Kitobga qaytish yoxud sevimli qahramon sogʻinchi

“Mening ish umumiylashtirib bir kitob, bir xususiy hayotga ilmiy masalalar bo’yicha, har qanday mavzuda maslahat berishi mumkin, deb men sizlarga aytishim mumkin.”: – to’liq insho “kitob do’stimiz va maslahatchi» quyidagicha bo’lishi mumkin

Ayollar uchun sevimli mashg’ulot – eng ommabop ayollarning sevimli mashg’ulotlari

“Xayrli ishlar amalga oshirildi, – dedi dono kishi. Bu bevosita sevimli mashg’ulot bilan bog’liq. Faqat ijobiy his-tuyg’ularni keltirib chiqaradigan qiziqishlar, hatto ular hech qanday moddiy manfaatlarga ega bo’lmasa ham, ko’pincha xarajatlarni talab qiladi. Vaqt o’tib, ayollar uchun sevimli mashg’ulotlar, daromad manbai bo’lib qoladi.

Xobbi qanday tanlanadi?

Bizning hayotimizda ko’pgina sevimli mashg’ulotlari mavjud, ammo har bir kishi etarli emas va har doim ham ayollar uchun yangi turdagi sevimli mashg’ulotlariga ega bo’lganlar bor. Ko’p variantlar bor, ba’zi bir ayollar birinchi urinishda emas, balki hobbi bo’lishi mumkin, lekin agar xohlasa, u albatta paydo bo’ladi va rozi bo’ladi. Qaysi sevimli mashg’ulotni tanlashga qaror qilishda nima yordam berishi mumkin, buni amalga oshirishning ayrim usullarini ko’rib chiqamiz:

1. Keling, bolaligiga qaytaylik. Ko’plab ayollarning xotirasida, buvisi, onasi, xolasi yoki do’sti bo’lgan xotiralar qalbida ajoyib narsalarni yaratgan, masalan, nozik jingalak shalli, tikilgan sochiqni yoki yostiqli ishlarni, krujkalar koptoklarini yaratdi. Agar u mo”jiza bo’lib tuyulsa, unda kattalardagi yoshda bu mo”jizani o’z qo’llaringiz bilan yaratishni o’rganishingiz mumkin.
2. Zamonaviy hayotda etarlicha harakat yo’q va naqshli igna va tirnoq bilan o’tirmasdan, bu holda sport, fitness, raqs, yoga va boshqa turdagi faol dam olish ayollar uchun eng yaxshi xobbi bo’lishi mumkin.
3. Bilimlarni sevuvchilar uchun noma’lum qiziqishlar va mashg’ulotlar, masalan, astrologiya, ezoterizm, xurmo va boshqa narsalar paydo bo’ladi. Ular ong sirlariga chuqur kirib, tushlarini, fikrlarini tushunishga, o’tmish va kelajak haqida bilib olishga harakat qilishlari mumkin.
4. Qo’shimcha vaqt yo’q, keyin pishirish, tikish, sovun tayyorlash, dizayn kabi amaliy mashg’ulotlarni tanlashingiz mumkin.
5. San’at ixlosmandlari uchun rasm chizish, rasm chizish, she’rlar, hikoyalar, qo’shiq va boshqa ijodkorlik shakllarini yozishga harakat qilishingiz mumkin.

Eng sevimli mashg’ulotlariga

Ayollar uchun sevimli mashg’ulotlarni an’anaviy tarzda an’anaviyga ajratish mumkin, bu asrlar davomida bizning hayotimizda mavjud edi. Birinchidan, bu hunarmandchilik, pazandachilik, gulchilik, bog’dorchilik, astrologiya, kitoblarni o’qish va yig’ish. Va oxirgi yillarda mashhur hobbilar turli xil turlari bilan to’ldirildi, unda hatto ismlar hamisha aniq emas:

• igna ishlarida – frivolit (to’quv dantelli), vilkalar bo’yicha naqshli, mashina tikish;
• pazandachilikda – dekorativ konserva, sabzavotlardan o’yib ishlangan, meva kviling;
• bog’dorchilik – uydagi mini-bog’lar, balkonli bog’lar, quruq o’simliklardan tarkiblar;
• sport- aqua aerobika , bodyflex, strip-plastmassa, oryantal raqslar;
• ijodiy ishqibozlar – qum va tuz bilan chizish, toshlarni bo’yash, tuxum qobig’ini kesish;
• aqlli – tez o’qish, taxmin qilish va jumboq yaratish, o’zaro faoliyat jumboq.

