Jinoyat-protsessual kodeksi (Hindiston) – Code of Criminal Procedure (India)
Shundan so’ng, ikki shakllarda amalga oshiriladi, dastlabki tergov, – dastlabki tergov va surishtiruv. birinchi, odatda amalga oshiriladi qachon jinoiy Bu jamiyatga xavf bor jinoyatlar ustida boradi.
Jinoyat huquqi haqida o‘ylar. “Jinoyat va jazo” romani haqida
“Daryo” kolumnisti Nurbek Alimov “Jahon adabiyotining eng buyuk asarlari” loyihasi doirasida mashhur badiiy asarlarni tahlil qilishda davom etadi. Bu hafta u Fyodor Dostoyevskiyning “Jinoyat va jazo” romani haqida hikoya qiladi.
Fleshbek
Ushbu romanni ilk bor maktab paytimda o‘qib ko‘rganman. Maktab dasturida o‘tilgan davrdanoq rus adabiyotining buyuk namoyandasi Fyodor Mixaylovich Dostoyevskiy eng sevimli mualliflarimdan biriga aylangandi. Romandagi o‘ziga xos rutubatli, qo‘rqinchli tushkun olam va bunga XIX asr koloritini qo‘shib tasavvur qilganingizda qishning uzun tunlarida o‘qish uchun juda maroqli bo‘lishini his etasiz.
Roman haqida
“Jinoyat va jazo” — 1865—1866-yillarda Fyodor Dostoyevskiy tomonidan yozilgan ijtimoiy-psixologik, ijtimoiy-falsafiy roman. Dastlab 1866-yilda “Russkiy vestnik” jurnalida nashr etilgan. Bir yil o‘tgach, alohida nashr chop etilib, jurnal tarkibi bilan taqqoslaganda uning tuzilishi biroz o‘zgartirildi; bundan tashqari, muallif kitob versiyasiga bir qator qisqartirishlar va uslubiy o‘zgartishlar kiritgan. 1880-yillarda asar fransuz, nemis, shved, ingliz, polyak, venger, italyan, norveg va fin tillariga tarjima qilingan. Asar jahon adabiy jarayoniga juda katta ta’sir ko‘rsatgan. Romanda sobiq talaba Rodion Romanovich Raskolnikov tomonidan sodir etilgan jinoyat va uning oqibatlari haqida hikoya qilinadi.
Syujet
1860-yillar. Sankt-Peterburgning kambag‘allar yashaydigan qismi. Yoz oqshomi. Sudxo‘r kampir Alyona Ivanovnani o‘ldirishni rejalashtirayotgan sobiq talaba Rodion Romanovich Raskolnikov kampirga oxirgi qimmatbaho narsasini garovga topshirib keladi. Qaytib kelayotib, u arzon qovoqxonalardan biriga kiradi, u yerda tasodifan ishdan haydalgan amaldor Marmeladov bilan uchrashadi. U kasalligi, qashshoqligi va piyonistaligi sabab xotini Katerina Ivanovna birinchi nikohidan bo‘lgan qizi Sonyani pul topish uchun ishratxonaga ishga yuborganini aytadi.
Foto: Google Photos
Ertasi kuni ertalab Raskolnikov qishloqdagi onasidan xat oladi; xatda singlisi Dunya pomeshchik Svidrigaylovning uyida qanday azoblar chekkani tasvirlangandi. Xatdan u Dunyaning nikohi munosabati bilan onasi va singlisi yaqinda Sankt-Peterburgga kelishi to‘g‘risida bilib oladi. Kuyov tadbirkor Lujin bo‘lib, u nikohni sevgiga emas, kelinning qashshoqligi va qaramligiga qarab qurmoqchi edi. Ona esa Lujin o‘g‘liga universitetni tugatishda moliyaviy yordam beradi deb umid qilardi. Sonya va Dunya yaqinlari uchun qilgan qurbonliklari haqida mulohaza yuritib, Raskolnikovda yaramas, yovuz sudxo‘r kampirni o‘ldirish niyatini kuchaytiradi. Darhaqiqat, uning puli tufayli yuzlab, minglab yoshlar azob-uqubatdan xalos bo‘lishi mumkin. Ammo qahramonning qonli zo‘ravonlikka nisbatan nafrati bolaligini eslatgan tushidan keyin yana ko‘tariladi: o‘shanda bolaning yuragi o‘limga mahkum qilingan qirchang‘i otga achinib ketgan edi.
Shunga qaramay, Raskolnikov nafaqat kampirni, balki kutilmaganda uning xonadonga qaytib kelgan mehribon, muloyim singlisi Lizavetani ham bolta bilan chopib o‘ldiradi. O‘g‘irlangan narsalarni tasodifiy joyga yashiradi.
Ko‘p o‘tmay Raskolnikov dahshat bilan o‘zi va boshqa odamlar orasida begonalashuvni his qiladi. U universitetidagi o‘rtog‘i Razumixin bilan bo‘lgan suhbatda kampirni o‘ldirganlikda gumon qilinib, oddiy qishloq yigiti bo‘lgan rassom Mikolka hibsga olinganini aniqlaydi. Jinoyat haqidagi suhbatlarga og‘riqli munosabatda bo‘lib, uning o‘zi ham boshqalarda shubha uyg‘ota boshlaydi.
Raskolnikovnikiga tashrif buyurgan Lujin qahramonning yashash joyini ko‘rib hayratlanadi. Ularning suhbati janjalga aylanib, aloqalarni uzilishi bilan tugaydi. Raskolnikov ayniqsa Lujinning “oqilona egoizm” nazariyasi va o‘zining “odamlarni chopish mumkin. ” degan “nazariyasi” o‘rtasidagi amaliy xulosalar yaqinligidan xafa bo‘ladi.
Peterburg atrofida daydib yurgan Raskolnikov dunyodan ajralib qolishidan azob chekadi va ko‘chada arava bosib ketgan Marmeladovni ko‘rib qolganida jinoyatini tan olishga ham tayyor bo‘ladi. Rahmi kelganidan Raskolnikov oxirgi pulini o‘layotgan odamga sarflaydi: uni uyga olib borishadi, doktor chaqirishadi. Raskolnikov Marmeladovning xotini Katerina Ivanovna va qizi Sonya bilan tanishadi. Sonya otasi bilan fohishalarga xos bo‘lgan yorqin libosda xayrlashadi. Bu qilgan yaxshi ishi tufayli Raskolnikov jamiyatga, qisqa muddat bo‘lsa-da, qo‘shila oladi. Biroq xonadonida onasi va singlisini uchratib, to‘satdan ularning sevgisi uchun “o‘lik” ekanini anglab yetadi va ularni uyidan haydab chiqaradi. U yana yolg‘iz, ammo unga o‘xshab “chegara chizig‘i”ni xatlab o‘tgan Sonya bilan yaqinlashishga umidi bor edi.
Raskolnikovning yaqinlariga Razumixin g‘amxo‘rlik qiladi, u chiroyli Dunyaga oshiq bo‘lib qoladi. Bu orada xafa bo‘lgan Lujin Dunyani tanlashga majbur qiladi: yo u yoki akasi.
Ba’zi tanishlarning shubhalarini yo‘qotish uchun o‘ldirilgan kampirga garovga qoldirilgan narsalar taqdirini bilish bahonasida Raskolnikov kampirning o‘ldirilishi bo‘yicha tergov olib borayotgan Porfiriy Petrovich bilan uchrashishni so‘raydi. Petrovich Raskolnikovning yaqinda gazetada e’lon qilingan jinoyatchilik haqida yozgan maqolasini eslaydi va muallifdan “ikki toifadagi odamlar” haqidagi “nazariyasini” tushuntirib berishini so‘raydi. Aniqlanishicha, “quyi tabaqa” odamlar o‘z turlarini ko‘paytirish uchun shunchaki materialdir, aynan ular uchun qat’iy axloqiy qonunlar kerak va ular itoatkor bo‘lishi kerak. Bular “titroq mavjudotlar”dir. “Yuqori tabaqa” odamlar esa boshqacha tabiatga ega bo‘lib, hatto “quyi” ko‘pchilik uchun ilgari o‘rnatilgan axloqiy me’yorlarni bosib o‘tishga haqli, masalan, kerak bo‘lsa, birovning qonini to‘kishi mumkin. Ushbu “jinoyatchilar” keyinchalik “yangi qonun chiqaruvchilar”ga aylanadi. Aqlli va zehni o‘tkir Porfiriy Raskolnikovda yangi Napoleon deb da’vo qilsa bo‘ladigan mafkuraviy qotilni ko‘radi. Biroq tergovchi Rodionga qarshi hech qanday dalilga ega emas – va u yigitdagi mehr tabiati, aql xatolarini yengib o‘tib, uni o‘z qilmishlariga iqror bo‘lishiga olib kelishiga umid qilib, qo‘yib yuboradi.
Dunyaning ortidan Sankt-Peterburgga kelgan, yaqinda vafot etgan rafiqasining o‘limida aybdor bo‘lgan Svidrigaylov Raskolnikov bilan uchrashadi va ularning “loyi bir joydan olingan”ini sezadi. Rodion singlisini xafa qilgan bu insondan qanchalik jirkanmasin, uning sodir etgan jinoyatlariga qaramay, hayotdan zavq olib yashash qobiliyatiga ega ekani Rodionning e’tiborini tortadi.
Lujin xasislik qilib, Dunyani onasi bilan birga joylashtirgan arzon xonalardan birida e’tiborga molik voqea sodir bo‘ladi. Lujinni Raskolnikov va Sonyaga tuhmat qilishda ayblashmoqda. Raskolnikov go‘yoki bechora onasi uni o‘qishi uchun fidokorona yig‘ib jo‘natgan pulni Sonyaga “xizmatlari” uchun bergan emish. Qarindoshlar yigitning pokligi va oliyjanobligiga ishonadi hamda Sonyaning taqdiriga hamdardlik bildiradi. Sharmandalarcha quvg‘in qilingan Lujin opasi va onasi oldida Raskolnikovni sharmanda qilish yo‘lini izlamoqda.
Raskolnikov bu orada yaqinlaridan yana begonasirash alomatini his qilib, Sonyaning oldiga keladi. Injildagi “zino qilma” amrini buzgan bu ayolni chidab bo‘lmas yolg‘izlikdan qutulish uchun najot deb biladi. Ammo Sonya yolg‘izlik alamini bilmas edi. U, suhbatdoshidan farqli o‘laroq, boshqalarni o‘zi uchun emas, o‘zini boshqalar (uydagi och opa-singillari) uchun qurbon qilgan edi. Yaqinlariga bo‘lgan sevgi va hamdardlik, Xudoning marhamatiga ishonish uni hech qachon tark etmadi. U hayotida ham mo‘jiza sodir bo‘lishiga umid qilib, Rodionga Iso tomonidan Lazar tiriltirilishi haqidagi Injil oyatlarini o‘qib beradi. Rodion esa “butun chumoli uyasi” ustidan hokimiyat o‘rnatish haqidagi “napoleoncha” g‘oyasi bilan qizni o‘ziga jalb qila olmaydi.
Foto: Google Photos
Fosh bo‘lish istagi va qo‘rquvidan qiynalgan Raskolnikov garovga qo‘ygan narsasi haqida qayg‘urayotganday yana Porfiriyning oldiga keladi. Jinoyatchilarning psixologiyasi haqidagi mavhum suhbat oxir-oqibat yigitni asabiy tushkunlikka olib keladi va u o‘zini tergovchiga deyarli topshiradi. Lekin uni kampirni o‘ldirishda ayblangan bo‘yoqchi Mikolka kutilmaganda jinoyatni tan olgani saqlab qoladi.
Marmeladovlarning xonasida xotirlash marosimi o‘tkaziladi; marosim davomida Katerina Ivanovna uy egasini haqorat qiladi. U bolalari bilan darhol chiqib ketishini aytadi. To‘satdan o‘sha uyda yashaydigan Lujin kelib qoladi va Sonyani yuz rubl pul o‘g‘irlashda ayblaydi. Qizning “aybi” isbotlanadi: pul peshbandining cho‘ntagidan topiladi. Sonya atrofidagi odamlar nazarida fohishadan tashqari endi o‘g‘ri ham bo‘lib ko‘rinadi. Ammo to‘satdan Lujinning o‘zi pulni Sonyaning cho‘ntagiga jimgina solib qo‘yganini ko‘rgan guvoh topiladi. Tuhmatchi sharmanda bo‘ladi va Raskolnikov Lujinning qilmishi sabablarini tinglovchilarga tushuntiradi: u Dunya oldida akasi va Sonyani kamsitib, kelinni o‘ziga qaytarishga umid qilmoqda edi.
Rodion va Sonya xonadonga boradi, u yerda yigit qizga kampir va Lizavetani o‘ldirganini aytib beradi. Qiz Rodionga aybni ixtiyoriy ravishda tan olish va mashaqqatli mehnat evaziga gunohlarini yuvishni taklif etadi. Biroq Raskolnikov vijdon va inson sevgisiga muhtoj bo‘lgan “qaltiroq jonzot”ga aylanganidan afsuslanadi. “Men hali kurashaman” deb, Sonyaning taklifiga ko‘nmaydi.
Bu orada Katerina Ivanovna bolalari bilan ko‘chada qolgan. U tomoqdan qon kelishi oqibatida vafot etadi. Shu yerda hozir bo‘lgan Svidrigaylov dafn marosimi uchun pul to‘lash hamda bolalar va Sonyani ta’minlash majburiyatini oladi.
Uyga qaytgan Raskolnikov u yerda Porfiriyni uchratadi, u yigitni aybini tan olishi kerakligiga ishontiradi: “axloqiy qonunning mutlaqligini inkor etuvchi ‘nazariya’ o‘z asirini hayotning yagona manbai bo‘lgan insoniyat yaratuvchisi Xudoni rad etish yo‘li bilan o‘limga mahkum qiladi”, deydi.
