O’zbekistonda pul topish
O’zbekistonda pul topishni ko’plab yol ostida amalga oshirish mumkin. Kreditlarni olish, mikrokreditlarni hamda oformlenie ulug’beklarga yechish – bu yollar o’zlik mablag’larini mujassamlashtirishni amalga oshirish uchun kerakli bo’lgan vositalardan faqat biri.
Kreditlar – bu dam olish uchun bankning berishi kerak bo’lgan qarzdorlik. Kreditlar yuqori darajadagi andozaliylik sohalarida, shu jumladan, ko’proq transport vositalari, uy-joy uchun kreditlar orqali ajratiladi.
Mikrokreditlar esa kichik summalardagi, tavsiya etilgan istiqbollarga kiradi, chunki kredit daromad yoki jamiyati yuqori bo’lmagan kishilar uchun mo’ljallangan.
Kredit oformlash – har bir sport turi, amalda, siz berilayotgan kredit miqdori bo’yicha har bir qoganida o’tingiz. Kreditni oformlash keng birlamchi institutsiyalar orqali amalga oshiriladi, va u sizning o’z daromadingiz yo’lga qoyilishi uchun ancha oson va tez.
O’zbekistonda pul topish
Kreditlar
O’zbekistondagi banklar xizmatlaridan biri ham kreditlar tashkil etishdir. O’zbekiston Respublikasidagi keyingi ba’zi milliy banklar: Ipoteka banki, O’zmilliybank, Asaka banki va boshqalar tashkil etadilar. Bu banklar xuddi shunga o’tgan holda kreditlarining muddati, zarflari va yuzasidan farqli bo’lishi mumkin.
Bank kreditlari o’zgartiruvchan foiz stavkasi bilan beriladi. Kredit ishlab chiqarish, turli sohalarda g’alla majburiyatlari va boshqa loyihalarga murojaat qilish uchun foydalanilishi mumkin.
Mikrokreditlar
Mikrokreditlar kichik bizneslarni rivojlantirish uchun qulay tashkil etilgan xizmatdir. Bu yo’nalishda asosiy milliy banklarimizning yanada kuchayganida mikro kredit tashkil etuvchi banklar xizmat korsatadi. Banklar va mikrofinans institutlari hammasi bu sohadagi kreativ modellar bilan ishlaydilar.
Mikrokreditlar yordamida doimo yangi kommerts va biznes loyihalari yuzaga kelayotgan. Mikrokredit oluvchilariga qoldan shartnoma, majburiyatlarni qabul qilib olib, shartnomaviy ishlar bo’limiga murojaat qilish kerak.
O’zbekistonda pul topishning boshqa usullari
- Ofisga kelmang: shahardagi turli banklar bilan shaxsiy to’lovni amalga oshirish oson.
- Banklar shaxsiy mobil ilovasi: bankning shaxsiy mobil ilovasi orqali, telefoniz bilan har qanday joyda pul mablag’larini himoya qilishingiz mumkin.
- Bank kartalari bilan to’lov: bu ish bir necha oylik hisob-kitoblarning tegishli hisob-raqamlari haydashiga majbur kilinishi mumkin.
Kreditlar
Bank krediti
Bank krediti – bu xaridor oʻzining oldidagi summani bankdan olingan muddatli qarz shaklida qaytaradi. Bank kreditini olish uchun sizning ishonchli kredit tarixi va yaroqli kafolatlari boʻlishi kerakdir.
Avval, sizning kredit profilini tahlil qilish va kafolatlarni tekshirish uchun bankga ariza berishingiz kerakdir.
- Kredit muddati va qaytarish muddati
- Asosiy vaqtlarda to‘lovlar qilish shartlarini tayinlash
- Kredit hisob-kitoblari va qimmatbaho moddalar
- Kredit bevosita olingandagi zararlardan xavfsizligi
Mikrokreditlar
Mikrokreditlar oʻrtacha odamlar uchun katta mablagʻlarni kabul qilmasa ham karobka kreditlarini olishni osonlashtiradi. Bu kredit shakli oʻz ishini boshlashni xohlashingizda yaxshi tashvishlar koʻrsatadi.
