. Unda mamlakatimiz kompaniyalari bilan bir qatorda Xitoy, Avstriya, Germaniya, Rossiya, Ukraina, Janubiy Koreya, Vengriya va boshqa davlatlar vakillari ham ishtirok etadi.

Ko‘rgazma dasturi keng va rang-barang bo‘lib, undan ko‘plab o‘quv seminarlari, davra suhbatlari, ko‘ngilochar tadbirlar o‘rin olgan. Shu bilan birga, O‘zbekistonda internet-provaydingni rivojlantirish masalalari bo‘yicha davra suhbati, oliy o‘quv yurtlari, kollej va litseylar jamoalari o‘rtasida “Kompyuter sporti bo‘yicha “ICT-students” universiadasi”, Uzbekistan Cyber Games 2011 – kompyuter o‘yinlari bo‘yicha O‘zbekiston chempionatining final o‘yinlarini o‘tkazish rejalashtirilgan.

“ICTExpo” milliy ko‘rgazmasi mamlakatimizda 2006 yildan buyon o‘tkazib kelinmoqda. U dastlabki yildan boshlab tarmoq xususiyatiga ega bo‘lib, bir paytning o‘zida ikki-uch shaharda videoko‘prik bilan bog‘langan ikki-uchta ko‘rgazma ochiladi. “ICTExpo-2011” ko‘rgazmasi axborot-kommunikatsiya texnologiyalari sohasida o‘zaro manfaatli hamkorlikni rivojlantirish va mustahkam amaliy aloqalarni yo‘lga qo‘yishda muhim omil bo‘ladi.

Mazkur haftalik mamlakatimizda AKT sohasini yanada rivojlantirish, bu boradagi xalqaro hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qilishi, shubhasiz.

Axborot kommunikatsiya texnologiyalari jadal rivojlanayotgan bugungi kunda informatika fanining rivoji va istiqbollari, bu fan oldida turgan dolzarb masalalar haqida talaba va o’quvchilarga o’z vaqtida ma’lumot yetkazish, bilim berish zamonaviy fan o’qituvchilari, ilmiy izlanuvchi olimlarning muhim vazifalaridir. Sababi fan shunchalik shiddat bilan rivojlanmoqdaki, agar bu bilimlar bugun talabalarga yetkazilmasa, ertaga eskirgan ma’lumotga aylanib qolishi hech gap emas. Shunday muhim vazifalarni amalga oshirishda ta’lim muassasalarida o’tkaziladigan ilmiy-amaliy anjumanlar ham muhim ahamiyat kasb etadi.

Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Informatika o’qitish metodikasi kafedrasida zamonaviy informatika fanining shakllanishi, rivojlanishi va istiqbollari masalalari izlanuvchilar va olimlar tomonidan keng o’rganilib kelinadi. Jadal rivojlanib borayotgan fan sirlarini o’rganish va bu bora­dagi yangi fikrlar bilan o’rtoqlashishni ko’zda tutib, 2018-yil 23-aprel kuni «Zamonaviy informatikaning dolzarb muammolari: o’tmish tajri­basi, istiqbollari» mavzusida tashkil etilib, o’tkazilgan Respublika il­miy-amaliy anjumani ham shunday maqsadga yo’naltirildi.

Ilmiy-amaliy anjumanning asosiy maqsad va vazifalari quyidagilar: Respublikamizdagi ta’lim tizimi muassasalarida zamonaviy fanlardan biri va jamiyat rivojining asosi bo’lgan informatika fanining yutuqlari va ushbu fan taraqqiyotining turli sohalarida erishilgan natijalar, fanning oldida turgan vazifalar va kelajakdagi dolzarb muammolarni aniqlash va yechimlarini topish kabi masalalarni muhokama qilish deb belgilandi.

Anjumanni kirish so’zi bilan Nizomiy nomidagi TDPU rektori, p.f.d., professor Shavkat Sharipov ochdi. Yalpi majlisda: Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti «Informatika o’qitish metodikasi» kafedrasi professori, Xalqaro pedagogika ta’limi va Turon fanlar akademiyasi akademigi A. Abduqodirov tomonidan «Umumiy ta’lim maktablarining ta’lim jarayonida AKTdan foydala­nish aspektlari» mavzusidagi ma’ruza, T. N. Qori Niyoziy nomidagi O’zbekiston Pedagogika Fanlari ilmiy-tadqiqot instituti direktori, p.f.d., professor N. Taylaqovning «Umumiy o’rta ta’lim maktablari­ning 10-sinfi uchun «Informatika va axborot texnologiyalari» fanidan yangi avlod darsligini yaratish asoslari» mavzusidagi ma’ruza, Xalq ta’limi vazirligi ZiyoNET bo’limi boshlig’i U. Taylaqovning «Zamonaviy informatika internetning milliy segmenti rivojlanishi bilan hamnafas bo’lishi zarur» mavzusidagi ma’ruza, t.f.n., dotsent X. Xaldarovning « Обеспечение непрерывности оценивания успе ­ ваемости студентов в системе электронного деканата » mavzusidagi ma’ruzalar ishtirokchilar tomonidan qizg’in kutib olindi.

«Zamonaviy informatikaning dolzarb muammolari: O’tmish tajribasi, istiqbollari» mavzusidagi anjumanda quyidagi:

1. Informatika zamonaviy jamiyatning asosi sifatida.

2. Zamonaviy informatikani o’qitish: maqsad, mazmun, usullar.

3. Zamonaviy informatika o’qituvchisi tayyorlashning ilmiy-metodik tizimi.

4. Elektron ilovalarni ishlab chiqish va qo’llash zamon talabi.

5. Aniq va tabiiy fanlarni o’qitishda informatikaning o’rni va ahamiyati kabi masalalar ham muhokama qilindi.

Anjumanda O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi vakillari, Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti rahbariyati, professor-o’qituvchi va talabalari ishtirok etdilar. Bundan tashqari, respublikamizning boshqa oliy ta’lim muassasalaridan, jumladan, Toshkent axborot texnologiyalari universiteti, Toshkent davlat pedagogika universiteti Termiz filiali, Qo’qon davlat pedagogika instituti, Qarshi davlat universiteti, Nukus davlat pedagogika instituti, Jizzax davlat pedago­gika instituti, Guliston davlat universiteti, Andijon davlat universiteti, Samarqand davlat chet tillari instituti, Samarqand davlat universiteti, Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Samarqand filiali, Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Qarshi filiali, Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nukus filiali, T. N. Qori Niyoziy nomidagi O’zbekiston Pedagogika fanlari ilmiy-tadqiqot instituti, Samarqand davlat universiteti huzuridagi Xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti, Toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi Toshkent shahar Xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti, Toshkent temir yo’l muhandislari instituti, O’zbekiston Respublikasi IIV Yong’in xavfsizligi instituti, Toshkent avtomobil yo’llarini loyihalash, qurish va ekspluatatsiya instituti, Navoiy davlat pedagogika instituti professor-o’qituvchilari, olim va mutaxassislar, shuning­dek, akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari hamda umumta’lim maktablarining o’qituvchilari ham faol ishtirok etdilar. Jumladan, Sergeli tibbiyot kolleji, Sergeli yengil sanoat kasb-hunar kolleji, Termiz axborot texnologiyalari va turizm kasb-hunar kolleji, Toshkent temir yo’l muhandislari instituti akademik litseyi, Jizzax tibbiyot kolleji, Toshkent moliya iqtisodiyot kolleji vakillari, Yunusobod tumani 235-maktab o’qituvchilari tadbirda faol ishtirok etdilar. Anjumanda qabul qilingan qarorlar va tavsiyalardan foydalanishda kutilayotgan natijalar quyidagilardan iborat:

· Anjuman natijalaridan kutilayotgan ilmiy samaradorlik — anjuman natijalari AKT taraqqiyoti tobora tezlashib borayotgan davrda ta’lim tizimida o’quv jarayonlarini tashkil qilishda informatika kabi zamonaviy fanlarni o’qitish yo’llari va unda mavjud muammolar hamda ularning yechimlarini o’rganish, shuningdek, ular haqidagi ilmiy tasavvurlar kengayishi, ilmiy jamoatchilikda bu borada shakllangan tushunchalarning aniq­lashtirilishi, umumlashtirilishi uchun xizmat qilishi mumkin.

· Anjuman natijalaridan kutilayotgan ijtimoiy samaradorlik — anjuman natijalari ta’limni tashkil qilish, boshqarishda va o’quv jarayonlarini tashkil qilishda Informatika fani imkoniyatlari aniqlashtirilishiga xizmat qilishi mumkin.

· Anjuman natijalaridan kutilayotgan iqtisodiy samaradorlik — anjuman natijalari ishlab chiqarishda (kadrlarning innovatsion faoliyatida)gi munosabatlarining inson omili tufayli vujudga kelishi mumkin bo’lgan sifat va miqdor ko’rsatkichlari, jumladan, AKTdan foydalanish darajasining oshishiga, bunda turli fanlarga oid yangi ishlanmalarning yaratilishi va ularning imkoniyatlari haqidagi tasavvurlarning kengaytirilishiga xizmat qilishi kutiladi.

Anjumanning ilmiy-texnik dasturlari doirasida bajarilayotgan loyihalar bilan bog’liqligi: «Oliy ta’lim muassasalarining yagona elektron axborot ta’lim tizimini yaratish va joriy etish» lo­yihasi, 2015-yil 9-dekabrda o’tkazilgan «Pedagogning shaxsiy va kasbiy axborot maydonini loyihalashda axborot kommunikatsiya texnologiyalariga oid kompetentligini rivojlantirish» va 2016-yil 15-aprelda o’tkazilgan «Zamonaviy informatika­ning dolzarb muammolari: O’tmish tajribasi, istiqbollari» mavzulari­dagi Vazirlik tizimidagi oliy ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasa­lari miqyosida ilmiy-amaliy anjuman, 2017-yil 26-dekabrdagi «Elektron ta’limni tashkil qilish: muammolar, yechimlar va istiqbollar» mavzusidagi Vazirlik tizimidagi oliy ta’lim va ilmiy-tadqiqot muassasalari miqyosida ilmiy-amaliy anjumandagi tushgan takliflar va xulosalarning mantiqiy davomi bo’lib hisoblanadi.

Axborot texnologiyalarining boshqaruv tizimlari.

Axborot tizimi — belgilangan maqsadga erishish yulida axborotni yig’ish, saqlash, qayta ishlash va uzatish uchun qo’llaniladigan usullar, vositalar va shaxslarning o’zaro bog’langan majmuasidir.

