Darslik – Textbook

Onlayn kitob xaridorlari foyda olish uchun ularni qayta sotish maqsadida darsliklarni, ba’zan esa boshqa turdagi kitoblarni sotib olishadi. Onlayn bozorlar singari, onlayn-kitob xaridorlari ham yil davomida faoliyat yuritib, talabalarga o’zlarining kitoblarini “qayta sotib olish” muddati bo’lmagan paytlarda ham sotish imkoniyatini beradi. Talabalar ISBN ular sotmoqchi bo’lgan kitoblarning raqamlari va narxlari yoki takliflarini olishlari kerak. Ushbu onlayn kitob xaridorlari ko’pincha “bepul etkazib berish” ni taklif qilishadi (bu aslida kitob uchun taklifga asoslanadi) va talabalarga bir nechta kitoblarni bitta manbaga sotishlariga imkon beradi. Onlayn kitob xaridorlari kitoblarni qayta sotish uchun sotib olganligi sababli, ular taklif qilayotgan narxlar talabalar onlayn bozorlarda olishdan past bo’lishi mumkin. Biroq, ularning narxi raqobatbardosh bo’lib, ular xizmatlarining qulayligiga e’tibor berishadi. Ba’zilar, hatto ishlatilgan darsliklarni Internetda sotib olish va ularni onlayn kitob xaridorlariga sotish, hatto darsliklarni ijaraga berish xizmatlariga qaraganda past narxga ega deb da’vo qilishadi.

«Kitoblar bepul beriladi va o‘quvchining mulki bo‘lib qoladi». Xorijda maktab darsliklari qay tartibda taqdim etiladi?

Joriy o‘quv yilida maktablarda o‘quv darsliklarining o‘rtacha ijara narxi ikki baravarga oshdi. XTV buni qog‘oz narxlari va transport xarajatlari oshgani bilan izohladi. Buning ortidan ijtimoiy tarmoqlar foydalanuvchilari ijarasi narxi qimmatlashgani va birinchi chorakdan keyingina yangi kitoblar chiqarilishidan shikoyat qila boshladi.

Jumladan, deputat Rasul Kusherbayevning fikricha, davlat umumiy o‘rta ta’lim davlat tomonidan kafolatlangani uchun maktab darsliklari ijarasi uchun to‘lovning mavjudligini Konstitutsiyaga zid. U xatto tushuntirish berishni so‘rab Konstitutsiyaviy sudga ham deputatlik so‘rovi yubordi.

Ushbu voqealardan so‘ng, Yangi o‘quv yilining birinchi kunidayoq prezident maktab darsliklarini bepul ijaraga berishni buyurdi. Buning uchun prezident Administratsiyasi rahbarining topshirig‘i bilan darsliklar sifatini tekshirish bo‘yicha ishchi guruhi tashkil etildi. Bundan tashqari, darsliklarni tayyorlash, nashr etish, tannarx va tarqatish tizimini tanqidiy ko‘rib chiqish rejalashtirilayotgani ma’lum qilindi.

Mazkur voqealar ortidan «Gazeta.uz» muxbiri Mirolim Isajonov yaqin qo‘shni va uzoq hamkor davlatlarda maktab darsliklarini berish tartibi qandayligi bilan qiziqdi. Buning uchun u dunyoning turli nuqtalarida yashayotgan va farzandini o‘sha davlat maktabida o‘qitayotgan o‘zbekistonliklar bilan suhbatlashdi.

Eslatma: suhbatdoshlarning bildirgan fikrlari bo‘yicha tartib o‘sha davlatning boshqa hududida umuman aks ko‘rinishda bo‘lishi ehtimoldan holi emas.

Qirg‘iziston

O‘shlik jurnalist Shohrux Soipovning ta’kidlashicha, Qirg‘izistonda maktab darsliklari bo‘yicha deyarli muammo yo‘q. Bu masala oxirgi o‘n yilda hal etilgan.

«Davlat maktablarida ijara degan narsa yo‘q, darsliklar bepul beriladi. Ammo o‘quvchiga qaysidir darslik yetmay qolsa, ota-ona uni bozor yoki kitob do‘konlaridan o‘z mablag‘iga xarid qiladi. Sotuvdan istalgan darslikni albatta, topish mumkin», — dedi u.

Uning qo‘shimcha qilishicha, agar o‘quvchi maktab tomonidan berilgan kitobning biror joyini yirtib qo‘ysa, uni ta’mirlab qaytaradi. Yo‘qotilgan kitob o‘rniga esa xuddi ana shunday kitobni olib berishi shart.

«Darsliklar mazmuni, ya’ni ulardagi xatolar ijtimoiy tarmoqlarda ham, maktabdagi yig‘ilishlarda ham muhokama bo‘ladi. Ota-onalar bu bo‘yicha o‘z munosabatini bildiradi. Ta’lim vazirligi e’tiroz va fikrlarni eshitib, xatolarni to‘g‘rilashga harakat qiladi», — dedi jurnalist.

Shohrux Soipovning qayd etishicha, Qirg‘izistonda boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga bir mahal bepul ovqat beriladi. Ayrim hududlarda esa shirinlik va choy tortiq qilinadi.

Tojikiston

Tojikistonlik jurnalist Ozod Meliboyevning qayd etishicha, qo‘shni davlatda bog‘chalar, maktablar va oliy o‘quv yurtlari yagona vazirlikka qaraydi. Maktab o‘quvchilariga darsliklar Ma’orif vazirligi tomonidan yetkazib beriladi.

Foto: Ozod Meliboyev.

«Tojikistonda maktab darsliklari ijara asosida taqdim qilinadi. Masalan, vazirlikdan maktabga yuborilgan bitta kitob narxi 30 somoniy (o‘rtacha 3 dollar) bo‘lsa, o‘quvchi shu darslik narxini, ya’ni 30 somoniyni 34 foizini tӯlab, bir yil ishlatadi va yil yakunida maktabga topshiradi. Keyingi yili xuddi o‘sha kitobni olgan boshqa o‘quvchi 30 somoniyni 33 foizini to‘laydi va darslikdan bir yil foydalanadi. Uchinchi yili ham boshqa o‘quvchi 30 somoniyni 33 foizini to‘lab, yil oxirigacha ishlatadi», — dedi u.

Uning so‘zlariga ko‘ra, shu tariqa bitta darslikning ijara puli ota-onalardan uch yil ichida olinadi.

«Ushbu tartib salkam o‘n yildan beri bor. Ota-onalar darsliklarni kitob do‘konlaridan xarid qilishi ham mumkin, tanlov ularning o‘zida», — dedi jurnalist.

Uning aytishicha, o‘quvchi yil mobaynida biror kitob sifatiga jiddiy zarar yetkazsa yoki yo‘qotib qo‘ysa, o‘rniga xuddi ana shunday darslik topshiradi yo kitob tannarxini to‘laydi.

«Tojikistonda ta’lim tojik, rus, ӯzbek, ingliz, qirg‘iz, turkman tillarida olib boriladigan ӯrta umumta’lim maktablar mavjud. Rus tilidan dars beriladigan maktablarga ruscha kitoblar Rossiyadan olib kelinadi. Boshqa tillardagi darsliklar mamlakatning o‘zida ishlab chiqariladi. Lekin o‘zbek tilidagi darsliklar tanqisligi haligacha barham topmagan, yetishmovchiliklar kuzatiladi», — dedi Ozod Meliboyev.

Qozog‘iston

Qozog‘istonga oilasi bilan ko‘chib ketgan andijonlik Nodira Habibullayevaning aytishicha, ushbu qo‘shni mamlakatda ham darsliklar bepul beriladi.

«Qizim Olma-otadagi davlat maktablaridan birining o‘quvchisi. Darsliklar bepul tarqatiladi. Ammo yetmagan darsliklarni ota-onalar o‘z hisobidan sotib oladi. Kichik qizim xususiy maktabda o‘qiydi. Unga kitoblarni do‘konlardan xarid qildik. Bu yil narxlar biroz o‘sgan», — dedi u.

Foto: Nodira Habibullayeva

Uning ta’kidlashicha, Qozog‘istonda darsliklardagi murakkab mashqlar ko‘proq muhokamalarga sabab bo‘ladi. Ayrim fanlardagi mashqlarni yechishga ota-onalar ham qiynaladi. Shu bois ular farzandini o‘ylagan holda e’tiroz bildiradi.

Turkiya

Anqarada istiqomat qiluvchi Zamira Hamidovaning qayd etishicha, Turkiya maktablarida kitoblar bepul beriladi, to‘lov degan tartib yo‘q. Agar ota-onaning farzandi yirtib yoki yo‘qotib qo‘ygan darsliklar o‘rnini qoplashga imkoniyati yo‘q bo‘lsa, maktab ma’muriyati buni to‘g‘ri tushunadi va talab qilmaydi.

«Bugungi kunda zamon o‘zgarib, rivojlanyapti. Shundan kelib chiqib, xususiy nashriyotlar tomonidan deyarli har yili qo‘shimcha darsliklar nashr etiladi. O‘qituvchilar ham bu jarayonni kuzatib boradi va ota-onalarga xarid qilish bo‘yicha tavsiya beradi. Ammo uni sotib olish majburiy emas, o‘quvchining yaqinlari oilaviy sharoitiga qarab ish tutadi», — dedi Zamira Hamidova.

Yaponiya

Yaponiyaning Fukuoka shahridagi bir qator maktablarda ingliz tili o‘qituvchisi bo‘lib ishlaydigan Sohibjon Abdullayev kunchiqar mamlakatda maktab darsliklari uchun ijara to‘lovi yo‘qligini aytdi.

«Ammo har chorakda ma’lum miqdorda — 30−50 dollar atrofida ota-onalardan maktab darsliklari, o‘quv materiallari, daftarlar uchun pul olinadi. Bu summa bank orqali o‘tkaziladi yoki konvertda maktab hisobxonasiga topshiriladi. Ushbu jarayonga o‘qituvchilar aralashmaydi. Biroq darslik va boshqa puli to‘langan mahsulotlarning barchasi o‘quvchini o‘zida qoladi, maktabga qaytarilmaydi», — dedi Sohibjon Abdullayev.

Foto: Sohibjon Abdullayev.

Uning qayd etishicha, har yili yangi kitoblar nashr etilib, tarqatiladi. Ba’zi bir kitoblar bir necha yil davomida ishlatiladi. Masalan, tabiiy fanlarga oid darsliklar ketma-ket ikki yilga mo‘ljallangan bo‘ladi. O‘quvchi undan 5−6 sinflarda foydalanadi.

«Yaponiyada darsliklardagi xato va kamchiliklar deyarli muhokamalarga sabab bo‘lmaydi. Chunki bu davlatda darsliklar har uch yilda yangilanadi. Ammo darslikning tuzilishi o‘z holatida qoladi, faqat mazmun biroz o‘zgaradi, zamonga moslashtirilib, yangilanib boriladi», — dedi u.

