Kitob turlari

Maʼnaviyat va maʼrifatga kitob mutolasisiz erishib boʼlmaganidek, Ichki ishlar organlari tizimida ham Prezidentimizning 2021 yil 2 apreldagi PQ-5050 qarori va Ichki ishlar vazirligining «Ichki ishlar organlari xodimlari o’qishi uchun tavsiya etiladigan adabiyotlar ro’yxatini tasdiqlash to’g’risidagi» buyrug’ini ijrosini ta’minlash maqsadida xodimlarning ma’naviy-intellektual salohiyati, ongu tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirish, kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda kitoblarni mutolaa qilishlari va sotib olishlari uchun Qashqadaryo viloyati Ichki ishlar boshqarmasida Kitob yarmarkasi tashkil etildi.

Kitob haqida ma’lumotlar

Kitob fikrlash quroli, xazinalar kaliti, tafakkur manbai bo’lgani uchun ham xalqimiz uni nonday aziz, mo”tabar va muqaddas deb hisoblagan. Shuning uchun kitobga bo’lgan muhabbat, uni qadrlash, o’qishga ishtiyoq xalqimizning qon-qoniga singib ketgan. Insonning madaniyati uning kitobida aks etadi.

Maʼnaviyat va maʼrifatga kitob mutolasisiz erishib boʼlmaganidek, Ichki ishlar organlari tizimida ham Prezidentimizning 2021 yil 2 apreldagi PQ-5050 qarori va Ichki ishlar vazirligining «Ichki ishlar organlari xodimlari o’qishi uchun tavsiya etiladigan adabiyotlar ro’yxatini tasdiqlash to’g’risidagi» buyrug’ini ijrosini ta’minlash maqsadida xodimlarning ma’naviy-intellektual salohiyati, ongu tafakkuri va dunyoqarashini yuksaltirish, kitobxonlik madaniyatini oshirish hamda kitoblarni mutolaa qilishlari va sotib olishlari uchun Qashqadaryo viloyati Ichki ishlar boshqarmasida Kitob yarmarkasi tashkil etildi.

Yarmarkada mashhur adiblarimizning badiiy, tarixiy asarlari, jahon adabiyoti durdonalari, bestseller kitoblar hamda barcha kodekslarning yangi tahrirdagi kitoblar taqdim etildi.

Yarmarkada kitobsevar ichki ishlar organlari xodimlari o’zlari yoqtirgan sevib mutolaa qiladigan yozuvchi va adiblarning asarlarini sotib oldilar.

Kitobni mutolaa qilish, asarlarning mazmun-mohiyati zamiriga etish insonni komillikka, zukkolikka va teran fikr sohibiga aylantirishi shubhasizdir.

Kitob turlari

Agar siz kitobsevar bo’lsangiz, uyingizda kitob javoni bo’lishi mumkin kitob turlari boshqacha. Ehtimol, sizga faqat ma’lum bir janr yoqadi. Yoki oiladagi har bir kishi u yoki bu kitobning o’ziga xos ta’miga ega bo’lishi mumkin. Hatto o’qiydiganlarda ham elektron kitoblarni janr bo’yicha tasniflash mumkin.

Lekin nechta turdagi kitoblar bor? Vaqt so’rayapsizmi? Biz shunday qilamiz, shuning uchun bugun biz siz bilan ular tasnifiga qarab, ko’p yoki kamroq bo’lishi mumkin bo’lganlari haqida gaplashmoqchimiz. Biz boshladik!

• 1 Kitob nimani anglatadi
• 2 Kitob turlari
• 3 Yana qanday kitob turlari bor?

Kitob nimani anglatadi

Kitob, YuNESKO ma’lumotlariga ko’ra, kamida 49 sahifadan iborat bosma asar sifatida ta’riflanishi mumkin. RAE, Ispaniya Qirollik Akademiyasi ma’lumotlariga ko’ra, kitob quyidagicha bo’ladi:

“Bosma yoki boshqa vositada paydo bo’lishi mumkin bo’lgan jild yaratish uchun etarlicha uzunlikdagi ilmiy, adabiy yoki boshqa asarlar.”

Hozirgi vaqtda kitob, RAEda ko’rinib turibdiki, Uni chop etish shart emas, lekin raqamli format (elektron kitob), shuningdek audio format (audiokitoblar) qabul qilinadi.

Qaysidir ma’noda, hammamiz hayotimizning bir nuqtasida kitob bilan bog’liqmiz. Bolalar kabi, hikoyalar bilan. Maktabga kirganimizda, diplomni tugatgunimizcha biz bilan birga keladigan darsliklar, shuningdek majburan yoki zavq uchun o’qiganlarimiz.

Kitob turlari

Agar siz RAE veb -saytiga kirsangiz va so’z kitobini qidirsangiz, Siz nafaqat biz bergan ta’rifni topasiz, balki 7 tagacha bo’ladi. ulardan 6 tasi biz kitob tushunadigan narsalarga va zoologik tabiatning ettinchisiga ishora qiladi.

