Mavzu: Ertak matni tahlili

adabiy ertak asosiy xususiyatlarini sanab chiqamiz:

Adabiy ertak nima: ta’rifi, misollar

Asta-sekin, adabiy ertak adabiyoti to’liq yo’nalishi bo’ldi. Bugungi kunda, bu usul bu haqiqatga, uning muammolar, yutuqlari, yutuqlar va muvaffaqiyatsizliklar hodisalarni aks ettiradi, universal hisoblanadi. folklor bilan aloqa uzviy, bir xil bo’lib qoldi. Shunday qilib, nima adabiy ertak tushunishga harakat qiling.

aniqlash

Birinchidan, bizga aniqlash qilaylik: ertak – u xayoliy voqealar va qahramonlar haqida hikoya, xalq she’riy hikoya ish hisoblanadi. Ko’pincha ajoyib va sehrli hodisalar ishtirokida.

Endi biz bunday adabiy ertak deb bilib.

Har ikki real va harakat mumkin haqiqiy dunyoda ham, sehr ham sodir fantastik va sehrli hikoya bilan bu hikoya janri, o’ylab belgi. muallif tarix va zamonaviylik, axloqiy, ijtimoiy va estetik muammolar ko’tarib mumkin.

ta’riflar o’xshash, lekin ikkinchi, adabiy ertak haqida, muayyan xususiyatlari va tozalash bor. Ular belgi va bo’sh joy turlarini, shuningdek, yozuvchi va ish nuqtai nazar taalluqli.

adabiy ertak xususiyatlari

adabiy ertak asosiy xususiyatlarini sanab chiqamiz:

• Bu uning davrning estetik va falsafiy aks ettiradi.
• ertak belgilar, tasvirlar, hikoyalar, til xususiyatlari va poetikasi dan qarz.
• badiiy va haqiqatga uyg’unligi.
• G’alati dunyo.
• Present o’yin start.
• belgi Psikolojize uchun intilish.
• Muallifning joy aniq ifodalangan.
• nima bo’layotganini ijtimoiy baholash.

Xalq va adabiy ertak

adabiy ertak u xalq farq qanday, nima? Muallifning hikoya bir janr hisoblanadi, xalq va adabiy tamoyillari so’riladi. Bu isloh etish va uning janr farqlarni o’zgartirib, folklor chiqib o’sdi. Biz ertak bir adabiy aylandi, deb aytish mumkin.

bir ertak – adabiy ertak asl manbadan ularning masofasiga ko’ra, bosqichlarida bir qator o’tadi. Biz oshirish masofa tartibda ularni sanab:

1. xalq ertaklari oddiy yozuv.
2. Obrabatyvanii ertaklar yozilgan.
3. Muallifning Retelling afsonalarini.
4. xalq va xalq elementlardan turli ichki shakli mualliflik ertak yozuvchisi niyati qarab o’zgaradi.
5. Parody va stilizasyonu – pedagogik yo’naltirilganligiga bog’liq vazifalar.
6. sifatida uzoq umumiy xalq sahna va tasvirlari adabiy hikoya. Nutq va yaqin adabiy an’anaga bir ertak uslubi.

adabiy ertak xalq nima paydo

adabiy ertak nima? Bu, biz allaqachon aytgan kabi, adabiyot va folklor aralashmalar. Shuning uchun, xalqimiz adabiy ertak meros nima aniqlash uchun, savolga javob berish.

Yozuvchilar, odatda asos sifatida sub’ektlar folklor guruhlari olib. Misol uchun:

• Magic kelib chiqishi yoki asosiy belgi tug’ilishi;
• Uning o’gay uning o’gay yoqtirmagan;
• Test qahramon shart axloqiy fazilatlarni qo’pol;
• hokazo qahramon yordamchilari bo’lishga va hayvonlarni. n qutqardim.

Yozuvchilar ekspluatatsiya qilingan afsonaviy belgilarni, tasvirlar, muayyan vazifalari bilan jihozlangan. Misol uchun:

• Ideal qahramon.
• Assistant ideal qahramon.
• qahramon yo’lida yuboradi Kimki.
• Taqdimotchi sehrli narsalar.
• Kim ideal qahramon zarar va bir topshiriq ishlatish xalaqit beradi.
• belgi yoki narsani o’g’irlab.
• Soxta qahramon – boshqa odamlarning ta’sirini yo’q larzaga harakat qiladi kimdir.

Kosmik va vaqt go’zal dunyo tez-tez xalq qonun asosida qurilgan bo’ladi. Bu, shuningdek, bolimda, tezligi, keyin abadiy fantastik joy, va u sekinlashadi vaqti va haqiqatga qonunlarini asosiga quriladi. Misol uchun: Buyan oroli; Uzoq Far Ryder shohligi tridesyatom Davlat; bor qisqa muddatli qarz bor; tez Tale aytdi, ammo tez orada amalga shartnoma emas.

xalq o’z hikoya olib harakat, yozuvchilar xalq she’riy so’z ishlatish uchun murojaat qilgan: sifatlari, uch takrorlash, nutq tili, Hikmatlar, so’zlari, va hokazo .

milliy an’analar o’girilib, biz o’z nisbatan bunday adabiy ertak folklor, deb javob berish mumkin edi. adabiy va milliy merosini, uni ajratib nima tushunishga harakat – Keling, endi bizning ertak yana bir komponentining ko’rib chiqaylik.

Qanday adabiy ertak nima va u qanday xalq farq

Misollar va adabiy va xalq hikoyalaridan taqqoslash, ularni farqlar bir qator aniqlash imkonini beradi.

Muallifning hikoya doim uning ko’rinishi o’zgarmagan bo’ladi, qayd etiladi. folklor Og’izdan og’izga o’tib, esa har bir yangi hikoya qiluvchi irodasiga unga biror narsa qo’shish yoki olib kelishi mumkin.

Adabiy ertak uning jarima bilan xarakterlanadi. muallif imkon qadar nima bo’layotganini ham o’quvchi iymon, shunday qilib, haqiqatga belgilar yaqinroq qilish, batafsil voqealar zamini tasvirlab harakat qiladi.

Shunday qilib, bir adabiy ertak, lekin qahramonlar psixologiya nima? yozuvchi his-tuyg’ularini tasvirlashga, xarakterdagi ichki dunyosini kashf uchun harakat qiladi. Shunday qilib, Pushkin «Chor Saltan” ham, xotini va o’g’li bilan uchrashuv qahramoni tasvirlangan, ta’riflaydi: “Bu g’ayratli ruhini mag’lub . Shoh yig’lab yubordi oldi.” folklor, bu topilmadi.

Ershov, Pushkin, Odoyevski va boshqa yozuvchilar hikoya Anglatganlar aniq belgilar, uning belgilar kechirish. Bu folklor xos faqat belgi emas, ularning intilishlarini, tajribalar, qarama bilan to’laqonli hayot, odamlar hisoblanadi. Hatto Pushkin “olganda hikoya” bir kishi sodda oddiy belgi beradi.

yana nima turli adabiy go’zal hikoya

adabiy ertak nima? Bu savolga javoblar aniq topish mumkin adabiyoti. Ya’ni, bir yorqin ifodasi mualliflik holatda. ertak yilda baholash orqali ko’rsatilgan, oson sodir bo’layotgan voqealarga munosabat kabi belgilar muallifi kim yoqadi yoki masxara emas, kim taxmin qilish. Shunday qilib, ruhoniy, uning qo’rquvi va tabiiy ochko’zlik tasvirlab, Pushkin u masxara qiladi.

Adabiy ertak har doim dunyoning mualliflik ko’rinishi, hayoti va g’oyalar o’z aql aks ettiradi. Biz yozuvchi, uning intilishlarini, qadriyatlarni, istak ma’naviy dunyoni ko’rasiz. Barcha odamlar faqat andozalari va qadriyatlarini ta’sir qilishi mumkin xalq ertak, hikoya qiluvchi uning tenglik unda o’chirib tashlanadi.

Shunday qilib, uning klassik ma’noda bir adabiy ertak nima? Muallifning hisobga olish va milliy an’analarini, bu birlashish.

adabiy ertak kelib chiqishi

adabiy ertak ildizlari antik qaytib ketadi. Ikki aka-uka bir yozilgan Misr hikoya XIII asrdan bor. Miloddan avvalgi. e. dostonida ham ertak uchun murojaatlar mavjud, masalan, Gilgamesh Bobil tsikli bilan, ossuriyaliklar – yunon tilida Ahikare an’ana – “İlyada” va “Odyssey”.

O’rta asr davomida cherkov, adabiy ertak ishlatiladigan bir misol qilish. Bu an’ana XIX asrga qadar yashagan.

Uyg’onish elementlar ertaklar yaratish va didaktik elementlarni satira ularni foydalanib romani uzatiladi.

adabiy ertak paydo

Lekin faqat XVIII asrda. adabiy ertak mustaqil badiiy uslub, Romantizm xalq an’analari ehtiros, katta tufayli bo’ldi. Bu vaqtda, savolga javob berish, bir adabiy ertak nima, misollar Rossiyada Sharlya Perro va Evropada A. Galland’a va M. Chulkov dan olish kerak edi.

XIX asrda. mashhur adabiy hikoya o’sadi. Bu janriga Gyote, Chamisso, Shiqillagan, Edgar Allan Po, Hoffmann, Andersen murojaat uchun. Bu davrda Rossiya adabiyot ham ertak boy. Bu Vasiliy Jukovskiy, Aleksandr Pushkin, Nikolay Gogol, Tolstoy va boshqalar.

Pushkinning ertak

adabiy ertak nima? Biz yuqorida bergan ta’rifi, mukammal AS hikoya misol Pushkin. Dastlab, ular bolalar kuni hisoblash bermadi, lekin tez bolalar o’qishda bir doira kirdilar. bolalikdan bizga ma’lum, bu afsonasidan nomlari:

• «Chor Saltan haqidagi ertak».
• “Uning Workman olganda ruhoniyning va ertak”.
• “Baliqchi va baliq haqidagi ertak.”
• “O’lik malika va 7 qahramonlar ertak.”
• “Oltin xo’rozcha haqidagi ertak».

Bu barcha hikoyalar xalq bilan fitna ulanish bor. Shunday qilib, “olganda haqidagi ertak” xalq ertak “quli Shabarsh” eslaydi. “Baliqchi va baliq” – “ochko’z kampir”, shoir V. I. Dal, folklor mashhur kollektor kiritish berdi. bir ertak yaqin “Saltan haqidagi ertak”, “ajoyib bolalar haqida.” Pushkin folklor bitmas-tuganmas mavzular va adabiyot uchun fanlardan ko’rdim. Shunday qilib, har qanday belgilash ko’ra yaxshiroq shoir hikoya nima adabiy ertakning savolga javob mumkin.

Konspekt “Ruhoniy va Uning Workman olganda haqidagi ertak”

Pushkinning ertaklari biri ko’rib chiqaylik. odamlarni aldab ruhoniylar bu hikoya satira mohiyati. stupidity, ochko’zlik va nifoqda: inson fazilatlarini sifatida masxara. Ochko’zlik pop og’ir ishni qiladi pennies banda uchun yollashga qaror qabul qiladi. Tentaklik taklif boldizi qabul qilish, uni majbur. Lekin biz Papaning hisob yolg’onni va yomonlikni uyg’otib hortlak yaqinlashish sifatida – u ishchi o’ldirishga qaror qildi.

Tale bu shaklida chop qilinmagan, tsenzura Merchant Dunces pop o’rniga. Lekin mohiyati Shu ertak qoladi – u odamzodga mansub illatlar masxara qilish uchun davom etdi.

Bu ertak, boshqalar kabi, Pushkin bir psixologik murakkab belgilar yaratadi. Har bir yozuvchi belgi va shaxs xususiyatlarini beradi. A til stihotvoren da, xalq uchun yaqin. Pushkin har doim bepul, moslashuvchan, yana engil narsa olib soxtakorlardan adabiy oyatda olish uchun harakat qildi. Bu barcha fazilatlar u xalq san’ati topilgan.

Shunday qilib, adabiy ertak u folklor va mualliflik asarlar noyob aralashmasi, shu kunga qadar rivojlanishda davom etmoqda, rivojlanish boy tarixga ega.

Mavzu: Ertak matni tahlili

Xalq og‘zaki ijodida ertak janrining bolalar tomonidan yaxshi qabul qilinib, qiziqib o‘qilishining sabablaridan biri ertak tilining ta’sirchanligi, o‘tkirligi, ma’nodorligi va xalq tiliga yaqinligidir. Ertaklarning ko‘pchiligida real hayot tasviri sarguzasht elementlar bilan qo’shilib ketadi.

1. Ertak bilan tanishtirish:

1. o‘quvchilarni ertakni idrok etishga tayyorlash;
2. o‘qituvchining ertakni ifodali o‘qishi, yod aytib berishi b)h ok.

1. Ertakni o‘quvchilar qay darajada idrok etganliklarini aniqlash maqsadida qisqacha suhbat o‘tkazish;
2. Ertakni qismlarga bo‘lib o‘qish va tahlil qilish; undagi ayrim tasviriy vositalar, ma’nodosh so‘zlarni topish, lug‘at ishi (ayrim so‘zlar ma’nosini tushuntirish);
3. Ertakni aytib berishga tayyorlanish (ichida o‘qish); hikoyani o‘qish metodikasi; hikoya kichik hajmli badiiy asar bo‘lib, unda kishi hayotidagi ma’lum bir voqea, hayotning muhim tomonlari umumlashtirib tasvirlanadi.

1. Hikoya mazmunan boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun mos janr hisoblanadi. Kichik yoshdagi o‘quvchilarni qahramonlarning xatti-harakati, tashqi ko‘rinishi, portret tasviri, voqea-hodisalari haqidagi hikoyalar ko‘proq qiziqtiradi. Shuning uchun bolalarni badiiy asar turi bo‘lgan hikoya bilan tanishtirish uning syujetini tushuntirishga bog‘lab olib boriladi.

1. Sichqonchaning onasi bilan qilgan suhbatini o‘qing. Sichqonchaning “Odobli bo‘lish uchun nimalar qilish kerak degan?” savoliga onasi qanday javob qaytarganligini so‘zlab bering.
2. Sichqonchaning mushuk bilan uchrashgan holati aks ettirilgan o‘rinni topib o‘qing. Nima uchun “Shum Baroq ko‘zidagi yovuzlik birdaniga so‘nadi”.
3. Echki nima uchun Sichqonchani “Kam bo‘la” deb duo qiladi, shu o‘rinni topib o‘qing. Ertakni tahlil qilishning oxirgi bosqichida “Ertakning sizga yoqqan joyi”ni topib o‘qing. Nima uchun aynan shu joyi yoqqanini ayting. “Hayotingizda ertakdagi voqealarga o‘xshash voqealar bo‘lganmi?” kabi savol-topshiriqlar yordamida o‘quvchilarning ertak xulosasini tushunishlariga erishiladi.

1. Ertak janri qanday janr?
2. 1-sinf o‘qish kitobida berilgan “Sher va sichqon” ertagida sichqon sherni nima uchun qutqaradi?
3. Qaysi ertakda podshoh o‘zi uchun farzand tanlashda gul o‘stirish shartini tanlagan?
4. “Qadim zamonlarda bir daraxt va buloq bo‘lgan ekan. Ular yonma-yonma yashar ekanlar…” Ushbu parcha qaysi ertakdan olingan?
5. Qaysi ertakda ona hakka o‘z bolalarini mustaqil yashashga undaydi?
6. 1-sinf o‘qish kitobida “Aql va boylik” ertagida cholning qaysi o‘g‘li oila boshlig‘I bo‘ldi?
7. 3-sinf o‘qish kitobida berilgan “Opa-singil daryolar” ertagidagi opa-singil daryolarning ismlari nima?
8. 3-sinf o‘qish kitobida berilgan Kavsar Turdiyeva qalamiga mansub “Vaqting ketdi – naqding ketdi” ertagi qahramonlari Qoyilbek va Ziyrakbek Foydaxo‘rga qarshi qanday chora topdilar?
9. 3-sinf o‘qish kitobida berilgan “Xo‘roz nega uchmaydi?” she’riy ertagida qanotlilar sinfida kim bilimdon?
10. Qaysi ertakda eshak farmon o‘qiydi?
11. Suvda suzishni ham, osmonda uchishni ham, bulbulday sayrashni ham uddalay oladigan parranda qaysi?
12. 3- sinf o‘qish kitobida berilgan “Qish ertagi” ertagida quyonlarga kim yordam beradi?
13. 3-sinf o‘qish kitobida berilgan “Ahllik – ulug‘ ne’mat” ertagi qaysi xalq ertagi?
14. 3-sinf o‘qish kitobida berilgan “Uch aka-uka va baxt” ertagida baxt kim bilan qoladi?
15. 4-sinf o‘qish kitobida berilgan “Hunarsiz kishi o‘limga yaqin” ertagida shahzoda qaysi hunarni o‘rganadi?
16. 4-sinf o‘qish kitobida berilgan “Rangin qorlar” ertagida qish faslining nega jahli chiqadi?
17. Xans Kristian Andersenning “Bolalar gurungi” ertagidagi “shahardagi xazinalarga liq to‘la bir uy” kimga tegishli?
18. 4-sinf o‘qish kitobida berilgan “Baliqchi va baliq haqida ertak” asarida kim sababli chol va kampir yana asl hollariga qaytib qoladilar?
19. “Bir xurmacha shavla ” ertagida kampir nima uchun qizchaga xurmacha sovg‘a qiladi?
20. Qaysi ertakda bo‘ri itga aylanib qolgani haqida aytiladi?

1. Ertak – xalq og‘zaki poetik ijodining asosiy janrlaridan biri; to‘qima va uydirmaga asoslangan sehrli sarguzasht va maishik xarakterdagi epic badiiy asar.
2. Chunki sher sichqonga yaxshilik qilgan edi.
3. 1-sinf o‘qish darsligida berilgan “Rostgo‘y bola” ertagida
4. 1-sinf o‘qish darsligida berilgan “Buloq va daraxt” ertagi
5. 1-sinf o‘qish darsida berilgan “Hakka va uning bolalari” ertagi
6. 3-o‘g‘li
7. Sirdaryo, Amudaryo va Zarafshon
8. “Ajoyib g‘aroyib” tanlovni tashkil etadilar.
9. Xo‘roz
10. 3-sinf o‘qish darsligida berilgan Anva Obidjon qalamiga mansub “O‘n tilla mukofot haqida ertak”
11. 3- sinf o‘qish darsligida berilgan Sobit G‘afurovning “G‘oz – hunaring oz”.
12. Tipratikon va qizilishton
13. Qirg‘iz xalq ertagi
14. Kenja o‘g‘il bilan
15. Gilamdo‘zlikni
16. Do‘konga kelganda oq rangdan boshqarang qolmagani uchun
17. Kambag‘al bolaga tegishli
18. Kampir sababli
19. Kampirga maymunjon bergani uchun
20. 4-sinf o‘qish darsligida berilgan “Jimjiloq” asarida