G’. G’ULOMNING “TIRILGAN MURDA” QISSASIDAGI FOLKOR ADABIYOT AN’ANALARI Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

Mamajon shu qadar yalqovki, u otasi ekib ketgan yarim tanobcha yerdagi jo’xorini qayirib olishga va buni pishirib tirikchilik o’tkazishga ham erinadi. Bu haqda uning o’zi shunday deydi: “Qaddimni ko’tarishdan ko’ra chollarning koyishlarini eshitish osonroq ko’rinar edi”. Hatto yurishga ham hafsalasi kelmagan yalqov Mamajon birdaniga ilg’or mehnatkash bo’lib qolmaydi. Davr voqeligi, mehnatning shon-sharafi va qahramonlik ishiga aylanib, yalqovlikning tag-tomiri bilan yemirib tashlanishi Mamajon ongida illatlarni yo’qotib, uning o’zgarib borishida haqqoniy, aniq va hayotbaxsh kuch – jamoaning ta’siri ijobiy rol o’ynaydi.

Murda o’g’risi kitob

“Spot” har hafta IT ga qiziquvchilar va bu sohada ko‘nikmalarga ega bo‘lganlarga foydali bo‘ladigan kitoblarni berib boradi. Ushbu to‘plamni Python dasturlash tilidan boshladik.

Foto: Yevgeniy Sorochin / Spot

Junior darajadagi dasturchilar uchun

“Python’ni o‘rganamiz”, Mark Lutz.

Bu kitobda python’ning xususiyatlari va afzalliklarini qulay tarzda ko‘rsatgan. Uning foydaliligi shundan iboratki muallif kitobda nazariya hamda amaliyotga birdek ahamiyat qaratgan .

Ba’zi fikrlarni eslab qolish unchalik oson emas, shuning uchun Mark har bir bo‘lim oxirida savollar va amaliy mashqlardan iborat o‘ziga xos uy vazifasi beradi.

Muallif kitobda predmetlar, funksiyalar, modullarning qanday turlari borligini qisqa va juda aniq tushuntirgan, til vositalari to‘g‘risida batafsil ko‘rsatgan.

“Python’ni o‘rganamiz. O‘yinlarni dasturlash, ma’lumotlarni vizualizatsiya qilish, veb-ilovalar”, Erik Metys.

Bu dasturlash tilini endi o‘ rganayotganlar uchun yana bir ajoyib kitob. Rus va inglizcha versiyalari mavjud.

Biz yuqorida aytib o‘tgan kitobda bo‘lgani kabi, bu yerda ham nazariya, ham amaliyot taqdim etiladi.

Bundan tashqari, birinchi navbatda mantiqiy tushuntirish bor, shundan so‘ng o‘quvchi amalda hamma narsani tekshirishi mumkin.

Muallif kitobxonga oson b o‘lishi uchun texnik atamalarni oddiydan murakkabgacha sodda tarzda tasvirlagan.

Bu kitobda ham har bo‘limda misollar va qiziqarli uy vazifasi berib borilgan.

Middle darajadagi mutaxassislar uchun

“Sof python. Professionallar uchun dasturlashning nozik jihatlari”, Dan Bader.

Kitobni asl nusxasini o‘qishni tavsiya qilamiz, chunki noaniqliklar uning tarjimasidanoq boshlanadi.

Asl nomi “Python tricks” (Python fokuslari) b o‘lgan kitob da p rofessionallar uchun hech narsa yo‘q, aslida o‘rta darajadagi dasturchilar uchun mo‘ljallangan.

Ammo mutaxassislar ham o‘zlari uchun foydali narsalarni topishlari mumkin. Unda muallif o‘ z amaliyotidan misollar keltirgan va ular haqiqatdan ham kerak.

Nima yozilganligini tushunish uchun python tilining asoslarini tushuna olish kifoya.

“Python. Sinovga asoslangan dasturlash”, Garri Persival.

K o‘ pgina dasturchilar kutubxonasida mavjud b o‘ lgan eng yaxshi kitoblardan biri. Bu test asosida ishlab chiqish (TDD) metodologiyasining nuanslarini ochib beradi.