Biroq, haqiqat shundaki, biroz pastroqda siz kitob tasnifi, siz hech qachon eshitmagan bo’lishingiz mumkin. Va RAE ma’lumotlariga ko’ra, u 46 turdagi kitoblarni ajratib turadi, ular orasida quyidagilarni ajratib ko’rsatamiz:

• Ajoyib kitob. Bu davlat qarz idoralari tomonidan olib boriladi. Ular davlat daromadlarini nominativ ro’yxatga olishni aks ettirishga xizmat qiladi.
• Antifonal. Antifonar kitob deb ham ataladi, bu xor asari, unda nomidan ko’rinib turibdiki, yilning antifonlari topilgan.
• Buzoq. Bu cherkovlar yoki jamoalarning hujjati.
• Rekordlar kitobi. U ilgari daftar sifatida ishlatilgan, u erda savdogarlar keyinchalik rasmiy hujjatlarga ko’chirilgan ma’lumotlarni yozib olishgan.
• Kopirayter. Bu korxona yozishmalarini yozish uchun yordamchi bo’lib xizmat qilgan.
• Shartnomalar. Unda shahar hokimiyatlari, kompaniyalar va boshqalarda qabul qilingan qarorlar va qarorlar bor edi.
• Rivojlanishdan. Kitob turidan ko’ra, bu adabiy janr bo’lib, uning qahramonlari janoblardir.
• To’shak yonidagi kitob. U yotishdan oldin uni o’qish uchun yotqizilgan stolda saqlanadi yoki boshqalardan ustun turadi (bu sevimli).
• Naqd pul kitob. Bu erda savdogarlar pulning kirib kelishi va chiqishini ko’rsatadi.
• Xor. Pergament varaqlaridan yasalgan, uning ustida musiqiy notalari bilan sano, antifonlar . yozilgan.
• Maktab kitob. Bu shaxsning malakasi ta’lim faoliyati davomida to’plangan hujjat.
• Uslubdan. Bu aloqa vositasida kuzatiladigan qoidalarni aks ettiradi.
• Oiladan. Bu erda oilaning har bir a’zosi haqidagi barcha ma’lumotlar to’plangan.
• Faxriy. Bu kitob, taniqli mehmonlarning imzolari to’plangan. U asosan muassasalarda, muzeylarda va boshqalarda uchraydi.
• Hayotdan. Hayot kitobi Xudoning tanlangan, ulug’vorlikka tayyor bo’lgan bilimlari bilan bog’liq.
• Qirq varaqdan iborat kitob. Kartalarning pastki qismi ko’pincha shunday nomlanadi.
• Saqlanganlar kitobi. Unda shohlarga yuborilgan yoki berilgan grantlar, imtiyozlar va imtiyozlar ilgari qayd etilgan.
• Ommaviy kitob. Unda ommaviy ravishda bajariladigan tartib bajariladi.
• Musiqa kitob. Qo’shiq aytish yoki o’ynash uchun zarur musiqiy notalarga ega bo’lish bilan tavsiflanadi.
• Darsliklar. Bular maktablarda, institutlarda va o’qishda ishlatiladi.
• Elektron kitob. Bu raqamli hujjatlarni o’qishga ruxsat beruvchi elektron qurilmaga ham, asarni o’z ichiga olgan raqamli hujjatga ham tegishli.
• Yashil kitob. Bu hujjat, unda mamlakatlar, odamlar yoki nasl -nasab haqidagi qiziq yoki alohida yangiliklar qayd etiladi.

Yana qanday kitob turlari bor?

Bu tasnifdan tashqari, haqiqat shundaki, turli mezonlarga qarab, biz boshqacha uchrashamiz.

• Format bo’yicha, sizda qog’oz, elektron, interaktiv kitoblar bo’ladi (ular raqamli, lekin o’quvchi ular bilan muloqot qiladi) va audio (audiokitoblar).
• Adabiy janrga ko’ra, sizda: lirik, epik, dramatik. Ba’zi mualliflar bu tasnifni kitoblar tarixiga ko’ra ancha kengaytiradi: detektiv, romantik, zamonaviy, tarixiy va boshqalar.
• Uzoq o’qiladigan kitoblar: bu erda roman va hikoyalar ramka qilingan, chunki ular boshi va oxiri hikoyalar bo’lib, o’quvchi uni boshidan oxirigacha o’qishga biroz vaqt sarflaydi.
• Maslahat uchun, Lug’atlar, entsiklopediyalar, qo’llanmalar, ma’lumot kitoblari va boshqalarni o’z ichiga oladigan konsultatsiya deb ham ataladi. Boshqa tomondan, ko’ngilochar kitoblar bo’lar edi, chunki ularning maqsadi – bilim berish emas, balki yaxshi o’qish.
• Cho’ntak kitoblar, kichik o’lchamlari va qisqa uzunligi bilan ajralib turadi. Bundan farqli o’laroq, sizda qattiq kitoblar va oddiy o’lchamdagi kitoblar bo’ladi.
• Qo’llash usuliga ko’ra, sizda darsliklar (o’qish uchun), qo’shimcha (ma’lum mavzuni qo’llab -quvvatlash yoki tadqiq qilish uchun), ma’lumotnoma (ular tez murojaat qilish bilan tavsiflanadi), ko’ngilochar (bu erda biz hikoyalar, komikslar, prikollar va boshqalarni o’z ichiga olamiz), ilmiy, ko’rsatmalar (foydalanuvchi qo’llanmalari), adabiy va lingvistik kitoblar (romanlarning o’zi), texnik (ma’lum bir mavzu bo’yicha mutaxassislar), ma’lumotli, ommabop, diniy, rasmli, elektron, she’riy, biografik, didaktik, o’z-o’ziga yordam, badiiy, Audio.

