Matematika fanidan 4-sinflar uchun dars ishlanmasi
Eslatib o’tamiz, Kenguru tanlovining barcha ishtirokchilari uchun qimmatbaho sovg’alar o’yini bor. Shartlar shu yerda: https://t.me/contest_kenguru_uz/2790
Matematika 4 sinf kitob
Eng ko’p beriladigan savollarga javoblar
Qanday tanlov? Matematika fanidan Xalqaro Kenguru tanlovi
Kimlar uchun? O’zbekiston Respublikasi 1-11 sinf maktab o’quvchilari uchun
Qayerda? O’zbekiston Respublikasi maktablarida ( Toshkent, Samarqand, Buxoro, Navoiy, Xiva, Namangan, Andijon singari barcha yirik shaharlarda)
Qachon? 2023 yil 25 martda
Qanday qilib ishtirok etishim mumkin? 10 fevralgacha qadar Olympia.uz saytida ro’yhatdan o’tish va 100 000 so’m miqdorida to’lovni amalga oshirish orqali
Qanday shaklda? Savol va beshta javob variantlari mavjud test shaklida
Tanlovdan yana nima olaman? Esdalik sovg’alari va sertifikat.
Eslatib o’tamiz, Kenguru tanlovining barcha ishtirokchilari uchun qimmatbaho sovg’alar o’yini bor. Shartlar shu yerda: https://t.me/contest_kenguru_uz/2790
Tanlov qoidalari
Imtihon o’tkazilish vaqti 1 soat 15 daqiqa davom etadi. Tanlov vazifalari 1-4 sinf bolalari uchun 24 ta savoldan iborat bo’lib, 5-11 sinf bolalari uchun esa 30ta vazifalardan tashkil topadi. Har bir savolga bor yo’g’I bitta to’g’ri javob mavjud. Vazifalar uch darajaga bo’lingan: 3 ball – oson, odatda kulgili vazifalar; 4 ball – maktab dasturiga yaqin vazifalar; 5 ball qiyin, chuqur fikrlashga undaydigan vazifalar. Belgilangan vazifaning doirasi va mazmuni uning to’liq bajarilishini talab qilmaydi; Vazifa savollariga maktab dasturidan tashqari savollardan ham tashkil topishi mumkin! Tanlov qatnashchisi eng ko’pi bilan 126 (1-4 sinflar uchun) yoki 150 (5-11 sinflar uchun) ball yig’ishi mumkin. Tanlov davomida o’quv qo’llanmalardan, konspektlardan, elekton hisoblagichlardan, boshqa elektron uskunalardan foydalanish va boshqa qatnashchilar bilan masalalarning echimlarini va javoblarini muhokama qilish man etiladi. Tanlov o’tkazilishi rasman tugatilmagunga qadar tanlov o’tkazilayotgan joyni tark etish qat’iyan man etiladi. Agarda bunga qattiq zarurat paydo bo’lgan bo’lsa qatnashchi qo’lini ko’tarib tashkilotchilarning yordami bilan galma-galdan xojatxonadan foydalanishlari mumkin. Bundan tashqari tanlov qatnashchisi o’z chanqoqlarini bosishlari maqsadida tashkilotchilardan suv so’rashlari mumkin (har bir imtixon o’tkazilishi ko’zda tutilgan xonalar suv va bir marotaba ishlatish uchun mo’ljallangan idishkar bilan ta’minlangan). Xojatxonaga chiqich uchun ajratilgan vaqt tanlov o’tkazilish vaqtini uzaytirilishiga olib kelmaydi. Tanlov vazifalari ustida mustaqil va halol ravishda ishlash – musobaqa ishtirokchilariga qo’yilgan tashkilotchilarning asosiy talabi; Ushbu talabga rioya etmaslik ishtirokchilarni tanlovdan chetlashtirilishlariga olib keladi, ya’ni ularning natijalari hisoblanmaydi. Tanlov yakunlanganidan so’ng, imzolangan javoblar varaqasi tanlov tashkilotchilariga topshiriladi. Hisob kitob uchun ishlatilgan varaq va tanlov vazifalari to’plamini tanlov qatnashchisi o’zi bilan olib ketishi mumkin. Tanlov ishtirokchilarining natijalari musoboqadan 1-1,5 oy o’tgach qo’shimcha ma’lumot shaklida taqdim etiladi.