Sport va tadbirlar

Sog’lom turmush tarzi g’ayrat-shijoatini kengaytiradi. Sport va sevimli mashg’ulotlarni bir butunga birlashtirish, ayniqsa, buning uchun juda ko’p imkoniyatlar bor deb hisoblasangiz. Agar siz sport inshootlariga tashrif buyurishingiz va mutaxassislar rahbarligida amaliyot qilishingiz mumkin bo’lsa, ajoyib. Ammo, endi u katta moddiy xarajatlar talab qilishi mumkin, ammo har kim ham bunga qodir emas. Arzonroq, lekin foydali va qiziqarli sport tadbirlari kam. Bu yurish va velosiped, rollerblading va skeytbording, uy qurgan yoga, pilates bo’lishi mumkin.

Xobbi – fotosurat

Raqamli texnologiyalarni rivojlantirish fotografiya bilan to’laqonli pandemiyaga aylandi. Ba’zi odamlar o’zlari yashagan kun haqida batafsil ma’lumotsiz hayot haqida o’ylamaydilar. Va shunga qaramay, fotografiya nafaqat suratga olish emas, balki qiziqarli xobbilarga kirib, san’atdir. Ular professional jihozlardan foydalanadilar, uning imkoniyatlarini o’rganadilar, qiziqarli istiqbollarni topadilar, fotosuratlarni qayta ishlashning odatiy usullarini topadilar va nafaqat fotosuratni, balki san’at asarlarini ham oladilar.

Sayohat va turizm

Sayohat deyarli har bir kishi tomonidan yoqadi. Faqat har bir kishi sayohat qilish uchun turli imtiyoz va imkoniyatlarga ega. Sayyohlik va sayohat – ehtimol ayollar uchun sevimli mashg’ulot va sevimli mashg’ulot. Endi biz butun dunyoda erkin harakat qilish imkoniyatiga egamiz. Bu nafaqaxo’rlar tomonidan ham amalga oshiriladi, pensiyaning bir qismini tejashni boshqaradi, keyin arzon pansionatlarni topadi va ilgari mavjud bo’lmagan mamlakatlar bilan tanishadi.

Va sizning mamlakatingizda xotirada va fotosuratga arziydigan va saqlashga arziydigan juda yaxshi joylar mavjud. Hatto uyning narigi tomonida ham qulay muhitda sayohat qilishingiz mumkin. Ko’pgina sayyohlik firmalari hafta oxiri go’zal, odatiy yoki unutilmas joylarni taklif qiladi. Chodirlar va yong’inlar bilan yugurish kamroq mashhur emas. Endi esa, har qanday sharoitda maksimal qulaylik yaratadigan uskunalar mavjud

Xobbi – kitoblarni o’qish

Biz kitoblar va jurnallarni kechqurun olib qo’yganimizda, biz o’qiyotgan eng ko’p o’qiladigan mamlakat deb hisoblangan vaqtni eslab, ular teshiklarga o’qildi. Ammo hozirgi vaqtda o’qish o’z ahamiyatini yo’qotmagan va qiziqarli xobbilar va sevimli mashg’ulotlarga kirgan. Internet tarmog’i orqali klassik, xorijiy, ommabop, adabiy va ilmiy adabiyotlarni tanlash ancha katta bo’ldi. Chet tilidagi kitoblarni o’qish juda oson, hatto juda baland bo’lsa ham. Har doim tarjimon va lug’at foydalanishingiz mumkin. Ayollarning bunday sevimli mashg’ulotlari xorijiy tillarni o’rganish uchun foydali bo’ladi.

Xobbi – qo’l san’atlari

Xursandchilik bilan o’zlarini amalga oshirish uchun cheksiz imkoniyatlar qo’l san’atlari bilan ta’minlaydi. Va tanlov mavjud bo’lganda, qanday sevimli mashg’ulotlarni bajarish mumkin bo’lsa, o’zlarini o’zlari uchun juda ko’p turdagi igna ishlaridan birini tanlashga urinish kerak. Siz buni haqiqiy va virtual kurslarda o’rganishingiz mumkin, va siz mustaqil ravishda video darslarda, fotosuratlar tayyorlashingiz, aniq mahsulotlarning batafsil tavsiflarini bilib olishingiz mumkin.

Gugurtlar pulni tejash imkonini beradi. Shkafni tikilgan, bog’langan narsalar bilan to’ldiring, o’z sovg’angizni donating, tabiiy kremlardan foydalaning, sovun, shampunni mustaqil qiling. Qobiliyat va tajriba orttirish bilan, bu sevimli mashg’ulotlariga qo’shimcha daromad keltirishi mumkin va sevimli mashg’ulotingizni sevimli ishingizdan tashqari qilish imkoniyatini beradi.