Ko’rib turganingizdek, kitoblarning ko’p turlari bor va tasniflar ularni kitob janrlari bilan chalkashtirib yuborish uchun ko’p marta keladi. Shunisi aniqki, biz ularning ko’p sonli turlarini topa olamiz, ular vaqt o’tishi bilan ular talab qilinadigan talabga moslashadi.

Maqolaning mazmuni bizning printsiplarimizga rioya qiladi muharrirlik etikasi. Xato haqida xabar berish uchun bosing bu erda.

Maqolaga to’liq yo’l: Hozirgi adabiyot » Adabiyot » Kitoblar » Kitob turlari

O‘zbekiston “Qizil kitobi”ning navbatdagi nashri taqdim etildi

2019 yil 6 dekabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Botanika institutida “O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobi”ning navbatdagi nashri taqdimoti bo‘lib o‘tdi.

2019 yil 6 dekabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi Botanika institutida “O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobi”ning navbatdagi nashri taqdimoti bo‘lib o‘tdi. Ushbu nashr soha mutaxassislarining besh yillik izchil mehnati mahsuli sanaladi. U “Chinor ENK” nashriyoti tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Davlat Ekologiya qo‘mitasi va O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi (FA) hamkorligida tayyorlangan.

Kitob ikki jildda nashr qilinyapti, unda o‘simlik va hayvonlarning kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida qolgan turlari haqida asosiy ma’lumotlar berilgan. Birinchi jild O‘zbekistondagi nabotot olami, ikkinchi jild esa hayvonot olami haqidagi ma’lumotlarni qamrab olgan.

“Qizil kitob”ga O‘zbekistondagi nodir va yo‘qolib ketish xavfi ostida qolgan, himoyaga muhtoj 314 o‘simlik turi kiritilgan. Uning avvalgi nashrida (2009 yil) bunday o‘simlik va zamburug‘lar soni 324 ta deb keltirilgan edi.

Yangi nashrda o‘n yil avvalgisidan kamroq o‘simlik nomi keltirilganining sababini FA Botanika Instituti olimlari shunday izohladi: o‘tgan vaqt davomida olib borilgan o‘rganishlar davomida eski ro‘yxatdagi ba’zi o‘simliklar o‘zi aslida O‘zbekiston hududida uchramasligi, ba’zilari O‘zbekiston hududida kamyob bo‘lgani bilan qo‘shni Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikistonda keng tarqalgani, yana ayrim turlar esa kamyob bo‘lmay katta mintaqalarda uchrashi yuzaga chiqqan. Shunga asoslanib yangi nashrda Olatov shafrani, Martius qilicho‘ti, Tojikiston alloxruzi kabi o‘simliklar ro‘yxatdan chiqarib tashlangan.

Yangi nashrda butunlay yo‘qolib ketgan o‘ismlik turlari soni 19 tadan 10 taga kamaygan. Ayni paytda, unga 15 ta kamyob o‘simlik turi qo‘shilgan. Umuman olganda avvalgi nashrga taqqoslaganda 157 o‘simlik turining maqomi o‘zgargan.

“Qizil kitob”ning yangi nashri 2-jildiga sutemizuvchi hayvonlarning 30 turi, qushlarning 52 xili, sudralib yuruvchilarning 21 turi, baliqlarning 17 turi, 3 xil chuvalchang, 14 xil mollyuska, bo‘g‘imoyoqlilarning 66 turi kiritilgan.

Taqqoslash uchun avvalgi, 2009 yilda nashr etilgan “Qizil kitob”dagi hayvonlarga doir ma’lumotlarni keltirib o‘tamiz: unga sutemizuvchilarning 24 turi, sudralib yuruvchilarning 16 xili, baliqlarning 17 turi, 3 xil chuvalchang, 14 xil mollyuska, bo‘g‘imoyoqlilarning 60 turi kiritilgan bo‘lgan.