Samarqand davlat universiteti

“To’plamdagi munosabatlar uchun S bo’lish ekvivalentlik munosabati [in algebra ], u uchta shartni qondirishi kerak: bo’lishi kerak reflektiv . nosimmetrik . va o’tish davri . ” (Schuijer 2008 yil, 29-30). “Darhaqiqat, ekvivalentlikning norasmiy tushunchasi har doim musiqa nazariyasi va tahlilining bir qismi bo’lib kelgan. Shaxsiy kompyuterlar nazariyasi, shu bilan birga ekvivalentlikning rasmiy ta’riflariga rioya qilgan” (Schuijer 2008 yil, 85).

To’siqlar nazariyasi (musiqa) – Set theory (music)

Ning misoli Z munosabati tahlil qilingan yoki Z17 dan olinadigan ikkita balandlik to’plamida (Schuijer 2008 yil, 99), ikkita to’plam va ularning umumiy intervalli vektori o’rtasidagi taqqoslash qulayligi uchun belgilangan balandlik sinflari orasidagi intervallar bilan, 212320.

3-1 to’plamida uchta mumkin bo’lgan aylanish / inversiya mavjud bo’lib, ularning normal shakli eng kichik pirog yoki ixcham shakl hisoblanadi

Musiqiy to’plam nazariyasi toifalarga ajratish uchun tushunchalar beradi musiqiy ob’ektlar va ularning munosabatlarini tavsiflash. Xovard Xanson dastlab tahlil qilish uchun ko’plab kontseptsiyalarni ishlab chiqdi tonal musiqa (Hanson 1960 yil ). Kabi boshqa nazariyotchilar Allen Forte, tahlil qilish uchun nazariyani yanada rivojlantirdi atonal musiqa (Forte 1973 yil ) ga rasm chizish o’n ikki tonna nazariyasi Milton Babbitt. Musiqiy to’plam nazariyasi tushunchalari juda umumiy bo’lib, har qanday tonal va atonal uslublarga qo’llanilishi mumkin teng temperament sozlash tizimi va umuman olganda undan ham ko’proq.

Musiqiy to’plamlar nazariyasining bir bo’lagi to’plamlar bilan shug’ullanadi (to’plamlar va almashtirishlar ) ning maydonchalar va pitch darslari (pitch-class set nazariyasi) bo’lishi mumkin buyurtma qilingan yoki tartibsiz kabi musiqiy operatsiyalar bilan bog’liq bo’lishi mumkin transpozitsiya, ohangdor inversiya va to’ldirish. Ba’zi nazariyotchilar musiqiy to’plam nazariyasi usullarini tahlil qilishda qo’llaydilar ritm shuningdek.

Mundarija

• 1 Matematik to’plamlar nazariyasi va musiqiy to’plamlar nazariyasi
• 2 Turlarini o’rnating va o’rnating
• 3 Asosiy operatsiyalar
• 4 Ekvivalentlik munosabati
• 5 Transpozitsion va teskari to’plamlar sinflari
• 6 Simmetriya
• 7 Shuningdek qarang
• 8 Adabiyotlar
• 9 Qo’shimcha o’qish
• 10 Tashqi havolalar

Matematik to’plamlar nazariyasi va musiqiy to’plamlar nazariyasi

Musiqiy to’plam nazariyasi ko’pincha matematikani qo’llashni nazarda tutadi to’plam nazariyasi musiqa, ikkalasining usullari va terminologiyasi o’rtasida juda ko’p farqlar mavjud. Masalan, musiqachilar atamalardan foydalanadilar transpozitsiya va inversiya matematiklar foydalanadigan joy tarjima va aks ettirish. Bundan tashqari, musiqiy to’plam nazariyasi buyurtma qilingan to’plamlarni nazarda tutadigan bo’lsa, matematik odatda tuplar yoki ketma-ketliklarga ishora qiladi (garchi matematikada bu haqda gapirilsa ham buyurtma qilingan to’plamlar Va bular biron bir ma’noda musiqiy turni o’z ichiga olganligini ko’rish mumkin bo’lsa-da, ular ko’proq jalb qilingan).

Bundan tashqari, musiqiy to’plam nazariyasi yanada yaqinroqdir guruh nazariyasi va kombinatorika Matematik to’plamlar nazariyasiga qaraganda, masalan, har xil o’lchamdagi cheksiz katta to’plamlar kabi masalalar bilan bog’liq. Kombinatorikada tartibsiz kichik to’plam n kabi narsalar pitch darslari, a deb nomlanadi kombinatsiya va buyurtma qilingan pastki qism a almashtirish. Musiqiy to’plamlar nazariyasi matematik to’plamlar nazariyasi bilan unchalik bog’liq bo’lmagan soha sifatida kombinatorikani musiqa nazariyasiga o’z so’z boyligi bilan tatbiq etish sifatida qaraladi. Matematik to’plamlar nazariyasiga asosiy bog’liqlik – foydalanish to’plamlar nazariyasining lug’ati cheklangan to’plamlar haqida gapirish.

Turlarini o’rnating va o’rnating

Asosiy maqola: To’siq (musiqa)

Musiqiy to’plamlar nazariyasining asosiy kontseptsiyasi (musiqiy) to’plam bo’lib, u pitch sinflarining tartibsiz to’plamidir (Rahn 1980 yil, 27). Aniqrog’i, pitch-klass to’plami – bu aniq tamsayılardan iborat bo’lgan raqamli tasvir (ya’ni, dublikatlarsiz) (Forte 1973 yil, 3). To’plam elementlari musiqada quyidagicha namoyon bo’lishi mumkin bir vaqtda akkordlar, ketma-ket ohanglar (ohangdagi kabi) yoki ikkalasi ham. [ iqtibos kerak ] Notatsional konventsiyalar muallifdan muallifga qarab farq qiladi, lekin to’plamlar odatda jingalak qavslar ichiga olinadi: <> (Rahn 1980 yil, 28) yoki to’rtburchak qavs: [] (Forte 1973 yil, 3).

Ba’zi nazariyotchilar tartiblangan ketma-ketlikni belgilash uchun burchakli qavslardan ⟨⟩ dan foydalanadilar (Rahn 1980 yil, 21 va 134), boshqalari esa raqamlarni bo’sh joy bilan ajratish orqali tartiblangan to’plamlarni ajratib turadi (Forte 1973 yil, 60–61). Shunday qilib, 0, 1 va 2 pog’onalari tartibsiz to’plamini (bu holda C, C ga mos keladigan) notatsiya qilish mumkin. ♯ va D) sifatida. Buyurtma qilingan C-C ketma-ketligi ♯ -D ga -0,1,2⟩ yoki (0,1,2) qayd qilinadi. Ushbu misolda C nol deb hisoblansa ham, bu har doim ham shunday emas. Masalan, F ning aniq balandligi markaziga ega bo’lak (tonal yoki atonal bo’lsin) eng foydali tarzda F ning nolga o’rnatilishi bilan tahlil qilinishi mumkin (bu holda F, F ni ifodalaydi) ♯ va G. (Qaydlarni ko’rsatish uchun raqamlardan foydalanish uchun qarang balandlik sinfi.)

O’rnatilgan nazariyotchilar odatda teng temperaturali pitch sinflari to’plamlarini ko’rib chiqsalar ham, pog’onalar to’plamlarini, teng bo’lmagan temperaturali pitch sinflarini ko’rib chiqish mumkin, [ iqtibos kerak ] ritmik to’siqlar yoki “mag’lubiyat darslari” (Warburton 1988 yil, 148; Kon 1992 yil, 149).

Ikki elementli to’plamlar deyiladi dyadlar, uch elementli to’plamlar trichords (vaqti-vaqti bilan “triadalar”, garchi bu so’zning an’anaviy ma’nosi bilan osonlikcha aralashsa ham uchlik ). Yuqori kardinallik to’plamlari chaqiriladi tetraxordlar (yoki tetradlar), pentaxordlar (yoki beshiklar), geksaxordlar (yoki oltitalar), heptaxordlar (heptadalar yoki ba’zan, lotin va yunon ildizlarini aralashtirib, “septaxordlar” – masalan, Rahn 1980 yil, 140), oktaxordlar (sekizlar), akkordlar (nonads), dekaxordlar (o’n yilliklar), undecachords va, nihoyat, dodekaxord.

Asosiy operatsiyalar

Asosiy maqola: Transformatsiya (musiqa)
Pitch sinfining inversiyasi: 234te t9821 ga aylanish uchun 0 atrofida aks etgan

To’plamda bajarilishi mumkin bo’lgan asosiy operatsiyalar quyidagilardir transpozitsiya va inversiya. Transpozitsiya yoki inversiya bilan bog’liq to’plamlar deyiladi transpozitsiya bilan bog’liq yoki teskari bog’liq, va shu narsaga tegishli bo’lish belgilangan sinf. Transpozitsiya va inversiya mavjud izometriyalar pitch-klass makonidan, ular to’plam elementlarining musiqiy xarakterini (ya’ni jismoniy haqiqatini) saqlamasalar ham, to’plamning intervalli tuzilishini saqlaydi. [ iqtibos kerak ] Buni musiqiy to’plam nazariyasining markaziy postulati deb hisoblash mumkin. Amalda, set-nazariy musiqiy tahlil ko’pincha asarda topilgan to’plamlar orasidagi aniq bo’lmagan transpozitsion yoki teskari munosabatlarni aniqlashdan iborat.

Ba’zi mualliflar operatsiyalarini ko’rib chiqadilar to’ldirish va ko’paytirish shuningdek. X to’plamining to’ldiruvchisi – bu X tarkibida bo’lmagan barcha balandlik sinflaridan iborat to’plamdir (Forte 1973 yil, 73-74). Ikki pog’onali sinfning ko’paytmasi ularning pog’onali sinfidagi modullarning ko’paytmasi. 12-modda. Chunki komplementatsiya va ko’paytma izometriyalar pitch sinfidagi makon, ular o’zgartiradigan narsalarning musiqiy xususiyatlarini saqlab qolishlari shart emas. Allen Forte kabi boshqa yozuvchilar ta’kidladilar Z munosabati, bu bir xil umumiy intervalli tarkibga ega bo’lgan ikkita to’plam o’rtasida oladi yoki intervalli vektor – lekin transpozitsion yoki teskari jihatdan teng emas (Forte 1973 yil, 21). Xovard tomonidan ishlatiladigan ushbu munosabatlarning yana bir nomi Xanson (1960), 22), “izomerik” (Koen 2004 yil, 33).

Pitch sinflarining buyurtma qilingan ketma-ketliklari bo’yicha operatsiyalar, shuningdek, transpozitsiya va inversiyani o’z ichiga oladi retrograd va aylanish. Tartiblangan ketma-ketlikni retrogradlash uning elementlari tartibini o’zgartiradi. Tartiblangan ketma-ketlikning aylanishi tengdir tsiklik almashtirish.

Transpozitsiya va inversiya elementar arifmetik amallar sifatida ifodalanishi mumkin. Agar x bu balandlik sinfini ifodalovchi raqam, uning joylashuvi n yarim tonna yozilgan T _n = x + n mod 12. Inversiya mos keladi aks ettirish ba’zi bir aniq nuqta atrofida pitch sinf maydoni. Agar x bu pitch klassidir, bilan teskari indeks raqami n yozilgan men _n = n – x mod 12.

Ekvivalentlik munosabati

Shuningdek qarang: Ekvivalentlik sinfi (musiqa)

“To’plamdagi munosabatlar uchun S bo’lish ekvivalentlik munosabati [in algebra ], u uchta shartni qondirishi kerak: bo’lishi kerak reflektiv . nosimmetrik . va o’tish davri . ” (Schuijer 2008 yil, 29-30). “Darhaqiqat, ekvivalentlikning norasmiy tushunchasi har doim musiqa nazariyasi va tahlilining bir qismi bo’lib kelgan. Shaxsiy kompyuterlar nazariyasi, shu bilan birga ekvivalentlikning rasmiy ta’riflariga rioya qilgan” (Schuijer 2008 yil, 85).

Transpozitsion va teskari to’plamlar sinflari

Transpozitsion jihatdan bog’liq bo’lgan ikkita to’plam bir xil transpozitsion to’plamlar sinfiga tegishli deyiladi (T _n ). Transpozitsiya yoki inversiya bilan bog’liq bo’lgan ikkita to’plam bir xil transpozitsion / teskari to’plam sinfiga tegishli deyiladi (inversiya T deb yoziladi _n Men yoki men _n ). Xuddi shu transpozitsion to’plamlar sinfiga mansub to’plamlar juda o’xshashdir; bir xil transpozitsion / teskari to’plamlar sinfiga mansub to’plamlar bir-biriga juda o’xshash. Shu sababli, musiqa nazariyotchilari ko’pincha belgilangan sinflarni musiqiy qiziqishning asosiy ob’ektlari deb hisoblashadi.

Teng temperli to’plam sinflarini nomlash uchun ikkita asosiy konventsiya mavjud. Deb nomlanuvchi biri Forte raqami, Allen Forte’dan kelib chiqadi, kimning Atonal musiqaning tuzilishi (1973), musiqiy to’plam nazariyasidagi birinchi asarlardan biridir. Forte har bir belgilangan sinfga bir nechta shaklni taqdim etdi v – d , qayerda v to’plamning muhimligini va d tartib raqami (Forte 1973 yil, 12). Shunday qilib, xromatik trichord 3-1 set-sinfiga tegishli bo’lib, bu Forte ro’yxatidagi birinchi uchta nota to’plami sinfidir (Forte 1973 yil, 179-81). Kattalashtirilgan trichord 3-12 yorlig’ini oladi, bu Forte ro’yxatidagi so’nggi trichord bo’ladi.

Forte nomenklaturasining asosiy tanqidlari quyidagilardir: (1) Forte yorliqlari o’zboshimchalik va yodlash qiyin va amalda belgilangan sinf elementini sanab o’tish osonroq; (2) Forte tizimi teng temperamentni qabul qiladi va diatonik to’plamlarni, balandlik to’plamlarini (pitch-klass to’plamlaridan farqli o’laroq) o’z ichiga olishi bilan osonlikcha kengaytirilmaydi, multisets yoki boshqa sozlash tizimlaridagi to’plamlar; (3) Fortening asl tizimi teskari bog’liq to’plamlarni bir xil to’plamga tegishli deb hisoblaydi. Bu shuni anglatadiki, masalan, katta uchlik va kichik uchlik bir xil to’plam deb hisoblanadi.

G’arb tonal musiqasi asrlar davomida katta va kichik, shuningdek akkordlar inversiyalarini sezilarli darajada farq qilib kelgan. Ular haqiqatan ham butunlay boshqa jismoniy narsalarni yaratadilar. Ovozning jismoniy haqiqatiga e’tibor bermaslik atonal nazariyaning aniq cheklovidir. Biroq, nazariya vakuumni to’ldirish uchun yaratilmagan degan mudofaa mavjud bo’lib, unda mavjud nazariyalar ohangdor musiqani etarli darajada tushuntirib bermagan. Aksincha, Fortening nazariyasi atonal musiqani tushuntirish uchun ishlatiladi, bunda kompozitor (tonal nazariyada “katta” deb nomlanadi) va uning teskari tomoni (0, 8, 5>) o’rtasidagi farqni topadigan tizimni ixtiro qildi. Tonal nazariyada “kichik”) ahamiyatli bo’lmasligi mumkin.

Ikkinchi notatsion tizim yorliqlari ularning nuqtai nazaridan belgilanadi normal shakl, bu kontseptsiyaga bog’liq normal buyurtma. To’siq qo’yish normal buyurtma, uni balandligi oktavadan kam bo’lgan balandlikdagi kosmosda ko’tarilgan shkala sifatida buyurtma qiling. Keyin uni birinchi va oxirgi yozuvlari iloji boricha yaqinroq bo’lguncha davriy ravishda o’zgartiring. Agar aloqalar bo’lsa, birinchi va keyingi bilan oxirgi yozuvlar orasidagi masofani kamaytiring. (Agar bu erda aloqalar mavjud bo’lsa, birinchi va keyingidan keyingi-oxirgi yozuvlar orasidagi masofani kamaytiring va hokazo.) Shunday qilib, normal tartibda , normal tartibda – . To’plamni normal shaklga qo’yish uchun uni odatdagi tartibda qo’yishdan boshlang va uni birinchi pog’ona sinfi 0 (Rahn 1980 yil, 33-38). Matematiklar va kompyuter olimlari ko’pincha kombinatsiyani alifbo tartibida, ikkilik (asosiy bazada) yoki yordamida buyurtma qiladilar Kulrang kodlash, ularning har biri har xil, ammo mantiqiy normal shakllarga olib keladi. [ iqtibos kerak ]

Transpozitsion jihatdan bog’liq bo’lgan to’plamlar bir xil normal shaklga ega bo’lganligi sababli, T-ni belgilash uchun normal shakllardan foydalanish mumkin _n sinflarni o’rnatish.

To’plamni aniqlash uchun T _n / Men _n belgilangan sinf:

• To’plamning T-ni aniqlang _n belgilangan sinf.
• To’plamni teskari aylantiring va inversiyaning T-ni toping _n belgilangan sinf.
• Ushbu ikkita odatiy shaklni taqqoslab, qaysi biri “o’ralgan” ekanligini aniqlang.

Olingan to’plam dastlabki to’plamning T belgisini beradi _n / Men _n belgilangan sinf.

Simmetriya

To’plamni o’zida aks ettiradigan tizimdagi aniq operatsiyalar soni to’plamdir simmetriya darajasi (Rahn 1980 yil, 90). Simmetriya darajasi “bo’limning tartibsiz donalarini saqlaydigan operatsiyalar sonini belgilaydi; bu qismning pitch-klassi transpozitsiya yoki inversiya ostida xaritani bir-biriga (yoki ustiga) o’rnatganligini bildiradi” (Alegant 2001 yil, 5). Har bir to’plam kamida bitta simmetriyaga ega, chunki u T identifikatsiya qilish operatsiyasi ostida o’zini ko’rsatib beradi ₀ (Rahn 1980 yil, 91). Transpozitsion jihatdan nosimmetrik to’plamlar o’zlari uchun T uchun xaritani yaratadilar _n qayerda n 0 ga teng emas (mod 12). Teskari nosimmetrik to’plamlar o’zlarining ustiga T ostidagi xaritani tushiradilar _n I. har qanday T uchun _n / T _n Barcha to’plamlarning simmetriyasi bir xil darajaga ega. Turdagi aniq to’plamlar soni 24 ga teng (operatsiyalarning umumiy soni, transpozitsiya va inversiya, n = 0 dan 11 gacha), T simmetriya darajasiga bo’linadi. _n / T _n Men teraman.

Transpozitsiyali nosimmetrik to’plamlar yoki oktavani teng ravishda ajratadi, yoki o’zlari oktavani teng ravishda ajratadigan teng o’lchamdagi to’plamlarning birlashmasi sifatida yozilishi mumkin. Inversional ravishda nosimmetrik akkordlar pitch sinfidagi aks ettirishlar ostida o’zgarmasdir. Bu shuni anglatadiki, akkordlarni ketma-ket tartibda buyurtma qilish mumkin, shunda ketma-ket yozuvlar orasidagi intervallar qatori oldinga yoki orqaga o’qiladi. Masalan, davriy tartibda (0, 1, 2, 7) birinchi va ikkinchi notalar orasidagi interval 1, ikkinchi va uchinchi notalar orasidagi interval 1, uchinchi va to’rtinchi notalar orasidagi interval 5, va to’rtinchi nota bilan birinchi nota orasidagi interval 5 (Rahn 1980 yil, 148).

