Kiyinish madaniyatini kim qanday tushunadi
The betaraflik ushbu bo’lim bahsli. Tegishli munozarani munozara sahifasi. Iltimos, ushbu xabarni o’chirmang buning uchun shartlar bajariladi. ( 2017 yil iyul ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)
Kiyim kiyish madaniyati
1. Kiyinish madaniyati haqida tushuncha
2. Kiyinish ham bir san’at.
3. Moda va ommaviy madaniyat.
Kiyinish madaniyati – insonning tashqi ko‘rinishi, ma’naviy dunyosi , estetikasi, axloqiy sifatlari va salohiyatini ochib beradi. Kiyinish madaniyatiga bo‘lgan qarash insonning go‘zallik, nafosat, odob borasidagi ko‘z qarashlarini ifoda etadigan omil hamdir. SHuni alohida ta’kidlab o‘tish joizki bugungi jadal rivojlanib borayotgan global davrda kiyimlar ham, kiyinishga bo‘lgan e’tibor va talab ham o‘zgarib bormoqda.
Yaxshi kiyinish ham o’ziga xos san’at hisoblanadi. Yaxshi did, avvalo kiyimlarni bir-biriga moslab kiyishda namoyon bo’ladi. Moslab kiyilgan kiyim ma’lum sharoitga munosib, kishining mashg’uloti, voqea, muhit va shu kabilar bilan muvofiq, hamda vaqti va joyiga qarab bashang bo’lishi mumkin.
Moda deganda muayyan ijtimoiy guruh, kishilar orasida ularning ta’biga, didiga mos kiyinish odatining ma’lum vaqtgacha urf bo’lishi tushuniladi. Moda liboslarning o’zgarishigina bo’lib qolmay, o’ziga xos estetik uslubni qidirib topish, yurish-turish tarzi, did va ichki madaniyatning namoyon bo’lishi hamdir. Moda uzoq tarixga ega. Ko’pgina mutaxassislar moda XIV asrda vujudga kelgan deb taxmin qiladilar. Turkiy xalqlar ayollarida asosiy bosh kiyim do’ppi, ro’mol, oyoq kiyimi mahsi, kavush, ich kiyim-ko’ylak, ust kiyim- kaltacha, kamzul, nimcha, chopon bo’lgan.
Respublikamiz iqlimi issiq bo’lganligi bois bizning sharoitda ayollar uchun eng qulay moda – ko’krak burma va pasti yaxlit bichimli “o’zbekcha” ko’ylak hisoblana¬di. Buning afzalligi shundaki, issiq avjiga chiqib, kishi terlab turganda ham kiyim badanga yopishib qolmaydi. Shuning uchun ham ko’krak burma ko’ylak hech qachon modadan qolmaydi. Faqat ayrim detallari biroz o’zgartirilib, zamonaviy tus bergan holda yangilanaveradi.
Chiroyli atlas, tovor kabi matolar qadimdan o’zbek ayollari sevib kiyadigan milliy matolardir. Qancha-qancha zamonlar o’tib ketsa ham, bu matolardan o’z davriga moslab yarashtirib, xoh o’zbekcha, xoh yevropacha tikilgan kiyimlar hamisha modadadir. Qaddi-qomati kelishgan ayollarga moda jumalidagi modellarning har biri to’g’ri kelishi mumkin. To’ladan kelgan ayollarga belning past qismidan ulangan va keng etak bo’lib tushgan ko’ylaklar kiyish tavsiya etilmaydi. Ozg’in ayollar esa tor badanga yopishib turadigan ko’ylaklar kiymasliklari kerak. Bo’yni uzun ayollar ko’proq yelkalik ko’ylak kiyganlari ma’qul. Bo’yni kalta ayollarga tik yoqali va bo’yin atrofidan o’yilgan ko’ylaklar yarashmaydi.
Kiyimning rangi, rasmlari, guli ham mos bo’lishi kerak. Ayollar ko’pincha kiyimlar rangini o’zlarining ko’z, soch va teri ranglariga moslab oladilar. Katak-katak va yo’l-yo’l matolarni birga kiyish tavsiya etilmaydi.
Bo’ylamasiga yo’l bo’lib tushgan gazlamalar ayollarning qaddi-qomatini nozik, bo’y-bastini uzaytirib ko’rsatadi, ularni to’ladan kelgan ayollarga kiyishni tavsiya etish mumkin. Ozg’in va baland bo’yli ayollar bunday matodan kiyim kiymaganlari ma’qul, ko’ndalang, yo’l-yo’l ko’ylaklar qaddi-qomatni to’laroq ko’rsatadi.
Rang va ranglarning bir-biriga mos tushishi ham o’ziga xos ahamiyatga ega. To’q va qora ranglar jussaning to’laligini bilintirmay tursa, oq ranglar yanada to’laroq ko’r¬satadi. Yashil, binafsha, ko’k rang qaddi-qomatni rostlab ko’rsatsa, sariq, jigarrang, qizil va rangdor rasmlar jussani bir muncha to’la qilib ko’rsatadi. Ortiqcha bezaklar kiyimni bachkanalashtirib yuboradi. Uy kiyimlari asosan yuvilishi oson ip gazlamalar, shtapel matolardan tikiladi, u keng va qulay bo’lishi lozim. Yoz paytlarida uyda odmi rangli mayin gulli ko’ylak va xalatlar kiyish maqsadga muvofiq. Ish kiyim qulay, kundalik kiyishga mos va qulay bo’lishi, ayniqsa ko’ylak-kostyumlar kiyish ko’pdan urf bo’lib keladi.
YOshlarimizning moda ketidan ko‘r-ko‘rona quvishlari va yangi chiqqan tor, ochiq, kalta liboslarni moda deya e’tirof etishlari va bu turdagi kiyimlar albatta kiyilishi kerak deb fikrlashlari ayni xaqiqat. Bu kiyimlarning o‘zbekona madaniyatimizga mentalitetimizga xos emasligi haqida esa o‘ylab ko‘rishmayapti. Afsuski men bugungi yigit – qizlarimizning kiyinish madaniyati haqida ijobiy fikr bildiri olmayman. CHunki bugun ko‘cha kuyda, evropaga taqlid qilib kiyinayotgan yoshlarimizda milliyligimiz aks etgan kiyimlar toboro kamayib bormoqda. Aslida kiyinish madaniyati xam o‘zbekona madaniyatimizning ajralmas qismidir. Bu masalaning jiddiy tomoni shundaki yuzaga kelayotgan ushbu muammo bugungi kunning muxim dolzarb mavzusiga aylandi. Ko‘pchilik yoshlarimiz evropa uslubida kiyinmaslikni zamondan ortda qolish deb xisoblashmoqda. Bu fikrning mutlaqo noto‘g‘ri ekanligi haqida fikr yuritishmayapti .
Evropa modasi deb urf bo‘lgan bemani kiyimlarni kiyib o‘zini bugunning zamonaviy yoshlari deb xisoblaydigan xar bir yigit qiz qattiq adashadi va aksincha ular o‘zlarining ma’naviyati tafakkuri va dunyo qarashi qanchalik sayoz ekanligini “zamonaviy” liboslari orqali namoyon etishmoqda. Aslida insonning madaniyatga xos kiyinish uslubi uning ma’naviy olami qanchalik boy ekanligini namoyon etuvchi muxim omil xisoblanadi. SHu o‘rinda bir xaqiqatni aytish o‘rinli deb bilaman. Yigit qizlarimizning kiyinish madaniyatida ota-onalarning alohida o‘rni bor. Tanasiga yopishib turuvchi yoki kalta va ochiq kiyimlarni o‘z qizlariga olib berayotgan ayrim ota-onalar buning salbiy oqibatlarga olib kelishini bilisharmikan. Afsuski ota-onalar orasida qizlarining kiyinishiga befarq qaraydiganlar talaygina.
Kiyinish borasida nafaqat qizlarimiz balki yigitlarimiz ham tobora “zamonaviylashib” borishyapti. Har xil bemani yozuv va rasmlar tushirilgan futbolka, kalta shim va shippaklarda ko‘chani to‘ldirib yurishgani ayni haqiqat. Sigaret chekayotgan odamning surati tushirilgan yoki skelet rasmi solingan futbolkalarni kiyishga ishtiyoqmand o‘zbek yigitlarimizning bu ishlari o‘zbekona madaniyatimizga to‘g‘ri kelmasligini anglay olishmayapti. Tasavvur qilib ko‘ring kalta shim yoki futbolka kiyib olgan ota yoki tor va ochiq libosga burkangan ona o‘z farzandiga ibrat bo‘lish o‘rniga shu muhitda ulg‘ayishi uchun zamin yaratayotgandek go‘yo. Haqiqatki bunday ota-onalar ba’zi-ba’zida uchrab turibdi.
Eng avvalo ota ona o‘z farzandini kiyinishiga e’tibor berishi, doimiy nazorat qilishi zarur. SHundagina yuqorida keltirilgan muammolar va salbiy fikrlar yuzaga kelmaydi. Istardimki qizlarimiz ibo hayoda barchaga namuna bo‘lib, yigitlarimiz haqiqiy o‘zbek o‘g‘loni sifatida qolishsa va kiyinish madaniyati xam milliyligimizni o‘zida mujassam etgan eng muhim omil ekanligini yodda saqlashsa nur ustiga a’lo nur bo‘ladi.
Kiyinish madaniyatini kim qanday tushunadi?