Axborot tizimlari jamiyat paydo bo’lgan paytdan boshlab mavjud bo’lgan, chunki rivojlanishining turli bosqichida jamiyat uz boshqaruvi uchun tizimlashtirilgan, oldindan tayyorlangan axborotni talab etgan. Bu, ayniqsa, ishlab chiqarish jarayonlari — moddiy va nomoddiy ne’matlarni ishlab chiqarish bilan bog’liq jarayonlarga tegishlidir. Chunki ular jamiyat rivoji uchun xayotiy muhim axamiyatga ega. Aynan ishlab chiqarish jarayonlari tezkor takomillashadi. Ularning rivojlanib borishi bilan boshqarish xam murakkablashadiki, o’z navbatida, u axborot tizimlarini takomillashtirish va rivojlantirishni rag’batlantiradi. Shu sababli , avvalo, boshqaruv tizimi nima ekanligini bilib olaylik.

Kibernetik yondashuvga muvofiq boshqaruv tizimi boshqaruv ob’ekti (masalan, korxonalar, tashkilotlar va xokazo) va boshqaruv sub’ekti, boshqaruv apparati yig’indisini o’zida namoyon etadi. Boshqaruv apparati deganda maqsadlarni shakllantiruvchi, rejalarni ishlab chiquvchi, qabo`l kilingan qarorlarga talablarni moslashtiruvchi , shuningdek, ularning bajarilishini nazorat qiluvchi xodimlar tushuniladi. Boshqaruv ob’ekti vazifasiga esa boshqaruv apparati ishlab chiqqan rejalarni bajarish kiradi, ya’ni boshqaruv tizimining o’zi aynan mana shu ishlarni amalga oshirish uchun to’zilgandir.

Boshqaruv tizimining ikkala komponenti to’g’ri (T) va aks (A) aloqalar bilan bog’langan. TuKri aloqa boshqaruv apparatidan boshqaruv ob’ektiga yunaltiriladigan axborot oqimida ifodalanadi. Aks aloqa teskari yunalishda yuboriluvchi qabo`l kilingan qarorlarning bajarilishi haqidagi xisobot axboroti oqimida uz aksini topadi.

Axborot oqimlari (T va A), qayta ishlash vositalari, ma’lumotlarni uzatish va saqlash , shuningdek, ma’lumotlarni qayta ishlash bo’yicha operatsiyalarni bajaruvchi boshqaruv apparati xodimlarining o’zaro aloqasi ob’ektning axborot tizimini tashkil etadi.

Axborot tizimlari nafakat axborotni qayta ishlash va saqlash, yozuv-chizuv ishlarini avtomatlashtirish, balki qarorlarni qabo`l qilish (sun’iy intellekt usullari , ekspert tizimlari va xokazolar), zamonaviy telekommunikatsiya vositalari (elektron pochta, telekonferentsiyalar), yalpi va lokal xisoblash tarmoqlari va boshqaruvning yangi uslublaridan foydalanish xisobiga boshqaruv ob’ekti faoliyati samaradorligini oshiradi va shu maqsadda keng qo’llaniladi.

Tashkiliy boshqaruvda axborot tizimlari — shaxslar funk­tsiyalarini avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan. Bu sinf­ga xam sanoat (korxonalar), xam nosanoat ob’ektlari (bank, birja, suKo’rta kompaniyalari, mexmonxonalar va xokazolar) va ayrim ofislar (ofis tizimlari)ni boshqarishning axborot tizimlari kiradi.

Texnologik jarayonlarni boshqarishda axborot tizimi turli texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish uchun mo’ljallangan (moslashuvchan ishlab chiqarish jarayonlari, metallurgiya, energetika va xokazolar).

Dastlabki axborot tizimlari 50-yillarda paydo bo`ldi. Bu yillarda ular maosh xisob-kitoblarini qayta ishlash uchun mo’ljallangan bo’lib, elektromexanik buxgalterlik xisoblash mashinalarida amalga oshirilgan. Bu kog’oz xujjatlarni tayyorlashda mexnat va vaqtni bir qadar kiskartirishga olib kelgan.

Xulosa qilib aytganda axborot bosharuv tizimlarida yuqorida ko‘rib chiqilgan tizimda hisobot ma’lumotlari haqiqiy ma’lumotlar bilan ish ko‘rsa, intellektual tizim qayta ishlangan va, hattoki, ba’zida uchrab turadigan ma’lumotlar bilan kam ta’minlaydi. Bu tizim marketingning turli tasnifi to‘g‘risida kundalik axborotlar olish uchun foydalaniladigan manbalar va jarayonlar yig‘indisidan iborat. Tizimning , intellektual imkoniyatlari kitoblar, gazetalar, maxsus maqolalar, xaridorlar, mahsulot yetkazib beruvchilar, vositachilar va firmaning o‘z xodimlari bilan suhbatlardan tashkil topadi. Marketing bilan to‘laqonli shug‘ullanayotgan firmalarda ko‘pchilik hollarda intellektual tizim sifatini yaxshilash maqsadida qo‘shimcha imkoniyatlar yaratiladi. Birinchidan, xodimlarni yangi g‘oyalar haqida xabar qilishlariga o‘rgatiladi va rag‘batlantiriladi. Masalan, ular boshqalar tomonidan e’tiborga olinmagan qiziqarli axborotlarni to‘plaganlari va u to‘g‘risida xabar qilganliklari uchun rag‘batlantiriladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

3. Axborot tizimlari ma’ruza matni

4. EHM tushunchasi va nazariyasi kitobi.

elektron darsliklar

#AutoPlay Media Studio yordamida | Elektron darslik yaratish

Muhriddin Umarov 6.212 views 2 years ago

DGU tayyorlash uchun to’liq qo’llanma 1-dars. (Elektron darslik yaratish, Zoom dan yozib olingan).

Umidli Yoshlar 1.981 views 1 year ago

7.Elektron kitob tayyorlash | 1-qism | Autoplay Media Studio

InformTech Uz 3.918 views 2 years ago

Flip PDF Professional билан электрон китоблар(дарслик) яратиш

Nurafghlijon Xamhjkidov 1.006 views 2 years ago

ONA TILI PDF MAKTAB DARSLIK ELEKTRON KITOBLARI / ОНА ТИЛИ ПДФ МАКТАБ ДАРСЛИК ЕЛЕКТРОН КИТОБЛАРИ

Informatika TV 12.538 views 2 years ago

Innovatsion elektron darsliklar taqdimoti

Mening maktabim 445 views 3 years ago

Бэзплатние АНАЛИТИКА ОЗОН OZONNI BEPUL ANALITIKA QILAMIZ #ANALITIKA #ozon #musofirlar uchun

SELLER OZON 42 views 6 days ago

Elektron darslik tayyorlash l dars taqsimoti l ommalashtiri дарс тахлили намуна l мактаб дарсликлари

Akmal Olimov 158 views 3 weeks ago

Rus tilini noldan o’rganing|1-dars |русский язык для начинающих| русский язык 1-урок

РУСИСТЫ 722.693 views 1 year ago

Rus tili darsliklari noldan 7dan-70 yoshgacha BEPUL.(Русский язык с Бахадировой)

Шохрух Баширов 45.317 views 1 year ago

Elektron darslik html tili uchun

shaydulla 2.386 views 7 years ago

7 SINF 1 – DARS. ZOOLOGIYA SODDA XAYVONLAR TIPI.

BIOMED EDU 34.591 views 1 year ago

Biologiya | 5-sinf Botanika | 1-dars

Grand Edu 63.875 views 1 year ago

Arduino o’zbek tilida darslik.

Video darsliklar TDTU 145 views 2 months ago

ON-LINE ELEKTRON DARSLIK

Алишер Охунов 337 views 2 years ago

Xotirani kuchaytiruvchi 10 ta SIR. Hamma uchun birdek to’gri keladi! 10 daqiqada

Шохрух Баширов 3.923.781 views 2 years ago

Muxlisov S Autoplay dasturida elektron qo’llanma yaratish usullari

Buxoro davlat universiteti 1.429 views 1 year ago

Elektronika Loyhalar,Mikrokontrollerga Dastur Tuzish Darsliklar

USTA OYBEK 2.932 views 2 years ago

Sehrli kvadratcha. Магический квадрат. Matematika. #shorts

Matematik Repetitor 1.904.185 views 1 year ago

Darslik – Textbook

Ushbu maqolada bir nechta muammolar mavjud. Iltimos yordam bering uni yaxshilang yoki ushbu masalalarni muhokama qiling munozara sahifasi. (Ushbu shablon xabarlarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

Bu maqola kabi yozilgan shaxsiy mulohaza, shaxsiy insho yoki bahsli insho Vikipediya tahrirlovchisining shaxsiy his-tuyg’ularini bayon qiladigan yoki mavzu bo’yicha asl dalillarni keltiradigan. Iltimos uni yaxshilashga yordam bering uni qayta yozish orqali entsiklopedik uslub. ( 2017 yil mart ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

Ushbu maqoladagi misollar va istiqbol birinchi navbatda Amerika Qo’shma Shtatlari bilan muomala va vakili emas a butun dunyo ko’rinishi mavzuning. Sizga mumkin ushbu maqolani yaxshilang, masalani muhokama qiling munozara sahifasi, yoki yangi maqola yarating, tegishli ravishda. ( 2013 yil dekabr ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

(Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

A darslik bu tushuntirish niyatida o’rganish bo’limidagi to’liq tarkibni o’z ichiga olgan kitob. O’quv qo’llanmalari o’qituvchilarning ehtiyojlarini qondirish uchun ishlab chiqariladi, odatda ta’lim muassasalarida. Maktab kitoblari maktablarda ishlatiladigan darsliklar va boshqa kitoblardir. [1] [2] Bugungi kunda ko’plab darsliklar bosma shaklda ham, raqamli formatda ham nashr etilmoqda.

Mundarija

  • 1 Tarix
  • 2 Bozor
    • 2.1 Darsliklar bozori
    • 2.2 AQShda yangi nashrlar va ishlatilgan kitob bozori
    • 2.3 AQShda qadoqlash
    • 2.4 Narxlarni oshkor qilish
    • 2.5 Ishlatilgan darsliklar bozori
      • 2.5.1 Kampusni sotib olish
      • 2.5.2 Talaba-talaba savdosi
      • 2.5.3 Talabalarning onlayn bozorlari
      • 2.5.4 Onlayn kitob xaridorlari
      • 2.5.5 Darsliklar almashinuvi
      • 2.5.6 Elektron darsliklar
      • 2.10.1 Xarajatlarni taqsimlash
      • 2.10.2 Tadqiqot
      • 3.1 O’rta maktab

      Tarix

      Darsliklarning tarixi qadimgi tsivilizatsiyalardan boshlanadi. Masalan, Qadimgi yunonlar o’quv matnlarini yozgan. Zamonaviy darslik o’z ildizlarini bosmaxona yordamida ommaviy ishlab chiqarishga asoslangan. Yoxannes Gutenberg O’zining bosma nashrlari bo’lishi mumkin Ars Minor, Lotin grammatikasi bo’yicha maktab kitobi Aelius Donatus. Dastlabki darsliklardan repetitorlar va o’qituvchilar (masalan, alifbo kitoblari) hamda o’zlarini o’rgatgan shaxslar foydalanganlar.

