Press "Enter" to skip to content

Ona tili va adabiyot» fani o’qituvchisi Idiyeva Mo’taram Badridinovnaning adabiyot fanidan «Xalq ertaklari» mavzusidagi ochiq dars ishlanmasi

Darsning borishi:
5. Tashkiliy qism: salomlashish , navbatchi axboroti tinglanadi. Bir bor ekan, bir yo’q ekan qadim zamonda emas, bugungi kunda istiqlol nashidasini surib yurgan baxtiyor bolajonlar bor ekan. Ular 10-maktabning 5-“B” sinfida tahsil olar ekan. Hozir ular adabiyot darsini o’tayotgan ekan. Xo’sh navbatchi janoblari bu ertakgimizda necha kishi ishtirok etayotgann ekanligigni aytingchi?
Darsimiz -ona tili . Darsning shiori:
O’qib, uqib, o’rganib
Ilmimiz boyitamiz
Darsning maqsadi:
Maqsadimiz-bahordek
Bo’lsin qalblar beg’ubor,
Eng yuksak marralarga
Biz bo’laylik sazovor.
Kunning muhim siyosiy xabarlari, oyning muhim sanalari haqida suhbatlashamiz.Yil nomlanish, Harakatlar strategiyasi haqida ma’lumotlar aytiladi. Fan oyligi haqida fikrlar she’rlar aytiladi. O’quvchilarga beriladigan savollar:
1.Yilimiz qanday nomlandi?
J: Faol tadbirkorlik, innovatsion g’oyalar va ilg’or texnologiyalarni qo’llab –quvvatlash yili
6. Harakatlar strategiyasida nechta ustuvor yo’nalish o’z ifodasini topgan?
J: 5 ta
7. Ijtimoiy sohani rivojlantirish nechanchi yo’nalish etib belgilangan?
J: 4- yo’nalish
8. Oktabr oyligi butun Respublikamiz bo’ylab qaysi fan oyligi sifatida keng nishonlanadi?
J: ona tili va adabiyot fan oyligi
O’qituvchi: Ona tilimizni madh etuvchi she’rlardan , rivoyatlardan bilamizmi?

Ona tili fanidan dars ishlanma

Uchquduq tumani 18-maktab boshlang`ich sinf o`qituvchisi Shamsiyeva Marg`uba Shavqiddinovnaning 8-dekabr O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilingan kuniga bag`ishlab tayyorlangan tadbir ishlanmasi. “ Konstitutsiya.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 16/06/2018

Informatika fanidan dars ishlanma

Uchquduq tuman 18-sonli maktabning informatika fani o’qituvchisi Xoliqova Dilafro’zning “7×7 bellashuv” slayd dars ishlanmasi Mavzu:Amaliy mashg’ulot . 7×7 bellashuv dars Darsning maqsadi: A)Ta’limiy:kommunikativ kompet.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 14/06/2018

Ochiq dars ishlanma

Informatika fani o’qituvchisi Xoliqova Dilafro’zning bir soatlik ochiq dars ishlanmasi Mavzu:Paskalda shakllar chizish imkoniyatlari —A)Ta’limiy:kommunikativ kompetensiya: kompyuter xotirasiga dastur kiritish jarayonida ingliz til.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 10/12/2017

informatikadan slayd dars

9-sinf informatika fanidan Standart funksiyalar va protseduralar, algebraik ifodalar mavzusini takrorlash slayd dars

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 10/12/2017

informatika fanidan dars ishlanma

Sinf 9-B Fan Informatika va Axborot texnologiyasi O’qituvchi Kadirova Mastura Abduxakimovna Dars raqami 20 –dars Sana 16 noyabr 2017 yil 4- soat Mavzu : Standart funksiyalar va protseduralar, algebraik ifodalar m.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 10/12/2017

informatika fanidan dars ishlanma o’qituvchi Kadirova M

Sinf 5-B Fan Informatika va Axborot texnologiyasi O’qituvchi Kadirova Mastura Abduxakimovna Dars raqami 6 –dars Sana 18 noyabr 2017 yil 4- soat Mavzu : K L A V I A T U R A Darsning ta’limiy vazifasi: o ‘quvchilarga K.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 06/11/2017

Boshlang`ich sinflarda o`zlashtirishi qiyin bo`lgan o`quvchilarda

Boshlang`ich sinflarda o`zlashtirishi qiyin bo`lgan o`quvchilarda o`qish ko`nikmasini shakllantirish. O`sib kelayotgan yoshlarni barkamol shaxslar etib shakllantirish hozirgi kunning dolzarb muammosidir.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 06/11/2017

boshlang’ich sinf o’qituvchisi Shamsiyeva Marg`uba Shavqiddinovn.

BOSH QOMUSIMIZ Konstitutsiya davlatimizda qonun ustuvorligini ta`minlab turadi. Uning ustuvorligi har birimizda ulkan mas`uliyatni, ya`ni – konstitutsiya va qonunlarni bilishni, ularga amal qilib.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 03/11/2017

“Ona tilim – jonimga masih” tayyorladi Malikova D. ona tili va.

O’zbek tiliga Davlat tili maqomi berilganligining 28 yilligi munosabati bilan o’tkazilgan “Ona tilim – jonimga masih” nomli tadbir ishlanmasi 1-boshlovchi: Onam O’zbekiston, nurlar yurtisan, Bepoyon xazinam, durlar yurtisan. Donis.

Batafsil.
Fikr qoldirish

Muallif:18-maktab – 03/11/2017

Sifat so’z turkumi yuzasidan mustahkamlash darsi

Sinf: 6 Fan:Ona tili O’quvchi soni: 30 Mavzu: Sifat so’z turkumi yuzasidan mustahkamlash darsi Darsning maqsadi: Ta’limiy: o’quvchilarning sifat so’z turkumi yuzasidan bilim, ko’nikma.

«Ona tili va adabiyot» fani o’qituvchisi Idiyeva Mo’taram Badridinovnaning adabiyot fanidan «Xalq ertaklari» mavzusidagi ochiq dars ishlanmasi.

Sana : 8.10 2018-yil
Sinf: 5-“B”
Fan: adabiyot
Mavzu: Xalq ertaklari
Darsning maqsadi:
A. O’quvchilarga xalq ertaklari haqida tushuncha berish.
F.K2 Xalq og’zaki ijodi asarlarini tahlil qila olishi, janrlarni ajrata olish kompetensiyalarini shakllantirish
B. O’quvchilarni o’zbek xalqiga xos madaniyat, odob-axloq qoidalariga mos tarbiyalash.
TK4 Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo’lish kompetensiya elementlarini shakllantirish
C. O’quvchilarning og’zaki nutqi va tafakkurini rivojlantirish
TK 3 sinfda, maktabda, oilada , jamiyatda o’tkaziladigan tadbirlarda faol ishtirok etish, o’zining burchini bilish , unga rioya qilish.
Dars turi: yangi bilim, ko’nikma va malaka hosil qilish
Dars uslubi: noan’anaviy
Dars usuli: tezkor savollar, “Pantomimo”,”Klaster” o’yinlari
Darsning jihozi: tarqatmalar, mavzuga oid ko’rgazmalar, didaktik rasmlar,
AKT vositalari
Darsning texnologik xaritasi:
7. Tashkiliy qism 5min
8. O’tilgan mavzuni mustahkamlash 10min
9. Yangi mavzu bayoni 15min
10. Yangi mavzuni mustahkamlash 10min
11. O’quvchilarni baholash 3min
12. Uyga vazifa 2min

Darsning borishi:
5. Tashkiliy qism: salomlashish , navbatchi axboroti tinglanadi. Bir bor ekan, bir yo’q ekan qadim zamonda emas, bugungi kunda istiqlol nashidasini surib yurgan baxtiyor bolajonlar bor ekan. Ular 10-maktabning 5-“B” sinfida tahsil olar ekan. Hozir ular adabiyot darsini o’tayotgan ekan. Xo’sh navbatchi janoblari bu ertakgimizda necha kishi ishtirok etayotgann ekanligigni aytingchi?
Darsimiz -ona tili . Darsning shiori:
O’qib, uqib, o’rganib
Ilmimiz boyitamiz
Darsning maqsadi:
Maqsadimiz-bahordek
Bo’lsin qalblar beg’ubor,
Eng yuksak marralarga
Biz bo’laylik sazovor.
Kunning muhim siyosiy xabarlari, oyning muhim sanalari haqida suhbatlashamiz.Yil nomlanish, Harakatlar strategiyasi haqida ma’lumotlar aytiladi. Fan oyligi haqida fikrlar she’rlar aytiladi. O’quvchilarga beriladigan savollar:
1.Yilimiz qanday nomlandi?
J: Faol tadbirkorlik, innovatsion g’oyalar va ilg’or texnologiyalarni qo’llab –quvvatlash yili
6. Harakatlar strategiyasida nechta ustuvor yo’nalish o’z ifodasini topgan?
J: 5 ta
7. Ijtimoiy sohani rivojlantirish nechanchi yo’nalish etib belgilangan?
J: 4- yo’nalish
8. Oktabr oyligi butun Respublikamiz bo’ylab qaysi fan oyligi sifatida keng nishonlanadi?
J: ona tili va adabiyot fan oyligi
O’qituvchi: Ona tilimizni madh etuvchi she’rlardan , rivoyatlardan bilamizmi?

Ona tilim
Po’lat Mo’min
O’rgilayin,ona tilim, o’zginangdan.
Tillarimga bol keladir so’zginangdan.
Tilim, yana bo’lavergin burro-burro.
Oh, naqadar ohangdorsan, yana a’lo.

Til haqida
Alixonto’ra Sog’uniy
Asar yozding ersa ona tilida yoz
Yo’q esa aning yozgani buzgani.
Taralmish butun yer yuza ilmu fan
To’liq til kerakdir ani bilgani.
To’liq til qarindosh ona til erur
Bo’lurmu kishi andin ayrilgan
Kishi o’z tilini yaxshi bilmasa gar
Bilingki, har ishdan keyin qolgani.
Til haqida she’rlardan, maqollardan, hikmatli so’zlardan tinglaymiz.
O’quvchilarni ikki guruhga bo’lib olamiz:
1-guruh: Donolar
2-guruh: Zukkolar
Har bir guruh o’z guruhiga berilgan savolga javob berishi lozim.
2. O’tilgan mavzuni mustahkamlash: Mavzu: “Susambil” ertagi timsollari tahlili.

O’tgan mavzu takrori-
Bugunning poydevori.
Savollarga javob ber,
Topshiriqni tez bajar.

O’tilgan mavzu yuzasidan tezkor savollar: “Takrorlash –bilimlarning onasi” deb nomlaymiz.
1. “Uch og’a-ini botirlar ertagi” da ota farzandlariga qanday nasihat qiladi?
2. “Susambil” ertagida bo’rilar azroil deb ta’riflagan jonivor nima?
3. Ertak qaysi adabiy turga kiradi?
4. Maqol, matal, topishmoq qaysi adabiy turga mansub?
5. “Susambil” ertagida xo’jayini tomonidan o’t o’rnida mayiz , suv o’rnida sharbat bilan siylangan hayvon qaysi ?
6. Hayvonlar qanday qilib Susambilga erishdilar?
7. Uch og’a-ini botirlar ertagida Kenja botir podshoga qanday hikoyat aytib berdi?
8. Botirlar nima uchun saroyda qolmay yurtlariga qaytdi?
Guruhlarning javoblari tarqatmalar orqali baholanib boriladi. Uyga vazifa bajarilishi nazorat qilinadi?

3. Yangi mavzu bayoni
Yangi mavzu — yangi ma’no
Har jumlada ming ma’no.
Azal-azaldan bizning ota-bobolarimiz farzand tarbiyasiga alohida e’tibor bilan qaraganlar. Ertak, maqol, topishmoq kabi xalq og’zaki ijodi janrlarni bolani tarbiyalovchi vosita deb bilganlar. Uning aqliy salohiyatini, tafakkurini rivojlantirishning eng sodda va to’g’ri yo’li ertak aytib berib, xulosasini so’rab, shu asosida yaxshilikka yo’llangan. “Ertaklar- yaxshilikka yetaklar” deydi dono xalqimiz.Ertaklarning hammasi yaxshilik bilan yakunlanadi. Qahramonlar asar oxirida murod maqsadlariga yetadilar. U yosh avlodga insonparvarlikni, vatanga muhabbatni, rostgo’ylik va halollikni,xushmuomala va kamtarlikni o’rgatadi.
Ertak aytuvchilarni qadimda “ertakchi”, “matalchi” deb atashgan. Ertak atamasi Mahmud Qoshg’ariyning “Devoni lug’otit turk.” asarida birinchi bo’lib qo’llangan. Ertak-hayot haqiqati bilan bog’liq bo’lib , xayoliy va hayotiy uydirmalar asosida qurilgan, didaktik g’oya tashuvchi og’zaki hikoyalardir.Ertaklarda xayoliy hodisalarga ko’proq urg’u beriladi. Bu esa adabiyotda mubolag’a san’ati deyiladi. Mubolag’a arabcha lof urish bo’rttirish degan ma’noni bildiradi. M: yalmog’iz obrazi salomi bo’lmagan kishini ikki yamlab bir yutmoqchi bo’ladi.
Ertaklar mavzusiga ko’ra 3 guruhga bo’linadi.
1. Sehrli ertaklar
2. Maishiy ertaklar
3. Majoziy ertaklar
4. Hajviy ertaklar
Sehrli ertaklar dev, pari, yalmog’iz , sehr-u jodu aralashgan ertaklardir. Unga “Yalmog’iz”, “Devbachcha”, “Urto’qmoq”, “Ochildasturxon”….
Maishiy ertaklarga hayotiy voqealar , insonlar o’rtasida bo’lib voqealar hayotga yaqin bo’ladi. “Zumrad va Qimmat”,”Oygul bilan Baxtiyor”, Uch og’a-ini botirlar….
Majoziy ertaklarda qahramonlar hayvonlardan iborat bo’ladi. Bu obrazlar insonlardek gapiradi, o’ylaydi, hrakatlanib yaxshi hayotga intiladi. Ularga “Bo’ri bilan laylak”, “Bo’ri bilan tulki” , “Ayiqpolvon ”. Bu ertaklarda tulki munofiqlik ramzi, bo’ri laqmalik, qonxo’rlik ramzi, chumoli esa mehnatsevarlik timsoli sifatida tasvirlanadi.O’zbek xalq og’zaki ijodi tarixida ertakni badiiy asar darajasiga ko’targan, bugungi kungacha yetib kelishiga o’z hissasini qo’shgan ijodkorlardan Hamrobibi Umarali qizi, Hasan Xudoberdi o’gli, Haydar baychi o’g’li, Nurali Nurmat o’g’li, Hasanboy Rasul o’g’li kabi ertakchilarning hissalari katta bo’ldi.
Jahon xalqlari ertaklari ham bizning ertaklardan qolishmaydi. Ular ham bizga o’sha xalq urf-odatlari an’analaridan darak beradi. Jahon va o’zbek yozma ertakchiligi ham alohida tarixga ega . Jahon ertakchilaridan Aka-uka Grimmlar, Hans Kristian Andersen, Sharl Perro ertaklarini o’qiganmiz, ular asosida ishlangan multfilmlar kinofilmlarni ko’rganmiz.
O’zbek yozma ertakchiligida A. Fitrat, A.Avloniy, Hamid Olimjon, Sulton Jo’ra, Shukur Sa’dulla , X. To’xtaboyev, A. Obidjon, T. Adashboyev, O’. Imonberdiyev kabi ijodkorlar ertakchilik an’anasini davom ettirdilar. Ertak insonga zavq-shavq bag’ishlovchi ma’naviy ozuqadir. Shukur Sa’dullaning ”Ayyor chumchuq”, “No’xat polvon” “Laqma it”, “Yoriltosh”, “Kashal polvon”, Sulton Jo’raning “Zangori gilam” ertaklari
4. O’tilgan mavzuni mustahkamlash
Bilim bo’lsin mustahkam,
Fikrlarni etgin jam.
Bo’sh o’tirma bosh qotir,
Topgin uning javobin.
Klaster usulida ertak turlariga o’zlari o’qigan ertaklarining nomini yozishlari kerak.
Dam olish daqiqasi daqiqasida “Pantomimo” o’yinini o’tkaish. Bunda har bir guruhdan ikkitadan o’quvchi chiqib, tarqatmalarni tanlaydi unda nomi yozilgan qahramonni ijro etib beriadi . Qarshi guruh uni qaysi obraz ekanligini topishi lozim bo’ladi.
Podsho, xo’roz kalamush ,ari eshak , ho’kiz
Ertaklar yuzasidan savollar:
1.Ertak atamasi Buxoroda qanday atalgan?
2. Ertak atamasi Xorazmda qanday atalgan?
3 Ertak atamasi Toshkentda qanday atalgan?
4.”Uch oga-ini botirlar” ertagi qanday ertak hisoblanadi?
5.Ertakda ota o’g’illariga qanday otlarni tayyorlab qo’yganligini aytadi?
6. “Dunyoni tanimay dunyo kishisi bo’lmaysiz” Ushbu jumla qaysi asardan olingan?
7.Susambil ertagida bo’rilar “so’fi ” deb kimni aytishadi?
8. Susambil haqidagi xabarni kim birinchi bo’lib aytadi?
9.Bo’rilar Susambil uchun bo’lgan jangda yengilgach qayerga qochib ketadi?
Lug’at so’zlar xalachop- uchli tayoqcha so’yil-uzun yo’g’on kaltak
5 O’quvchilarni baholash.
Baholarni jamlaylik,
Olamni yashnataylik.
Bugungi mavzu hammaga tushunarli bo’ldimi? Tushunarli bo’lgan bo’lsa darsimizning eng faol terimchilarini baholab olamiz.
Yig’ilgan tarqatmalar asosida o’quvchilarni baholaymiz. Terimchi o’quvchimiz kim bo’ldi ekan? Keling birgalikda aniqlab olamiz. Tarqatma orqali o’quvchilarning qancha paxta terganliklari aniqlanib, bahoga tenglashtiriladi. 30 kg paxta terganga “5” , 20 kg ga “4”, 10kg ga “3” baho qo’yiladi.
4. Uyga vazifa
Uy ishini eslab qol,
Topshiriqni bilib ol! “Mening sevimli ertagim” mavzusida uy inshosi yozish

4-sinf ona tili fanidan 1 soatlik ochiq dars ishlanmasi Otlarning egalik qo’shimchalar bilan ifodalanishi Ta’limiy

Ta’limiy: otlarning egalik qo’shimchalar bilan ifodalanishinibolalarga o’rgatish, og’zaki va yozma nutq malakalarini oshirish.

Tarbiyaviy maqsad: milliy urf-odatlarimizga muhabbat uyg’otish, o’zaro hurmat, mehr-oqibatli qilib tarbiyalash.

Rivojlantiruvchi maqsad: dunyoqarashni keng mustaqil fikr va mukammal insoniy fazilatlarga ega shaxslarni shakllantirish.

Dars usullari: “Mehmon-mehmon” o’yini, “Aqliy hujum”, kichik guruhlarda musobaqa, klaster.

Darsning jihozi: ko’rgazmali qurolar, ertak qahramonlari maketlari, tarqatmalar, test topshiriqlari, magnitafon, videomagnitfon,televizor.

Darsning tashkiliy qismidan so’ng sinf o’quvchilari stol ustida teskari qilib qo’yilgan kartochkalardan oladilar va undagi yozuvlarga qarab guruhlarga bo’linadilar.

1-guruh-“Tovuchlar”.

2-guruh-“Bo’g’in”.

3-guruh-“Nutq”.

4-guruh-“Alifbo”.

Guruhlar o’zlariga sardor tayinlaydilar.

O’qituvchi o’quvchilarga “Aqliy hujum” qiladi.

-Aziz bolajonlar! O’zbek xalqi haqida gap ketganda dastlab qaysi xislatlari aytiladi?

  • Boajonligi
  • Shirin so’zligi
  • mehnatsevarligi
  • mehmon do’stligi

Mehmon desa oydek to’lib,

Kundek to’lgan o’zbekmiz.

Bir mayizni qirqqa bo’lib,

Ko’ngli to’lgan o’zbekmiz.

-Xalqimizning mehmondo’stligi turli xalqlar tillarida doston. Biz shunday oliyjanob valq farzandi ekanligimizdan faxrlanamiz. Kelig, ushbu g’ururni tuygan holda bugungi ona tili darsimizda “Mehmon-mehmon’ usulida foydalanib, sabog’imizni uyushtirsak…

  • Imtizomli bo’lish;
  • Izlanuvchan va tashabbuskor bo’lish;
  • Vaqtdan unumli foydalanish;
  • O’zaro urmat, o’zgalar fikrini qadrlash;
  • Faol ishtirok etish.

Ushbu qoiydalarga rioya qilgan holda maqsadimiz sari intilaylik. Mehmonlarimiz har bir berilgan to’g’ri javoblar uchun o’z rag’batlarini berib boradilar.

1-mehmonimiz qaysi jonvor ekan?

O’qituvchi: – Tipratikon ko’p “Qo’ziqorinlar” ortiga savollar yozib kelibdi. Bu savollarga javob bersak,”Qo’ziqorinlar”idan berar ekan.

Qo’ziqorin tasviri tushirilgan kartochka ortida savollar bo’lib, guruhlar navbat bilan savollarga javob beradilar.

O’qituvchi: – Agar qalbimizda, yuragimizda ilm-ma’rifat joy egallasa, bilimni puxta o’rgansak, buyuk ajdodlarimiz ruhi ham sho bo’lar ekan. Qani, bilimlarimizni sinab ko’raylik-chi…

2- mehmonimiz qaysi jonvor ekan?

Bolalar: – Quyoncha-u o’rmonda va uylarda yashaydi. Chaqqon, hurkak, quloqlari uzun bo’ladi. Sabzini juda yaxshi ko’radi.

O’qituvchi: – Quyonchamiz”Sabzicha”larga savol tozib, savatchasiga solib kelibdi. Topshiriqlarni bajarib,”Sabzicha”lar to’playlik.

  1. Sabzi:”Bu nima?”o’yinini o’ynang.
  1. Sabzi: Narsa va shaxsning harakatini bildiradi, “Nima qildi?”, “Nima qilyapti?”, “Nima qilmoqchi?” kabi so’roqlarga javob: Bu nima?
  2. Sabzi: Narsa va shaxsning son-sanog’ini bildiradi, qancha? Nechta? Nechanchi? Kabi so’roqlarga javob beradi. Bu nima?
  3. Sabzi:Narsa va shaxsning belgisini bildiradi,Qanday? Qanaqa? So’roqlariga javob beradi.Bu nima?
  4. Sabzi: Narsa va shaxsning nomini bildiradi. Kim? Nima? So’roqlariga javob beradi. Bu nima?
  1. Bu – fe’l so’z turkumi;
  2. Bu – son so’z turkumi;
  3. Bu – sifat so’ turkumi;
  4. Bu – ot so’z turkumi.

Masalan: “Tovushlar” guruhi

Yozayapti fe’l o’ynadi

Bormoqchi dam olmoqchi
2.”Bo’g’in” guruh
Besh o’n

Yeti son to’qizinchi

Yoqimli sifat mayin

Katta kichik
3.”Nutq” guruh
O’qituvchi shirin

Shifokor ot mayin

Gilam kichik
“Bu nima?, Bu nima?’ o’yini yakulanib, guruhlar “sabzicha”lar bilan rag’batlantiriladi.

O’qituvchi; – Bolalar tipratikan va quyonchaning topshriqlarini bajardik. Mehmonimiz hursand bo’lishdi. Keling, 3- mehmonimiz “ayiqpolvon”ningtopshiriqlarini bajarishga kirishaylik. Ayiqpolvon nimani yaxshi ko’radi?

  • Asalni
  • Asalni yana qanday jonzotlar yaxshi ko’radi? Asal qanday toplanadi?
  • Asalarilar, chunki o’zlari mehnat qilib to’playdilar.
  1. Asalari har bir guruhda o’qituvchi istagan narsani olib, so’rashi lozimligini aytadi. (O’qituvchi guruhlar bir donadan ruchka, qalam, chizg’ich va kitob oladi va narsalarniko’rsatib,”Bu nima?” deb so’raydi.)
  • Ruchka – chizg’ich
  • Qalam – kitob
  • Bu mening ruchkam
  • Mening qalamim
  • Mening chizg’ichim
  • Mening kitobim
  • So’zlarga qo’shimcha qo’shish orqali.
  • Qanday qo’shimchalar qo’shish orqali?

-Aziz bolajonlar! Bugun biz siz bilan “otlarning egalik qo’shimchalar bilan qo’lanishi” degan mavzuda suhbatlashamiz.

  • Bolalar o’tgan darsimizda narsa va shaxsning nomini bildirgan so’zlar ot deyilishini, uning qanday so’roqlarga javob bo’lishini bilib oldik. Endi esa kundalik hayotimizda qo’laniladigan so’zlarimizda otlarning egalik qo’shimchalari bilan ifodalanishini o’rganamiz.
  • So’z yasovchi qo’shmchalar, so’z o’zgartiruvchi qo’shimchalar va egalik qo’shimchalardan.
  • M, – mi, – ng, – ing, – si, – I, – miz, – imiz, – ngiz, – ingiz, – lar egalik qo’shimchalaridir. Egalik qo’shimchalari shaxs va narsa-buyumlarning qaysi shaxsga qarashliligini bildiradi.

Bolalar mashq shartini o’qib, topshiriqni bajardilar.

  • Kitobim – kitob o’zak, – imiz egalik qo’shimchasi, ko’plikda.

4 – asalari: – So’zlarni yozing, o’zak va qo’shimchalarni belgilang.

5 – asalari: – Kitobim so’zidagi – im qo’shimchasi qaysi shaxsga tegishligigni bildiryapti? –ing, – I qo’shimchalari-chi?

Guruhlar javob berib, rag’bat uchun “aricha”lar oladilar.

6 – asalari; Ko’rgazmaga qarang. (O’qituvchi tushuntiradi)

  1. Shaxs -m, -im, – imiz
  2. Shaxs -ng, -ing, – ngiz, -ingiz
  3. Shaxs -si, -(lar)i

Shuningdek, o’quvchilar sinf xonasida ko’zga ko’rinib turgan har xil narsalarning nomini aytib, guruhlar egalik qo’shimchalar bilan qo’llaydilar, nechanchi shaxs ekanligi, birlik va ko’plikda ekanini aytadilar.

(Texnik vositalar yordamida manitor-ekranda щедфктштп egalik qo’shimchalar bilan qo’lanishga doir misollar – slaydar ko’rsatiladi.)

Guruhlar bajargan ishlariga qarab rag’bat oladilar.

O’qituvchi: – Ayiqpolvonimiz ham xursand bo’ldi.

4-mehmonimiz olmaxon. U nimani yaxshi ko’rib нунвш,

-Olmaxon ”yong’oqcha”lar ortiga savollar yozib kelibdi. Keeling, uning topshiriqlarini ham bajaraylik.

1-yong’oq: – Mening ertak kitoblarim bor… gapni diktant tarzida yozing. (Bolalar yozadilar.) Yozgan gaplaringizdagi otning egalik qo’shimchasini aniqlabchizing (Bolalar mustaqil bajaradilar. So’ngra slayd orqali yozilgan gapni ko’rib, “kichik ustoz” usulida bir-birlarinitekshirishadi).

2-yong’oq: – Har bir guruhga o’tilgan mavzuni mustahkamlash uchun “test yong’oqchasi” tarqatilsin.

Aqling so’zidagi egalik qo’shimchasi nechanchi shaxsga qarashli?

  1. 1 shaxs
  2. 2 shaxs
  3. 3 shaxs

3-yong’oq: – “Uyga vazifa” deb yozilgan plakatdagi konvertni qarang.

  1. Uyda 161- mashqni bajaring.
  2. Mashq shartiga ko’ra bajarilgach, mashqdagi gaplar mazmuniga mos bitta ixtiyoriy rasm chizib keeling.

Dars yakunida har bir o’quvchi olgan rag’batlari bo’yicha baholanadi. “Kichik hakamlar” va “Sinfning g’olib guruhi” e’lon qilinadi. G’olib guruhi boshqa Guruhlar qarsaklar bilan olqishlaydilar. Dars yakunlanadi.

Do’stlaringiz bilan baham:

Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling