CourseLab dasturi yordamida elektron darslik yaratish asoslarini o‘rganish
Tabriklayman! Siz juda muhim bosqichdan o’tdingiz, endi bizning dasturlash sohasidagi mashaqqatli sayohatimiz haqida so’zlashsak ham bo’ladi. Ushbu sayohatimiz 3-4 oy davom etadi deb o’ylayotgan bo’lsangiz adashasiz. O’z sohamizdagi usta bo’lishimiz uchun yaxshigina siz bilan mehnat qilamiz, qiyinchiliklardan o’tamiz, ter to’kamiz…
Dasturlashni o’rganish – Qo’llanma 2023
Dasturlashni qayerdan boshlashni bilmay boshingiz qotdimi? Ushbu maqolani o’qishni boshlab juda to’g’ri tanlov qilibsiz. Chunki oldingizda uzundan uzoq yo’lni bosib o’tishingiz kerak. Uzoq masofadagi maqsadga erishish uchun “qo’llanma” yoki “reja” tuzib olmasangiz, ko’zlangan maqsadga erishish qiyin bo’ladi.
0-Qadam. Ishtiyoq
Sizga komputer, telefonlar, web sahifalar qanday ishlashi juda qiziq. Ular qanday texnologiyalar asosida ishlanishini har doim qiziqarli bo’lib kelgan. Demak, sizda oz bo’lsa ham dasturlashni o’rganishga moyillik bor. Bu qadam juda muhim ro’l o’ynaydi. Agar kelajakda o’zingizni dasturlash sohasida ko’zingiz yetmasa, demak bu yo’nalish siz uchun emas. O’zingiz rostdan ham yoqtirgan soha haqida o’ylab ko’rishni tavsiya qilaman.
1-Qadam.
Tabriklayman! Siz juda muhim bosqichdan o’tdingiz, endi bizning dasturlash sohasidagi mashaqqatli sayohatimiz haqida so’zlashsak ham bo’ladi. Ushbu sayohatimiz 3-4 oy davom etadi deb o’ylayotgan bo’lsangiz adashasiz. O’z sohamizdagi usta bo’lishimiz uchun yaxshigina siz bilan mehnat qilamiz, qiyinchiliklardan o’tamiz, ter to’kamiz…
Oldimizda juda uzoq sayohat bor
Dasturlashni o’rganishdan oldin ingliz tilini o’rganib olish zarar qilmaydi. Chunki, sayohatimiz davomida turli xil muammolarga duch kelamiz. Shunda, ‘Google’ amakimizdan osongina ‘How to …’ orqali savollarga javob olish mumkin. Bundan tashqari dasturlash tili yoki turli texnologiyalarni o’rganishda ularning rasmiy saytidan ma’lumotlar o’qishga to’g’ri keladi. Shuning uchun dasturlashdan oldin, ingliz tilini oz bo’lsa ham o’rganishingizni maslahat beraman.
2-Qadam. Front End
Demak, dasturlashni endi qayerdan o’rganishni boshlash kerakligi haqida so’zlashaylik. Boshlanishiga oddiy statik ko’rinishdagi websayt tuzishni maslahat beraman. Men ham dasturlashga qiziqishim oddiy mobil websaytlar tuzish bilan boshlaganman. Chunki, bu juda oson, oddiygina “Notepad” dasturi orqali o’zingizning “Salom Dunyo” dasturini yaratasiz. Bu bosqichda siz HTML va CSS dasturlash tillarini o’rganib olasiz.
HTML ni o’rgandim. Dunyodagi eng zo’r dasturchiman
Ushbu bosqich uzoq muddatga cho’zilmaydi. Yuqorida aytilgan dasturlash tilidan foydalanib o’zingizni shaxsiy web sahifangiz tuzing. Bu juda qiziqarli.
O’rganish uchun esa hozir juda ko’p darsliklar yoki o’quv markazlari bor. HTML, CSS texnologiyalar o’rganishni Youtube dagi inglizcha yoki o’zbekcha darsliklardan ham o’rganib olashinigz mumkin(maqola ohirida o’rganish uchun resurslar mavjud).
3-Qadam. Yo’nalish tanlash
Dasturlash sohasida turli xil kasb egalari mavjud. Masalan, web developer, Mobile developer, Frontend, Backend, … . Ushbu bosqichda siz o’zingizga yoqqan yo’nalishni tanlab, kerakli dasturlash tillarini o’rganish kerak bo’ladi.
- Frontend developer – web sahifalarni ko’rinishi tuzish
- HTML
- CSS
- Javascript
- Turli frameworklar(React JS, Vue JS)
- PHP(Laravel, Yii)
- Javascript(Node JS)
- Python(Django)
- Golang (Gin, Gorilla mux)
- Bu dasturlash tillaridan birini o’rgangan holda Backend ni o’rganish mumkin
- Ma’lumotlar bazasi uchun tillar(Mysql, Postgresql, MongoDB)
- Java/Kotlin(Android)
- Swift(iOS)
- Flutter(Android, iOS)
- React Native(Android, iOS)
- O’zingizga yoqqan Android yoki iOS sistemasi tanlab, yuqoridagi tillardan birini o’rganing
4-Qadam. Algoritmlar, Data Structure
O’tgan bosqichda o’zingiz mustaqil ravishda turli dasturlar tuza oldingizmi? Juda yaxshi. Endi biz ‘Computer Science’ haqida gaplashsak ham bo’ladi. Bu sohada fanlar juda ko’p: OOP, Data Structure(Graph, Tree, Finding shortest path), Algorithms, Database, … . Keling boshlanishiga oddiy algoritmlar tuzishni o’rganaylik. Masalan, berilgan sonning juft yoki toqligi hisoblab beradigan dastur. Bu algoritmni tuzish uchun C++, C, Java, Python, Go, … kabi yuqori bosqichlik dasturlash tillaridan biridan foydalanamiz. Algorithm yoki Data Structure masalarini yechish nimaga kerak deb o’ylayotgan bo’lishingiz mumkin. Asosan, katta nufuzli IT kompaniyalarning suhbat jarayonida ushbu turdagi masalarni yechib berishingizni so’raydi. Ushbu masalalarni turli xil saytlarda yechishni mashq qilsangiz bo’ladi.
- Hackerrank.com
- RoboContest.uz (o’zbekcha)
- Leetcode.com
- Project Euler
Xulosa
Dasturlash sohasi juda keng. Qancha suhbatlashsak shuncha kam. Ushbu maqolada o’zingiz uchun foydali ma’lumot oldingiz deb umid qilaman. Ba’zan o’zingizda motivatsiya yoqolib qolsa, o’rganishda davom eting, doimo o’zingiz ustingizda ishlang. ✌️ Omad!
O’rganish uchun o’zbekcha video darsliklar:
CourseLab dasturi yordamida elektron darslik yaratish asoslarini o‘rganish
CourseLab — bu Internet tizimida, masofaviy ta‘lim tizimlarida, kompakt disk yoki boshqa har qanday saqlash qurilmalarida ishlatish uchun mo‗ljallangan interaktiv ta‘lim materiallari (elektron darsliklar) tayyorlash uchun mo‗ljallangan kuchli va ishlatish oson bo‗lgan dasturiy vositadir.
Salomov Ulmas, Nasirova Shaira, Maxmudova Maloxat
Содержимое разработки
AMALIY MASHG’ULOT № 6
Mytest dasturi yordamida test yaratish va uni sozlash; test jarayonini o‘tqazish, tarmoqda sozlash, natijalarni olish va taxrirlash. CourseLab dasturi yordamida elektron darslik yaratish asoslarini o‘rganish.
Ishdan maqsad: Talabalarga CourseLab dasturi yordamida elektron darslik yaratish asoslarini o‘rgatish hamda Mytest dasturi yordamida test yaratish va uni sozlash; test jarayonini o‘tqazish, tarmoqda sozlash, natijalarni olish va taxrirlashni o’rgatish. Talabalar olgan nazariy bilimlarini amaliyotda qo’llashi uchun bilim, ko’nikma va malaka hosil qilishdan iborat.
USLUBIY KO’RSATMALAR
1. CourseLab dasturining tarixi, asosiy imkoniyatlari va o’rnatilish jarayoni
CourseLab — bu Internet tizimida, masofaviy ta‘lim tizimlarida, kompakt disk yoki boshqa har qanday saqlash qurilmalarida ishlatish uchun mo‗ljallangan interaktiv ta‘lim materiallari (elektron darsliklar) tayyorlash uchun mo‗ljallangan kuchli va ishlatish oson bo‗lgan dasturiy vositadir.
Elektron ta’limiy kurslar muharriri bo’lmish CourseLab WebSoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan. WebSoft kompaniyasi – zamonaviy axborot tizimlari va dasturiy komplekslarni ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi. Kompaniya axborot texnologiyalari bozorida 1999 yildan ish boshlagan. Hozirda CourseLab dasturining CourseLab 3.1 va CourseLab 2.7 versiyalari keng qo‘llanilmoqda. Quyida CourseLab dasturining versiyalari tarixi keltirilgan:
Rasmiy ravishda CourseLab 2.2 versiyasining relizi taqdim etilgan.
Yangi versiyada ushbu qo’shimchalar qo’shilgan edi:
- Microsoft PowerPointdan taqdimotlar importi mexanizmi qayta ishlangan;
- Avtofiguralarni tahrirlashdagi yangi imkoniyatlar;
- Rasmlarni siqish mexanizmi qo’shilgan;
- Dasturni bezatish temalari yaratildi;
- Interfeysi mukammallashtirildi.
- Qator o’zgartirishlar;
- Qiyin ko’pobyektli o’zaro aloqalarni yaratishdagi masalalarni yengillashtiruvchi ssenariylar mexanizmlari qo’shilgan,
- CourseLab dasturining tarixi, asosiy imkoniyatlari va o’rnatilish jarayoni
- Courselab dasturida interaktiv elektron ma’ruzalar yaratish samaradorligi
- CourseLab dasturining o’rnatilish jarayoni
- CourseLab dasturining interfeysi, imkoniyatlari va obyektlari tasnifi.