Zap zamonlar boʻldi-da! Bundan yigirma yillar avval “kiyimingiz yirtilib yoki soʻkilib ketibdi” deyishsa, uyalib oʻzimizni panaga olardik, sharmanda boʻlishdan choʻchir edik. Yillar oʻtib, yuz berayotgan oʻzgarishlar odamlarimizning kiyim borasidagi qarashlarini ham keskin oʻzgartirib yubordi. Bugungi yoshlar ataylab yirtiq kiyimlarni kiyishni, shu kiyimlarda nikoh va kechki bazmlarga borishni istashmoqda.
Yirtiq kiyimlar talvasasi
Yirtiq shimu yubkalar, yelkasi ochiq koʻylaklar, kalta kiyimlar shunchalik urfga kirdiki, bundan hech kim ajablanmay qoʻydi. Hatto, keksalarning ham koʻzi oʻrganib boʻldi, shekilli, avvalgidek tanbehlar ham quloqqa chalinmayotir. Kelinlarimiz yelkasi ochiq (baʼzan belgacha ochiq), yengi yoʻq toʻy koʻylaklarni kiyishsa ham uyat hissini tuyishmayapti. Buni koʻrib turgan ota-ona, hatto, boʻlajak er ham juftining “zamonaviy”ligidan xursand boʻlibmi yo gap uqtirolmaganidanmi, shunga koʻnib qoʻya qolyapti (asli er kishida sharqona gʻurur kuchli boʻlsa, nafaqat ayoli, opa-singlisini ham oʻz izmiga sola oladi). Kimdir buni urf deb bilsa, kimdir zamonaviylik der, kimdir birovlarning diqqat markazida boʻlishni istar, xullas, har kimni oʻz istaklari boshqarayotir. Ammo bularning barchasida “milliylikdan yiroqlashtirish”ni maqsad qilgan koʻrinmas kuch ustun kelayotganday…
Tan olaylik, bunday kiyimlarni oʻz farzandimiz kiyganida ham koyimasdan “mayli, yosh, nima qilibdi, kiysa kiyibdi-da” deb oqlashga urinamiz. Baʼzan oʻzimizni shu kiyimlar bilan ajralib turishimizni xohlayotgandek boʻlamiz. Oʻta millatparvar boʻlsangiz ham atrofdagilarga qarab, “hamma shunday yuribdi-ku, el qatorida” degan fikr xayolingizdan oʻtadi. Millat oldidagi masʼuliyat esa bir zum unutiladi.
Xoʻsh, bunga kim aybdor? Bozori chaqqon yirtiq-yamoq kiyimlarni peshma-pesh keltirib rastalarni toʻldirayotgan sotuvchimi, zamona zayliga qarab shularni kiyishga oshiqayotgan yoshlarmi yoki oʻzi ham milliylikni unuta boshlagan ota-onami? Sotuvchining maqsad-vazifasi – qanday kiyim-kechak boʻlmasin, moʻmay daromadga ega boʻlish. Ularni ham tushunsa boʻladi. Axir, sotuvchi talabga qarab ish tutishi kunday ravshan-ku!
Bu bilan sotuvchini oqlamoqchi emasmiz. U oʻz nomi bilan sotuvchi. Kasbi sotish… Bunday ahvol hamma joyda ham shunday emas. Quvonarlisi, oʻzimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar hozircha evida. Masalan, deylik, vodiy bozorlarining ayollar boʻlimiga kirsangiz, asosan uzun koʻylaklar, turli-tuman roʻmolu-sharflar koʻzni quvontiradi. Chetdan kelayotgan yirtiq-yamoq liboslar, kalta yubkalarni deyarli uchratmaysiz. Farzandning yurish-turishidan tortib, xulqi-odobiyu kiyim-kechagigacha ota-ona tarbiyasini bor boʻy-basti bilan namoyon etib turishi hayotda allaqachon tasdigʻini topgan haqiqat ekanini yodga olish kifoya. Toʻgʻri, kattalarga quloq tutmay, oʻzboshimchalik bilan yoki atrofidagi oʻrtoqlariga qarab, ish koʻradigan yoshlar ham bor. Bunday paytda targʻibot katta rol oʻynaydi. Targʻibot vositalari keng tarqalgan bugungi kunda ulardan oʻrinli foydalanish ham yaxshi samara berishi koʻp bor sinalgan usul. Shu maʼnoda, televideniye eng kuchli targʻibot vositasi boʻlib qolayotir. Ammo afsuski, bu faqat ijobiy natija berayotgani yoʻq. Ayrim xususiy kanallar bilib-bilmay, oʻz dasturlari – koʻrsatuvlar, filmlar, seriallar, reklamalar orqali milliylikdan yiroq, anʼanalarimiz va qadriyatlarimizga zid axborotlarni targʻib etmoqda. Birgina misol, telekanallarimizni “bezab turgan” koʻpgina seriallarning mazmun-mohiyati mentalitetimizga yot, qarashlarimizga zid. Aktyorlarning kiyinishiyu oʻzini tutishi gʻashga tegadigan bir ahvolda – yirtiq, tanaga oʻta yopishgan, ochiq. Inson vizual axborotni eshitilgan axborotdan koʻra tezroq qabul qilishi allaqachon isbotini topgan. Yuz marta eshitgandan bir marta koʻrgan yaxshi, deb shunga aytadilar. Oʻsib kelayotgan yoshlar ana shu qahramonlarni oʻzi uchun ideal shaxs sifatida qabul qilmasligiga kim kafolat bera oladi?
Aks eʼtirof
Zukko oʻquvchi xorij seriallariyu aktyorlarini tanqid qilishdan avval, oʻzimizning shou-biznes olami vakillariga ham bir nazar tashlang deyayotgan boʻlsa, ajab emas. Darvoqe, bu masalada baʼzi yulduzlarimiz alohida “eʼtirof”ga sazovor. Negaki, kliplarda suratga tushayotgan ayrim sanʼatimiz vakillari (sanʼatkor soʻzining yuki ogʻir) ochiq-sochiq, kalta-kulta kiyinishda boshqalarga yaxshigina oʻrnak boʻlayotganini ham yashirishga hojat yoʻq. Soʻzimiz quruq boʻlmasligi uchun bir-ikkita misol keltira qolaylik. Shu kunlarda kanallarimizda qayta-qayta namoyish etilayotgan Rayhon Gʻaniyevaning “Hamma jam”, Nilufar Usmonovaning “Kel ikkimiz” qoʻshiqlariga olingan kliplarda kiyib tushgan liboslarini koʻrgandirsiz. Minglab-millionlab tomoshabin qarshisida paydo boʻladigan yulduzlarimiz, avvalo, oʻzlarini, soʻng boshqalarni hurmat qilishi lozim emasmi?! Ular bunday “madaniyat” ortidagi tahdidni tushunishmasmikin? Nazarimizda, ular yo millat oldidagi oʻz masʼuliyatini bilmaydi yoki bu millatdan oʻzini ayri holda koʻradi.
Oʻz bozorimizni qachon oʻzimiz egallaymiz?
Kiyinish madaniyati haqida soʻz ochar ekanmiz, hali bu borada qilinajak ishlar koʻpligiga amin boʻlamiz. Xoʻsh, koʻpgina yoshlarning diqqatini, aqlini oʻgʻirlagan ajnabiy kiyimlardan voz kecha olamizmi? Afsuski, ushbu kiyimlarni yoʻq ham, inkor ham qila olmaymiz. Ammo bugungi oʻzbek milliy modasini targʻib qilishimiz mumkin. Aslida, dunyoning yetakchi dizaynerlari oʻzbeklarning atlasidan qoʻshib-chatib, oʻz nomi bilan liboslar taqdim etayotganini, bizning oddiy eski kovushlarimizga sal oʻzgartirish kiritib, moda olamining eng yuqori choʻqqisini zabt etayotganini hamma ham bilmasa kerak. Eng sifatli ipak tolalari, paxta tolasi oʻzimizda yetishtirilsa-da, haliyam sifatli kiyim mahsulotlarini boshqa davlatlardan olib kelyapmiz. Uzoqqa bormaylik, ayni paytda birgina Qirgʻizistonda ishlab chiqarilgan kiyim-kechaklar dizayni va sifati bilan eʼtiborimizni tortmoqda. Hozirgi kunda Turkiya va Bishkek yengil sanoat mahsulotlari oʻzbek bozorlarida yetakchi oʻrinni egallab kelayotganini ham hammamiz koʻrib turibmiz. Nahotki, oʻzbek mutaxassislari hech boʻlmasa oʻzimizning bozorlarni ham zabt eta olmasa?!