Ayni paytda, Raskolnikov jinoyatga iqror bo‘lishidan oldin oilasi va Sonya bilan xayrlashadi. U hanuzgacha “nazariya” to‘g‘riligiga ishonadi va o‘ziga nisbatan nafratga to‘lib boradi. Biroq Sonyaning qistovi bilan odamlar oldida tavba qilib, yer o‘padi.
Yakun. Raskolnikov Sibirda, qamoqxonada. Onasi qayg‘udan vafot etadi, Dunya Razumixinga turmushga chiqadi. Svidrigaylov esa Dunyaning unga nisbatan nafrati sabab o‘zini o‘ldiradi. Sonya Raskolnikovga yaqin joyga ko‘chib kelib joylashadi, qahramonning g‘amginligi va befarqligiga sabr bilan chidab, undan xabar olib turadi. Ajratish bu yerda ham davom etmoqda: oddiy xalq vakillari bo‘lgan mahkumlar uni “xudosiz” sifatida yomon ko‘radi. Sonyaga esa, aksincha, yumshoqlik va sevgi bilan munosabatda bo‘lishadi. Qamoqxonadagi kasalxonada bir marta Rodion qiyomatni eslatuvchi tush ko‘radi: odamlar ichida yashaydigan sirli qurtlar har bir odamni o‘zining haqligiga va boshqalarning haqiqatlariga murosasiz munosabatda bo‘lishga majbur qiladi. Nihoyat, unga aqlning mag‘rurligi nizo va o‘limga, qalbning kamtarligi esa sevgi va hayotning to‘liqligiga olib borishi ma’lum bo‘ladi. Unda Sonyaga nisbatan cheksiz sevgi uyg‘onadi. Raskolnikov “yangi hayotga tirilish” ostonasida Injilni qo‘liga oladi.
Tahlil
Psixologik sinov: jinoiy ong
Romanning eng muhim xususiyatlaridan biri qahramonlar psixologiyasining chuqurlashishidir. Bunda ichki dunyo ham tashqi dunyo kabi muhimdir. Qahramonlar tavsifi va ichki dialoglar inson psixologiyasiga nisbatan yangi yondashuvni ochib beradi. Hikoyadagi bosh qahramon – Sankt-Peterburgdagi kichkina xonadonda yashovchi sobiq talaba Rodion Romanovich Raskolnikov. U katta yutuqlarga erishaman deb o‘ylaydi, ammo ichki baxtsizlik imkoniyatlarini ishga solishiga xalaqit beradi.
Axloqiy savol tug‘iladi: nodon va jirkanch odamning o‘ldirilishi, agar maqsad ezgu bo‘lsa, axloqan qoralanishi mumkinmi? Raskolnikovning fikricha, barcha ustun odamlar maqsadiga erishish uchun qotillik qiladi, bu insoniyat uchun katta yutuqdir. O‘sha odamlardan biri ekaniga ishongan holda Raskolnikov kampirni (juda katta foizlar bilan qarz beradigan va mehribon singlisiga ham yomon munosabatda bo‘lgan shaxsni) o‘ldirish unga imkoniyatlarini ochib berish uchun vositalarni olishga imkon beradi deb hisoblaydi. Uning o‘ylashicha, bu noqonuniy bo‘lsa ham, axloqan qoralanmasligi kerak.
“Jinoyat va jazo” filmidan kadr
Raskolnikov qotillikni rejalashtirishga tayyorlanishidagi eng katta tashvishlaridan biri kelajakda unga yetkazilishi mumkin bo‘lgan psixologik ta’sirdir. Dostoyevskiy qahramonning psixologik tomonini favqulodda mohir usulda ko‘rsatadi, hatto sobiq talabaning qotilligini hamda undan keyin pushaymon bo‘lishini o‘zida paydo bo‘lgan kasallik deb biladi. Kampirni o‘ldirgandan so‘ng Raskolnikov nosog‘lom holatga kiradi. Romanni o‘qigan odam xuddi shu holatni boshidan kechiradi, o‘quvchi qotil boshidan kechiradigan son-sanoqsiz tafsilotlarga sho‘ng‘ib ketadi.
Jazosiz jinoyat bormi?
Romanning asosiy mavzularidan biri shundaki, jinoyatchi o‘zini jinoyat sodir qilish uchun ma’naviy asosga ega deb hisoblasa va dalillarni yashirishga qodir bo‘lsa, baribir jazosini oladimi? Raskolnikov sodir etgan jinoyati uchun o‘zini aybdor his qilmasa-da, jamiyat unga ma’naviy bosim o‘tkazmoqda. Qotillikdan keyin singlisi va onasining Sankt-Peterburgda bo‘lishi markaziy qahramonni haddan tashqari bezovta qiladi.
Uning oilasidagi ayollar juda dindor va u ularni juda yaxshi ko‘radi. Ularning jinoyatni bilishlari ehtimoli Raskolnikov uchun doimiy tashvishdir. Dostoyevskiy shuni ko‘rsatadiki, axloq shaxsning absolyut o‘ziga xos narsasi bo‘lsa ham, u insoniy munosabatlarning eng samimiy doiralariga ham ta’sir ko‘rsatishga qodir. Sevimli insonning ko‘nglini og‘ritib qo‘yish ehtimoli – qaror qabul qilishda dovga tikilgan narsa.
Yana bir muhim jihat shundaki, Raskolnikov qotillik uchun o‘zini aybdor his qilmasini ta’kidlaydi, shuning uchun qamoqda bo‘lsa ham jazodan qochishga harakat qiladi. Biroq uning xatti-harakatlari va bezovtalanishi buning aksini bildiradi. Oxir-oqibat Raskolnikov jinoyat sodir etilganidan keyin birinchi soniyadan boshlab o‘ziga jazo talab qilayotganday tuyuladi. U o‘g‘irlangan mulkdan foydalanmaydi va telba holatiga tushib qoladi. Hakam oldiga kelganda g‘azabi va provokatsiyalari unga xiyonat qiladi. Bu o‘quvchini Raskolnikovning chinakam istagi kashf etilib, jazolanishi kerakligi haqida o‘ylantiradi.
Ichki nizolarga qo‘shimcha ravishda, ko‘plab ikkinchi darajali personajlar qahramon va muallif tomonidan berilgan savollarni chuqurlashtirishga yordam beradi. Oilasi, do‘sti Razumixin va Sonya Marmeladova bilan birgalikda bosh qahramonni qo‘llab-quvvatlaydi. Hikoyadagi hamma narsa murakkab bo‘lgani uchun bu personajlar turli jihatlarni o‘z ichiga oladi va asosiy qahramonni ruhiy jihatdan azoblash uchun javobgar bo‘ladi. Yana bir asos politsiya tergovi uchun mas’ul bo‘lgan Porfiriy va Zamyotov tomonidan hosil qilinadi. Porfiriy Raskolnikovga bir necha bor duch keladi, lekin u gumondor ekanini oshkor qilmaydi. Psixologik zo‘riqish ikki personajning dialog ichiga oladi, oxir-oqibat Porfiriy bosh qahramonni norasmiy ravishda ayblaydi.
Raskolnikovning singlisiga boy da’vogarlar: Pyotr Petrovich Lujin va Arkadiy Ivanovich Svidrigaylov asarda qahramonning ichki olamini ochib beruvchi yana ikkita belgidir. Har biri o‘z yo‘lida yosh ayolni bo‘ysundirishga harakat qiladi. Bu personajlar qaysidir ma’noda singlisini himoya qiladigan sobiq talaba bilan to‘qnashadi. Barcha personajlar Raskolnikovga biron-bir tarzda bog‘liq bo‘lsa ham, ular bosh qahramon tarixining hikoyadagi qissaviy vazifani bajarish uchungina mavjud emas, balki insoniy munosabatlarga ham, romanning o‘ziga ham chuqurroq kirib borishimizga imkon beruvchi detallardir. Har bir personaj, markaziy hikoyadan qat’iy nazar, o‘z o‘rniga ega. Dostoyevskiy qahramonlari tomonidan yaratilgan jismoniy va axloqiy tavsif ular atrofida kichik olam yaratishga yordam beradi. Ko‘pgina suhbatlar ajablantiradi, personajlar mustaqil harakat qiladi va ulardan o‘quvchi kutgan narsani olmaydi.
Bularning barchasi Dostoyevskiyning romanini badiiy adabiyotning eng yaxshi asarlaridan biriga aylantiradi. Kitobning falsafiy mazmuni voqeaga yanada ko‘proq qiymat qo‘shadi, bu esa o‘z-o‘zidan juda ajablanarli. Shunday qilib, roman jamiyatga katta savollarni yetkazish vositasidir. Dostoyevskiy bunga puxta hikoya qilish qobiliyati tufayli erishadi. Aynan shu orqali qahramonlar shu qadar jonli va mustaqil ravishda o‘zaro bog‘lanib, hikoyani ravon va o‘quvchini o‘ziga jalb qiladigan holatda namoyish etadi. Shunday qilib, yaxshi tuzilishga ega bo‘lgan holda, Jinoyat va jazo roman-essega aylanadi.
Fyodor Dostoyevskiy: realizm va ekzistetsializm
Fyodor Dostoyevskiyning hikoyasi ssenariy, vaziyat va personajlarning tavsifida batafsil ma’lumotga ega. Ushbu tavsif muallifning romanlariga haqiqiy ohang beradi. Dostoyevskiy romanlarida hikoyalarga ko‘proq realizm berishga yordam beradigan turli shaxsiy tajribalardan foydalanadi, bu esa asarga yarim avtobiografik ranglar beradi. Darhaqiqat, yozuvchi podshohga qarshi fitna uyushtirganlikda ayblanib, 1849-yilda qamoqqa olingan. U Sibirga surgun qilingan va keyin hozirgi Qozog‘istonga yuborilgan, u yerda besh yil yashagan. Bu davrda u qotillar va boshqa jinoyatchilar bilan muloqotda bo‘lgan. Uning majburiy mehnat va boshqa mahbuslar bilan aloqalar sohasidagi tajribasi “Jinoyat va jazo” romaniga asos bo‘ldi.
Foto: Google Photos
Dostoyevskiy asaridagi qahramonlarning ichki dialoglari va o‘z-o‘zini tahlil qilishi unga ekzistetsialistik xarakter beradi. Ichki hayot to‘liq ta’sir ko‘rsatadigan ushbu qissaviy shakl XX asr boshlarida deyarli barcha buyuk yozuvchilar tomonidan qabul qilingan. Dostoyevskiy bu janrda kashshof bo‘lgan. “Jinoyat va jazo” asari, asar syujeti yaratilishida qahramonlarning o‘z-o‘zini tahlil qilishi ishlatilishining ajoyib namunasidir.
Xulosa
Fyodor Dostoyevskiy psixologik jihatdan qiyin, falsafiy jihatdan yetuk roman yaratdi, unda, boshqa detektivlardan farqli o‘laroq, boshlanishdanoq jinoyat va jinoyatchi aniq, qolgan hamma narsa – jazo. Jazo rasmiy emas (qahramon unga faqat asar so‘ngida keladi), ruhiy. Rodion Raskolnikov, bosh qahramon – mehribon qalbga ega inson. U oxirgi pulini, agar kerak bo‘lsa, notanish odamga berishga tayyor. Biroq bu yorqin odam dahshatli ishga – qotillikka qo‘l urdi. Avvaliga u aybini tan olmaydi, go‘yo nima uchun bunday jinoyat sodir etganini bilmaydi. Ammo oxir-oqibat u kampir “bitmi yoki odam” ekanini tushunish uchun buni qilganini tan oladi. Oddiy qilib aytganda, u qotillikdan olti oy oldin yozgan jinoyat to‘g‘risidagi nazariyasini sinab ko‘rish va isbotlashni xohladi.
Takrorlayman, roman juda qiyin, lekin bunga e’tibor berish va undan o‘zingiz uchun foydali narsalarni olish kerak. Fyodor Dostoyevskiy har bir qahramon ichki dunyosining tom ma’noda avra-astarini ag‘darib, hatto bilimli aqlning ham qarama-qarshiliklarini ochib beradi. Fikrlash soddaligi har doim ham ishonuvchanlikni anglatmasligini, insondagi yaxshi tabiat unda yomonlik yo‘qligining belgisi emasligini ko‘rsatib beradi.
Har doim dolzarb bo‘lib qoladigan muammo insonning ichki kurashidir. Kimdir uchun u umr bo‘yi davom etishi mumkin, kimdir kutilmagan tarzda “davo” topadi. His-tuyg‘ular, fikr kuchi, hissiyotlar, ruhiy iztirob, ongning mo‘rtligi – bu kitobning mazmuni. Mutolaa jarayonida zo‘riqish va hayajonlanish boshidan oxirigacha sizga hamroh bo‘ladi.
Iqtiboslar
U aqlli odam, lekin aqlli harakat qilish uchun faqatgina aqlning o‘zi yetarli emas;
Haqiqatan ham buyuk odamlar dunyoda buyuk qayg‘ularni his qilishi kerak;
Azob va ko‘z yoshi – axir bu ham hayot;
Yolg‘on – butun organizmlar ichida yagona insongagina xos imtiyozdir;
O‘tish xavfli bo‘lgan har bir narsada o‘ziga xos chegara mavjud; bir marta kesib o‘tilgan bo‘lsa, orqaga qaytish mumkin emas.
Qiziqarli faktlar
– Dostoyevskiy roman iqror sifatida o‘qilishini istagan. Ammo keyin u bosh qahramon psixikasining jirkanch ko‘chalariga chuqurroq kirib borish uchun hikoyachi “ovozi”ga o‘tishga qaror qilgan;
– Roman asosida dunyo bo‘yicha 25 dan ortiq film suratga olingan;
– Dostoyevskiyning dastlabki loyihalaridan biriga ko‘ra, Raskolnikov roman oxirida joniga qasd qilishi mumkin edi. Biroq oxirgi talqinda Rodion Raskolnikov tirik qoladi va og‘ir mehnatga hukm etiladi;
– “G‘arb vijdoni” Alber Kamyu o‘zini Fyodor Dostoyevskiyning shogirdi deb hisoblagan va uning kitoblari “biz bilgan, lekin tan olishdan bosh tortadigan narsalargni o‘rgatadi” degan edi.