      Yunon faylasufi Suqrot uzatish vositasi o’zgarib borayotganligi sababli bilim yo’qotilganidan afsuslandi. [3] Ixtiro qilinishidan oldin Yunon alifbosi 2500 yil oldin, bilimlar va hikoyalar xuddi shunga o’xshash ovoz chiqarib o’qilgan Gomer dostonlari. Yozuvning yangi texnologiyasi endi hikoyalarni eslab qolishga hojat yo’qligini anglatadi, bu esa Sokratning yaqqol yodlash va qayta hikoya qilishdagi yunonlarning aqliy qobiliyatini susaytirishi mumkinligidan qo’rqdi. (Ajablanarlisi shundaki, biz Suqrotning tashvishlari haqida faqat uning talabasi tomonidan yozilganligi sababli bilamiz Aflotun uning mashhur dialoglarida.) [4]

      Kitoblar sohasidagi navbatdagi inqilob XV asrda o’zgaruvchan tipdagi bosmaxona ixtirosi bilan sodir bo’ldi. Ixtiro nemis metal ustasi Yoxannes Gutenbergga tegishli bo’lib, u eritilgan metall qotishmasidan foydalangan holda qoliplarga quygan va yog’och vintni qurgan. bosmaxona tasvirni qog’ozga o’tkazish.

      Gutenbergning birinchi va yagona yirik miqyosdagi bosmaxonasi endi ramziy belgi edi Gutenberg Injil 1450-yillarda – Ibroniyning Eski Ahdidan lotincha tarjimasi va Yunoniston Yangi Ahd. Gutenberg ixtirosi birinchi marta matnlarni ommaviy ravishda ishlab chiqarishga imkon berdi. Gutenberg Injilining o’zi qimmatga tushgan bo’lsa-da, keyingi 50 yil ichida bosma kitoblar Evropaning savdo yo’llari bo’ylab keng tarqalishni boshladi va XVI asrga kelib bosma kitoblar keng ommalashib, arzonroq bo’lib qoldi. [5]

      Ko’p darsliklar allaqachon ishlatilgan bo’lsa-da, majburiy ta’lim va natijada Evropada maktab ta’limining o’sishi bolalar uchun yana ko’plab darsliklarning chop etilishiga olib keldi. XIX asrdan boshlab aksariyat bolalar uchun darsliklar o’quv qo’llanma bo’lib kelgan. Qo’shma Shtatlar maktabida tarixiy ahamiyatga ega bo’lgan ikkita darslik 18-asr edi Yangi Angliya chempionati va 19-asr McGuffey Readers.

      So’nggi texnologik yutuqlar odamlarning darsliklar bilan o’zaro munosabatini o’zgartirdi. Onlayn va raqamli materiallar talabalarga an’anaviy bosma darslikdan tashqari boshqa materiallarga kirishni tobora osonlashtirmoqda. Endi talabalar elektron kitoblardan (“elektron kitoblar”), o’qitishning onlayn tizimlaridan va video ma’ruzalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ldilar. Elektron kitobga misol Biologiya asoslari dan Tabiatni nashr etish.

      Shunisi e’tiborliki, tobora ko’payib borayotgan mualliflar tijorat nashriyotlaridan qochib, o’rniga darsliklarini a ijodiy umumiylik yoki boshqa ochiq litsenziya.

      Bozor

      Darsliklar bozori

      So’nggi yillarda ko’plab sohalarda bo’lgani kabi, provayderlar soni ham kamaydi (AQShda darslik ishlab chiqaradigan bir nechta yirik kompaniyalar bor). [6] Shuningdek, talabning egiluvchanligi ancha past. “Buzilgan bozor” atamasi iqtisodchi Jeyms Kochning talabalarni moliyaviy ko’maklashish bo’yicha maslahat qo’mitasi tomonidan topshirilgan bozorni tahlil qilishida paydo bo’ldi. [7]

      Qo’shma Shtatlarda eng katta darslik nashr etuvchilar Pearson ta’limi, Yopish, McGraw-Hill Education va Vili. Ular birgalikda bozor daromadlarining 90 foizini nazorat qiladi. [8] Yana bir darslik noshiri Houghton Mifflin Harcourt. [9]

      Darsliklar bozori klassik talab va talabni aks ettirmaydi agentlik muammolari. [10]

      AQShda yangi nashrlar va ishlatilgan kitob bozori

      Ba’zi talabalar arzonroq narxga ega bo’lgan darsliklarning ishlatilgan nusxalarini sotib olish orqali pulni tejashadi va AQShning ko’plab kollejlari do’konlarida mavjud bo’lib, ularni muddat oxirida talabalardan sotib olishadi. Maktabda qayta ishlatilmaydigan kitoblarni ko’pincha shahar tashqarisidagi ulgurji sotuvchi yangi narxning 0-30 foizigacha boshqa kitob do’konlariga tarqatish uchun sotib oladi. Ba’zi darsliklar ishlab chiqaruvchi kompaniyalar bunga qarshi bo’lib, o’qituvchilarni noshir veb-saytida bajarilishi kerak bo’lgan uy vazifalarini berishga undashdi. Yangi o’quv qo’llanmasi bo’lgan talabalar saytdagi ro’yxatdan o’tish uchun kitobdagi o’tish kodidan foydalanishlari mumkin; aks holda ular veb-saytga kirish va topshirilgan uy vazifalarini bajarish uchun noshirga pul to’lashi kerak.

      Talabalar shaharchasi do’konidan tashqariga nazar tashlaydigan talabalar odatda arzonroq narxlarni topishlari mumkin. ISBN yoki sarlavhasi, muallifi va nashri bilan aksariyat darsliklar onlayn ishlatilgan kitob sotuvchilari yoki chakana sotuvchilar orqali joylashtirilishi mumkin.

      Ko’pgina etakchi darsliklar ishlab chiqaradigan kompaniyalar matematikadan va tabiatshunoslikdan tez-tez har 3-4 yilda yangi nashrni nashr etadilar. Garvard iqtisodiyoti kafedrasi Jeyms K. Stok yangi nashrlar ko’pincha tarkibni sezilarli darajada yaxshilash haqida emasligini ta’kidladi. “Yangi nashrlar noshirlar va darsliklar mualliflari tomonidan daromadlar oqimini saqlab qolish, ya’ni narxlarni ushlab turish uchun foydalanadigan boshqa vositadir.” [11] The Student tomonidan o’tkazilgan tadqiqot PIRG’lar yangi nashr oldingi nashrning yangi nusxasidan 12 foizga (agar eski versiyasi eskirgan bo’lsa ajab emas), oldingi nashrning ishlatilgan nusxasidan 58 foizga qimmatroq ekanligini aniqladi. O’quv qo’llanmalari noshirlari ushbu yangi nashrlarni o’qituvchilar talabidan kelib chiqqan holda saqlab turmoqdalar. Ushbu tadqiqot shuni ko’rsatdiki, o’qituvchilarning 76% yangi nashrlar “vaqtning yarmi yoki undan kami” va 40% esa “kamdan-kam hollarda” yoki “hech qachon” oqlanishini aytdi. [12] PIRG tadqiqotlari noshirlarning tanqidiga uchradi va ular hisobotda har bir o’quvchiga o’rtacha yillik darslik narxiga nisbatan aniq noaniqliklar mavjudligini ta’kidladilar. [13]

      Student PIRGs shuningdek, so’nggi paytlarda elektron darsliklarga bo’lgan e’tibor har doim ham o’quvchilarning pulini tejashga imkon bermasligini ta’kidlamoqda. Kitob narxi oldindan arzonroq bo’lishiga qaramay, talaba qayta sotish orqali hech qanday xarajatlarni qoplay olmaydi. [14]

      AQShda qadoqlash

      Nashriyotchilik sohasidagi yana bir amaliyot – bu tanqidga uchragan, bu “to’plam” yoki darslikdagi qo’shimcha moddalarni qisqartirish. [ iqtibos kerak ] Qo’shimcha ma’lumotlar CD-ROM va ish daftarlaridan tortib, onlayn parol kodlari va bonus materiallariga qadar. Talabalar ko’pincha bu narsalarni alohida sotib ololmaydilar va ko’pincha bir martalik ishlatiladigan qo’shimchalar darslikning qayta sotish qiymatini yo’q qiladi. [15]

      Student PIRGs ma’lumotlariga ko’ra odatdagi darslik 10% -50% ko’proq [ tushuntirish kerak ] paketlanmagan darslikdan va 65% professorlar o’zlarining darslarida “kamdan-kam hollarda” yoki “hech qachon” foydalanmasliklarini aytdilar. [12]

      2005 yil Davlatning hisobdorligi idorasi (GAO) AQShdagi hisobotda ushbu qo’shimcha mahsulotlarni ishlab chiqarish narxlarning tez o’sishining asosiy sababi bo’lganligi aniqlandi:

      Nashriyotchilar, chakana sotuvchilar va ulgurji savdogarlar darslik narxini belgilashda muhim rol o’ynagan bo’lsalar-da, darsliklar narxining oshishiga sabab bo’lgan asosiy omil bu noshirlarning o’qitish va o’rganishni yaxshilash uchun yangi mahsulotlarga kiritgan investitsiyalarining ko’payishi bo’ldi . Ulgurji sotuvchilar, chakana savdo korxonalari, va boshqalar ushbu materiallarning sifatiga shubha bildirmaydilar, ular noshirlarning darslik bilan qo’shimchalarni bir dona sotish uchun qadoqlash amaliyoti talabalarning arzonroq ishlatilgan kitoblarni sotib olish imkoniyatlarini cheklashidan xavotir bildirdi . Agar noshirlar ushbu investitsiyalarni ko’paytirish, xususan texnologiyaga, darslik tayyorlash uchun sarf-xarajatlar kelajakda ham oshishi mumkin. [16]

      To’plam ishlatilgan kitob bozorini segmentlashtirish uchun ham ishlatilgan. Darslik va qo’shimcha narsalarning har bir birikmasi alohida ISBN oladi. Shuning uchun bitta darslikda ushbu kitob bilan paketlangan qo’shimchalarning turli xil birikmalarini ko’rsatadigan o’nlab ISBNlar bo’lishi mumkin. Kitob do’koni darsliklarning ishlatilgan nusxalarini izlashga harakat qilganda, ular ISBN kurs o’qituvchilarining buyruqlarini qidirishadi, bu erda darslik nusxalarining faqat bir qismi topiladi.

      Shtat va federal darajadagi qonunchilik noshirlardan barcha tarkibiy qismlarni alohida-alohida taklif qilishlarini talab qilib, qadoqlash amaliyotini cheklashga qaratilgan. [17] Nashriyotlar ushbu qonunni o’z ichiga olgan qonun loyihalari foydasiga guvohlik berishdi, [18] ammo faqat ushbu qoidada “yaxlit darsliklar” ning aniq belgilangan toifasidan ozod qilingan taqdirdagina. Federal qonun loyihasi [19] faqat birlashtirilgan darsliklardagi uchinchi tomon materiallarini ozod qiladi, ammo noshir lobbistlari davlat qonun loyihalarida ushbu ta’rif orqali bo’shliq yaratishga urinishgan. [20] [21]

      Narxlarni oshkor qilish

      Darsliklarning yuqori narxi muammosi bozorning “buzilgan” iqtisodiyoti bilan bog’liqligini hisobga olsak, noshirlardan fakultetga darslik narxlarini oshkor qilishni talab qilish bir qator qonun chiqaruvchi organlar tomonidan hal qilinmoqda. [22] Savdo shovqinlariga narxni kiritish orqali ushbu tartibga solish iqtisodiy kuchlarni normal ishlashiga olib keladi.

      Hech qanday ma’lumot bu aslida haqiqat ekanligini ko’rsatmaydi. Biroq, Student PIRGs nashri noshirlar fakultetdan narxlar haqidagi ma’lumotni faol ravishda yashirib qo’yishini va bu bilan ularni olish qiyinligini aniqladilar. Ularning so’nggi tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, o’qituvchilarning 77% noshirlarning savdo vakillari ixtiyoriy narxlarni aytmaydilar va faqatgina 40% to’g’ridan-to’g’ri so’raganlarida javob olishdi. Bundan tashqari, tadqiqot shuni ko’rsatdiki, professor-o’qituvchilarning 23% noshirlarning veb-saytlarini “ma’lumotli va ulardan foydalanish oson” deb baholadi va ularning yarmidan kami odatda narxlarni ro’yxatlashdi. [23]

      AQSh Kongressi 2008 yilgi “Oliy ta’lim uchun imkoniyatlar to’g’risida” gi qonunda narxlarni oshkor qilishni talab qiladigan qonunni qabul qildi. [17] [24] [25] Konnektikutda narxlarni oshkor qilishni talab qiluvchi qonunchilik qabul qilindi, [26] Vashington, [27] [28] Minnesota, [29] Oregon, [27] Arizona, [30] Oklaxoma, [31] va Kolorado. [21] Hozirda nashriyotlar narxlarni oshkor qilish bo’yicha mandatlarni qo’llab-quvvatlamoqda, ammo ular “taklif qilingan chakana narx” ni talab qilishmoqda [32] nashriyotning kitob uchun oladigan haqiqiy narxiga emas, balki oshkor qilinishi kerak.

      Ishlatilgan darsliklar bozori

      Chakana savdo do’konidan birinchi marta darslik sotib olingandan so’ng, talaba semestr oxirida yoki undan keyin darsliklarini qayta sotishning bir necha yo’li mavjud. Talabalar 1) kollej / universitet kitob do’koniga sotishlari mumkin; 2) kursdoshlar; 3) bir qator onlayn veb-saytlar; yoki 4) talabalarni almashtirish xizmati.

      Kampusni sotib olish

      Talabalar shaharchasida qayta sotib olishga kelsak, fakultet qarorlari asosan talabaning qancha olishini belgilaydi. Agar professor keyingi semestrda xuddi shu kitobdan foydalanishni tanlasa, hattoki alohida o’qituvchi uchun maxsus tayyorlangan matn bo’lsa ham, kitob do’konlari ko’pincha kitobni qaytarib sotib olishadi. GAO hisobotida, odatda, agar kitob yaxshi holatda bo’lsa va kelgusi davrda yana talabalar shaharchasida ishlatilsa, kitob do’konlari talabalarga to’langan dastlabki narxning 50 foizini to’laydi. Agar muddat tugagandan so’ng kitob do’koniga o’qituvchilar uchun kitob uchun buyurtma kelmagan bo’lsa va nashr hali ham mavjud bo’lsa, ular talabalarga kitobning ulgurji narxini taklif qilishlari mumkin, bu yangi chakana narxning 5 dan 35 foizigacha bo’lishi mumkin, GAO hisobotiga ko’ra. [16]

      Talabalar o’quv yurtlarini “sotib olish” davrida o’zlarining darsliklarini qayta sotganda, ushbu darsliklar ko’pincha ishlatilgan darsliklar tarqatish milliy tarmog’ida sotiladi. Agar o’quv kurslari keyingi semestrda talabalar turar joyida ishlatilmasa, kollej kitob do’koni ushbu kitobni milliy ishlatilgan kitob kompaniyasiga ko’p marta sotadi. Keyin ishlatilgan kitob kompaniyasi kitobni boshqa kollej kitob do’koniga qayta sotadi. Va nihoyat, ushbu kitob boshqa kollej talabasi uchun odatdagidek yangi kitob narxining 75 foizini tashkil etadigan narxda sotiladi. Har bir qadamda tegishli kompaniyalarning ishlashini davom ettirish uchun kitobga qo’shimcha belgilanadi.

      Talaba-talaba savdosi

      Talabalar o’zlari o’rtasida darsliklarni sotishlari yoki sotishlari mumkin. Kursni tugatgandan so’ng, sotuvchilar tez-tez navbatdagi ro’yxatdan o’tish sinfining a’zolarini, kerakli kitoblarni sotib olishga qiziqishi mumkin bo’lgan odamlarni qidirishadi. Buni kitoblarning sotilishini reklama qilish uchun varaqalar yuborish yoki shunchaki shu nomlar uchun kollej kitob do’konida xarid qilayotgan odamlarni chaqirish orqali amalga oshirish mumkin. Ko’pgina yirik maktablarda bunday savdoni engillashtirish maqsadida mustaqil veb-saytlar tashkil etilgan. Ular ko’pincha raqamli e’lonlarga o’xshash ishlaydi, bu esa talabalarga sotiladigan narsalarini ro’yxatlash va sotib olishni xohlovchilarini ko’rib chiqish imkoniyatini beradi. Shuningdek, AQSh havo kuchlari akademiyasi, mumkin elektron pochta darsliklar savdosining keng tarmog’ini yaratishga imkon beradigan barcha aniq sinflar.

      Talabalarning onlayn bozorlari

      Onlayn bozorlar – o’quvchilar foydalanilgan darsliklarni sotishda foydalanishi mumkin bo’lgan ikkita asosiy veb-sayt turlaridan biri. Onlayn bozorlarda an bo’lishi mumkin onlayn kim oshdi savdosi formatga ega bo’lishi yoki talabaga belgilangan narxda kitoblarini ro’yxatlashiga imkon berishi mumkin. Har qanday holatda ham talaba har bir kitob uchun o’zlari ro’yxat tuzishi va xaridor buyurtma berishini kutishi kerak, bu esa bozorlardan foydalanishni ishlatilgan darsliklarni sotishning passiv usuliga aylantiradi. Talabalar shaharchasini sotib olish va onlayn kitoblardan farqli o’laroq, o’zlarining barcha kitoblarini bitta xaridorga onlayn bozorlardan foydalanib sotishlari ehtimoldan yiroq emas va ular bir nechta kitoblarni alohida-alohida yuborishlari kerak.

      Onlayn kitob xaridorlari

      Onlayn kitob xaridorlari foyda olish uchun ularni qayta sotish maqsadida darsliklarni, ba’zan esa boshqa turdagi kitoblarni sotib olishadi. Onlayn bozorlar singari, onlayn-kitob xaridorlari ham yil davomida faoliyat yuritib, talabalarga o’zlarining kitoblarini “qayta sotib olish” muddati bo’lmagan paytlarda ham sotish imkoniyatini beradi. Talabalar ISBN ular sotmoqchi bo’lgan kitoblarning raqamlari va narxlari yoki takliflarini olishlari kerak. Ushbu onlayn kitob xaridorlari ko’pincha “bepul etkazib berish” ni taklif qilishadi (bu aslida kitob uchun taklifga asoslanadi) va talabalarga bir nechta kitoblarni bitta manbaga sotishlariga imkon beradi. Onlayn kitob xaridorlari kitoblarni qayta sotish uchun sotib olganligi sababli, ular taklif qilayotgan narxlar talabalar onlayn bozorlarda olishdan past bo’lishi mumkin. Biroq, ularning narxi raqobatbardosh bo’lib, ular xizmatlarining qulayligiga e’tibor berishadi. Ba’zilar, hatto ishlatilgan darsliklarni Internetda sotib olish va ularni onlayn kitob xaridorlariga sotish, hatto darsliklarni ijaraga berish xizmatlariga qaraganda past narxga ega deb da’vo qilishadi.

      Darsliklar almashinuvi

      Darsliklar narxining ko’tarilishi, raqobatning cheklanganligi va xaridorlar va sotuvchilarni bir-biriga bog’laydigan yanada samarali tizimni ta’minlashga javoban onlayn darsliklar almashinuvi ishlab chiqildi. Bugungi saytlarning aksariyati xaridor va sotuvchining to’lovlarini amalga oshiradilar va odatda savdo tugagandan keyingina kichik komissiyani ushlab qoladilar.

      Darslik muallifiga ko’ra Genri L. Roediger (va Wadsworth Publishing Company katta muharriri Vikki Nayt) ishlatilgan darsliklar bozori noqonuniy hisoblanadi va darsliklar narxining ko’tarilishida to’liq aybdor. “Ushbu muammoni hal qilish” usullari sifatida u darsliklarning avvalgi nashrlarini eskirgan qilishni, darslikni boshqa materiallar bilan bog’lashni va ishlatilgan kitoblarning sotilishiga yo’l qo’ymaslik uchun qonunlar qabul qilishni tavsiya qiladi. [33] Ushbu kontseptsiya qayta sotish va ko’paytirishga qattiq cheklovlar qo’yadigan kompyuter dasturlari uchun cheklangan litsenziyalash usulidan farq qilmaydi. Maqsad foydalanuvchilarga biron bir darslikning mazmuni muallif va / yoki noshirning intellektual mulki ekanligini va shunga o’xshash holda mualliflik huquqiga tegishli ekanligini tushuntirishdir. Shubhasiz, ushbu g’oya ming yillik savdo-sotiq an’analariga mutlaqo ziddir ishlatilgan kitoblar va bu butun sanoatni noqonuniy qilishiga olib keladi.

      Elektron darsliklar

      Pulni tejash va sizga kerakli materiallarni olishning yana bir alternativasi bu elektron darsliklar. “Elektron kitoblar ta’lim qoidalarini qayta yozadi” maqolasida aytilishicha, darsliklarga ko’p pul sarflash bilan bir qatorda, ozgina miqdorda elektron darslikni sotib olishingiz mumkin. IPhone uchun raqamli dasturlar va Amazon kindle kabi gadjetlar o’sishi bilan elektron darsliklar yangilik emas, aksincha “tezlashmoqda”. [34] “Darsliklar eskirganmi?” Maqolasida yozilishicha, nashriyotlar va tahririyat nashrlari qimmat darsliklar masalasidan xavotirda. “Darsliklar narxi o’quvchilarni tashvishga solmoqda va elektron darsliklar muammoning yuzini hal qiladi, deydi Uilyams” Nashriyotlar sifatida biz ushbu materiallarning yuqori narxini tushunamiz va elektron format bizning tarkibimizdagi umumiy xarajatlarni kamaytirishga imkon beradi bozorga “. [35]

      Ijara dasturlari

      Do’kon ichidagi ijaralar kioskadan foydalanish va uchinchi tomon yordamchisi bilan onlayn ravishda kitoblarga buyurtma berish yoki to’g’ridan-to’g’ri do’kon inventarizatsiyasidan ijaraga olish orqali amalga oshiriladi. Ba’zi do’konlarda har ikkala usulning gibrididan foydalaniladi, do’kon ichidagi eng mashhur kitoblar tanlovini va ko’proq noma’lum nomlarni yoki ijara tizimiga qo’yish juda xavfli deb hisoblaydigan kitoblarni onlayn tanlashni tanlaydi.

      Darsliklar bilan bo’lishish

      Darsliklar almashinuvidan foydalangan holda talabalar jismoniy darslikni boshqa o’quvchilar bilan bo’lishadilar va kitob narxi darslikdan foydalanuvchilar o’rtasida taqsimlanadi. Darslikning amal qilish muddati davomida, agar 4 o’quvchi darslikdan foydalansa, har bir o’quvchi uchun darslik narxi kitobning umumiy narxining 25 foizini tashkil qiladi.

      Ochiq darsliklar

      Asosiy maqola: Ochiq darslik

      Darsliklarning so’nggi tendentsiyasi – “ochiq darsliklar”. An ochiq darslik mualliflik huquqi egalari tomonidan onlayn ravishda taqdim etiladigan bepul, ochiq litsenziyalangan darslikdir. PIRG ma’lumotlariga ko’ra, bir qator darsliklar allaqachon mavjud bo’lib, MIT va Garvard kabi maktablarda qo’llanilmoqda. [36] 2010 yilda chop etilgan bir tadqiqot shuni ko’rsatdiki, ochiq darsliklar o’qituvchilar va talabalarning ehtiyojlarini qondirish uchun hayotiy va jozibali vositalarni taklif etadi, shu bilan birga an’anaviy darslik variantlariga nisbatan taxminan 80% tejash imkonini beradi. [37]

      Garchi ularni yozish uchun kim to’lashi kerakligi eng katta savol bo’lib tuyulsa-da, bir nechta davlat siyosati ochiq darsliklarga davlat sarmoyasi kiritilishi mantiqan to’g’ri kelishi mumkinligini ko’rsatmoqda. [38] [ iqtibos kerak ] Boshqa istiqbolni taklif qilish [ iqtibos kerak ] , har qanday yurisdiktsiya, bunday taklifni amalga oshirish uchun etarli miqdordagi ishonchli akademiklarni topishga qiynalishi mumkin, ular haqiqiy kompensatsiz ochiq darslik yaratish harakatlarini boshlamoqchi edilar. Hozirda ba’zi ochiq darsliklar nodavlat sarmoyalar hisobidan moliyalashtirildi.

      Boshqa muammo nashriyotning haqiqatini o’z ichiga oladi, ya’ni savdosi va rentabelligi yuqori bo’lgan darsliklar kam talabni yaratish va nashr etishni subsidiyalashtiradi, ammo zarur darsliklar deb hisoblashadi. [ iqtibos kerak ] Subsidiyalar bozorlarni chalg’itadi va subsidiyalarni yo’q qilish buziladi; talab kam bo’lgan darsliklar bo’lsa, subsidiyani olib tashlashdan keyingi imkoniyatlarga quyidagilar kiradi yoki barchasi kiradi: yuqori chakana narxlar, ochiq darsliklarga o’tish, nashr etilayotgan nashrlar sonini kamaytirish.

      Boshqa tomondan, mustaqil ochiq darsliklarni yaratish va nashr etish modellari rivojlanmoqda. Eng muhimi, startap noshiri Yassi dunyo bilimlari allaqachon 44 ta mamlakatning 900 dan ortiq muassasalari tomonidan qo’llaniladigan o’nlab kollej darajasidagi ochiq darsliklarga ega. [39] [40] [41] Ularning biznes modeli [42] ochiq darslikni onlayn ravishda bepul taqdim etish edi, [43] [44] va keyinchalik talabalar sotib olishi mumkin bo’lgan yordamchi mahsulotlarni sotish, agar narxlar maqbul bo’lsa – nusxalarini chop etish, o’quv qo’llanmalar, ePub, .Mobi (Kindle ), PDF yuklab olish va hk. Flat World Knowledge kompensatsiyasini mualliflariga beradi royalti ushbu savdo bo’yicha. [45] “Flat World” bilimlari natijasida “Flat World” moliyaviy modelini barqaror qilish maqsadida yuqori sifatli nashriyot faoliyati moliyalashtirildi. Biroq, 2013 yil yanvar oyida Flat World Knowledge o’zlarining moliyaviy modellari talabalar uchun o’qish uchun bepul variantlarini qo’llab-quvvatlay olmasligini e’lon qildi. [46] Flat World Knowledge yaqin bir necha yil ichida kollejlar shaharchalarida eng ko’p ro’yxatdan o’tgan 125 ta kurs uchun ochiq darsliklarga ega bo’lishni niyat qilmoqda. [47]

      CK-12 FlexBooks Amerika Qo’shma Shtatlarining K-12 kurslari uchun mo’ljallangan ochiq darsliklar. [48] CK-12 FlexBooks milliy va Amerika Qo’shma Shtatlari va individual shtat darsliklari standartlariga mos kelishini ta’minlash uchun mo’ljallangan. CK-12 FlexBooks litsenziyasi a Creative Commons BY-NC-SA litsenziya. CK-12 FlexBooks-dan onlayn foydalanish bepul va ko’chma shaxsiy o’qish moslamalarida va kompyuterlarda – ham onlayn, ham oflayn rejimda foydalanish uchun mos formatlarni taqdim etish mumkin. Ikkalasi uchun formatlar iPad va Kindle taklif etiladi. Maktab tumanlari sarlavhani xuddi shunday tanlashi yoki ochiq darslikni mahalliy o’qitish standartlariga moslashtirishi mumkin. So’ngra faylga elektron shaklda kirish yoki har qanday usul yordamida bosib chiqarish mumkin buyurtma asosida chop etish an’anaviy darslik variantlari bilan taqqoslaganda, royalti to’lamasdan xizmat ko’rsatish, 80% va undan ko’proq tejash. Litsu orqali Stits & Zeager tomonidan nashr etilgan “Kollej algebrai” nomli ochiq darslik nomidagi nashr 608 betni tashkil etadi, bepul foydalanadi va bir vaqtning o’zida buyurtma qilingan taxminan 20 dollar turadi (2011 yil mart). [49] (Talab bo’yicha har qanday bosma nashrdan foydalanish mumkin – bu shunchaki misol. Maktab tumanlari o’z jamoalarida bosib chiqariladigan ommaviy xaridlar uchun hatto arzonroq narxlarni ham osonlikcha kelishib olishlari mumkin.) O’qituvchilarning nashrlari o’qituvchilar va ota-onalar uchun mavjud. Sarlavhalar turli shaxslar va tashkilotlar tomonidan mualliflik qilingan va CK-12 katalogiga kiritilishidan oldin sifat uchun tekshirilgan. Davlat ta’lim standartlarining o’zaro bog’liqligini xaritalashga harakat qilinmoqda. [50] Stenford universiteti ishlatilayotgan bir qator sarlavhalarni taqdim etdi. [51]

      Curriki yana bir modulli K-12 tarkibidagi “o’qituvchilarga o’quv dasturlarini etkazib berish va almashish huquqini beruvchi” nodavlat kontent. Tanlangan Curriki materiallari AQSh davlat ta’lim standartlari bilan ham bog’liqdir. [52] Ba’zi Curriki tarkibi ochiq darsliklarga to’plangan, ba’zilari esa modulli darslarda yoki maxsus mavzularda ishlatilishi mumkin.

      Xalqaro bozor narxlari

      Reimportatsiya masalasiga o’xshash farmatsevtika AQSh bozoriga, GAO hisoboti [16] darslik tarqatishda ham shunga o’xshash hodisani ta’kidlaydi. Chakana sotuvchilar va noshirlar arzon narxlardagi darsliklarni xalqaro joylardan qayta olib kelinishidan xavotir bildirishdi. Xususan, ular talabalarning AQShdan tashqaridagi onlayn tarqatish kanallaridan kitoblarni arzonroq narxlarda sotib olishlari, bu esa AQSh chakana sotuvchilari uchun sotuvlarning yo’qolishiga olib kelishi mumkinligini aytib o’tdilar. Bundan tashqari, ushbu kanallar orqali arzonroq darsliklarning mavjudligi o’quvchilarda darslik narxlariga nisbatan ishonchsizlik va g’azabni kuchaytirdi va kollej do’konlari ularning darsliklarining narxi nima uchun yuqoriroq ekanligini tushuntirishga qiynalmoqda, deb xabar beradi Kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi. Perakendeciler va noshirlar, shuningdek, ba’zi AQSh chakana sotuvchilari xalqaro tarqatish kanallaridan arzon narxlarda butun kurslar uchun darsliklarga buyurtma berish orqali keng miqyosda reimportatsiya bilan shug’ullangan bo’lishi mumkinligidan xavotirda edilar. 1998 yilda Oliy sud qaror Sifat qiroli v L’anza ostida mualliflik huquqi bilan himoyalangan materiallarning reimportatsiyasini himoya qiladi birinchi sotish doktrinasi, darsliklar noshirlari hanuzgacha xorijiy ulgurji savdogarlarning Amerika distribyutorlariga sotilishini taqiqlovchi shartnomalarni bajarish orqali AQShning xalqaro nashrlari savdosining oldini olishga urinishgan. [53] Diferensial narxlanishning kollej do’konlariga ta’siridan xavotirda bo’lgan kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi noshirlarni AQShdan tashqarida darsliklarni arzonroq narxlarda sotish amaliyotini to’xtatishga chaqirdi. [54] Masalan, AQShning ba’zi bir kitob sotuvchilari xorijiy mamlakatlarga tomchilarni jo’natib yuborishni rejalashtirmoqdalar va keyinchalik Amerikaga qayta jo’natilib, u erda kitoblarni Internetda ishlatilgan narxlarda (“yangi” ochilmagan kitob uchun) sotish mumkin. Mualliflar kitob do’konlaridan qaytarilgan kitoblar uchun to’lovlarni olib tashlagan holda, ko’pincha to’liq royalti o’rniga yarim gonorar olishadi.

      Ishlab chiqarish

      Xarajatlarni taqsimlash

      Kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi ma’lumotlariga ko’ra, kitobning barcha xarajatlari xarajatlar bilan oqlanadi, odatda yangi kitob narxining 11,7% muallifning mualliflik haqi (yoki nashriyotda tahrirlovchilar qo’mitasi) uchun ketadi, 22,7%. do’konga, 64,6% noshirga boradigan. Do’kon va noshirlarning miqdori Kanada uchun biroz yuqoriroq. [ iqtibos kerak ] Kitob do’konlari va ishlatilgan kitob sotuvchilari foydalanilgan bozorda darsliklarni qayta sotishdan foyda ko’rishadi, nashriyotlar faqat yangi darsliklarni sotishdan foyda ko’rishadi. [ iqtibos kerak ]

      Tadqiqot

      2005 yil iyul oyida nashr etilgan GAO tadqiqotiga ko’ra:

      O’rta maktabdan keyingi o’quv yurtlarida o’qish va to’lovlarning yillik o’sishining ortidan, kollej darsliklari va ta’minot narxi so’nggi yigirma yil ichida yillik inflyatsiya darajasidan ikki baravar oshdi.

      1987-1988 o’quv yilidan boshlab har yili o’rtacha 6 foizga ko’tarilib, umumiy narxlarning yiliga o’rtacha 3 foizga o’sishi bilan solishtirganda, kollej darsliklari va ta’minot narxlari o’qish va to’lovlarni oshirishni ortda qoldirdi, bu yiliga o’rtacha 7 foizni tashkil etdi. 1986 yil dekabrdan boshlab darsliklar va ta’minot narxi qariyb uch baravarga oshdi va 186 foizga o’sdi, o’qish va to’lovlar esa 240 foizga oshdi va umumiy narxlar 72 foizga o’sdi. O’quv adabiyotlari va ta’minot narxlarining o’sishi o’quv va to’lovlarning oshishiga olib kelgan bo’lsa-da, ilmiy darajaga talabalik qilayotgan talabalar uchun darsliklar va jihozlarning narxi o’qish va to’lovlarning foiziga qarab, o’qigan muassasalari turiga qarab farq qiladi. Masalan, 2003-2004 o’quv yili uchun birinchi marta, kunduzgi o’qiyotgan talaba uchun kitoblar va materiallarning o’rtacha taxminiy qiymati 4 yillik davlat muassasalarida 898 AQSh dollarini tashkil etdi yoki o’qish va to’lovlar narxining taxminan 26 foizini tashkil etdi. Kam ta’minlangan talabalar diplom olish dasturiga kirish ehtimoli yuqori bo’lgan va o’qish narxi va to’lovlari past bo’lgan 2 yillik davlat muassasalarida 2003 yil o’quv yilida kunduzgi o’qish uchun birinchi marta o’qiyotgan o’quvchilar uchun kitob va materiallarning o’rtacha taxminiy qiymati 886 dollarni tashkil etdi. -2004, bu o’quv va to’lovlar narxining deyarli to’rtdan uch qismini tashkil etadi. [16]

      Amerika Qo’shma Shtatlarining jamoatchilik manfaatlarini o’rganish guruhi (US PIRG) tomonidan 2005 yil fevral oyida nashr etilgan tadqiqotining 2-nashriga ko’ra [ iqtibos kerak ] : “Mehnat statistikasi byurosi ishlab chiqaruvchilarining narxlari indeksiga ko’ra, darsliklar narxi barcha tayyor mahsulotlar inflyatsiyasining to’rt baravaridan oshib bormoqda. Darslik nashriyotlari tomonidan ulgurji sotiladigan narxlar 1994 yildan beri 62 foizga ko’tarildi, barcha tayyor mahsulotlar uchun narxlar ko’tarildi Shunga o’xshab, noshirlar tomonidan umumiy kitoblar uchun narxlar shu davrda atigi 19 foizga o’sdi. “

      Kollej kengashining 2007 yil oktyabr oyida chop etilgan kollej narxlari to’g’risidagi hisobotidagi trendining 2007 yilgi nashriga ko’ra [ iqtibos kerak ] : “Kollej xarajatlari o’sishda davom etmoqda va talabalarga federal yordam inflyatsiyani hisobga olgan holda sekinroq o’sishni ko’rsatdi, darsliklar esa kollej xarajatlarining umumiy miqdorida 5 foizga teng bo’lib qoldi.”

      K-12 darsliklari

      AQShning aksariyat qismida K-12 davlat maktablari, mahalliy maktab kengashi ovoz berish uchun qaysi davlat ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan kitoblar to’plamidan qaysi darsliklarni sotib olishga ovoz beradi. O’qituvchilar har bir fan uchun talabalarga berish uchun kitoblarni oladilar. O’qituvchilardan odatda darsliklardan foydalanish talab qilinmaydi, ammo ko’pchilik buning o’rniga boshqa materiallardan foydalanishni afzal ko’rishadi.

      AQShda darsliklarni nashr etish asosan yirik shtatlarga qaratilgan biznesdir. Bunga asosan kitoblarni davlat tomonidan sotib olish nazorati sabab bo’lgan, xususan Texasda Texas Ta’lim Agentligi shtatning 1000 dan ortiq maktab okruglarida o’qitiladigan barcha kurslar uchun o’quv dasturlarini belgilaydi va shuning uchun qaysi darsliklarni sotib olish mumkinligini tasdiqlaydi.

      Odatda ishlatiladigan Amerika tarixi darsliklari Kaliforniya va Texasdagi talabalar uchun moslashtirilgan. [55]

      O’rta maktab

      So’nggi yillarda Amerika Qo’shma Shtatlari tarixiga oid o’rta maktab darsliklari tanqidlarga uchradi. Kabi mualliflar Xovard Zin (Qo’shma Shtatlarning xalq tarixi ), Gilbert T. Sewall (Darsliklar: o’quv dasturi bolani kutib oladigan joy) va Jeyms V. Lyuen (O’qituvchim menga aytgan yolg’on: Amerika tarixi darsligining hammasi noto’g’ri ), deb da’vo qiling AQSh tarixi darsliklarda afsonaviy haqiqat va kamchiliklar mavjud bo’lib, ular aksariyat talabalarning universitetlarda o’rganadigan narsalariga deyarli o’xshash bo’lmagan oq rangdagi rasmni chizishadi. Tarixni noto’g’ri qayta hikoya qilish, darsliklar yoki boshqa adabiyotlar orqali qadimgi davrlardan boshlab ko’plab jamiyatlarda qo’llanilgan Rim uchun Sovet Ittifoqi (SSSR) va Xitoy Xalq Respublikasi. Tarix darsliklarining mazmuni ko’pincha davlatni qabul qilish kengashlari va mafkuraviy bosim guruhlarining siyosiy kuchlari tomonidan belgilanadi. [ iqtibos kerak ]

      Ilmiy darsliklar doimiy munozaralarning manbai bo’lib kelgan va bir nechta tashkilotlarning nazorati ostida bo’lgan. Bahsli ilmiy materialni taqdim etish yoki kiritish bir necha sud ishlarida muhokama qilingan. Noto’g’ri ishlab chiqilgan darsliklar Qo’shma Shtatlarda matematika va tabiatshunoslik darajalarining pasayishiga hissa qo’shganligi va bu kabi tashkilotlar keltirilgan. Amerika San’at va Fanlar Akademiyasi (AAAS) o’quv qo’llanmalarida joylashtirilganligi, taqdimoti va hajmini tanqid qildi.

      Darsliklarning muhokamalari kiritilgan yaratish va evolyutsiya xalq ta’limi munozaralarida. The Smitga qarshi Mobil okrugidagi maktab komissarlari kengashi ish darsliklarda keltirilgan ilmiy faktlar haqida munozaralarni keltirib chiqardi.

      Uning kitobida, Albatta hazillashyapsiz, janob Feynman!, kech fizika Nobel mukofoti laureat Richard P. Feynman tabiatshunoslik darsliklarini baholaydigan qo’mita a’zosi sifatida o’z tajribalarini tasvirlab berdi. [56] Ba’zi hollarda jismoniy hodisalarni tasvirlash uchun bema’ni misollar mavjud edi; keyin kompaniya vaqtni aniqlash uchun – bo’sh sahifalarni o’z ichiga olgan darslikni yubordi, hatto yaxshi tanqidlarga ham ega bo’ldi. Feynmanning o’zi poraxo’rlikka urinishlarni boshdan kechirdi.

      Matematika

      K-12 matematikasi bo’yicha darsliklarda asosan AQShda, lekin tobora boshqa mamlakatlarda tobora ko’payib borayotgan qarama-qarshiliklar aks etgan yangi matematik va matematikani isloh qilish almashtirishga intilganlar an’anaviy matematika deb nomlangan narsada matematik urushlar. Osiyo va boshqa sohalarda hanuzgacha ma’qul kelgan an’anaviy matnlar, ko’pchilik kattalar o’rgangan vaqt sinovidan o’tgan matematikani o’rgatgan. Aksincha, “progressiv” yondashuvlar ijtimoiy tengsizlik muammolarini hal qilishga intiladi [ iqtibos kerak ] printsiplarini tez-tez o’z ichiga olgan yondashuvlar bilan konstruktivizm va kashfiyot. Kabi matnlar TERC va CMP uzoq matematikaning matematikasi usullari va tushunchalarini, masalan, uzoq bo’linish va eng past umumiy bo’linmalarni rad eting yoki qoldiring. Masalan, kasrlarni ko’paytirish uchun indeks yozuvi “ushbu misollarda ishlaydigan kasrlarni ko’paytirish uchun o’zingizning usulingizni o’ylab topishingizga” olib keladi va aylana maydoni formulasi o’quvchiga uni qo’shgandan ko’ra olish uchun mashq bo’ladi. talaba matni. 2000-yillarga kelib, ba’zi tumanlar hali ham yangi usullarni qo’llashayotgan bo’lsa, boshqalari ularni ishlatib bo’lmaydigan deb qoldirgan.

      Oliy ma’lumot

      AQShda kollej va universitet darsliklari kursni o’qitadigan professor yoki umuman kafedra tomonidan tanlanadi. Talabalar odatda o’zlarining darslarida foydalanilgan kitoblarning nusxalarini olishlari uchun javobgardirlar, garchi ba’zi hollarda darsliklarni ijaraga berish xizmatlari va kutubxonalarning zaxira nusxalari kabi darsliklarga ega bo’lishning muqobil variantlari mavjud.

      Ba’zi Evropa mamlakatlarida, masalan, Shvetsiya yoki Ispaniyada, oliy o’quv yurtlarida tahsil olayotgan talabalar darsliklar uchun to’lovlarni o’zlari to’laydilar, aks holda oliy ta’lim bepul.

      Oliy ta’lim xarajatlari o’sib borayotganligi sababli, ko’plab talabalar kollej narxining har bir jihatiga, shu jumladan darsliklarga nisbatan sezgir bo’lib qolmoqdalar, bu ko’p hollarda o’qish narxining o’ndan biriga teng. Hukumatning 2005 yilgi hisobot idorasi kollej darsliklari bo’yicha hisobotida aytilishicha, 1980-yillardan beri darsliklar va ta’minot narxi so’nggi yigirma yil ichida inflyatsiya darajasidan ikki baravar oshgan. [ iqtibos kerak ] . 2005 yilgi PIRG tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, darsliklar o’quvchilarga yiliga 900 dollar turadi va bu narxlar [16] so’nggi o’n yil ichida inflyatsiya darajasidan to’rt baravar oshdi. [57] 2007 yil iyun oyida Talabalarga moliyaviy ko’mak berish bo’yicha maslahat qo’mitasining (ACSFA) “Sahifani oching” hisobotida o’rtacha AQSh talabasi darsliklar uchun yiliga 700-1000 dollar sarflashi haqida xabar berilgan. [58]

      Ko’pgina guruhlar aybni nashriyotchilarga, kitob do’konlariga yoki o’qituvchilarga yuklagan bo’lsalar-da, ACSFA darsliklarning joriy xarajatlari uchun biron bir tomonni – fakultetlarni, kollejlarni, kitob do’konlarini yoki noshirlarni ayblash samarasiz va foydasiz deb topdi. Hisobot sanoatdagi barcha tomonlarni samarali echimlarni topish uchun birgalikda ishlashga chaqirdi, bu esa harakatni o’z ichiga oladi ochiq darsliklar va boshqa arzon narxlardagi raqamli echimlar.

      Yuridik fakultetda darsliklar narxi ancha yuqori. Talabalar, odatda, onlayn ravishda bepul mavjud bo’lgan ishlardan iborat kitoblar uchun $ 200 ga yaqin pul to’laydilar.

      Ziddiyatli mavzular bo’yicha darslik tarafkashligi

      Asosiy maqola: Ta’limdagi noaniqlik

      Tarix, ilm-fan, dolzarb voqealar va siyosiy darsliklarda “yozuvchi u yoki bu tomonga moyil bo’lishi mumkin. Mamlakatning harakatlari, prezident harakatlari va ilmiy nazariyalar kabi mavzular umumiy potentsial tarafkashlikdir”. [ iqtibos kerak ]

      Shuningdek qarang

      • Jon Amos Komenskiy – “birinchi marta lotin o’rniga ona tilida yozilgan rasmli darsliklarni taqdim etgan novator oddiy asta-sekin kengroq tushunchalarga tabiiy ravishda asta-sekin o’sib borishga asoslangan samarali o’qitishni qo’lladi, sust yodlashdan o’tib, umr bo’yi o’rganish va mantiqiy fikrlashni rivojlantirishni qo’llab-quvvatladi”
      • Orbis Pictus – 1658 textbook by Komenskiy, one of the first books with pictures for children
      • Ishlar kitobi – A special type of textbook used in law schools in the United States.
      • Kirtsaeng va John Wiley & Sons, Inc. – 2013 decision of the US Supreme Court regarding textbook resale
      • Yaponiya darsliklarining tortishuvi
      • Pokiston darsliklari munozarali
      • NCERT textbook controversy
      • Kanavxa okrugidagi darslik bahslari
      • Manba kitobi – collection of texts, often used in social sciences and humanities in the United States
      • Ish daftarchasi – Usually filled with practice problems, where the answers can be written directly in the book.
      • Muammo kitobi – A textbook, usually graduate level, organized as a series of problems and full solutions.
      • Ochiq darslik – A textbook licensed under an open copyright license, and made available online to be freely used
      • Tibbiy darsliklar ro’yxati
      • Klassik mexanika va kvant mexanikasi bo’yicha darsliklar ro’yxati
      • Elektromagnetizm bo’yicha darsliklar ro’yxati
      • Termodinamika va statistik mexanika darsliklari ro’yxati

      Adabiyotlar

      1. ^“schoolbook”. Ingliz tilining Amerika merosi lug’ati (5-nashr). Boston: Houghton Mifflin Harcourt.
      2. ^“schoolbook – definition of schoolbook in English from the Oxford dictionary”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 18 avgustda . Olingan 23 aprel 2016 .
      3. ^“Arxivlangan nusxa”. Arxivlandi asl nusxasidan 2013-01-30 . Olingan 2013-05-12 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
      4. True Stuff: Socrates vs. the Written Word, January 27th, 2011. By David Malki
      5. ^ Marcia Clemmitt, “Learning Online Literacy,” in “Reading Crisis?” CQ Researcher, Feb. 22, 2008, pp. 169-192.
      6. ^ British Library, “Treasures in Full: Gutenberg Bible,” http://www.bl.uk/treasures/gutenberg/background.html.
      7. ^ Rose, Marla Matzer. City at the head of the class: Consolidation, talent pool have made Columbus a hotbed for educational publishers. August 5, 2007. Retrieved 2/14/09. Arxivlandi asl nusxasi 2011 yil 23 mayda.
      8. ^ Koch, James P. “An Economic Analysis of Textbook Prices and the Textbook Market”Arxivlandi 2012-06-22 da Orqaga qaytish mashinasi, 2006-09. 2012-06-12 da qabul qilingan. (Alternative location (PDF) )
      9. ^“Textbook publishers Cengage, McGraw-Hill extend merger agreement to May 1”. Reuters. 2020 yil 29-yanvar . Olingan 2 dekabr, 2020 .
      10. ^ Alfonso, III, Fernando (July 24, 2020). “This one letter in a textbook could change how millions of kids learn about race”. CNN . Olingan 2 dekabr, 2020 .
      11. ^http://www.igmchicago.org/surveys/textbook-prices
      12. ^ D’gama, Alissa; Jaffe, Benjamin (March 4, 2008). “Professors Find Different Uses for Textbook Profits”. Garvard qip-qizil . Olingan 14 iyul, 2019 .
      13. ^ abRip-off 101: How the Current Practices of the Textbook Industry Drive Up the Cost of College TextbooksArxivlandi 2010-03-22 da Orqaga qaytish mashinasi The Student PIRGs (2004)
      14. ^ Capriccioso, Rob. Throwing Down the BookArxivlandi 2008-10-29 da Orqaga qaytish mashinasi. Yuqori Ed ichida, August 29, 2006. Retrieved 2/14/09.
      15. ^ Allen, Nicole. Course Correction: How Digital Textbooks Are Off Track and How to Set Them StraightArxivlandi 2010-03-22 da Orqaga qaytish mashinasi. The Student PIRGs (2008)
      16. ^Required Reading: A Look at the Words Publishing Tactics at WorkArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2006)
      17. ^ abvde “College Textbooks: Enhanced Offerings Appear to Drive Recent Price IncreasesArxivlandi 2008-06-19 Orqaga qaytish mashinasi.” U.S. Government Accountability Office, Washington, DC, 2005. Abstract. Retrieved 7 October 2011.
      18. ^ abAnalysis of Textbook Affordability Provisions in H.R. 4137Arxivlandi 2009-11-24 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs
      19. ^“House Committee on Education (03/06/2008)”. Arxivlandi asl nusxasidan 2008 yil 13 aprelda . Olingan 23 aprel 2016 .
      20. ^ “Oliy ma’lumot olish to’g’risidagi qonunArxivlandi 2008-09-21 da Orqaga qaytish mashinasi.” H.R.4137, U.S. House of Representatives, 110th Congress (2007-2008.) Public Law No. 110-315. Retrieved 7 October 2011.
      21. ^HB 2048Arxivlandi 2008-04-13 da Orqaga qaytish mashinasi. Missouri House of Representatives, 28 August 2008. Retrieved 7 October 2011.
      22. ^ abSummarized History for Bill Number SB08-073Arxivlandi 2008-04-13 da Orqaga qaytish mashinasi. Colorado General Assembly, 2008. Last updated 04 August 2008. Retrieved 07 October 2011.
      23. ^ Elia Powers. “Textbook Battle’s New Frontier”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 21 avgustda . Olingan 23 aprel 2016 .
      24. ^ Zomer, Saffron. Exposing the Textbook IndustryArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2007)
      25. ^“Congress.gov – Kongress kutubxonasi”. thomas.loc.gov . Olingan 8 may 2018 .
      26. ^ Jeyson. “The Stingy Scholar”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .
      27. ^“AN ACT CONCERNING TEXTBOOK AFFORDABILITY”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 11 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
      28. ^ ab“Arxivlangan nusxa” (PDF) . Arxivlandi asl nusxasi (PDF) 2008-09-10 . Olingan 2008-03-24 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
      29. ^Washington Governor Signs College Textbook Transparency ActArxivlandi 2010-07-29 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (Press Release)
      30. ^“HF 1063”. Arxivlandi asl nusxasidan 2012 yil 24 dekabrda . Olingan 23 aprel 2016 .
      31. ^“Documents For Bill”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
      32. ^“Tutoring Rates in Oklahoma: An Analysis of over 34,000 Private Tutors”. https://www.ateamtutors.com. 2015-11-13 . Olingan 14 iyun 2016 . Tashqi havola | noshir = (Yordam bering)
      33. ^“House Bill Proposes Disclosure Rules to Control Textbook Prices”. Oliy ta’lim xronikasi. Arxivlandi asl nusxasidan 2008 yil 16 fevralda . Olingan 23 aprel 2016 .
      34. ^ Henry L. Roediger, III (January 2005). “Why Are Textbooks So Expensive?”. Kuzatuvchi. Psixologik fan assotsiatsiyasi. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 17 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
      35. ^ Mullan, Eileen (4 May 2009). “Ebooks Rewrite the Rules of Education”. EContent jurnali. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 17 martda.
      36. ^“Are textbooks obsolete? An education in the impact of electronic textbooks”. go.galegroup.com . Olingan 2016-01-22 .
      37. ^ See PIRG’s Catalog of Open TextbooksArxivlandi 2010-03-24 da Orqaga qaytish mashinasi for examples of open textbooks
      38. ^A Cover to Cover SolutionArxivlandi 2010-12-26 da Orqaga qaytish mashinasi by Nicole Allen of the Student PIRGs. 2010 yil.
      39. ^“AB 2261 Assembly Bill – INTRODUCED”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
      40. ^Flat World Knowledge President Eric Frank Addresses Oregon Legislators on Solving Textbook Affordability.Arxivlandi 2011-02-23 da Orqaga qaytish mashinasi Pressitt. 2011 yil 21 fevral.
      41. ^Open-source textbook co. Flat World goes back to school with 40,000 new customersArxivlandi 2016-03-04 da Orqaga qaytish mashinasi – Venture Beat 8/20/09
      42. ^150,000 College Students Save $12 Million Using Flat World Knowledge Open Textbooks.Arxivlandi 2010-11-24 da Orqaga qaytish mashinasi Marketwire. 2010 yil 23 avgust.
      43. ^Flat World Knowledge: Open College TextbooksArxivlandi 2011-06-14 da Orqaga qaytish mashinasi by Sanford Forte. Opensource.com. 2010 yil 23 fevral.
      44. ^Organizational Behavior v1.1Arxivlandi 2011-04-05 da Orqaga qaytish mashinasi by Talya Bauer & Berrin Erdogan. Irvington, NY: Flat World Knowledge. 2010. (Free online open textbook format sample – PDF view)
      45. ^Psixologiyaga kirishArxivlandi 2011-04-07 da Orqaga qaytish mashinasi by Charles Stangor. Irvington, NY: Flat World Knowledge. 2010. (Free online open textbook format sample – web view)
      46. ^ Qarang Flat World Knowledge’s websiteArxivlandi 2012-07-30 soat Arxiv.bugun
      47. ^“Arxivlangan nusxa”. Arxivlandi asl nusxasi 2013-01-20 . Olingan 2013-02-17 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
      48. Flat World Knowledge Website.
      49. ^Flat World Knowledge gets $15 million in Funding.Arxivlandi 2011-02-09 da Orqaga qaytish mashinasiPublishers Weekly. 2011 yil 20-yanvar.
      50. ^CK-12 FlexBooks.Arxivlandi 2011-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi Bosh sahifa.
      51. ^Carl Stitz/Jeff Zeager on Ohio Textbook HQArxivlandi 2011-07-14 da Orqaga qaytish mashinasi 2010.
      52. ^CK-12 – Standards CorrelationsArxivlandi 2011-01-08 da Orqaga qaytish mashinasi Qo’shma Shtatlar.
      53. ^Human Biology – GeneticsArxivlandi 2011-07-25 da Orqaga qaytish mashinasi CK-12 FlexBook by The Program in Human Biology, Stanford University. (sample of free web access format)
      54. ^Curriki.orgArxivlandi 2009-01-06 da Orqaga qaytish mashinasi Bosh sahifa.
      55. ^ Lewin, Tamar (21 October 2003). “Students Find $100 Textbooks Cost $50, Purchased Overseas”. The New York Times. Arxivlandi asl nusxasidan 2009 yil 16 sentyabrda . Olingan 24 sentyabr 2009 .
      56. ^“Testimony of Marc L. Fleischaker, Counsel, National Association of College Stores”. Hearing on “Are College Textbooks Priced Fairly?”. U.S. House of Representatives, Committee on Education and the Workforce, Subcommittee on 21st Century Competitiveness. 20 Iyul 2004. Arxivlangan asl nusxasi 2009 yil 6-avgustda . Olingan 24 sentyabr 2009 .
      57. ^ Goldstein, Dana (January 12, 2020). “Two States. Eight Textbooks. Two American Stories”. The New York Times . Olingan 2 dekabr, 2020 .
      58. ^“Book Review: Surely You’re Joking, Mr. Feynman!”. Textbooks.org – Compare Textbook Prices. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 8 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .
      59. ^Rip-off 101: Second EditionArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2005)
      60. ^“Archived: Advisory Committee for Student Financial Assistance (ACSFA) – U.S. Department of Education”. Arxivlandi asl nusxasidan 2012 yil 9 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .

      Qo’shimcha o’qish

      • Baier, Kylie, et al. “College students’ textbook reading, or not.” American Reading Forum Annual Yearbook Vol. 31. 2011. onlayn
      • Berkeley, Sheri, et al. “Are History Textbooks More “Considerate” After 20 Years?.” Journal of Special Education (2014) 47#4 PP: 217-230.
      • Buczynski, James A. “Faculty begin to replace textbooks with “freely” accessible online resources.” Har chorakda Internet-ma’lumot xizmatlari (2007) 11#4 pp: 169-179.
      • Campbell, Alex, and Mr Flint. “New Digital Tools Let Professors Tailor Their Own Textbooks for Under $20 And that’s just one option, along with mix-and-match Web sites from big publishers and libraries of open-source content.” Oliy ta’lim xronikasi (2011 yil 9 oktyabr). onlayn
      • Carbaugh, Robert, and Koushik Ghosh. “Are college textbooks priced fairly?.” Qiyinchilik (2005) 48#5 pp: 95-112.
      • Casper, Scott E.; va boshq. (2014). “Textbooks Today and Tomorrow: A Conversation about History, Pedagogy, and Economics”. Amerika tarixi jurnali. 100 (4): 1139–1169. doi: 10.1093/jahist/jau008 .
      • Chiappetta, Eugene L., and David A. Fillman. “Analysis of five high school biology textbooks used in the United States for inclusion of the nature of science.” Xalqaro ilmiy ta’lim jurnali (2007) 29#15 pp: 1847-1868.
      • Doering, Torsten, Luiz Pereira, and L. Kuechler. “The use of e-textbooks in higher education: A case study.” Berlin (Germany): E-Leader (2012). onlayn
      • Elliott, David L., and Arthur Woodward, eds. Textbooks and schooling in the United States Vol. 89. NSSE, 1990.
      • Kahveci, Ajda. “Quantitative analysis of science and chemistry textbooks for indicators of reform: A complementary perspective.” Xalqaro ilmiy ta’lim jurnali (2010) 32#11 pp: 1495-1519.
      • Koulaidis, Vasilis, and Anna Tsatsaroni. “A pedagogical analysis of science textbooks: How can we proceed?.” Research in Science Education (1996) 26#1 pp: 55-71.
      • Liang, Ye, and William W. Cobern. “Analysis of a Typical Chinese High School Biology Textbook Using the AAAS Textbook Standards.” (2013). onlayn
      • Myers, Gregory A (1992). “Textbooks and the sociology of scientific knowledge”. Ingliz tili aniq maqsadlar uchun. 11 (1): 3–17. doi:10.1016/0889-4906(92)90003-S.
      • Richardson, Paul W. “Reading and writing from textbooks in higher education: a case study from Economics.” Studies in Higher Education (2004) 29#4: 505-521. onlayn; on Australia
      • Roediger III, Henry L. “Writing Textbooks: Why Doesn’t It Count?.” Kuzatuvchi (2004) 17#5 onlayn
      • Silver, Lawrence S., Robert E. Stevens, and Kenneth E. Clow. “Marketing professors’ perspectives on the cost of college textbooks: a pilot study.” Biznes uchun ta’lim jurnali (2012) 87#1 pp: 1-6.
      • Stone, Robert W., and Lori J. Baker-Eveleth. “Students’ intentions to purchase electronic textbooks.” Journal of Computing in Higher Education (2013) 25#1 pp: 27-47.
      • Vayten, Ueyn. “Objective features of introductory psychology textbooks as related to professors’ impressions.” Psixologiyani o’qitish (1988) 15#1 pp: 10-16.

      Tashqi havolalar

      • How College Students Battled Textbook Publishers To A Draw, In 3 Graphs
      • Textbooks used in Mexico in preschool, primary, secondary and high school education
      • Historic textbooks used in Mexico in primary school from 1960 to 2013

      C++ Ma’lumot turlari

      Assalomu Alaykum hurmatli dasturchi bugun siz bilan C++ dasturlash tilida muhim o’zak bo’lgan ma’lumot turlari haqida gaplashib olamiz. C++ dasturlash tilida har bir o’zgaruvchi yoki o’zgarmasni tipi ya’ni ma’lumot tipi bilan yoziladi.

      #include using namespace std; ​ int main() < int myNum = 5; // Butun (whole number) float myFloatNum = 5.99; // O'nli kasr double myDoubleNum = 9.98; // O'nli kasr Float bilan chegarasi bilan farq qiladi. char myLetter = 'D'; // Char bool myBoolean = true; // Boolean (Rost yoki Yolg'on) string myText = "Hello"; // Satr >

      Ma’lumotlarning asosiy turlari

      Ma’lumotlar turi o’zgaruvchini saqlaydigan ma’lumot hajmi va turini belgilaydi:

      #include using namespace std; ​ int main() < int mn = 13.15; // Haqiqiy (whole number) >

      Boolean turlari

      Boolean ma’lumotlar turi bilan e’lon qilinadi bool kalit so’z va faqat qiymatlarni qabul qilishi mumkin true , yoki false . Qiymat qaytarilganda true = 1 va false = 0 .

      #include using namespace std; ​ int main() < bool togri = true; bool yolgon = false; cout // Chiqadi 1 (true) cout // Chiqadi 0 (false) >

      Belgilar turlari

      char Ma’lumotlar turi saqlash uchun foydalaniladigan yagona belgi. Belgilar ‘A’ yoki ‘c’ kabi bir tirnoq bilan o’ralgan bo’lishi kerak:

      char myGrade = 'F'; cout 
      

      Shu bilan bir qatorda, siz ma'lum bir belgilarni ko'rsatish uchun ASCII qiymatlaridan foydalanishingiz mumkin:
      

      #include using namespace std; ​ int main() < char a = 65, b = 66, c = 67; cout
      

      String (Satr) turlari
      

      string Turi belgi (matn) bir ketma-ketlikni saqlash uchun ishlatiladi. satrda yozilganidek qo'sh tirnoqda yozilishni unutmang. Misol uchun string ism = "MasterSherkulov";
      

      Satrlardan foydalanish uchun siz qo'shimcha kutubxonadan foydalanishingizga to'g'ri keladi kutubxonaga kiritishingiz kerak:
      

      #include #include using namespace std; ​ int main() < // string o'zgaruvchi e'lon qilinishi string satr = "Hello"; ​ // string(satr) o'zgaruvchi qiymatini ekranga chiqarish. cout
      

      C++ bo'yicha darsliklar va ko'nikmalar.
      

      


      Related posts:
        

      1. Java dasturlash tili 1 dars 
        2. 

      2. 2 sinf ingliz tili ochiq dars ishlanma 
        3. 

      3. 3 sinf ingliz tili fanidan konspekt 
        4. 

      4. 10 sinf ona tili chorak testlari 
        5.

Published in Blog