Ayollar uchun yozgi ortopedik poyabzal

Ko’pgina hollarda, faqat bitta tovon ta’sir qiladi, ammo taxminlarga ko’ra odamlarning uchdan bir qismida ikkala tovonida og’riq bor.

Kichkina oyoqchaning katta tashvishlari yoki bolalardagi ortopedik muammolar haqida

Aksar ota-onalar bola ilk qadamlarini poyabzal bosgani ma`qul deb hisoblaydi. Go`dakning oyoqlarida muammo bo`lmagandagina yalang oyoq yurish muskullarni rivojlantirishga yordam berishi mumkin. Biroq tashqi (muzdek pol, issiq asfalt, o`tkir qirrali toshlar va b.) hamda ichki (organizm, salomatlik bilan bog`liq muammolar) omillar yalang oyoq yurish imkoniyatini bermasa, to`g`ri poyabzaldan foydalangan ma`qul. Ular oyoq kaftini sog`lom rivojlantirishga yordam beradi.

Bolaning oyoq kafti 5-6 yoshiga qadar rivojlanadi. Aynan mana shu davr ichida sog`lom oyoqlarni «tarbiyalash» imkoniyati katta bo`ladi. Chunki vaqt o`tgani sari suyaklar mustahkamlanib, jiddiy davolash usullarini talab etadi.

Yassi oyoqlilik: qachon va qanday aniqlanadi?

Yassi oyoqlilik tug`ma, raxitning asorati, falajlik, bolaning o`z tana og`irligini ko`tara olmasligi, erta yurish, jarohat oqibati bo`lishi mumkin. Tug`ma yassi oyoqlilik kam uchraydigan holat.

3-4 yoshgacha bo`lgan bolalarda yassi oyoqlilik fiziologik holat sanaladi. Bolaning yoshi kattalashgach, o`tib ketishi mumkin. Oyoq mushaklarini mustahkamlash va yassi oyoqlilikning oldini olish uchun ko`proq tuproq, qumda yalang oyoq yurish lozim. Bolalarga ortopedik poyabzalni faqat ortoped shifokorning tavsiyasi bilan maxsus tekshirish usullari, masalan, kompyuter-plantografiyasidan so`ng buyuriladi. Ortopedik poyabzalni sog`lom bolalarga shifokor tavsiyasisiz kiydirmagan ma`qul. Chunki u bolaning oyog`ini og`ritishi, kichkintoyga og`irlik qilish ehtimoli bor.

Ortopedik poyabzal qanday bo`lishi kerak?

Haqiqiy ortopedik poyabzalning ichki qismiga supinatorli charm patak yopishtirilgan bo`ladi. Aynan shu supinator oyoq kafti yassilanib qolishining oldini oluvchi va davolovchi vosita hisoblanadi. Supinator bola oyog`ini jismonanan to`g`ri joylashishini ta`minlaydigan poyabzalning tag charmi yonboshidagi do`nglik hisoblanadi. Sifatli ortopedik poyabzala tabiiy charm va nubukdan foydalaniladi. Ular sun`iy materiallarga qaraganda egiluvchanligi, namlikni tez bug`lanishi va havoni yaxshi aylantirishi bilan ajralib turadi. Ba`zida poyabzalning o`rniga patak-supinatorning o`z tavsiya etiladi. Buning afzal jihati shundaki, istalgan oyoq kiyim ichiga bu patakni solish va olib tashlash imkoniyati bor.

Ortopedik poyabzalning o`zi bilan kasallikdan butunlay xalos bo`lish qiyin. U profilaktik davolash usuli, xolos. Shunga qaramay, uning ishtirokisiz davolash choralarini ko`rib bo`lmaydi. Qo`shimcha uqalash va ba`zi fizioterapiya muolajalarini qabl qilish lozim.

Qaerdan olish mumkin?

