Press "Enter" to skip to content

Ochiq dars ishlanma 2 sinf matematika

 – avval olgan bilimiga to‘g‘ri keladi;

Bo’lim: Dars ishlanmalari

Darsning maqsadlari: a) ta’limiy: o‘quvchilarga mavzuni tushuntirish, hamda Zahiriddin Muhammd Bobur hayoti va ijod yo‘li bilan tanishtirish. b) tarbiyaviy: Vatanni sevish, ardoqlash, unga munosib farzand

«Bahor kelgach» she’ri. Tursunboy Adashboyev

Iyun 7, 2020 Iyun 7, 2020 4 min read

O‘qish, 1-sinf Darsning maqsadlari: ta’limiy: o‘quvchilarga bahor fasli tabiati haqida ma’lumot berish. Ifodali o‘qish ko‘nikmalarini shakllantirish. TK-2: mavzu doirasida ko‘rsatilgan multimedia ilovalarini tinglab tushunish; FK-1:

Doira va aylana. Aylana markazi, radiusi, diametri. Sirkul

Iyun 5, 2020 Iyun 8, 2020 3 min read

Matematika, 2- sinf Dars shiori: Aqlimizni charxlaymiz, Masala, misol ishlaymiz, Bilim olib har kuni, Hayotda biz qo‘llaymiz! Darsning maqsadlari: ta’limiy: doira, aylana markazi, radiusi haqida

KOMPYUTER BILAN SICHQONCHA DO‘STLASHDI

Iyun 1, 2020 7 min read

Mavzu: Sodda va fazoviy figuralar Darsning maqsadlari: ta’limiy: o‘quvchilarning fazoviy va yassi figuralar haqidagi umumiy ma’lumotlarini mustahkamlash, figuralarni farqlashga o‘rgatish. Fazoviy fikrlashni taraqqiy ettirish,tahlil qilish, ko‘nikmalarini

Bo’limlar

  • Dars ishlanmalari (4)
  • Dolzarb mavzu (3)
  • Jarayon (2)
  • Maxsus ta’lim (1)
  • Metodik tavsiya (3)
  • Munosabat (4)
  • O’qing, bu qiziq (3)
  • Ochiq ma’lumotla (1)
  • Sinf rahbari (1)
  • Yangiliklar (5)
  • Yosh o’qituvchiga yordam (1)

Yangi maqolalar

  • XALQ TA’LIMI XODIMLARINI XIZMAT MAJBURIYATI BILAN BOG‘LIQ BO‘LMAGAN ISHLARGA JALB ETISH QAT’IYAN TAQIQLANADI
  • “Boshlang‘ich ta’lim” jurnali tahririyati davlat korxonasining o‘z faoliyatiga oid hisoboti.
  • Yetakchida- masʼuliyat, ishonch va intizom
  • Qorni kim kuragan?
  • Поддержка частного сектора – помощь сфере образования в целом

Yangi sharhlar

© 2020 Boshlang’ich ta’lim | Jurnal ruxsatisiz sayt materiallarini tarqatish taqiqlanadi.
Proudly powered by WordPress | Theme: Refined Magazine by Candid Themes.

3-sinf matematikadan dars ishlanmalar 1-dars: 3-sinfda o‘tilgan materiallarni takrorlash va umumlashtirish Darsning maqsadi

2-topshiriqni guruhlarda bajariladi. Guruhlarga teng miqdorda misollar tarqatiladi.

756, 980, 302, 444, 271, 900, 1000.

Bu sonlarda nechta yuzlik, nechta o‘nlik va nechta birlik bor?

Bu sonlar ichida nechta qaysi biri katta, qaysi biri kichik?

Berilgan sonlarni dastlab o‘sish tartibida so‘ngra kamayish tartibida joylashtiring.

Berilgan sonlardagi har bir raqam nimani anglatadi? –kabi savollar beriladi. Savollarga berilgan javoblarni o‘qituvchi tomonidan tekshirib boriladi.

3-topshiriqni guruhlarda yuqoridagi topshiriq kabi bajariladi.

4-masala dastlab qisqa sharti yoziladi so‘ngra yechiladi.

7 ta ko‘ylak – 21 m,

  1. 21:7= 3 (m) bitta ko‘ylakka sarflangan mato.
  2. 9*3=27 (m) mato sarflandi.

Dam olish daqiqasi:

O‘qituvchi harakatli topshiriqlarni bajaradi vao‘quvchilar takrorlaydilar.