Xitoy

Pekin shahrida yashovchi Dilfuza Tojimatovaning o‘g‘li davlat maktabida tahsil oladi. U ayni vaqtda 5-sinf o‘quvchisi hisoblanadi.

«Xitoy maktablarida o‘quv yili ikkita chorakdan iborat. O‘quvchilarga har ikki chorakda alohida-alohida darsliklar, mashq daftarlari beriladi. Hammasi davlat tomonidan bepul amalga oshiriladi, bunga ota-ona pul to‘lamaydi. Hatto bizning farzandimiz singari chet el fuqarosi bo‘lgan o‘quvchilarga ham darslik va kitoblar bepul taqdim etiladi. Yo‘qotib qo‘yilgan yoki zarar yetkazilgan kitoblar o‘rniga ota-ona tomonidan xuddi shunday kitob olib beriladi. Ularni onlayn do‘konlar orqali ham topish mumkin», — dedi u.

Foto: Dilfuza Tojimatova

Vatandoshning aytishicha, farzandi ma’lum vaqt xususiy maktabda o‘qigan. O‘sha paytda ular forma va oziq-ovqat uchun to‘lov qilgan xolos. Kitoblar uchun pul to‘lanmagan. O‘g‘li o‘qishini hozirgi maktabiga ko‘chirayotganida, xususiy maktab tomonidan berilgan kitoblarni o‘zlari bilan birga olib ketishgan. Darsliklarni qaytarishni maktab ma’muriyati talab ham, iltimos ham qilmagan.

«Shuni alohida aytishim kerakki, Xitoydagi davlat maktablarida darsliklar ijaraga berilmaydi, maktab tomonidan bepul ta’minlanadi va maktabga qaytarilmaydi. Kitoblar o‘quvchining shaxsiy mulki sifatida o‘zida qoladi. Mazkur tizim tufayli uyimizda kitoblar ko‘payib ketdi. O‘g‘lim 1−2 sinflarda foydalangan kitoblarini takror ishlatilmaganligi bois, qog‘ozni qayta ishlab chiqaruvchi joylarga topshirdik», — dedi Dilfuza Tojimatova.

AQSh

AQShning Nyu-Jersi shtatidagi Morristaun aholi punktida yashovchi Asomiddin Qutbidinovning aytishicha, Amerikadagi hukumat maktablarida kitobdan tashqari, yil davomida foydalanish uchun Apple yoki Windows dasturida ishlovchi kompyuter ham bepul taqdim etiladi.

«Lekin dars paytida kitoblardan kam foydalaniladi. Mashg‘ulotlar ko‘proq kompyuter orqali bajariladi. Kompyuterda turli o‘yinlar yo‘q, bu taqiqlab qo‘yiladi. Faqat darsliklarga oid dasturlar joylashtiriladi. O‘quvchi qurilmani buzib qo‘ysa, ota-ona jarima to‘laydi yoki ta’mirlatib beradi. Agar ota-ona maktab tomonidan berilgan kompyuterni bir yilga sug‘urta qilib qo‘ysa, buzilganida biroz yengillik bo‘ladi, sug‘urtani foydasi tegadi», — dedi u.

Ta’kidlanishicha, o‘quvchilarni maktab tomonidan yo‘lga qo‘yilgan avtobuslar darsga vaqtida olib borib keladi.

«Pandemiyadan keyin maktab ovqatlari bepul bo‘lib qoldi. Shunday bo‘lishiga qaramay, qizim va o‘g‘limning hisobiga pul o‘tkazib turaman. Maktab taomlaridan tashqari o‘zlari xohlagan narsalarni olishadi», — dedi Asomiddin Qutbidinov.

Uning qo‘shimcha qilishicha, ota-onalar portali orqali farzandlar qaysi fanlardan necha baho olgani, qaysi mashg‘ulotlarga qatnashmagani yoki qaysi o‘qituvchi dars o‘tayotganini, umuman, maktab hayoti bilan bog‘liq barcha jarayonlarni onlayn kuzatib borish mumkin.

Germaniya

Germaniyaning Oldenburg shahrida istiqomat qiluvchi Dilshod Rahmatning ma’lum qilishicha, ushbu davlat ta’lim tizimi hamma hududda turlicha bo‘lib, darsliklar narxi ham har xil belgilanadi.

«O‘zim yashaydigan Oldenburg shahri misolida aytadigan bo‘lsam, boshlang‘ich sinflarda kitoblarning barchasini ota-onaning o‘zi sotib oladi. Chunki kitoblar ichiga o‘quvchi tomonidan yoziladi, mashqlar bajariladi», — dedi vatandosh.

Uning qayd etishicha, o‘quvchilar 5 sinfni turli darajadagi yuqori sinf maktablarida davom ettiradi.

«Qizim ixtisoslashtirilgan maktabga boradi. Uning ta’lim maskanida darsliklarni xarid qilish ham mumkin, ijaraga olsa ham bo‘ladi. Ammo ijaraga olish oila budjetiga arzon tushadi. Uch va undan ko‘p bolali oilalarga chegirma beriladi. Kam ta’minlangan yoki yolg‘iz boquvchisi bo‘lgan o‘quvchilarga to‘lov qilgan puli to‘liq qaytariladi», — dedi u.

Dilshod Rahmatning uch nafar farzandi borligi uchun u joriy o‘quv yilida 11 ta darslik uchun 65 yevro to‘lovni amalga oshirgan. Aslida esa ijara narxi 85 yevroni tashkil etadi. Ijara puli onlayn bank orqali maktab fondiga o‘tkaziladi.

«Bu yerda kitoblar yoki ijara narxlari muhokama qilinmaydi. Chunki o‘ziga to‘q oilalarga (aksariyat aholi) bu mablag‘ muhokama uchun mavzu bo‘la olmaydi. Asosan, kitob mazmun-mohiyati va o‘qitish jarayonlari tarmoqlardagi guruhlarda muhokama bo‘ladi», — dedi Dilshod Rahmat.

Angliya

Londonda istiqomat qilayotgan Nilufar Ismoilovaning aytishicha, Angliyada o‘quvchi 6 sinfgacha boshlang‘ich maktabda o‘qiydi va ularga hamma fandan bir o‘qituvchi dars o‘tadi. Yuqori maktabda esa o‘quvchilar xuddi oliy o‘quv yurtlari singari kuchaytirilgan ta’lim tizimda tahsil oladi. Ya’ni kafedrama-kafedra yurib, mashg‘ulotlarda qatnashadi, darslar turli xonalarda bo‘lib o‘tadi.

Foto: Nilufar Ismoilova

«Ikki nafar farzandning onasiman. Ular davlat maktablarida o‘qiydi. Darsliklar va daftarlar bepul tarqatiladi. Kitoblar har kuni maktabning o‘zida qoladi, o‘quvchi uyiga olib ketmaydi. Angliyada maktab darsliklari judayam serob, o‘quvchilar asraydi, yirtib tashlamaydi. Umuman, bu mamlakatda odamlar davlat mulkiga hurmat bilan qaraydi, qadrlaydi», — dedi Nilufar Ismoilova.

Uning qo‘shimcha qilishicha, o‘quv yili yoki har chorak boshida davlat maktablari tomonidan ota-onalar uchun darsliklar bo‘yicha bepul o‘quv mashg‘ulotlar tashkil etiladi. Xohlovchilar borib, qatnashishi mumkin. Bu o‘quv dasturlar orqali ota-onalar o‘z bilimini boyitadi, farzandi bilan birga uy vazifalarini tayyorlashda qiynalmaydi.

Finlyandiya

Finlyandiyada yashovchi Akmaljon Nabiyevning ta’kidlashicha, bu davlatda o‘quv yili boshida o‘quvchi maktabga faqat bo‘sh sumka bilan boradi.

«Kitoblar va o‘quv qurollaridan tashqari, zamonaviy gadjetlar ham bepul beriladi. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga planshet, yuqori sinfdagilarga esa noutbuk taqdim qilinadi. Ularni o‘quv yili oxirida maktab qaytarib oladi va o‘qish boshlansa, yana o‘shani beradi. Ya’ni, o‘quvchi bitta gadjetni ikki yil ishlatadi», — dedi u.

Foto: Akmaljon Nabiyev

Uning so‘zlariga ko‘ra, Finlyandiyada maktab tomonidan berilgan kitoblar esdalik sifatida o‘quvchining o‘zida qoladi. «O‘g‘lim necha yil maktabda o‘qigan bo‘lsa, barcha darsliklari uyimizda haligacha saqlanadi», — dedi Akmaljon Nabiyev.

«Bu mamlakatda har bir maktabning onlayn dasturi bo‘ladi. Ota-onalar o‘sha dasturga qo‘shib qo‘yiladi va farzandining o‘qishi bilan bog‘liq barcha holatlardan internet orqali xabardor bo‘lib boraveradi. O‘qituvchi sizga qo‘ng‘iroq qilib, qiz yoki o‘g‘lingizning o‘qishidan shikoyat qilib yurmaydi. Pedagoglar farzandingiz maktabga kech qolib borgani, qaysi fanlarni o‘zlashtirishga qiynalayotgani va boshqa masalalarni platformaga yozib qo‘yadi», — dedi vatandosh.

Akmaljon Nabiyevning qayd etishicha, Finlyandiyada O‘zbekistondagidek sinfdagi barcha o‘quvchilarning ota-onalar uchun ommaviy majlis o‘tkazilmaydi. Har bir bolaning ota-onasi bilan alohida majlis bo‘ladi.

«Bunday majlis yil davomida ikki marta tashkil etiladi. Unda o‘quvchi, ota-onasi, maktab direktori, sinf rahbari va besh, olti nafar fan o‘qituvchilari ishtirok etadi. Bu do‘stona uchrashuvda ikki tomon farzandning o‘qishi bilan bog‘liq barcha e’tiroz va masalalar haqida suhbatlashadi. Shuningdek, har bir o‘quvchini sinfxonada ham shaxsiy shkafi bo‘ladi. Plansheti va ortiqcha kitoblari o‘sha yerda turadi. Uyda o‘qishi kerak bo‘lgan kitoblarini o‘zi bilan birga olib keladi xolos. O‘quvchilarga har kuni ikki mahal bepul ovqat ham beriladi», — dedi u.