Muallif fikri tahririyat nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.
Jinoyat-protsessual kodeksi (Hindiston) – Code of Criminal Procedure (India)
The Jinoyat-protsessual kodeksi odatda chaqiriladi Jinoyat-protsessual kodeksi (CrPC) to’g’risidagi asosiy qonunchilik hisoblanadi protsedura ma’muriyati uchun mazmunli jinoyat qonuni Hindistonda. [1] U 1973 yilda qabul qilingan va 1974 yil 1 aprelda kuchga kirgan. [2] Bu tergov qilish uchun texnika bilan ta’minlaydi jinoyat, gumon qilingan jinoyatchilarni ushlash, yig’ish dalil, ayblanuvchining aybini yoki aybsizligini aniqlash va aybdorning jazosini belgilash. Shuningdek, u jamoat bezovtaligi, huquqbuzarliklarning oldini olish va ularni saqlash bilan shug’ullanadi xotin, bola va ota-onalar.
Hozirgi vaqtda akt 484 qismdan iborat, [3] 2 ta jadval va 56 ta shakl. Bo’limlar 37 bobga bo’lingan.
Mundarija
- 1 Tarix
- 2 Kodeks bo’yicha huquqbuzarliklarning tasnifi
- 2.1 Tanib bo’ladigan va tushunib bo’lmaydigan huquqbuzarliklar
- 2.2 Chaqiruv ishi va sud ishi
- 8.1 Qisqartirilgan shakldagi hukmlar
- 8.2 Kompensatsiya va xarajatlar
- 8.3 Sudlanganlikdan keyin chiqarilgan buyruqlar
Tarix
O’rta asrlarda Hindistonda, musulmonlar tomonidan belgilab qo’yilgan qonundan keyin, Muhammadning jinoyat qonuni keng tarqaldi. Angliya hukmdorlari 1773 yildagi tartibga solish to’g’risidagi qonunni qabul qildilar, unga ko’ra Kalkuttada, so’ngra Madras va Bombeyda Oliy sud tashkil etildi. Oliy sud Buyuk Britaniyaning protsessual qonunchiligini Crown sub’ektlarining ishlarini hal qilishda qo’llashi kerak edi.
Keyin 1857 yilgi qo’zg’olon, toj Hindistondagi boshqaruvni o’z zimmasiga oldi. Buyuk Britaniya parlamenti tomonidan 1861 yil Jinoyat-protsessual kodeksi qabul qilindi. CrPC birinchi marta 1882 yilda yaratilgan va keyin 1898 yilda o’zgartirilgan, keyin 1973 yilda 41-chi qonun komissiyasining hisobotiga ko’ra.
Kodeks bo’yicha huquqbuzarliklarning tasnifi
Tanib bo’ladigan va tushunib bo’lmaydigan huquqbuzarliklar
Asosiy maqola: Taniqli huquqbuzarlik
Aniqlanadigan huquqbuzarliklar – bular huquqbuzarliklar buning uchun politsiya xodimi sud buyrug’isiz hibsga olinishi mumkin kafolat kodning birinchi jadvaliga muvofiq. Tanish bo’lmagan holatlar uchun politsiya xodimi faqat order bilan tegishli vakolat berilganidan keyin hibsga olinishi mumkin. Tanib bo’lmaydigan jinoyatlar, odatda, tanib bo’ladigan jinoyatlarga nisbatan unchalik og’ir bo’lmagan jinoyatlardir. 154 Cr.P.C-bo’limiga binoan ma’lum bo’lgan huquqbuzarliklar, 155-bo’limga binoan tanib bo’lmaydigan huquqbuzarliklar. Magistratura tanib bo’lmaydigan huquqbuzarliklar uchun 190 Cr.P.C. bo’limiga binoan bilim olishga vakolat berdi. 156-moddaning 3-qismiga binoan, Magistratura politsiyani ishni ro’yxatdan o’tkazishga, xuddi shu ishni tergov qilishga va topshirishga yo’naltirishga vakolatli. challan / bekor qilish to’g’risida hisobot. (2003 P.Cr.L.J.1282)
- Bu politsiyachiga berilgan ma’lumot.
- Ma’lumot huquqbuzarlik bilan bog’liq bo’lishi kerak.
- Bu birinchi navbatda huquqbuzarlik to’g’risidagi ma’lumot.
- Tergov FIRni qayd etgandan so’ng darhol boshlanadi.
- Axborot og’zaki yoki yozma ravishda berilishi mumkin (Hatto tegishli telefon ma’lumoti ham FIRga aylanish uchun etarli).
- FIR nusxasi darhol ma’lumot beruvchiga bepul beriladi.
Chaqiruv ishi va sud ishi
Kodeksning 204-moddasiga binoan, sudya huquqbuzarlikni bilgan holda sudlanuvchining ishtiroki uchun chaqiruv berishi kerak. Agar ish sud orderi bo’lib tuyulsa, u o’z xohishiga ko’ra order yoki chaqiruv berishi mumkin. Kodeksning 2-qismi (w) qismida chaqiruv ishi jinoyat bilan bog’liq ish sifatida belgilanadi, ammo u order emas. ish. Kodeksning 2-qismi (x) qismida sud-tergov, o’lim, umrbod ozodlikdan mahrum qilish yoki ikki yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadigan jinoyat bilan bog’liq ish sifatida ta’rif berilgan.
Hududiy miqyosi, ko’lami va qo’llanilishi
Jinoyat-protsessual kodeksi butun Hindistonda qo’llaniladi. The Parlamentning Jammu va Kashmirga nisbatan qonun chiqarish vakolatining 370-moddasi bilan cheklangan Hindiston konstitutsiyasi. Ammo endi parlament Jammu va Kashmirdan 370-moddasini bekor qildi. Shunday qilib CrPC butun Hindiston uchun amal qiladi
Ushbu Kodeksning VIII, X va XI boblariga taalluqli qoidalardan tashqari qoidalari qo’llanilmasa,
(a) Nagaland shtatiga, b) qabila hududlariga;
Shu bilan birga, tegishli davlat hukumati xabar berish orqali ushbu sohalarda ushbu qoidalarning birortasini yoki barchasini qo’llashi mumkin. Bundan tashqari, Hindiston Oliy sudi shuningdek, ushbu sohalarda ham hokimiyat ushbu qoidalarning mohiyati bilan boshqarilishi to’g’risida qaror chiqardi [4]
Organlar Kodeks asosida ishlaydi
- Hindiston Oliy sudi
- Oliy sudlar
- Tuman va sessiya sudyasi va qo’shimcha tuman sudyalari
- Sud Magistratlari
- Ijro etuvchi sudyalar
- Politsiya
- Davlat prokurorlari
- Mudofaa bo’yicha maslahatchilar
- Tuzatish xizmatining xodimlari
Magistratlar chiqarishi mumkin bo’lgan jumlalar
- A sudi Bosh sud magistrasi o’lim yoki umrbod ozodlikdan mahrum qilish yoki etti yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosidan tashqari, qonun bilan tasdiqlangan har qanday hukmni chiqarishi mumkin.
- The Birinchi darajali sud magistr sudlari uch yildan ko’p bo’lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish yoki o’n ming so’mdan oshmagan jarima (besh ming so’m 2005 y. 25-moddasiga binoan) yoki ikkalasiga ham ozodlikdan mahrum qilish jazosini berishi mumkin.
- The Ikkinchi toifadagi sud magistrlari sudlari bir yildan ko’p bo’lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish yoki besh ming so’mdan oshmagan jarimaga (2005 yil 25-moddasiga binoan ming so’m) yoki ikkalasiga ham hukm qilinishi mumkin.
- A sudi Bosh Metropolitan Magistrati a sudining vakolatiga ega Bosh sud magistrasi va sud a Metropolitan Magistrat, ning vakolatiga ega bo’lishi kerak Birinchi darajali sud magistr sudlari
Garov
“Atamasining ta’rifi yo’qgarov puli “mavjud” va “mavjud emas” atamalari aniqlangan bo’lsa-da, kod ostida. [5] Biroq, u Qora qonunchilik leksikonida ayblanuvchining sudga yoki tergovga qadar ozod etilishi uchun tashqi ko’rinishining xavfsizligi sifatida belgilangan. [6]
Birinchi jadval [7] Kodeksda belgilangan jinoyatlarni tasniflaydi Hindiston Jinoyat kodeksi. Huquqbuzarlik mavjudmi yoki mavjud emasligini belgilashdan tashqari, u sudning ushbu huquqbuzarlikni ko’rib chiqish huquqiga egaligini yoki tanib bo’lmaydiganligini, shuningdek ushbu jinoyat uchun tayinlanishi mumkin bo’lgan yoki berilishi mumkin bo’lgan jazoning eng kam va maksimal miqdorini belgilaydi. jinoyat.
The Hindiston Oliy sudi jamiyatda ayrim jinoyatlar sonining ko’payib borayotgan xavf-xatarini oldini olish uchun vaqti-vaqti bilan maxsus ko’rsatmalar bo’yicha noaniq yoki aksincha, ba’zi mavjud jinoyatlarni sodir etishi mumkin va qilgan. [8] Shtat hukumati muayyan huquqbuzarliklarni o’z davlatlarida mavjud yoki mavjud bo’lmagan holatlarda qilish huquqiga ega. [9]
Xulosa sinovlari
Kodeksning 260-moddasi 1-qismida har qanday bosh sud magistrati, har qanday metropoliten sudyasi yoki sud magistrati birinchi toifasi tomonidan sud tomonidan ko’rib chiqilishi mumkin bo’lgan ba’zi huquqbuzarliklar sanab o’tilgan. Birinchi bo’lim sudyasi birinchi navbatda ushbu bo’limga binoan ishlarni ko’rib chiqishdan oldin tegishli Oliy sud tomonidan vakolat berilishi kerak.
Ushbu bo’limga binoan sud tartibida sud qilinishi mumkin bo’lgan huquqbuzarliklar:
- Javob berilmaydigan huquqbuzarliklar o’lim, umrbod qamoq, yoki ikki yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish.
- Hindiston Jinoyat kodeksining 379, 380 va 381-bo’limlari bo’yicha o’g’irlik, agar o’g’irlangan mol-mulkning qiymati quyida ko’rsatilgan bo’lsa ₹ 2,000.
- Jinoyat kodeksining 411-moddasiga binoan o’g’irlangan mol-mulkni olish yoki saqlash ₹ 2,000.
- Jinoyat kodeksining 414-moddasiga binoan o’g’irlangan mol-mulkni yashirishda yoki yo’q qilishga yordam berish, o’g’irlangan mol-mulkning qiymati quyida ko’rsatilgan ₹ 2,000.
- Kechasi uyni buzish (Hindiston Jinoyat kodeksining 454-bo’limi) va uyni buzish (Jinoyat kodeksining 456-qismi) yashiringan.
- Jinoyat kodeksining 504-moddasiga binoan tinchlikni buzish va jinoiy tahdidni qo’zg’atish maqsadida haqorat qilish.
- Yuqorida aytib o’tilgan huquqbuzarliklarning birortasini saqlash.
- Yuqorida aytib o’tilgan huquqbuzarliklarning birortasini qilishga urinish.
- Shikoyat qilinishi mumkin bo’lgan huquqbuzarliklar, 1871 yil, Qoramol Trepass to’g’risidagi qonunning 20-bo’limiga binoan.
Yuqoridagilardan tashqari, Ikkinchi Sinf Magistrati, agar Oliy sud tomonidan vakolat berilgan bo’lsa, jarima bilan jazolanadigan yoki olti oydan oshmagan qamoq jazosi bilan jazolanadigan jinoyatni yoki bunday huquqbuzarlikni qo’lga kiritishga yoki uni sodir etishga urinishga qodir. ) ushbu 21-bobga binoan sudlanganlik holatida uch oydan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qilish to’g’risidagi hukm chiqarilmaydi.
Sud vakili tomonidan vakolat berilmagan holda sud tomonidan o’tkazilgan sud majlisi bekor hisoblanadi. Ushbu nomdan qilingan maxsus qoidalar hisobga olingan holda, chaqiruv qog’ozi tartibiga rioya qilinishi kerak. Qisqa muddatli sud tartibida berilishi mumkin bo’lgan eng yuqori jazo jarima bilan yoki unsiz uch oyni tashkil etadi.
Magistrat agar ishni qisqacha ko’rib chiqishni nomaqbul deb topsa, odatiy sud foydasiga qisqartirilgan sud jarayonidan voz kechishi mumkin. Hukm qisqartirilgan shaklda chiqarilishi kerak.
Hukm
Sud hukmi – sudning ayblanuvchining aybiga yoki aybsizligiga oid yakuniy asosli qarori. Agar ayblanuvchi aybdor deb topilsa, sud qarorida ayblanuvchidan jazo yoki davolanishni talab qiladigan buyruq ham bo’lishi kerak.
Har bir sud davlat hukumati tomonidan belgilab qo’yilgan qarorni ushbu sud tilida chiqarishi shart. U ayb yoki aybsizlikni aniqlashga olib keladigan fikrlarni o’z ichiga olishi kerak. Odatda u faktlar bilan boshlanadi va dalillarni sinchkovlik bilan tahlil qilishni ko’rsatishi kerak. Shuningdek, u jinoyat kodeksida yoki boshqa qonunlarda nazarda tutilgan huquqbuzarlik hamda jazo tayinlangan jazoni ko’rsatishi kerak. Agar oqlangan bo’lsa, ayblanuvchi shu qadar oqlangan jinoyat ayblanuvchiga ozodlik to’g’risida ko’rsatma bilan birga ko’rsatilishi kerak.