- Diqqat! 23.02.2023 dan boshlab Kenguru masalalar to’plamini yetkazib berish shartlari o’zgarmoqda. 22.02.2023
- Hurmatli Kenguru 2023 tanlovining ishtirokchilari! 14.02.2023
- ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ РОЗЫГРЫША ПРИЗОВ ОТ OLYMPIA 11.01.2023
Matematika fanidan 4-sinflar uchun dars ishlanmasi
Ekran orqali tushuntirish bilan bajariladi.SHu o’rinda sotuvchi va xaridor o’rtasidagi munosabatlar asosida suhbat o’tkaziladi.O’quvchi ekran orqali masalani tushunib olgach,uni birgalikda bajaradilar.
Echish: 1) 400*2=800 (so’m) 2) 800+160=960 (so’m)
1000-960=40(so’m) Javob: xaridor 40 so’m qaytim olishi kerak.
Doskada bajariladi.
Bor edi – 4 t.
Bir do’konda -1265 kg
Ikkinchi do’konda -? Birinchi do’kondan 375 kg ortiq.
Echish: 4t =400 kg
1265+375= 1640 kg bu ikkinchi ombordagi shakat.
1265+1640=2905 kg bu ikkala ombordagi shakar
4000-2905=1095 kg omborda qolgan shakar.
Javob: omborda 1095 kilogramm shakar qoldi.
Doskada amallar tartibiga ko’ra bajariladi.
24894-(12504+9847)=24894-22351=2543
480:8*6=60*6=360
IV.Yangi mavzuni mustahkamlash.
O’tilgan mavzuni mustahkamlash uchun o’quvchilar bilan savol- javob o’tkaziladi.
V.O’quvchilarni baholash va darsga yakun yasash.Bugungi darsda nimalarni o’rganganlari so’raladi. Dars haqidagi fikrlari bilan o’rtoqlashiladi.O’quvchilar darsdagi ishtirokiga ko’ra baholanadi va rag’batlantiriladi.
VI.Uyga vazifa berish.
204-masala va 205- misol sharti tushuntiriladi.
BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI. – презентация
Презентация на тему: ” BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI.” — Транскрипт:
2 BOSHLANGICH SINFLARDA MATEMATIKADAN FAKUL`TATIV DARS NAMUNALARI
3 REJA: 1. Guruhni kichik guruhlarga bo`lish 2. Fakultativ mashg’ulotlar haqida ma`lumot berish 3. Mavzu yuzasidan guruhlarga topshiriq berish 1. VEN DIAGRAMMASI yordamida Dars va Fakultativ mashg`ulotning oziga xos xususiyatlarini ko`rsatib berish 2. SEHRLI HARFLAR oyini 3. Sinkveyn tuzish 4. Guruhlarning Fakultativ mashg’ulot namunasi taqdimoti 4. Darsni yakunlash: G`olib guruh aniqlanib, rag`batlantirish. 5. Uyga topshiriq berish.
4 Fakultativ mashg’ulotlar boshlang’ich sinf o’quvchilarini tarbiyalashda, ularga kasb-hunar tanlashga oid bilim berishda yuqori natijalar beradi. Ayniqsa, iqtidorli o’quvchilarda fanga qiziqishi, dunyoqarashi, zehni namoyon bo’ladi. Bu esa boshlang’ich sinf o’quvchilariga to’la-to’kis bilim berishda har bir o’quvchining shaxsiy xususiyatlarini o’rganishda o’quvchining qobiliyati namoyon bo’ladi. Boshlang’ich sinflarda fakultativ mashg’ulotlarni birinchi navbatda, matematika darslarida tashkil qilish katta ahamiyatga ega. Shu o’rinda o’qituvchi birinchi bosqichda o’quvchilar
5 Fakultativ darslar 1968 yil kiritilgan. Boshlangich sinflarga 2 soatdan berilgan. Shundan 1 soati matematikaga berilgan. Fakultativ darslarda darslikdagi oquv materialini takrorlamaydigan, lekin uni mustahkamlashga xizmat qiladigan oquv materiallar organiladi. Fakultativ mashgulotlar-XTV tomonidan tasdiqlangan, oquv rejada ajratilgan soatlar boyicha olib boriladi. Bu soat maktab ixtiyoridagi komponentlarga kora oquvchilar qiziqishiga qarab taqsimlanadi
6 1-sinfda- choraklar boyicha va III-choragini Matematikaga beriladi. 2-sinfda-yarim yillik boyicha: Ona tili va Matematikaga. 3-4-sinflarda yillik: yoki ona tiliga yoki Matematikaga beriladi. Fakultativ mashgulotlarga jurnalda alohida sahifa ajratiladi va baholanmaydi, oquvchilar qiziqishiga kora ragbatlantiriladi. Fakultativ mashgulotlarga 1-sinfda-32 soat hamda sinflarda esa- 34 soat ajratiladi.
7 Fakultativ mashgulotlar mazmuni quyidagicha tashkil etiladi: 1. Sharq mutafakkirlari merosini organish. 2. Ularning asarlarida uchraydigan ayrim boshlangich sinflarga xos bolgan matematik xossalar, qoidalar organiladi. 3. Murakkab masalalar. 4. Didaktik (krossvord, rebus, kvadratlar) topshiriqlar. 5. Mantiqiy (hazil, qiziqarli) masalalar. Bitta darsda ikkitasi otkaziladi.
8 ( ) Abu Ali Husayn ibn Sino hayoti va ijodi
9 Abu Ali Husayn ibn Sino 980-yil Buxoro yaqinidagi Afshona qishlogida dunyoga kеlgan. Ibn Sino 18 yoshga yеtganda faqat Buxoroga emas, balki butun Sharqqa mashhur olim va tabib sifatida tanildi. U «Ash-shifo», «Najot» kitobi, «Donishnoma» asarlarida matеmatikaga oid fikrlarini bayon qilgan.
10 «Ash-shifo» asari 18 qismdan iborat bolib, unda «kvadrivium», yani matеmatikaga doir bolimlar: «Qisqartirilgan Yevklid», «Qisqartirilgan «Almagеst», «Sonlar fani», «Musiqa fani» dеb atalgan. «Qisqartirilgan Yevklid» bolimida planimеrtiyaga doir bolimi 58 tarif, 7 postulat, 5 aksioma va 169 jumladan iborat; stеrеomеtriyaga doir bolimida esa 16 tarif va 86 jumla bayon etilgan. «Sonlar fani» bolimi arifmеtikaga bagishlangan bolib, u 43 tarif va 201 jumlani oz ichiga oladi. Unda 9 soni yordamida sonlarni kvadratga va kubga kotarish amallari togriligini tеkshirish haqida qoidalar bеrilgan.
11 2. Matematik xossalar: Sonlarning xossalari Ibn Sino aytishicha sonlarning tabiiy qatori shunday berilgan: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13. Bunday qatordagi har bir sonning boshqalariga turlicha bog`lanishlari xossalari olim tomonidan ko`rsatib beriladi. Sonning eng ilgarigi mashhur xossasi l. Har bir son yonidagi kichigi bilan kattasi yig`indisining yarmiga teng hamda o`zidan shunday teng uzoqlikdagi sonlar yig`indisining yarmiga teng. Masalan, 5 ni tanlasak, yonidagi kichigi 4, kattasi 6. Ko`ra mizki, 5=(4+6):2, bu 5 dan 3 va 7, 2 va 8 dan teng uzoqlikda, shuning uchun 5=(3+7):2 va 5=(2+8):2.