Миролим Исажонов, «Газета.uz» 6 322

• # ijara
• # maktab darsliklari

Darslik – Textbook

Ushbu maqolada bir nechta muammolar mavjud. Iltimos yordam bering uni yaxshilang yoki ushbu masalalarni muhokama qiling munozara sahifasi. (Ushbu shablon xabarlarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

Bu maqola kabi yozilgan shaxsiy mulohaza, shaxsiy insho yoki bahsli insho Vikipediya tahrirlovchisining shaxsiy his-tuyg’ularini bayon qiladigan yoki mavzu bo’yicha asl dalillarni keltiradigan. Iltimos uni yaxshilashga yordam bering uni qayta yozish orqali entsiklopedik uslub. ( 2017 yil mart ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

Ushbu maqoladagi misollar va istiqbol birinchi navbatda Amerika Qo’shma Shtatlari bilan muomala va vakili emas a butun dunyo ko’rinishi mavzuning. Sizga mumkin ushbu maqolani yaxshilang, masalani muhokama qiling munozara sahifasi, yoki yangi maqola yarating, tegishli ravishda. ( 2013 yil dekabr ) (Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

(Ushbu shablon xabarini qanday va qachon olib tashlashni bilib oling)

A darslik bu tushuntirish niyatida o’rganish bo’limidagi to’liq tarkibni o’z ichiga olgan kitob. O’quv qo’llanmalari o’qituvchilarning ehtiyojlarini qondirish uchun ishlab chiqariladi, odatda ta’lim muassasalarida. Maktab kitoblari maktablarda ishlatiladigan darsliklar va boshqa kitoblardir. [1] [2] Bugungi kunda ko’plab darsliklar bosma shaklda ham, raqamli formatda ham nashr etilmoqda.

Mundarija

• 1 Tarix
• 2 Bozor
  • 2.1 Darsliklar bozori
  • 2.2 AQShda yangi nashrlar va ishlatilgan kitob bozori
  • 2.3 AQShda qadoqlash
  • 2.4 Narxlarni oshkor qilish
  • 2.5 Ishlatilgan darsliklar bozori
    • 2.5.1 Kampusni sotib olish
    • 2.5.2 Talaba-talaba savdosi
    • 2.5.3 Talabalarning onlayn bozorlari
    • 2.5.4 Onlayn kitob xaridorlari
    • 2.5.5 Darsliklar almashinuvi
    • 2.5.6 Elektron darsliklar
    • 2.10.1 Xarajatlarni taqsimlash
    • 2.10.2 Tadqiqot
    • 3.1 O’rta maktab

    Tarix

    Darsliklarning tarixi qadimgi tsivilizatsiyalardan boshlanadi. Masalan, Qadimgi yunonlar o’quv matnlarini yozgan. Zamonaviy darslik o’z ildizlarini bosmaxona yordamida ommaviy ishlab chiqarishga asoslangan. Yoxannes Gutenberg O’zining bosma nashrlari bo’lishi mumkin Ars Minor, Lotin grammatikasi bo’yicha maktab kitobi Aelius Donatus. Dastlabki darsliklardan repetitorlar va o’qituvchilar (masalan, alifbo kitoblari) hamda o’zlarini o’rgatgan shaxslar foydalanganlar.

    Yunon faylasufi Suqrot uzatish vositasi o’zgarib borayotganligi sababli bilim yo’qotilganidan afsuslandi. [3] Ixtiro qilinishidan oldin Yunon alifbosi 2500 yil oldin, bilimlar va hikoyalar xuddi shunga o’xshash ovoz chiqarib o’qilgan Gomer dostonlari. Yozuvning yangi texnologiyasi endi hikoyalarni eslab qolishga hojat yo’qligini anglatadi, bu esa Sokratning yaqqol yodlash va qayta hikoya qilishdagi yunonlarning aqliy qobiliyatini susaytirishi mumkinligidan qo’rqdi. (Ajablanarlisi shundaki, biz Suqrotning tashvishlari haqida faqat uning talabasi tomonidan yozilganligi sababli bilamiz Aflotun uning mashhur dialoglarida.) [4]

    Kitoblar sohasidagi navbatdagi inqilob XV asrda o’zgaruvchan tipdagi bosmaxona ixtirosi bilan sodir bo’ldi. Ixtiro nemis metal ustasi Yoxannes Gutenbergga tegishli bo’lib, u eritilgan metall qotishmasidan foydalangan holda qoliplarga quygan va yog’och vintni qurgan. bosmaxona tasvirni qog’ozga o’tkazish.

    Gutenbergning birinchi va yagona yirik miqyosdagi bosmaxonasi endi ramziy belgi edi Gutenberg Injil 1450-yillarda – Ibroniyning Eski Ahdidan lotincha tarjimasi va Yunoniston Yangi Ahd. Gutenberg ixtirosi birinchi marta matnlarni ommaviy ravishda ishlab chiqarishga imkon berdi. Gutenberg Injilining o’zi qimmatga tushgan bo’lsa-da, keyingi 50 yil ichida bosma kitoblar Evropaning savdo yo’llari bo’ylab keng tarqalishni boshladi va XVI asrga kelib bosma kitoblar keng ommalashib, arzonroq bo’lib qoldi. [5]

    Ko’p darsliklar allaqachon ishlatilgan bo’lsa-da, majburiy ta’lim va natijada Evropada maktab ta’limining o’sishi bolalar uchun yana ko’plab darsliklarning chop etilishiga olib keldi. XIX asrdan boshlab aksariyat bolalar uchun darsliklar o’quv qo’llanma bo’lib kelgan. Qo’shma Shtatlar maktabida tarixiy ahamiyatga ega bo’lgan ikkita darslik 18-asr edi Yangi Angliya chempionati va 19-asr McGuffey Readers.

    So’nggi texnologik yutuqlar odamlarning darsliklar bilan o’zaro munosabatini o’zgartirdi. Onlayn va raqamli materiallar talabalarga an’anaviy bosma darslikdan tashqari boshqa materiallarga kirishni tobora osonlashtirmoqda. Endi talabalar elektron kitoblardan (“elektron kitoblar”), o’qitishning onlayn tizimlaridan va video ma’ruzalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’ldilar. Elektron kitobga misol Biologiya asoslari dan Tabiatni nashr etish.

    Shunisi e’tiborliki, tobora ko’payib borayotgan mualliflar tijorat nashriyotlaridan qochib, o’rniga darsliklarini a ijodiy umumiylik yoki boshqa ochiq litsenziya.

    Bozor

    Darsliklar bozori

    So’nggi yillarda ko’plab sohalarda bo’lgani kabi, provayderlar soni ham kamaydi (AQShda darslik ishlab chiqaradigan bir nechta yirik kompaniyalar bor). [6] Shuningdek, talabning egiluvchanligi ancha past. “Buzilgan bozor” atamasi iqtisodchi Jeyms Kochning talabalarni moliyaviy ko’maklashish bo’yicha maslahat qo’mitasi tomonidan topshirilgan bozorni tahlil qilishida paydo bo’ldi. [7]

    Qo’shma Shtatlarda eng katta darslik nashr etuvchilar Pearson ta’limi, Yopish, McGraw-Hill Education va Vili. Ular birgalikda bozor daromadlarining 90 foizini nazorat qiladi. [8] Yana bir darslik noshiri Houghton Mifflin Harcourt. [9]

    Darsliklar bozori klassik talab va talabni aks ettirmaydi agentlik muammolari. [10]

    AQShda yangi nashrlar va ishlatilgan kitob bozori

    Ba’zi talabalar arzonroq narxga ega bo’lgan darsliklarning ishlatilgan nusxalarini sotib olish orqali pulni tejashadi va AQShning ko’plab kollejlari do’konlarida mavjud bo’lib, ularni muddat oxirida talabalardan sotib olishadi. Maktabda qayta ishlatilmaydigan kitoblarni ko’pincha shahar tashqarisidagi ulgurji sotuvchi yangi narxning 0-30 foizigacha boshqa kitob do’konlariga tarqatish uchun sotib oladi. Ba’zi darsliklar ishlab chiqaruvchi kompaniyalar bunga qarshi bo’lib, o’qituvchilarni noshir veb-saytida bajarilishi kerak bo’lgan uy vazifalarini berishga undashdi. Yangi o’quv qo’llanmasi bo’lgan talabalar saytdagi ro’yxatdan o’tish uchun kitobdagi o’tish kodidan foydalanishlari mumkin; aks holda ular veb-saytga kirish va topshirilgan uy vazifalarini bajarish uchun noshirga pul to’lashi kerak.

    Talabalar shaharchasi do’konidan tashqariga nazar tashlaydigan talabalar odatda arzonroq narxlarni topishlari mumkin. ISBN yoki sarlavhasi, muallifi va nashri bilan aksariyat darsliklar onlayn ishlatilgan kitob sotuvchilari yoki chakana sotuvchilar orqali joylashtirilishi mumkin.

    Ko’pgina etakchi darsliklar ishlab chiqaradigan kompaniyalar matematikadan va tabiatshunoslikdan tez-tez har 3-4 yilda yangi nashrni nashr etadilar. Garvard iqtisodiyoti kafedrasi Jeyms K. Stok yangi nashrlar ko’pincha tarkibni sezilarli darajada yaxshilash haqida emasligini ta’kidladi. “Yangi nashrlar noshirlar va darsliklar mualliflari tomonidan daromadlar oqimini saqlab qolish, ya’ni narxlarni ushlab turish uchun foydalanadigan boshqa vositadir.” [11] The Student tomonidan o’tkazilgan tadqiqot PIRG’lar yangi nashr oldingi nashrning yangi nusxasidan 12 foizga (agar eski versiyasi eskirgan bo’lsa ajab emas), oldingi nashrning ishlatilgan nusxasidan 58 foizga qimmatroq ekanligini aniqladi. O’quv qo’llanmalari noshirlari ushbu yangi nashrlarni o’qituvchilar talabidan kelib chiqqan holda saqlab turmoqdalar. Ushbu tadqiqot shuni ko’rsatdiki, o’qituvchilarning 76% yangi nashrlar “vaqtning yarmi yoki undan kami” va 40% esa “kamdan-kam hollarda” yoki “hech qachon” oqlanishini aytdi. [12] PIRG tadqiqotlari noshirlarning tanqidiga uchradi va ular hisobotda har bir o’quvchiga o’rtacha yillik darslik narxiga nisbatan aniq noaniqliklar mavjudligini ta’kidladilar. [13]

    Student PIRGs shuningdek, so’nggi paytlarda elektron darsliklarga bo’lgan e’tibor har doim ham o’quvchilarning pulini tejashga imkon bermasligini ta’kidlamoqda. Kitob narxi oldindan arzonroq bo’lishiga qaramay, talaba qayta sotish orqali hech qanday xarajatlarni qoplay olmaydi. [14]

    AQShda qadoqlash

    Nashriyotchilik sohasidagi yana bir amaliyot – bu tanqidga uchragan, bu “to’plam” yoki darslikdagi qo’shimcha moddalarni qisqartirish. [ iqtibos kerak ] Qo’shimcha ma’lumotlar CD-ROM va ish daftarlaridan tortib, onlayn parol kodlari va bonus materiallariga qadar. Talabalar ko’pincha bu narsalarni alohida sotib ololmaydilar va ko’pincha bir martalik ishlatiladigan qo’shimchalar darslikning qayta sotish qiymatini yo’q qiladi. [15]