Mikrokreditlarni olish uchun formalitetlar pastroq boʻlib, xavfsizligingiz boʻyicha kafil boʻlish yoki temir ko‘rsatishingiz kerak emas.
- Dramatik daromadli kasblar uchun bo‘lgan kreditlar
- Kurashdayotgan guruhlarga qiziquvchilik ko‘rsatish
- Zarar ko‘rsatgan kasbingizni tiklash
Kreditning rivojlanishi
Oʻzbekistonda kreditlar soʻnggi yillarda rivojlana boshladi. Banklar ko‘rinib turishiga qarab, odamlar kreditlarni alohida ruxsat olishadi. Kredit olishning koʻproq oson boʻlishi va qulayliklar yaratilishi, hozir banklar va kredit tashkilotlari uchun kuchli reklama obyekti bidir.
| Bir nechta avvalgi yil | Kreditlar soni | Banklar soni |
|---|---|---|
| 2014 | 12000 | 29 |
| 2015 | 22000 | 34 |
| 2016 | 28900 | 40 |
| 2017 | 34800 | 43 |
| 2018 | 40300 | 49 |
Mikrokreditlar
Nimalar mikrokredit tufayli oladigan?
Mikrokredit – bu kichik mablag’lar uchun kreditdir. Ushbu turlar orqali odam ushbu kreditni olganda agar, o’zlarining mag’lubiyatini va bo’shliqlarini to’ldirishlari mumkin bo’ladi. Shu sababli, bu turdagi kreditni olishning asosi kichik biznesni boshlashdir.
Mikrokreditni olishning shartlari
- Kredit oluvchi faoliyat turi haqida malumot berish;
- Tanlov uchun nomzodlar ehtiyot bo’lishi kerak;
- Soliqqa kiritilgan mablag’ va oz hisob raqamlari borligi;
- Foizlar uchun to’lov shartlari;
- Teminot summasi;
- Kreditni qayta o’tkazish muddati.
Shunga qaramay, mikrokreditning olish sharti jismoniy shaxslar uchun murakkabroq bo’lishi mumkin.
Kreditlarni oformlash
Kriteriyalar:
- Kredit xizmati olishi mumkin bo’lgan fuqarolar va yuridik shaxslar uchun belgilangan shartlar mavjud;
- Kreditlar faollashtirish uchun tijorat banklarida hisob raqami mavjud bo’lishi zarur;
- Kreditlarga muddatini boshqarish uchun bo’sh vakitlari bor yoki daromadlari yaxshi bo’lishi;
- Kreditlarga g’oyaviy xatolar noaniq bo’lmagan va keng qamrovli ko’rsatkichlar uchun kafolat ko’rsatilishi kerak;
Oformlash kelajagi:
Kreditlarni oformlash jarayoni doimiy amaldagi kelajakda so’rov bilan boshlanadi. So’rovni bajarganidan so’ng bank mutaxassisigi barcha kafolatlar xisobga oladi va klient tasdiqlaydi.
O’tgan vaqtni ko’zi o’q ko’rish uchun ba’zi mualliflik huquqlariga ega bo’lish kerak bo’ladi. Kredit, kafolat xisobni sarflaydi yoki bank tomonidan to’langan ko’rsatkichlar muddatidan oldin to’liq to’lanishi lozim.
| Lozim bo’lgan hujjatlar: | Muddatlari: |
|---|---|
| O’z fuqarolik pasporti yoki yuridik shaxslarga oid hujjatlar; | Raqamli imzo to’g’risidagi ma’lumotlar; |
| Kredit kartasi; | Kredit muddati – 1-10 yil oralig’ida; |
| Qulayroq shartlarda kreditlarni ochish; | Kredit kafolati; |
Kreditlar milliy, ishlovchi va hududlarning xususiyatlariga ko’ra farq qilishi mumkin:
Bank tizimida kreditlar ko’p turdagi mijozlar barcha zarur hujjatlarni tayyorlaydi va ruxsat buyuradi. Kredit zarur hujjatlarni tayyorlash va ko’rsatishni karshi ko’rsa, maxsus kreditni olishni istagan xususiy shaxs bir kafolat bilan ta’minlashi mumkin.
Kredit shartlari va foizlar
Kredit shartlari
Kredit olish uchun bir necha shartlarni bajarishingiz kerak. Sizning yoshingiz, ishingizning xulosasi va kredit turi kredit shartlarini tasvir etadi. Kredit shartlari katta banklar yoki mikrokredit organizatsiyalarida o’zaro farq qiladi, shuning uchun siz o’z pasportingiz, ish xulosangiz va boshqa zarur hujjatlarni taqdim etishingiz kerak.
Shartlar keskinlik bilan aytildi, shuning uchun siz o’zganingizdan ko’ra qaysi bank yoki mikrokredit organizatsiyasidan kredit olishni xohlaysizni taxmin qilish zarur.
Kredit foizlari
Kredit foizlari kredit turlari va kredit davrini ham ko’p turlariga ajratiladi. O’zbanklarning davlatning 2021 yilgi tijorat bankining minimumi – 14% (kunlik oydagi 0.0554%), esa katta banklar uchun miqdori 20-25% o’rtacha miqdorida. Masalan, salma kreditlar keskin davrli kreditlarda 2,5%-dan boshlab, uzuni 4-5% bo’lishi mumkin.
Mikrokreditlar foydalanuvchilarga qulayliklar bilan xizmat ko’rsatadiler. Moy zarar ko’rsatadigan kreditlar 0,15% dan boshlanadi, so’nggi muddatlar uchun foiz xossalari 20-30% gacha o’sadi.
- Bosqichli kreditlarda: o’rtacha 28%-30%, davrli kreditlarda 15%-25%;
- Guruchli kreditlarda: 0,1%-5% o’rtacha
Shuningdek, kredit ajratish bilan boshqalar yigitlarining foizi yuqoriga boradi. Bunda siz o’z foydalanuvchilaringizga lekiningsiz muhtoj bo’lingan ishlar uchun qo’shimcha foizni qaytarishingiz kerak.
Kreditlardagi tegishli ruxsatlar
Shaxsiy ma’lumotlarni taqdim etish
Kredit olish uchun shaxsiy ma’lumotlarni taqdim etish zarurdir. Ushbu ma’lumotlar ichida ismi, sharifi, tug’ilgan sana, manzil, telefon raqami va boshqa umumiy ma’lumotlar kiritilishi lozim. Bundan tashqari, ish joyi, ish xaqida ma’lumotlarni hisobga olish va maosh to’lovini tekshirish maqsadida tijorat banklari va mikrokredit tashkilotlari shaxsiy ma’lumotlarni so’ray oladi.
Jamg’armadagi ruxsatlar
- Birorta yoki bir nechta huquqiy jismlar orqali ruxsat – kafolatlar, to’lovchi, zaminlikdagi shaxslar;
- Ish faoliyatini rasmiy tarzda aybiq qilgan va daromad sotib olishga xohlaydigan yuridik shaxslar uchun, kompaniya kafolatlari va boshqa shaxslarning ruxsatining ahvoli;
- Qonun hujjatlari, boshqa yuridik hujjatlarga asosan maxfiyliklarning rasmiy bajarilishi sonida kutilgan ruxsat;
- Banklararo hamkorlik shartnomalari orqali olingan ruxsat.
Kredit tashkilotlari kuchli yuridik shaxslargadir. Ularning faoliyati ishonchli yoki kamchiliklarga yo’l qo’yish mumkin. Shuning uchun, kredit olishdan oldin tijorat banki yoki mikrokredit tashkiloti haqidagi ma’lumotlarni ko’rib chiqish lozim.