12 2. Har bir son o`z-o`ziga ko`paytmasining 2 martasiga 2 qo`shilgani bilan ikki yondagi qo`shni sonning o`z- o`ziga ko`paytmasi yig`indisiga teng bo`ladi. Berilgan son 6 bo`lsin, yonidagi sonlar 5 va 7. 6 · 6 · = 74, 5 · · 7 = 74. Demak, 6 · 6 · = 5 · 5+7 · Har qanday sonning o`z-o`ziga ko`paytmasi unga qo`shni bo`lgan sonlar ko`paytmasiga bir qo`shilganiga teng: Masalan, 5 · 5 = 4 · 6+1 yoki 8 · 8= 7 · Sonlar sanog`i toq bo`lsin: sanog`i 7 ta. Buni ko`rinishda yozamiz. Тushunish osonki, 7·(7+1):2=28.
13 1-mashg’ulot. 1. Rebuslarni o’ylab topish. 2. Qo’shishga oid qiziqarli masalalar ichida raqamlashni bilishni tekshirishga oid mashqlar. 4. Topqirlikni talab qiladigan masalalar. 5. Hazil masala. 6. Topishmoqlar. 7. Quvnoq sanoq (20 ichida) o’yini. 2-mashg’ulot. 1. Rebuslarni o’ylab topish. 2. Topqirlikni talab qiluvchi she’riy masalalar. 3. Geometrik figuralarni tahlil qilishga doir mashqlar. 4. Hazil masala. 5. “Sonni to’ldir” o’yini. 3-mashg’ulot. Dars tipidagi to’garak mashg’uloti.
14 Topshiriqlar: Факультатив машғулотлар учун дидактик материаллар тўплаш
15 VEN DIAGRAMMASI METODI 2 TA QATOR BOYICHA GURUHLARGA AJRATILADI: 1-2-GURUH: DARS VA STI NING OZIGA XOS XUSUSIYATLARINI; 3-4-GURUH: DARS VA FAKULTATIV MASHG`ULOTNING OZIGA XOS XUSUSIYATLARINI KO`RSATIB BERISH. JAVOBLAR BIRGALIKDA TEKSHIRILADI.
16 VEYN DIAGRAMMASI. DARS Fakultativ mashg`ulot
17 SEHRLI HARFLAR OYINI BUNDA NAVOIYGA UNING ISMI BOSH HARFLARIDAN BOSHLANADIGAN TARIFLAR TOPISH TOPSHIRIGI BERILADI.
18 N- NOZIKTAB A- ALLOMA V- VATANPARVAR O- OQIL I- ISTEDODLI Y- YAGONA
19 SHU MAVZUDA SINKVEYN USULI. Sinkveynda narsa yoki hodisa haqidagi fikr qisqa korinishdaifodalanadi. Muammo nomi__________________________________ Sifat ________________________________________ Harakat_______________________________________ Hissiyotni ifodalovchi jumla____________________ Mohiyatning yangicha ifodasi_____________________
20 SINKVEYN USULIDA BOBUR MIRZOGA TARIF 1.BOBUR 2.VATANPARVAR,JASORATLI 3.JANG QILDI,YASHADI,SOGINDI 4.BOBUR MIRZO –DILBAR SHAXS 5.YOLBARS
21 Mantiqiy ketma-ketlikni top o`yini 4-sinf Najmiddin Kubro rivoyati Asar mazmuni bo`yicha olingan gaplarni mantiqiy ketma-ketligida joylashtirish kerak bo`ladi. Namuna: Chopar maktub keltirdi Shayxning jasorati So`nggi maktubga javob Dushman reja tuzdi Donolarning donosi Yana maktub keldi
22 Klaster metodi 4-sinf Sulton Mahmud va Beruniy rivoyati U qanday qilib biror yeri lat yemay, sog`-salomat qolishini oldindan sezdi Usturlobdan foydalangan Balandlikni o`lchadi, jadval tuzdi
23 ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT.