Kitobning bir qismi va tarkibiy qismlari

Biz sizlar uchun barchani o’zining arxitekturasi va hajmlari bilna lol qoldiradigan, dunyoning 5 eng chiroyli kutubxonalarini yig’dik.

Dunyoning eng chiroyli kutubxonalari

Hozirgi vaqtda dunyoning eng boy kutubxona fondlari millionlab kitoblarga ega, lekin ma’lumot diqirilishi qulayligi bilan internet va elektron o’qish tizimlari ularga katta raqib sanaladi. Ammo bilimlar cherkovi muhiti haligacha saqlanib kelgan ba’zi kutubxonalar haliyam bor. Bu kutubxonalar zallari bilan hamisha bahra olib qarab tursa bo’ladi.

Biz sizlar uchun barchani o’zining arxitekturasi va hajmlari bilna lol qoldiradigan, dunyoning 5 eng chiroyli kutubxonalarini yig’dik.

1. Admont abbatligi kutubxonasi, Avstriya

Admont abbatligi kutubxonasi dunyodagi kattaligi bo’yicha ikkinchi cherkov kutubxonasi hisoblanadi. U Ens daryosi qirg’og’idagi Alp yoqasida joylashgan. Kutubxonada 70000 ta qo’lyozma va 200000 ta kitob yig’ilgan, ular ichida o’rta asr qo’lyozmalari, 1500 yilga qadar chop etilgan inkunabulalar, va kam uchraydigan manuskriptlar. 13-metrli potoloklar Bartolomeo Altomontening insoniyat o’z-o’zini rivojlantirishi bosqichlari aks ettirilgan freskalari bilan yozib chiqilgan.

2. Shtutgarddagi shahar kutubxonasi, Germaniya

Kunida 24 soatlik kutubxona yaqinda, ya’ni 2011 yilning noyabrida ochildi. To’qqiz qavatli binoning interyer va eksteryeri minimallik uslubida qilingan. Bu yerda hammasi to’liq avtomatlashtirilgan. Mijozlik bileti o’rniga barmoq izi, kompyuter esa o’zi kitoblarni ajratadi va kerakli javonlarga joylashtiradi. Kutubxona zalida eng yangi uskuna bu grafoteka bo’ldi. Xohlagan inson o’ziga vaqtinchalikka rasmni olishi mumkin. Mahalliy muzeylardan biri kutubxonaga Pikasso asarlaridan birini vaqtinchalik bergan edi.

3. Dublindagi Triniti-kollej kutubxonasi, Irlandiya

Inshootning asosiy xonasi Uzun xona hisoblanadi, va uning uzunligi 65 metrni tashkil qiladi. U Triniti-kollejni bitirgan mashhur yozuvchilar va faylasuflar mramorli byustlari bilan bezatilgan, va ular ichida Oskar Uayld va Jonatan Svift. Bugungi kunda kutubxonaning butun kompleksini 5 ta bino tashkil qiladi, va ularda hammasi bo’lib 4 miilionga yaqin kitoblar saqlanadi.

4. Marfa saroyidagi qirollik kutubxonasi, Portugaliya

Kutubxonada 40 000 ga yaqin kitoblar bor, va ular ichida ko’p asrli tarixga ega va oltin betli kitoblar nusxalari mavjud. Ushbu kutubxonada kitoblar xafvsizligi uchun ko’rshpalaklar javob berishadi, ular qimmatbaho kitob kolleksiyasi uchun xavfli bo’lgan hasharotlarni o’ldirishadi.

5. Viktoriyaning davlat kutubxonasi, Avstraliya

Kutubxona omborxonalari 1,5 milliondan ortiq kitob qismlari va 16 000 ta davriy nashrlarni o’z ichiga oladi. Kutubxona xazinalari orasida – shahar asoschilari Djon Byutman va Djon Paskou Fokner kundaliklari, hamda kapitan Djeyms Kuk mehnatlari va taniqli avstraliyalik qariqchi Neda Kellining qo’lyozmalari bor.

Kitobning bir qismi va tarkibiy qismlari

Ya’ni, bosma kitobning qismlari nima? Kitoblarning an’anaviy tarzda nashr etilishi yoki o’z-o’zidan nashr etilishi , kitoblarning aksariyat qismi an’anaviy tarzda belgilanadi. Quyida keltirilgan kontentning ayrim elementlari ixtiyoriy bo’lsa-da, ular umumiy tuzilishga ega bo’lib, har bir element har bir kitobda o’xshash joylarda paydo bo’ladi.

Kitobning oldingi mavzusi

Oldin masala – oldingi va birinchi bo’lib kitobda paydo bo’lgan ma’lumotlar.

Avvalgi masala kitobning nashrlari va naychalari – nom, muallif, noshir, ISBN va Kongress ma’lumotlarining kutubxonasi kabi ma’lumotlarni o’z ichiga oladi. Dastlabki sahifalar aniq raqamli emas; ular raqamlar raqamlari rim raqamlari sifatida paydo bo’ladi. Kitob kitobining odatiy qismlari:

• Yarim sarlavha, ba’zan “Bastard Title ” ( “Bastard Title”): bu kitobning sarlavhasi (siz uni nom sahifasining yarmi deb hisoblashingiz mumkin)
• Frontispiece : chap tarafdagi (“verso”) tomonidagi o’ng tarafdagi sarlavha sahifasining aksi (“rekto”).
• Sarlavha sahifasi: bu kitobning nomi, muallif (yoki mualliflar) va noshirni o’z ichiga olgan sahifadir. [ Samarali kitob nomini yaratish haqida o’qing . ]
• Mualliflik huquqi sahifasi – mualliflik huquqi to’g’risidagi deklaratsiyani (ya’ni mualliflik huquqiga ega , odatda mualliflarni) o’z ichiga oladi; rassomlar, tahririyat xodimlari, indeksator va h.k., ba’zan noshirlar tomonidan berilgan boshqa kredit turlari; mualliflik huquqlarini tasdiqlash – qayta yozib olingan materiallarni o’z ichiga olgan kitoblar uchun, masalan, parchalar, qo’shiq so’zlari va hk .; bosma nashr raqami – bu raqam bosma nashrning va bosib chiqarish raqamini bildiradi. Ba’zi kitoblarda “Birinchi nashr” alohida qayd etiladi; boshqalar ularning birinchi nashrlari ekanligini e’lon qilmaydi, buning o’rniga ularning bosma nusxasini raqam bilan ifodalaydi. Bunday hollarda birinchi nashr quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1. Ikkinchi nashr quyidagi: 10 9 8 7 6 5 4 3 2

• Kongress kutubxonasi katalogida nashr etilishi – bu nom, muallif, ISBN, Kongress kutubxonasi, mavzusi, nashr etilgan yili kabi ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.

• Bag’ishlanish : kitob muallifi “To” nomi [ismi yoki familiyasi] deb,

• Minnatdorchiliklar : muallif kitobni yozish uchun vaqt va resurslarni yaratganlarga rahmat.
• Mundarija: kitobning har bir bobida nimani bildiradi.
• Avvalambor: kitob uchun odatdagidan boshqasi tomonidan yozilgan kitob uchun “tuzilgan”.
• Kirish yoki kirish: kitobning mazmuni, odatda, muallif tomonidan yaratilgan.

Kitobning tanasi

Tana masalasi kitobning asosiy mazmuni – “hikoya” dir. Asosiy tarkib odatda alohida bo’limlarga bo’linadi, ko’pincha boblar. Katta qismlar bo’lingansa, ular qism, bo’lim va bo’lim deb nomlanadi.

Bo’limlar

Tana masalasi birinchi qismning birinchi sahifasida “1” raqamidan boshlangan arabcha raqamlar bilan raqamlangan.

• San’at dasturi – matn bo’lmagan (fotosuratlar, rasmlar, jadvallar, grafikalar va boshqalar) kitoblarning badiiy dasturining bir qismi hisoblanadi. San’at dasturi har bir sahifaga birlashtirilishi yoki kitobning har bir joyida alohida “imzo” da ko’rinishi mumkin.

Kitobning oxirgisi

Oxir-oqibat, kitobning orqa tarafidagi materiallar, umuman ixtiyoriy.

• Lug’at: bu kitobxonlarning noma’lum bo’lishi mumkin bo’lgan atamalar ro’yxati va ta’riflari.
• Bibliografiya: ko’pincha biyografi yoki akademik kitoblar kabi badiiy asarlarda ko’rilgan kitob bibliografiyada kitobni tadqiq qilishda qo’llanilgan manbalar ro’yxatini ko’rsatadi.

• Indeks: indeks badiiy bo’lmagan kitoblar uchun ixtiyoriy, lekin juda kerakli element hisoblanadi. Indeks kitob oxirida joylashtirilgan va kitobdagi barcha muhim ma’lumotnomalarni (masalan, asosiy mavzular, kitobdagi asosiy odamlarni eslatib turadi va hokazolar) va ularning maxsus, mos keladigan raqamlar ro’yxatini ko’rsatadi. E’tibor bering, hatto an’anaviy noshirlar kitob muallifi uchun muallifga ijaraga berish narxidan o’tib ketadi.