Oʻzbek dizaynerlari sifatli va bejirim kiyimlarni taklif etmas ekan, farzandlarimiz “yirtiq” kiyimlarga oshno boʻlib qolaveradi. Yoshlar ongli ravishda buni oʻzlari inkor etmas ekan, barcha saʼy-harakatlarimiz besamar boʻlib qolishi hech gap emas. Kiyinish madaniyatini yoʻlga qoʻyish va samaraga erishish uchun esa, birinchi navbatda, oʻzbek modasi rivojlanishi va taraqqiy etishi kerak. Toʻgʻri, jahon podiumlarida oʻz dizaynerlik ishini namoyon etib kelayotgan mutaxassislarimiz bor va bundan mamnunmiz. Ammo bu hali bozorni egallash va oʻzbek isteʼmolchisining talabini qondirish darajasida emas. Shunday boʻlishi kerakki, odamlarimiz Turkiya mahsulotiga qiziqish bildirgani kabi oʻzimizning dizaynerlar ishiga ham ehtiyoj sezishsin. Oʻzbek modasi ilgarilab borsagina, boshqa mamlakatlar oʻz “gʻayrioddiy” urfi bilan bizni ishgʻol etolmaydi. Sohaning eng yaxshi mutaxassislari oʻz ishlari bilan tez-tez koʻrinib tursalar, maqsadga muvofiq boʻlardi. Bu masalada yuqorida taʼkidlaganimizdek, telekanallarimizning xizmati katta boʻlishi lozim (ayni paytda “Mening yurtim” telekanali orqali dizayner Shahzoda Muhammedova maxsus koʻrsatuv olib borayotganini ham qayd etish zarur. Ammo koʻrsatuvning nomidan boshlab, maxsus mehmon uchun tikiladigan kiyimlarning milliylikka aloqasi yoʻq). Bundan tashqari, oʻzbek modasi kunlari muntazam tashkil qilinib, televideniye orqali namoyish etilib borishi, reklama va boshqa dasturlarda liboslarga alohida eʼtibor berilishi ham yoshlarimizni oz boʻlsa-da, madaniyatsizlikdan asrab qoladi, deb oʻylaymiz.
Hulkar ABDULLAYEVA,
Respublika Maʼnaviyat va maʼrifat markazi bosh mutaxassisi,
Xolida FAYZIYEVA,
Kiyim – Clothing
Ushbu maqoladagi misollar va istiqbol vakili bo’lmasligi mumkin butun dunyo ko’rinishi mavzuning. Sizga mumkin ushbu maqolani yaxshilang, masalani muhokama qiling munozara sahifasi, yoki yangi maqola yarating, tegishli ravishda. ( 2019 yil dekabr ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)
Tanada kiyilgan qoplama
Tarixdagi kiyim, Misrliklar, qadimgi yunonlar, rimliklar, vizantiyaliklar, franklar va 13-15 asrlarda yashovchi evropaliklarni ko’rsatadigan (yuqoridan)
A kanga davomida kiyiladi Afrikadagi Buyuk ko’llar mintaqa
Kiyim (shuningdek, nomi bilan tanilgan kiyim-kechak, kiyim-kechak va kiyim) tanada kiyiladigan narsalardir. Kiyim odatda matolardan yoki to’qimachilik ammo vaqt o’tishi bilan tikilgan kiyimlar kiritilgan hayvonlarning terisi yoki boshqa ingichka materiallar birlashtiriladi. Kiyim kiyish asosan cheklangan odamzod va bu butun insoniyatning o’ziga xos xususiyati jamiyatlar. Kiyinish miqdori va turi jinsi, tanasi, ijtimoiy va geografik jihatlariga bog’liq.
Kiyim ko’p maqsadlarga xizmat qiladi: u himoya vositasi sifatida xizmat qilishi mumkin elementlar, qo’pol yuzalar, toshma keltirib chiqaradigan o’simliklar, hasharotlar chaqishi, parchalar, tikanlar va tikanlar teri va atrof-muhit o’rtasida to’siqni ta’minlash orqali. Kiyimlar sovuq yoki issiq sharoitlardan izolyatsiya qilishi mumkin va ular a gigienik to’siq, yuqumli va toksik moddalarni tanadan uzoqroq tutish. Kiyim, shuningdek, himoya qiladi ultrabinafsha nurlanish.
Kiyim kiyish ham a ijtimoiy norma va boshqalar oldida kiyimdan mahrum bo’lish bo’lishi mumkin uyatli. Dunyoning aksariyat joylarida jamoat joylarida kiyim kiymaslik uchun jinsiy a’zolar, ko’krak yoki dumba ko’rinadigan deb hisoblash mumkin nomuvofiq ta’sir qilish.
Mundarija
- 1 Kelib chiqishi va tarixi
- 1.1 Erta foydalanish
- 1.2 Kiyim tikish
- 3.1 Kiyimning vazifasi
- 3.2 Kiyim tarixi
- 4.1 Jinslarni farqlash
- 4.2 Ijtimoiy holat
- 4.3 Din
- 5.1 G’arbiy kiyim kodi
- 5.2 G’arbiy uslublarning tarqalishi
- 5.3 Etnik va madaniy meros
- 5.4 Sport va faoliyat
- 5.5 Moda
- 6.1 Tikuvchilik sanoatida ish sharoitlari
- 6.2 Mo’yna
- 7.1 Liboslarga texnik xizmat ko’rsatish
- 7.2 Kir yuvish, dazmollash, saqlash
- 7.3 Temir bo’lmagan
- 7.4 Tuzatish
- 7.5 Qayta ishlash
Kelib chiqishi va tarixi
Asosiy maqola: Kiyim va to’qimachilik tarixi
Shuningdek qarang: G’arb modasi tarixi, Kategoriya: kiyim tarixiva Sochning rivojlanishiErta foydalanish
Odamlar kiyim kiyishni boshlaganlarida olimlar hali ham bahslashmoqdalar. Turli xil mutaxassislarning taxminlari 40 000 dan 3 million yilgacha bo’lgan. Tana bitlari evolyutsiyasini o’z ichiga olgan ba’zi bir so’nggi tadqiqotlar so’nggi rivojlanishni nazarda tutgan bo’lib, ba’zilari taxminan 170,000 yil oldin rivojlanganligini, boshqalari esa 40,000 gacha bo’lganligini ko’rsatadi. Hech qanday taxmin keng qabul qilinmaydi. [1] [2] [3] [4]
Ralf Kittler, Manfred Kayser va Mark Stoneking, antropologlar da Maks Plank evolyutsion antropologiya instituti, insonning genetik tahlilini o’tkazdi tana bitlari Bu kiyim taxminan 170,000 yil oldin paydo bo’lganligini anglatadi. Tana bitlari kiyim kiyishning ko’rsatkichidir, chunki aksariyat odamlar tanada sochlari siyrak va shuning uchun bitlar tirik qolish uchun inson kiyimlarini talab qiladi. Ularning tadqiqotlari shuni ko’rsatadiki, kiyim ixtirosi zamonaviy shimolga ko’chib o’tishga to’g’ri kelgan bo’lishi mumkin Homo sapiens issiqdan uzoqda iqlim ning Afrika, 50 000 dan 100 000 yil oldin boshlangan deb o’ylagan. Shu bilan birga, shunga o’xshash genetik usullardan foydalangan tadqiqotchilarning ikkinchi guruhi kiyimning taxminan 540 ming yil oldin paydo bo’lganligini taxmin qilmoqda. [5]
Arxeologlar va antropologlarning fikriga ko’ra, eng qadimgi kiyimlar, ehtimol, iborat bo’lgan mo’yna, teri, tanaga o’ralgan, o’ralgan yoki bog’langan barglar yoki o’tlar. Bunday kiyimlar haqida ma’lumot xulosa qilinmaydi, chunki toshlar, suyaklar, qobiqlar va metall buyumlar bilan taqqoslaganda kiyim materiallari tezda yomonlashadi. Arxeologlar buni juda erta aniqladilar tikuvchilik ignalari yaqinida topilgan miloddan avvalgi 30000 yilgacha bo’lgan suyak va fil suyagi Kostenki, Rossiya 1988 yilda. [6] Bo’yalgan zig’ir ilgari g’orda kiyimda ishlatilishi mumkin bo’lgan tolalar topilgan Gruziya Respublikasi miloddan avvalgi 34000 yillarga tegishli. [7] [8]
Kiyim tikish
Shuningdek qarang: Tikuvchilik sanoati, to’qish va to’quvchilik
Hindu Hind xonim kiyib olgan sari, tomonidan rasm Raja Ravi Varma. Eng qadimiy va mashhur kiyim qismlaridan biri Hindiston qit’asi
Insoniyatning ba’zi madaniyati, masalan, turli xalqlar Arktika doirasi, an’anaviy ravishda kiyimlarini butunlay tayyorlangan va bezatilgan mo’yna va terilaridan tayyorlang. Teri va terilarni mato bilan to’ldirgan yoki almashtirgan boshqa madaniyatlar: to’qilgan, to’qilgan yoki jun va shu jumladan turli xil hayvonot va o’simlik tolalaridan ip, shu jumladan jun; zig’ir, paxta, ipak, kanop va Rami.
Garchi zamonaviy iste’molchilar kiyim-kechak ishlab chiqarishni odatiy hol deb bilishlari mumkin bo’lsa-da, matoni qo’lda tayyorlash tola tayyorlash, yigirish va to’quv bilan bog’liq bo’lgan zerikarli va mehnat talab qiladigan jarayondir. The to’qimachilik sanoat birinchi bo’lib mexanizatsiyalashgan – bilan quvvatli dastgoh – davomida Sanoat inqilobi.
Turli xil madaniyatlar matolardan kiyimlarni yaratishning turli usullarini rivojlantirdilar. Bitta yondashuv shunchaki matoni o’rashni o’z ichiga oladi. Ko’p odamlar mos keladigan tarzda o’ralgan to’rtburchaklar matolardan iborat kiyimlarni kiyishgan va hanuzgacha kiyishmoqda – masalan dhoti erkaklar va sari ayollar uchun Hindiston qit’asi, Shotlandiya kilt va Yava sarong. Kiyim oddiygina bog’langan bo’lishi mumkin (dhoti va sari); yoki pinalar yoki kamarlar kiyimni joyida ushlab turadi (kilt va sarong). Mato kesilmagan bo’lib qoladi va har xil odamlar o’lchamlari kiyim kiyishi mumkin.
Yana bir yondashuv matoni qo’l bilan yoki a bilan o’lchash, kesish va tikishni o’z ichiga oladi Tikuv mashinasi. Kiyimni a dan kesib olish mumkin tikish namunasi va egasining o’lchoviga qarab tikuvchi tomonidan o’rnatiladi. Sozlanishi tikuv manekeni yoki kiyim shakli formaga mos kiyim yaratish uchun ishlatiladi. Agar mato qimmat bo’lsa, tikuvchi kiyimni qurishda mato to’rtburchagining har bir qismidan foydalanishga harakat qiladi; ehtimol matoning bir burchagidan uchburchak bo’laklarni kesib, ularni boshqa joyga qo’shib qo’ying gussets. Erkaklar uchun an’anaviy Evropa naqshlari ko’ylaklar va ayollar kimyoviy moddalar ushbu yondashuvni qo’llang. Ushbu qoldiqlar, shuningdek, yamoqdan yasalgan shlyapalar, jiletlar va yubkalar tayyorlash uchun qayta ishlatilishi mumkin.
Zamonaviy Evropa moda matoga nisbatan kamroq konservativ munosabatda bo’lib, odatda har xil g’alati mato qoldiqlarini qoldiradigan tarzda kesib tashlaydi. Sanoat tikuvchilik operatsiyalari ularni chiqindilar sifatida sotadi; uy kanalizatsiyasi ularni aylantirishi mumkin ko‘rpachalar.
Ming yillar davomida odamlar kiyim tikib, hayratlanarli uslublarni yaratdilar, ularning aksariyati omon qolgan kiyimlardan tiklandi, fotosuratlar, rasmlar, mozaikalar va boshqalar, shuningdek yozma tavsiflardan. Kostyumlar tarixi hozirgi kunga ilhom berishi mumkin moda dizaynerlari, shuningdek, kostumerlar uchun o’ynaydi, filmlar, televizor va tarixiy reenaktatsiya.
Vazifalar
A bolam ko’p narsalarni kiyish qish kiyim: bosh tasmasi, qopqoq, mo’yna bilan qoplangan palto, sharf va sviter
To’rt turdagi ayollar kiyimlari tizzadan yuqorisida tugaydi: (yuqoridan soat yo’nalishi bo’yicha) kichkina ayol, kalta yubka, shortilar va romper, barchasi bir xil model tomonidan kiyilgan
Kiyimning eng aniq vazifasi – egasini tashqi ta’sirlardan himoya qilish. Issiq havoda kiyim-kechak himoya qiladi quyosh yonishi yoki shamol zarar. Sovuqda, u taklif qiladi issiqlik izolyatsiyasi. Boshpana kiyimga bo’lgan funktsional ehtiyojni kamaytirishi mumkin. Masalan, paltolar, shapka, qo’lqop va boshqa tashqi qatlamlar odatda issiq joyga kirganda olib tashlanadi. Xuddi shunday, kiyim-kechak mavsumiy va mintaqaviy jihatlarga ega, shuning uchun yupqa materiallar va kiyimlarning kamroq qatlamlari odatda sovuqroqlarga qaraganda iliq mintaqalarda va mavsumlarda kiyiladi.
Qo’shimcha ma’lumotlar: [[: Kiyim qulayligi ]]
Kiyim bir qator ijtimoiy va madaniy individual, kasbiy va jinsi farqlanishi va ijtimoiy mavqei kabi funktsiyalar. [9] Ko’pgina jamiyatlarda kiyim-kechak haqidagi me’yorlar standartlarni aks ettiradi kamtarlik, din, jins va ijtimoiy holat. Kiyim shuningdek, bezak va shaxsiy did yoki uslubning ifodasi sifatida ham ishlashi mumkin.
Kiyim-kechak teridan tortib juda xilma-xil materiallardan tayyorlangan mo’yna to’qilgan va ekzotik tabiiy va sintetik matolar. Hamma tana qoplamalari kiyim sifatida qaralmaydi. Maqolalar eskirganidan ko’ra olib borilgan (masalan hamyonlar ), tananing bir qismida kiyiladi va osongina olib tashlanadi (sharflar ), faqat bezak uchun kiyilgan (zargarlik buyumlari ), yoki himoya qilishdan boshqa funktsiyani bajaradiganlar (ko’zoynak ), odatda ko’rib chiqiladi aksessuarlar kiyimdan ko’ra.
Kiyim qoplanmagan inson tanasini shikastlashi yoki bezovta qilishi mumkin bo’lgan ko’plab narsalardan, shu jumladan yomg’ir, qor, shamol va boshqa ob-havodan, shuningdek, quyosh nurlaridan himoya qiladi. Juda shaffof, ingichka, kichkina yoki tor kiyimlar kamroq himoya qiladi. Tegishli kiyimlar, shuningdek, ish yoki sport kabi mashg’ulotlar paytida xavfni kamaytirishi mumkin. Ba’zi kiyimlar muayyan xavf-xatarlardan himoya qiladi, masalan hasharotlar, zararli kimyoviy moddalar, ob-havo, qurol, va abraziv moddalar bilan aloqa qilish.
Odamlar atrof-muhit yoki boshqa xavf-xatarlarga qarshi kiyim echimlarini ishlab chiqdilar: masalan kosmik kostyumlar, konditsioner kiyim, zirh, sho’ng’in kostyumlari, mayo, asalarichilik vositalari, mototsikl terilari, yuqori ko’rinadigan kiyim va boshqa qismlar himoya kiyim. Kiyim va himoya vositalari o’rtasidagi farq har doim ham aniq emas, chunki moda uchun mo’ljallangan kiyimlar ko’pincha himoya qiymatiga ega va ishlash uchun mo’ljallangan kiyimlar ko’pincha hisobga olinadi moda ularning dizaynida. Kiyim tanlovi ham ijtimoiy ta’sirga ega. Ular ijtimoiy me’yorlar qoplashni talab qiladigan tananing qismlarini qamrab oladi, bezak shakli sifatida ishlaydi va boshqa ijtimoiy maqsadlarga xizmat qiladi. Qashshoqlik yoki arzonligi yoki oddiygina moyil bo’lmaganligi sababli oqilona kiyim sotib olish uchun mablag ‘etishmaydigan odam ba’zida beparvo, yirtiq yoki eskirgan deb aytiladi. [10]
Grant
Kiyimning vazifasi
19-asrdan boshlab kiyim-kechak va uning funktsiyalari to’g’risida jiddiy kitoblar paydo bo’ldi, chunki imperialistlar Hindiston va tropik kabi yangi muhit bilan shug’ullanishdi. [11] Kabi nashrlar bilan 20-asrning birinchi yarmida kiyimlarning ko’p funktsiyalari bo’yicha ba’zi ilmiy tadqiqotlar J.C.Flygel”s Kiyim psixologiyasi 1930 yilda, [9] va Nyuburghning final bosqichi Issiqlikni tartibga solish fiziologiyasi va kiyim haqidagi fan 1949 yilda. [12] 1968 yilga kelib atrof-muhit fiziologiyasi ancha rivojlandi va kengaydi, ammo atrof-muhit fiziologiyasiga nisbatan kiyim haqidagi fan ozgina o’zgardi. [13] O’shandan beri juda ko’p tadqiqotlar o’tkazildi va bilimlar bazasi sezilarli darajada o’sdi, ammo asosiy tushunchalar o’zgarishsiz qoldi va haqiqatan ham Nyuburg kitobidan zamonaviy mualliflar, shu jumladan kiyimni rivojlantirishning termoregulyatsion modellarini ishlab chiqishga urinayotganlar keltirishmoqda. [14] [ qo’shimcha tushuntirish kerak ]
Kiyim tarixi
Kiyim insoniyat tarixi haqida ko’p narsalarni ochib beradi. Smit kolleji professori Kiki Smitning so’zlariga ko’ra, kollektsiyalarda saqlanib qolgan kiyimlar kitoblar va rasmlarga o’xshash o’rganish uchun manbalardir. [15] Dunyo olimlari turli xil mavzularni, shu jumladan kiyimlarning o’ziga xos buyumlari tarixini o’rganishdi [16] , [17] turli xil madaniy guruhlardagi kiyim uslublari [18] kiyim-kechak va moda biznesi. [19]
Kiyim tarixchilar uchun bir qator qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. To’qimachilik yoki teridan tikilgan kiyimlar chirishga uchraydi va jismoniy yaxlitlikning eroziyasi madaniy ma’lumotlarning yo’qolishi deb qaralishi mumkin. [20] Kostyum kollektsiyalari ko’pincha noyob yoki boshqa ahamiyatga ega hisoblangan muhim kiyimlarga e’tiborni qaratadi va bu olimlarning kundalik kiyimlarni o’rganish imkoniyatlarini cheklaydi. [21]
Madaniy jihatlar
Jinslarni farqlash
Shvetsiyadagi sport tadbirida bir guruh ayollar va erkaklar to’plandilar (1938).
An’anaviy kiyib olgan 3-Fife knyazi Shotlandiya kilt (1984).
A Hindu Shimoliy Hindiston to’yi, kuyov kiygan bilan sherwani va pagri salla, kelin esa a sari.Maslahatchisi AQSh prezidenti va ishbilarmon ayol Ivanka Tramp (o’ngda) bilan birga Yaponiya Bosh vaziri Shinzo Abe G’arb uslubida kiygan biznes kostyumlari ularning jinsiga ko’ra, 2017 yil.
Qizil gilamcha modasi: Italiya aktyorlari Gabriel Garko va Laura Torrisi dizayner kiygan kiyinish qoidalari, 2009. Erkak kishi kostyum va ayol kiygan xalat.
Ko’pgina madaniyatlarda kiyimning jinsi bo’yicha farqlanishi maqsadga muvofiq deb hisoblanadi. Farqlari uslublar, ranglar, matolar va turlarda.
G’arb jamiyatlarida, yubkalar, liboslar va baland poshnali poyabzal odatda ayollar kiyimlari sifatida qaraladi, ammo galstuklar odatda erkaklar kiyimi sifatida qaraladi. Shim ilgari faqat erkaklar kiyimi sifatida qarashgan, ammo hozirgi kunda ikkala jins vakillari ham kiyishlari mumkin. Erkaklar kiyimi ko’pincha amaliyroq bo’ladi (ya’ni har xil vaziyatlarda ular yaxshi ishlashi mumkin), ammo ayollar uchun ko’proq kiyim uslublari mavjud. Odatda erkaklarga ruxsat beriladi ko’kraklarini yalang’ochlash turli xil jamoat joylarida. Odatda, ayol kishi erkaklar deb qabul qilingan kiyimlarni kiyishi odatiy holdir, aksincha, odatiy emas.
Ba’zi madaniyatlarda, dabdabali qonunlar erkaklar va ayollar kiyishlari shart bo’lgan narsalarni tartibga soling. Islom ayollardan odatda kamtarona kiyim kiyishni talab qiladi hijob. “Kamtarona” sifatga ega bo’lgan narsa turli musulmon jamiyatlarida turlicha; ammo, odatda ayollar o’z tanalarini erkaklarga qaraganda ko’proq qoplashlari kerak. Musulmon ayollarning kamtarlik uchun kiyadigan kiyimlari turli xil narsalardan iborat sharf uchun burqa.
Ba’zan erkaklar kiyishni tanlashi mumkin erkaklar yubkalari kabi togas yoki kilts xususan madaniyatlarda, ayniqsa marosimlarda. Bunday kiyimlar (avvalgi paytlarda) ko’pincha erkaklar tomonidan odatiy kundalik kiyim sifatida kiyinishgan.
Har qanday jins tomonidan kiyinishga mo’ljallangan kiyimlar deyiladi bir jinsli kiyim. Unisex liboslari, masalan, futbolkalar, turli xil tanaga mos kelish uchun tekisroq kesiladi. Uniseks kiyimlarining aksariyati erkaklar kiyimlari sifatida boshlangan, ammo shunga o’xshash ba’zi maqolalar fedora, dastlab ayollar kiygan.
Ijtimoiy holat
Achkan sherwani va xuridar (pastki tanasi) tomonidan kiyilgan Arvind Singx Mewar va uning qarindoshlari a Hindlar to’yi yilda Rajastan, Hindiston. An’anaga ko’ra, bu kiyimlar elita tomonidan kiyilgan Hindiston qit’asi.
A Barong Tagalogi to’y marosimi uchun qilingan.
Olim Xon Xabar berildi xalat boyligi, mavqei va qudrati to’g’risida ijtimoiy xabar yuboradi.Ba’zi jamiyatlarda kiyim-kechak martaba yoki darajani ko’rsatish uchun ishlatilishi mumkin holat. Yilda qadimgi Rim masalan, faqat senatorlar bo’yalgan kiyimlarni kiyishlari mumkin edi Tiriy binafsha rang. An’anaviy ravishda Gavayi jamiyat, faqat yuqori martabali boshliqlar kiyishlari mumkin edi tukli plashlar va palaoa yoki o’yilgan kit tish. Xitoyda, tashkil etilishidan oldin respublika, faqat imperator kiyishi mumkin edi sariq. Tarixda ishlab chiqilgan ko’plab misollar keltirilgan dabdabali qonunlar bu odamlar nima kiyishi mumkinligini tartibga solgan. Aksariyat zamonaviy jamiyatlarni o’z ichiga olgan bunday qonunlarga ega bo’lmagan jamiyatlarda, aksincha, boylik yoki mavqega ega bo’lganlar uchun narx jihatidan cheklangan noyob yoki hashamatli buyumlarni sotib olish orqali ijtimoiy mavqe ko’rsatiladi. Bunga qo’chimcha, tengdoshlarning bosimi kiyim tanlashga ta’sir qiladi.
Din
Shuningdek qarang: Turkum: Diniy kiyimlar
The Budda kiygan kāṣāya xalatlar. Kelib chiqishi qadimgi Hindiston, bu kiyimlar to’liq tayinlangan buddist rohiblar va rohibalar tomonidan kiyilgan.
Musulmon erkaklar an’anaviy ravishda oq xalat va namoz paytida qalpoq kiyishadi.
Ish yuritish kiyimlari tomonidan kiyilgan Katolik ruhoniylari.Ba’zi diniy kiyimlar kasb kiyimlarining alohida holati sifatida qaralishi mumkin. Ba’zan u faqat diniy marosimlarni bajarish paytida kiyiladi. Shu bilan birga, u har kuni maxsus diniy maqom uchun belgi sifatida taqilishi mumkin.
Masalan, Jeynlar va musulmon erkaklar tikilmagan kiyishadi mato diniy marosimlarni o’tkazishda parchalar. Tikilmagan mato, vazifani bajarishga birlashtirilgan va to’la sadoqatni anglatadi, hech qanday chuqurliksiz. [ iqtibos kerak ] Sihlar salla kiyishadi, chunki bu ularning diniga kiradi.
Kabi ba’zi dinlarda diniy liboslarning tozaligi Hinduizm, Sihizm, Buddizm, Islom va Jaynizm poklikni ko’rsatgani uchun juda muhim ahamiyatga ega.
Liboslar ko’plab kontekstlarda paydo bo’ladi Injil; eng ko’zga ko’ringan qismlar: hikoya Odam Ato va Momo Havo kim o’zlari uchun qoplamalar qildi anjir barglari, Jozef “s plash, Yahudo va Tamar, Mordaxay va Ester. Bundan tashqari, Quddusdagi Ma’badda xizmat qilgan ruhoniylar juda aniq kiyimlarga ega edilar, ularning etishmasligi odamni o’limga mahkum etdi.
Qur’onda er va xotinlar haqida, kiyim-kechak haqida shunday deyilgan: “. Ular sizlar uchun kiyimdir, sizlar ular uchun” (2-bob: 187-bob).
Yahudiylarning marosimi motam belgisi sifatida ustki kiyimlarini yirtishni talab qiladi. [ qo’shimcha tushuntirish kerak ]
Xristian ruhoniylari a’zolari diniy kiyishadi kiyimlar davomida liturgik xizmatlari va o’ziga xos kiyinishi mumkin liturgik bo’lmagan kiyim boshqa paytlarda.
Zamonaviy kiyim
The betaraflik ushbu bo’lim bahsli. Tegishli munozarani munozara sahifasi. Iltimos, ushbu xabarni o’chirmang buning uchun shartlar bajariladi. ( 2017 yil iyul ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)
Norasmiy (echinish, “kiyim kiyimi”)
- Kostyum
- Xizmat kiyimi formasi
- Kokteyl kiyimi
- Shim kiyimi
Oddiy (yuqorida hech narsa yo’q)
- Aqlsiz tasodifiy
- Biznes tasodifiy
- Tasodifiy juma
Qo’shimcha alternativalar
- Tantanali kiyim
- Sud
- diplomatik
- akademik, va boshqalar.
- kassok, odat, va boshqalar.
- Buyurtmalar
- medallar, va boshqalar.
G’arbiy kiyim kodi
Asosiy maqola: G’arbiy kiyim kodi
So’nggi 500+ yil ichida G’arbning kiyinish qoidalari o’zgargan. Ning mexanizatsiyasi to’qimachilik sanoati matolarning ko’plab turlarini arzon narxlarda keng sotuvga qo’ydi. Uslublar o’zgardi va mavjudligi sintetik matolar “zamonaviy” ta’rifini o’zgartirdi. 20-asrning ikkinchi yarmida, ko’k jinsi juda mashhur bo’lib ketdi va endi odatda rasmiy kiyim talab qiladigan tadbirlarda kiyib yurishdi. Faol kiyim shuningdek, katta va o’sib borayotgan bozorga aylandi. G’arbiy kiyinish kodidagi jinsilar erkaklar ham, ayollar ham kiyishadi. Jinslarning bir nechta o’ziga xos uslublari mavjud: ular orasida baland bo’yli jinsi shimlar, o’rta jinsi shimlar, past balandlikdagi jinsi shimlar, botinka jinsilar, tekis jinsilar, kesilgan jinsilar, ingichka jinsilar, qisma jinsilar, erkak do’stlar va kapri jinsilar. Dizaynerlarning nomlarini litsenziyalash kabi dizaynerlar tomonidan kashf etilgan Per Kardin 1960-yillarda va keng tarqalgan amaliyot bo’lib kelgan moda sanoati taxminan 1970-yillardan boshlab. Eng mashhurlari orasida Mark Jeykobs va Gucci, navbati bilan Mark Jacobs va Guccio Gucci uchun nomlangan.
G’arbiy uslublarning tarqalishi
Universitet talabalari oddiy kiyimlar AQShda
21-asrning dastlabki yillariga kelib g’arbiy kiyim uslublari ma’lum darajada xalqaro uslubga aylandi. Ushbu jarayon yuzlab yillar oldin, Evropa davrida boshlangan mustamlakachilik. Madaniy tarqatish jarayoni asrlar davomida G’arb media korporatsiyalari G’arb madaniyati va uslublarini yoyib, butun dunyo bo’ylab bozorlarga kirib borishi bilan davom etdi. Tez moda kiyim-kechak ham global hodisaga aylandi. Ushbu kiyimlar arzonroq, ommaviy ishlab chiqarilgan G’arb kiyimlari. Xayriya qilingan ishlatilgan G’arb mamlakatlaridan kiyim-kechak ham xayriya tashkilotlari tomonidan kambag’al mamlakatlardagi odamlarga etkaziladi.
Etnik va madaniy meros
Odamlar etnik yoki kiyishlari mumkin milliy libos maxsus holatlarda yoki muayyan rollarda yoki kasblarda. Masalan, aksariyat koreyalik erkaklar va ayollar kundalik kiyinish uchun G’arb uslubidagi libosni qabul qilishgan, ammo baribir an’anaviy kiyib yurishadi hanboks to’y va madaniy bayramlar kabi maxsus kunlarda. G’arbiy kiyinish buyumlari, shuningdek, g’arbiy bo’lmagan usullarda kiyilgan yoki aksessuarlangan ko’rinishi mumkin. Tongan odam ishlatilgan narsalarni birlashtirishi mumkin Futbolka Tongancha o’ralgan yubka bilan yoki tupenu.
Sport va faoliyat
Asosiy maqolalar: Faol kiyim va Sport kiyimlari (moda)
Kiygan ayol sport sutyeni va boyshorts, odatdagi ayollar edi sport kiyimlari ammo endi xuddi shunday kiyiladi tasodifiy yoki atleziya G’arbdagi ayollar tomonidan.
Sport va jismoniy mashg’ulotlarning aksariyati amaliy, qulaylik yoki xavfsizlik sababli maxsus kiyim kiyib mashq qilinadi. Umumiy sport kiyimlari kiyim-kechak kiradi shortilar, Futbolkalar, tennis ko’ylaklari, leotardlar, sport kostyumlari va murabbiylar. Ixtisoslashgan kiyim-kechaklar kiradi ho’l kostyumlar (uchun suzish, sho’ng’in yoki bemaqsad qilish ), salopetkalar (uchun chang’i ) va leotardlar (uchun gimnastika ). Shuningdek, spandeks materiallar ko’pincha terni so’rish uchun asosiy qatlam sifatida ishlatiladi. Spandex, shuningdek, voleybol, kurash, yengil atletika, raqs, gimnastika va suzish.
Moda namoyishlari ko’pincha kiyim-kechakning so’nggi tendentsiyalari manbai hisoblanadi modalar. Rasm a model zamonaviy xalat oqimni aks ettiradi moda tendentsiyasi an Yuqori kutyure moda namoyishi
Moda
Asosiy maqolalar: Moda va 2020 yillar moda
Parij 1900–1940 yillarda Evropa va Shimoliy Amerika uchun moda yo’nalishlarini o’rnatdi. [22] 1920-yillarda maqsad bo’shashishga qaratilgan edi. Ayollar kun bo’yi, har kuni ko’ylak kiyib yurishgan. Kundalik ko’ylaklar pastki bel yoki kestirib, kamar yoki belbog ‘va oyoq Bilagi zo’r joydan tizzagacha osilgan yubka bo’lgan belga tushar edi. Kunduzgi kiyimning yengi (uzun-bisepning o’rtasigacha) va etagi to’g’ri, iltimos qilingan, etagi ochilgan yoki charchagan edi. Zargarlik buyumlari unchalik ko’rinmas edi. [23] Sochlar tez-tez chayqalib, bolalarga o’xshab ko’rinardi. [24] 21-asrda turli xil uslublar mavjud bo’lib, ular geografiya, zamonaviy ommaviy axborot vositalari, iqtisodiy sharoitlar va qimmatlardan farq qiladi. yuqori kutyure an’anaviy kiyimga, to tejamkor do’kon grunge. Moda namoyishlari dizaynerlar uchun yangi va ko’pincha g’ayrioddiy dizaynlarni namoyish etish uchun tadbirlar.
Siyosiy masalalar
Tikuvchilik sanoatida ish sharoitlari
Qo’shimcha ma’lumotlar: Tikuvchilik sanoati
In tikuvchilik fabrikasi BangladeshIshchi ayollar uchun xavfsizlik kiyimlari Los Anjeles, v. 1943, ayol urush ishchilari orasida kasb baxtsiz hodisalarini oldini olish uchun ishlab chiqilgan
Garchi mexanizatsiya 20-asr o’rtalariga kelib insoniyat sanoatining aksariyat tomonlarini o’zgartirdi, kiyim ishchilar takroriy qo’l mehnati talab qiladigan qiyin sharoitlarda ishlashni davom ettirdilar. Ommaviy ishlab chiqarish kiyim-kechak ko’pincha kimdir deb hisoblagan narsada tikiladi ter terish sexlari, uzoq ish soatlari, imtiyozlarning etishmasligi va ishchilar vakillarining etishmasligi bilan tavsiflanadi. Bunday sharoitlarning aksariyat misollari mavjud rivojlanayotgan davlatlar, kiyim-kechak sanoatlashgan mamlakatlar shunga o’xshash tarzda ishlab chiqarilishi mumkin. [ iqtibos kerak ] Ning koalitsiyalari NNTlar, dizaynerlar (shu qatorda Katarin Xamnet, Amerika kiyimlari, Veja, Quiksilver, eVocal va Edun) va shunga o’xshash tashviqot guruhlari Toza kiyimlar aksiyasi (CCC) va Global mehnat va inson huquqlari instituti shu qatorda; shu bilan birga to’qimachilik va kiyim-kechak kasaba uyushmalari ommaviy axborot vositalari va keng jamoatchilik e’tiborini ishchilarga qaratadigan tushuntirish tadbirlariga homiylik qilish orqali ushbu shartlarni iloji boricha yaxshilashga intildilar. Autsorsing kabi kam ish haqi oladigan mamlakatlarga ishlab chiqarish Bangladesh, Xitoy, Hindiston, Indoneziya, Pokiston va Shri-Lanka qachon mumkin bo’lgan Ko’p tolali bitim (TIV) bekor qilindi. To’qimachilik mahsulotlariga kvotalar joylashtirgan TIV a deb hisoblanadi protektsionist o’lchov. [ iqtibos kerak ] Garchi ko’plab mamlakatlar shunga o’xshash shartnomalarni tan olsalar ham Xalqaro mehnat tashkiloti, ishchilar xavfsizligi va huquqlari bo’yicha standartlarni o’rnatishga urinayotgan ko’plab mamlakatlar shartnomalarning ayrim qismlarida istisnolar qilgan yoki ularni to’liq bajarolmagan. Masalan, Hindiston shartnomaning 87 va 92-bo’limlarini tasdiqlamagan. [ iqtibos kerak ] The to’qimachilik mahsulotlari ishlab chiqarish rivojlanayotgan davlatlar uchun izchil sanoat sifatida faoliyat yuritib, millionlab odamlarga ekspluatator yoki yo’q deb talqin qilingan holda ish va ish haqi etkazib beradi. [25]
Mo’yna
Asosiy maqola: Mo’ynali kiyimlar
Hayvonlarning mo’ynasidan kiyim-kechaklarda foydalanish tarixdan oldingi davrlarga to’g’ri keladi. Hozirgi kunda u rivojlangan mamlakatlarda qimmatbaho, dizaynerlik kiyimlari bilan bog’liq, garchi mo’yna hali ham Arktika zonalari va balandlikdagi mahalliy aholi tomonidan uning isishi va himoyasi uchun ishlatilgan. Bir paytlar tortishuvsiz bo’lgan, yaqinda kampaniyalar uni shafqatsiz va keraksiz deb hisoblashlari sababli kampaniyalarning diqqat markazida bo’ldi. PETA, boshqalar bilan birga hayvonlarning huquqlari va hayvonlarni ozod qilish guruhlari e’tiborni jalb qildilar mo’yna dehqonchilik va boshqa amaliyotlarni ular shafqatsiz deb hisoblashadi.
Hayot davrasi
Liboslarga texnik xizmat ko’rsatish
Kiyim ichkaridan ham, tashqaridan ham hujumga uchraydi. Inson tanasi teri hujayralari va tanadagi yog’larni to’kadi, ter, siydik va najasni chiqaradi. Tashqi tomondan, quyoshga zarar etkazish, namlik, aşınma va axloqsizlikka qarshi kiyim. Burga va bitlar tikuvga yashirinishi mumkin. Eskirgan kiyim, agar u tozalanmasa va yangilanmasa, qichiydi, eskiradi va estetik va funksionalligini yo’qotadi ( tugmalar yiqilib tushadi, tikuvlar ochiladi, mato yupqa yoki yirtilib ketadi va fermuarlar muvaffaqiyatsiz). Ko’pincha, odamlar kiyim-kechak buyumini yiqilib tushguncha kiyishadi. Ba’zi materiallar muammolarni keltirib chiqaradi. Terini tozalash qiyin, po’stlog’i (tapa) esa uni eritmasdan yuvib bo’lmaydi. Egalari ko’z yoshlari va yoriqlarini yamab, sirtdagi kirlarni tozalashlari mumkin, ammo bu kabi materiallar muqarrar ravishda yoshga kiradi. Biroq, aksariyat kiyimlar matolardan iborat va ko’pchilik mato bo’lishi mumkin yuvilgan va tuzatilgan (yamoq, jasur, lekin taqqoslang his qildim ).
Kir yuvish, dazmollash, saqlash
Odamlar yuvinish uchun ko’plab maxsus usullarni ishlab chiqdilar, oqayotgan oqimlarda kiyimlarni toshlarga urish usullaridan tortib to so’nggi elektrongacha. kir yuvish mashinalari va quruq tozalash (kirni eritish erituvchilar suvdan tashqari). Issiq suvni yuvish (qaynatish), kimyoviy tozalash va dazmollash – bu an’anaviy usullar sterilizatsiya qilish uchun matolar gigiena maqsadlar. Ko’p turdagi kiyim-kechaklarga mo’ljallangan dazmollangan ajinlarni olib tashlash uchun kiyishdan oldin. Zamonaviy rasmiy va yarim rasmiy kiyimlarning aksariyati ushbu toifaga kiradi (masalan, ko’ylaklar va kostyumlar ). Dazmollangan kiyimlar toza, yangi va chiroyli ko’rinishga ega ekanligiga ishonishadi. Ko’pgina zamonaviy kundalik kiyimlar tezda burishmaydigan va dazmollashni talab qilmaydigan trikotaj materiallardan tayyorlangan. Ba’zi kiyimlar doimiy matbuot, qoplama bilan ishlangan (masalan poletetrafloroetilen ) bu ajinlarni bostiruvchi va dazmollashsiz silliq ko’rinish hosil qiluvchi. Kir yuvish paytida kiyimda ortiqcha tuklar yoki qoldiqlar paydo bo’lishi mumkin. Bunday hollarda, a paxta tozalash vositasi foydali bo’lishi mumkin. Kiyimlar yuvilib, ehtimol dazmollangandan so’ng, odatda osib qo’yiladi kiyim osgichlari yoki eskirguncha yangilab turish uchun buklangan. Kiyimlar ixcham saqlanishi uchun, burishishni oldini olish uchun, burmalarni saqlab qolish uchun yoki ularni yanada yoqimli tarzda taqdim etish uchun, masalan, do’konlarda sotuvga qo’yilganda, buklangan. Hasharotlar va lichinkalarning ayrim turlari kiyim-kechak va to’qimachilik bilan oziqlanadi, masalan qora gilam qo’ng’izi va kiyim kuya. Bunday zararkunandalarga qarshi kurashish uchun kiyimlar sadr bilan qoplangan shkaflarda saqlanishi mumkin [26] yoki sandiqlar, yoki zararkunandalarga qarshi xususiyatlarga ega bo’lgan materiallar bilan tortma yoki idishlarga joylashtirilgan lavanta yoki kuya to’plari. Havo o’tkazmaydigan konteynerlar (masalan, muhrlangan, og’ir plastik paketlar) hasharotlar zararkunandalarining kiyim materiallariga zarar etkazishini oldini oladi.
Temir bo’lmagan
Asosiy maqola: Doimiy matbuot
Ajinmaydigan ko’ylaklarni chiqarish uchun ishlatiladigan qatron formaldegid, ba’zi odamlar uchun kontakt dermatitga olib kelishi mumkin; oshkor qilish bo’yicha talablar mavjud emas va 2008 yilda AQSh Davlatning hisobdorligi idorasi formaldegidni kiyimda sinab ko’rdi va umuman olganda eng yuqori darajasi ajin bo’lmagan ko’ylak va shimlarda ekanligini aniqladi. [27] 1999 yilda yuvinishning formaldegid darajasiga ta’sirini o’rganish shuni ko’rsatdiki, 6 oydan keyin yuvinishdan keyin 27 ta ko’ylakning 75 ppm dan yuqori darajasi bor, bu terining bevosita ta’sirlanishining xavfsiz chegarasidir. [28]
Tuzatish
Shuningdek qarang: Darning
Xom ashyo – mato mehnatdan qimmatroq bo’lganida, uni tejashga mehnat sarflash mantiqan to’g’ri keldi. O’tmishdagi vaqtlarda, tuzatish san’at edi. Ehtiyotkorlik bilan tikuvchi yoki tikuvchi yiv bilan iplarni yirtib tashlashi mumkin edi etaklar va tikuv qirralari shu qadar mohirlik bilan ediki, yirtig’i deyarli ko’rinmas edi. Bugungi kunda kiyim iste’mol qilinadigan buyum hisoblanadi. Ommaviy ishlab chiqarilgan kiyim uni ta’mirlash uchun sarflanadigan mehnatga qaraganda arzonroq. Ko’p odamlar vaqtni ta’mirlashga sarflashdan ko’ra, yangi kiyim sotib olishadi. Hali ham tejamkorlar o’rnini bosadi fermuarlar va tugmalar va yirtilgan etaklarni tikib qo’ying.
Qayta ishlash
Ishlatilgan, kiyinmaydigan kiyimning o’rnini almashtirish mumkin ko‘rpachalar, lattalar, gilamchalar, bintlar va boshqa ko’plab uy-ro’zg’or buyumlari. Neytral rangli yoki bo’yalgan emas tsellyuloza tolalarni qayta ishlash mumkin qog’oz. G’arb jamiyatlarida ishlatilgan kiyimlar tez-tez tashqariga tashlanadi yoki xayriya uchun beriladi (masalan, a orqali kiyim qutisi ). Shuningdek, u sotiladi konsignatsiya do’konlari, kiyim agentliklari, bit bozorlari va onlayn kim oshdi savdosi. Ishlatilgan kiyimlar ko’pincha sanoat miqyosida yig’ilib, kambag’al mamlakatlarda saralash va qayta ishlatish uchun jo’natiladi. Global miqyosda ishlatilgan kiyimlar qiymati 4 milliard dollarga teng [29] AQSh 575 million dollarlik eksportchi sifatida. [30] Asosan neft-kimyo mahsulotlaridan olinadigan sintetik moddalar qayta tiklanmaydi yoki biologik parchalanmaydi. [31] Tovar qiymatini saqlab qolish uchun kiyimlarning ortiqcha zaxiralari ba’zan yo’q qilinadi. [32]
Global savdo
Manbalar: Eurostat. [33]
Shuningdek qarang
- Kiyim portali
- Moda portali
- Bolalar kiyimlari
- Kiyim fetusi
- Termoregulyatsiya
- G’arb tsivilizatsiyasida kerakli kiyimlarning xronologiyasi
- Belgili liboslar ro’yxati
- Kiyim kiyimi
- G’arbiy kiyim
Adabiyotlar
- ^ Ralf Kittler, Manfred Kayser va Mark Stoneking (2003), “Ning molekulyar evolyutsiyasi Pediculus humanus va kiyimning kelib chiqishi ” (PDF) , Hozirgi biologiya, 13 (16): 1414–1417, doi:10.1016 / S0960-9822 (03) 00507-4, PMID12932325, dan arxivlangan asl nusxasi (PDF) 2008-09-10
- ^ Kittler, Ralf; Kayser, Manfred; Stoneking, Mark (2004). “Pediculus humanus molekulyar evolyutsiyasi va kiyimning kelib chiqishi”. Hozirgi biologiya. 14 (24): 1414–7. doi: 10.1016 / j.cub.2004.12.024 . PMID12932325.
- ^ Toups, Melissa A .; va boshq. (2011 yil yanvar). “Kiyim bitining kelib chiqishi Afrikada anatomik jihatdan zamonaviy odamlar tomonidan erta kiyimdan foydalanishni bildiradi”. Molekulyar biologiya va evolyutsiya. 28 (1): 29–32. doi:10.1093 / molbev / msq234. PMC3002236 . PMID20823373.
- ^ Rid, Dovud; va boshq. (2007). “Bitlarning yo’qolgan jufti yoki parazitlar qayta tiklandi: Antropoid primat bitlarining evolyutsion tarixi”. BMC biologiyasi. 5 (7): 7. doi:10.1186/1741-7007-5-7. PMC1828715 . PMID17343749.
- ^ Qamish; va boshq. (2004). “Bitlarning genetik tahlili zamonaviy va arxaik odamlar o’rtasidagi to’g’ridan-to’g’ri aloqani qo’llab-quvvatlaydi”. PLOS biologiyasi. 2 (11): e340. doi:10.1371 / journal.pbio.0020340. PMC521174 . PMID15502871.
- ^ Xoffeker, J., Skott, J., Sharqiy Evropadagi qazishmalar qadimgi inson turmush tarzini ochib beradi, Boulder yangiliklar arxividagi Kolorado universiteti, 2002 yil 21 mart, colorado.eduArxivlandi 2011-07-19 da Orqaga qaytish mashinasi
- ^ Balter M (2009). “Liboslar (Xu) odamni yaratadi”. Ilm-fan. 325 (5946): 1329. doi:10.1126 / science.325_1329a. PMID19745126.
- ^ Kvavadze E, Bar-Yosef O, Belfer-Koen A, Boaretto E, Jakeli N, Matskevich Z, Meshveliani T (2009). “30000 yillik yovvoyi zig’ir tolalari”. Ilm-fan. 325 (5946): 1359. doi:10.1126 / science.1175404. PMID19745144. S2CID206520793.