Ortopedik poyabzallar buyurtma asosida tayyorlatiladi. Buyurtma qilingan bir juft poyabzal o`rta hisobda 90 ming so`m turadi. Ma`lum muddat, ko`pincha, bir oyda tayyor mahsulotni olishingiz mumkin. Buyurtma berishga borganda ortoped xulosasi va bolaning o`zi bo`lishi shart. Buyurtma poyabzallarning qulayligi shundaki, uning andozasi, rangi, tagcharmini tanlash mumkin. Avvaliga yarim narxi to`lanadi. Oyoq kiyim tayyor bo`lganida mijoz farzandi bilan birga chaqiriladi, qayta o`lchab ko`riladi. Muammo bo`lmasa, to`lovning ikkinchi yarmi amalga oshiriladi. Ortopedik poyabzal bolaning oyoq o`lchamiga mos bo`lishi etiladi. Kichik yoki katta o`lchamdagi ortopedik poyabzalning hech qanday foydasi bo`lmaydi. Uni qancha muddat kiyib yurish bolaning holatiga ko`ra belgilanadi. Lekin shifokor-ortopedlarning fikriga ko`ra, 7 yoshgacha kiydirgan ma`qul.

Shuningdek, ortopedik poyabzal.

• Bir yoshga etmay turib yurib ketgan;
• Vazni og`ir;
• Tez-tez kasal bo`ladigan, holsiz bolalarga tavsiya etiladi.

Oliy toifali shifokor, travmatolog-ortoped Rustam QOBILOV tavsiyalari asosida

Dilnoza Shuhrat qizi tayyorladi.

Ayollar uchun yozgi ortopedik poyabzal

Bugungi kunga kelib, oyoqlar bilan bog’liq muammolar – maxsus poyafzal tanlashning umumiy sababi. Aksariyat zamonaviy ayollar, faol harakatlarda qo’llaridagi yuk bilan juda uzoq vaqt sarflashadi. Qishda va mavsumiy mavsumlarda oyoqlarni yopish uchun yopiq poyabzal yaxshi bo’lsa, issiq mavsumda aksessuarlardagi bunday xususiyatlar ko’pincha yo’q. Shuning uchun, hozirgi tanlov profilaktika modellari hisoblanadi. Va bu holatda ayollar uchun yozgi ortopedik poyabzal eng yaxshi yechim bo’ladi. Ushbu modellarni xarid qilish, odatda, faqat oyoq kasalligiga emas, balki haddan tashqari charchoq va shishning oshishiga ham sabab bo’ladi. Keling, yozgi mavsumga qanday ortopedik va qulay ayollar poyabzal dizaynerlarini taklif qilaylik?

Ortoped shikastlanishlar . Bugungi kunda keng tarqalgan yechim, po’stloqsiz po’stloq qobig’ining qattiq tagligi hisoblanadi. Ortopedik yoriqlar juda qulay, ammo tashqi dizayni tufayli o’ziga jalb etilmaydi.

Ortopedik sandallar . Agar siz ko’proq feminen variantni izlayotgan bo’lsangiz, eng yaxshi tanlov to’pni atrofida oyog’ini mustahkamlaydigan ochiq modellar bo’ladi. Ortopedik sandallar, xuddi yopishqoq kabi, eman tagida. Biroq, bunday modellarning yuqori qismini loyihalash yanada qiziqarli. Dizaynerlar ayollarning yozgi ortopedik poyabzallarini gullar, harflar, anime nashrlar bilan bezashadi.

Yozgi oyoq kiyimlari uchun ortopedik ichki ko’ylaklar

Oyoq muammolarini hal qilish uchun har doim ortopedik yozgi poyabzal sotib olish kerak emas. Ko’pincha to’g’ri ichkarida bo’lishi kerak. Eng taniqli tanlov – bu qattiq belbog’li teshikli teri bilan jihozlangan aksessuarlardir. Bundan tashqari, dizaynerlar silikon va kauchukning moslashuvchan ichki kiyimlarini taklif etadilar, ular oyoq chizig’ini takrorlaydi, charchoqni oldini oladi va noqulay poyafzallardan shishiradi. Agar sizda oyoqlarning fiziologik muammolari bo’lsa, unda kamchiliklarni bartaraf etishga yordam beradigan professional aksessuarni olishingiz kerak. Ammo bunday ichki kiyimlar faqat shifokor bilan maslahatlashgandan keyin ham qo’llanilishi mumkin.

To’piq og’rig’i

To’piq og’rig’i – bu keng tarqalgan oyoq kasalligi. Odatda ta’sirlangan to’piqdan foydalanganda kuchli og’riq seziladi.

To’piq og’rig’i odatda asta-sekin o’sib boradi va vaqt o’tishi bilan kuchayadi. Og’riq ko’pincha kuchli bo’lib, og’irlikni tovoning ustiga qo’yganda paydo bo’ladi.

Ko’pgina hollarda, faqat bitta tovon ta’sir qiladi, ammo taxminlarga ko’ra odamlarning uchdan bir qismida ikkala tovonida og’riq bor.

Og’riq odatda ertalab birinchi navbatda yoki harakatsizlik davridan keyin birinchi qadam qo’yganda kuchayadi. Yurishdan keyin og’riq odatda yaxshilanadi, lekin yurish yoki uzoq vaqt turgandan keyin yana kuchayadi.

Ba’zi odamlar ta’sirlangan tovonga og’irlik tushirishdan qochishga harakat qilganda, sustlashishi yoki g’ayritabiiy yurish uslubini rivojlanishi mumkin.

To’piq og’rig’iga nima sabab bo’ladi?

To’piq og’rig’ining aksariyat holatlari plantar fasyasi deb nomlanuvchi oyoqdagi to’qima tasmasi shikastlanganda va qalinlashganda yuzaga keladi.

Plantar fasiit – bu plantar fasyaning qalinlashishi uchun tibbiy atama.

Plantar fasyasi

Plantar fasyasi – bu oyoq osti qismida joylashgan qattiq va egiluvchan to’qimalar tasmasi. U tovon suyagini oyoq suyaklari bilan bog’laydi va oyoqqa o’ziga xos amortizator vazifasini bajaradi.

To’satdan shikastlanish yoki ko’p oylar yoki yillar davomida yuzaga kelgan zarar plantar fastsiya to’qimalarida mayda ko’z yoshlar (mikrotearlar) paydo bo’lishiga olib kelishi mumkin. Bu plantar fasyani qalinlashishiga olib kelishi mumkin, natijada tovoni og’riydi.

Ba’zan atrofdagi to’qima va tovoning suyagi ham yallig’lanishi mumkin.

To’piqdagi og’riq sabablari haqida ko’proq o’qing.

Tashxis

Ko’p hollarda, sizning shifokoringiz yoki podiatristingiz (oyoq muammolari va oyoqlarni parvarish qilish bo’yicha mutaxassis) sizning tovoning og’rig’ining sababini quyidagicha aniqlay olishi kerak:

• sizning alomatlaringiz va kasallik tarixi haqida so’rash
• tovoningni va oyog’ingni ko’rib chiqish

To’piqdagi og’riq qanday aniqlanishi haqida ko’proq o’qing.

To’piq og’rig’ini davolash

To’piqdagi og’riqni engillashtiradigan va tiklanishingizni tezlashtiradigan bir qator davolash usullari mavjud. Bunga quyidagilar kiradi:

• tovoningga dam berish – uzoq yurish va uzoq turishdan saqlaning
• muntazam ravishda cho’zish – buzoq mushaklarini va plantar fasyani cho’zish
• og’riqni yo’qotish – ta’sirlangan tovonda muzqaymoqdan foydalanish va steroid bo’lmagan yallig’lanishga qarshi dorilar (NSAID) kabi og’riq qoldiruvchi vositalarni qabul qilish.
• yuguradigan oyoq kiyimlarini qo’llab-quvvatlaydigan va yostiqlaydigan yaxshi mos poyabzal kiyish ayniqsa foydalidir
• ortezlar (oyoq kiyimingizga qo’yadigan qattiq tayanchlar) yoki bog’lash kabi qo’llab-quvvatlovchi qurilmalardan foydalanish

To’piq og’rig’ining har beshinchi holatidan to’rttasi bir yil ichida tugaydi. Biroq, bu vaqt davomida tovoning og’rig’i ko’pincha asabiylashtirishi va og’riqli bo’lishi mumkin.

Taxminan 20 holatdan bittasida yuqorida ko’rsatilgan muolajalar etarli emas va plantar fasyani bo’shatish uchun operatsiya qilish tavsiya etilishi mumkin.

To’piq og’rig’ini davolash haqida ko’proq o’qing.

To’piq og’rig’ining oldini olish

Ortiqcha vazn ortiqcha bosim va oyoqlaringizga, xususan, poshnalaringizga ta’sir qilishi mumkin. Muntazam mashqlarni sog’lom muvozanatli ovqatlanish bilan birlashtirib ozish va vaznni saqlab qolish oyoqlaringiz uchun foydali bo’lishi mumkin.

Tegishli poyabzal kiyish ham muhimdir. Ideal holda, kamaringiz va poshnalaringizni qo’llab-quvvatlaydigan va yostiqlaydigan pastdan o’rtacha moshinali poyabzal kiyishingiz kerak. To’piqsiz poyabzal kiyishdan saqlaning.

To’piq og’rig’ining oldini olish haqida ko’proq o’qing.

To’piqdagi og’riq sabablari

Plantar fasiit – bu tovoning og’rig’ining eng ko’p uchraydigan sababidir, bu taxminan beshta holatdan to’rttasini tashkil qiladi.

Plantar fasiit – bu tovoning suyagini oyoqning qolgan qismi (plantar fasyasi) bilan bog’laydigan qalin to’qimalarning shikastlanishi va qalinlashishi.

Plantar fasyaga quyidagi zarar etkazilishi mumkin deb o’ylashadi:

• to’satdan shikastlanish – masalan, yugurish, yugurish yoki raqs tushish paytida tovoningizga zarar etkazish; bu turdagi zarar odatda jismoniy faol bo’lgan yosh odamlarga ta’sir qiladi
• plantar fasyani tashkil etuvchi to’qimalarning asta-sekin eskirishi – bu odatda 40 yoshdan katta kattalarga ta’sir qiladi

Xavfning oshishi

Agar siz plantar fasiitga zarar etkazadigan asta-sekin aşınma va yıpranma xavfini oshirsangiz:

• ortiqcha vazn yoki semirib ketgan – agar sizda tana massasi indeksi (BMI) 30 va undan yuqori bo’lsa, siz semirib ketasiz
• uzoq vaqt davomida tik turishni o’z ichiga oladigan ishingiz bor
• oyoq kiyimlarini, masalan, poyabzallarni yoki oyoq kiyimlarini kiying

Kamroq tarqalgan sabablar

To’piq og’rig’ining kamroq tarqalgan sabablari quyida tavsiflanadi.

Stressning sinishi

Agar jarohati paytida tovoning suyagi shikastlangan bo’lsa, unda stress sinishi mumkin.

Yog ‘yostig’i atrofiyasi

Yog ‘yostig’i atrofiyasi – bu yog’ yostig’i deb nomlanuvchi tovon suyagi ostida yotadigan yog ‘qatlami yostiqqa haddan tashqari ko’p yuk tushishi tufayli yo’q bo’lib keta boshlaydi.

Ko’p yillar davomida baland poshnali poyabzal kiygan ayollarda yog ‘yostig’i atrofiyasi paydo bo’lishi xavfi ortadi.

Bursit

Bursit – bu bir yoki bir nechta bursa yallig’lanishi (teri ostidagi suyuqlik bilan to’ldirilgan mayda xaltachalar, odatda bo’g’imlarning ustida va tendonlar va suyaklar orasida joylashgan).

Bursitni nafaqat oyoqning ichida, balki tananing har qanday joyida rivojlantirish mumkin.

Tarsal tunnel sindromi

Oyoq ostingizdagi nervlar oyoq Bilagi zo’r qo’shiqning ichki qismidagi tarsal tunnel deb nomlanadigan kichik tunnel orqali o’tadi. Agar kist paydo bo’lsa yoki tunnel shikastlansa, asab siqilib (siqilib) ketishi mumkin. Bu asab bo’ylab biron bir joyda, shu jumladan tovoning ostida og’riqni keltirib chiqarishi mumkin.

Sever kasalligi

Sever kasalligi bolalarda tovoning og’rig’ining keng tarqalgan sababidir. Bunga o’simta o’simtalariga javoban boldir va boldir mushaklari va tendonlari cho’zilishi va qisilishi sabab bo’ladi.

Buzoq mushagining cho’zilishi Axilles tendonini tortadi. Bu tovoning orqa qismidagi (o’sish plitasi) suyakning o’sayotgan maydonini tortib olib, tovoning og’rig’iga sabab bo’ladi.

Og’riqni futbol va gimnastika kabi mashg’ulotlar yanada kuchaytiradi. Og’riq ko’pincha tovoning yon tomonida rivojlanadi, ammo tovoning ostida ham seziladi.

Buzoq va son suyaklari va agar kerak bo’lsa, tovon to’shaklari odatda Sever kasalligini samarali davolash usulidir.

To’piq og’rig’iga tashxis qo’yish

Sizning shifokoringiz yoki podiatristingiz (oyoqlarni parvarish qilishga ixtisoslashgan sog’liqni saqlash sohasi mutaxassisi) sizning alomatlaringiz haqida so’rab, tovoningizni va oyog’ingizni tekshirib toping og’riq sababini aniqlashga qodir bo’lishi mumkin.

Odatda sizda qo’shimcha tekshiruvlar kerak bo’ladi, agar sizda tovoning og’rig’ining sababi yallig’lanish emasligini ko’rsatadigan qo’shimcha alomatlar bo’lsa, masalan:

• uyqusizlik yoki oyog’ingizda karıncalanma hissi – bu sizning oyoq va oyoqlaringizdagi asab shikastlanishining belgisi bo’lishi mumkin (periferik neyropati)
• oyog’ingiz issiq bo’lib tuyuladi va yuqori harorat (isitma) 38ºC (100.4 100F) va undan yuqori bo’lsa – bu suyak infektsiyasining belgilari bo’lishi mumkin
• sizda tovoning qattiqlashishi va shishishi bor – bu artrit belgisi bo’lishi mumkin

Mumkin bo’lgan keyingi sinovlar quyidagilarni o’z ichiga olishi mumkin:

• qon testlari
• Sizning suyaklaringiz va to’qimalaringiz bilan bog’liq muammolarni aniqlash uchun oz miqdordagi nurlanish qo’llaniladigan rentgen nurlari
• magnit-rezonans tomografiya (MRG) yoki ultratovush tekshiruvi, bu batafsilroq skanerlash

To’piq og’rig’ini davolash

To’piq og’rig’ini davolash odatda og’riqni yo’qotish va tiklanishni tezlashtirish uchun cho’zish va og’riq qoldiruvchi vositalar kabi usullarning kombinatsiyasidan foydalanishni o’z ichiga oladi.

To’piqdagi og’riqlar ko’p hollarda 12 oy ichida yaxshilanadi. Agar sizning belgilaringiz 12 oydan keyin yaxshilanmasa, operatsiya so’nggi chora sifatida tavsiya etilishi mumkin. To’pig’i og’rigan 20 kishidan faqat bittasi jarrohlik amaliyotiga muhtoj bo’ladi.

Dam oling

Iloji bo’lsa, uzoq yurishdan qochib, uzoq vaqt turishdan ta’sirlangan oyoqni dam oling. Biroq, quyida tavsiflangan mashqlardan foydalanib, muntazam ravishda oyoqlaringizni va buzoqlaringizni cho’zishingiz kerak.

Og’riqni yo’qotish

Ibuprofen kabi steroid bo’lmagan yallig’lanishga qarshi dorilar (NSAID) og’riqni engillashtirish uchun ishlatilishi mumkin.

Ba’zi odamlar, shuningdek, zararlangan tovonga muz to’plamini besh daqiqadan 10 daqiqagacha qo’llash og’riq va yallig’lanishni engillashishiga yordam beradi. Biroq, muz to’plamini to’g’ridan-to’g’ri teringizga qo’llamang. Buning o’rniga siz uni sochiq bilan o’rashingiz kerak. Agar sizda muz to’plami bo’lmasa, muzlatilgan sabzavot paketidan foydalanishingiz mumkin.

Mashq qilish

Ikkala boldir mushaklaringizni va plantar fasyangizni (oyog’ingiz osti ostidan o’tuvchi to’qima tasmasini) cho’zish uchun mo’ljallangan mashqlar og’riqni engillashtirishi va ta’sirlangan oyoqning egiluvchanligini yaxshilashi kerak.

Bir qator cho’zish mashqlari quyida tavsiflangan. Odatda ikkala oyog’ingizdagi mashqlarni bajarish tavsiya etiladi, hatto sizning tovoningizdan bittasi og’riqdan ta’sirlansa ham. Bu sizning muvozanat va barqarorlikni yaxshilaydi, shuningdek, tovoning og’rig’ini engillashtiradi.

