Qizil Kitobga Qaysi Turdagi Hayvonlar Kiritilgan
Jismoniy va yuridik shaхslar Qizil kitobga kiritish, undan chiqarish yoki turlarning (kenja turlarning) kamyoblik maqomini oʻzgartirish takliflari bilan chiqishlari mumkin. Davlat ekologiya qoʻmitasiga murojaat qilinishi lozim.
Hayvonlar va oʻsimliklar toʻgʻrisidagi faktlar Qizil kitob tuzuvchilariga хabar qilinishi mumkin
Prezidentning 17.07.2018 yildagi “Oʻzbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi botanika instituti faoliyatini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida” PQ-3861 -son qarorining qabul qilinganligi hamda kamyob va yoʻqolib ketish хavfi ostidagi turlarning (kenja turlarning) muhofazasi va ularni qayta tiklashni ta’minlash boʻyicha choralar koʻrilishi zaruriyati bois hujjatning yangi tahriri tasdiqlandi.
Belgilanishicha, Qizil kitob Oʻzbekiston hududida yashaydigan hayvonlar, yovvoyi oʻsimliklar va qoʻziqorinlar turlarining (kenja turlarining) (keyingi oʻrinlarda – turlar (kenja turlar) holati, tarqalishi, kamyoblik maqomi va yoʻqolib ketish хavfining maqomi va muhofaza choralari (keyingi oʻrinlarda – kamyoblik maqomi) toʻgʻrisidagi hujjatlashtirilgan ma’lumotlar majmuini saqlaydi.
Jismoniy va yuridik shaхslar Qizil kitobga kiritish, undan chiqarish yoki turlarning (kenja turlarning) kamyoblik maqomini oʻzgartirish takliflari bilan chiqishlari mumkin. Davlat ekologiya qoʻmitasiga murojaat qilinishi lozim.
Qizil kitobga kiritilgan ob’yektlarning hisobi va monitoringi yuritilishi lozim. Fanlar akademiyasi kamyob va yoʻqolib ketish хavfi ostidagi hayvonot va oʻsimliklar olami ob’yektlarining davlat kadastrini qonunchilikda belgilangan tartib asosida yuritadi. Davlat ekologiya qoʻmitasi manfaatdor davlat boshqaruvi organlari, jismoniy va yuridik shaхslar bilan birgalikda Qizil kitobga kiritilgan turlarni (kenja turlarni) muhofaza qilish va qayta tiklash boʻyicha choralarni ishlab chiqadi.
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish va undan chiqarish, shuningdek uning tarkibiy qismi hisoblangan oʻzgartirishlar va unga qoʻshimchalar toʻgʻrisidagi qaror Fanlar akademiyasi va Davlat ekologiya qoʻmitasining rasmiy veb-saytlariga joylashtiriladi.
Qizil kitob Davlat ekologiya qoʻmitasi tomonidan elektron va qogʻoz shaklida 5 yilda kamida bir marta nashr etiladi.
Kizil kitob qonunchilikka muvofiq ravishda, shuningdek, Fanlar akademiyasi va Davlat ekologiya qoʻmitasining rasmiy veb-saytlariga joylashtirish orqali tarqatiladi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 20.12.2018 yildan kuchga kirdi.
Oleg Gayevoy.
Qizil Kitobga Qaysi Turdagi Hayvonlar Kiritilgan
Video: Qizil Kitobga Qaysi Turdagi Hayvonlar Kiritilgan
Video: QIZIL KITOB || REDLIST || краснаякнига 2023, Qadam tashlamoq
Har yili dunyodagi ekologik vaziyat yomonlashmoqda. Har xil texnologik yutuqlar atrof muhitni ifloslantiradi va bu nafaqat odamlarga, balki hayvonlarga ham ta’sir qiladi. Ularning soni ham kamayish tendentsiyasiga ega. Ayniqsa, noyob hayvonlar uchun Qizil kitob tashkil etilgan. Qizil kitobga qaysi turdagi hayvonlar kiritilgan
Umumiy ma’lumot
Rasm Qizil kitob – butunlay yo’q bo’lib ketish xavfi ostida bo’lgan hayvonlar va o’simliklarning ro’yxati. Mintaqaviy, milliy va hatto xalqaro Qizil kitoblar mavjud. Ularning asosiy vazifasi noyob hayvonlar va o’simliklarning tizimli inventarizatsiyasini tuzishdir va ushbu ro’yxat asosida ushbu muammoni hal qilish uchun allaqachon nazariy va amaliy usullardan foydalaniladi. matn protsessori formulasi muharriri
Turlari va toifalari
manuoa haqida qiziqarli ma’lumotlar Endi Rossiyaning Qizil kitobida 500 ga yaqin turdagi hayvonlar mavjud bo’lib, ular 10 toifaga bo’lingan: Manul nimaga o’xshaydi? Amfibiyalar barcha toifalarning eng kichigi. Ushbu toifadagi vakillar orasida, masalan, Kavkaz qurbaqasi, Ussuri Nyutoni, Suriya sarimsoqini nomlash mumkin. mushuk mushuklarining kontrasti Sutemizuvchilar – avvalgisidan farqli o’laroq, ushbu toifadagi turkumlar juda ko’p: tarkibida 80 dan ortiq turdagi hayvonlar mavjud: kemiruvchilar (daryo qunduzi, tarbagan, sariq pestle); yirtqichlar (manul mushuk, qizil bo’ri, Kavkaz otteri); pinnipeds (muhr, mors); cetaceans (kulrang delfin, porpoise, qotil kit); equids (Prjevalskiy oti); artiodaktillar (kiyik, bighorn qo’ylar, jayron); hasharotlar (rus desman); ko’rshapalaklar (kichik va katta taqa bat, ulkan tungi). Mollyuskalar – g’alati, ularning Qizil kitobga kiritilganlari juda ko’p: har xil marvarid midiyalari (Gladkaya, Daurian, Kuril), Shoxli sopi. Hasharotlar – kitobda 90 ga yaqin tur mavjud: Aphodius ikki nuqta, Bronzovka silliq, Kavkazdagi o’tin kesuvchi. Sudralib yuruvchilar – kitobda 20 ga yaqin tur va pastki turlari mavjud: Qisqiroqli gekko, O’rtacha kaltakesak, Chiziqli ilon. Qushlar – bu toifadagi eng ko’p sonli emas, lekin u eng ko’p turlari va pastki turlariga ega, taxminan 120 ga yaqin: Dalmatian Pelikan, Misr Heron, Oddiy Flamingo. Qisqichbaqasimonlar – bu turkumda 3 tur mavjud: Deryuginning craboid, mantis qisqichbaqasi va yapon qisqichbaqasi. Baliq – 50 dan ortiq tur va pastki turlari: baliqlar (Kaluga, Sturgeon, Evropa shamshirasi), chiroqlar (dengiz, Kaspiy va Ukraina). Qurtlar – 15 tur Qizil kitobga kiritilgan, ular orasida Jeleznyak, Zakavkaziya Eyzenia, Turli afroditni ajratish mumkin. Qizil kitobga kiritilgan eng mashhur hayvonlar orasida, albatta, siz Amur yo’lbarsi, oq ayiq, mushuk Manulni ko’rsatishingiz mumkin.
O‘zbekistonda Qizil kitobga kiritilgan ayrim hayvon turlarini ov qilish har qanday maqsadlarda taqiqlanishi mumkin
“O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobiga kiritilgan kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan o‘simlik va hayvonot turlarini muhofaza qilishni yanada kuchaytirish munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonunlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi jamoatchilik muhokamasiga qo‘yildi.
- ular o‘sish muhiti bo‘lgan joylarda ularning sonini saqlab qolish va ko‘payishini ta’minlaydigan darajadagi miqdorda hamda tegishli toifa va turdagi muhofaza etiladigan tabiiy hududlar tashkil etish;
- ularning tarqalish hududida ularga zararli ta’sir ko‘rsatish mumkin bo‘lgan xo‘jalik va boshqa faoliyat turlarini olib borishni taqiqlash bilan amalga oshiriladi.
- Fanlar akademiyasining xulosasi va tavsiyalari asosida ulardan foydalanishni cheklash va taqiqlar belgilash;
- ularning yashash muhiti, ko‘payish joylari va ko‘chib o‘tish yo‘llarini saqlash maqsadida xo‘jalik va boshqa har qanday faoliyatni amalga oshirish jarayonida ularga zararli ta’sir ko‘rsatishni taqiqlash;
- muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil etish;
- tutqunlikda va yarim erkin sharoitlarda ko‘paytirish;
- ularni muhofazasi ustidan nazoratni amalga oshirish;
- mazkur turdagi hayvonlarni saqlash, muhofaza qilish, takror ko‘paytirish, tiklash maqsadidagi ilmiy tadqiqot ishlarni amalga oshirish;
- ularni saqlash uchun biotexnikaviy va boshqa tadbirlarni amalga oshirish yo‘llari bilan amalga oshiriladi.
- maxsus yaratilgan sharoitlarda ko‘paytirish va keyinchalik tabiiy yashash muhitiga qo‘yib yuborish;
- mazkur turdagi hayvonlarni saqlash, muhofaza qilish, takror ko‘paytirish, tiklash maqsadidagi ilmiy-tadqiqot ishlarni amalga oshirish;
- yovvoyi hayvonlarning sonini tartibga solish;
- o‘lja olish maqsadida ov qilish.
O‘lja olish maqsadida ov qilish muayyan belgilariga ko‘ra baholanadigan ov o‘ljalarini (mo‘ynalar, shoxlar, patlar, terilar, bosh suyaklarini, qoziqtishlarni, boshqa hayotiy organlarni) olish maqsadida amalga oshiriladi. Qizil kitobga kiritilgan hayvonlarni o‘lja olish maqsadida ovlash Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasining vakillari ishtirokida faqatgina qari yoshdagi erkak hayvon turiga nisbatan amalga oshiriladi.
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan tasdiqlangan ro‘yxatga binoan Qizil kitobiga kiritilgan ayrim hayvon turlariga ov qilish (tutish) har qanday maqsadlarda taqiqlanishi mumkin.
Avvalroq Samarqandda Qizil kitobga kiritilgan bo‘rsiq noqonuniy tarzda Toshkentga olib ketilayotgani aniqlangani, Buxorodan Sudoche ko‘liga olib kelingan 17 bosh turkman qulonlari olib kelingani, Qashqadaryoda ayiq o‘ldirilgani haqida xabar berilgan.