Xobbi – raqslar

Faol sevimli mashg’ulotlarini ko’rib chiqsangiz, raqslar foydali, chiroyli va faol ko’rinishga o’xshaydi. Qiyinchilik tanlovda yotadi. Ayniqsa ayollar uchun qiziqarli mashg’ulotlar sharqona raqsdir. Ularning harakatlarining o’ziga xosligi ayol organlariga ijobiy ta’sir ko’rsatadi, harakatlarning ritmi shifo berishga yordam beradi va moslashuvchan silliqlik ayollikka beradi. Moda ajoyib majlis zalidan tashqariga chiqmaslik, botqog’iga botish. Raqslar bor edi, albatta, har bir kishi yoqtirishi mumkin emas, masalan, hard, break, jazz-fan, lekin ular muxlislarni yutib olishadi.

Xobbi – ovqat tayyorlash

Ayollar uchun pishirishga bo’lgan g’ayrati me’yor hisoblanadi, garchi har bir ayol istamasa va qalbini qo’ysa. Bunday sevimli mashg’ulot butun oilaning hayotini dam olish ta’mi, oshpazlik safarlari va qalin qutulish tajribalari bilan to’ldiradi. Qabul qilingan ko’nikmalar pul topish uchun ba’zan muvaffaqiyatli rivojlanishi va ba’zan o’z biznesingizni yaratishi mumkin. Va, albatta, bu restoran ochilishi, daromadlar va o’zlarining bloglari, asl retseptlar yaratish, ushbu retseptlar bo’yicha videolar yaratish, boshqa kishilarning taom tayyorlashga qaratilgan bo’lishi mumkin emas.

Ezoterik uchun ehtiros

Ezoterizmda turli xil yo’llar mavjud. Kimdir savollarga javob berish uchun unga qarab qarab turadi, kimdir qiyin vaziyatlarda uni tejaydigan somonga aylanadi, boshqalari esa g’ayritabiiy hobbilarga qiziqadi. Xotin-qizlarning o’z-o’zini bilishi va ong va sirlarini bilish bilan hayratga solishi ajablanarli emas. Erkak psixologiyasi dunyodagi aql-idrok odamlardan farqli o’laroq, hissiyotlarga javob beradi. Qadim zamonlardan buyon ayollar rahbar, jodugar, shifokorlar, ko’rinmaydiganni ko’rishga qodir, noma’lum narsani bilishadi va kelajakni oldindan bilishadi.

Xobbi – gulchilik

Qadimiy, mehnatsevar, ammo chiroyli hobbi – gulchilik. Keksa avlod darvoza derazasi ustida filistinizmning ramzi bo’lgan vaqtni eslab qoladi, ammo turli xil ranglardagi g’alayonlar bilan ajralib turadigan ajoyib gulli to’shaklarga ega bo’lgan bog’lar kabi juda ko’p derazalar bor edi. Mashhur gullarni etishtirish va g’ayrioddiy gullarni izlash an’anaga ko’ra ayollarni jalb qiladi. Bugungi kunda ekzotik o’simliklarning urug’lari va o’simliklarini etishtirish uchun qo’shimcha qo’llanmalar mavjud. Bu gullar sevuvchilar saflarini to’ldiradi va u yana ayollar uchun moda hobbi sifatida namoyon bo’ladi.

Xobbi – kolleksiyalar

Bolalikda to’plash tajribasiga ega bo’lmagan ayollar kam. Yig’ib olingan shirinliklar, kartpostallar, qo’g’irchoqlar, o’yinchoqlar, kutilmagan hodisalar va boshqa muhim va qimmatli kirli narsalar. Ko’pincha bunday to’plamlar o’sib ulg’aygan. Boshqalar esa sevimli mashg’ulotlarini o’zlarining yoqtirgan narsalarini qanday topishlari to’g’risida so’rashganida, ularning ta’sirli bolalar qadriyatlarini eslaydilar. Agar ular hali ham ota-onaning uyining uzoq burchaklarida saqlanayotgan bo’lsa, yozgi uylar hovlisida ular to’plamning boshlang’ich nuqtasi bo’lishi mumkin, unda ular bir necha o’n yillar davomida qadimiy eksponatlar mavjud.

Kitobga qaytish yoxud sevimli qahramon sogʻinchi

…Bolaning otasi unga katta shahardan keltirib bergan sevimli kitobi boʻlardi. U kitobini hammadan qizgʻanar, rasmlarini qayta-qayta tomosha qilar, yotsa-tursa undan ayro tushmasdi. Kitob muqovasidagi ot suratini goʻyo tirikka, qanot chiqarib parvoz etish taraddudida turganga, unga otlangan, qoʻliga nayza ushlab, egniga sovut kiygan, sadoq, oʻq-yoy, qilich taqqan suvoriyni yogʻiylariga haybat otayotganga mengzardi.

Bola yirik-yirik harflar bilan “Goʻroʻgʻli” degan bitik bitilgan ushbu kitobini boshqalaridan (otasi oʻqituvchi emasmi, uylarida kitoblar koʻp, juda koʻp edi) yaxshi koʻrar, duch kelgan sahifasini ochib oʻqiyverar, voqealarini deyarli yod olgan, mutolaa chogʻida sevimli qahramoni va uning qirq yigiti zafar qozonsa, masrur boʻlgani, mushkul ahvolga duch kelishganida qaygʻuga botgani qiyofa oʻzgarishidan sezilib turardi…

Inson – buyuk kashfiyotchi. Uning bu iqtidori ilk ajdodlari zaminga qadam tashlagan davrdayoq tabiat gʻaroyibotlari (momaqaldiroq guldurosi, yashin chaqnashi, yer silkinishi, bahaybat hayvonlar hujumi va boshqalar) oldida ojizlikdan zir qaqshasa-da, tosh toshga urilganida uchqun chiqishini anglab, tamaddunning birinchi mahsuli – chaqmoqtoshni kashf etganidayoq namoyon boʻlgandi. Eh-he-yey, oʻshandan buyon inson nimalarni orzulab, uning aql-zakovati oʻz turmush tarzini yaxshilash niyatida nimalarni ixtiro qilmadi deysiz? Qachonlardir inson xohish-irodasi sifatida ertagu dostonlarda ifodasini topgan “uchar gilam”lar, yuziga qarasang magʻribu-mashriq namoyon boʻladigan “oynai jahon”lar… bari-barisi allaqachon oddiy haqiqatlarga aylanib ulgurdi. Murakkab ixtirolar oʻz nomi bilan murakkab, oddiygina loy zuvaladan tiklangan uylardagi tokcha, daricha va taxmon degan nimarsalar ham oʻz istiqomatchisining biron kor-holiga asqatardi. Masalan, taxmonga koʻrpa-toʻshak, kundalik ehtiyoj uchun zarur sopol, chinni idishlar terilsa, daricha yozning avj jaziramasida ochib qoʻyilib, xona havosini tozalar, kuz, qish oylarida tashqi tomondan suvalib, tokchasiga mayda-chuyda buyumlar terib qoʻyilardi. Soʻnggi yuz yillik ixtirolari eng ovloq, chekka aholi manzilgohlarigacha yetib kelgach, taxmon oʻrnini hashamdor javonlar, daricha vazifasini ulardan koʻra qulay boʻlgan elektr yelpigʻich, sovutgichlar egalladi. Vazifasini oʻtab, allaqachon unut boʻlgan mazkur qurilmalar haqida soʻz yuritishdan maqsadim bolalik yillarini eslab, shu bahonada kitob, kitobxonlik toʻgʻrisida oʻz mulohazalarimni bayon etishdan iborat edi, xolos.

Angladim, “Unutilgan qurilmalar bilan kitob, kitobxonlikning oʻrtasida qanday bogʻliqlik bor?” degan savol navqiron oʻquvchini ajablantirgani aniq. Mayli, sabringizni sinovdan oʻtkazib oʻtirmay sirni ochib qoʻyaqolay. Bir vaqtlar ana shu taxmon, tokchada boshqa buyumlar qatori qoʻlma-qoʻl oʻtaverganidan sahifalari sargʻayib, muqovasi titilib ketgan Yassaviy, Navoiy, Bedil, Maxtumquli, Mashrab devonlari, “Alpomish”, “Goʻroʻgʻli”, “Kuntugʻmish” va boshqa dostonlar, “Oʻzbek xalq ertaklari” kabi kitoblar turar, qoʻni-qoʻshnilar yigʻilib, ularni eng burro bolaga oʻqitishar, uzun qish kechalarining tim qora sochini kitobxonlik qilib oqartirishardi. Shunday suhbatlarda “Falonchida falon kitob bor ekan”, degan gap iftixor ruhi bilan aytilar, kishilarning bilimdonligi qancha asar mutolaa etganligi, nechta gʻazalni yod olganligi bilan baholanar, kitob, kitobxonlik inson bezagi sanalardi.

Botir bobo degan yoshi yetmishdan oshgan qoʻshnimiz boʻlardi. Nafaqaga chiqqan boʻlsa-da, maktabda qorovul boʻlib ishlardi. U paytlar qishloqda quduq suvi isteʼmol qilinar, qariyb yarim chaqirim masofadan tashib kelingani bois isrof qilinmasligi uchun suv toʻldirilgan chelak darvoza oldidagi qorovulxonada turardi. Qay birimiz chanqoq qondirish niyatida shu moʻjaz hujraga kirsak, Botir bobo tokchada turgan kitobni olardi-da, buklab qoʻyilgan sahifasini ochib:

– Qani, “ikkichi” yoki “aʼlochi” ekanligingni sinaymiz, – deb koʻrsatkich barmogʻini kitob sahifasiga nuqirdi. – Mana shu yerdan sharillatib oʻqi-chi!