Bittasi ketma-ketlikning uchinchi elementidan boshlanib, orqaga qarab harakat qilsa, xuddi shunday ketma-ketlikni oladi: ketma-ket uchinchi element va ikkinchisi orasidagi interval 1 ga teng; ketma-ketlikning ikkinchi elementi va birinchisi orasidagi interval 1 ga teng; qatorning birinchi elementi bilan to’rtinchisi orasidagi interval 5 ga teng; va ketma-ketlikning oxirgi elementi bilan uchinchi element orasidagi interval 5. T simmetriya shuning uchun T orasida topilgan₀ va T₂Men, va Tda 12 ta to’plam mavjud _n / T _n I ekvivalentlik sinfi (Rahn 1980 yil, 148).

Shuningdek qarang

• Shaxsiyat (musiqa)
• Pitch oralig’i
• Tonnetz
• Transformatsion musiqa nazariyasi

Samarqand davlat universiteti

Fan dasturi Samarqand davlat universiteti San’atshunoslik fakulteti kengashida ko‘rib chiqilgan va tavsiya qilingan (201_ yil “___” _________dagi “___” -sonli bayonnoma).
Fakultet dekani: dots.J.J.Kozimov
Fan dasturi Samarqand davlat universitetida ishlab chiqildi

Tuzuvchilar:
M.Toshpo’latov – SamDU San’atshunoslik fakulteti “Musiqa ta’limi” kafedrasi o’qituvchisi.

Sh.Shaykulov – SamDU San’atshunoslik ta’lim fakulteti “Musiqa ta’limi” kafedrasi o’qituvchisi.

Taqrizchilar:
I.Qudratov – Pedagogika fanlari nomzodi, Samarqand Davlat Universiteti «Musiqa ta’limi» kafedrasi dotsenti.

A.Mo’minov – Samarqand san’at kolleji «Musiqa nazariyasi» kafedrasi mudiri.

Fan dasturi Samarqand davlat universiteti o‘quv-uslubiy kengashining 2019-yil “___”________dagi “____”-son majlis bayoni bilan ma’qullangan.

Oʻquv uslubiy kengash raisi: prof.A.S.Soleyev
KIRISH
Mazkur fan dasturi: 5111100 – Musiqa ta’limi yo‘nalishi talabalari uchun mo‘ljallangan bo‘lib, unda bo‘lg‘usi musiqa o‘qituvchilari egallashi zarur bo‘lgan bilim, malaka va ko‘nikmalar minimumi belgilab berilgan. Dastur ta’lim sohasida olib borilayotgan tub islohotlar, zamonaviy o‘qituvchiga qo‘yilayotgan talablar boy ma’naviy, madaniy musiqiy merosimizga yangicha yondashuvlarni hisobga olib tuzilgan.

Fanining maqsadi va vazifalari
“Musiqa nazariyasi (garmoniya, musiqia asarlar tahlili)” kursining maqsadi – talabalarda musiqiy ifodalilikka nisbatan ongli tafakkurni tarbiyalash va ularni idrok etish qobilyatini hosil qilish; talabalarning musiqiy dunyoqarashini, idrokini shakllantirish va rivojlantirish, musiqiy-estetik didini to‘g‘ri yo‘naltirish va boyitish, ijodiy qobiliyatlarini o‘stirish; talabalarni musiqa o‘qituvchisi sifatida amaliy faoliyatga tayyorlashdan iborat.

Fanning asosiy vazifalari quyidagilar:

• talabalarga musiqiy ifodalilikning asosiy vositalarini tushunib yetishishlarida chuqur bilimlar berish hamda musiqiy-texnik ko‘nikmalarnio‘rgatish
• amaliy ishlardagi nota matnini o‘qish jarayonini mukammallashtirish va ovoz intonatsiyasining sofligiga erishish
• musiqiy asar shaklining tuzilishidagi asosiy qonuniyatlari, muhim musiqa elementlari, musiqiy rivojlanish printsiplari, shakldagi qismlar funktsiyasi bilan talabalarni tanishtirish va turli xil musiqiy shakllarni tahlil qilish malakalarini shakllantirish
• kompozitorlik ijodining ahamiyatli masalalari va asosiy muammolari bilan yaqindan tanishtirish hamda musiqa tizimi va unda muhim o‘rin egallagan garmoniya haqida aniq tushunchalar berish;
• talabalarning musiqiy fikrlash, musiqiy eshitish, sof intonatsiyani xis eta olish qobiliyatlarini va musiqiy xotirasini shakllantirish, ularda lad, ritm, sur’at va uslub tuyg‘usini tarbiyalash hamda o‘zlashtirgan bilimlarini amaliyotda qo‘llay olishga o‘rgatishdir.

Fan bo‘yicha talabalarning bilimiga, ko‘nikma va malakasiga

qo‘yiladigan talablar

– musiqiy tizim, tovush, lad, tonallik, interval, akkord, alteratsiya, xromatizm, modulyatsiya, kuy;

• musiqiy shaklning muhim elementlari; musiqaning asosiy rivojlantirish printsiplari; shaklning qismlari funktsiyasi; bayon etish turlari va har bir shaklning tuzilish qonun-qoidalarihaqidagi bilimlarga ega bo‘lishi.
• major va minorlarning tabiiy, garmonik, melodik gammalarini, tovushdan va tonallikda Intervallarni, akkordlarni yechimlarini, har xil tovushlardan xalq musiqa ladlari tovushqatorlarini, berilgan tonallikda intervallar va akkordlar ketma-ketligini, diatonik sekvensiyalarni, major va minor xromatik gammalarini yozma ravishda tuzish va fortepianoda chalish;
• O‘tilgan akkordlarni to‘rt ovozli tuzilmada turli xil tonalliklarda tuzish va yechib berish, akkordlarni qo‘shishda qonun-qoidaga binoan amal qilish, berilgan akordlar bellgilanishlariga qarab akkordlar ketma-ketligini tuzish va fortepianoda ijro etib berish, musiqiy asar shaklining qismlarni aniqlash; uning kuy, garmoniya, ritmlarni o‘zaro aloqadorligini ko‘rsatish; musiqa shaklida rivojlantirish printsiplarini bilib, tahlil qilinayotgan asarda ularning ahamiyatini ko‘rsatib, har xil tipdagi shakllarning o‘ziga xos xususiyatlar usullarini ajratish;
• intervallar, akkordlar, gammalar tuzish; uncha katta bo‘lmagan musiqa asarlarining ladi, tonalligi, obrazlar xarakterini aniqlab tahlil qilish: berilgan kuy yoki basni garmoniyalash, garmonik ketma-ketliklarni davriya shaklida chalib berish, oddiy shakldagi asarni yoki asar parchasini garmonik tahlil qilish; – berilgan musiqiy asarda shaklning turi, bayon turi, shakldagi yirik belgilarning raqamli sxemasi; har-bir asosiy qismning tahlili va ularning bir-biriga umumiy bog‘lanishini tahlil qilishi; musiqiy mavzular tarkibi, ularning bir xilligi yoki qarama-qarshiligi, xarakteri va mazkur xarakterga erishish vositalaridan foydalanish malakalariga ega bo‘lishi kerak solьfedjioning nazariy va amaliy ahamiyati;
• turli xil major va minor gammalar, kvarta-kvinta doirasi, intervallar, akkordlar, xalq ladlari, transpozitsiya, tonnalliklar pog‘onadoshligi, xromatizm, xromatik gamma, modulyattsiya va og‘ishma, kuyni ayrim elementlar o‘zaro musobatlari, ko‘pincha xalq musiqa ijodidan keng o‘rin olgan lad-garmonik vositalarining qonuniyatlari, asarning ibora, jumla va boshqa qismlarga bo‘linishi haqida bilishi turli hildagi major va minor gammalar, intervallar, akkordlar, xalq ladlarini tahlil qila olishko‘nikmalariga ega bo‘lishi talab qilinadi.

Fanning o‘quv rejasidagi boshqa fanlar bilan o‘zaro bog‘liqligi

va uslubiy jihatidan uzviy ketma-ketligi
Mazkur fan bir qancha boshqa fanlar bilan o‘zaro chambarchas bog‘liq bo‘lib, musiqa tarixi, cholgu ijrochiligi va ansambli, vokal ijrochiligi, musiqa o‘qitish metodikasi va maktab repertuari, an’aqnaviy va xalq qo`shiqchiligi, xo`r va xo`rshunoslik, dirijorlik kabi fanlar bilan uzviy bog‘liqdir. Uning amaldagi qo‘llanishi talabalarning vokal asoslari, xo‘r dirijyorligi, maqom asoslari cholg‘u ijrochiligi va boshqa musiqiy fanlardan olgan bilim ko‘nikmalariga asoslanadi.
Fanning ta’limdagi o‘rni
Musiqa o‘qituvchisini maktab, akademik litsey, kasb – xunar kollejiga tayyorlashda asosiy o‘rnini egallaydi. Fan nazariy va amaliy faoliyatni o‘z ichiga olib, musiqiy ta’lim yo‘nalishi talabalarini musiqa madaniyati o‘qituvchisi amaliy faoliyatiga tayyorlaydi. Shuning uchun ushbu fan asosiy umumkasbiy fan hisoblanib, shuning bilan birga ixtisoslik fanlari bilan ajralmas bog‘liqdir. Mazkur fan musiqa ta’limi sohasida malakali mutaxassis kadrlar tayyorlashda muhim ahamiyat kasb etib, ishchi o‘quv rejalarda a’lohida fan sifatida o‘qitilishi mumkin.
Fanni o‘qitishda zamonaviy axborot vapedagogik

texnologiyalar
Fanni bilimlarini o‘zlashtirish uchun ta’limning muammoli, rivojlantiruvchi o‘qituv, pedagogik o‘yinlar, interfaol usullar ahamiyatga xususiy-pedagogik, individual yondashuv kabi zamonaviy pedagogik texnologiya va metodlardan foydalanish tavsiya etiladi. Fanni o‘tkazish jarayonida quyidagi interfaol metodlar ishlatish mumkin: «muammoli savollar», «asosiy terminlar», «aqliy hujum», «bumerang», «tarmoqlar», «fikrlar bilan almashuv», «birgalashib qidiruv», «markaziy nuqtaga qaratilgan savollar».

Asosiy qism

MUSIQA NAZARIYASI

Fanning nazariy mashgulotlari mazmuni

Musiqiy tizim .

Musiqa san’ati va uning o‘ziga xos xususiyatlari. Musiqaning asosiy ifodali vositalari. Badiiy obraz. Musiqiy tovush va uning xususiyatlari. Musiqiy tizim tovushqatori, yuqori tonlar, tabiiy tovushqator. Oktava .

Musiqaviy tovushlarning o’zaro munosabatlari va harfiy sistemasi.

Musiqaviy soz. Temperatsiyalangan soz. Yarim ton va butun ton. Hosila pog’onalar va ularning nomlari. Al’teratsiya. Diapazon. Registr. Tovushlar engarmonizmi. Diatonik va xromatik yarim tonlar va butun tonlar

Nota yo‘zuvi, nota cho’zimlari va ularda qo’llaniladigan belgilar.

Nota yozuvi, nota cho’zimlari va ularga qo’yiladigan tovushlar cho’zimini uzaytiruvchi qo’shimcha belgilar.Кalitlar. Tovushlarning harfiy tuzilmada ifodalanishi. Pauzalar.

Кo’p ovozli musiqaning yozilishi, nota yozuvini qisqartiruvchi va dinamik belgilar.

К o’p ovozli musiqaning yozilishi. Dinamik belgilar. Nota yozuvini qisqartirish belgilari

Ritm va metr.

Musiqaviy zarb. Metr, o’lchov, takt. Takt chizig’i. Takt oldi. Oddiy metrlar va o’lchovlar. Oddiy o’lchovli taktlarda cho’zimlarning turkumlanishi. Murakkab metrlar va o’lchovlar. Murakkab o’lchovli taktlarda cho’zimlarning turkumlanishi. Aralash metr va o’lchovlar. Aralash o’lchovli taktlarda cho’zimlarning turkumlanishi. O’zgaruvchan o’lchovlar. Cho’zimlarning asosiy va erkin ravishda bo’linishi

Sinkopa. Vokal musiqasida turkumlash. Temp (sur’at).

Sinkopaning ahamiyati. Vokal musiqasida turkumlash. Temp (sur’at)

Oddiy, diatonik va xromatik intervallar. Intervallarning engarmonik tengligi.

Oddiy intervallar va diatonik intervallar. Xromatik intervallar. Intervallarning engarmonik tengligi.

Intervallarning aylanishi, tarkibli intervallar, konsonans va dissonans intervallar.

Intervallarning aylanishi. Tarkibli intervallar. Ohangdosh (konsonans) va noohangdosh (dissonans). Intervallar

Lad (major va minor ladi). Tabiiy major gammasi.

Lad. Turg’un va noturg’un tovushlar hamda ularning yechilishi. Major va minor ladi. Tabiiy major gammasi

Tonalliklik, diezli va bemolli major tonalliklari kvinta davrasi. Major tonalliklari engarmonizmi

Tonalliklar. Diezli va bemolli major tonalliklari. Кvinta davrasi. Major tonalliklari engarmonizmi

Tabiiy, Garmonik , Melodik Major Va MinorLadi.

Tabiiy major ladi. Garmonik va melodik major.Minor ladi. tabiiy minor gammasi. Garmonik va melodik minor.

Parallel tonalliklar, minor tonalliklarining kvinta davrasi, nomdosh tonalliklar

Parallel tonalliklar. Minor tonalliklarining kvinta davrasi. Nomdosh tonalliklar

«Garmoniya»
Akkordlar. Katta va kichik uchtovushliklar. Asosiy uchtovushliklarning funksional sistemasi
Akkordlar va akkordsiz tovushlar. To’rtovozlik tuzilma, uchtovushliklarning joylashuvi. Lad funksiyasi. Izchillik yoki davra
Asosiy uchtovushliklarning qo’shilishi.

Kuylarni asosiy uchtovushliklar bilan garmoniyalash

Akkordlar nisbati. Umumiy tovushlar. Uchtovushliklarning qo’shilish usullari. Kuylarni asosiy uchtovushliklar bilan garmoniyalash

Akkordning o`rin almashinuvi. Basni garmoniyalash. Tertsiya sakrashlari
Akkordlarning o’rin almashuv texnikasi. Basni garmoniyalash usullari. Sopranoda, tenorda tertsiya sakrashlari
Kadensiyalar, davriya, jumla. Kadans kvartsekstakkordi
Musiqa asarlarining tarkiblarga bo’linishi, davriya. Kadans kvartsekstakkordi va uning funksional xususiyati. Metrik shartlar va K6 ning tayyorlanishi
Asosiy uchtovushliklarning seksakkordlari. Uchtovushlikning seksakkord bilan qo’shilishidagi sakrashlar
Sekstakkordda juftlanish va uning joylashuvi. Ovoz yo’nalishi. Parallel oktavalar (va unisonlar). Uchtovushlikning Sekstakkord bilan qo’shilishidagi sakrashlar
O`tkinchi va yordamchi kvartsekstakkordlar
Dominanta va tonikaning o`tkinchi kvartsekstakkordlari. Ovoz yo`nalishi, Subdominanta va tonikaning yordamchi kvartsekstakkordlari. Ovoz yo’nalishi. Kadensiyalardagi yordamchi kvartsekstakkord.
Asosiy dominantseptakkord. Dominantseptakkordning aylanmalari. Dominantseptakkordning tonikaga yechilishidagi sakrashlar
Asosiy dominantseptakkordning tuzilishi belgisi va funksiyalari. Dominantseptakkordning aylanmalari va ularning yechilishi. Dominantseptakkordning tonikaga yechilishidagi sakrashlar.
Major va garmonik minorning to’liq funksiya sistemasi. II pog’ona sekstakkordi va uchtovushligi. Garmonik major
Major hamga garmonik minorning to’liq funksiya sistemasi. II pog’ona sekstakkordi va uchtovushligi. Garmonik major va uning xususiyatlari.
VI bosqich uchtovushligi (tsvi). Bo’lingan kadensiya. Davriyani kengaytirish usullari

Bo’lingan davra, TSVI ning subdominantalik xususiyati. D-TSVI davrasidagi ovoz yo’nalmasi. Bo’lingan kadensiya, davriyani kengaytirish usullari.

Subdominantseptakkord (Sh7)

Subdominantseptakkord ta’rifi va belgilanishi. Subdominantseptakkord aylanmalarining tayyorlanishi. Subdominantseptakkordning yechilishlari.

Etakchi septakkordlar (DVII7)

Yetakchi septakkordning tayyorlanishi. Yetakchi septakkordning tonikaga yechilishi. Yetakchi tertskvartakkordning subdominantalik xususiyatlari.

Dominantnonakkord.Dominanta gruppasining kam qo’llaniladigan akkordlari
Dominantnonakkordning umumiy ta’rifi. Yettinchi pog’ona kichraygan uchtovushlik sekstakkordi. Majoring uchinchi pog’ona uchtovushligi.
«Musiqa asarlari tahlili»
Musiqa shaklining eng muhim umumiy asoslari.
Musiqaning asosiy elementlari. Kuy.Garmoniya. Rtm.Shakldagi bayon turlari.Musiqa shaklida rivojlantirish printsiplari
Gomofonik shakllar
Eng oddiy tuzulishdagi davriya. Davriyaning tarkibiy qismlari. Davriyaning turlicha murakkablanishi. Davriya mustaqil shakl sifatida.
Oddiy ikki qismli shakl
Reprizali oddiy ikki qismli shakl. Repriza bilan kelgan ikki qismli shakl. Ikkinchi qism.Shakl o’rtasi (o’rta qism). Reprizasiz ikki qismli shakl. Ikki qismli shakilda muqaddima va xotima

Oddiy va murakkab uch qismli shakllar
Oddiy uch qismli shaklning barcha qismlari. Soxta, static va dinamik reprizalar. O’rta qismi kontrastlangan oddiy uch qismli shakl, uch qismli yaxlit shakl, qismlarning takrorlanishi, muqaddima va xotima. Qismlararo, chekka va o’rta qismlar orasidagi kontrastlar xarakteri, trioli uch qismli shakl. Murakkab uch-besh qismli shakl, oddiy va murakkab uch qismli shakllar orasidagi shakl.

Mavzu va variatsiyalar (variatsion shakl)
Basso ostinato ga variatsiyalar. Qat’iy variatsiyalar. Variatsiyalash metodlari va joylashish tartibi. Qat’iy (ornamental) variatsiyalar namunasi, erkin variatsiyalar. Shuman va Glinka ijodida variatsiyalar. Qo’shaloq variatsiyalar.
Rondo

Rondoning kelib chiqishi, eskicha rondo. Bosh partiya. Lavhalar. Yetuk klassitsizm rondosi. XIX asrda rondoning rivojlanishi. Qo’shaloq shakllar.

Laboratoriya mashg‘ulotlarini tashkil etish

bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar
Ushbu fanni asosiy mazmunlarini talabalar ma’ruzalar kursida o‘zlashtiradi. Yangi pedagogik texnologiyalar asosida muammoli, noan’anaviy mashgulotlar turlari tarqatma materiallarini tayyorlash, amaliy mashgulotlar ma’ruzalarining mantiqiy davomi bo‘lib, ularda talabalar ma’ruzalar kursida o‘zlashtirilgan bilimlarini mustaxkamlaydilar; tavsiya etilgan adabiyotlarni o‘rganadilar.

O‘qituvchi nazariy materialni musiqa asarlaridan olingan misollarni namoyish qilish orqali bayon etadi.

Laboratoriya mashg`ulotlar asosan uch ko‘rinishda bo‘ladi: yozma ishlar, og`zaki-so‘rov, fortepianoda mashqlar.

Mavzular kursini o‘rganish davomida asosiy diqqatini fortepianoda ijro etilishi zarur bo‘lgan mashqlarga qaratish lozim. Ushbu kursni muvaffaqiyatli o‘zlashtirish uchun, shuningdek, notali asarni tahlil qilish ko‘nikmalarini hosil qilish zarur, chunki u asar mazmunini yanada chuqurroq ochishga imkon beradi.

Kursni olib borishda musiqani ijro etish bilan bevosita bog`lanishi lozim. Kursning ayrim qoidalarini misollar asosida ko‘rsatish maqsadida ishlatiladigan mumtoz musiqanining eng yaxshi namunalaridan iborat bo‘lishi kerak.

O‘zbek xalq qo‘shiqlari va o‘zbekiston kompozitorlari asarlaridan keng foydalanish kerak.

Amaliy mashg‘ulotlari mavzulari:

1. Musiqiy tizim
2. Nota yozuvi
3. Tovushlar engarmonizmi
4. Ritm, Metr
5. Intervallar
6. Lad va tonalliklar
7. Xarakterli intervallar.
8. Akkordlar.
9. Uchtovushliklar va ularning aylanmalari.
10. Asosiy uchtovushliklar.
11. Dominantseptakkord
12. Yetakchi septakkord
13. II-pog‘ona septakkordi
14. Xalq ladlari.
15. Xromatizm va alteratsiya.
16. Xromatik gamma
17. Modulyatsiya.
18. Musiqiy sintaksis

1. To‘rt ovozli tuzilma. Ovoz yo‘nalishi
2. Asosiy uchtovushliklarning qo‘shilishi
3. Kuyni asosiy uchtovushliklar bilan garmoniyalash
4. Akkordning o‘rin almashuvi. Basni garmoniyalash
5. Kadensiyalar. Davriya. Jumla. Kadanskvartsekstakkord.
6. Asosiy uchtovushliklarning sekstakkordlari bilan qo‘shilishi
7. Ikki sekstakkordning qo‘shilishi.
8. kvartsekstakkordlar
9. Dominantseptakkord
10. II pog`ona uchtovushligi va uning sekstakkordi (SII6).
11. VI pogona uchtovushligi.
12. Subdominantseptakkord
13. Yetakchi septakkordlar
14. Dominanta guruhining kam qo‘llaniladigan akkordlari.
15. Diatonik sekvensiyalar
16. Qo‘shdominanta
17. Tonalliklar izchilligi turlari
18. Og`ishma. Modulyatsiya

«Musiqa asarlari tahlili»

1. Musiqa shakli va uning eng muhim umumiyasoslari
2. Kuy musiqa shaklining asosiy elementi sifatida
3. Garmoniya shaklining asosiy elementi sifatida
4. Ritm shaklining asosiy elementi sifatida
5. Musiqaning rivojlantirish prinsiplari
6. Davriya va uning turlari.
7. Bir qismli va rivojlangan bir qismli shakl
8. Oddiy ikki qismli shakl
9. Rivojlangan ikki qismli shakl
10. Oddiy uch qismli shakl
11. Murakkab uch qismli shakl
12. Variatsion shakli
13. Rondo shakli.
14. Sonata shakli.
15. Rondo-sonata shakli.
16. Sonata sikli.
17. Siklli shakllar.
18. Opera shakli.

II Bo‘lim.

Fanning xususiy metodikasi

Musiqa nazariyasi fanining o‘qitish metodikasi quyidagi muhim tamoyillarga asoslanishi lozim:

– fanni o‘qitish jarayonida musiqani bevosita idrok etish bilan bog‘liq bo‘lishi kerak. Maqsadga yo‘nalgan didaktik mashqlar musiqiy-texnik ravishda bajarilishi, xar bir mavzu o‘rganilayotgan musiqiy hodisani (interval, lad, akkord, modulyatsiya, garmoniyalashtirish, shakl va x.k.) namoyon etishdan boshlanishi, ularning musiqiy mohiyatini musiqiy eshituv qobiliyat orqali anglanishi zarur.
Fanga oid qoidalar va qonuniyatlar, tushuncha va atamalar ta’rifi va

– musiqiy namunalar chet el mamlakatlari va O‘zbekiston xalqlari musiqiy merosi va kompozitorlik ijodidan keltirilishi maqsadga muvofiq;

– fanning tarkibiy kurslari (Musiqa nazariyasi, Garmoniya, Muasiqa asarlari tahlili, Solfedjio), xar birining o‘ziga xos vazifalari va mazmuni saqlangan holda, o‘zaro metodologik va uslubiy aloqada o‘qitilishi lozim;

– mazkur fan cholg‘u va vokal ijrochiligi kabi fanlar bilan uzviy birlikda va uyg‘unlikda olib borilishi kerak.

Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakliva mazmuni

O‘rganilayotgan fan bo‘yicha talabalarga mustaqil ishni tashkil etish uchun quyidagi ish shakllari tavsiya qilinadi:

• darslik va o‘quv qo‘llanmalardagi tegishli bo‘lim va mavzular konspektini tuzish;
• fanlarning berilgan bo‘limlari yoki mavzulari bo‘yicha maxsus adabiyotlar bilan ishlash;
• tarqatma materiallar yordamida ma’lum mavzu mazmunini o‘zlashtirish;
• berilgan tovushdan yoki tonalikda interval, akkord, diatonik va xromatik gammalar tuzish;
• berilgan kuy ovozi yoki bas ovozini garmoniyalash;
• berilgan asarninggarmonik shakliy tahlilini qilish;
• berilgan tovushdan yoki tonalikda tuzilgan diatonik va xromatik gamma, sekvensiya, interval, akkordlarni aylanmalari va yechilishlari bilan intonatsiyalash hamda akkordlar ketma-kenliklarini kuylash;
• bir va ikki ovozli nomerlarni solfedjiolash;
• har xil usuldagi musiqiy diktant yozish;
• musiqa elementlarini eshitib turib tahlil qilish.

Tavsiya etiladigan mustaqil ishlar mavzulari:

1. Intervallar.
2. Tarkibli intervallar.
3. Musiqa bezaklari.
4. Ritm va metr.
5. Xarakterli intervallar.
6. Ladva tonalliklar.
7. Uchtovushliklar
8. Dominantseptakkord.
9. Yetakchi septakkordlar va uning aylanmalari.
10. Xalq ladlari.
11. Transpozitsiya.
12. Berilgan tonallikda akkordlar ketma-ketliklarini tuzish.

1. To‘rtovozli tuzilma
2. Asosiy uchtovushliklarning qo‘shilishi
3. Kuyni garmoniyalash. Basni garmoniyalash
4. Asosiy uchtovushliklarning sekstakkordlari
5. Kadans kvartsekstakkordi
6. O‘tkinchi va yordamchi kvartsekstakkordlar
7. Dominantseptakkord
8. II pog‘ona uchtovushligi va uning sekstakkordi.
9. VI pog‘ona uchtovushligi. Bo‘lingan kadentsiya.
10. Dominanta guruxining kam qo‘laniladigan akkordlari.
11. Subdominantseptakkord
12. Yetakchi septakkorlar
13. Qo‘sh dominanta
14. Og‘ishma. Modulyatsiya.

1. F.Shopen ijodida davriya shakli.
2. O‘zbek kompozitorlar ijodida davriya shakli.
3. Turli yo‘nalishdagi kompozitorlar ijodida rondo shakli.
4. Motsart va Betxoven ijodida variatsiya.
5. P.Chaykovskiyning «Bolalar albomi» dan pyesalarni tahlilqilish.
6. Opera janri.
7. Vokal sikllari.
8. N.A.Rimskiy-Korsakovning «Qor qiz» operasini tahlil qilish.
9. S.Yudakov. «Maysaraning ishi» operasini vokal shakllarini tahlilqilish

Fan dasturning informatsion-uslubiy ta’minoti.

Didaktik vositalar.
Jihozlar va uskunalar, moslamalar: electron doska – Hitachi, LCD – monitor, elektron ko‘rsatgich (ukazka).

Video – audio uskunalar- video va audiomagnitofon, mikrofon, kolonkalar.

kompyuter va multimediali vositalar: kompyuter, Dell tipidaqi proektor, DVD – discovod, Web – camera, video ko‘z.

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati

Asosiy adabiyotlar:

1. G.A. Ibrahimjanova, L.A.Urmanova, M.X.Xodjayeva, F.N.Xalilov «Musiqa elimentar nazariyasi. Garmoniya» o’quv qo’llanma Toshkent-2012
2. G.A.Ibrahimjanova, U.Yu.Yo’ldoshev Musiqa nazariyasi (Solfedjio, garmoniya, musiqiy asarlar tahlili) 1-qism. Darslik Toshkent-2018
3. Rahimov Q. Musiqaning elementar nazariyasi. (Ma’lumotnoma), Toshkent, “Musiqa”, 2007.
4. A.R.Bahriyev “Musiqaning elimentar nazariyasi” BuxDU 2011
5. Панова Н. Конспекты по элементарной теории музыки. М., 2003.
6. Azimova O. Garmoniya. Darslik. Nazariy kurs. Toshkent, «Qatortol – Kamolot», 2000.
7. Островский А.Л., Соловьев С.Н., Сольфеджио М., «Музика», 2013.
8. Mishael Pilhofer and Holly Day “Music Theory for dummies” Indiana USA 2007. Wiley Publishing Inc.
9. James Tackett. “Fundamentals of church music Theory” Austin Christian Akappella Musik. Abilene Christian University. 2009.
10. Mark Feezell. “Music Theory Fundamentals” Copyright. 2011 All Rights Reserved. LearnMusic Theory. Net
11. O.Fayziyev. Q.Rahimov “Musiqa asarlari tahlili” O’quv qo’llanma Navoiy – 2015

1. Rahimov Q. Musiqaning elementar nazariyasi bo‘yicha mashq va vazifalar to‘plami. Toshkent, “O‘zbekiston”, 2006.
2. Rahimov Q. Garmoniya bo‘yicha mashq va masalalar to‘plami. «Aloqachi», 2005.
3. Sami Aziz o‘g‘li. Garmoniya. T., «O‘zbekiston», 2002.
4. Ройтерштейн М.И. Основы теоретического музыкознания. М., «Академа», 2003.
5. Ibrohimov O., Yunusov R. Solfedjio darsligi. Toshkent, «Musiqa», 2004.

Elektron ta’lim resurslari

Musiqaning elementar nazariyasi

Qadamboy Rahimov qalamiga mansub kitob / From Wikipedia, the free encyclopedia

„Musiqaning elementar nazariyasi“ — oʻzbekistonlik dirijyor, bastakor va musiqachi Qadamboy Rahimov qalamiga mansub musiqa nazariyasi boʻyicha kitob. 2007-yil Toshkent shahrida „Musiqa“ nashriyotida chop etilgan. Asardagi materiallar ham lotin, ham kirill yozuvida berilgan.

Quick facts: Muallif, Janr, Til, Nashriyot, Sahifalar soni. ▼

Musiqaning elementar nazariyasi

Muallif	Qadamboy Rahimov
Janr	musiqa
Til	oʻzbekcha
Nashriyot	„Musiqa“
Sahifalar soni	158
ISBN	ISBN 978-9943-307-19-3

Close ▲

Kitob oliy oʻquv yurtlari uchun oʻquv qoʻllanma oʻlaroq tayyorlangan. Unda musiqa nazariyasidagi asosiy tushunchalar qisqa izohlar, misollar va jadvallar yordamida yoritilgan. Asar yakunidan qisqa adabiyotlar roʻyxati oʻrin olgan.

Kitobni S. Dostov hamda F. Toʻrayevlar taqriz qilgan. Shuningdek, qoʻllanmani nashrga tayyorlashda quyidagi shaxslar ishtirok etgan: M. Poʻlatov – nashr uchun masʼul shaxs, M. Yoʻldosheva, M. Xolbekova – muharrirlar, T. Smirnova – texnik muharrir, M. Zokirova – dizayner. Kitob adadi – 500 nusxa.