Press "Enter" to skip to content

Elektron kitob formatlarini taqqoslash – Comparison of e-book formats

The Amazon Kindle mumkin bo’lganidek, himoyalanmagan .mobi fayllarini o’qiy oladi Amazon Windows va MacOS uchun Kindle dasturi. Amazon shuningdek, KindleGen deb nomlangan .mobi konverterini ishlab chiqdi, [21] va u IDPF 1.0 va IDPF 2.0 EPUB formatlarini qo’llab-quvvatlaydi.

Лекция 3: Elektron darslik

1.Elektron ta’lim resurslari haqida tushuncha. O‘quv maqsadli elektron vositalar yaratish bosqichlari.

2.Elektron darslik tushunchasi va ishlab chiqish bosqichlari. Elektron o‘quv kurslarini loyihalashtirish.

3.Elektron darsliklar yaratish dasturiy vositalari. CoursLab dasturlari va uning imkoniyatlari.

■Zamonaviy o’quv electron nashrlarni tahlil etish ularning murakkab tuzilishga ega bo’lib, kassifikatsiyaga muxtojligini ko’rsatdi. Elektron o’quv nashrlar klassifikatsiyasi asosida ham o’quv, ham electron hamda dasturiy vositalar klassifikatsiyalarining umumiy metodlari yotadi:

O’quv nashrlari quyidagi turlarga bo’linadi:

■ o’quv jarayonidagi ahamiyati va o’rnini belgilovchi funksional xususiyatiga ko’ra;

■ taqdim etiluvchi axborot xarakteriga ko’ra;

■ matnning tashkil etilishiga ko’ra; ■ ifoda etilish shakliga ko’ra.

ELEKTRON NASHRLAR QUYIDAGO TURLARGA BO’LINADI:

– bosma ekvivalentining mavjudligiga ko’ra;

– asosiy axborot tabiatiga ko’ra;

– tarqatilish texnologoyasiga ko’ra;

– elektron nashr va foydalanuvchi orasidagi muloqot xarakteriga ko’ra;

• Shu bilan birga bu guruxga nazorat qiluvchi elektron o’quv nashrlari bo’lmish – test dasturlar va berilganlar bazalarini kiritish mumkin.

• Tuzilishiga ko’ra electron nashrlar bir tomli (bitta axborot tashuvchida joylashtirilgan) va ko’p tomli (har bittasi alohida axborot tashuvchiga joylashtirilgan nomerlangan ikki yoki undan ortiq mustaqil elektron nashrlar). Shunigdek bir xil formatda chiqariluvchi bir necha tomlarning majmuasidan iborat seriyali nashrlar ham mavjud.

• Materialni bayon etish shakliga ko’ra elektron o’quv nashrlar konveksion (ta’limning axborot berish funksiyasi), dasturiy(dasturlash vositalari yordamida yaratilgan),

muammoli(muammoli o’qitish nazariyasiga asoslangan va mantiqiy fikrlashni rivojlantiuvchi) va universal (sanab

o’tilgan modellarning alohida elementlarini saqlovchi) turlarga bo’linadi. Maqsadiga ko’ra elektron o’quv nashrlar beshta asosiy guruxga bo’linadi: maktab

o’quvchilari uchun, bakalavrlar uchun, mutaxassislar uchun, magistrlar uchun, boshqalar uchun.

• Bosma ekvivalentining mavjudligiga qarab ikki guruxga bo’linadi:

• -bosma o’quv nashrning elektron analogi – mos o’quv bosma nashrning electron nusxasi;

• -mustaqil elektron o’quv nashr – bosma ekvivalentga ega bo’lmagan o’quv nashr;

• Asosiy axborot tabiatiga ko’ra elektron nashrlar quyidagi turlarga bo’linadi:

• – matnli (belgili) – asosan matnli ma’lumotni saqlaydi;

• – tasviriy electron nashr – asosan grafik tasvirlardan iborat ma’lumotlarni saqlaydi;

• – ovozli elektron nashr – ovozli axborotlarning raqamli ifodasini saqlaydi;

• -dasturiy mahsulot – mustaqil bajariluvchi kod;

• -multimediyali electron nashr- turli tabiatdagi axborotning o’zaro bog’langan majmuasi

• Tarqatilish texnologiyasiga ko’ra :

• local electron nashr- ma’lum tirajda ishlab chiqariluvchi va local tarzda ishlatiluvchi axborot tashuvchida joylashtirilgan electron nashr;

• tarmoq electron nashri – chegaralanmagan foydalanuvchilar ommasi uchun mo’ljallangan telekommunukatsion tarmoq orqali tarqatiluvchi elektron nashr;

• kombinatsiyalashgan electron nashr- ham local, ham tarmoq orqali tarqatiluvchi electron nashr.

• Foydalanuvchi va electron nashr orasidagi muloqot xarakteriga ko’ra:

• mazmun va undan foydalanish uslubi foydalanuvchi tomonidan o’zgartirilmaydigan elektron nashrlar;

• mazmun va foydalanish uslubi tanlanishi mumkin bo’lgan elektron.

• Yaratilish texnologiyasiga ko’ra electron nashrlar pedagogik,o’rgatuvchi, nazorat qiluvchi, namoyish qiluvchi, yordamchi, shuningdek, trenajerlar, modellashttirish, o’quv jarayonini boshqarish, o’quv maqsadidagi dasturlar yaratish, kasb tanlash va rivojlanishda nuqsoni bo’lgan bolalarni o’qitish uchun mo’ljallangan turlarga bo’linadi.

• Elektron o’quv nashrlarining mazmuni zamonaviy o’qitish texnologiyalariga mos bo’lishi, o’quv jarayonida kompyuter texnikasidan aktiv foydalanish zarurati hisobga olinishi kerak.

• O’quv jarayonining asosiy turi ma’ruza hisoblanadi. Ma’ruza –talabalar tomonidan o’zlashtirilishi kerak bo’lgan o’quv materiali uchun yo’naltiruvchi asos bo’lgan bilimlarni shakllantiruvchi o’quv jarayonining tashkil qilinish shaklidir. Ma’ruzaning uchta asosiy turi mavjud bo’lib, ular kirish ma’ruzasi, infomatsion ma’ruza va abzor ma’ruzalaridir. O’rganilayotgan fan predmeti va didaktik maqsadlardan kelib chiqib, ma’ruzalarninng quyidagi shakllaridan foydalanish mumkin: muammoli ma’ruza, visual ma’ruza, press-konferensiya mа’ruza va hokazo. Ma’ruzalarda qo’llaniluvchi elektron o’quv nashrlari bayon etiluvchi materialni videotasvirlar, ovozli animatsion roliklar bilan boyitish, ma’ruzachiga murakkab jarayonlarni namoyish etishga yordam berishi kerak.

• Nazariy materialni oorganishni tashkil etishda quyidagi turdagi elekctron o’quv nasrlaridan foydalanish mumkin:

• Videoma’ruza. Ma’ruza videokamera yordamida yozib olinadi.Ushbu ma’ruza turining yutuqli tomoni uni qilay vaqtda takror eshtish mumkinlgi va qiyin joylariga to’xtab ketish imkoniyatining mavjudligidir.

• Multimedia ma’ruza. Mustaqil ta’lim uchun o’rgatuvchi interaktiv dasturlar yaratilishi mumkin.Bunday o’quv qo’llanmalaridan foydalanishda har bir o’quvchi o’zi uchun qulay bo’lgan o’rganish traektoriyasini , optimal o’rganish tempini va usulini tanlashi mumkin. O’zlashtirish ko’rsatkichi ko’p jihatdan nazorat qiluvchi vositalar hisobiga ham ko’tarilishi mumkin.

• An’anaviy nashrlar: elektron ma’ruza matnlari, tayanch konspektlar, nazariy materialni o’rganish bo’yicha uslubiy qo’llanmalar va hokazo

• Amaliy mashg’ulot – nazariy bilimlarni manbalarni muhokama qilish va amaliy masalalarni echish orqali mustahkamlashga qaratilgan o’quv jarayonining tashkil etilish shaklidir.

• Amaliy mashg’lotlarda foydalaniluvchi electron o’quv nashrlari o’rganuvchiga mavzu bo’yicha, mashg’ulotni o’tkazish tartibi va maqsdi to’g’risida ma’lumot berishi, bilimlarni nazorat qilishi, kerakli nazariy material va amaliy ko’rsatmalarni taqdim etishi, o’rganuvchilar bilimini baholashi kerak.

• Zamonaviy o’quv multimedia kursi – video va audio materiallar bilan boyitilgan matnli interaktiv materialgina bo’lmay, undagi o’quv materiallari turli shakl va turli axborot tashuvchilarda joylashtirilishi kerak. Multimedia kurs ta’lim oluvchiga illyustrativ, ma’lumotli, trenajerli va nazorat qiluvchi qismlari yordamida kompleks ta’sir o’tkazish vositasi hisoblanadi. O’UMning asosini uning interaktiv qismi egallaydi. Ushbu qism faqat kompyuterda realizatsiyalanadi. Unga quyidagilar kiradi:

• – misol va masalalar to’plami; • – electron laboratoriya praktikumi;

• – kompyuterli test tizimi.

• Elektron darslik nazariy materialni mustaqil o’rganishga mo’ljallangan bo’lib, unung gipermatnli tuzilishi individual ta’lim traektoriyasi bilan ishlash imkoniyatini beradi.

• Elektron xrestomatiya – darslik mazmunini to’ldiruvchi matnlar to’plamidir. Xrestomatiya tarkibiga xujjatlar, badiiy asarlar va ulardan parchalar kiritilishi mumkin.

Xrestomatiyaga kiritilgan matnlarning xususiyatlari yoritilgan metodik ko’rsatmalar o’quvchi uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu ko’rsatmalar matn bilan o’quv materiali orasidagi bog’lanishni amalga oshruvchi hamda o’quvchitalabalarning seminar ba amaliy mashg’ulotlarga tayyorlanishida yo’naltiruvchi vosita hisoblanadi.

• Matnli axborot quyidagi formatlarda ifodalanishi mumkin:

• htm (html) – gipermatnli xujjatlar tili – Internetda xujjatlarni saqlash va uzatishning eng asosiy usuli.Barcha standart brauzerlar tomonidan o’qiladi. (Internet Explore, Netscape Navigator, Opera). Hujjatni matn muharrilarida saqlash, tahrirlash mumkin.

• txt –stsndart matnli fayl formati. Barcha standart matn muharrirlari tomonidan o’qiladi.

• doc – MS Word matn muharriri xujjati. MS Windows muhiti standart vositalari yordamida qayta ishlanadi.

• pdf – Matni Adobe Acrobat Reader yordamida o’qish yoki bosmaga chiqarish mumkin. Grafik axborot Internetda gif, jpg, swf formatlarda ifodalanadi.

• CourseLab — bu Internet tizimida, masofaviy ta‘lim tizimlarida, kompakt disk yoki boshqa har qanday saqlash qurilmalarida ishlatish uchun mo‗ljallangan interaktiv ta‘lim materiallari (elektron darsliklar) tayyorlash uchun mo‗ljallangan kuchli va ishlatish oson bo‗lgan dasturiy vositadir.

• Elektron ta’limiy kurslar muharriri bo’lmish CourseLab WebSoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan. WebSoft kompaniyasi – zamonaviy axborot tizimlari va dasturiy komplekslarni ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi. Kompaniya axborot texnologiyalari bozorida 1999 yildan ish boshlagan.

• Hozirda CourseLab dasturining CourseLab 3.1 va CourseLab 2.7 versiyalari keng qo‘llanilmoqda.

• Rasmiy ravishda CourseLab 2.1 versiyasining relizi taqdim etilgan.

• Qiyin ko’p obyektli o’zaro aloqalarni yaratishdagi masalalarni yengillashtiruvchi ssenariylar mexanizmlari qo’shilgan,

• 16.04.2006 – Vesiya 2.0

• Rasmiy ravishda CourseLab 2.0 versiyasining relizi taqdim etilgan. Kurslarni ko’rish imkonini beruvchi, butunlay qayta ishlangan dastur sezilarli darajada tezligi ortgan, Gecko-based brauzerlarini (Mozilla FireFox, Netscape) qo’llabquvvatlanishi yaratilgan edi. Bu versiyada:

• Kurslarni taqdim etish tezlashgan;

• Yaratilgan kurslarni nafaqat Microsoft Internet Explorer brauzeri orqali, balki FireFox, Mozilla, Netscape brauzerlari orqali ham ko’rish imkoniyati tug‘ilgan;

• Ta‘lim materiallarining almashish standarti SCORM 2004 qo‘llab-quvvatlangan;

• Obyektlarni ko‘rsatishda vaqt boshqaruvi qo‘shilgan, ―Timeline tahrir paneli;

• Taqdim etish effektlarini boshqarish mukammallashtirilgan;

• Yangi mukammal obyektlar qo‘shilgan;

• Obyektlarni yangi bezatish va rang sxemalari qo‘shilgan;

• Modullarning yangi shablonlari qo‘shilgan.

• 04.09.2006 yili

• Rasmiy ravishda CourseLab 2.2 versiyasining relizi taqdim etilgan.

• Yangi versiyada ushbu qo’shimchalar qo’shilgan edi:

• Microsoft PowerPoint dan taqdimotlar importi mexanizmi qayta ishlangan;

• Avtofiguralarni tahrirlashdagi yangi imkoniyatlar;

• Rasmlarni siqish mexanizmi qo’shilgan; • Dasturni bezatish temalari yaratildi;

• Courselab dasturiy ta’minoti — kompyuter texnologiyalari yordamida o‘quv jarayonini qisman yoki to‘liq avtomatlashtirish uchun mo‘ljallangan dasturiy vosita hisoblanadi. Ular ta’lim jarayoni samaradorligini oshirishning istiqbolli shakllaridan biri hisoblanib, zamonaviy texnologiyalarning o‘qitish vositasi sifatida qo‘llaniladi. Mualliflik dasturiy ta’minotlar yordamida elektron darsliklar yaratish juda qulay. Elektron darsliklar, kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda eng muhim tushuncha va qonuniyatlarni tushunish hamda yodda saqlashni maksimal darajada yengillashtiradi.

• COURSELABNING ASOSIY IMKONIYATLARI:

• WYSIWYG tizimida ko‘rish va natijalarni olish mumkin bo‘lgan ta’lim materiallarini yaratish va tahrir qilish.

• Tuzuvchidan HTML yoki boshqa dasturlash tillarini bilishni talab qilmaydi.

• Obyektiv yondashish har qanday murakkablikdagi ta’lim materiallarini yaratish imkonini beradi.

• Ssenariylardan foydalanish murakkab ko‘p «Obyekt»li bog‘liqliklarni yaratishni osonlashtiradi.

• Testlarni avtomatik yaratish mexanizmiga ega.

• Ochiq obyektiv interfeys obyekt va shablonlar kutubxonasi va foydalanuvchi yaratgan kutubxonalarni osonlikcha kengaytirish imkonini beradi.

• Obyektlar animatsiyasi mexanizmiga ega.

• Ta’lim kurslariga har qanday Rich-medianing har qanday turini — Macromedia ®Flash®, Shockwave®, Java® va har qanday formatdagi videoformatdagi fayllarni joylashtirish imkonini beradi.

• Musiqiy ketma-ketlik joylashtirish va sinxronlashning oson mexanizmlari.

• Microsoft®PowerPoint® formatidagi taqdimotlarni o‘quv materialiga joylashtirish imkoniyati.

• Har xil dasturiy ta’minotlarning simulyasiyalarini yaratish imkonini beruvchi ekranni suratga olish mexanizmiga ega.

• Amallarni izohlashning oson tiliga ega.

• Malakali foydalanuvchiga dastur fayllarining xususiyatlariga to‘g‘ridan – to‘g‘ri JavaScript-kirish imkonini beradi.

• COURSELAB yordamida yaratilgan o’quv kurslari modulla r, ularni tеmatik birlashtiradigan bo’limlar ga birlashtirilishi mumkin. Bo’limlar ham o’z navbatida bo’limlarga birlashtirilishi mumkin, shunday qilib o’quv kursining murakkab iеrarxiyasi tuzilishi mumkin. Bo’limlarga birlashtirish tеxnik nuqtai nazardan chеklanmagan bo’lsa ham, amalda foydalanuvchiga kurs strukturasi tushunarli bo’lishi uchun murakkab iеrarxiyadan foydalanish tavsiya etilmaydi. Masofaviy ta’lim tizimida bo’lim odatda o’zida modul va boshqa bo’limlarni birlashtiradigan papka sifatida ko’rsatiladi.

• Bo’lim – masofaviy ta’lim tizimida faqat tuzilish birligi hisoblanadi – o’zining holati haqida o’quv modullaridan hеch qanday ma’lumot olmaydi va tizim bo’limga unga kiruvchi modular holatiga qarab o’zgartirishlar kiritadi. Tеmatik birlashtirilgan ma’ruza va darslar kеtma-kеtligi sifatida farqlanishi mumkin.

• Slayd (intеraktiv sahifa) – ta’lim modulining asosiy strukturaviy birligi. Slayd bir yoki bir nеcha kadrlardan iborat bo’ladi (murakkab animatsiyalar yoki dasturiy ta’minot simulyatsiyasi mavjud bo’lsa kadrlar soni judayam ko’p bo’lishi mumkin).

• Kadr – ta’lim modulining eng kichik birligi, slaydning bir qismidir. Aynan kadrlarda muallif tomonidan modullarda ishlatiladigan Ob’еktlar joylashtiriladi. Tеxnik ravishda kadrlar soni chеgaralanmagan bo’lsa ham, amalda kadrlar sonini 30-40 tadan oshirish tavsiya etilmaydi, chunki kadrlar sonining ko’pligi modul ochilishini sеkinlashtirishi mumkin va bu foydalanuvchiga noqulayliklar tug’diradi.

• O’quv moduli – kurs iеrarxiyasining asosiy birligi bo’lib, slaydlarning kеtma-kеtligidan iborat. Ta’lim tizimi davomida o’quvchilar slayddan slaydga kеtma-kеt ravishda o’tib boradilar. Odatda slaydlarni o’rnatish muallif tomonidan bеlgilangan kеtma-kеtlikda olib boriladi, lеkin tеstlar natijalariga qarab slaydlar kеtma-kеtligi o’zgarishi mumkin.

CourseLab dasturining o’rnatilish jarayoni

• CourseLab dasturi ham boshqa dasturlar kabi darturning o‘rnatish paketi orqali o‘rnatildi. Paketni CourseLabning rasmiy saytidan sotib olish, yoki demo versiyasini yuklab olishingiz mumkin. Bundan tashqari internetdagi dasturiy vositalarning keng assortimentini taqdim etuvchi boshqa saytlar ham talaygina. Siz o‘rnatish paketini ana shunday saytlardan yuklab olishingiz ham mumkin. Paket yuklab olingach uni raspakovka qilasiz va uning tarkibidagi .exe kengaytmali faylni ishga tushirasiz. So‘ngra keying chiquvchi oynalardagi o‘rnstish shartlari va ketma- ketligini o‘qigan holda ularga amal qilib borasiz. Natijada CourseLab dasturi kompyuteringizga o‘rnatiladi va uning yorliqchasi ish stolingizda paydo bo‘ladi.

• CourseLab juda qulay va tushunarli interfeysga ega, ammo uni zamonaviy deb aytish qiyin: u Microsoft Officening 10 yil avvalgi uslubida yaratilgan va bu ishlab chiqaruvchilarning shaxsiy tanloviga o‘xshaydi.

• Oynaning yuqori qismida menyu va uskunalar paneli joylashgan, asosiy qism esa bir necha bo‘limlarga ajratilgan: chap tomonda kursning tuzilmasi aks etadi, o‘ng tomonda esa masalalar maydoni joy olgan. Dasturni tushunib olish qiyin emas – bu Adobe Flash emas, ammo Action Script kabi murakkab bo‘lmasada, o‘ziga ornatilgan dasturlash tili baribir mavjud.

• Uning yordamida CourseLab asosida hattoki katta bo‘lmagan o‘yinlarni ham yaratish mumkin. Masalan, ―tetris‖ yoki ―dengiz jangi‖ kabi. Shuning uchun taqdimot ko‘rinishidan murakkabroq loyihalarni yaratishda dasturchilik va mualliflikni uyg‘unlashtirish tavsiya etilmaydi.

• CourseLab yordamida yaratilgan elektron o‘quv kursi tartiblangan o‘quv modullari yig‘indisidan iborat. O‘quv materialining qurilishiga qarab modular bo‘limlarga birlashishi mumkin. O‘z navbatida bo‘limlar ham iyerarxik ravishda kattaroq birliklarga birlashishi mumkin.

• Ta‘lim moduli ham o‘qish uchun, ham olingan bilimlar nazorati uchun mo‘ljallangan bo‘lishi mumkin. O‘quv va nazorat materiallari odatda modulda birlashtiriladi: bunda o‘quv materiali yakunida o‘quvchi shu modulda testdan o‘tadi.

Elektron kitob formatlarini taqqoslash – Comparison of e-book formats

Quyidagi elektron kitob formatlarini taqqoslash yaratish va nashr etish uchun ishlatiladi elektron kitoblar.

The EPUB format – bu eng ko’p qo’llab-quvvatlanadigan elektron kitob formati, ko’pchilik tomonidan qo’llab-quvvatlanadi elektron kitob o’quvchilari bundan mustasno Amazon Kindle qurilmalar. Ko’pchilik elektron kitob o’quvchilari ham qo’llab-quvvatlaydi PDF va Oddiy matn formatlari. Elektron kitoblar uchun dasturiy ta’minot elektron kitoblarni bir formatdan ikkinchisiga o’tkazish, shuningdek elektron kitoblarni yaratish, tahrirlash va nashr etish uchun ishlatilishi mumkin.

Mundarija

  • 1 Ta’riflarni formatlash
    • 1.1 Keng polosali elektron kitoblar (BBeB)
    • 1.2 Comic Book Archive fayli
    • 1.3 HTML tuzilgan
    • 1.4 DAISY – ANSI / NISO Z39.86
    • 1.5 Djvu
    • 1.6 DOC
    • 1.7 DOCX
    • 1.8 EPUB
    • 1.9 eReader
    • 1.10 FictionBook (fb2)
    • 1.11 Elektron asoschisi
    • 1.12 Gipermatnni belgilash tili
    • 1.13 iBook (Apple)
    • 1.14 IEC 62448
    • 1.15 INF (IBM)
    • 1.16 Kindle (Amazon)
    • 1.17 Microsoft LIT
    • 1.18 Mobipocket
    • 1.19 Multimedia elektron kitoblari
    • 1.20 Nyuton raqamli kitobi
    • 1.21 Elektron paketni oching
    • 1.22 Portativ hujjat formati
    • 1.23 Oddiy matnli fayllar
    • 1.24 Plucker
    • 1.25 PostScript
    • 1.26 RTF
    • 1.27 SSR o’qituvchisi
    • 1.28 Matnni kodlash tashabbusi
    • 1.29 TomeRaider
    • 1.30 XML qog’oz spetsifikatsiyasini oching
    • 2.1 Xususiyatlari
    • 2.2 Qo’llab-quvvatlovchi platformalar

    Ta’riflarni formatlash

    Mavjud formatlarga quyidagilar kiradi, lekin ular bilan chegaralanmaydi:

    Keng polosali elektron kitoblar (BBeB)

    Asosiy maqola: BBeB

    Formatlash: Sony media
    Sifatida nashr etilgan: .lrf; .lrx

    Dastlab foydalanilgan raqamli kitob formati Sony korporatsiyasi. Bu mulkiy format, ammo umumiy foydalanish uchun mo’ljallangan kompyuterlar uchun, ayniqsa, ostida bo’lgan o’quvchi dasturlari GNU / Linux (masalan, Kalibrli ichki tomoshabin [1] ), uni o’qish qobiliyatiga ega. LRX fayl kengaytmasi a ni ifodalaydi DRM shifrlangan elektron kitob. Yaqinda Sony o’z kitoblarini BBeB-dan EPUB-ga o’zgartirdi va endi EPUB-da yangi nomlarni nashr etmoqda.

    Comic Book Archive fayli

    Asosiy maqola: Komikslar arxivi

    Formatlash: siqilgan tasvirlar
    Sifatida nashr etilgan: .cbr (RAR); .cbz (ZIP); .cb7 (7z); .cbt (TAR); .cba (ACE)

    HTML tuzilgan

    Formatlash: Microsoft kompilyatsiya qilingan HTML yordami
    Sifatida nashr etilgan: .chm

    CHM formati HTML asosidagi mulkiy formatdir. Bilan birga bir nechta sahifalar va o’rnatilgan grafikalar tarqatiladi metadata bitta siqilgan fayl sifatida. Indekslash kalit so’zlar uchun ham, matnni to’liq qidirish uchun ham.

    DAISY – ANSI / NISO Z39.86

    Formatlash: DAISY
    Sifatida nashr etilgan:

    Raqamli ma’lumot olish tizimi (DAISY) bu XML – Milliy Axborot Standartlari Tashkiloti (NISO) tomonidan nashr etilgan va DAISY konsortsiumi tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan odamlar uchun mo’ljallangan ochiq standart bosma nogironlar. DAISY multimedia, navigatsiya va sinxronizatsiya funktsiyalari bilan keng xalqaro qo’llab-quvvatlashga ega. DAISY formatining bir qismi AQShda qonun bilan milliy o’quv materiallari uchun kirish standarti (NIMAS) sifatida qabul qilingan va endi nogiron o’quvchilarga K-12 darsliklari va o’quv qo’llanmalarini berish talab etiladi.

    DAISY allaqachon EPUB texnik standartiga moslashtirilgan va kutilayotgan EPUB3 versiyasi bilan to’liq birlashishi kutilmoqda. [2]

    Djvu

    Formatlash: DjVu
    Sifatida nashr etilgan: .djvu

    DjVu – skaner qilingan hujjatlarni saqlashga ixtisoslashgan format. Unga matnli hujjatlar kabi past rangli tasvirlar uchun optimallashtirilgan zamonaviy kompressorlar kiradi. Shaxsiy fayllar bir yoki bir nechta sahifani o’z ichiga olishi mumkin. DjVu fayllarini qayta oqimlash mumkin emas.

    Tarkibdagi sahifa rasmlari alohida qatlamlarga bo’linadi (masalan, ko’p rangli, past aniqlikdagi, fon qatlamidan foydalangan holda) yo’qotishlarni siqish va kam rangli, yuqori aniqlikdagi, qattiq siqilgan oldingi qatlam), ularning har biri eng yaxshi usulda siqilgan. Format juda tez dekompressiya qilish uchun mo’ljallangan, hatto vektorli formatlarga qaraganda tezroq.

    DjVu-ning afzalligi shundaki, yuqori aniqlikdagi skanerni (300-400 DPI) olish mumkin, bu ikkalasida hamekranni o’qish va bosib chiqarish va uni juda samarali saqlash. Bir necha o’nlab 300 DPI qora va oq skanerlarni megabaytdan kamroq joyda saqlash mumkin.

    DOC

    Formatlash: Microsoft Word
    Sifatida nashr etilgan: .DOC

    DOC a hujjat to’g’ridan-to’g’ri bir nechta elektron kitob o’quvchilari tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan fayl formati. Uning elektron kitob formati sifatida afzalliklari shundaki, u boshqa elektron kitob formatlariga osongina aylantirilishi va uni qayta oqishi mumkin. Uni Microsoft dasturiy ta’minoti va boshqa har qanday dastur yordamida osongina tahrirlash mumkin. Shuni esda tutingki, format asl nusxasidan beri bir necha bor o’zgargan va formatni o’qish / yozishga harakat qiladigan turli xil versiyalar va turli xil dasturlar o’rtasida juda ko’p nomuvofiqliklar mavjud.

    DOCX

    Formatlash: Microsoft Word (XML)
    Sifatida nashr etilgan: .DOCX

    DOCX a hujjat to’g’ridan-to’g’ri bir nechta elektron kitob o’quvchilari tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan fayl formati. Uning elektron kitob formati sifatida afzalliklari shundaki, u boshqa elektron kitob formatlariga osongina aylantirilishi va uni qayta oqishi mumkin. Uni osongina tahrirlash mumkin.

    EPUB

    Asosiy maqola: EPUB

    Formatlash: EPUB 3 (elektron kitob)
    Sifatida nashr etilgan: .epub

    .Epub yoki OEBPS format – bu tomonidan yaratilgan elektron kitoblar uchun texnik standart Xalqaro raqamli nashrlar forumi (IDPF).

    EPUB formati sotuvchidan mustaqil ravishda XML asosidagi elektron kitob formati sifatida ma’lum darajada mashhurlikka erishdi. Formatni. Tomonidan o’qilishi mumkin Kobo eReader, BlackBerry qurilmalar, Apple’s iBooks ilova yoniq Macintosh kompyuterlar va iOS qurilmalar, Google Play Kitoblar ilova yoniq Android va iOS qurilmalari, Barnes va Noble Nook, Amazon Kindle Fire, [3] Sony Reader, BeBook, Bookeen Cybook Gen3 (v2 va undan yuqori dasturiy ta’minot bilan), Adobe Digital Editions, Lexcycle Stanza, FBReader, PocketBook eReader, Aldiko, Mozilla Firefox qo’shish, qo’shimcha; qo’shimcha komponent EPUBReader, Lucifox, Okular va boshqa o’qish dasturlari.

    Adobe Digital Editions elektron kitoblari uchun .epub formatidan foydalanadi raqamli huquqlarni boshqarish (DRM) himoyasi ularning mulkiy ADEPT mexanizmi orqali ta’minlanadi. ADEPT ramkasi va skriptlari ushbu DRM tizimini chetlab o’tish uchun teskari ishlab chiqilgan. [4]

    eReader

    Ilgari Palm Digital Media / Peanut Press

    Formatlash: Palm Media
    Sifatida nashr etilgan: .pdb

    eReader – bu bepul dastur ko’plab Palm dasturlari foydalanadigan pdb formatidan foydalanadigan Palm Digital Media elektron kitoblarini ko’rish dasturi. Versiyalar uchun mavjud Android, BlackBerry, iOS, Palm OS (webOS emas), Simbiyan, Windows Mobile Pocket PC / Smartphone va macOS. O’quvchi qog’ozli kitoblar singari matnni birma-bir ko’rsatib beradi. eReader ko’milgan ko’prik va rasmlarni qo’llab-quvvatlaydi. Bundan tashqari, Stanza uchun ariza iPhone va iPod touch ikkalasini ham o’qiy oladi shifrlangan va shifrlanmagan eReader fayllari.

    Dastur xatcho’plar va izohlar kabi xususiyatlarni qo’llab-quvvatlaydi, bu foydalanuvchiga har qanday sahifani xatcho’p bilan va matnning istalgan qismini izohga o’xshash izoh bilan belgilashga imkon beradi. Izohlar keyinchalik Memo hujjati sifatida eksport qilinishi mumkin.

    2009 yil 20-iyulda, Barnes va Noble e’lon qildi [5] eReader kompaniyaning elektron kitoblarni etkazib berish uchun afzal ko’rgan shakli bo’lishi mumkinligini anglatadi. To’liq uch oy o’tgach, tomonidan press-relizda Adobe, Barnes & Noble EPUB va PDF eBook formatlarini standartlashtirish uchun dasturiy ta’minot kompaniyasi bilan birlashishi ma’lum bo’ldi. [6] [7] Barnes & Noble elektron kitoblari endi asosan EPUB formatida sotilmoqda. [8] [9] [10]

    FictionBook (fb2)

    Formatlash: FictionBook
    Sifatida nashr etilgan: .fb2

    FictionBook [11] mashhurdir XML kabi bepul o’quvchilar tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan elektron kitoblar formati PocketBook eReader, FBReader, Okular, CoolReader, Kitob va STDU Viewer.

    FictionBook formatida hujjatning tashqi ko’rinishi ko’rsatilmagan; o’rniga, uning tuzilishi va semantikasini tavsiflaydi. Muallifning nomi, nomi va noshiri kabi barcha elektron kitob metadatalari ham elektron kitoblar faylida mavjud. Shuning uchun format avtomatik ishlov berish, indekslash va elektron kitoblar to’plamini boshqarish uchun qulaydir. Bundan tashqari, keyinchalik avtomatik ravishda boshqa formatlarga o’tish uchun kitoblarni saqlash qulay.

    Elektron asoschisi

    Formatlash: Apabi Reader
    Sifatida nashr etilgan: .xeb; .ceb

    APABI tomonidan ishlab chiqilgan format Elektron asoschisi. Bu Xitoy elektron kitoblari uchun mashhur format. Buni yordamida o’qish mumkin Apabi Reader dasturiy ta’minot va foydalanib ishlab chiqarilgan Apabi nashriyoti. Ikkala .xeb va .ceb fayllari kodlangan ikkilik fayllardir. The Iliada Elektron kitob qurilmasiga Apabi ‘viewer’ kiradi.

    Gipermatnni belgilash tili

    Formatlash: Gipermatn
    Sifatida nashr etilgan: .htm; .html va odatda yordamchi rasmlar, js va CSS

    HTML bo’ladi belgilash tili ko’pchilik uchun ishlatilgan veb sahifalar. HTML yordamida elektron kitoblarni a yordamida o’qish mumkin Veb-brauzer. Format uchun spetsifikatsiyalar W3C.

    HTML yordamida oddiy belgilangan matnga maxsus belgilangan meta-elementlar qo’shiladi belgilar to’plamlari kabi ASCII yoki UTF-8. Shunday qilib, mos ravishda formatlangan fayllar yaratilishi mumkin, ba’zan esa yaratiladi qo’l bilan yordamida oddiy matn muharriri yoki dasturchi muharriri. Ko’pchilik HTML generatori dasturlar ushbu jarayonni engillashtirish uchun mavjud va ko’pincha formatdagi tafsilotlar haqida unchalik murakkab bo’lmagan bilimlarni talab qiladi.

    O’z-o’zidan HTML ma’lumotni saqlash uchun juda samarali format emas va ma’lum bir ish uchun boshqa ko’plab formatlarga qaraganda ko’proq joy talab qiladi. Biroq, Amazon Kindle, Open eBook, Compiled HTML, Mobipocket va EPUB kabi bir nechta elektron kitob formatlari har bir kitob bobini HTML formatida saqlaydi, so’ngra foydalaning Pochta HTML ma’lumotlarini, rasmlarini, metama’lumotlarini va uslublar jadvallarini bitta, sezilarli darajada kichikroq faylga siqish uchun siqishni.

    HTML fayllari keng doiradagi standartlarni o’z ichiga oladi [12] va HTML-fayllarni to’g’ri ko’rsatish murakkab bo’lishi mumkin. Qo’llab-quvvatlanadigan ko’plab funktsiyalar, masalan, shakllar, elektron kitoblarga tegishli emas.

    iBook (Apple)

    Formatlash: iBook
    Sifatida nashr etilgan: .kitoblar

    .Ibooks formati bepul bilan yaratilgan iBooks Muallifi elektron kitoblarni joylashtirish dasturi Apple Inc.. Ushbu mulkiy format quyidagilarga asoslangan EPUB standart, ibooks formatidagi faylda ishlatiladigan CSS teglaridagi ba’zi farqlar bilan, uni EPUB spetsifikatsiyasiga mos kelmaydi. IBooks Author-ga kiritilgan oxirgi foydalanuvchini litsenziyalash to’g’risidagi shartnomada (EULA) “Agar siz iBooks Author yordamida yaratilgan .ibooks formatidagi fayllarni o’z ichiga olgan asar uchun haq olmoqchi bo’lsangiz, siz bunday asarni faqat Apple orqali sotishingiz yoki tarqatishingiz mumkin” deyilgan. . “Apple orqali” odatda Apple-da bo’ladi iBooks do’kon EULA qo’shimcha ravishda “Ushbu cheklash .ibooks formatidagi fayllarni o’z ichiga olmagan shaklda tarqatilganda bunday ishlarning mazmuniga taalluqli emas” deb ta’kidlaydi. Shu sababli, Apple iBooks Author-da yaratilgan, iBooks Author-da yaratilgan bepul ibooks formatidagi elektron kitoblar uchun tarqatish cheklovlarini iBooks Author EULA-ga kiritmagan va bu mualliflarning iBookstore-dan tashqarida sotilishi uchun boshqa elektron kitob formatidagi tarkibni qayta belgilashlariga to’sqinlik qilmaydi. . Ushbu dastur hozirda uchta format uchun import va eksportni qo’llab-quvvatlaydi. ibook, Oddiy matn va PDF. IBooks Author-ning 2.3 va undan keyingi versiyalari EPUB-ni import qilishni va EPUB 3.0-ni eksport qilishni qo’llab-quvvatlaydi. [13]

    IEC 62448

    Formatlash: IEC 62448
    Sifatida nashr etilgan:

    IEC 62448 tomonidan yaratilgan xalqaro standart Xalqaro elektrotexnika komissiyasi (IEC), Texnik qo’mita 100, Texnik maydon 10 (Multimedia elektron nashrlari va elektron kitob).

    IEC 62448 ning amaldagi versiyasi soyabon standarti bo’lib, unda ikkita aniq format mavjud, Sharp ning XMDF va Sony ning BBeB. Biroq, BBeB Sony tomonidan to’xtatilgan va XMDF-ning spetsifikatsiyadagi versiyasi eskirgan. IEC TA10 guruhi keyingi bosqichlarni muhokama qilmoqda va standartlashtirilgan IDPF tashkilotini taklif qildi EPUB aloqador bo’lish. Ehtimol, EPUBning amaldagi versiyasi va / yoki yaqinlashib kelayotgan EPUB3 tahriri IEC 62448 ga qo’shilishi mumkin. Shu bilan birga, bir qator yapon kompaniyalari IEC tomonidan DotBook-ni birlashtirishi kutilayotgan yangi yaponcha markazlashtirilgan fayl formatini standartlashtirishni taklif qilishdi. Voyager Japan va Sharp of XMDF. Ushbu yangi format 2010 yil noyabr oyidan boshlab oshkor qilinmagan, ammo u yapon tili uchun asosiy vakolatxonalarni qamrab olishi kerak. Texnik jihatdan aytganda, ushbu tahrirda yapon tilidagi minimal to’plam, yapon kengaytmasi to’plami va uslublar jadvalini taqdim etish kerak. Ushbu masalalar 2010 yil oktyabr oyida bo’lib o’tgan TC100 yig’ilishida muhokama qilingan, ammo IDPFga aloqa maqomini berishdan tashqari hech qanday qaror qabul qilinmagan.

    INF (IBM)

    Formatlash: IBM & Open Source
    Sifatida nashr etilgan: .inf

    IBM ushbu elektron kitob formatini yaratdi va undan keng foydalangan OS / 2 va uning boshqa operatsion tizimlari. INF fayllari ko’pincha bosilgan kitoblarning raqamli versiyalari bo’lib, ular OS / 2 va boshqa mahsulotlar to’plamlari bilan ta’minlangan. INF formatida ham ko’plab boshqa axborot byulletenlari va oylik nashrlar (masalan: EDM / 2) mavjud edi.

    INF-ning afzalligi shundaki, u juda ixcham va juda tezdir. Shuningdek, u rasmlarni, qayta ishlangan matnlarni, jadvallarni va turli ro’yxat formatlarini qo’llab-quvvatlaydi. INF fayllari formatlash matnli fayllarini kompilyatsiya qilish natijasida hosil bo’ladi Axborotni taqdim etish vositasi (IPF) formati – ikkilik fayllarga.

    Dastlab faqat IBM INF tomoshabinini va kompilyatorini yaratgan, ammo keyinchalik NewView, DocView va boshqalar kabi ochiq manbali tomoshabinlar paydo bo’ldi. Tomonidan yaratilgan WIPFC nomli ochiq kodli IPF kompilyatori mavjud Watcom-ni oching loyiha.

    Kindle (Amazon)

    Asosiy maqola: Kindle File Format

    Formatlash: Kindle
    Sifatida nashr etilgan: .azw; .azw3 yoki .kf8; .kfx

    Ning chiqarilishi bilan Kindle Fire 2011 yil oxirida o’quvchi, Amazon.com shuningdek ozod qilindi Kindle formati 8, .AZW3 nomi bilan ham tanilgan. .Azw3 fayl formati pastki to’plamni qo’llab-quvvatlaydi HTML5 va CSS3 ba’zi bir qo’shimcha nostandart xususiyatlarga ega xususiyatlar; yangi ma’lumotlar konteyner ichida saqlanadi, undan Mobi tarkibidagi hujjatni saqlash uchun ham foydalanish mumkin, bu esa cheklangan orqaga qarab muvofiqlikni ta’minlaydi. [14] [15] [16]

    Keksa Kindle Elektron o’quvchilar mulkiy format, AZW dan foydalanadilar. Bunga asoslanadi Mobipocket standart, biroz farqli seriya raqami sxemasi bilan (u yulduzcha o’rniga a dollar belgisi ) va o’ziga tegishli DRM formatlash. Bundan tashqari, JavaScript kabi ba’zi bir Mobipocket funktsiyalari yo’q. [17] .prc nashrlarni to’g’ridan-to’g’ri Kindle-da o’qish mumkin.

    Kindle-da sotib olingan elektron kitoblar uning Whispernet simsiz tizimi orqali etkazib berilishi sababli foydalanuvchi yuklash jarayonida AZW fayllarini ko’rmaydi. Kindle formati turli xil platformalarda, masalan, turli xil mobil qurilmalar platformalari uchun Kindle ilovasi orqali mavjud.

    Microsoft LIT

    Formatlash: Microsoft Reader
    Sifatida nashr etilgan: .yoqilgan

    DRM bilan himoyalangan LIT fayllari faqat mulkda o’qilishi mumkin Microsoft Reader dastur .LIT formati sifatida, aks holda Microsoft-ga o’xshash CHM format, o’z ichiga oladi Raqamli huquqlarni boshqarish Xususiyatlari. Kabi boshqa uchinchi tomon o’quvchilari Lexcycle Stanza, himoyalanmagan LIT fayllarini o’qiy oladi.

    Microsoft Reader patentlanganidan foydalanadi ClearType displey texnologiyasi. Reader-da navigatsiya klaviatura, sichqoncha, stylus yoki elektron xatcho’plar orqali ishlaydi. Katalog kutubxonasi o’quvchilarning kitoblarini shaxsiylashtirilgan “uy sahifasida” qayd etadi va kitoblar ClearType bilan namoyish etilib, o’qish qobiliyatini yaxshilaydi. Foydalanuvchi istalgan sahifaga izoh va eslatmalarni qo’shishi, bitta buyruq bilan katta bosma elektron kitoblar yaratishi yoki o’quvchi sahifalarida erkin shaklli rasmlarni yaratishi mumkin. O’rnatilgan lug’at foydalanuvchiga so’zlarni qidirishga imkon beradi.

    2011 yil avgust oyida Microsoft Microsoft Reader-ni va elektron kitoblar uchun .lit formatidan foydalanishni to’xtatayotganligini e’lon qildi [18] 2012 yil avgust oyi oxirida va 2011 yil 8 noyabrda formatdagi sotuvlar tugaydi. [19]

    Mobipocket

    Formatlash: Mobipocket
    Sifatida nashr etilgan: .prc; .mobi

    The Mobipocket elektron kitob formati Elektron kitobni oching standart foydalanish XHTML va o’z ichiga olishi mumkin JavaScript va ramkalar. Shuningdek, u mahalliyni qo’llab-quvvatlaydi SQL o’rnatilgan ma’lumotlar bazalarida ishlatilishi kerak bo’lgan so’rovlar. Tegishli elektron kitob o’quvchi mavjud.

    The Mobipocket O’quvchining uy sahifasi kutubxonasi mavjud. O’quvchilar kitobning istalgan qismiga bo’sh sahifalarni qo’shishlari va qo’l bilan chizilgan rasmlarni qo’shishlari mumkin. Izohlar – ta’kidlashlar, xatcho’plar, tuzatishlar, eslatmalar va chizmalar – bitta joydan qo’llanilishi, tartibga solinishi va esga olinishi mumkin. Rasmlar GIF formatiga o’tkaziladi va maksimal hajmi 64K, [20] kichik ekranli mobil telefonlar uchun etarli, ammo yangi qurilmalar uchun cheklov. Mobipocket O’quvchida elektron xatcho’plar va o’rnatilgan lug’at mavjud.

    O’quvchi ko’pchilik uchun o’qish va qo’llab-quvvatlash uchun to’liq ekran rejimiga ega PDAlar, Kommunikatorlar va Smartfonlar. Mobipocket mahsulotlar aksariyat Windows, Symbian, BlackBerry va Palm operatsion tizimlarini qo’llab-quvvatlaydi, ammo Android platformasini qo’llab-quvvatlamaydi. WINE-dan foydalanib o’quvchi Linux yoki Mac OS X ostida ishlaydi. Uchinchi tomon dasturlari kabi Okular va FBReader Linux yoki Mac OS X ostida ham foydalanish mumkin, ammo ular faqat shifrlanmagan fayllar bilan ishlaydi.

    The Amazon Kindle mumkin bo’lganidek, himoyalanmagan .mobi fayllarini o’qiy oladi Amazon Windows va MacOS uchun Kindle dasturi. Amazon shuningdek, KindleGen deb nomlangan .mobi konverterini ishlab chiqdi, [21] va u IDPF 1.0 va IDPF 2.0 EPUB formatlarini qo’llab-quvvatlaydi.

    Multimedia elektron kitoblari

    Formatlash: Eveda
    Sifatida nashr etilgan: .exe yoki .html

    A multimedia elektron kitobi bu ommaviy axborot vositalari va kitob tarkib bu turli xil kitoblarning kombinatsiyasidan foydalanadi kontent formatlari. Ushbu atama ism sifatida (bir nechta tarkib formatiga ega vosita) yoki vositani bir nechta tarkib formatiga ega deb tavsiflovchi sifat sifatida ishlatilishi mumkin.

    “Multimedia ebook” atamasi faqat bosma yoki darsliklarning an’anaviy shakllaridan foydalanadigan ommaviy axborot vositalaridan farqli o’laroq ishlatiladi. Multimedia elektron kitoblari quyidagilarning kombinatsiyasini o’z ichiga oladi matn, audio, tasvirlar, video, yoki interfaol kontent formatlari. An’anaviy kitobda qanday qilib matnni hikoya qilishda yordam beradigan tasvirlar bo’lishi mumkinligi singari, multimedia elektron kitobida ham ilgari hikoya qilishga yordam beradigan boshqa elementlar bo’lishi mumkin.

    Kabi keng tarqalgan planshetga o’xshash kompyuterlarning paydo bo’lishi bilan smartfon, ba’zi nashriyotlar Penguen kabi multimedia elektron kitoblarini yaratishni rejalashtirmoqdalar. [22]

    Nyuton raqamli kitobi

    Formatlash: Nyuton raqamli kitobi
    Sifatida nashr etilgan: .pkg

    Odatda a Nyuton Kitob, [23] lekin rasman Nyuton raqamli kitobi deb nomlangan; [24] bitta Nyuton to’plami faylida bir nechta kitob bo’lishi mumkin (masalan, trilogiyaning uchta kitobi birlashtirilishi mumkin). Nyuton Kitoblari Nyuton Press yordamida yoki yanada rivojlangan tarkib uchun Nyuton Book Maker va Newton Toolkit yordamida yaratilgan.

    Nyuton operatsion tizimida ishlaydigan barcha tizimlar (eng keng tarqalgani Nyuton MessagePads, eMates, Siemens kotibi stantsiyalari, Motorola Marcos, Digital Ocean Seahorses va Tarpons) Nyuton kitoblarini ko’rish uchun o’rnatilgan Newton Book Reader tizim xizmati orqali qo’llab-quvvatlanadi. . Nyuton paket formati ushbu kompaniya Apple Computer-ga singib ketgunga qadar Nyuton, Inc tomonidan ommaga e’lon qilindi. Shunday qilib, format ochiq va har xil odamlar buning uchun o’quvchilarni yozishdi (Nyuton kitob konverterini yozish hatto universitet darajasidagi sinf loyihasi sifatida tayinlangan) [25] ).

    Nyuton kitoblarida DRM yoki shifrlashni qo’llab-quvvatlamaydi. Ular ichki havolalarni, potentsial ravishda bir nechta tarkib jadvallarini va indekslarni, ko’milgan kulrang masshtabli rasmlarni va hattoki NewtonScript-dan foydalangan holda ba’zi bir skript qobiliyatini qo’llab-quvvatlaydilar (masalan, o’quvchi natijaga ta’sir qilishi mumkin bo’lgan kitobni yaratish mumkin). [26] Nyuton kitoblaridan foydalaniladi Unicode va shu tariqa ko’plab tillarda mavjud. Jismoniy shaxs Nyuton kitobi aslida bir xil tarkibni turli yo’llar bilan aks ettiradigan bir nechta ko’rinishni o’z ichiga olishi mumkin (masalan, turli ekran o’lchamlari uchun).

    Elektron paketni oching

    Formatlash: Elektron kitobni oching
    Sifatida nashr etilgan: .opf

    OPF bu XML -E-Book tizimlari tomonidan yaratilgan elektron kitob formati; u EPUB elektron nashr standarti bilan almashtirildi.

    Portativ hujjat formati

    Formatlash: Portativ hujjat formati
    Sifatida nashr etilgan: .pdf

    Tomonidan ixtiro qilingan Adobe tizimlari va birinchi bo’lib 1993 yilda chiqarilgan, PDF 2008 yilda ISO 32000 ga aylandi. Format belgilangan tartibda hujjatlarni almashish uchun platformadan mustaqil vositani taqdim etish uchun ishlab chiqilgan. Dan olingan PostScript, lekin loop kabi til funktsiyalarisiz PDF siqishni, parollar, semantik tuzilmalar va DRM kabi funktsiyalarni qo’llab-quvvatlaydi. PDF hujjatlari foydalanuvchilar tomonidan turli xil kompyuterlarda osongina ko’rib chiqilishi va bosilishi mumkin platformalar, ular juda keng tarqalgan Butunjahon tarmog’i va butun dunyo bo’ylab hujjatlarni boshqarish tizimlarida. Amaldagi PDF spetsifikatsiyasi, ISO 32000-1: 2008, ISO veb-saytidan va maxsus tartibda, Adobe-dan bepul foydalanish mumkin. [27]

    Format doimiy joylashtirilgan sahifalarni ko’paytirish uchun ishlab chiqilganligi sababli, qayta tiklanadigan matn mobil qurilmaga va elektron kitoblarni o’quvchi ekranlariga mos kelish uchun an’anaviy ravishda muammoli bo’lib kelgan. Ushbu cheklov 2001 yilda PDF Reference 1.5 va “Tagged PDF” chiqishi bilan hal qilindi, [28] ammo ushbu funktsiyani uchinchi tomon tomonidan qo’llab-quvvatlash chiqarilgunga qadar cheklangan edi PDF / UA 2012 yilda.

    Ko’pgina mahsulotlar PDF-fayllarni yaratish va o’qishni qo’llab-quvvatlaydi, masalan Adobe Acrobat, PDFCreator va OpenOffice.org va shunga o’xshash bir nechta dasturiy kutubxonalar iText va FOP. Kabi uchinchi tomon tomoshabinlari xpdf va Nitro PDF ham mavjud. Mac OS X-da, bosib chiqarish tizimining bir qismi sifatida yaratish uchun ham, o’rnatilgan Ko’rib chiqish dasturi yordamida namoyish qilish uchun ham PDF-ning qo’llab-quvvatlanishi mavjud.

    Eski PDF-fayllar deyarli barcha zamonaviy elektron kitoblarni o’quvchilar, planshetlar va smartfonlar tomonidan qo’llab-quvvatlanadi. Yangi PDF-fayllar eski elektron o’quvchilarda to’g’ri ko’rsatilmasligi, ochilmasligi yoki ishdan chiqishi mumkin. Shu bilan birga, Tagged PDF-ga asoslangan PDF reflow, kontent-oqimdagi ob’ektlarning haqiqiy ketma-ketligi asosida qayta oqimdan farqli o’laroq, mobil qurilmalarda hali ham qo’llab-quvvatlanmaydi. Bunday qayta oqim variantlari odatda “ko’rish” parametrlari ostida joylashgan bo’lib, ularni “so’zlarni o’rash” deb atashlari mumkin.

    Oddiy matnli fayllar

    Formatlash: matn
    Sifatida nashr etilgan: .Xabar

    Tarixdagi birinchi elektron kitoblar Oddiy matn (.txt) formati, tomonidan bepul taqdim etilgan Gutenberg loyihasi jamoa, ammo formatning o’zi elektron kitoblar davridan oldin mavjud edi. Oddiy matn formati raqamli huquqlarni boshqarish (DRM) yoki formatlash parametrlarini (masalan, turli xil shriftlar, grafikalar yoki ranglar) qo’llab-quvvatlamaydi, ammo u juda yaxshi ko’chiruvchilikka ega, chunki bu oddiy matnli faylda faqat oddiy kodli fayl mavjud bo’lishi mumkin. ASCII yoki Unicode matn (bilan matnli fayllar UTF-8 yoki UTF-16 kodlash ingliz tilidan tashqari boshqa tillar uchun ham mashhur). Deyarli barcha operatsion tizimlar ASCII matnli fayllarini o’qishi mumkin (masalan, Unix, Macintosh, Microsoft Windows, DOS va boshqa tizimlar) va yangi operatsion tizimlar Unicode matnli fayllarini ham qo’llab-quvvatlaydi. ASCII matnli fayllarining ko’chma muammolari uchun yagona potentsial – operatsion tizimlar o’zlarining afzal ko’rgan satrlari va ularning ASCII diapazonidan tashqaridagi qiymatlarni izohlashlari (ularning belgilarini kodlash) bilan farqlanishidir. Fayllarni biridan ikkinchisiga oxirigacha konventsiyaga o’tkazish bepul dasturiy ta’minot yordamida osonlikcha amalga oshiriladi. DOS va Windows CRLF-dan foydalanadi, Unix va Apple-ning OS X-dan LF, Mac OS-dan 9-gacha CR ishlatiladi. An’anaga ko’ra, chiziqlar ko’pincha 80 ta belgiga mos kelish uchun buziladi, bu eski terminallar va konsollarning merosi. Shu bilan bir qatorda, har bir paragraf bitta satr bo’lishi mumkin.

    Unicode ishlatilmaganda, matnli faylning baytdagi kattaligi shunchaki belgilar soni, bo’shliqlarni o’z ichiga oladi va yangi qator 1 yoki 2 ga teng. Masalan, Injil, bu taxminan 800000 so’zni tashkil etadi, taxminan 4 MB. [29]

    Plucker

    Formatlash: Plucker
    Sifatida nashr etilgan: .pdb

    Plucker bu ochiq manbadir ozod Plucker fayllarini matn, PDF, HTML yoki boshqa hujjatlar formatidagi fayllardan, veb-saytlardan yoki RSS-dan avtomatik ravishda yaratish uchun o’ziga tegishli fayl formati va dasturiy ta’minotiga ega mobil va ish stoli elektron kitoblarni o’quvchi dasturi. Format ommaviy va yaxshi hujjatlashtirilgan. Bepul o’quvchilar har qanday statsionar kompyuterlar va ko’plab PDAlar uchun mavjud.

    PostScript

    Formatlash: PostScript
    Sifatida nashr etilgan: .ps

    PostScript a sahifani tavsiflash tili elektron va ish stolida nashr etish Haqiqiy chiqishni yig’ish va yaratish uchun renderlash dasturi tomonidan ishlatilishi mumkin bo’lgan bosma sahifaning mazmuni va tartibini aniqlash uchun maydonlar bitmap. Ko’pgina ofis printerlari PostScript-ni izohlashni va natijani chop etishni bevosita qo’llab-quvvatlaydi. Natijada, format juda keng foydalanishni ko’radi Unix dunyo.

    RTF

    Formatlash: Boy matn formati
    Sifatida nashr etilgan: .rtf

    Boy matn formati a hujjat ko’plab elektron kitob o’quvchilari tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan fayl formati. Uning elektron kitob formati sifatida afzalliklari shundaki, u keng qo’llab-quvvatlanadi va uni qayta tiklash mumkin. Uni osongina tahrirlash mumkin. Uni qo’llab-quvvatlashni ko’paytirib, boshqa elektron kitob formatlariga osongina o’tkazish mumkin.

    SSR o’qituvchisi

    Formatlash: SSR o’qituvchisi
    Sifatida nashr etilgan: .pdg

    超星 数字 图书馆 mashhur raqamli kutubxona kompaniyasi foydalanadigan raqamli kitob formati [30] Xitoyda. Bu OCR plagin modullarini o’qish vaqtiga ega bo’lgan xususiy raster tasvirni siqish va majburiy format. Kompaniya Xitoy Milliy kutubxonasida ko’plab xitoycha kitoblarni skanerdan o’tkazdi va bu ularning xizmatining asosiy fondiga aylandi. Batafsil format nashr etilmagan. Shuningdek, Xitoyning raqamli kutubxonalarida ishlatiladigan ba’zi bir elektron tijorat elektron formatlari mavjud.

    Matnni kodlash tashabbusi

    Formatlash: TEI Lite
    Sifatida nashr etilgan: .xml [ iqtibos kerak ]

    TEI Lite eng ko’p [ iqtibos kerak ] mashhur TEI asoslangan (va shunday qilib) XML asoslangan yoki SGML asoslangan) elektron matn formatlari.

    TomeRaider

    Formatlash: TomeRaider
    Sifatida nashr etilgan: .tr2; .tr3

    The TomeRaider elektron kitob formati – bu mulkiy format. Ning versiyalari mavjud TomeRaider Windows, Windows Mobile (aka Pocket PC), Palm, Symbian va iPhone uchun. Bir nechta Vikipediyalar mavjud TomeRaider fayllari barcha maqolalar ro’yxatsiz, ba’zilari hatto deyarli barcha rasmlar bilan. TomeRaider3 elektron kitob o’quvchisining imkoniyatlari har bir platformada sezilarli darajada farq qiladi: Windows va Windows Mobile nashrlari to’liq qo’llab-quvvatlanadi HTML va CSS. Palm nashri cheklangan HTML-ni qo’llab-quvvatlaydi (masalan, jadvallar, shriftlar yo’q) va CSS-ning yordami yo’q. Symbian uchun faqat eski TomeRaider2 formati mavjud, u rasmlarni bermaydi yoki toifadagi qidiruv vositalarini taklif qilmaydi. Ushbu farqlarga qaramay, har qanday TomeRaider elektron kitobini barcha qo’llab-quvvatlanadigan platformalarda ko’rib chiqish mumkin. Tomeraider veb-sayti [31] 4000 dan ortiq elektron kitoblar, shu jumladan bepul versiyalari mavjudligini da’vo qilmoqda Internet-filmlar uchun ma’lumotlar bazasi va Vikipediya.

    XML qog’oz spetsifikatsiyasini oching

    Formatlash: OpenXPS
    Sifatida nashr etilgan: .oxps, .xps

    XML qog’oz spetsifikatsiyasini oching (shuningdek, OpenXPS) ochiq spetsifikatsiya a sahifani tavsiflash tili va belgilangan hujjat formati. Microsoft uni XML qog’oz spetsifikatsiyasi (XPS) sifatida ishlab chiqdi. 2009 yil iyun oyida, Ecma International xalqaro standart sifatida qabul qildi ECMA-388. [32]

    Format qasddan quyidagi qatorlar bilan cheklangan: “Gliflar” (matnning aniq bajarilishi), “Yo’llar” (cho’tka bilan to’ldirish yoki silash mumkin bo’lgan geometriya) va “Brushes” (yo’llarni ko’rsatishda ishlatiladigan shaklli cho’tkaning tavsifi).

    Bu zararli tarkibni tasodifan kiritish imkoniyatini pasaytiradi va mos keluvchi rendererlarning amalga oshirilishini soddalashtiradi.

    Taqqoslash jadvallari

    Xususiyatlari

    Formatlash Fayl nomi kengaytmasi DRM-ni qo’llab-quvvatlash Rasmni qo’llab-quvvatlash Stolni qo’llab-quvvatlash Ovozni qo’llab-quvvatlash Interaktivlikni qo’llab-quvvatlash So’zlarni yopish qo’llab-quvvatlash Ochiq standart Ichki izohlarni qo’llab-quvvatlash Kitobni belgilash Videoni qo’llab-quvvatlash
    Komikslar Arxivi .cbr, .cbz, .cb7, .cbt, .cba ? Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q
    DjVu .djvu ? Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Ha Ha Ha Yo’q
    DOC .doc ? Ha Ha Ha ? Ha Yo’q ? ? Ha
    DOCX .docx ? Ha Ha Ha ? Ha Ha Ha ? Ha
    EPUB (IDPF) .epub Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha yo’q [f 1] Ha yo’q [f 1] Ha [f 2]
    FictionBook .fb2 Yo’q Ha Ha yo’q [f 3] Yo’q Yo’q Ha Ha Ha ? ?
    HTML .html Yo’q Ha Ha Ha [f 4] Yo’q Ha Ha Yo’q Yo’q Ha [f 4]
    iBooks .ibook Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Ha Ha Ha
    INF .inf Yo’q Ha Ha Yo’q ? Ha Ha Ha yo’q [f 1] Ha yo’q [f 1] Yo’q
    Kindle .azw Ha Ha Ha [f 5] [33] Ha [f 6] [34] Ha Ha Yo’q Ha Ha Ha [f 6] [34]
    Microsoft Reader .lit Ha Ha ? Yo’q Yo’q Ha Yo’q ? Ha ?
    Mobipocket .prc, .mobi Ha Ha Ha Yo’q Ha Ha Yo’q Ha Ha ?
    Multimedia elektron kitobi .exe Ha Ha ? Ha Ha Yo’q Ha Ha Ha ?
    Nyuton kitobi .pkg Yo’q Ha Ha Yo’q Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q
    eReader .pdb Ha Ha ? Yo’q Yo’q Ha Yo’q Ha Ha ?
    Oddiy matn .Xabar Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q
    Plucker .pdb Ha Ha Ha Yo’q Ha Ha Ha Yo’q Ha ?
    Portativ hujjat formati .pdf Ha Ha Ha Ha Ha Ha yo’q [f 7] [35] Ha Ha Ha Ha [f 8]
    PostScript .ps Yo’q Ha ? Yo’q Yo’q Ha yo’q [f 9] Ha ? ? Yo’q
    Tome Raider .tr2, .tr3 Ha Ha ? Yo’q Yo’q Ha Yo’q ? ? ?
    OpenXPS .oxps, .xps ? Ha Ha ? Yo’q Yo’q Ha ? ? ?
    1. ^ abvd EReader dasturiga bog’liq
    2. ^ EPub 3 bilan
    3. ^ FictionBook V2.1-ga qo’shilgan jadvalni qo’llab-quvvatlash. V2.0-da qo’llab-quvvatlanmaydi
    4. ^ ab HTML 5 bilan
    5. ^ 1st Generation Kindle-dan tashqari barcha qo’llab-quvvatlanadi. (Qo’llab-quvvatlash darajasi mobipocket-da bo’lgani kabi)
    6. ^ ab Faqat iPhone, iPod, iPad uchun yoqish shaklida qo’llab-quvvatlanadi.
    7. ^ “Reflow” ba’zi o’quvchilar tomonidan amalga oshiriladi.
    8. ^ Flash ko’milgan bilan
    9. ^ PostScript dasturlari so’zlarni o’rashni amalga oshirishi mumkin; bu .ps faylini yozuvchisi uni amalga oshirganligiga bog’liq. So’zlarni o’rash PostScript-ning o’rnatilgan xususiyati emas.

    Qo’llab-quvvatlovchi platformalar

    O’quvchi Oddiy matn PDF ePub HTML Mobi – cho’ntak Badiiy adabiyot – kitob (fb2) DjVu Keng polosali elektron kitob (BBeB) [h 1] eReader [h 1] Kindle [h 1] BORI [h 1] Tome Raider [h 1] Elektron kitobni oching [h 2] Komikslar kitobi OpenXPS
    Amazon Kindle 1 Ha Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Amazon Kindle 2, DX Ha Ha Yo’q Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Amazon Kindle 3 Ha Ha Yo’q [h 3] Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Amazon Kindle Fire Ha Ha Ha [h 4] Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Android qurilmalari Ha Ha Ha Ha Ha [h 5] [36] Ha Ha [h 5] [37] Yo’q Ha [h 5] [38] Ha Yo’q Ha [h 5] [31] Ha [h 5] ? Ha
    Apple iOS qurilmalari Ha Ha Ha Ha Ha [h 5] Ha [h 5] Ha [h 5] Yo’q Ha [h 5] Ha [h 5] Yo’q Ha [h 5] Ha [h 5] Ha [h 6] ?
    Azbooka WISEreader Ha Yo’q Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Barnes va Noble Nook Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Barnes va Noble Nook Color Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Bookeen Cybook Gen3, Opus Ha Ha Ha [h 7] Ha Ha [h 7] Ha [h 8] Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha ? ?
    COOL-ER Classic Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Linux Operatsion tizim Ha Ha Ha Ha Ha Ha [soat 9] Ha Ha [soat 10] ? ? ? ? ? Ha Ha
    Foxit eSlick Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Hanlin e-Reader V3 Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q ? ?
    Hanvon WISE Reader Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    iRex iLiad Ha Ha Ha Yo’q Ha Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Iriver hikoyasi Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Ha [h 5] Ha [h 5] Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Kobo eReader Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha ?
    Nokia N900 Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Ha ?
    NUUTbook 2 Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    OLPC XO, shakar Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Oniks Boox 60 Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Mac OS X Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha ? Ha Ha ? ? Ha ? ?
    TrekStor eBook Reader Pyrus [39] Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Ha Ha Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ? ?
    Windows Ha Ha Ha Ha Ha Ha [h 11] Ha ? Ha Ha [soat 12] ? ? Ha Ha [soat 13] Ha [soat 14]
    Pocketbook 301 Plus, 302, 360 ° Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Pocketbook Aqua Ha Ha Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Sony Reader Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Viewsonic VEB612 Ha Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    Windows Phone 7 Ha Ha Ha Ha Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Yo’q Ha Yo’q Yo’q Yo’q ? ?
    1. ^ abvde Mulkiy format
    2. ^ EPUB-ning o’tmishdoshi
    3. ^ Ha, agar Duokan alternativ Kindle OS (uchinchi tomon dasturiy ta’minoti qo’shimchasi) ishlatilsa.
    4. ^ Kabi epub dasturlarini qo’shish orqali Aldiko
    5. ^ abvdefghmenjklmn Eng so’nggi dasturiy ta’minotni talab qiladi
    6. ^ Uchinchi tomon dasturlari bilan, masalan, CloudReader
    7. ^ ab Versiyalar ePUB yoki MobiPocket-ni qo’llab-quvvatlaydi
    8. ^ Faqat ePUB versiyasi va FW 2.0+ bilan
    9. ^ KDE Okular fb2-ni qo’llab-quvvatlaydi
    10. ^Kalibrli lrf / lrx-ni qo’llab-quvvatlaydi
    11. ^ ICE Book Reader Windows uchun fb2-ni qo’llab-quvvatlaydi
    12. ^ DRM bilan himoyalangan nashrlar PC v1.3.0 uchun Kindle-dan boshlab qo’llab-quvvatlanadi
    13. ^ Comic Book Reader Windows uchun
    14. ^ XP yoki undan keyingi versiyasi, Windows 2000 da emas

    Shuningdek qarang

    • Elektron kitob o’quvchilarini taqqoslash
    • Android elektron kitoblarni o’quv dasturini taqqoslash – Android qurilmalari uchun elektron kitoblarni o’qiydigan dasturlarni o’z ichiga oladi
    • IOS elektron kitoblarni o’quv dasturini taqqoslash – iOS qurilmalari uchun elektron kitoblarni o’qiydigan dasturlarni o’z ichiga oladi

    Adabiyotlar

    Umumiy ma’lumot

    • Kavano, T V (2006). Raqamli o’quvchi: K-12 ta’limida elektron kitoblardan foydalanish . Eugene, Oregon: Xalqaro Ta’lim Texnologiyalari Jamiyati. ISBN1564842215 .
    • Chandler, S (2010). Tadbirkordan infopreneurgacha: Kitoblar, elektron kitoblar va axborot mahsulotlari bilan pul ishlash. Xoboken, Nyu-Jersi: John Wiley & Sons. ISBN978-1118044773 .
    • Cope, B., & Mason, D. (2002). Elektron kitob mahsulotlari bozorlari. C-2-C seriyasi, bk. 3.2. Altona, Vik: Common Ground Pub.
    • Henke, H (2001). Elektron kitoblar va nashr qilish: Mualliflar uchun amaliy qo’llanma. London: Springer. ISBN1852334355 .
    • Xanttula, D. (2001). Pocket PC qo’llanmasi.
    • Rich, J (2006). Dummies uchun o’z-o’zini nashr etish. Xoboken, Nyu-Jersi: John Wiley & Sons. ISBN0470100370 .
    1. ^Haqida, Kalibrli
    2. ^“DAISY Standard | DAISY Konsortsiumi”. Daisy.org. Arxivlandi asl nusxasi 2009-03-12 . Olingan 2015-08-31 .
    3. ^“Amazon Kindle Direct Publishing: Amazon’s Kindle do’konida kitobingizni o’z-o’zini nashr etishda yordam oling” . Olingan 2015-08-31 .
    4. ^“Men ♥ karam: EPUB uchun Adobe ADEPT DRMni aylanib o’tish”. I-u2665-cabbages.blogspot.com. 2009-02-18 . Olingan 2015-08-31 .
    5. ^“Barnes va Noble Booksellers”. Barnesandnobleinc.com. 2009-07-20. Arxivlandi asl nusxasi 2015-09-23 . Olingan 2015-08-31 .
    6. ^“Barnes & Noble EPUB elektron kitob formatini, PDF va Adobe tarkib serverlarini qabul qiladi” (Matbuot xabari). Adobe tizimlari. 2009-10-20 . Olingan 2013-05-06 .
    7. ^ Rotman, Devid (2009-10-20), Barnes & Noble EPUB elektron kitob formatini, PDF va Adobe Content Server-ni qabul qiladi, TeleRead, arxivlangan asl nusxasi 2013-05-06 da , olingan 2013-05-06
    8. ^ Bell, Yan (2009-11-18), Barnes & Noble ePub standartini qabul qiladi; Adobe bilan mos keladi, Raqamli tendentsiyalar , olingan 2013-05-06
    9. ^ Yaylovlar, Kris (2009-12-13), Barnes & Noble jimgina elektron kitob formatini o’zgartiradi, iste’molchilarga aytishni e’tiborsiz qoldiradi, TeleRead, arxivlangan asl nusxasi 2013-01-30 kunlari , olingan 2013-05-06
    10. ^ Jeyms, Kendrik (2009-12-14), Barnes & Noble elektron kitob formatini ePUB-ga o’zgartirdimi?, GigaOM , olingan 2013-05-06
    11. ^[1]Arxivlandi 2007 yil 3-iyul, soat Orqaga qaytish mashinasi
    12. ^“Tez-tez so’raladigan savollar (FAQ) – veb-standartlar loyihasi”. Webstandards.org. 2002-02-27 . Olingan 2015-08-31 .
    13. ^“IBooks Author bilan yaratilgan ePublar to’g’risida” . Olingan 2016-09-25 .
    14. ^“Kindle Format 8 ga umumiy nuqtai”. 2012.
    15. ^“KF8 yangi Kindle formati”. Musiqalar va hayratlar: nashriyot sanoatining nozik tomonlarini o’rganish. 2012-03-06. Arxivlandi asl nusxasi 2012-04-13 . Olingan 2012-03-16 .
    16. ^“KF8 tomonidan qo’llab-quvvatlanadigan HTML5 teglari” . Olingan 2012-03-16 .
    17. ^“MobileRead forumlari – bitta postni ko’ring – mobi ebooks-da Javascript?”. Mobileread.com. 2010-12-29 . Olingan 2015-08-31 .
    18. ^“Elektron kitoblar”. Aazae.
    19. ^ “Microsoft 2012 yil 30 avgustdan boshlab Microsoft Reader dasturini to’xtatmoqda, bu Microsoft Reader dasturining Microsoft Reader veb-saytidan yuklab olish huquqini o’z ichiga oladi.”Microsoft ReaderArxivlandi 2005 yil 22-avgust, soat Orqaga qaytish mashinasi
    20. ^“Mobipocket Developer Center – Rasm fayllarini import qilish”. Mobipocket.com. Arxivlandi asl nusxasi 2016-03-03 da . Olingan 2015-08-31 .
    21. ^“Mobipocket Developer Center”. Mobipocket.com. Arxivlandi asl nusxasi 2015-08-22 . Olingan 2015-08-31 .
    22. ^[2]Arxivlandi 2010 yil 17 iyun, soat Orqaga qaytish mashinasi
    23. ^“Nyuton kitobi”. Nyuton lug’ati . Olingan 2018-03-05 .
    24. ^Newton Book Maker-dan foydalanuvchi qo’llanmasi (PDF) . Dasturiy ta’minot bo’yicha qo’llanma. Apple Computer, Inc. 1995. 1-1, 1-2-betlar.
    25. ^“MET CS 331 Intermediate Computer Science bilan C ++ Nyuton kitoblarini tahlil qilish loyihasi”. Arxivlandi asl nusxasi 2006 yil 4 sentyabrda . Olingan 6 iyul, 2007 .
    26. ^“WikiWikiNewt texnik xizmatdan o’tkazilmoqda”. Tools.unna.org . Olingan 2015-08-31 .
    27. ^“PDF ma’lumotnomasi va Adobe kengaytmalari PDF spetsifikatsiyasiga | Adobe Developer ulanishi”. Adobe.com. 2007-01-29 . Olingan 2015-08-31 .
    28. ^“Tagged PDF nima?”. PDF sayyorasi. Arxivlandi asl nusxasi 2016-01-18 . Olingan 2015-08-31 .
    29. ^https://web.archive.org/web/20081205071232/http://www.gutenberg.org/ebooks/10. Arxivlandi asl nusxasi 2008 yil 5-dekabrda . Olingan 10 yanvar, 2010 . Yo’qolgan yoki bo’sh sarlavha = (Yordam bering)
    30. ^“Arxivlangan nusxa”. Arxivlandi asl nusxasi 2007-01-19 . Olingan 2008-01-10 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
    31. ^ ab“tomeraider.com”. tomeraider.com. 2015-06-24. Arxivlandi asl nusxasi 2019-06-12 . Olingan 2015-08-31 .
    32. ^“Standart ECMA-388”. Ecma-international.org . Olingan 2015-08-31 .
    33. ^ Joshua Tallent (2009-02-25). “Kindle 2 sharhi, formatlash istiqbollari”. Kindle formatlash. Arxivlandi asl nusxasi 2015-09-08 da . Olingan 2015-08-31 .
    34. ^ ab“Audio-video bilan Kindle Editions: Kindle do’koni” . Olingan 2015-08-31 .
    35. ^“Adobe PDF hujjatlarining mazmunini to’ldirish: O’quv qo’llanma”. Adobe.com. 2001-04-02. Arxivlandi asl nusxasi 2015-09-17 . Olingan 2015-08-31 .
    36. ^“iReader”. Ireader.over-blog.com . Olingan 2015-08-31 .
    37. ^“vudroid – Android djvu va pdf viewer – Google Project Hosting” . Olingan 2015-08-31 .
    38. ^“Roke of Android by Apps by Nook | 2940147132807 | NOOK App | Barnes & Noble”. Barnesandnoble.com . Olingan 2015-08-31 .
    39. ^“Uy – SurfTablar, aqlli telefonlar, MiniPClar, ma’lumotlarni saqlash, MP3-pleer – TrekStor GmbH”. Trekstor.co.uk . Olingan 2015-08-31 .

    Tashqi havolalar

    • Mobile Read Wiki-da elektron kitoblarni o’qiydigan maqolalar
    • Daisy 3: mavjud multimedia kitoblari uchun standart
    • Elektron kitoblarni xaridorlarning shaxsiy hayoti uchun qo’llanmasi

    Related posts:

    1. Nemis tili ish rejasi
    2. Informatika maktab darsliklari pdf
    3. Ichki kiyimlar qizlar uchun
    4. Nemis tili kitoblar

Published in Blog