Biz Botir boboning maqtovini eshitish ilinjidami yoki kitob voqealari oʻziga tortarmidi, uch-toʻrt sahifani bir zumda oʻqib tashlardik.

– Mayli, darsingga kechikma, – derdi jon qulogʻi bilan tinglab turgan Botir bobo bizning darsga kechikib qolayotganimizni oʻylab, – tagʻin ustozing menga urishib yurmasin, lekin savodingga gap yoʻq ekan, nasib etsa, sendan zoʻr muallim chiqadi.

U kishi savodxon bola vaqt kelib albatta muallim boʻlishiga ishonardi. Oradan yillar oʻtib, bolalik xotiralarimni titkilaganimda Botir bobo uchun oʻshanda savodxonligimizni sinash bir bahona boʻlganini, alifdan xabarsiz otaxon shu asno oʻzini qiziqtirgan kitobni oʻqitib huzur qilganligini anglayman.

2

…Bola batamom kitobning sehrli olamiga gʻarq boʻlgan, endi ardoqli qahramonlari uning nafaqat hushini, balki tushini ham zabt etgandi. U uyqusida ham kutilmaganda qiyqirib yuboradigan, sakrab oʻrnidan turib ketadigan odat chiqardi.

– Yosh bolaning koʻp kitob oʻqishi bexosiyat boʻladi, shugina bolani kitob ushlamaydigan qilinglar, deb xudoning zorini qildim, quloq solmadinglar, mana oqibati, hademay u savdoyi boʻlib qoladi.

Ota-onasi buvisining diydiyolariga dosh berisholmadi. Bir kuni tong uyqusini tark etgan bola yostigʻi ostidan sevimli kitobini topolmadi. “Balki biron joyga yashirib qoʻyishgandir”, degan xayolda titkilamagan yeri qolmadi, oxir-oqibat tandir ichidan kitobni emas, yonmay qolgan bir parcha muqovani topdi. Oʻsha kundan boshlab sevimli kitobidan ayro tushgan bola odamovi boʻlib qoldi, hatto isitmasi koʻtarilib, xastalik toʻshagiga mixlandi…

Bundan qariyb oʻttiz besh yil muqaddam toʻrt aka-uka kayvoni otamizning taklifi bilan bittadan farzandimizning sunnat toʻyini birgalikda oʻtkazgandik. Oʻzbekchilik, biron kishi toʻyxonaga quruq qoʻl bilan kelmaydi, kimdir hoʻkiz, qoʻy-echki yetaklagan, kimdir choʻntagimizga besh-oʻn soʻm tiqib ketayapti, toʻyona keltirmagani belini bogʻlab xizmat qilayapti, “toʻy boshlanguncha egasiniki, boshlangandan soʻng elniki”, deb bejizga aytishmaydi-da. Tungi toʻy davrasi ayni qizigan palla uringangina kostyum-shim sira egnidan tushmaydigan keksa oʻqituvchi soʻz oldi. Muallim emasmi, shiringina tilak bildirdi, soʻngra toʻrtala toʻybolani yoniga chorlab:

– Kam boʻlsa-da, koʻp oʻrnida koʻrasizlar, bolalarim, – deb har birining qoʻliga hafsala bilan ichiga nimadir oʻralgan qogʻoz boʻxcha topshirdi. Davraning u yer, bu yerida shivir-shivir boshlandi:

– Domla nima berdi ekan?

– Nima boʻlardi, kitobdir-da, – shangʻilladi kimdir. – Men toʻy berganimdayam oʻgʻlimga kitob keltirgandi qurumsoq.

Davradagilar otaxonning ustidan oshkora kulishdi.

Bu istehzoli qochirimda jon bor edi. Haqiqatdan ham “qizil imperiya” mustahkam ildiz otgan yillarda oliygohga kirib oʻqish, amal pillapoyasidan dadil odimlash aksariyat hollarda savodxonlikka emas, jonkuyar otaning jamiyatda tutgan nufuzi yoki “pulsevar” tanishi borligiga bogʻliq boʻlib qolgandi. Masala shu darajagacha oʻsib yetdiki, jahon adabiyotining noyob asarlarini topish ham u yoki bu darajada shaxsning jamiyatda egallagan nufuziga borib taqaldi.

Oliygohda tahsil olayotgan davrimda otasi viloyatda rahbar boʻlib ishlaydigan bir tanishimnikiga mehmonga borib qoldim. Eʼtiborim xona toʻridagi javonni bezab turgan bir xil muqovali, qancha urinsam ham men qoʻlga kirita olmaydigan kitoblarga tushib, ogʻzim lang ochildi. Shosha-pisha havasimni keltirgan kitoblardan birini olib varaqlashga tushganimda tanishim dakki berdi:

– Kitobni joyiga qoʻy, onam koʻrsa, urishib beradi.

– Nega? – soʻradim hayron qolib, – nahot sizlar shunday ajoyib kitoblarni oʻqimasangiz?

Tanishim befarq burnini jiyirdi:

– Kitob oʻqishga vaqt qayda, bekor paytimiz ana, televizor koʻramiz.

Bilsam, bu kitoblar xona bezagi uchun xarid qilingan ekan.

Shu tariqa kitob, kitobxonlik chekinib bordi. Aksariyatimiz bugun koʻcha-koʻyda kitob qoʻltiqlagan kishini uchratsak:

– Tavba, hozirgi zamonda ham kitob oʻqiydigan odam boʻlarkan-da, – deb burun jiyiradigan darajaga yetdik, goʻyo oʻtmish ajdodlarimiz uzun tunlarni kitob titkilab, bedilxonlik, navoiyxonlik qilib oʻtkazishgani unut boʻlgandek.

3

…Bola tush koʻrdi, tushida Goʻroʻgʻli sardor Gʻirkoʻk otida uning ahvolidan xabar olishga kelgan emish. Koʻzlariga ishonish-ishonmasligini bilmagan bolakay oʻzini sevimli qahramoni quchogʻiga otibdi:

– Nahotki bu siz, oʻzingiz boʻlsangiz?

– Ha qoʻzichogʻim, bir koʻrib ketay deb kelgandim, ayt-chi, senga nima boʻldi?

– Kitobimni olib qoʻyishdi.

– Shunga shunchami, yur, seni Gʻirkoʻk otimga mindirib, kitoblar mamlakatiga olib ketaman.

Bola sevinchdan irgʻishlab, sevimli qahramoni otiga mingashibdi.

Ular osmonu falakka parvoz qilishibdi…

Bola qop-qora terga botib, toʻshagida toʻlgʻonayotganida momosi uning yelkasidan mayin silkitib uygʻotdi:

– Tur bolam, mana koʻr, otang shahardan senga nima keltirganini.

Koʻzlarini mushti bilan artib ochgan bola momosi avaylab ushlab turgan, muqovasiga gard tushmagan “Goʻroʻgʻli” kitobini koʻrib, sevinchdan irgʻib turdi…

Bugun mamlakatimizda noshirlik ishi misli qoʻrilmagan darajada yuksaldi. Endi davr talabini anglab, oʻzi chiqarayotgan mahsulot nafaqat mazmuni, balki dizayni (bezatilishi) jihatidan ham kishini oʻziga jalb etadigan boʻlishini taʼminlay olgan nashriyotgina raqobatga dosh bera oladi. Shu bois xohlagan asaringizning sarxil muqova va bezakda nashr etilganini astoydil izlasangiz topish imkoni bor. Tagʻin bir qulaylik, taraqqiyot mahsuli boʻlmish virtual kutubxonalar kitob oʻrnini zabt etayapti. Yaqinda shaharga tushib kelgan bir hamkasbim doʻkonlarda yaxshi kitob koʻp ekanidan gap ochib qoldi.

– Istagan kitobingiz bor, faqat pulga koʻzingiz qiysa bas.

Toʻgʻri, bozor iqtisodiyoti koʻpchiligimizni moddiyunchi qilib qoʻygani rost, ammo qalbga malham boʻlib, toʻgʻri yoʻlga yetaklaydigan kitobdan pul qizgʻanish, ayniqsa, oʻqituvchi shaxsi uchun nooʻrin.

– Siz qanday kitoblar oldingiz? – soʻradim oʻsmoqchilab.

– Bir-ikki sarguzasht asarlar, nomlari esimda yoʻq.

– Hech boʻlmasa, muallifini eslab qolgandirsiz?

– Qayerda, ilgari eshitgan yozuvchim emas…

…Bir kuni yirik shaharlardan biridagi kitob doʻkonida yoshlar va kitob, kitobxonlik mavzusida koʻrsatuv tasvirga olinayotgani ustidan chiqib qoldim. Yoshgina telemuxbir bilan ikki-uch tengdoshi oʻrtasida boʻlib oʻtgan savol-javobni aynan keltiraman:

– Ayting-chi, kitob oʻqishni yaxshi koʻrasizmi?

– Albatta, boʻsh vaqtlarimda kitob oʻqish – xobbim, – javob berdi birinchi muxlis.

– Qanday asarlarni oʻqigansiz?

– “Oʻtgan kunlar”ni… Bosh qahramoni kim edi, haligi, ha-ya, endi esladim, Anvar, ha shunday edi, shekilli…

Suhbatga ikkinchi muxlis aralashdi:

– Men “Qil ustidagi taqdirlar”ni, yana Ahad Qayumning sheʼr kitobini oʻqiganman.

Toʻgʻri, muxbir qiz tengdoshlarining ayrim xatolarini ustalik bilan toʻgʻrilab yuborishga urindi, ammo “zoʻraki kitobxonlik” bot-bot oʻzini fosh qilaverdi, gʻalati tomoshaga qarab turishga ham sabrim chidamay, kitob doʻkonini tark etdim.

Bu misolni “odamlar kitob oʻqimayapti”, degan iddao uchun keltirmadim. Bugun odamlar kitobga qaytayapti, ammo ular, ayniqsa adabiyotning sehrli olamiga tetapoya qilayotgan yoshlar nimani mutolaa qilishayapti – masalaning shu tomoniga eʼtibor qaratish lozim. Ochigʻi, hamma nashriyotlar ham badiiy saviyasi yuksak asarlarni nashr etayapti deb boʻlmaydi, lekin bu sohani biznesga aylantirayotgan noshirlarni yuqoridan berilgan koʻrsatma bilan toʻgʻri yoʻlga solib boʻlmaydi. Tadbirkor oʻz biznesini kishilarning ehtiyojiga qarab moslaydi. Shu bois yosh avlod tarbiyasi bilan shugʻullanayotgan maʼnaviyat va maʼrifat kishilari ularning ongiga kitob oʻqish madaniyatini singdirishi har qachongidan muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Tarix gʻildiragi tinimsiz aylanadi, bugun shu narsa ayon boʻldiki, kitob, kitobxonlikning inson hayotida tutgan oʻrnini hech narsa bilan toʻldirib boʻlmas ekan. Men yuqorida keksa oʻqituvchi qilgan sovgʻa toʻgʻrisidagi hikoyani bejiz eslamadim. Kitob – koʻngil mulki, dil obodligi. Yillar quvlashmachoq oʻynab oʻtdi, oʻsha toʻyda toʻyona qilingan qoʻy-echkilar allaqachon kabobga aylanib ketdi, pullar sarflandi, kim nima toʻyona bergani ham unutildi hisob. Ammo oʻsha keksa oʻqituvchi (oxirati obod boʻlsin) oʻgʻlimga sovgʻa qilgan kitob – ulugʻ adib Odil Yoqubovning “Ulugʻbek xazinasi” romani hamon javonimizni bezab turibdi, u bahona vaqti-vaqti bilan kuyunchak domlani eslaymiz.

Abdunabi ABDIYEV,

Mirishkor tumanidagi 22-maktab direktori

“Qashqadaryo” gazetasi saytidan olindi.

Essay “kitob – bizning do’stimiz va maslahatchi”: yozish uchun qanday (batafsil rejasi)

insholar yozish qiyin ko’p talabalar. Bu murakkabligi rus tili yoki adabiyot darslarida qarshi bolalar belgilab beradi. Lekin aslida, insholar yozish jarayoni – bu qiziqarli va juda oddiy masala emas.

rejasi ishlari

vakolatli va yuqori sifatli ish yozish uchun, u oldindan, reja tuzilishi ko’rib va bu mavzuda bor asosiy g’oyalarini yozish kerak bo’ladi. Essay “kitob – eng yaxshi do’st va maslahatchisi” o’qituvchi aniq rejasini yozish talab, ayniqsa, agar, tasavvur qilish jilov beradi.

rejasi oddiy, to’g’ri ball iborat bo’lishi mumkin:

• bir do’stim nima? Nima, biz bir do’stim qo’ng’iroq?
• Men kitoblar qanday sevasan?
• Nima mening hayotimga kirib kitob olib? Men nima ularni yaxshi ko’raman va nima uchun?

Bu har qanday talaba javob mumkin savollar bilan oson rejasi. Lekin, yana bir murakkab rejasi bor, ayniqsa, agar “kitobi – bizning do’stimiz va maslahatchisi” – bir insho-argument. Bu maqolada siz do’stlaringiz, yangi o’yinlar, filmlar yoki kitoblar bilan muhokama, siz buni qanday qilib, bir oz o’ylamoq kerak. ishlar bir qo’pol rejasi bo’ladi:

• Kirish: kitob “Men bayonotida norozi / rozilik” – bizning do’stimiz va maslahatchi “. Essay-argument argument, shuning uchun rozi tushuntirishga uchun tayyor bo’lishi, o’z fikrini sizni undaydi.
• Asosiy qism. Unda siz o’quvchi o’z fikrlarini tushunish kerak bo’lgan bir necha misollar, ochish kerak bo’ladi. Bu yerda siz u siz uchun nimani anglatadi va nima uchun siz bir do’stim uni qo’ng’iroq nima haqida sevimli kitobi haqida yozish mumkin.
• Xulosa: «Shunday qilib, / umumiylashtirib, men kitob, albatta, mening do’stim va o’rtoq, deb aytish mumkin.” ishlar oxirida ixcham uni bajarish kerak.

Qanday boshlash uchun?

insholar yozish paytida “oq qog’ozga” muammosi, maktabda bo’lishi mumkin. besh daqiqa davomida bir engil matn – Balki tajribali yozuvchilar esse “- bizning do’stimiz va maslahatchi kitob” uchun. Lekin maktab ish uchun – bu butun ish hisoblanadi.

Quyida tasvirlangan naqsh ba’zi foydalanishga harakat, keyin ustiga bir insho “Kitob – – do’st va maslahatchisi,” endi bir muammo bo’ladi, siz birinchi hukm yozish mumkin emas, yoki u tovushni yaxshi ekanligini, shuning uchun uni shakllantirish uchun qanday bilmayman, deb aslida bilan to’qnash kelsangiz .

Har qanday kirish qismi mavzusi asarlar bir tushuntirish bilan boshlash kerak. Misol uchun:

kitob “mavzusi insholar, o’qib chiqib,” – bizning do’stimiz va maslahatchi, “Men o’ylagan . “

Yoki, masalan, bir variant: “Friend – har doim siz bilan bo’lsa, maslahat berish imkoniyatiga ega bo’ladi biri bir umidsiz vaziyat. kitob – bu, bir do’stim. Shuning uchun, men to’liq Essay nomli bo’ladi jumla bilan rozi – “kitob -. Do’stimiz va maslahatchi”

Asosiy qism

Bu qiziqarli boshlanadi barcha bu qismida bo’ladi. Unda siz mavzu tarkibi bilan misollar sifatida hayot qiziqarli hikoyalar bilan baham ko’rish imkoniyatiga ega bo’ladi. dunyo sevimli kitoblari ko’rsatish va nazorat qilish, ularni maslahat.

Ushbu mavzuda siz uni o’qish uchun sevish kerak nima haqida o’ylamoq mumkin, nega xalq hayotini ta’sir kitob va qanday o’qishni yoqtirasiz.

O’RNAK asosiy qismlari:

Bu yillarda butun to’plangan donolik emas – “Men kitob deb ishonamiz. ilmiy kitob ochib, bir kishi bilim oladi, u olimlar yubordi. Va u san’at ochdi -., Iltimos, xato ko’rsatadi deb o’ylayman va to’g’ri xulosalar qilishga o’rganishimiz qiladi butunlay boshqa olamga tushib, “

Keyin bir sevimli kitobi haqida fikr qo’shishingiz mumkin: “Men Dostoyevski’nin kitoblarini o’qib, avvaliga men buyuk rus mumtoz o’qib mumkin emas, deb hammasi, hafa bo’ldi. Ammo keyin, men kitob o’qishni harakat va turli burchak uni ko’rdim. U menga, men uni o’qishni birinchi marta ko’rdim qaraganda butunlay boshqacha maslahat berdi. “

Yoki bir oz tuyg’u qo’shish: “Men xafa emasman, men har doim bir kitob olib. Ba’zan bir yangi va qiziqarli sarguzasht romani bo’ldi. Va ba’zan men Gogol ning “Hukumat inspektori” sevimli ishini o’qib chiqdim. Bu tanlangan kotirovkalari meni ichiga yugurib, u orqali men bargini bo’ladi. Va ular taskin menga harakat. kitob, albatta, menga muhim maslahat berdi bo’lsa. Bu jonni oson bo’ladi. “

Essay “kitob – bizning do’stimiz va maslahatchi,” sizga mantiq to’liq erkinlik beradi. Siz bu mavzuni ochib, siz istagan tasvirlab mumkin.

xulosa

Agar haqida gapirish mumkin so’nggi bandda yaqinda sizga o’rgatgan nima haqida kitob o’qib.

“Mening ish umumiylashtirib bir kitob, bir xususiy hayotga ilmiy masalalar bo’yicha, har qanday mavzuda maslahat berishi mumkin, deb men sizlarga aytishim mumkin.”: – to’liq insho “kitob do’stimiz va maslahatchi» quyidagicha bo’lishi mumkin

Yoki: “Men hali ham to’liq ishonch hosil emasman kitob yo’qmi – bizning yagona, lekin men aytishim mumkin, bir narsa:! Ishonch hamma narsani o’qib”