- Onlayn materialni qo’llab-quvvatlash
- ^ ab Flugel, Jon Karl (1976) [1930], Kiyim psixologiyasi, Xalqaro psixo-analitik kutubxona, № 18, Nyu-York: AMS Press. Birinchi bo’lib Hogarth Press, London, ISBN0-404-14721-6
- Shu bilan bir qatorda
- ISBN 978-0-404-14721-1 (Bu ish kiyimning psixo-ijtimoiy va amaliy funktsiyalari haqida umumiy ma’lumot berishga qaratilgan dastlabki urinishlardan biridir)
- ^ Baradel, Leysi. “Eastman Jonsonning” Tramp “filmidagi geografik harakatchanlik va maishiylik”. Amerika san’ati 28.2 (2014): 26-49
- ^ masalan. Jeffreys, Yuliy (1858), Britaniyaning Hindistondagi armiyasi: tegishli kiyim-kechak, uy-joy, joylashish, rekreativ ish bilan ta’minlash va qo’shinlarni umid bilan rag’batlantirish, London: Longman, Brown, Green, Longmans & Roberts , olingan 8 sentyabr 2010
- ^ Nyuburg, Lui Garri, tahrir. (1968) [1949], Issiqlikni tartibga solish fiziologiyasi va kiyim haqidagi fan, Nyu-York va London: Hafner nashriyoti
- ^ Hertig, Bryus A (1969 yil fevral), “Kitoblarni ko’rib chiqish: Issiqlikni tartibga solish fiziologiyasi va kiyim haqidagi fan”, Kasbiy va ekologik tibbiyot jurnali, 11 (2): 100, doi:10.1097/00043764-196902000-00012, PMC1520373
- (sharhlovchining ismi Newburgh yonida ko’rinadi, lekin hammuallif emas edi. Shuningdek sahifaning pastki qismida sharhlovchining ismiga qarang).
- ^ Gilligan, Yan (2010 yil yanvar), “Kiyimning tarixiygacha rivojlanishi: termal modelning arxeologik ta’siri”, Arxeologik uslub va nazariya jurnali, 17 (1): 15–80, doi:10.1007 / s10816-009-9076-x, S2CID143004288
- ^ Fridman, Vanessa (2019 yil 29 aprel). “Ushbu kiyimlarni saqlash kerakmi?”. The New York Times.
- ^ Summers, Ley (2001). Iltimos, chegaralangan: Viktoriya korsetining tarixi. Oksford: Berg. ISBN185973 530 4 .
- ^ Stutesman, Drake (2019). Shlyapa: kelib chiqishi, tili, uslubi (1-nashr). London: Reaktion Books. ISBN978-1789141368 .
- ^ Cole, Shaun (2000). Don biz endi bizning gey kiyimimiz: yigirmanchi asrda erkaklar uchun gey liboslari. Oksford: Berg. ISBN1 85973 415 4 .
- ^ Oq, Nikola; Griffits, Yan (2000). Biznesning modasi: nazariya, amaliyot va imidj. Oksford: Berg. ISBN1 85973 354 9 .
- ^ DeSilvey, Kaitlin (2006). “Kuzatilgan yemirilish: o’zgaruvchan narsalar bilan hikoya qilish”. Moddiy madaniyat jurnali: 318 . Olingan 12 noyabr 2020 .
- ^ Fridman, Vanessa (2019 yil 29 aprel). “Ushbu kiyimlarni saqlash kerakmi?”. The New York Times.
- ^ Meri Luiza Roberts, “Shimsho’n va Dalila qayta ko’rib chiqdilar: 1920-yillarda Frantsiya ayollar modasi siyosati”. Amerika tarixiy sharhi 98.3 (1993): 657–684.
- ^ Simon Blis, “‘L’intelligence de la parure’: 1920-yillarda zargarlik buyumlari kiyimi to’g’risida eslatmalar.” Moda nazariyasi 20.1 (2016): 5–26.
- ^ Stiven Zdatniy, “Bola qiyofasi va ozod qilingan ayol: Ayollar soch turmagi siyosati va estetikasi”. Moda nazariyasi 1.4 (1997): 367–397.
- ^ Evropa parlament tadqiqotlari xizmati. “To’qimachilik va kiyim-kechak sohasida ishchilarning ahvoli: shunchaki Osiyo ishi?” Evropa parlamenti, 2014 yil avgust. www.europarl.europa.eu/EPRS/140841REV1-Asian-affair-FINAL.pdf-ishchilari -tekstil va kiyim-kechak sektori
- ^“Sidr shkaflari 101”. Bob Vila. 2017-09-08 . Olingan 2019-06-12 .
- ^Qachon ajinlarsiz kiyim, shuningdek, formaldegid tutunlarini anglatadi. Nyu-York Tayms.
- ^Yuvish va saqlash orqali temir bo’lmagan ko’ylaklarda erkin formaldegid miqdorining o’zgarishiArxivlandi 2011-07-22 da Orqaga qaytish mashinasi. Sog’liqni saqlash fanlari jurnali.
- ^ Minter, Adam (2018 yil 15-yanvar). “Hech kim sizning ishlatilgan kiyimingizni boshqa istamaydi”. Bloomberg ko’rinishi . Olingan 17 yanvar 2018 .
- ^ Banigan, Melissa (25 yanvar 2018). “Sharqiy Afrika sizning qo’lingizdan kelishni istamaydi”. Racked. Vox Media . Olingan 26 yanvar 2018 .
- ^To’qimachilik materiallari tabiiy va sintetik matolar o’rtasidagi ekologik kurash “Steven E. Devis, Sweatshirt stantsiyasi”.
- ^ Liber, Chavi (17 sentyabr 2018 yil). “Nima uchun moda brendlari har yili o’zlarining milliardlab mahsulotlarini yo’q qilishadi”. Vox . Olingan 17 sentyabr 2018 .
- ^http://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/-/EDN-20190422-1?inheritRedirect=true&redirect=%2Feurostat%2Fnews%2Fwhats-new%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_AJ2p_%9_%9_%D1 % 3Dnormal% 26p_p_mode% 3Dview% 26p_p_col_id% 3Dcolumn-2% 26p_p_col_count% 3D1% 26_101_INSTANCE_AJ2so9Q6Ai6F_delta% 3D20% 26_101_INSTANCE_AJ2so9Q6Ai6F_keywords% 3D% 26_101_INSTANCE_AJ2so9Q6Ai6F_advancedSearch% 3Dfalse% 26_101_INSTANCE_AJ2so9Q6Ai6F_andOperator% 3Dtrue% 26p_r_p_564233524_resetCur% 3Dfalse% 26_101_INSTANCE_AJ2so9Q6Ai6F_cur% 3D2
Qo’shimcha o’qish
- Finnane, Antoniya (2008), Xitoyda kiyimlarni o’zgartirish: moda, tarix, millat, Nyu York: Kolumbiya universiteti matbuoti, ISBN978-0-231-14350-9 , olingan 8 sentyabr 2010
- elektron kitob
- ISBN 978-0-231-51273-2
- Forsberg, Krister; Mansdorf, S.Z (2007), Kimyoviy himoya kiyimlarini tezkor tanlash bo’yicha qo’llanma (5-nashr), Xoboken, Nyu-Jersi: John Wiley & Sons, ISBN978-0-470-14681-1 , olingan 8 sentyabr 2010
- Gavin, Timoti P (2003), “Jismoniy mashqlar paytida kiyim va termoregulyatsiya”, Sport tibbiyoti, 33 (13): 941–947, doi:10.2165/00007256-200333130-00001, PMID14606923, S2CID37755781, dan arxivlangan asl nusxasi 2011-07-07 da , olingan 8 sentyabr 2010
- Hollander, Anne L (1993), Kiyimlar orqali ko’rish, Berkli: Kaliforniya universiteti matbuoti, ISBN0-520-08231-1 , olingan 8 sentyabr 2010
- Monteyn, Skott J; Savaka, Maykl N; Kadarett, Bryus S; Kvigli, Mark D; McKay, Jeyms M (1994), “Kompensatsiya qilinmaydigan issiqlik stressiga fiziologik bardoshlik: jismoniy mashqlar intensivligi, himoya kiyimlari va iqlimning ta’siri” (PDF) , Amaliy fiziologiya jurnali, 77 (1): 216–222, doi:10.1152 / jappl.1994.77.1.216, PMID7961236 , olingan 8 sentyabr 2010
- Ross, Robert (2008), Kiyim, global tarix: yoki, Imperialistning yangi kiyimi, Kembrij, Buyuk Britaniya: Polity Press, ISBN978-0-7456-3186-8 , olingan 8 sentyabr 2010
- Qog’ozli qog’oz
- ISBN 978-0-7456-3187-5
- Tochixara, Yutaka; Ohnaka, Tadakatsu, tahrir. (2005), Atrof-muhit ergonomikasi: insonning qulayligi, salomatligi va issiqlik muhitida ishlashi ergonomikasi, Elsevier Ergonomics Book Series, Vol.3, Amsterdam & Boston: Elsevier, 315–320-betlar, ISBN0-08-044466-0 , olingan 8 sentyabr 2010
- (ayniqsa 5 – “Kiyim” – va 6 – “Himoya kiyimlari” bo’limlariga qarang).
- Yarboro, Portiya; Nelson, Cherilin N, nashr. (2005), “Himoya kiyimlarining ishlashi: global ehtiyojlar va rivojlanayotgan bozorlar”, Himoya kiyimlarining ishlashi, West Conshohocken, Pensilvaniya: ASTM International, 8-jild, ISBN0-8031-3488-6 , ISSN1040-3035 , olingan 8 sentyabr 2010
Tashqi havolalar
- BBC Wiltshire Dents Glove muzeyi
- Xalqaro to’qimachilik va kiyim-kechak assotsiatsiyasi, ilmiy nashrlar
- Nemis paypoqchilik muzeyi (ingliz tili)
- Pediculus humanusning molekulyar evolyutsiyasi va kiyimning kelib chiqishi Ralf Kittler, Manfred Kayser va Mark Stoneking tomonidan (.PDF fayl)
- Cornell uy iqtisodiyoti arxivi: tadqiqot, an’ana, tarix (HEARTH)