III. O‘tilgan mavzuni mustahkamlash:

Estafeta o‘yinidan foydalaniladi. Unda o‘qituvchi oldindan tayyorlab qo‘yilgan plakatlarga mavzuga oid misollar orqali o‘tkaziladi.

IV.Dars jarayonida faol qatnashgan o‘quvchilarni rag‘batlantirish va baholash.

O‘quvchiularga darsda va munozaralardagi ishtirokiga ko‘ra ball qo‘yib boriladi. Dars yakunida ballar umumlashtiriladi va natijalar e’lon qilinadi

V. Uyga vazifa.

O‘tilgan mavzu yuzasidan suhbat o‘tkazilib, darsga yakun yasaladi vauyga vazifani tushuntirib beriladi.

5- topshiriqdagi jadval tushuntirib beriladi.

Bo‘sh kataklar o‘rniga sonlarni qo‘yib jadvalni to‘ldiradi.

  1. 124+536=660 2) 337+x=897 3) x+200=100
  1. 578-263=315 2) x+440=248 3) 690-x=320

3-dars: Bir xonali songa ko‘paytirish yoki bo‘lishni o‘z ichiga olgan tarkibli masalalar. Tengsizliklarni tanlash usuli bilan yechish

Darsning maqsadi:

Ta’limiy: o‘quvchilarga tengsizliklarni tanlash usuli bilan yechishni tushuntirish, tarkibli masala yechish. TK1: so‘z va gaplarni bog‘lagan holda o‘z fikrini aniq va ravshan ifodalay olish; TK6: aniq hisob-kitoblarga asoslangan holda shaxsiy rejalarni tuzish; FK1: o‘rganilgan matematik tushunchalarni qabul qila olish, mavzuga doir tegishli misollar keltira olish.

Tarbiyaviy: o‘quvchilarda kelajakka ishonch hissini uyg‘otish, kasbga yo‘llash. TK3: masala yechimiga yaqinlashish darajasini baholay olish va zarur hollarda o‘z faoliyatini to‘g‘rilay olish;

Rivojlantiruvchi: tasavvur ko‘nikmalarini rivojlantirish. FK2: o‘qituvchi bilan hamkorlikda masalaning yechimini topish rejasini tuza olish, tuzilgan reja asosida ishlay olish va o‘z faoliyatini to‘g‘rilab olish.

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism.

II.O‘tilgan mavzuni mustahkamlash.

O‘tilgan mavzuni mustahkamlashda o‘quvchilarga sonlar beriladi va ulardan bu sonlarni xona qo‘shiluvchilariga ajratish talab etiladi.

846 = 800 + 40 + 6 5423 = 5000 + 400 + 20 + 3

2211 = 2000 + 200 + 10 + 1 6002 = 6000 + 2

4020 = 4000 + 20 5409 = 5000 + 400 + 9

III.Yangi mavzuning bayoni.

Yangi mavzu masala sharti bajarish jarayonida tushuntiriladi. 13- masala bilan tanishtiriladi. Masalada uchragan sonlarni yuzlik, o‘nlik va birliklarda ifodalanadi.

  1. O‘yinchoqlar do‘konida 849 ta archa o‘yinchog‘i sotildi. Bu necha yuzlik, o‘nlik va birliklardan iborat? O‘quvchilar 849 ni yuzlik, o‘nlik va birliklarga ajratadilar.
  1. Do‘konda 6 ta yuzlik va 8 ta o‘nlik archa o‘yincholari sotildi. Nechta o‘yinchoq sotilgan?

Har bir tengsizlikda a harfining qiymatini shunday tanlash kerakki, natijada tengsizlik to‘g‘ri bo‘lsin. Bunda tengsizlikni tanlash usuli bilan yechish tushuntiriladi.

200 – a > 198 bunda a ning mos qiymatlarini tanlanadi. Agar ixtiyoriy 15 sonini tanlab ko‘rsak, 200 – 15 = 185, 185 soni 198 dan katta bo‘la olmaydi. Demak, tanlagan sonimiz faqat “1” yoki “0” bo‘lishi mumkin.

200 – 1> 198 200 – 0 > 198

199 > 198 200 > 198

Qolgan tengsizliklarni qanoatlantiruvchi qiymatlar ham shu tariqa topiladi.
a ∙ 9 9 a = 80, a = 88, a = 96.. . 8 ga bo‘linadigan 96 dan katta sonlar.

80 : 8 > 9 88 : 8 > 9 96 : 8 > 9

10 > 9 11 > 9 12 > 9

15-misol. Misol doskada tushuntirish bilan bajariladi.

15 ∙ 4 + 4 ∙ 23 = 4 ∙ (15 + 23)= 4 ∙ 38 = 152

11 ∙ 9 – 32 : 4 = 99 – 8 = 91

84 : 3 – 36 : 3 = 28 – 12 = 16

46 : 2 + 51 : 3 = 23 + 17 = 40

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash.

0 : 12 174 a = 0, a = 1, a = 2, a = 3, a = 4, a = 5.

17-umumta’lim maktabi matematika fanidan ochiq dars

Darsda foydalaniladigan metodlar: noan’anaviy, zamonaviy, interfaol, ana’naviy.

  • texnikta’minot (kompyuter va multimediali vositalar);
  • dasturiy ta’minot (kompyuter dasturlari (masalan, grafiklar chizish; shakllar yasash; standart masala va mashqlarni yechish);
  • didaktik materiallar: amaliy mashqlar; variantlari; tarqatma materiallar.
  • ko’rgazmali vositalar: plakatlar; yasama shakllar; jadvallar; prezentatsiyalar.

Darsning borishi

1. Tashkiliy qism: Darsning mavzusi va maqsadi e’lon qilinadi. Daftarga sana va mavzu yoziladi.

2. Uy vazifalarini tekshirish: Agar uy vazifasibi bajarishda muammolar paydo bo’lgan bo’lsa, u holda o’quvchilar bilan birgalikda muhokama etiladi.

3. Takrorlash:

1) Kvadrat tenglama va uning ildizlari

2) Chala kvadrat tenglamalar

  • Kataklardagi kvadrat tenglamalar ko’rsatiladi.
  • Birinchi to’g’ri javobga o’ng qo’l ko’tariladi.
  • Ikkinchi to’g’ri javobga chap qo’l ko’tariladi.
  • Uchunchi to’g’ri javobga har ikkala qo’l ko’tariladi.

1-masala: To’g’ri to’rtburchak shaklidagi yer maydonining yuzi 140 ga bo’lib, uning bir tomoni ikkinchisidan 400 m ga katta bo’lsa, uning tomonlarini toping.

Yechish: х m – yer maydonining bir tomoni, ikkinchi tomoni esa x+300 m. Tenglama tuzamiz: х(х+400)=1400 000.

Javob: D=5760000, х1=1000 m, х2=1400 m .

Xulosa: Bunda kvadrat tenglama ildizlarini topish formulasidan foydalanildi.

2-Masala. Agar to’p yuqoriga qarab 40 m/s boshlang’ich tezlik bilan otilgan bo’lsa, u necha sekunddan keyin 60 m balandlikda bo’ladi?

Yechish: Fizika kursidan ma’lumki, H = v0tgt 2 /2, bunda H – balandlik, v0 – boshlang’ich tezlik, t – vaqt, g =10 m/s. Tenglama 60 = 40t – 5t 2 (Javob: t1= 2, t2 = 6).

3-Masala. Shaxtaga tosh tashlandi va uning shaxta tubiga tekkan ovozi 9 sekunddan keyin eshitildi. Tovush tezligini 320 m/s, og’irlik kuchining tezlanishini esa g=10 m/s 2 deb hisoblab, shaxtaning chuqurligini aniqlang.

Yechish: Shaxtaning chuqurligi topish uchun toshning shaxta tubiga tushish vaqti t ni aniqlash yetarli, chunki shaxtaning chuqurligi tushish qonuniga ko’ra gt 2 /2 m ga teng.

Shart bo’yicha g=10 m/s 2 . Shuning uchun shaxtaning chuqurligi 5t 2 metrga teng.

Ikkinchi tomondan, shaxtaning chqurligini tovush tezligi 320 m/s ni toshning shaxta tubiga borib tekkan ondan to zarba ovozi eshirilguncha o’tgan vaqtga, ya’ni (9-t) sekundga ko’paytirib topish mumkin. Demak, shaxtaning chuqurligi 320(9-t) metrga teng.

Shaxtaning chuqurligi uchun topilgan ikki ifodani tenglashtirib, 5t 2 =320(9-t) tenglamani hosil qilamiz. Bu tenglamani yechamiz:

Hosil qilingan kvadrat tenglamaning ildizlarini topamiz:

Toshning tushush vaqti musbat bo’lgani uchun t=8 s bo’ladi.

Demak, shaxtaning chuqurligi quyidagiga teng: 5t 2 =5 (m).

Javob: 320 m.

4-Masala. Tezyurar avtobus avtovokzaldan 40 km uzoqlikdagi aeroportga qarab jo’nadi. Oradan 10 minut o’tgandan keyin avtobusning ketidan taksida yo’lovchi jo’nadi. Taksining tezligi avtobus tezligidan 20 km/soat ortiq. Agar ular aeroportga bir vaqtga yetib kelgan bo’lsa, taksi bilan avtobusning tezligini toping.

Avtobusning tezligi x km/soat bo’sin, bu holda taksining tezligi (x+20) km/soat bo’adi. Avtobusning harakat vaqti 40/x soat, taksining harakat vaqti esa 40/(x+20) soat bo’ladi. Masalaning shartiga ko’ra avtobus bilan taksi harakatlari vaqti orasidagi farq 10 min gat eng, ya’ni 1/6 soat. Demak,

Hosil bo’lgan tenglamani yechamiz. Tenglamaning ikkala qismini 6x(x+20) ga ko’paytirib, quyidagini hosil qilamiz:

Bu tenglamaning ildizlari:

x ning bu qiymatlarida (1) tenglamaga kiruvchi kasrlarning maxrajlari nolga teng emas. Shuning uchun (1) tenglamaning ildizlari bo’ladi.

Avtobusning tezligi musbat bo’lgani uchun, masalaning shartini faqat bitta ildiz qanoatlantiradi: x=60. Shuning uchun taksining tezligi 80 km/soatga teng.

Javob: Avtobusning tezligi 60 km/soat, taksining tezligi 80 km/soat.

6. Mavzuni mustahkamlash:

Ta’lim texnologiyalari elementlari:

1 0 . «Insert» texnikasi:

1. Siz quyidagilar to’g’risida nimalarini bilasiz?

2. Siz shunga o’xshash yana qanday yangiliklarni bilishni xoxlar edingiz?

3. Sizga quyidagilar to’g’risidagi bilimlar nima uchun kerak?

Insert jadvali qoidasi (o’qish jarayonida olingan ma’lumotlarni alohida o’quvchilar o’zlari tizimlashtiradilar – jadval ustunlariga “kiritadilar” matnda quyidagi belgilarni qo’yadilar):

 – avval olgan bilimiga to‘g‘ri keladi;

+ – yangi ma’lumot;

– olgan bilimiga qarama-qarshi;

? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo‘lgan ma’lumot).

  • Kvadrat tenglama koeffisiyentlari haqida nimalarni bilasiz?
  • Chala kvadrat tenglama deganda nimani tushunasiz? Misollar keltiring.
  • Tenglamaning ildizi deb nimaga aytiladi?
  • Haqiqiy ildizlarning mavjudligini qanday tekshiramiz?
    • o’qituvchi savol va topshiriq beradi: oldin o’ylab chiqish, so’ng qisqa javoblar yozish tartibida;
      • o’quvchilar juftliklarga bo’linib, bir – biri bilan fikr almashadilar va ikkala javobni mujassam etgan umumiy javobni ishlab chiqishga harakat qiladi.
        • o’qituvchi bir necha juftliklarga besh sekund davomida sinfga o’z ishining qisqa yakunini ifodalab berishni taklif qiladi.

        4 0 . B/BX/B jadvali (jadvalda keltirilgan misollarga qarab davom ettiring).

        aх 2 + bх + c = 0 kvadrat tenglama ildizlari formulasini yozing:

        Quyidagi hollarda kvadrat tenglama nechta ildizga ega?–

        Amaliy masala va uni tezkor yechish. Tezkor ishlash yo’li bilan ana shu formuladan foydalangan holda ko’plab amaliy masalalarni yechish mumkinligini tushinish. Masalan, nonning narxi muammosini qarab chiqaylik. Quyidagi graflarni to’ldiraylik:

        O’quvchilar 4 ta guruhga bo’linib bu kataklarni to’ldirishadilar.

        1. Xo’jalikning yer maydoni.
        2. Hosildorlik.
        3. Mahsulotni ishlab chiqarish va uning tannarxi.

        Bosh mavzu: «Non rizqimiz».

        7. Muammoli savollar:

        1. Biz darsda kvadrat tenglama haqida nimalarni o’rgandik?

        2. Kvadrat tenglama ildizlarini topish formulasidan foydalanishni kim qanday o’rgandi?

        3. Kvadrat tenglama tuzib yechiladigan masalalarda nimalarga e’tibor berish lozim?

        4. Kvadrat tenglama ildizlarini topish formulasiga oid ko’rgazmali vosita tayyorlang.

        8. Dastlabki nazorat:

        1) Ko’paytmsi 210 ga teng bo’lgan ikkita ketma-ket natural sonni toping.

        2) Ko’paytmasi 399 ga teng bo’lgan ikkita ketma-ket toq sonni toping.

        9. Natijalar tahlil qilinadi. Kvadrat tenglamalar yordamida bir nechta masala tuziladi va dars mobaynida qizil kartochka, yashil kartochka va sariq kartochkakar hisoblanib, o’quvchilar baholanadi.

        10. Uyga vazifa:

        1. Ko’paytmsi 156 ga teng bo’lgan ikkita ketma-ket natural sonni toping.

        2. Ko’paytmasi 255 ga teng bo’lgan ikkita ketma-ket toq sonni toping.

        3. To’g’ri to’rtburchakning perimetri 1 m ga teng, yuzi 4 dm 2 . Uning tomonlarini toping.

        4. Yuzi 2,45 ga bo’lgan bog’ 630 m uzunlikdagi devor bilan o’rab olingan. Agar bog’ to’g’ri to’rtburchak shaklida bo’lsa, uning bo’yi va enini toping.

        5. 400 km masofani tezyurar poyezd yuk poyezdiga qaraganda bir soat tezroq bosib o’tdi. Agar yuk poyezdining tezligi tezyurarnikidan 20 km/soat kam bo’lsa, har bir poyezdning tezligi qanday?

        6. Sayohatchi teploxod daryo oqimi bo’yicha A pristandan B pristanga bordi. Teploxod yarim soat to’xtagandan keyin orqasiga qarab jo’nadi va A dan chiqqanidan 8 soat o’tgandan keyin shu pristanga qaytib keldi. Agar A va B pristanlar orasidagi masofa 36 km gat eng, daryo oqimining tezligi esa 2 km/soat bo’lsa, teploxodning turg’un suvdagi tezligi qanday?

        7. Ikki brigada birgalikda ishlab o’tin tayyorlashni 6 kunda tamomladilar. Agar brigadalardan biri shu ishni bajarish uchun ikkinchisiga qaraganda 5 kun kam sarf qilsa, har bir brigada bu ishni bajarish uchun necha kun sarf qiladi?

        • kuzatuv (qaysi formulalardan foydalanish maqsadga muvofiq);
        • natijani oldindan ko’ra bilish (maqsad nima?);
        • gipotezalarni tahlil qila bilish (teskaridan tahlil qilish lozimdir);
        • yechishning rejasini tuzish;
        • yechishni bajarish;
        • tuzatish (texnik xatolarni aniqlash va ularni tuzatish);
        • tekshirish (masalan,o’rniga qo’yish yo’li bilan);
        • baholash (misol yoki masalani soddaroq holda yechish mumkinmi?);
        • qo’llay bilishni o’rganish (avval yechilgan misol va masalalarga qo’llash mumkinmi?);
        • mavzuni rivojlantira bilish (masalan, umumlashtirish, yangi ma’no berish va hokazo).

        Foziljon Anapiyayev

        2. Ko’rgazmali qurollar,tarqatma materiallar , bo’r va yozuv taxtasi va to’g’ri burchakli parallelepiped va kub maketlari.

        IV. Darsning rejasi:
        Darsning bosqichlari
        Foydalanishga tavsiya etiladigan usul
        Vaqt taqsimoti
        Tashkiliy qism
        O’tilgan mavzuni takrorlash
        Qisqa test yoki og’zaki so’rov
        Yangi mavzuni yoritish:
        a) mavzuni yoritishga tayyorgarlik va motivatsiya
        b) yangi mavzuni yoritish;
        Savol-javob
        Yangi mavzuni mustaxkamlash:
        a) guruhlarda ishlash;
        c) yakka tartibdagi mustaqil ish.
        Guruhlarda ishlash
        Aqliy hujum
        Mustaqil ish
        Darsga yakun yasash va baholash
        Uyga vazifa
        V. Darsning borishi:

        a) Tashkiliy davr. O’quvchilarning davomatini aniqlab ,sinf va o’quvchilar tozaligiga e’tibor beriladi;

        b) O’tilgan mavzuni takrorlash uchun tarqatma materialdan foydalaniladi.
        v) Yangi mavzuni tafsilotlari

        O’tilgan mavzuni takrorlash uchun 5 ta kartochkada yozilgan savollarni o’quvchilarga tarqatiladi va ularga javoblar olinadi .

        Mavzuni o’rganish natijasida o’quvchilar egallashlari lozim bo’lgan
        Bilimlar:
        – hajm birliklari orasidagi bog’lanishlarni;
        – to’g’ri burchakli parallelepiped hajmini hisoblash formulasini;
        – kub hajmi formulasini bilish.
        Ko’nikmalar :
        – o’lchamlari(bo’yi, eni, balandligi) berilgan to’g’ri burchakli parallelepipedning;
        – qirrasi berilgan kubning hajmini hisoblay olish;
        – kub va to’g’ri burchakli parallelepiped hajmiga doir formulalarni amaliyotga qo’llay olish.
        Malakalar:
        – to’g’ri burchakli parallelepiped va kubning hajmiga doir sodda mashqlarni mustaqil yecha olish
        Kompetensiya turi:
        – o’quv – o’rganish
        O’tilgan mavzuni takrorlash uchun test topshiriqlari:
        1. To’g’ri burchakli parallelepipedning nechta uchi bor?
        A) 4 ta B) 6 ta C) 8 ta D) 12 ta E) 2 ta
        2. To’g’ri burchakli parallelepipedning nechta qirrasi bor?
        A) 4 ta B) 6 ta C) 8 ta D) 12 ta E) 2 ta
        3. Berilgan ma’lumotlarga ko’ra kub sirtining yuzini toping.Kubning qirrasi 3 dm.
        A) 36 dm 2 B) 48 dm 2 C) 54 dm 2 D) 64 dm 2 108 dm 2

        4. Berilgan ma’lumotlarga to’g’ri burchakli parallelepipedning sirtining yuzini toping.a = 2 sm, b = 3 sm , c = 8 sm.

        A) 92 sm 2 B) 24 sm 2 C) 48 sm 2 D) 64 sm 2 E) 52 sm 2
        Yangi mavzuni borishi:

        Hajm o’lchov birligi sifatida birlik kub hajmi olinadi. Qirrasi bir uzunlik birligiga teng bo’lgan kub birlik kub deyiladi.Berilgan jismning hajmini topish u nechta birlik kubdan tashkil topganini bilish demakdir.To’g’ri burchakli parallelepipedni n dona birlik kubga ajratish mumkin bo’lsa , uning hajmi n birlik kub hajmiga teng deyiladi.O’lchamlari (qirralari uzunliklari) a,b,c bo’lgan to’g’ri burchakli parallelepipedning hajmi V=a QUOTE b QUOTE c (kub birlik) ga teng bo’ladi. Odatda to’g’ri burchakli parallelepipedning a-bo’yi, b- eni, c-balandligi deyiladi. a.b – to’g’ri burchakli parallelepipedning asosi yuzi bo’lganidan quyidagi qoida kelib chiqadi:

        T o’g’ri burchakli parallelepipedning hajmi uning asosi yuzi bilan balandligining ko’paytmasiga teng.

        Kub uchun barcha qirralar o’zaro teng:a=b=c. Kubning hajmi V=a.a.a=a 3 (kub birlik)ga tengdir.
        Shundan keyin taxtada 1 va 2- masalalar yechib ko’rsatiladi.

        To’g’ri burchakli parallelepipedning bir uchidan chiquvchi qirralari yig’indisi bir xil (o’zaro teng) bo’lsa-da, ularning hajmlari , sirtlari turlicha bo’lishi mumkin.

        To’g’ri burchakli parallelelpiped hajmi formulasidagi a QUOTE ko’paytma asosinig yuzi S ni , c=qirra esa balandlik h ni ifodalasa V= SH formula hosil bo’ladi, ya’ni to’g’ri burchakli parallelepipedning hajmi asosi yuzi bilan balandligi ko’paytmasiga teng.

        V = a b c formuladan a = V : (bc); b = V : (ac) ; c = V : (ab ) hamda V= SH formuladan S = V : H va H = V : S degan formulalar kelib chiqadi.