    Student PIRGs ma’lumotlariga ko’ra odatdagi darslik 10% -50% ko’proq [ tushuntirish kerak ] paketlanmagan darslikdan va 65% professorlar o’zlarining darslarida “kamdan-kam hollarda” yoki “hech qachon” foydalanmasliklarini aytdilar. [12]

    2005 yil Davlatning hisobdorligi idorasi (GAO) AQShdagi hisobotda ushbu qo’shimcha mahsulotlarni ishlab chiqarish narxlarning tez o’sishining asosiy sababi bo’lganligi aniqlandi:

    Nashriyotchilar, chakana sotuvchilar va ulgurji savdogarlar darslik narxini belgilashda muhim rol o’ynagan bo’lsalar-da, darsliklar narxining oshishiga sabab bo’lgan asosiy omil bu noshirlarning o’qitish va o’rganishni yaxshilash uchun yangi mahsulotlarga kiritgan investitsiyalarining ko’payishi bo’ldi . Ulgurji sotuvchilar, chakana savdo korxonalari, va boshqalar ushbu materiallarning sifatiga shubha bildirmaydilar, ular noshirlarning darslik bilan qo’shimchalarni bir dona sotish uchun qadoqlash amaliyoti talabalarning arzonroq ishlatilgan kitoblarni sotib olish imkoniyatlarini cheklashidan xavotir bildirdi . Agar noshirlar ushbu investitsiyalarni ko’paytirish, xususan texnologiyaga, darslik tayyorlash uchun sarf-xarajatlar kelajakda ham oshishi mumkin. [16]

    To’plam ishlatilgan kitob bozorini segmentlashtirish uchun ham ishlatilgan. Darslik va qo’shimcha narsalarning har bir birikmasi alohida ISBN oladi. Shuning uchun bitta darslikda ushbu kitob bilan paketlangan qo’shimchalarning turli xil birikmalarini ko’rsatadigan o’nlab ISBNlar bo’lishi mumkin. Kitob do’koni darsliklarning ishlatilgan nusxalarini izlashga harakat qilganda, ular ISBN kurs o’qituvchilarining buyruqlarini qidirishadi, bu erda darslik nusxalarining faqat bir qismi topiladi.

    Shtat va federal darajadagi qonunchilik noshirlardan barcha tarkibiy qismlarni alohida-alohida taklif qilishlarini talab qilib, qadoqlash amaliyotini cheklashga qaratilgan. [17] Nashriyotlar ushbu qonunni o’z ichiga olgan qonun loyihalari foydasiga guvohlik berishdi, [18] ammo faqat ushbu qoidada “yaxlit darsliklar” ning aniq belgilangan toifasidan ozod qilingan taqdirdagina. Federal qonun loyihasi [19] faqat birlashtirilgan darsliklardagi uchinchi tomon materiallarini ozod qiladi, ammo noshir lobbistlari davlat qonun loyihalarida ushbu ta’rif orqali bo’shliq yaratishga urinishgan. [20] [21]

    Narxlarni oshkor qilish

    Darsliklarning yuqori narxi muammosi bozorning “buzilgan” iqtisodiyoti bilan bog’liqligini hisobga olsak, noshirlardan fakultetga darslik narxlarini oshkor qilishni talab qilish bir qator qonun chiqaruvchi organlar tomonidan hal qilinmoqda. [22] Savdo shovqinlariga narxni kiritish orqali ushbu tartibga solish iqtisodiy kuchlarni normal ishlashiga olib keladi.

    Hech qanday ma’lumot bu aslida haqiqat ekanligini ko’rsatmaydi. Biroq, Student PIRGs nashri noshirlar fakultetdan narxlar haqidagi ma’lumotni faol ravishda yashirib qo’yishini va bu bilan ularni olish qiyinligini aniqladilar. Ularning so’nggi tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, o’qituvchilarning 77% noshirlarning savdo vakillari ixtiyoriy narxlarni aytmaydilar va faqatgina 40% to’g’ridan-to’g’ri so’raganlarida javob olishdi. Bundan tashqari, tadqiqot shuni ko’rsatdiki, professor-o’qituvchilarning 23% noshirlarning veb-saytlarini “ma’lumotli va ulardan foydalanish oson” deb baholadi va ularning yarmidan kami odatda narxlarni ro’yxatlashdi. [23]

    AQSh Kongressi 2008 yilgi “Oliy ta’lim uchun imkoniyatlar to’g’risida” gi qonunda narxlarni oshkor qilishni talab qiladigan qonunni qabul qildi. [17] [24] [25] Konnektikutda narxlarni oshkor qilishni talab qiluvchi qonunchilik qabul qilindi, [26] Vashington, [27] [28] Minnesota, [29] Oregon, [27] Arizona, [30] Oklaxoma, [31] va Kolorado. [21] Hozirda nashriyotlar narxlarni oshkor qilish bo’yicha mandatlarni qo’llab-quvvatlamoqda, ammo ular “taklif qilingan chakana narx” ni talab qilishmoqda [32] nashriyotning kitob uchun oladigan haqiqiy narxiga emas, balki oshkor qilinishi kerak.

    Ishlatilgan darsliklar bozori

    Chakana savdo do’konidan birinchi marta darslik sotib olingandan so’ng, talaba semestr oxirida yoki undan keyin darsliklarini qayta sotishning bir necha yo’li mavjud. Talabalar 1) kollej / universitet kitob do’koniga sotishlari mumkin; 2) kursdoshlar; 3) bir qator onlayn veb-saytlar; yoki 4) talabalarni almashtirish xizmati.

    Kampusni sotib olish

    Talabalar shaharchasida qayta sotib olishga kelsak, fakultet qarorlari asosan talabaning qancha olishini belgilaydi. Agar professor keyingi semestrda xuddi shu kitobdan foydalanishni tanlasa, hattoki alohida o’qituvchi uchun maxsus tayyorlangan matn bo’lsa ham, kitob do’konlari ko’pincha kitobni qaytarib sotib olishadi. GAO hisobotida, odatda, agar kitob yaxshi holatda bo’lsa va kelgusi davrda yana talabalar shaharchasida ishlatilsa, kitob do’konlari talabalarga to’langan dastlabki narxning 50 foizini to’laydi. Agar muddat tugagandan so’ng kitob do’koniga o’qituvchilar uchun kitob uchun buyurtma kelmagan bo’lsa va nashr hali ham mavjud bo’lsa, ular talabalarga kitobning ulgurji narxini taklif qilishlari mumkin, bu yangi chakana narxning 5 dan 35 foizigacha bo’lishi mumkin, GAO hisobotiga ko’ra. [16]

    Talabalar o’quv yurtlarini “sotib olish” davrida o’zlarining darsliklarini qayta sotganda, ushbu darsliklar ko’pincha ishlatilgan darsliklar tarqatish milliy tarmog’ida sotiladi. Agar o’quv kurslari keyingi semestrda talabalar turar joyida ishlatilmasa, kollej kitob do’koni ushbu kitobni milliy ishlatilgan kitob kompaniyasiga ko’p marta sotadi. Keyin ishlatilgan kitob kompaniyasi kitobni boshqa kollej kitob do’koniga qayta sotadi. Va nihoyat, ushbu kitob boshqa kollej talabasi uchun odatdagidek yangi kitob narxining 75 foizini tashkil etadigan narxda sotiladi. Har bir qadamda tegishli kompaniyalarning ishlashini davom ettirish uchun kitobga qo’shimcha belgilanadi.

    Talaba-talaba savdosi

    Talabalar o’zlari o’rtasida darsliklarni sotishlari yoki sotishlari mumkin. Kursni tugatgandan so’ng, sotuvchilar tez-tez navbatdagi ro’yxatdan o’tish sinfining a’zolarini, kerakli kitoblarni sotib olishga qiziqishi mumkin bo’lgan odamlarni qidirishadi. Buni kitoblarning sotilishini reklama qilish uchun varaqalar yuborish yoki shunchaki shu nomlar uchun kollej kitob do’konida xarid qilayotgan odamlarni chaqirish orqali amalga oshirish mumkin. Ko’pgina yirik maktablarda bunday savdoni engillashtirish maqsadida mustaqil veb-saytlar tashkil etilgan. Ular ko’pincha raqamli e’lonlarga o’xshash ishlaydi, bu esa talabalarga sotiladigan narsalarini ro’yxatlash va sotib olishni xohlovchilarini ko’rib chiqish imkoniyatini beradi. Shuningdek, AQSh havo kuchlari akademiyasi, mumkin elektron pochta darsliklar savdosining keng tarmog’ini yaratishga imkon beradigan barcha aniq sinflar.

    Talabalarning onlayn bozorlari

    Onlayn bozorlar – o’quvchilar foydalanilgan darsliklarni sotishda foydalanishi mumkin bo’lgan ikkita asosiy veb-sayt turlaridan biri. Onlayn bozorlarda an bo’lishi mumkin onlayn kim oshdi savdosi formatga ega bo’lishi yoki talabaga belgilangan narxda kitoblarini ro’yxatlashiga imkon berishi mumkin. Har qanday holatda ham talaba har bir kitob uchun o’zlari ro’yxat tuzishi va xaridor buyurtma berishini kutishi kerak, bu esa bozorlardan foydalanishni ishlatilgan darsliklarni sotishning passiv usuliga aylantiradi. Talabalar shaharchasini sotib olish va onlayn kitoblardan farqli o’laroq, o’zlarining barcha kitoblarini bitta xaridorga onlayn bozorlardan foydalanib sotishlari ehtimoldan yiroq emas va ular bir nechta kitoblarni alohida-alohida yuborishlari kerak.

    Onlayn kitob xaridorlari

    Onlayn kitob xaridorlari foyda olish uchun ularni qayta sotish maqsadida darsliklarni, ba’zan esa boshqa turdagi kitoblarni sotib olishadi. Onlayn bozorlar singari, onlayn-kitob xaridorlari ham yil davomida faoliyat yuritib, talabalarga o’zlarining kitoblarini “qayta sotib olish” muddati bo’lmagan paytlarda ham sotish imkoniyatini beradi. Talabalar ISBN ular sotmoqchi bo’lgan kitoblarning raqamlari va narxlari yoki takliflarini olishlari kerak. Ushbu onlayn kitob xaridorlari ko’pincha “bepul etkazib berish” ni taklif qilishadi (bu aslida kitob uchun taklifga asoslanadi) va talabalarga bir nechta kitoblarni bitta manbaga sotishlariga imkon beradi. Onlayn kitob xaridorlari kitoblarni qayta sotish uchun sotib olganligi sababli, ular taklif qilayotgan narxlar talabalar onlayn bozorlarda olishdan past bo’lishi mumkin. Biroq, ularning narxi raqobatbardosh bo’lib, ular xizmatlarining qulayligiga e’tibor berishadi. Ba’zilar, hatto ishlatilgan darsliklarni Internetda sotib olish va ularni onlayn kitob xaridorlariga sotish, hatto darsliklarni ijaraga berish xizmatlariga qaraganda past narxga ega deb da’vo qilishadi.

    Darsliklar almashinuvi

    Darsliklar narxining ko’tarilishi, raqobatning cheklanganligi va xaridorlar va sotuvchilarni bir-biriga bog’laydigan yanada samarali tizimni ta’minlashga javoban onlayn darsliklar almashinuvi ishlab chiqildi. Bugungi saytlarning aksariyati xaridor va sotuvchining to’lovlarini amalga oshiradilar va odatda savdo tugagandan keyingina kichik komissiyani ushlab qoladilar.

    Darslik muallifiga ko’ra Genri L. Roediger (va Wadsworth Publishing Company katta muharriri Vikki Nayt) ishlatilgan darsliklar bozori noqonuniy hisoblanadi va darsliklar narxining ko’tarilishida to’liq aybdor. “Ushbu muammoni hal qilish” usullari sifatida u darsliklarning avvalgi nashrlarini eskirgan qilishni, darslikni boshqa materiallar bilan bog’lashni va ishlatilgan kitoblarning sotilishiga yo’l qo’ymaslik uchun qonunlar qabul qilishni tavsiya qiladi. [33] Ushbu kontseptsiya qayta sotish va ko’paytirishga qattiq cheklovlar qo’yadigan kompyuter dasturlari uchun cheklangan litsenziyalash usulidan farq qilmaydi. Maqsad foydalanuvchilarga biron bir darslikning mazmuni muallif va / yoki noshirning intellektual mulki ekanligini va shunga o’xshash holda mualliflik huquqiga tegishli ekanligini tushuntirishdir. Shubhasiz, ushbu g’oya ming yillik savdo-sotiq an’analariga mutlaqo ziddir ishlatilgan kitoblar va bu butun sanoatni noqonuniy qilishiga olib keladi.

    Elektron darsliklar

    Pulni tejash va sizga kerakli materiallarni olishning yana bir alternativasi bu elektron darsliklar. “Elektron kitoblar ta’lim qoidalarini qayta yozadi” maqolasida aytilishicha, darsliklarga ko’p pul sarflash bilan bir qatorda, ozgina miqdorda elektron darslikni sotib olishingiz mumkin. IPhone uchun raqamli dasturlar va Amazon kindle kabi gadjetlar o’sishi bilan elektron darsliklar yangilik emas, aksincha “tezlashmoqda”. [34] “Darsliklar eskirganmi?” Maqolasida yozilishicha, nashriyotlar va tahririyat nashrlari qimmat darsliklar masalasidan xavotirda. “Darsliklar narxi o’quvchilarni tashvishga solmoqda va elektron darsliklar muammoning yuzini hal qiladi, deydi Uilyams” Nashriyotlar sifatida biz ushbu materiallarning yuqori narxini tushunamiz va elektron format bizning tarkibimizdagi umumiy xarajatlarni kamaytirishga imkon beradi bozorga “. [35]

    Ijara dasturlari

    Do’kon ichidagi ijaralar kioskadan foydalanish va uchinchi tomon yordamchisi bilan onlayn ravishda kitoblarga buyurtma berish yoki to’g’ridan-to’g’ri do’kon inventarizatsiyasidan ijaraga olish orqali amalga oshiriladi. Ba’zi do’konlarda har ikkala usulning gibrididan foydalaniladi, do’kon ichidagi eng mashhur kitoblar tanlovini va ko’proq noma’lum nomlarni yoki ijara tizimiga qo’yish juda xavfli deb hisoblaydigan kitoblarni onlayn tanlashni tanlaydi.

    Darsliklar bilan bo’lishish

    Darsliklar almashinuvidan foydalangan holda talabalar jismoniy darslikni boshqa o’quvchilar bilan bo’lishadilar va kitob narxi darslikdan foydalanuvchilar o’rtasida taqsimlanadi. Darslikning amal qilish muddati davomida, agar 4 o’quvchi darslikdan foydalansa, har bir o’quvchi uchun darslik narxi kitobning umumiy narxining 25 foizini tashkil qiladi.

    Ochiq darsliklar

    Asosiy maqola: Ochiq darslik

    Darsliklarning so’nggi tendentsiyasi – “ochiq darsliklar”. An ochiq darslik mualliflik huquqi egalari tomonidan onlayn ravishda taqdim etiladigan bepul, ochiq litsenziyalangan darslikdir. PIRG ma’lumotlariga ko’ra, bir qator darsliklar allaqachon mavjud bo’lib, MIT va Garvard kabi maktablarda qo’llanilmoqda. [36] 2010 yilda chop etilgan bir tadqiqot shuni ko’rsatdiki, ochiq darsliklar o’qituvchilar va talabalarning ehtiyojlarini qondirish uchun hayotiy va jozibali vositalarni taklif etadi, shu bilan birga an’anaviy darslik variantlariga nisbatan taxminan 80% tejash imkonini beradi. [37]

    Garchi ularni yozish uchun kim to’lashi kerakligi eng katta savol bo’lib tuyulsa-da, bir nechta davlat siyosati ochiq darsliklarga davlat sarmoyasi kiritilishi mantiqan to’g’ri kelishi mumkinligini ko’rsatmoqda. [38] [ iqtibos kerak ] Boshqa istiqbolni taklif qilish [ iqtibos kerak ] , har qanday yurisdiktsiya, bunday taklifni amalga oshirish uchun etarli miqdordagi ishonchli akademiklarni topishga qiynalishi mumkin, ular haqiqiy kompensatsiz ochiq darslik yaratish harakatlarini boshlamoqchi edilar. Hozirda ba’zi ochiq darsliklar nodavlat sarmoyalar hisobidan moliyalashtirildi.

    Boshqa muammo nashriyotning haqiqatini o’z ichiga oladi, ya’ni savdosi va rentabelligi yuqori bo’lgan darsliklar kam talabni yaratish va nashr etishni subsidiyalashtiradi, ammo zarur darsliklar deb hisoblashadi. [ iqtibos kerak ] Subsidiyalar bozorlarni chalg’itadi va subsidiyalarni yo’q qilish buziladi; talab kam bo’lgan darsliklar bo’lsa, subsidiyani olib tashlashdan keyingi imkoniyatlarga quyidagilar kiradi yoki barchasi kiradi: yuqori chakana narxlar, ochiq darsliklarga o’tish, nashr etilayotgan nashrlar sonini kamaytirish.

    Boshqa tomondan, mustaqil ochiq darsliklarni yaratish va nashr etish modellari rivojlanmoqda. Eng muhimi, startap noshiri Yassi dunyo bilimlari allaqachon 44 ta mamlakatning 900 dan ortiq muassasalari tomonidan qo’llaniladigan o’nlab kollej darajasidagi ochiq darsliklarga ega. [39] [40] [41] Ularning biznes modeli [42] ochiq darslikni onlayn ravishda bepul taqdim etish edi, [43] [44] va keyinchalik talabalar sotib olishi mumkin bo’lgan yordamchi mahsulotlarni sotish, agar narxlar maqbul bo’lsa – nusxalarini chop etish, o’quv qo’llanmalar, ePub, .Mobi (Kindle ), PDF yuklab olish va hk. Flat World Knowledge kompensatsiyasini mualliflariga beradi royalti ushbu savdo bo’yicha. [45] “Flat World” bilimlari natijasida “Flat World” moliyaviy modelini barqaror qilish maqsadida yuqori sifatli nashriyot faoliyati moliyalashtirildi. Biroq, 2013 yil yanvar oyida Flat World Knowledge o’zlarining moliyaviy modellari talabalar uchun o’qish uchun bepul variantlarini qo’llab-quvvatlay olmasligini e’lon qildi. [46] Flat World Knowledge yaqin bir necha yil ichida kollejlar shaharchalarida eng ko’p ro’yxatdan o’tgan 125 ta kurs uchun ochiq darsliklarga ega bo’lishni niyat qilmoqda. [47]

    CK-12 FlexBooks Amerika Qo’shma Shtatlarining K-12 kurslari uchun mo’ljallangan ochiq darsliklar. [48] CK-12 FlexBooks milliy va Amerika Qo’shma Shtatlari va individual shtat darsliklari standartlariga mos kelishini ta’minlash uchun mo’ljallangan. CK-12 FlexBooks litsenziyasi a Creative Commons BY-NC-SA litsenziya. CK-12 FlexBooks-dan onlayn foydalanish bepul va ko’chma shaxsiy o’qish moslamalarida va kompyuterlarda – ham onlayn, ham oflayn rejimda foydalanish uchun mos formatlarni taqdim etish mumkin. Ikkalasi uchun formatlar iPad va Kindle taklif etiladi. Maktab tumanlari sarlavhani xuddi shunday tanlashi yoki ochiq darslikni mahalliy o’qitish standartlariga moslashtirishi mumkin. So’ngra faylga elektron shaklda kirish yoki har qanday usul yordamida bosib chiqarish mumkin buyurtma asosida chop etish an’anaviy darslik variantlari bilan taqqoslaganda, royalti to’lamasdan xizmat ko’rsatish, 80% va undan ko’proq tejash. Litsu orqali Stits & Zeager tomonidan nashr etilgan “Kollej algebrai” nomli ochiq darslik nomidagi nashr 608 betni tashkil etadi, bepul foydalanadi va bir vaqtning o’zida buyurtma qilingan taxminan 20 dollar turadi (2011 yil mart). [49] (Talab bo’yicha har qanday bosma nashrdan foydalanish mumkin – bu shunchaki misol. Maktab tumanlari o’z jamoalarida bosib chiqariladigan ommaviy xaridlar uchun hatto arzonroq narxlarni ham osonlikcha kelishib olishlari mumkin.) O’qituvchilarning nashrlari o’qituvchilar va ota-onalar uchun mavjud. Sarlavhalar turli shaxslar va tashkilotlar tomonidan mualliflik qilingan va CK-12 katalogiga kiritilishidan oldin sifat uchun tekshirilgan. Davlat ta’lim standartlarining o’zaro bog’liqligini xaritalashga harakat qilinmoqda. [50] Stenford universiteti ishlatilayotgan bir qator sarlavhalarni taqdim etdi. [51]

    Curriki yana bir modulli K-12 tarkibidagi “o’qituvchilarga o’quv dasturlarini etkazib berish va almashish huquqini beruvchi” nodavlat kontent. Tanlangan Curriki materiallari AQSh davlat ta’lim standartlari bilan ham bog’liqdir. [52] Ba’zi Curriki tarkibi ochiq darsliklarga to’plangan, ba’zilari esa modulli darslarda yoki maxsus mavzularda ishlatilishi mumkin.

    Xalqaro bozor narxlari

    Reimportatsiya masalasiga o’xshash farmatsevtika AQSh bozoriga, GAO hisoboti [16] darslik tarqatishda ham shunga o’xshash hodisani ta’kidlaydi. Chakana sotuvchilar va noshirlar arzon narxlardagi darsliklarni xalqaro joylardan qayta olib kelinishidan xavotir bildirishdi. Xususan, ular talabalarning AQShdan tashqaridagi onlayn tarqatish kanallaridan kitoblarni arzonroq narxlarda sotib olishlari, bu esa AQSh chakana sotuvchilari uchun sotuvlarning yo’qolishiga olib kelishi mumkinligini aytib o’tdilar. Bundan tashqari, ushbu kanallar orqali arzonroq darsliklarning mavjudligi o’quvchilarda darslik narxlariga nisbatan ishonchsizlik va g’azabni kuchaytirdi va kollej do’konlari ularning darsliklarining narxi nima uchun yuqoriroq ekanligini tushuntirishga qiynalmoqda, deb xabar beradi Kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi. Perakendeciler va noshirlar, shuningdek, ba’zi AQSh chakana sotuvchilari xalqaro tarqatish kanallaridan arzon narxlarda butun kurslar uchun darsliklarga buyurtma berish orqali keng miqyosda reimportatsiya bilan shug’ullangan bo’lishi mumkinligidan xavotirda edilar. 1998 yilda Oliy sud qaror Sifat qiroli v L’anza ostida mualliflik huquqi bilan himoyalangan materiallarning reimportatsiyasini himoya qiladi birinchi sotish doktrinasi, darsliklar noshirlari hanuzgacha xorijiy ulgurji savdogarlarning Amerika distribyutorlariga sotilishini taqiqlovchi shartnomalarni bajarish orqali AQShning xalqaro nashrlari savdosining oldini olishga urinishgan. [53] Diferensial narxlanishning kollej do’konlariga ta’siridan xavotirda bo’lgan kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi noshirlarni AQShdan tashqarida darsliklarni arzonroq narxlarda sotish amaliyotini to’xtatishga chaqirdi. [54] Masalan, AQShning ba’zi bir kitob sotuvchilari xorijiy mamlakatlarga tomchilarni jo’natib yuborishni rejalashtirmoqdalar va keyinchalik Amerikaga qayta jo’natilib, u erda kitoblarni Internetda ishlatilgan narxlarda (“yangi” ochilmagan kitob uchun) sotish mumkin. Mualliflar kitob do’konlaridan qaytarilgan kitoblar uchun to’lovlarni olib tashlagan holda, ko’pincha to’liq royalti o’rniga yarim gonorar olishadi.

    Ishlab chiqarish

    Xarajatlarni taqsimlash

    Kollej do’konlari milliy assotsiatsiyasi ma’lumotlariga ko’ra, kitobning barcha xarajatlari xarajatlar bilan oqlanadi, odatda yangi kitob narxining 11,7% muallifning mualliflik haqi (yoki nashriyotda tahrirlovchilar qo’mitasi) uchun ketadi, 22,7%. do’konga, 64,6% noshirga boradigan. Do’kon va noshirlarning miqdori Kanada uchun biroz yuqoriroq. [ iqtibos kerak ] Kitob do’konlari va ishlatilgan kitob sotuvchilari foydalanilgan bozorda darsliklarni qayta sotishdan foyda ko’rishadi, nashriyotlar faqat yangi darsliklarni sotishdan foyda ko’rishadi. [ iqtibos kerak ]

    Tadqiqot

    2005 yil iyul oyida nashr etilgan GAO tadqiqotiga ko’ra:

    O’rta maktabdan keyingi o’quv yurtlarida o’qish va to’lovlarning yillik o’sishining ortidan, kollej darsliklari va ta’minot narxi so’nggi yigirma yil ichida yillik inflyatsiya darajasidan ikki baravar oshdi.

    1987-1988 o’quv yilidan boshlab har yili o’rtacha 6 foizga ko’tarilib, umumiy narxlarning yiliga o’rtacha 3 foizga o’sishi bilan solishtirganda, kollej darsliklari va ta’minot narxlari o’qish va to’lovlarni oshirishni ortda qoldirdi, bu yiliga o’rtacha 7 foizni tashkil etdi. 1986 yil dekabrdan boshlab darsliklar va ta’minot narxi qariyb uch baravarga oshdi va 186 foizga o’sdi, o’qish va to’lovlar esa 240 foizga oshdi va umumiy narxlar 72 foizga o’sdi. O’quv adabiyotlari va ta’minot narxlarining o’sishi o’quv va to’lovlarning oshishiga olib kelgan bo’lsa-da, ilmiy darajaga talabalik qilayotgan talabalar uchun darsliklar va jihozlarning narxi o’qish va to’lovlarning foiziga qarab, o’qigan muassasalari turiga qarab farq qiladi. Masalan, 2003-2004 o’quv yili uchun birinchi marta, kunduzgi o’qiyotgan talaba uchun kitoblar va materiallarning o’rtacha taxminiy qiymati 4 yillik davlat muassasalarida 898 AQSh dollarini tashkil etdi yoki o’qish va to’lovlar narxining taxminan 26 foizini tashkil etdi. Kam ta’minlangan talabalar diplom olish dasturiga kirish ehtimoli yuqori bo’lgan va o’qish narxi va to’lovlari past bo’lgan 2 yillik davlat muassasalarida 2003 yil o’quv yilida kunduzgi o’qish uchun birinchi marta o’qiyotgan o’quvchilar uchun kitob va materiallarning o’rtacha taxminiy qiymati 886 dollarni tashkil etdi. -2004, bu o’quv va to’lovlar narxining deyarli to’rtdan uch qismini tashkil etadi. [16]

    Amerika Qo’shma Shtatlarining jamoatchilik manfaatlarini o’rganish guruhi (US PIRG) tomonidan 2005 yil fevral oyida nashr etilgan tadqiqotining 2-nashriga ko’ra [ iqtibos kerak ] : “Mehnat statistikasi byurosi ishlab chiqaruvchilarining narxlari indeksiga ko’ra, darsliklar narxi barcha tayyor mahsulotlar inflyatsiyasining to’rt baravaridan oshib bormoqda. Darslik nashriyotlari tomonidan ulgurji sotiladigan narxlar 1994 yildan beri 62 foizga ko’tarildi, barcha tayyor mahsulotlar uchun narxlar ko’tarildi Shunga o’xshab, noshirlar tomonidan umumiy kitoblar uchun narxlar shu davrda atigi 19 foizga o’sdi. “

    Kollej kengashining 2007 yil oktyabr oyida chop etilgan kollej narxlari to’g’risidagi hisobotidagi trendining 2007 yilgi nashriga ko’ra [ iqtibos kerak ] : “Kollej xarajatlari o’sishda davom etmoqda va talabalarga federal yordam inflyatsiyani hisobga olgan holda sekinroq o’sishni ko’rsatdi, darsliklar esa kollej xarajatlarining umumiy miqdorida 5 foizga teng bo’lib qoldi.”

    K-12 darsliklari

    AQShning aksariyat qismida K-12 davlat maktablari, mahalliy maktab kengashi ovoz berish uchun qaysi davlat ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan kitoblar to’plamidan qaysi darsliklarni sotib olishga ovoz beradi. O’qituvchilar har bir fan uchun talabalarga berish uchun kitoblarni oladilar. O’qituvchilardan odatda darsliklardan foydalanish talab qilinmaydi, ammo ko’pchilik buning o’rniga boshqa materiallardan foydalanishni afzal ko’rishadi.

    AQShda darsliklarni nashr etish asosan yirik shtatlarga qaratilgan biznesdir. Bunga asosan kitoblarni davlat tomonidan sotib olish nazorati sabab bo’lgan, xususan Texasda Texas Ta’lim Agentligi shtatning 1000 dan ortiq maktab okruglarida o’qitiladigan barcha kurslar uchun o’quv dasturlarini belgilaydi va shuning uchun qaysi darsliklarni sotib olish mumkinligini tasdiqlaydi.

    Odatda ishlatiladigan Amerika tarixi darsliklari Kaliforniya va Texasdagi talabalar uchun moslashtirilgan. [55]

    O’rta maktab

    So’nggi yillarda Amerika Qo’shma Shtatlari tarixiga oid o’rta maktab darsliklari tanqidlarga uchradi. Kabi mualliflar Xovard Zin (Qo’shma Shtatlarning xalq tarixi ), Gilbert T. Sewall (Darsliklar: o’quv dasturi bolani kutib oladigan joy ) va Jeyms V. Lyuen (O’qituvchim menga aytgan yolg’on: Amerika tarixi darsligining hammasi noto’g’ri ), deb da’vo qiling AQSh tarixi darsliklarda afsonaviy haqiqat va kamchiliklar mavjud bo’lib, ular aksariyat talabalarning universitetlarda o’rganadigan narsalariga deyarli o’xshash bo’lmagan oq rangdagi rasmni chizishadi. Tarixni noto’g’ri qayta hikoya qilish, darsliklar yoki boshqa adabiyotlar orqali qadimgi davrlardan boshlab ko’plab jamiyatlarda qo’llanilgan Rim uchun Sovet Ittifoqi (SSSR) va Xitoy Xalq Respublikasi. Tarix darsliklarining mazmuni ko’pincha davlatni qabul qilish kengashlari va mafkuraviy bosim guruhlarining siyosiy kuchlari tomonidan belgilanadi. [ iqtibos kerak ]

    Ilmiy darsliklar doimiy munozaralarning manbai bo’lib kelgan va bir nechta tashkilotlarning nazorati ostida bo’lgan. Bahsli ilmiy materialni taqdim etish yoki kiritish bir necha sud ishlarida muhokama qilingan. Noto’g’ri ishlab chiqilgan darsliklar Qo’shma Shtatlarda matematika va tabiatshunoslik darajalarining pasayishiga hissa qo’shganligi va bu kabi tashkilotlar keltirilgan. Amerika San’at va Fanlar Akademiyasi (AAAS) o’quv qo’llanmalarida joylashtirilganligi, taqdimoti va hajmini tanqid qildi.

    Darsliklarning muhokamalari kiritilgan yaratish va evolyutsiya xalq ta’limi munozaralarida. The Smitga qarshi Mobil okrugidagi maktab komissarlari kengashi ish darsliklarda keltirilgan ilmiy faktlar haqida munozaralarni keltirib chiqardi.

    Uning kitobida, Albatta hazillashyapsiz, janob Feynman!, kech fizika Nobel mukofoti laureat Richard P. Feynman tabiatshunoslik darsliklarini baholaydigan qo’mita a’zosi sifatida o’z tajribalarini tasvirlab berdi. [56] Ba’zi hollarda jismoniy hodisalarni tasvirlash uchun bema’ni misollar mavjud edi; keyin kompaniya vaqtni aniqlash uchun – bo’sh sahifalarni o’z ichiga olgan darslikni yubordi, hatto yaxshi tanqidlarga ham ega bo’ldi. Feynmanning o’zi poraxo’rlikka urinishlarni boshdan kechirdi.

    Matematika

    K-12 matematikasi bo’yicha darsliklarda asosan AQShda, lekin tobora boshqa mamlakatlarda tobora ko’payib borayotgan qarama-qarshiliklar aks etgan yangi matematik va matematikani isloh qilish almashtirishga intilganlar an’anaviy matematika deb nomlangan narsada matematik urushlar. Osiyo va boshqa sohalarda hanuzgacha ma’qul kelgan an’anaviy matnlar, ko’pchilik kattalar o’rgangan vaqt sinovidan o’tgan matematikani o’rgatgan. Aksincha, “progressiv” yondashuvlar ijtimoiy tengsizlik muammolarini hal qilishga intiladi [ iqtibos kerak ] printsiplarini tez-tez o’z ichiga olgan yondashuvlar bilan konstruktivizm va kashfiyot. Kabi matnlar TERC va CMP uzoq matematikaning matematikasi usullari va tushunchalarini, masalan, uzoq bo’linish va eng past umumiy bo’linmalarni rad eting yoki qoldiring. Masalan, kasrlarni ko’paytirish uchun indeks yozuvi “ushbu misollarda ishlaydigan kasrlarni ko’paytirish uchun o’zingizning usulingizni o’ylab topishingizga” olib keladi va aylana maydoni formulasi o’quvchiga uni qo’shgandan ko’ra olish uchun mashq bo’ladi. talaba matni. 2000-yillarga kelib, ba’zi tumanlar hali ham yangi usullarni qo’llashayotgan bo’lsa, boshqalari ularni ishlatib bo’lmaydigan deb qoldirgan.

    Oliy ma’lumot

    AQShda kollej va universitet darsliklari kursni o’qitadigan professor yoki umuman kafedra tomonidan tanlanadi. Talabalar odatda o’zlarining darslarida foydalanilgan kitoblarning nusxalarini olishlari uchun javobgardirlar, garchi ba’zi hollarda darsliklarni ijaraga berish xizmatlari va kutubxonalarning zaxira nusxalari kabi darsliklarga ega bo’lishning muqobil variantlari mavjud.

    Ba’zi Evropa mamlakatlarida, masalan, Shvetsiya yoki Ispaniyada, oliy o’quv yurtlarida tahsil olayotgan talabalar darsliklar uchun to’lovlarni o’zlari to’laydilar, aks holda oliy ta’lim bepul.

    Oliy ta’lim xarajatlari o’sib borayotganligi sababli, ko’plab talabalar kollej narxining har bir jihatiga, shu jumladan darsliklarga nisbatan sezgir bo’lib qolmoqdalar, bu ko’p hollarda o’qish narxining o’ndan biriga teng. Hukumatning 2005 yilgi hisobot idorasi kollej darsliklari bo’yicha hisobotida aytilishicha, 1980-yillardan beri darsliklar va ta’minot narxi so’nggi yigirma yil ichida inflyatsiya darajasidan ikki baravar oshgan. [ iqtibos kerak ] . 2005 yilgi PIRG tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, darsliklar o’quvchilarga yiliga 900 dollar turadi va bu narxlar [16] so’nggi o’n yil ichida inflyatsiya darajasidan to’rt baravar oshdi. [57] 2007 yil iyun oyida Talabalarga moliyaviy ko’mak berish bo’yicha maslahat qo’mitasining (ACSFA) “Sahifani oching” hisobotida o’rtacha AQSh talabasi darsliklar uchun yiliga 700-1000 dollar sarflashi haqida xabar berilgan. [58]

    Ko’pgina guruhlar aybni nashriyotchilarga, kitob do’konlariga yoki o’qituvchilarga yuklagan bo’lsalar-da, ACSFA darsliklarning joriy xarajatlari uchun biron bir tomonni – fakultetlarni, kollejlarni, kitob do’konlarini yoki noshirlarni ayblash samarasiz va foydasiz deb topdi. Hisobot sanoatdagi barcha tomonlarni samarali echimlarni topish uchun birgalikda ishlashga chaqirdi, bu esa harakatni o’z ichiga oladi ochiq darsliklar va boshqa arzon narxlardagi raqamli echimlar.

    Yuridik fakultetda darsliklar narxi ancha yuqori. Talabalar, odatda, onlayn ravishda bepul mavjud bo’lgan ishlardan iborat kitoblar uchun $ 200 ga yaqin pul to’laydilar.

    Ziddiyatli mavzular bo’yicha darslik tarafkashligi

    Asosiy maqola: Ta’limdagi noaniqlik

    Tarix, ilm-fan, dolzarb voqealar va siyosiy darsliklarda “yozuvchi u yoki bu tomonga moyil bo’lishi mumkin. Mamlakatning harakatlari, prezident harakatlari va ilmiy nazariyalar kabi mavzular umumiy potentsial tarafkashlikdir”. [ iqtibos kerak ]

    Shuningdek qarang

    • Jon Amos Komenskiy – “birinchi marta lotin o’rniga ona tilida yozilgan rasmli darsliklarni taqdim etgan novator oddiy asta-sekin kengroq tushunchalarga tabiiy ravishda asta-sekin o’sib borishga asoslangan samarali o’qitishni qo’lladi, sust yodlashdan o’tib, umr bo’yi o’rganish va mantiqiy fikrlashni rivojlantirishni qo’llab-quvvatladi”
    • Orbis Pictus – 1658 textbook by Komenskiy, one of the first books with pictures for children
    • Ishlar kitobi – A special type of textbook used in law schools in the United States.
    • Kirtsaeng va John Wiley & Sons, Inc. – 2013 decision of the US Supreme Court regarding textbook resale
    • Yaponiya darsliklarining tortishuvi
    • Pokiston darsliklari munozarali
    • NCERT textbook controversy
    • Kanavxa okrugidagi darslik bahslari
    • Manba kitobi – collection of texts, often used in social sciences and humanities in the United States
    • Ish daftarchasi – Usually filled with practice problems, where the answers can be written directly in the book.
    • Muammo kitobi – A textbook, usually graduate level, organized as a series of problems and full solutions.
    • Ochiq darslik – A textbook licensed under an open copyright license, and made available online to be freely used
    • Tibbiy darsliklar ro’yxati
    • Klassik mexanika va kvant mexanikasi bo’yicha darsliklar ro’yxati
    • Elektromagnetizm bo’yicha darsliklar ro’yxati
    • Termodinamika va statistik mexanika darsliklari ro’yxati

    Adabiyotlar

    1. ^“schoolbook”. Ingliz tilining Amerika merosi lug’ati (5-nashr). Boston: Houghton Mifflin Harcourt.
    2. ^“schoolbook – definition of schoolbook in English from the Oxford dictionary”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 18 avgustda . Olingan 23 aprel 2016 .
    3. ^“Arxivlangan nusxa”. Arxivlandi asl nusxasidan 2013-01-30 . Olingan 2013-05-12 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
    4. True Stuff: Socrates vs. the Written Word, January 27th, 2011. By David Malki
    5. ^ Marcia Clemmitt, “Learning Online Literacy,” in “Reading Crisis?” CQ Researcher, Feb. 22, 2008, pp. 169-192.
    6. ^ British Library, “Treasures in Full: Gutenberg Bible,” http://www.bl.uk/treasures/gutenberg/background.html.
    7. ^ Rose, Marla Matzer. City at the head of the class: Consolidation, talent pool have made Columbus a hotbed for educational publishers. August 5, 2007. Retrieved 2/14/09. Arxivlandi asl nusxasi 2011 yil 23 mayda.
    8. ^ Koch, James P. “An Economic Analysis of Textbook Prices and the Textbook Market”Arxivlandi 2012-06-22 da Orqaga qaytish mashinasi, 2006-09. 2012-06-12 da qabul qilingan. (Alternative location (PDF) )
    9. ^“Textbook publishers Cengage, McGraw-Hill extend merger agreement to May 1”. Reuters. 2020 yil 29-yanvar . Olingan 2 dekabr, 2020 .
    10. ^ Alfonso, III, Fernando (July 24, 2020). “This one letter in a textbook could change how millions of kids learn about race”. CNN . Olingan 2 dekabr, 2020 .
    11. ^http://www.igmchicago.org/surveys/textbook-prices
    12. ^ D’gama, Alissa; Jaffe, Benjamin (March 4, 2008). “Professors Find Different Uses for Textbook Profits”. Garvard qip-qizil . Olingan 14 iyul, 2019 .
    13. ^ abRip-off 101: How the Current Practices of the Textbook Industry Drive Up the Cost of College TextbooksArxivlandi 2010-03-22 da Orqaga qaytish mashinasi The Student PIRGs (2004)
    14. ^ Capriccioso, Rob. Throwing Down the BookArxivlandi 2008-10-29 da Orqaga qaytish mashinasi. Yuqori Ed ichida, August 29, 2006. Retrieved 2/14/09.
    15. ^ Allen, Nicole. Course Correction: How Digital Textbooks Are Off Track and How to Set Them StraightArxivlandi 2010-03-22 da Orqaga qaytish mashinasi. The Student PIRGs (2008)
    16. ^Required Reading: A Look at the Words Publishing Tactics at WorkArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2006)
    17. ^ abvde “College Textbooks: Enhanced Offerings Appear to Drive Recent Price IncreasesArxivlandi 2008-06-19 Orqaga qaytish mashinasi.” U.S. Government Accountability Office, Washington, DC, 2005. Abstract. Retrieved 7 October 2011.
    18. ^ abAnalysis of Textbook Affordability Provisions in H.R. 4137Arxivlandi 2009-11-24 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs
    19. ^“House Committee on Education (03/06/2008)”. Arxivlandi asl nusxasidan 2008 yil 13 aprelda . Olingan 23 aprel 2016 .
    20. ^ “Oliy ma’lumot olish to’g’risidagi qonunArxivlandi 2008-09-21 da Orqaga qaytish mashinasi.” H.R.4137, U.S. House of Representatives, 110th Congress (2007-2008.) Public Law No. 110-315. Retrieved 7 October 2011.
    21. ^HB 2048Arxivlandi 2008-04-13 da Orqaga qaytish mashinasi. Missouri House of Representatives, 28 August 2008. Retrieved 7 October 2011.
    22. ^ abSummarized History for Bill Number SB08-073Arxivlandi 2008-04-13 da Orqaga qaytish mashinasi. Colorado General Assembly, 2008. Last updated 04 August 2008. Retrieved 07 October 2011.
    23. ^ Elia Powers. “Textbook Battle’s New Frontier”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 21 avgustda . Olingan 23 aprel 2016 .
    24. ^ Zomer, Saffron. Exposing the Textbook IndustryArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2007)
    25. ^“Congress.gov – Kongress kutubxonasi”. thomas.loc.gov . Olingan 8 may 2018 .
    26. ^ Jeyson. “The Stingy Scholar”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .
    27. ^“AN ACT CONCERNING TEXTBOOK AFFORDABILITY”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 11 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
    28. ^ ab“Arxivlangan nusxa” (PDF) . Arxivlandi asl nusxasi (PDF) 2008-09-10 . Olingan 2008-03-24 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
    29. ^Washington Governor Signs College Textbook Transparency ActArxivlandi 2010-07-29 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (Press Release)
    30. ^“HF 1063”. Arxivlandi asl nusxasidan 2012 yil 24 dekabrda . Olingan 23 aprel 2016 .
    31. ^“Documents For Bill”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
    32. ^“Tutoring Rates in Oklahoma: An Analysis of over 34,000 Private Tutors”. https://www.ateamtutors.com. 2015-11-13 . Olingan 14 iyun 2016 . Tashqi havola | noshir = (Yordam bering)
    33. ^“House Bill Proposes Disclosure Rules to Control Textbook Prices”. Oliy ta’lim xronikasi. Arxivlandi asl nusxasidan 2008 yil 16 fevralda . Olingan 23 aprel 2016 .
    34. ^ Henry L. Roediger, III (January 2005). “Why Are Textbooks So Expensive?”. Kuzatuvchi. Psixologik fan assotsiatsiyasi. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 17 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
    35. ^ Mullan, Eileen (4 May 2009). “Ebooks Rewrite the Rules of Education”. EContent jurnali. Arxivlandi asl nusxasidan 2018 yil 17 martda.
    36. ^“Are textbooks obsolete? An education in the impact of electronic textbooks”. go.galegroup.com . Olingan 2016-01-22 .
    37. ^ See PIRG’s Catalog of Open TextbooksArxivlandi 2010-03-24 da Orqaga qaytish mashinasi for examples of open textbooks
    38. ^A Cover to Cover SolutionArxivlandi 2010-12-26 da Orqaga qaytish mashinasi by Nicole Allen of the Student PIRGs. 2010 yil.
    39. ^“AB 2261 Assembly Bill – INTRODUCED”. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 4 martda . Olingan 23 aprel 2016 .
    40. ^Flat World Knowledge President Eric Frank Addresses Oregon Legislators on Solving Textbook Affordability.Arxivlandi 2011-02-23 da Orqaga qaytish mashinasi Pressitt. 2011 yil 21 fevral.
    41. ^Open-source textbook co. Flat World goes back to school with 40,000 new customersArxivlandi 2016-03-04 da Orqaga qaytish mashinasi – Venture Beat 8/20/09
    42. ^150,000 College Students Save $12 Million Using Flat World Knowledge Open Textbooks.Arxivlandi 2010-11-24 da Orqaga qaytish mashinasi Marketwire. 2010 yil 23 avgust.
    43. ^Flat World Knowledge: Open College TextbooksArxivlandi 2011-06-14 da Orqaga qaytish mashinasi by Sanford Forte. Opensource.com. 2010 yil 23 fevral.
    44. ^Organizational Behavior v1.1Arxivlandi 2011-04-05 da Orqaga qaytish mashinasi by Talya Bauer & Berrin Erdogan. Irvington, NY: Flat World Knowledge. 2010. (Free online open textbook format sample – PDF view)
    45. ^Psixologiyaga kirishArxivlandi 2011-04-07 da Orqaga qaytish mashinasi by Charles Stangor. Irvington, NY: Flat World Knowledge. 2010. (Free online open textbook format sample – web view)
    46. ^ Qarang Flat World Knowledge’s websiteArxivlandi 2012-07-30 soat Arxiv.bugun
    47. ^“Arxivlangan nusxa”. Arxivlandi asl nusxasi 2013-01-20 . Olingan 2013-02-17 . CS1 maint: nom sifatida arxivlangan nusxa (havola)
    48. Flat World Knowledge Website.
    49. ^Flat World Knowledge gets $15 million in Funding.Arxivlandi 2011-02-09 da Orqaga qaytish mashinasiPublishers Weekly. 2011 yil 20-yanvar.
    50. ^CK-12 FlexBooks.Arxivlandi 2011-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi Bosh sahifa.
    51. ^Carl Stitz/Jeff Zeager on Ohio Textbook HQArxivlandi 2011-07-14 da Orqaga qaytish mashinasi 2010.
    52. ^CK-12 – Standards CorrelationsArxivlandi 2011-01-08 da Orqaga qaytish mashinasi Qo’shma Shtatlar.
    53. ^Human Biology – GeneticsArxivlandi 2011-07-25 da Orqaga qaytish mashinasi CK-12 FlexBook by The Program in Human Biology, Stanford University. (sample of free web access format)
    54. ^Curriki.orgArxivlandi 2009-01-06 da Orqaga qaytish mashinasi Bosh sahifa.
    55. ^ Lewin, Tamar (21 October 2003). “Students Find $100 Textbooks Cost $50, Purchased Overseas”. The New York Times. Arxivlandi asl nusxasidan 2009 yil 16 sentyabrda . Olingan 24 sentyabr 2009 .
    56. ^“Testimony of Marc L. Fleischaker, Counsel, National Association of College Stores”. Hearing on “Are College Textbooks Priced Fairly?”. U.S. House of Representatives, Committee on Education and the Workforce, Subcommittee on 21st Century Competitiveness. 20 Iyul 2004. Arxivlangan asl nusxasi 2009 yil 6-avgustda . Olingan 24 sentyabr 2009 .
    57. ^ Goldstein, Dana (January 12, 2020). “Two States. Eight Textbooks. Two American Stories”. The New York Times . Olingan 2 dekabr, 2020 .
    58. ^“Book Review: Surely You’re Joking, Mr. Feynman!”. Textbooks.org – Compare Textbook Prices. Arxivlandi asl nusxasidan 2016 yil 8 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .
    59. ^Rip-off 101: Second EditionArxivlandi 2010-03-14 da Orqaga qaytish mashinasi, The Student PIRGs (2005)
    60. ^“Archived: Advisory Committee for Student Financial Assistance (ACSFA) – U.S. Department of Education”. Arxivlandi asl nusxasidan 2012 yil 9 mayda . Olingan 23 aprel 2016 .

    Qo’shimcha o’qish

    • Baier, Kylie, et al. “College students’ textbook reading, or not.” American Reading Forum Annual Yearbook Vol. 31. 2011. onlayn
    • Berkeley, Sheri, et al. “Are History Textbooks More “Considerate” After 20 Years?.” Journal of Special Education (2014) 47#4 PP: 217-230.
    • Buczynski, James A. “Faculty begin to replace textbooks with “freely” accessible online resources.” Har chorakda Internet-ma’lumot xizmatlari (2007) 11#4 pp: 169-179.
    • Campbell, Alex, and Mr Flint. “New Digital Tools Let Professors Tailor Their Own Textbooks for Under $20 And that’s just one option, along with mix-and-match Web sites from big publishers and libraries of open-source content.” Oliy ta’lim xronikasi (2011 yil 9 oktyabr). onlayn
    • Carbaugh, Robert, and Koushik Ghosh. “Are college textbooks priced fairly?.” Qiyinchilik (2005) 48#5 pp: 95-112.
    • Casper, Scott E.; va boshq. (2014). “Textbooks Today and Tomorrow: A Conversation about History, Pedagogy, and Economics”. Amerika tarixi jurnali. 100 (4): 1139–1169. doi: 10.1093/jahist/jau008 .
    • Chiappetta, Eugene L., and David A. Fillman. “Analysis of five high school biology textbooks used in the United States for inclusion of the nature of science.” Xalqaro ilmiy ta’lim jurnali (2007) 29#15 pp: 1847-1868.
    • Doering, Torsten, Luiz Pereira, and L. Kuechler. “The use of e-textbooks in higher education: A case study.” Berlin (Germany): E-Leader (2012). onlayn
    • Elliott, David L., and Arthur Woodward, eds. Textbooks and schooling in the United States Vol. 89. NSSE, 1990.
    • Kahveci, Ajda. “Quantitative analysis of science and chemistry textbooks for indicators of reform: A complementary perspective.” Xalqaro ilmiy ta’lim jurnali (2010) 32#11 pp: 1495-1519.
    • Koulaidis, Vasilis, and Anna Tsatsaroni. “A pedagogical analysis of science textbooks: How can we proceed?.” Research in Science Education (1996) 26#1 pp: 55-71.
    • Liang, Ye, and William W. Cobern. “Analysis of a Typical Chinese High School Biology Textbook Using the AAAS Textbook Standards.” (2013). onlayn
    • Myers, Gregory A (1992). “Textbooks and the sociology of scientific knowledge”. Ingliz tili aniq maqsadlar uchun. 11 (1): 3–17. doi:10.1016/0889-4906(92)90003-S.
    • Richardson, Paul W. “Reading and writing from textbooks in higher education: a case study from Economics.” Studies in Higher Education (2004) 29#4: 505-521. onlayn; on Australia
    • Roediger III, Henry L. “Writing Textbooks: Why Doesn’t It Count?.” Kuzatuvchi (2004) 17#5 onlayn
    • Silver, Lawrence S., Robert E. Stevens, and Kenneth E. Clow. “Marketing professors’ perspectives on the cost of college textbooks: a pilot study.” Biznes uchun ta’lim jurnali (2012) 87#1 pp: 1-6.
    • Stone, Robert W., and Lori J. Baker-Eveleth. “Students’ intentions to purchase electronic textbooks.” Journal of Computing in Higher Education (2013) 25#1 pp: 27-47.
    • Vayten, Ueyn. “Objective features of introductory psychology textbooks as related to professors’ impressions.” Psixologiyani o’qitish (1988) 15#1 pp: 10-16.

    Tashqi havolalar

    • How College Students Battled Textbook Publishers To A Draw, In 3 Graphs
    • Textbooks used in Mexico in preschool, primary, secondary and high school education
    • Historic textbooks used in Mexico in primary school from 1960 to 2013

    Related posts:

    1. 8 sinf ona tili 2022
    2. 7 sinf ona tili uyga vazifalari javoblari
    3. 7 sinf ona tili 228 mashq javobi
    4. Ona tili va adabiyot test скачать