O ‘ quvchiga dasturning deyarli har qanday qismini yaratish uchun testlarni yozish va ishga tushirish o‘ rgatiladi.

Shuningdek, testlardan o‘ tish uchun zarur b o‘ lgan minimal kod miqdorini qanday ishlab chiqish k o‘ rsatiladi.

Muallif Django, Selenium, Git, jQuery va Mock kabi turli xil vositalar va “framework”lar bilan ishlashni o‘ rgatadi.

Senior darajadagilar uchun

“Murakkab vazifalar uchun Python. Ma’lumotlar fanlari va „machine learning“”, J.Vander Plas.

Ushbu kitobda professionallar ish jarayonida tez-tez duch keladigan murakkab va hajmli vazifalar haqida s o‘ z boradi.

Bu “data science” uchun hisoblash va statistik usullar b o‘ yicha q o‘ llanmadir. Kitob yaxshi tajribaga ega b o‘ lgan, shuningdek, “data science” b o‘ yicha o‘ z tajribasi va bilimlarini oshirmoqchi b o‘ lganlar uchun.

Muallif har xil turdagi ma’lumotlar bilan ishlashga, jumladan, vaziyatni tahlil qilishga, javoblar olishga, statistik modellarni yaratishga va “machine learning”ga alohida e’tibor qaratgan.

Kitobda turli formatlarni skriptda o‘ qish, ma’lumotlarni o‘ zgartirish, tozalash, ma’lum turdagi ma’lumotlarni vizualizatsiya qilish kabi k o‘ plab amaliy misollar mavjud.

G’.G’ULOMNING “TIRILGAN MURDA” QISSASIDAGI FOLKOR ADABIYOT AN’ANALARI Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Sardor Ilimbayev

Xalqimizning ardoqli yozuvchisi G’afur G’ulom XX asrning 30-yillarida yaratgan “Tirilgan murda ” qissasi hali-hanuz adabiyot shinavandalari orasida mashhurdir. Adibning “Tirilgan murda ” asari ikki qismdan iborat. Gʻafur Gʻulomning “Tirilgan murda ” asarida jamiyatga dogʻ boʻlib tushadigan dangasalik oʻrtasidagi kurash asosida mehnatning tarbiyalovchi qudrati koʻrsatiladi. Muallif ijodiy maqsadni Mamajonning boshidan kechirganlari va uning oʻzi tomonidan yozilgan kundalik sahifalari vositasida kulgili tarzda hikoya qiladi. Asar prolog va epilogdan tashqari, olti fasldan iborat boʻlib, ularda mulla Mamajonning 1925 yildan to 1933 yilgacha oʻtgan davrda boshidan kechirganlari yozilgan. Asarda Gʻafur Gʻulom oʻz qahramoniga “soʻz” berib, uning oʻziga xos xarakterini yaratadi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Sardor Ilimbayev

Kichik yoshdagi o‘quvchilarda ma’naviy-ahloqiy tarbiyani shakllantirishda ona tili imkoniyatlaridan foydalanish

“LAYLI VA MAJNUN” SYUJETI
ALISHER NAVOIYNING ISLOM TARAQQIYOTIDAGI BEQIYOS O’RNI
USMON AZIM IJODIY MANERASINING O’ZIGA XOSLIGI
Sharq Uyg‘onishi davrida ma’naviy-ma’rifiy va axloqiy masalalari
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «G’.G’ULOMNING “TIRILGAN MURDA” QISSASIDAGI FOLKOR ADABIYOT AN’ANALARI»

G’.G’ULOMNING “TIRILGAN MURDA” QISSASIDAGI FOLKOR

Toshkent davlat yuridik universiteti Xususiy huquq fakulteti 3-kurs talabasi

ilimbayev 1801 @gmail .com

Xalqimizning ardoqli yozuvchisi G’afur G’ulom XX asrning 30-yillarida yaratgan “Tirilgan murda” qissasi hali-hanuz adabiyot shinavandalari orasida mashhurdir. Adibning “Tirilgan murda” asari ikki qismdan iborat. G’afur G’ulomning “Tirilgan murda” asarida jamiyatga dog’ bo’lib tushadigan dangasalik o’rtasidagi kurash asosida mehnatning tarbiyalovchi qudrati ko’rsatiladi. Muallif ijodiy maqsadni Mamajonning boshidan kechirganlari va uning o’zi tomonidan yozilgan kundalik sahifalari vositasida kulgili tarzda hikoya qiladi. Asar prolog va epilogdan tashqari, olti fasldan iborat bo’lib, ularda mulla Mamajonning 1925 yildan to 1933 yilgacha o’tgan davrda boshidan kechirganlari yozilgan. Asarda G’afur G’ulom o’z qahramoniga “so’z” berib, uning o’ziga xos xarakterini yaratadi.

Kalit so’zlar: Yorboshi qishlog’i, Mamajon, Mirjalol quruq, Sattorqul aka, Qumri, murda, mozor dahmasi, hashar, farzand, samavarchi.

G’afur G’ulomning “Tirilgan murda” qissasi qahramoni Andijonning Yorboshi qishlog’ida yashagan, o’z yalqovligi bilan dong chiqargan Mamajondir. Qissada hayotiy faktlar asos qilib olinsa-da, yozuvchi ko’proq folklor motivlariga tayanadi. Inson tabiatidagi nuqsonlarni hajv qiluvchi mashhur “Ming bir kecha” (“Alif Laylo va Laylo”) 32 kitobidagi Abutanbal haqidagi ertakdan unumli foydalangan G’afur G’ulom yaxshi turmush haqidagi inson mehnati va insonparvarlik bilan bog’liq konsepsiyasini qissada ham ifoda etgan.

Asarning ikkinchi qismda uning jamoa xo’jaligiga kirishi va qayta tarbiyalanishi, farovon hayotga erishishi tasvirlanadi. Yozuvchi Mamajonning yalqovligi va erinchoqligini chuqurroq ochish uchun, avval uni “Ming bir kecha” ertaklaridagi Abutanbalning yalqovligi bilan taqqoslaydi: “Xo’sh desangiz, Bag’dod degan shaharda Abutanbal degan bir yalqov yigit o’z onasi qoshida yashar ekan. Abutanbal hech qanday ish qilmas ekan. Onasi topib kelgan ovqatni chaynab og’ziga solsa ham yutgani erinar ekan. Doimo yonboshlab yotar ekan-u, o’rnidan turishga hafsalasi kelmas ekan. Mabodo qo’ltig’idan ko’tarib, tikka turg’izib qo’ygan chog’ingizda ham oyoqlari bir-biroviga chalishib yiqilar ekan. ” Mamajonning sarguzashtlari, uning o’z tilidan so’zlatilishi bolalarga asar g’oyaviy mazmunini yaxshi tushunishga va ularning qiziquvchanligini oshirishga xizmat qilgan.

VOLUME 3 I ISSUE 2 I 2022 ISSN: 2181-1601

G’afur G’ulom Sidqiy Xondayliqiyning forscha nusxasidan, Ahror Mahzumning arabchadan qilgan tarjimalari yoxud asl nusxadan foydalanganligini taxmin qilish mumkin. Chunki qissa yozilgan vaqtda M.Sale tomonidan rus tiliga qilingan tarjima (1929-1939) to’la nashr etilmagan, arabshunos olimlar Solih Mutallibov, Abdufattoh Rasulov, Ubaydulla Karimov va boshqalar tomonidan “Buloq bosmasi” asosidagi arabcha asl nusxadan qilingan tarjima (1959-1963) hali amalga oshirilmagan edi. Mamajon “Abutanbalni ham bir cho’qishda qochiradigan” yalqov va dangasa kishining timsolidir. Undagi tanballik ijtimoiy muhit tufayli kelib chiqqan. Chunki farzandini yer-u ko’kka ishonmagan ota o’z vafotigacha o’g’lining biror kasbni egallashi, mehnat qilishiga yo’l ochmaydi. Otasi olamdan o’tgach esa g’o’r Mamajon qattiq qiynalib, real hayot bilan ro’baro’ keladi.

Mamajonga ota qadrdoni bo’lgan chollarning nasihatlari ta’sir qilmay, meros hosil, yarim tanob yer, yarim buzilgan qo’rg’onchani ham qo’ldan chiqarib, qishloq choyxonasi, mozor dahmasi, Mirjalol quruq xonadonida xor-u zorlikda umr kechiradi. Bir qarashda uni odamlar tamomila unitib qo’yishmaganday, qo’shni oshi chiqarishdan tortib, nasihatlargacha qilishgan, astoydil achinishganday tuyuladi. Biroq achinish bilangina inson hayotda o’z o’rnini topib ketishi amrimaholdir. O’z heshlaridan tortib, samavarchiyu boygacha nimaningdir evaziga unga “saxovat” ko’rsatishadi. Bu munosabatlarda insoniy samimiyat, bag’rikenglik unchalik yetishmaydi. Mamajon esa taqdir odami. “Qanday qilay, shunday teskari dunyo ekan, ko’nikib ketarman”, – deb taqdirdan rozi bo’lib yuraveradi. Biroq u bir kun kelib “peshonasi ochilib” ketishidan tamomila noumid ham emas. Folklor asarlaridagi tipologik qahramonlarga o’xshab, omadi yurishib ketishini orzu qiladi. Lekin u madadni sehrli kuchlardan olmay, oddiy insoniy kuchlar va ijtimoiy adolat Mamajonning mudroq vijdoni va passiv psixologiyasini uyg’ota boshlaydi. Undagi ma’naviy mayiblik illatining barham topishi inson va jamiyat muammosiga bog’lab talqin qilinadi.

Mamajon shu qadar yalqovki, u otasi ekib ketgan yarim tanobcha yerdagi jo’xorini qayirib olishga va buni pishirib tirikchilik o’tkazishga ham erinadi. Bu haqda uning o’zi shunday deydi: “Qaddimni ko’tarishdan ko’ra chollarning koyishlarini eshitish osonroq ko’rinar edi”. Hatto yurishga ham hafsalasi kelmagan yalqov Mamajon birdaniga ilg’or mehnatkash bo’lib qolmaydi. Davr voqeligi, mehnatning shon-sharafi va qahramonlik ishiga aylanib, yalqovlikning tag-tomiri bilan yemirib tashlanishi Mamajon ongida illatlarni yo’qotib, uning o’zgarib borishida haqqoniy, aniq va hayotbaxsh kuch – jamoaning ta’siri ijobiy rol o’ynaydi.

Shuni ta’kidlab aytish joizki, Mamajonning mehribon bir umr yo’ldoshini orzu qilishi uning aynan mehrga tashna qalbi bilan bog’liq. Uning shirin xayollari bilan hayotning bog’lanishiga ham adabiyotshunoslikda talqin qilinganiday qandaydir tuzum sababchi emas. Sattorqul akaning hech qanday ta’magirliksiz ko’rsatgan saxovati, uni o’z oilasi a’zosiday qarab mehr-muruvvat ko’rsatganidan keyin insoniy haroratni

sezgan, bundan qoniqish hosil qilgan Mamajon umrida ilk bor orom olib uxlaydi. Kamchilik-nuqsonlarining do’stona kechirilishi, o’zligini anglashga imkon berilishi, savodini chiqarishga yo’naltirilishi Mamajonni “juda ham jo’n odam emas”ligini anglashga yordam beradi. Hatto tanqidlarda ham qandaydir samimiyat borligini tushuna boshlagan Mamajon hashar yo’li bilan uylik bo’lganida, qalbida muhabbat kurtak ochib oila qurganida atrofida mehrli, saxovatli, samimiy, bag’ri keng insonlar borligini yurak -yurakdan his etadi. Muhit “murda”ga aylantirgan kishining tirilishiga, qalbi uyg’onib tafakkuri o’sishiga, o’z jamoasiyu, davlat manfaatlarini o’ylaydigan insonga aylanishiga dastavval insonga bo’lgan samimiy munosabat sababchi bo’lsa, ikkinchidan iqtisodiy manfaatdorlik qahramonning o’zgarishida muhim omil vazifasini o’taydi. Sharoit va munosabatlarning o’zgarishi, inson xarakterining shakllanishiga kuchli ta’sir ko’rsatadi. Uning “ko’ngli suv ichgan” qizning ismi Qumri deb nomlanishi ham tasodifiy emas, nazdimda. Bu hol nosir beozorlikka, mehrga alohida e’tibor qaratayotganligini ko’rsatadi. Demak, muallif “Tirilgan murda” asarida ham insonparvarlik aqidasida sobitligini tasdiq etgan.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:

1. G’. G’ulom. Tanlangan asarlar. – T.: G’afur G’ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2012.

2. G’afur G’ulom. Mukammal asarlar to’plami. 10-jild. Tarjimalar

3. G’afur G’ulom. Shum bola qissasi. – T.: G’afur G’ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2015.

4. Mamajonov S. G’afur G’ulom prozasi. – T.: Fan, 1966 – B. 50

5. G’afur G’ulom. Mukammal asarlar to’plami. 6 tom. – T.: Fan, 1986

6. Matyoqubova T. G’afur G’ulom badiiyati. – T.: Fan va texnologiya, 2006

7. Nazarov B. G’afur G’ulom olami. – T.: Fan, 2004.

8. G’afur G’ulom zamondoshlari xotirasida. – T.: G’afur G’ulom nomidagi nashriyot -matbaa ijodiy uyi, 2003

Murda o’g’risi kitob

“Murda o’g’risi”. Sirojiddin Qalandar Bu kitob “bir nafasli” kitoblar toifasiga kirib (man uchun shunday bo’lgan) tergovchi yitga murdalar yo’qolayotgani haqida ariza kelib tushgan. chuqur ma’noli bo’lmasada asarda o’tkir syujet va voqealarning kutilmagan burilishlari mahorat bilan yozilgan. Xullas tavsiya qilaman ( tunda o’qilsa yanada yaxshi). ( eslatma : o’qish shart emas).

Комментарии 0

Новые комментарии
Для того чтобы оставить комментарий, войдите или зарегистрируйтесь
Сервисы VK
добавлена 2 февраля 2022 в 02:21

Guruhga reklama, kitobga bog’liq bo’lmagan mavzu kiritganlar blokistonga ravona qilinadi! Ma’muriyat.

добавлена 22 февраля в 17:20

Ассалом алайкум! Обуначиларингизга ёки дўстларингизга керак бўлиши мумкин ва Босинг ва дўстларингизга улашинг! Рахмат!

O’zbekiston bo’ylab UZTELEKOM GSM mobile operatoridan internet paketlar!
Интернет пакеты от Uztelekom GSM мобайл по Узбекистану!
Хисобингизни жадвалдаги керакли маблағга тўлдиринг ва шу қатордаги USSD кодини телефонда теринг ва қўнғироқ қилинг. Сотиб олинган мегабайтларни яна кунга узайтирса ҳам бўлади, бунинг учун олган мегабайтингизни 28-29 куни юкоридаги руйхатдан яна хохлаган мегабайт сотиб оласиз ва олдинги сотиб олганингиз устига қўшилиб яна 30 кунга чўзилади.
Пополните баланс на сумму которую хотите купить и наберите на телефоне USSD код этого пакета указанную в таблице и позвоните. Эти мегабайты дневные. Купленные мегабайты можно продлить, для этого после покупки 28-29 ый день надо купить любой 30 дневный мегабайт и этот мегабайт добавляется и ещё добавляется 30 дней.

0 комментариев
4K раз поделились
2.5K классов
добавлена 21 февраля в 13:02

Assalomu alaykum. Nima balo qildingizlar guruhni. Eskilardan birortasi yo’qmi hay deydigan. Oylar o’tib guruhda nima gap deb kirsam, rasvosi chiqib yotibdi-yu. Bu mutolaa guruhi. Allambalo videolar qo’yadigan joy emasdi! Afsus!