Qisqartirilgan shakldagi hukmlar
Kodeksning 355-bo’limiga binoan, Metropoliten Magistrat sud qarorlarini qisqartirilgan shaklda chiqarishi mumkin va quyidagilarni o’z ichiga olishi kerak:
- Ishning tartib raqami
- Huquqbuzarlik sodir etilgan sana
- Shikoyat qiluvchining ismi (agar mavjud bo’lsa)
- Ayblanuvchining ismi, uning ota-onasi va yashash joyi
- Huquqbuzarlik shikoyat qilingan (yoki holat bo’yicha isbotlangan)
- Ayblanuvchi va uni tekshirish (agar mavjud bo’lsa)
- Yakuniy buyurtma
- Buyurtma sanasi
- Agar apellyatsiya shikoyati oxirgi buyruqdan kelib chiqqan bo’lsa, qarorning sabablarini qisqacha bayon qiling.
Kompensatsiya va xarajatlar
Fuqarolik ishlari bo’yicha sudning funktsiyalari jinoiy ishlar bo’yicha sud tomonidan 357, 358 va 359-bo’limlarga binoan bajarilishi mumkin. Bu jabrlanuvchini adolatli, tezkor va arzonroq qoplash uchun qilingan. [ iqtibos kerak ] Sud jinoyatchidan jarima undirish vakolatiga ega. Bunday jarima to’la yoki qisman 2009 yilgi tuzatishga binoan jabrlanuvchiga tovon puli to’lash maqsadida ishlatilishi mumkin. Jabrlanuvchiga tovon puli to’g’risida yangi 357A bo’lim kiritildi. Bundan tashqari, 2013 yilda JKning 364A yoki 376D qismida belgilangan jarimaga qo’shimcha ravishda, shuningdek jabrlanuvchiga tovon puli to’lash uchun ikkita yangi bo’lim, ya’ni 357B va 357C qismlar qo’shildi (2 (bo’lim) da)). tegishlicha jabrlanuvchi.
Sudlanganlikdan keyin chiqarilgan buyruqlar
Huquqbuzarning yoshiga, fe’l-atvori va oldingi holatlariga va huquqbuzarlik sodir etilgan holatlarga kelsak, agar ayblanuvchini aybdor deb topgan sud jinoyatchini ozod qilishni maqsadga muvofiq deb hisoblasa, u buni yaxshi xulq-atvori bo’yicha shartli ravishda yoki belgilangan muddatdan keyin amalga oshirishi mumkin. nasihat. Ushbu qoida Kodeksning 360-qismida joylashgan.
Shunday qilib, sud huquqbuzarni kafillik bilan yoki kafil holda zayomga qo’yilishi bilan ozod qilinishini tayinlashi mumkin. Bundan tashqari, huquqbuzar tinchlikni saqlashi va o’zini yaxshi tutishi, shuningdek sud qaroriga binoan shu muddat ichida chaqirilganda sud oldida bo’lishi talab qilinadi. Ushbu muddat uch yildan oshmasligi kerak. Quyidagi shartlarni bajarish kerak:
- Huquqbuzarga nisbatan ilgari sudlanganligi yo’q.
- Agar sudlangan shaxs har qanday yoshdagi ayol yoki yigirma bir yoshga to’lmagan erkak bo’lsa, sodir etilgan huquqbuzarlik umrbod qamoq yoki o’lim jazosi bilan jazolanmaydi.
- Agar shaxs yigirma bir yoshdan oshgan erkak bo’lsa, u sodir etgan jinoyati uchun jarimaga tortiladi.
Shu bilan bir qatorda, quyidagi shartlar bajarilgan taqdirda, huquqbuzar tegishli ogohlantirishdan so’ng ozod qilinishi mumkin:
- Huquqbuzarga nisbatan ilgari sudlanganligi yo’q.
- Ayblanuvchi aybdor deb topilgan jinoyat quyidagilardan iborat:
- O’g’irlik,
- Binoda o’g’irlik,
- Vijdonan o’zlashtirish,
- Hindiston Jinoyat kodeksida nazarda tutilgan har qanday huquqbuzarlik, ikki yildan ko’p bo’lmagan qamoq jazosi bilan,
- Har qanday huquqbuzarlik faqat jarima bilan jazolanadi.
Hech qanday Ikkinchi toifadagi sudyalar huquqbuzarni bunday huquqqa ega bo’lmasdan ozod qila olmaydi. U ishni ko’rib chiqish uchun sudyaga topshirishi mumkin.
361-bo’lim sudning huquqbuzarligini qisqartiradi, jinoyatchi uchun 360-bo’lim qoidalari va shunga o’xshash qoidalarni hisobga olmagan holda jinoyatchini probatsiya qilish to’g’risidagi qonunda yoki boshqa jinoyatchilarni davolash, o’qitish va reabilitatsiya qilish uchun boshqa qonunlarda. [ iqtibos kerak ] Buning uchun bunday qoidalar qo’llanilganda, sud huquqbuzarga xuddi shu foyda keltirmaslik sababini yozma ravishda yozib qo’yishi kerak.
30-bo’lim Magistrat sudiga berilgan muddat davomida qo’shimcha muddatlarga ozodlikdan mahrum qilish to’g’risida qaror chiqarish huquqini beradi.
Shikoyat qilish
Kodeks va Hindiston konstitutsiyasi birgalikda apellyatsiya sudining bir nechta turlarini taqdim etish. [ iqtibos kerak ] Dastlabki jinoiy yurisdiktsiyani amalga oshiruvchi Oliy sud tomonidan sudlangan shaxs Oliy sudga shikoyat qilishi mumkin. [10] Agar Oliy sud apellyatsiya shikoyati bilan oqlash to’g’risidagi qarorni bekor qilsa va uni o’limga va o’n yil va undan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum etishga hukm qilgan bo’lsa, ayblanuvchi Oliy sudga shikoyat qilishi mumkin. [11] Konstitutsiya, agar Oliy sud ish Konstitutsiyani talqin qilish bo’yicha qonunning muhim masalalarini o’z ichiga olganligini tasdiqlasa, Oliy sudning ko’rsatmasiga qarshi Oliy sudga shikoyat berishini belgilaydi. [12]
Mayda ishlardan kelib chiqadigan hukmlar va buyruqlar jumla boshqa jumlalar bilan birlashtirilmasa, shikoyat qilinmaydi. [13] Ayblanuvchi aybini tan olganida va Oliy sud tomonidan bunday da’vo bilan sudlanganida apellyatsiya shikoyati bo’lishi mumkin emas. Agar aybdor deb topilgan sud hukmi Sessiya sudi, Metropoliten sudyasi yoki Birinchi yoki Ikkinchi toifadagi sudyasi tomonidan chiqarilgan bo’lsa, apellyatsiya shikoyati paytida hukmning qonuniyligigina shubha ostiga qo’yilishi mumkin. [14]
O’zgartirishlar
Kodeksga bir necha bor o’zgartirishlar kiritilgan. [15]
S. Yo’q. O’zgartirishlar to’g’risidagi qonunchilikning qisqa sarlavhasi Yo’q Yil 1 Bekor qilish va o’zgartirish to’g’risidagi qonun, 1974 yil 56 1974 2 Jinoyat-protsessual kodeksi (o’zgartirish), 1978 yil 45 1978 3 Jinoyat-protsessual kodeksi (o’zgartirish), 1980 yil 63 1980 4 Jinoyat qonuni (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 1983 y 43 1983 5 Jinoyat qonuni (Ikkinchi o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 1983 y 46 1983 6 Jinoyat-protsessual kodeksi (o’zgartirish), 1988 yil 32 1988 7 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirishlar), 1990 yil 10 1990 8 Jinoyat-protsessual kodeksi (o’zgartirish), 1991 y 43 1991 9 Jinoyat-protsessual kodeksi (o’zgartirish), 1993 y 40 1993 10 Jinoyat qonuni (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 1993 y 42 1993 11 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirish), 2001 yil 50 2001 12 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirish), 2005 yil 25 2005 13 Jinoyat qonuni (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2005 yil 2 2006 14 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirish) O’zgartirishlar to’g’risidagi qonun, 2006 y 25 2006 15 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirish), 2008 yil 5 2009 16 Jinoyat-protsessual kodeksi (O’zgartirish), 2010 yil 41 2010 17 The Jinoyat qonuni (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2013 y 13 2013 18 Lokpal va Lokayuktas qonuni, 2013 yil 1 2014 Shuningdek qarang
- Jinoyat
- Jinoyat protsessi
- Jinoyat qonuni
- Moddiy huquq
- Hindiston Jinoyat kodeksi
- Fuqarolik protsessual kodeksi, 1908 yil
Adabiyotlar
- ^ Bharti, Dalbir (2005). Konstitutsiya va jinoiy adolatni boshqarish. APH nashriyoti. p. 320.
- ^ Menon, N. R. Madxava; Banerjea, D; G’arbiy Bengal yuridik fanlari milliy universiteti (2005). Jinoyat sudi Hindiston seriyasi: pts. 1-2. Chandigarh. Ittifoqdosh noshirlar. p. 229.
- ^“CrPC-dagi barcha bo’limlar”. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 12 yanvarda . Olingan 11 yanvar 2018 .
- ^Mowu va Suptd., Maxsus qamoqxona, 1972 SCC (Cri) 184, 189: (1971) 3 SCC 936
- ^ Moti Ram Madhya-Pradesh shtatiga qarshi, (1978) 4 SCC 47: 1978 SCC (Cri) 485, 488
- ^ Blek qonuni leksikoni, 4-chi Edn., P. 177
- ^“CrPC ning birinchi jadvali”. Arxivlandi asl nusxasidan 2014 yil 11 sentyabrda . Olingan 11 yanvar 2018 .
- ^“Kislota hujumlarini yaroqsiz holga keltiring”. Indian Express. 2013 yil 19-iyul. Arxivlandi asl nusxasidan 2014 yil 16 sentyabrda . Olingan 11 yanvar 2018 .
- ^“Jinoyat qonunchiligini o’zgartirish to’g’risidagi qonun 1932 yil”. Arxivlandi asl nusxasidan 2014 yil 16 sentyabrda . Olingan 11 yanvar 2018 .
- ^ 374-bo’lim (1)
- ^ 379-bo’lim
- ^ Hindiston Konstitutsiyasining 132-moddasi 1-qismi
- ^ 376-bo’lim
- ^ 375-bo’lim
- ^Jinoyat-protsessual kodeksi, 1973 yil. Joriy nashrlar. 2015 yil 11-may. LX . Olingan 8 iyun 2015 .
Tashqi havolalar
- 1973 yil Jinoyat-protsessual kodeksi [Jinoyat kodeksi] Davlat tuzatishlari bilan [hind va ingliz tili]
- “Jinoiy protsedura kodeksi, 1973 yil”. delhidistrictcourts.nic.in. Arxivlandi asl nusxasi 2013 yil 25-noyabrda . Olingan 9 mart 2015 .
- Jinoyat-protsessual kodeksi, 1973 yil
- Jinoyat-protsessual kodeksi, 1973 yil CrPC (Hindiston)
- Cr.P.C (mobil aloqada)
- Arguido
- Hibsga olish
- Hibsga olishga order
- Rozilik izlash
- Mavjud holat
- Taqillating va e’lon qiling
- Miranda ogohlantirishi
- Baxtli to’xtash
- Mumkin sabab
- Qidiruv va musodara
- Shaxslarni qidirish
- Qidiruv buyurtmasi
- Gumonlanuvchi
- Terri to’xtaydi
- Oqilona shubha
- Axloq tuzatish
- Jim bo’lish huquqi
- Qonun portali
- Qarama-qarshi tizim
- Garov
- Ta’mirlash to’g’risidagi qonun loyihasi
- Jinoiy yurisdiktsiya
- Kechiktirilgan prokuratura shartnomasi
- Ex post facto qonun
- Ekstraditsiya
- Katta hakamlar hay’ati
- Habeas korpusi
- Ayblov xulosasi
- Inkvizitorlik tizimi
- Nolle prozeksi
- Oldindan bilish
- Dastlabki tinglash
- Da’vo muddati
- Jinoiy himoya
- Jinoyat qonuni
- Dalillar
- Qonuniy suiiste’mol qilish
- Qishloq xo’jaligi qonuni
- Aviatsiya qonuni
- Amnistiya to’g’risidagi qonun
- Bank huquqi
- Bankrotlik
- Tijorat huquqi
- Raqobat to’g’risidagi qonun
- Qonunlarning ziddiyati
- Qurilish qonuni
- Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish
- Korporativ huquq
- Cyberlaw
- Saylov to’g’risidagi qonun
- Energiya qonuni
- Ko’ngil ochish qonuni
- Ekologik huquq
- Oila qonuni
- Moliyaviy huquq
- Moliyaviy tartibga solish
- Sog’liqni saqlash to’g’risidagi qonun
- Yuridik kasb tarixi
- Amerika yuridik kasbi tarixi
- Immigratsiya qonuni
- Intellektual mulk
- Xalqaro jinoyat huquqi
- Xalqaro inson huquqlari
- Xalqaro qullik to’g’risidagi qonunlar
- Yurimetriya
- Mehnat
- Urush qonuni
- Huquqiy arxeologiya
- Huquqiy fantastika
- Dengiz huquqi
- Ommaviy axborot vositalari to’g’risidagi qonun
- Harbiy huquq
- Sinov muddati
- Mulk
- Vasiyat va vasiyat
- Shartnoma nazariyasi
- Tanqidiy huquqiy tadqiqotlar
- Qiyosiy qonun
- Feminist
- Kanon huquqining asosiy nazariyasi
- Huquq va iqtisodiyot
- Huquqiy formalizm
- Tarix
- Xalqaro huquqiy nazariya
- Qonuniylik printsipi
- Qonun ustuvorligi
- Sotsiologiya
- Hindiston konstitutsiyasi (tuzatishlar )
- Hindiston Jinoyat kodeksi
- Jinoyat-protsessual kodeksi
- Fuqarolik protsessual kodeksi
- Parlament aktlari
- Farmon
- Ko’chmas mulk (tartibga solish va rivojlantirish) to’g’risidagi qonun, 2016 yil
- Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- Muhim tovarlar to’g’risidagi qonun
- Muhim xizmatlarga texnik xizmat ko’rsatish to’g’risidagi qonun
- Fermerlar tomonidan ishlab chiqarilgan savdo va tijorat to’g’risidagi qonun (targ’ib qilish va ko’maklashish), 2020 yil
- Benami operatsiyalari to’g’risidagi qonun (taqiq), 1988 yil
- “Qora pul” (oshkor qilinmagan xorijiy daromadlar va aktivlar) va soliq solinishi to’g’risidagi qonun, 2015 yil
- Korrupsiyaning oldini olish to’g’risidagi qonun, 1988 y
- Lokpal va Lokayuktas qonuni, 2013 yil
- Minalar va minerallar (ishlab chiqish va tartibga solish) to’g’risidagi qonun
- Jinoiy daromadlarni legallashtirishni oldini olish to’g’risidagi qonun, 2002 y
- Whistle Blowersni himoya qilish to’g’risidagi qonun, 2011 yil
- Qurolli kuchlar (maxsus kuchlar) to’g’risidagi qonun
- Qurolli Kuchlar Tribunal Qonuni, 2007 yil
- Qurol to’g’risidagi qonun, 1959 yil
- Armiya to’g’risidagi qonun, 1950 yil
- Markaziy sanoat xavfsizligi to’g’risida qonun
- Jinoyat qonuni (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2013 y
- Sigaret va boshqa tamaki mahsulotlari to’g’risidagi qonun
- Sati (oldini olish) to’g’risidagi qonun komissiyasi, 1987 yil
- Hindiston dalillari to’g’risidagi qonun
- Voyaga etmaganlar uchun odil sudlov (bolalarni parvarish qilish va himoya qilish) to’g’risidagi qonun, 2015 yil
- Milliy xavfsizlik to’g’risidagi qonun
- Ayollarni oiladagi zo’ravonlikdan himoya qilish to’g’risidagi qonun, 2005 y
- Rejalashtirilgan kast va rejalashtirilgan qabila (vahshiyliklarning oldini olish) to’g’risidagi qonun, 1989 y
- Hindiston boshqaruv instituti to’g’risidagi qonun, 2017 y
- Texnologiya institutlari qonuni, 1961 yil
- Milliy texnologiya institutlari to’g’risidagi qonun, 2007 yil
- Bolalarning bepul va majburiy ta’lim olish huquqi to’g’risidagi qonun, 2009 y
- Universitet grantlari bo’yicha komissiya to’g’risidagi qonun, 1956 yil
- Havo (ifloslanishning oldini olish va nazorat qilish) to’g’risidagi qonun
- Biologik xilma-xillik to’g’risidagi qonun, 2002 yil
- Kompensatsion o’rmonlarni yig’ish jamg’armasi to’g’risidagi qonun, 2016 y
- Atrof muhitni muhofaza qilish to’g’risidagi qonun, 1986 yil
- Hindiston o’rmon to’g’risidagi qonun, 1927 yil
- Milliy Yashil Tribunal Qonun
- Hayvonlarga nisbatan shafqatsizlikning oldini olish to’g’risidagi qonun
- O’simliklar navlarini himoya qilish va fermerlarning huquqlari to’g’risidagi qonun, 2001 y
- Yovvoyi tabiatni muhofaza qilish to’g’risidagi qonun, 1972 yil
- Aadhaar (Moliyaviy va boshqa subsidiyalar, imtiyozlar va xizmatlarni maqsadli etkazib berish) to’g’risidagi qonun, 2016 yil
- Banklarni tartibga solish to’g’risidagi qonun, 1949 yil
- Valyutani saqlash va kontrabandaning oldini olish to’g’risidagi qonun, 1974 yil
- Depozitlar to’g’risidagi qonun
- Elektr to’g’risidagi qonun, 2003 yil
- Xarajatlar bo’yicha soliq to’g’risidagi qonun, 1987 yil
- Moliya to’g’risidagi qonun
- Fiskal javobgarlik va byudjetni boshqarish to’g’risidagi qonun, 2003 yil
- Xorijiy hissalar (tartibga solish) to’g’risidagi qonun, 2010 y
- Valyutalarni boshqarish to’g’risidagi qonun
- Qochqin iqtisodiy jinoyatchilar to’g’risidagi qonun, 2018 yil
- Tovarlarning geografik ko’rsatkichlari (ro’yxatdan o’tkazish va himoya qilish) to’g’risidagi qonun, 1999 y
- Davlat qimmatli qog’ozlari to’g’risidagi qonun, 2006 yil
- Hindiston shartnomasi to’g’risidagi qonun, 1872 yil
- Hindiston shtampi to’g’risidagi qonun, 1899 yil
- To’lov va bankrotlik to’g’risidagi kodeks, 2016 y
- Sug’urta to’g’risidagi qonun, 1938 yil
- Muzokara qilinadigan asboblar to’g’risidagi qonun, 1881 yil
- Qimmatli qog’ozlar to’g’risidagi qonunlar (o’zgartirishlar) to’g’risidagi qonun, 2014 y
- “Securitization” va “Moliyaviy aktivlarni rekonstruksiya qilish va xavfsizlik bo’yicha foizlarni ta’minlash to’g’risida” gi qonun, 2002 y
- Raqobat to’g’risidagi qonun, 2002 yil
- Yuqori nominaldagi bank notalari (demetizatsiya) to’g’risidagi qonun, 1978 yil
- Daromad solig’i to’g’risidagi qonun, 1961 yil
- Mulkni o’tkazish to’g’risidagi qonun 1882 yil
- Shahar erlari (shift va tartibga solish) to’g’risidagi qonun, 1976 yil
- Gomeopatiyaning Markaziy Kengashi to’g’risidagi qonun, 1973 yil
- Klinik muassasalar (ro’yxatdan o’tkazish va tartibga solish) to’g’risidagi qonun, 2010 yil
- Tish shifokorlari to’g’risidagi qonun
- Giyohvand moddalar va kosmetika to’g’risidagi qonun, 1940 yil
- Giyohvand moddalar va sehrli vositalar (e’tirozli reklama) to’g’risidagi qonun, 1954 yil
- OIV / OITSning oldini olish to’g’risidagi qonun
- Hindiston tibbiyot kengashi to’g’risidagi qonun
- Ruhiy salomatlik to’g’risidagi qonun, 1987 yil
- Giyohvandlik vositalari va psixotrop moddalar to’g’risidagi qonun, 1985 y
- Ruhiy sog’liqni saqlash to’g’risidagi qonun, 2017 yil
- Epidemik kasalliklar to’g’risidagi qonun, 1897 yil
- Inson organlari va to’qimalarini transplantatsiyasi to’g’risidagi qonun, 1994 y
- Majburiy mehnat tizimi (bekor qilish) to’g’risidagi qonun, 1976 yil
- Zavodlar to’g’risidagi qonun, 1948, Hindiston
- Sanoat nizolari to’g’risidagi qonun, 1947 yil
- Davlatlararo mehnat muhojirlari to’g’risidagi qonun 1979 yil
- Onalik nafaqasi (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2017 yil
- 1948 yil eng kam ish haqi to’g’risidagi qonun
- Milliy qishloq ish bilan ta’minlash to’g’risidagi qonun, 2005 yil
- Ish joyidagi ayollarni jinsiy zo’ravonlik (oldini olish, taqiqlash va qayta tiklash) to’g’risidagi qonun, 2013 yil
- Uyushmagan ishchilarni ijtimoiy himoya qilish to’g’risidagi qonun 2008 yil
- Hindu
- Hind kodlari veksellari
- Hindlarni asrab olish va parvarish qilish to’g’risidagi qonun, 1956 yil
- Hindu ozchiliklar va vasiylik to’g’risidagi qonun
- Hindlarning vorislik to’g’risidagi qonuni, 1956 yil
- Hindlarning vorisligi (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2005 yil
- Hindlarning nikoh to’g’risidagi qonuni, 1955 yil
- Hindistonlik nasroniylarning nikoh to’g’risidagi qonuni, 1872 yil
- Musulmonlarning nikohlari to’g’risidagi qonun, 1939 yil
- Musulmon ayollar (ajralish huquqlarini himoya qilish) to’g’risidagi qonun 1986 yil
- Musulmon ayollar (Nikohdagi huquqlarni himoya qilish) to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- “Nogironlar huquqlari to’g’risida” gi qonun, 2016 y
- Bolalar mehnati (taqiqlash va tartibga solish) to’g’risidagi qonun
- Ayollarning nomaqbul vakili (taqiq) to’g’risidagi qonun
- Model ijaraga berish to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- Milliy oziq-ovqat xavfsizligi to’g’risidagi qonun, 2013 yil
- Kontseptsiyadan oldin va tug’ruqdan oldin diagnostika usullari to’g’risidagi qonun, 1994 yil
- Ko’cha sotuvchilari to’g’risidagi qonun, 2014 yil
- Bola nikohini taqiqlash to’g’risidagi qonun, 2006 yil
- Rejalashtirilgan qabilalar va boshqa an’anaviy o’rmon aholisi (o’rmon huquqlarini e’tirof etish) to’g’risidagi qonun, 2006 yil
- Transgender shaxslar (huquqlarni himoya qilish) to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- Fuqarolik to’g’risidagi qonun, 1955 yil
- Fuqarolik (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2003 yil
- Fuqarolik (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- Namoyishlar
- Xurofotga qarshi va qora sehrgarlik to’g’risidagi qonun
- Bihar aktsizlari (o’zgartirish) to’g’risidagi qonun, 2016 yil
- Bombayni taqiqlash to’g’risidagi qonun, 1949 yil
- Bombayni taqiqlash to’g’risidagi qonun (Gujaratga o’zgartirishlar kiritish), 2009 yil
- Chattisgarh oziq-ovqat xavfsizligi to’g’risidagi qonun, 2012 yil
- Goa fuqarolik kodeksi
- Gujarat uyushgan jinoyatchilik to’g’risidagi qonun
- Karnataka uyushgan jinoyatchilikni nazorat qilish to’g’risidagi qonun
- Maxarashtra uyushgan jinoyatchilik to’g’risidagi qonun
- Nagaland likyorining umumiy taqiqlanishi to’g’risidagi qonun, 1989 yil
- Panjabda uyushgan jinoyatchilik to’g’risidagi qonun
- Gujarat mahalliy hokimiyat organlari to’g’risidagi qonunlar (O’zgartirishlar), 2009 yil
- Puducherry Anti-Ijtimoiy faoliyatni oldini olish to’g’risidagi qonun
- Jammu va Kashmir jamoat xavfsizligi to’g’risidagi qonun, 1978 yil
- Uttar-Pradesh davlat va xususiy mulk to’g’risidagi farmonga etkazilgan zararni tiklash, 2020 yil
- Noqonuniy diniy konvertatsiya qilish to’g’risidagi qarorni taqiqlash, 2020 yil
- Shtatlarni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 1956 yil
- Panjobni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 1966 yil
- Biharni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 2000 yil
- Madxya-Pradeshni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 2000 yil
- Uttar-Pradeshni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 2000 yil
- Andxra-Pradeshni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 2014 yil
- Jammu va Kashmirni qayta tashkil etish to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- O’g’irlashga qarshi qonun, 2016 yil
- Noqonuniy faoliyat (oldini olish) to’g’risidagi qonun
- Samolyotlar to’g’risidagi qonun
- Avtotransport vositalari to’g’risidagi qonun
- 1988
- Buyurtmali buxgalterlar to’g’risidagi qonun, 1949 yil
- Kompaniyalar to’g’risidagi qonun 2013 yil
- Gram Nyayalayas qonuni, 2008 yil
- Hindistonning ishonchli qonuni, 1882 yil
- Mikro, kichik va o’rta korxonalarni rivojlantirish to’g’risidagi qonun, 2006 y
- Panchayatlar (Rejalashtirilgan hududlarga kengaytirish) to’g’risidagi qonun, 1996 y
- Hindistonning zaxira banki to’g’risidagi qonun, 1934 yil
- Hindiston sheriklik to’g’risidagi qonun, 1932 yil
- Jamiyatlarni ro’yxatdan o’tkazish to’g’risidagi qonun, 1860 yil
- Mas’uliyati cheklangan sheriklik to’g’risidagi qonun, 2008 yil
- O’zlashtirish to’g’risidagi aktlar (bekor qilish) to’g’risidagi qonun
- 2015 yil bekor qilish va o’zgartirishlar to’g’risidagi qonun
- Bekor qilish va o’zgartirishlar kiritish to’g’risidagi (Ikkinchi) qonun, 2015 y
- Bekor qilish va o’zgartirishlar to’g’risidagi qonun, 2016 yil
- Bekor qilish va o’zgartirishlar to’g’risidagi qonun, 2017 yil
- Bekor qilish va o’zgartirishlar kiritish (Ikkinchi) qonuni, 2017 yil
- Bekor qilish va o’zgartirishlar to’g’risidagi qonun, 2019 yil
- Butun Hindiston xizmatlari to’g’risidagi qonun, 1951 yil
- Cheklov to’g’risidagi qonun
- Dushman mulk to’g’risidagi qonun, 1968 yil
- Axborot texnologiyalari to’g’risidagi qonun, 2000 yil
- Yadro javobgarligi to’g’risidagi qonun
- Rasmiy sirlar to’g’risidagi qonun
- Milliy sharaf haqoratlarini oldini olish to’g’risidagi qonun, 1971 yil
- Xalqni vakillik to’g’risidagi qonun, 1951 yil
- Adolatli kompensatsiya huquqi va erni sotib olish, tiklash va qayta joylashtirish bo’yicha shaffoflik to’g’risidagi qonun, 2013 y
- Axborot olish huquqi to’g’risidagi qonun, 2005 yil
- Hindistonning davlat gerbi (noto’g’ri ishlatishni taqiqlash) to’g’risidagi qonun, 2005 yil
- Chet elliklar to’g’risidagi qonun, 1946 yil
- Tabiiy ofatlarni boshqarish to’g’risidagi qonun, 2005 yil
Bekor qilindi
- Rozilik yoshi to’g’risidagi qonun, 1891 yil
- Kast nogironliklarini olib tashlash to’g’risidagi qonun, 1850 yil
- Jinoyat qabilalari to’g’risidagi qonun
- Hind beva ayollarning qayta turmush qurish to’g’risidagi qonuni, 1856 yil
- Ingliz tili to’g’risidagi qonun 1835 yil
- “Tinchlik bilan yig’ilishlarning oldini olish to’g’risida” gi qonun, 1907 y
- Nusxalashga qarshi qonun, 1992 yil
- Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish to’g’risidagi qonun, 1986 yil
- Valyutani tartibga solish to’g’risidagi qonun
- Sovg’alar uchun soliq to’g’risidagi qonun, 1958 yil
- Noqonuniy migrantlar (sud tomonidan belgilanishi) to’g’risidagi qonun, 1983 yil
- Foizlarga soliq to’g’risidagi qonun, 1974 yil
- Voyaga etmaganlar uchun odil sudlov (bolalarni parvarish qilish va himoya qilish) to’g’risidagi qonun, 2000 yil
- Ichki xavfsizlik to’g’risidagi qonunni ta’minlash
- Terrorizmni oldini olish to’g’risidagi qonun, 2002 y
- Terroristik va buzg’unchilik faoliyati (oldini olish) to’g’risidagi qonun
- Oltin (nazorat) to’g’risidagi qonun, 1968 yil
- Musulmon ayollar (ajralish huquqlarini himoya qilish) to’g’risidagi qonun 1986 yil
- Boylik solig’i to’g’risidagi qonun, 1957 yil
- Jammu va Kashmir davlat erlari (Istilochilarga mulk huquqi berish to’g’risidagi qonun), 2001 yil
Xarajatlarni
- Xorijiy ta’limni etkazib beruvchilar to’g’risidagi qonun loyihasi
- Geografik ma’lumotni tartibga solish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Axborot texnologiyalari vositachilarining ko’rsatmalariga o’zgartirishlar kiritish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Nikoh to’g’risidagi qonunlarni o’zgartirish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Aholini nazorat qilish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Kosmik faoliyat to’g’risidagi qonun loyihasi
- Surrogatiyani tartibga solish to’g’risidagi qonun loyihasi
- Yagona fuqarolik kodeksi to’g’risidagi qonun loyihasi
- Sudyalar aktivlari to’g’risidagi qonun loyihasi
- Ayollarni bron qilish to’g’risidagi qonun loyihasi
Jinoyat huquqi. Umumiy qism. Kabulov R., Otajonov A.A. va boshq .
Jinoyat huquqi. Umumiy qism. Kabulov R., Otajonov A.A. va boshq .
Jinoyat huquqi. Umumiy qism. Kabulov R., Otajonov A.A. va boshq .
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI ICHKI ISHLAR VAZIRLIGI A K A D E M I YA JINOYAT HUQUQI UMUMIY QISM DARSLIK O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan oliy ta’limning 380000 – «Huquq» sohasi 5380100 – «Yurisprudensiya» yo‘nalishi bo‘yicha darslik sifatida ruxsat berilgan Toshkent – 2012
- Page 2 and 3: O‘zbekiston Respublikasi IIV Akad
- Page 4 and 5: Jinoyat huquqi ayrim qilmishlarni t
- Page 6 and 7: qo‘yiladigan talablarga amal qili
- Page 8 and 9: I BOB. «JINOYAT HUQUQI» TUSHUNCHA
- Page 10 and 11: hamda insoniyat xavfsizligini jinoi
- Page 12 and 13: Jinoyat huquqi prinsiplari qonun us
- Page 14 and 15: Shunday qilib, normativ prinsiplar
- Page 16 and 17: tovlamachilikni jabrlanuvchi yoki u
- Page 18 and 19: va faoliyatining eng muhim prinsipi
- Page 20 and 21: tutilgan jinoiy harakat uchun tanla
- Page 22 and 23: Javobgarlikning muqarrarligi prinsi
- Page 24 and 25: jinoyat qonunlarini ham O‘zbekist
- Page 26 and 27: jinoyat toifasiga kiritishda, uni s
- Page 28 and 29: iroq bunday qaror tergovchi, prokur
- Page 30 and 31: hamda boshqa shu kabi muammolarni o
- Page 32 and 33: II BOB. JINOYAT QONUNI 1. Jinoyat q
- Page 34 and 35: kodeksi normalarini talqin etishda
- Page 36 and 37: murojaat etganlar, ular esa, o‘z
- Page 38 and 39: qilish, bolsheviklar partiyasi va S
- Page 40 and 41: espublikalarning o‘sha davrda ama
- Page 42 and 43: Turg‘unlikning ikkinchi davri mus
- Page 44 and 45: XIV bob. Sudlanganlik. OLTINCHI BO
- Page 46 and 47: mohiyatan alohida modda hisoblanadi
- Page 48 and 49: kiritish uchun zarur shartlarni ham
- Page 50 and 51: hajmdagi jazoni belgilash bilan ta
- Page 52 and 53: 4. Jinoyat qonunlarining hudud bo
- Page 54 and 55: – quruqlikda o‘ziga xos nuqtalar,
- Page 56 and 57: jinoiy oqibati O‘zbekiston hududi
- Page 58 and 59: Fuqaroligidan qat’i nazar, O‘zb
- Page 60 and 61: shaxslar fuqaroligi bo‘lmagan sha
- Page 62 and 63: jinoyati uchun, agar xalqaro shartn
- Page 64 and 65: moddasi). O‘zbekiston Respublikas
- Page 66 and 67: tarkibli jinoyat sodir etilgan payt
- Page 68 and 69: Respublikasining ayrim qonun hujjat
- Page 70 and 71: moddasi 1-qismi 3-bandiga asosan, l
- Page 72 and 73: Binobarin, tor va keng ma’nodagi
- Page 74 and 75: O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat
- Page 76 and 77: zararning kattaligi, qasd va ehtiyo
- Page 78 and 79: Xalqimizning moddiy va ma’naviy t
- Page 80 and 81: oshqa javobgarliklarga asos bo‘li
- Page 82 and 83: shuning uchun ham qonunda ularni so
- Page 84 and 85: IV BOB. JINOYAT TARKIBI 1. «Jinoya
- Page 86 and 87: dispozitsiyasida nazarda tutilgan q
- Page 88 and 89: joyi, usuli, sharoiti, holati, quro
- Page 90 and 91: qonunda bevosita ko‘rsatilgan bo
- Page 92 and 93: kodeksining 169-moddasi 4-qismi «b
- Page 94 and 95: Qonunda yozilish (bayon qilish) usl
- Page 96 and 97: o‘limi kelib chiqqan bo‘lsa, ay
- Page 98 and 99: V BOB. JINOYAT OBYEKTI 1. «Jinoyat
- Page 100 and 101: ning ijtimoiy xavflilik xususiyati
- Page 102 and 103: muayyan ijtimoiy munosabatlar guruh
- Page 104 and 105: Masalan, Jinoyat kodeksining 159-mo
- Page 106 and 107: Jinoyat predmeti ham ijtimoiy munos
- Page 108 and 109: Jinoyat predmetining jinoiy-huquqiy
- Page 110 and 111: harakat yoki harakatsizlik asos bo
- Page 112 and 113: Bu tarkibning boshqa alomatlari, ma
- Page 114 and 115: Ikkinchidan, ushbu majburiyat xizma
- Page 116 and 117: kodeksining 38-moddasidagi holatlar
- Page 118 and 119: tasdiqlab, jinoyat obyektiv tomoni
- Page 120 and 121: unchalik qiyinchilik tug‘dirmaydi
- Page 122 and 123: mumkin. Bunday sharoitda, agar u bo
- Page 124 and 125: jinoiy ravishda homila tushirishnin
- Page 126 and 127: muqarrar belgisi sifatida ko‘rib
- Page 128 and 129: VII BOB. JINOYAT SUBYEKTI 1. «Jino
- Page 130 and 131: jinoyatga xos bo‘lgan boshqa belg
- Page 132 and 133: anglaydi, deb hisoblash imkonini be
- Page 134 and 135: pora olish (JK 210-m.); harbiy yoki
- Page 136 and 137: Aqli norasolik deganda, shaxs ruhiy
- Page 138 and 139: 4. Jinoyatning maxsus subyekti Jino
- Page 140 and 141: mumkin. Agar ozodlikdan mahrum qili
- Page 142 and 143: chiqqan oqibatlar xususiyatiga bog
- Page 144 and 145: Odatda emotsional xususiyatlar jino
- Page 146 and 147: shuningdek, o‘z qilmishining qand
- Page 148 and 149: Egri qasdning qilmishning ijtimoiy
- Page 150 and 151: tufayli to‘satdan yuz bergan kuch
- Page 152 and 153: mumkin yoki mumkin emasligini aniql
- Page 154 and 155: Jinoyat motivi – subyekt ehtiyojlar
- Page 156 and 157: tarkibi borligini bildiradi. Jinoya
- Page 158 and 159: Masalan, shaxs qurol-yarog‘ ombor
- Page 160 and 161: vaholanki bunday oqibatning yuz ber
- Page 162 and 163: yetishi mumkin va lozim ham bo‘lm
- Page 164 and 165: iborat bo‘ladi. Shu orqali u ijti
- Page 166 and 167: javobgarlikka kelsak, huquqning maz
- Page 168 and 169: «jinoyat uchun javobgarlik» va «
- Page 170 and 171: Huquqiy normaning mavjudligi jinoya
- Page 172 and 173: Jinoyat huquqiga oid munosabatlarni
- Page 174 and 175: Ayni vaqtda davlatning mazkur huquq
- Page 176 and 177: oid munosabatni amalga oshirishga k
- Page 178 and 179: amalda ijro etilmaydi. Chunonchi, J
- Page 180 and 181: javobgarlik asoslarini tushunishda
- Page 182 and 183: X BOB. TAMOM BO‘LMAGAN JINOYAT 1.
- Page 184 and 185: shaxs ongida fikrlash jarayoni yuza
- Page 186 and 187: yaxlitligini Konstitutsiyaga xilof
- Page 188 and 189: archa bosqichlardan o‘tilgan bo
- Page 190 and 191: qilmish bosqichlarga bo‘linmaslig
- Page 192 and 193: Shu bilan birga, formal tarkibli ji
- Page 194 and 195: kerak, chunki u o‘zganing mulkini
- Page 196 and 197: Tamom bo‘lmagan jinoyat sodir eti
- Page 198 and 199: mumkin. Demak, shaxsning faraz qili
- Page 200 and 201: – jinoyat sodir etish vositasi va q
- Page 202 and 203: asoslanadilar. Bunday xulosaga keli
- Page 204 and 205: Ushbu alomat jinoyat sodir etishga
- Page 206 and 207: jinoyatni ta’riflaydiki, u bevosi
- Page 208 and 209: xohlagan jinoiy maqsadga qay daraja
- Page 210 and 211: qonunga xilof ravishda olib o‘tis
- Page 212 and 213: Demak, mazkur holat «yaroqsiz» pr
- Page 214 and 215: – shaxs tomonidan jinoyatga tayyorg
- Page 216 and 217: ixtiyoriy deb hisoblab bo‘lmaydi.
- Page 218 and 219: XI BOB. JINOYATDA ISHTIROKCHILIK 1.
- Page 220 and 221: Shaxs muayyan turdagi jinoyatni sod
- Page 222 and 223: Majburlash orqali amalga oshiriladi
- Page 224 and 225: Uyushgan guruh va jinoiy uyushma is
- Page 226 and 227: moddasining 3-qismida nazarda tutil
- Page 228 and 229: kodeksi Maxsus qismining moddasini
- Page 230 and 231: guruhda, birinchi navbatda, vazifal
- Page 232 and 233: o‘lmagan shaxs ijrochi sifatida j
- Page 234 and 235: aniq, unda shubha tug‘dirmaydigan
- Page 236 and 237: ermagan holda jinoyatga yo‘l qo
- Page 238 and 239: XII BOB. BIR QANCHA JINOYAT SODIR E
- Page 240 and 241: moddasi tegishli ruxsatnomasiz o‘
- Page 242 and 243: yoki qo‘riqlov ostidagi saqlash j
- Page 244 and 245: esidiv jinoyat singari uch shaklga
- Page 246 and 247: jinoyat sodir etishni kvalifikasiya
- Page 248 and 249: jinoyatlar doimo takroriylikni vuju
- Page 250 and 251: uchrab turishi va ular to‘g‘ri
- Page 252 and 253: fani va huquqni muhofaza qilish org
- Page 254 and 255: Oddiy residivning mavjudligi jazoni
- Page 256 and 257: Shaxsni o‘ta xavfli residivist de
- Page 258 and 259: Qilmishning jinoiyligini istisno qi
- Page 260 and 261: 2. Kam ahamiyatli qilmishlar Qonund
- Page 262 and 263: ganligini kiritish mumkin. Qonunda
- Page 264 and 265: hissa qo‘shadi va jinoyatchilikni
- Page 266 and 267: Qonun ayrim holatlarda tajovuz bosh
- Page 268 and 269: mumkin bo‘lgani holda zarar yetka
- Page 270 and 271: 3. Zaruriy mudofaa chegarasidan che
- Page 272 and 273: tajovuzning xavfi bilan o‘lchab k
- Page 274 and 275: osib, avtomobilni uning ustiga tush
- Page 276 and 277: 1) shaxs ehtiyotsizlik natijasida j
- Page 278 and 279: sifatida oxirgi zaruratni keltirib
- Page 280 and 281: yoki undan ortiq shaxslarning hayot
- Page 282 and 283: 1) zarar ko‘ruvchi shaxlar bilan
- Page 284 and 285: jinoyat tarkibi mavjud bo‘lmagan
- Page 286 and 287: quroldan foydalanayotgan xodimlar a
- Page 288 and 289: yengil yoki o‘rtacha og‘ir shik
- Page 290 and 291: shaxs uning doirasidan chetga chiqm
- Page 292 and 293: ilan qo‘riqlanadigan huquq va man
- Page 294 and 295: 6. Tajovuz va mudofaaga taalluqli b
- Page 296 and 297: tasniflash nazarda tutilgan bo‘li
- Page 298 and 299: jinoyat qonuni, oldingi jinoyat qon
- Page 300 and 301: mustahkam g‘ayriijtimoiy qarashla
- Page 302 and 303: ma’ruzasida «Eng avvalo, jazolas
- Page 304 and 305: ishning rentabelligi; 2) o‘zini o
- Page 306 and 307: o‘lishi mumkin, ya’ni ba’zi k
- Page 308 and 309: XV BOB. JAZO TIZIMI VA TURLARI 1. J
- Page 310 and 311: Asosiy jazolar. Jinoyat kodeksi 3-m
- Page 312 and 313: taqiqlashdan iborat. Ana shunday ma
- Page 314 and 315: Jinoyat kodeksi 46-moddasining 4-qi
- Page 316 and 317: elgilanadi. Qamoq jinoiy jazoning a
- Page 318 and 319: Jinoyat kodeksining 50-moddasiga mu
- Page 320 and 321: Bir turdagi koloniyalar boshqasidan
- Page 322 and 323: shaxslarga, ya’ni 18 yoshdan 60 y
- Page 324 and 325: huquqiga ega mansabdor shaxslar tom
- Page 326 and 327: Jinoyat kodeksi Maxsus qismi moddal
- Page 328 and 329: nomlanib, unda jazo tayinlash uchun
- Page 330 and 331: oshirilganligi darajasi va bosqichl
- Page 332 and 333: «jinoyatdan keyingi ijobiy xulq»
- Page 334 and 335: uhiy hayajonlanish harakatlarni naz
- Page 336 and 337: O‘zbekiston Respublikasi Oliy sud
- Page 338 and 339: (masalan, ilmiy rahbar bilan ilmiy
- Page 340 and 341: Respublikasi konstitutsiyaviy tuzum
- Page 342 and 343: yengillashtirishga, balki sanksiyad
- Page 344 and 345: – Jinoyat kodeksi 56-moddasining 1-
- Page 346 and 347: 6. Bir necha jinoyat sodir etganlik
- Page 348 and 349: Bir qancha jinoyat sodir etganlik u
- Page 350 and 351: irorta ham jinoyat uchun tayinlanma
- Page 352 and 353: ozodlikdan mahrum qilish birinchi h
- Page 354 and 355: parvarlik va adolat prinsiplaridan
- Page 356 and 357: 6. Qanday sharoitlarda sud jinoyat
- Page 358 and 359: shaxsning ijtimoiy xavfliligi xusus
- Page 360 and 361: nazarda tutilgan dastlabki tergovni
- Page 362 and 363: 3. Qilmish yoki shaxs ijtimoiy xavf
- Page 364 and 365: ko‘maklashish; 5) jinoiy yo‘l b
- Page 366 and 367: chiga, sudlanuvchiga qandaydir zug
- Page 368 and 369: jazodan ozod qiladi, jazoni yengilr
- Page 370 and 371: faqat bir qismini o‘taydi va unin
- Page 372 and 373: Jinoyat kodeksi 69-moddasining 5-qi
- Page 374 and 375: uyushma a’zosi bo‘lgan shaxs, a
- Page 376 and 377: cheklash muddati; ikkinchisi – shar
- Page 378 and 379: asos bo‘lgan taqdirda sud ushbu q
- Page 380 and 381: Jazoni o‘tashdan muddatidan ilgar
- Page 382 and 383: jazo asosiy jazoning o‘talmagan q
- Page 384 and 385: Jinoyat kodeksi 44-moddasining 3-qi
- Page 386 and 387: Jazoni ijro etish muddati sud tibbi
- Page 388 and 389: Agar amnistiya akti yoki afv etish
- Page 390 and 391: Ta’kidlash lozimki, qonun chiqaru
- Page 392 and 393: Sudlanganlik sud ajrimi yoxud O‘z
- Page 394 and 395: o‘tmagunicha sodir etgan jinoyatl
- Page 396 and 397: yoshga to‘lgan, ammo o‘n sakkiz
- Page 398 and 399: Shu bilan birga, Jinoyat kodeksi 34
- Page 400 and 401: 2. Voyaga yetmaganlarga nisbatan qo
- Page 402 and 403: Shu bilan birga, voyaga yetmagan sh
- Page 404 and 405: O‘n to‘rt yoshga to‘lgan bola
- Page 406 and 407: Shu o‘rinda ta’kidlash joizki,
- Page 408 and 409: Shu nuqtai nazardan, sud voyaga yet
- Page 410 and 411: sharoitlar majmui ham zarur. Sudnin
- Page 412 and 413: Voyaga yetmagan shaxsga nisbatan qo
- Page 414 and 415: insonparvarlik prinsipiga muvofiq,
- Page 416 and 417: moddasida nazarda tutilgan qoidalar
- Page 418 and 419: aytganda, uni jinoiy-huquqiy nuqtai
- Page 420 and 421: oldini olish maqsadlarida qo‘llan
- Page 422 and 423: yo‘sindagi majburlov choralarini
- Page 424 and 425: zaruratga ko‘ra davolashning barc
- Page 426 and 427: Umumiy tartibli ruhiy kasalliklar s
- Page 428 and 429: Jinoyat kodeksining 94-moddasiga ko
- Page 430 and 431: elgilangan umumiy shartlar bilan bi
- Page 432 and 433: kasallik xurujlanishi belgilari top
- Page 434 and 435: choralarni o‘tkazish imkoniyatini
- Page 436 and 437: oricha bosqichma-bosqich davolashni
- Page 438 and 439: keyinchalik tibbiy kuzatuv va davol
- Page 440 and 441: moddalarga moyillikning yo‘qolgan
- Page 442 and 443: M U N D A R I J A MUQADDIMA ……
- Page 444 and 445: 1. Qasddan sodir etilgan jinoyat bo
- Page 446 and 447: 3. Shaxsning ijtimoiy xavflilik xus
- Page 448: JINOYAT HUQUQI UMUMIY QISM Darslik
Jinoiy nima? jinoyat protsessi turlari. jinoyat protsessi vazifalari
Dunyodagi har qanday mamlakat ijtimoiy tashkilot shaklidir. U katta ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan xususiyatlari bir poda bor. eng muhim biri jamiyatning himoya qilish, davlat va sog’liqni saqlash va hayot uchun xavf solishi, turli hujumlar, mamlakat har bir fuqarosi hisoblanadi.
Ushbu funktsiya samarali amalga oshiriladi kabi uzoq, u yovuzligiga uchun jinoiy yoki ma’muriy javobgarlikka uchun beradi samarali huquqiy tizimi, mavjudligiga bog’liq.
jinoiy sud nima
ta’sir No chora-tadbirlar jinoyatchilarga avtomatik ravishda qo’llanilishi mumkin emas. Ularning amalga oshirilishi faqat siz voqea, o’ng o’qimoq va yaxshi tashkil etilgan va qonuniy tartibot qilmish qilish barcha holatlarni belgilash imkonini beradi biznes normal albatta, mumkin emas. Faqat davlat organlari, bunday faoliyatni amalga oshirish mumkin. Bu jinoyat protsessida nomi bilan ataladi. jinoiy ish: Odatda u quyidagicha deyiladi.
Tarjima, bu tushuncha «jinoyat sud.» Degan ma’noni anglatadi jinoyat jarayonini – jinoiy yuziga uning qo’llash orqali jinoyat qonun ijrosini ta’minlash maqsad qonuniy tartibda, amalga oshirilayotgan davlat organlari faoliyati: Shu asosda, u aniqlash mumkin. Barcha qo’llaniladigan chora-tadbirlar Jinoyat kodeksining amalga yozilganligiga kerak.
jinoyat protsessi vazifalari
sud uchun mavjud asosiy vazifalari, quyidagilarni o’z ichiga oladi:
- sud jarayonida ishtirok etish shaxslarning huquq va manfaatlarini himoya qilish. Barcha manfaatdor tomonlar o’z huquqlari xabardor bo’lish va ularni amalga oshirish uchun ega bo’lishi kerak. Bu ayblanuvchilarning va ayblanuvchi ham amal qiladi. huquqlarini buzilishi har qanday ish yuritish bilan oqlab bo’lmaydi.
- Qanday tez va to’liq jinoyat hal mumkin. Bu aniq, bu jinoyat barcha voqealar va ishtirokchilarni tashkil qachon faqat hal ko’rib chiqilishi mumkin. ochilish tezligi aybdor, balki jamiyatning qolgan ustida nafaqat ta’lim ta’sirini ta’minlash uchun mo’ljallangan jazo, aniq ta’minlaydi. Jinoyat ham o’z kuchini yo’qotgan bo’ladi sudlanganlik keyin oshkor deb hisoblash mumkin.
- jinoyatchilarning aniqlash. Bu jinoiy ish edi organlari bilan kurashishingiz kerak. Ya’ni ular faqat jinoyatchilar qidirib emas, balki hech kimga aybini barpo etish.
- jinoyatchi qonun to’g’ri foydalanish jazolandi va begunoh ta’sir emas. Bu jinoiy ish qonun doirasida qat’iy o’tkazildi faqat mumkin. bekor qilish uchun – huquqiy vositalar foydalanish har qanday buzilishini topgan bo’lsa, masala yanada tergov va unga bir qaror uchun qaytib mumkin.
jinoyat protsessi belgilari
Jinoyat ishlarini yuritish faqat jinoyat bilan bog’liq ravishda amalga oshiriladi faoliyatini, deb atash mumkin. Bu quyidagi xususiyatlari bilan xarakterlanadi:
- tergov va jinoyat ishlari hal faoliyati.
- Barcha xatti-harakatlar nafaqat muayyan bir vaziyatda amalga oshirilishi mumkin.
- Jinoyat jarayoni – faqat vakolatli shaxslar yoki organlar tomonidan amalga oshiriladi bir faoliyat.
- Barcha faoliyati qonun bilan tartibga solinadi, bir qattiq va qattiq tartib, amalga oshiriladi.
- Barcha vazifalar faqat qonuniy manfaatlari va fuqarolarning huquqlari, agar hal qilinishi mumkin.
Jinoyat qonuni va jinoyat-protsessual – turli tushunchalar. qonun tana, bu faoliyatini tartibga solish mo’ljallangan – jarayon ishtirok partiyalar faoliyati va to’g’ri.
turlari
Rossiya jinoyat yurisdiksiyasi tarixiy rivojlanishi Kievda Rusning bilan boshlanadi, qachon o’ng birinchi yodgorlik – “Rossiya Haqiqat”. Biz dunyo tarixi haqida gapirish bo’lsa, turli mamlakatlarda jinoyat protsessi turli turlari bor.
jarayoni ostida, turi olgan axborot to’plash, tekshirish va baholash uchun yuritish tartibini, individual huquqlarini himoya qilish darajasini, shuningdek texnikasi tavsiflovchi eng muhim shartlaridan tarkibi anglatadi.
masala bir turi mavjudligi tufayli bunday, iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, diniy va boshqa ba’zi taxminlarga uchun. jarayonining qanday davlat rivojlanish xususiyatlari bilan ta’sir ko’rsatadi.
Endi jinoiy huquq yuritish turlari quyidagi ajratish qabul qilingan:
- Aybdor. Ayni paytda, bu tur deyarli uning elementlari, agar faqat ba’zi sodir bo’lmaydi. Bu, qul va feodal davlatlarning xususiyati edi, masalan, qadimiy Rim, Kievda Rus. O’sha paytda yuritishda davlat hokimiyati organlari passiv ishtirok bor edi. uyda qurboni dalil to’plash va ayblovchi dalillar topish kerak edi.
- Tergov. Bu bir oz keyinroq keldi, va eng keng Rim imperiyasi va Ispaniya Qirolligi ishlatiladigan. Rossiyada, jinoiy da’vo Aleksandr II islohotlar oldin xos edi. deyarli butunlay o’zini himoya qilish uchun barcha huquqlardan mahrum ayblanuvchi, u ba’zan u ayblanmoqda nima bilmasdim.
- Tortishuvi. Bu ishlab chiqarish, zamonaviy shakllari nazarda tutadi. Bu holda, shuningdek jinoyat ishini yuritishda jabrlanuvchilar va teng huquqli sub’ektidir ayblagan. Bu jarayonning asosiy tamoyili aybsizlik prezumptsiyasi hisoblanadi.
- Mixed. kontinental huquq tizimi bilan mamlakatlari uchun xos bo’lgan adolat zamonaviy shakli. Bu munozarali usullari va tergov jarayoni sifatida ko’rish mumkin. Bunday yuritish inqilobi oldin Rossiyada hukmron etiladi. yuritish, bu turdagi raqobatbardoshligini elementlar ustunligi bilan xarakterlanadi. Zamonaviy Rossiyada, masala aniq bu turini tashkil etildi.
jinoyat protsessi bosqichlari
Har qanday jinoiy ish birin-ketin amal va biri bilan chambarchas bog’liq bir necha bosqichdan iborat. Ular bir necha asosiy xususiyatlari bilan ajralib bo’lishi mumkin:
- Har bir bosqichda jinoiy sud amalga oshiriladi qaysi ishlab chiqarish asosida o’z maqsad va vazifalarini ega. asosiy vazifasi – qonuniylik va qarorlari amal qilish odat.
- a sudgacha ish yuritish bo’lganda har bir bosqichida jinoiy jarayonda prokurori, uning hokimiyati bilan jihozlangan, va uning sud zalida ish yuritish bosqichida prokuror ataladi qildi, ishtirokchilar va masalan yuritish asosiy organlari, o’z qator bor.
- faoliyati tartibi.
- barcha protsessual faoliyatini Sanalar.
- Harakatlari va munosabatlar.
- Qarorlari va hujjatlar, masalan, ayblov xulosasini tuzish va prokuror uni o’tkazish.
jinoyat ishlarini yuritish tartibi, ikki asosiy guruhga ajratish mumkin bosqichi, mavjud:
Birinchi guruh qo’yidagi o’z ichiga oladi:
- jinoiy ish qo’zg’atish.
- Dastlabki tergov.
- uchrashuvdan oldin tayyorgarlik bosqichi.
- sud majlisi.
- shikoyatini olib borish, har qanday bo’lsa, topshirilgan bo’ladi.
- hukm kuchga kiradi.
maxsus bosqichlari o’z ichiga oladi:
- Kassatsiya.
- Kuzatuv organi.
- Yangi sharoitda munosabati bilan ishi qaytadan ochilmoqda.
Pre-sinov bosqichi
Birinchi bosqich – Restoran biznesi. shikoyatlar tergov organlari xodimlarini yoki jinoyat hisobotlarni tekshirish qabul. Bu bosqich vaqt uch kun odatda, eng qisqa bo’ladi. Ba’zi hollarda, bu davr uzaytirilishi mumkin.
Natijada, yoki yo’qligini haqida qaror bor jinoyat ishini qo’zg’atish. jarayonida bu bosqichda shaxslar kichik qator jalb etiladi.
Shundan so’ng, ikki shakllarda amalga oshiriladi, dastlabki tergov, – dastlabki tergov va surishtiruv. birinchi, odatda amalga oshiriladi qachon jinoiy Bu jamiyatga xavf bor jinoyatlar ustida boradi.
savol juda oddiy jinoyat ishlari bo’yicha amalga oshiriladi. ishi murakkab bo’lsa muddati dastlabki tergov haqida ikki oy davom etadi, bu muddat uzaytirilishi mumkin. Jinoyat protsessida qurbonlari, bu bosqichda o’z e’tiborini tasdiqlamoq mumkin guvohlar haqida ma’lumot beradi, barcha tafsilotlari bilan ishning barcha holatlarni aytib.
Barcha harakatlar va hodisalar natijasida ayblov xulosasini tayyorlangan.
sinov
Bu bosqich uchun tayyorlash bilan boshlanadi sud. asosiy vazifasi sud majlisiga tayyorgarlik. Bu bosqichda sudya mustaqil yoki oldindan yopiq eshitish paytida jinoyat protsessi nüansları kashf. Bu hisoblaydi bo’lsa maydonchalari, tayinlangan eshitish bor, deb. jinoyat protsessi muammolar mavjud bo’lsa, sudya, sud maqsadida holda qaytib yanada tergov ishini yuborish mumkin.
faol jarayoniga jalb qilingan barcha tomonlar ishtirokida sudda. Misol uchun, bir advokat guvohlarni chaqirish huquqiga ega.
sinov har qanday jinoyat protsessi bir markaziy qismi hisoblanadi. Bu bir necha bosqichda bo’linadi:
- Tayyorlov harakatlari.
- Sud tergovi. Jinoyat-protsessual dalolatnomada qurbonlari va barcha jinoyat aslida aytib. Ayblanuvchilar ham gapirish va guvohlikni berishi huquqiga ega.
- Muzokara. Bu sud jinoiy va murojaatlar bilan foydasiga bir jinoyat ishini yuritishda prokurorning muayyan jazo haq deb aslida bilan boshlanadi. Undan keyin, so’z himoyachisi aybladi.
- sudlanuvchining so’z. ayblanuvchi, bu qismida tan yoki aybdor emas, balki uzr uchun oxirgi so’z huquqiga ega.
- Jazosiga hukm qilindi. Bu bajarish yoki aybdor bo’lishi mumkin. Ba’zi hollarda, jinoyat protsessida sud jinoyat protsessi to’xtatish to’g’risidagi qaror qabul qiladi.
sinov ba’zi murakkab hollarda, jarayon yil davom etadi, vaqt noma’lum miqdorda davom etishi mumkin.
Sud jarayonini va Adolat
Biz jinoyat protsessi mohiyati haqida gapirish bo’lsa, u albatta sud amalga oshirish yo’llaridan biri hisoblanadi adolat bilan bog’liq, hisobga olinishi lozim. Bu o’rganish hamda qonun doirasida qat’iy amalga oshirilishi kerak huquqiy nizolarni, ustidan chora sudning faoliyati anglatadi.
Faqat sud Rossiyada adolat, albatta, mumkin. Sud hokimiyati turli shakllarda amalga oshiriladi:
- Konstitutsiyaviy sud ishlarini yuritish.
- Fuqarolik.
- Ma’muriyati.
- Jinoyat.
Bu jinoiy adliya jarayoni shakllari biri ekan. Biroq, u faqat sud bilan bog’liq bo’lishi kerak emas. Bu erda sud, albatta, asosiy emas, balki jinoyat-protsessual amalga oshiradi faqat shaxs hisoblanadi.
Bu quyidagicha jinoiy sud jarayoni bilan bog’liq, deb xulosa qilish mumkin:
- Biz vazifalar va huquqiy tartibga solish predmeti haqida gapirish bo’lsa, adolat jinoyat protsessi ancha kengroqdir.
- Bu mavzularda kelganda, sud balki tergovchilar, tergovchilar, prokurorlar va boshqa mansabdor shaxslar nafaqat ishtirok kimdan kam ish yuritish, bu masalada adolat.
tufayli jarayonining asoslari
Har qanday jinoyat-protsessual muayyan tamoyillariga o’z ishini asoslari:
- Qonuniylik. aniq ishlab chiqarishda sud, va boshqa organlar Jinoyat kodeksining talablariga rioya qilish talab qilinadi. Har qanday buzilishi ruxsat berilmaydi va sabab bo’ladigan javobgarlik qonun bilan belgilangan. jarayoniga jalb shaxslarning huquqlari jinoyat protsessi xulq, hurmat bo’lishi kerak.
- shaxsning daxlsizligi. Har bir fuqaro o’z shaxsiy qonunga xilof ravishda aralashganlik dan himoya qilish huquqiga ega. Bu noqonuniy xususiy mulkchilikka jihatidan ancha zaif, balki yozishmalar va telefonda so’zlashuvlar nafaqat haqdir. Gumon va jabrlanuvchi, ham mustaqil va bir advokat yordami bilan amalga oshirish mumkin himoya qilish huquqiga ega. jarayonining barcha ishtirokchilari qonun oldida juda teng huquqlarga ega.
- oshkoralik printsipi. To’g’ridan-to’g’ri Jinoyat kodeksida belgilangan, lekin u sud asoslaridan biri hisoblanadi. Xalq qiziqish har qanday jinoyat jazolanishi kerak, deb ko’rsatib, vaziyatni yaratishda ifodalanadi.
- shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilish. Konstitutsiyada bayon tamoyili asosiy qoidalari, shuning uchun, albatta, hisobga olinishi lozim. sud davomida u jinoyat haqiqatni o’rnatish uchun zo’ravonlik vositalarini ishlatish uchun qabul qilinishi mumkin emas.
- Jinoyat protsessida inson huquqlari va erkinliklarini himoya qilish.
- adolat faqat administratsiya sud. sud tizimi Konstitutsiyaning tomonidan tashkil etilgan, boshqa bunday hollarda shakllantirish yo’l qo’yilmaydi.
- Sud tamoyili ishlatiladigan til. sinov unda ishtirok fuqarolar uchun ona tilida olib borilishi kerak.
- Aybsizlik prezumptsiyasi. inson aybi sudda isbotlangan bo’lsa-da, u aybdor, deb atalgan va o’lim jazosini qo’llash mumkin emas. Va bu shaxslar va jarayonini olib organlari, va siz asosiy xulosalar qilish mumkin bo’lgan ob’ektiv holatiga shaxsiy fikri emas: bir begunoh jonni harakat va jinoiy javobgarlikka mumkin emas; har bir fuqarosi ayblangan bir o’tkazildi kerak emas, u asosida va qonunda nazarda tutilgan tartibda amalga oshiriladi.
- sudlar, hakamlar hay’ati va mustaqil sudyalar mustaqilligini printsipi. sud faqat O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga mavzuni amalga oshiradi, davlat hokimiyati, alohida turlaridan biri hisoblanadi. ularning faoliyati to’g’risidagi qonun chiqaruvchi va ijro organlari sud farq bo’lsa-da, ular muvaffaqiyatsiz holda bir-biri bilan aloqada bo’ladi. Sud, konstitutsiyaviy nazoratni amalga oshirish uchun davlat organlari qarorlari qonuniyligini va haqiqiyligini nazorat qilish uchun, ijro etuvchi hokimiyat kamchiliklarni tuzatish mumkin.
Bu tamoyillar rioya bo’lsangiz, jinoyat halol usullarini hal ishonch hosil bo’lishi mumkin, va barcha aybdor, albatta, faqat azob.
Dalillar va isbot jarayoni
Bu ikki tushunchalar ajralmas tabiatda-da, turli, bog’liq. Dalillar huquqiy yo’llar bilan olingan har qanday ma’lumotlarni o’z ichiga oladi. ularni hisobga olib, tergov majmuini o’tkazish organlari, u erda bir jinoyat yoki yo’q. Va shuningdek gumon qilinuvchining buzilishiga darajasini belgilash.
jinoiy sud isbot – bu sud adolatli va teng huquqli hal qilish uchun muhim bo’lgan barcha sharoitlarni barpo etish dalillar to’plash, tekshirish va baholash qaratilgan davlat va davlat organlarining faoliyati, deb.
Dalillar jarayoni, odatda, bir necha tarkibiy qismlardan iborat:
- Nominatsiyasi versiyalari.
- ma’lumotlar to’planmoqda.
- bayonotlar tekshirish.
- dalil baholash.
- Valid xulosalar.
Jinoyat protsessida isbot yuritish deyarli barcha bosqichlarida amalga oshiriladi. noqonuniy yo’llar bilan olingan dalillar, aniq faktlar sifatida sudda foydalanilmaydi. Ular ayblovlar uchun asos bo’lishi mumkin emas.
Dalillar sifati va qarab tasniflanadi mumkin axborot manbalarini. Biz ayblanuvchiga nisbatan ularni ko’rib bo’lsa, ular:
olingan elektr ma’lumotlarni taqqoslab mashhur bo’lishi mumkin:
- Dastlabki dalil.
- Sanab chiqing.
jinoyat faktlar bilan bog’liq:
dalil shakllantirish mexanizmi bo’lishi mumkin:
Jinoyat protsessida tez-tez tayinlangan sud ekspertiza amalda. Jinoyat ishi tergovchi, tajriba tayinlash huquqiga ega, lekin bu majburiyat yo’q. tergovchi ekspertiza tayinlash kerak edi qachon hollarda bir qator bor:
- o’lim yoki og’ir jismoniy zarar tasdiqlovchi dalillar mavjud bo’lsa.
- gumon qilinuvchi yoki jabrlanuvchining shubhali aqli dalolat.
- Aslida bu ma’lumotlar muhim bo’lgan ishtirokchining yoshi, hech qanday ma’lumotlar mavjud bo’lsa.
- Bu o’lim sababini aniqlash uchun zarur bo’lsa, ekspertiza talab qilinadi.
- Agar sog’lig’iga etkazilgan qilingan zarar qanchalik topish bo’lsangiz.
yuritish fuqarolik harakatlari
Jinoyat protsessida, tinch va qonuniy dan da’volar sifatida ko’rib chiqildi. jinoyat davomida sabab bo’ldi ma’naviy yoki moddiy zarar uchun tovon talab, prokuror amal qilishi mumkin.
da’vogar da’vo qo’zg’atish, u davlat soliq ozod etildi. fuqarolik harakatni isbot qonuniy tartibda jinoiy ish yuritish jarayonida amalga oshiriladi.
sud oxirigacha ishini qo’zg’atish har qanday vaqtda jinoyat protsessida DUK. Bu yozma yoki og’zaki bo’lishi mumkin ko’rsatadi. etishmovchiligi – – sinov protokoli kiriladi va uning ishlab chiqarish to’xtatilgan har qanday vaqtda, bir da’vo bu holda ariza bilan tarqatilishi mumkin.
har qanday da’vo uchun qaror qilinadi:
- qaror hisobga asoslarini dalil va da’vo hajmini olib ayblov, sudga, bor bo’lsa, u to’liq yoki qisman qondirish mumkin.
- hech chora-tadbirlar fuqarolik harakat sudgacha bosqichida olingan emas ishonch hosil qilish uchun bo’lsa, sud ularning qabul hukm qaror qabul qilish huquqiga ega.
Bu da’voning majbur tashlab qabul qilinmaydi ta’kidlash joiz.
jinoyat protsessi manbalari
faqat quyidagi qonunlar asosida o’z faoliyatida yuritishni:
- RF Konstitutsiya.
- Jinoyat-protsessual qonuni.
- Jinoyat protsessual kodeksi.
- “Ayblanuvchi va gumon qamoqda saqlash to’g’risida”. Federal qonun
- “Rossiya Federatsiyasi prokuratura to’g’risida”. Qonun
- “Hakamlar maqomi to’g’risida” FZ.
- “Tezkor va qidiruv faoliyati to’g’risida”. Huquqni
Faqat qonun tayanib, u jinoyat ishini tergov va hukm etib va begunoh oqlamoq uchun adolatli.