Sochiq cho’zilib ketadi

To’shagingiz yonida uzun sochiqni saqlang. Ertalab yotoqdan turishdan oldin, sochiqni oyog’ingiz atrofida aylantirib, uning yordamida tizzangizni tik tutib, barmoqlaringizni tanangiz tomon torting. Har bir oyoq ustida uch marta takrorlang.

Devor cho’zilgan

Ikkala qo’lingizni bir oyoqning oldiga qo’yib, elkaning balandligidagi devorga qo’ying. Old oyoq devordan taxminan 30 sm (12 dyuym) uzoqlikda bo’lishi kerak.

Old tizzangizni egib, orqa oyog’ingizni tekis qilib, orqa oyoqning buzoq mushaklarining qattiqlashishini sezmaguningizcha devorga suyaning. Keyin dam oling.

Ushbu mashqni oyoqlarni almashtirish va tsiklni takrorlashdan oldin 10 marta takrorlang. Siz kuniga ikki marta devorlarni cho’zish bilan shug’ullanishingiz kerak.

Zinapoyalar cho’zilib ketgan

Qo’llab-quvvatlash uchun banisterdan foydalanib, zinapoyangizning yuqori qavatiga qarab turing. Oyoqlaringiz pog’onalarni zinapoyaning orqasida osilgan holda bir-biridan bir-biridan uzoqlashishi kerak.

Buzoqlaringiz qisilib qolguncha tovoningizni tushiring. Poshnalaringizni dastlabki holatiga ko’tarishdan oldin bu holatni taxminan 40 soniya ushlab turing. Ushbu protsedurani kuniga kamida ikki marta olti marta takrorlang.

Kreslo cho’zilib ketgan

To’g’ri burchak ostida tizzalaringizni egib stulga o’tiring. Oyoqlaringizni yon tomonga burang, tovoningiz tegib tursin, oyoq barmoqlaringiz esa qarama-qarshi tomonga ishora qilsin. Tovoni erga mahkam ushlab turganda, ta’sirlangan oyoq barmoqlarini yuqoriga ko’taring.

Buzoq mushaklaringizni va Axilles tendonini (tovon suyagingizni buzoq mushagingiz bilan bog’laydigan to’qima tasmasi) qattiqlashayotganini sezishingiz kerak. Ushbu pozitsiyani bir necha soniya ushlab turing va keyin dam oling. Ushbu protsedurani kuniga besh-olti marta 10 marta takrorlang.

Dinamik uzilishlar

O’tirganingizda dumaloq narsaning ustiga oyog’ingizning kamarini (oyoq barmoqlari va tovoning orasidagi egilgan pastki qismini) aylantiring, masalan, valka, tennis to’pi yoki ichimlik qutisi. Ba’zi odamlar sovutgichdagi sovutilgan idishni ishlatish og’riqni engillashtiradigan qo’shimcha foyda keltiradi.

Oyoq va to’piqni bir necha daqiqa davomida ob’ekt bo’ylab barcha yo’nalishlarda harakatlantiring. Mashqni kuniga ikki marta takrorlang.

Oyoq kiyimlari

Sizning odatdagi poyafzal tanlashingizga qarab, shifokor yoki podiatrist sizga oyoq kiyimingizni almashtirishingizni maslahat berishi mumkin.

Yassi poyabzal kiyishdan saqlanish kerak, chunki ular sizning tovoningizni qo’llab-quvvatlamaydi va tovoningning og’rig’ini kuchaytirishi mumkin.

Ideal holda, siz poshnalaringizni yostiqlaydigan va oyoqlaringizning kamarlariga yaxshi yordam beradigan poyabzal kiyishingiz kerak.

Ayollar uchun baland poshnali kiyish va erkaklar uchun poshnali etik yoki brog kiyish qisqa va o’rta muddatli og’riqni engillashtiradi, chunki ular poshnaga bosimni kamaytirishga yordam beradi.

Biroq, ushbu turdagi poyafzallar uzoq vaqt davomida mos kelmasligi mumkin, chunki ular tovoning keyingi qismlarini keltirib chiqarishi mumkin. Shifokoringiz yoki podiatristingiz poyabzal haqida qo’shimcha ma’lumot berishi mumkin.

Ortezlar

Orthoses – bu sizning oyog’ingizni ushlab turish va tovoningizni tiklashga yordam berish uchun sizning poyabzalingizning ichiga kiradigan insoles. Ortezlarni sport do’konlaridan va kattaroq dorixonalardan xarid qilishingiz mumkin, yoki sizning podiatristingiz etkazib beruvchini tavsiya qilishi kerak.

Agar sizning og’rig’ingiz davolanishga javob bermasa va takrorlanib tursa yoki g’ayritabiiy oyoq shakli yoki tuzilishingiz bo’lsa, maxsus tayyorlangan ortezlar mavjud. Ular sizning oyoqlaringiz shakliga mos ravishda tayyorlangan.

Biroq, hozirda buyurtma asosida tayyorlangan ortezlar, peshtaxtadan sotib olinganlarga qaraganda samaraliroq, degan dalil yo’q.

Tasma va parchalanish

Ortezlardan foydalanishga alternativa – sport bog’laydigan (rux oksidi) lenta bilan tovoningni bog’lab qo’yishdir. Tasma sizning tovoningizga bosimni engillashtiradi. Sizning shifokoringiz yoki podiatristingiz lentani o’zingiz qanday qo’llashni o’rgatishi kerak.

Ba’zi hollarda, tungi splintlar ham foydali bo’lishi mumkin. Aksariyat odamlar oyoq barmoqlarini pastga qaratib uxlaydilar, ya’ni tovon ichidagi to’qima bir-biriga siqib qo’yiladi.

Botinkaga o‘xshab ketadigan tungi shinalar uxlab yotganingizda barmoqlaringiz va oyoqlaringiz yuqoriga qarab turishi uchun yaratilgan. Bu sizning Axilles tendoningizni va sizning plantar fasyangizni cho’zadi, bu sizning tiklanish vaqtini tezlashtirishga yordam beradi.

Tungi splintlar odatda faqat ixtisoslashgan do’konlarda va Internet-chakana savdo do’konlarida mavjud. Shunga qaramay, sizning podiatristingiz etkazib beruvchini tavsiya qilishi kerak.

Kortikosteroid in’ektsiyalari

Agar davolanish og’riqli alomatlarni engillashtirmasa, shifokor kortikosteroid in’ektsiyasini tavsiya qilishi mumkin.

Kortikosteroidlar kuchli yallig’lanishga qarshi ta’sirga ega dori turidir. Ulardan tejamkorlik bilan foydalanish kerak, chunki ortiqcha foydalanish og’irlik va yuqori qon bosimi (gipertoniya) kabi jiddiy yon ta’sirga olib kelishi mumkin.

Natijada, odatda, tananing biron bir qismida bir yil ichida uchta kortikosteroid in’ektsiyasini kiritish tavsiya etiladi.

Kortikosteroid in’ektsiyasidan oldin oyog’ingizni karaxt qilish uchun mahalliy og’riqsizlantiruvchi (og’riq qoldiruvchi dori) ishlatilishi mumkin, shunda siz og’riq sezmaysiz.

Jarrohlik

Agar davolanish natija bermagan bo’lsa va sizda bir yildan keyin ham og’riqli alomatlar mavjud bo’lsa, shifokor sizni quyidagilarga murojaat qilishi mumkin:

• ortoped-jarroh – suyaklar, mushaklar va bo’g’imlarni o’z ichiga olgan jarrohlik bo’yicha ixtisoslashgan jarroh
• podiatrik jarroh – oyoq jarrohligiga ixtisoslashgan podiatrist

Ba’zida jarrohlik amaliyoti professional sportchilarga va tovon og’rig’i ularning karerasiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan boshqa sportchilarga tavsiya etiladi.

Plantar operatsiyalari

Plantar jarrohlik – bu tovoning og’rig’i uchun eng ko’p ishlatiladigan jarrohlik turi. Jarroh fasyani kesib, uni sizning tovoning suyagidan chiqarib yuboradi va plantar fasyangizdagi kuchlanishni kamaytiradi. Bu o’z navbatida har qanday yallig’lanishni kamaytirishi va og’riqli alomatlaringizni engillashtirishi kerak.

Jarrohlik quyidagi tarzda amalga oshirilishi mumkin:

• ochiq jarrohlik – bu erda sizning poshnangizni kesib tashlash orqali plantar fasya bo’limi chiqariladi
• endoskopik yoki minimal kesma jarrohligi – plantar fasyaga kirish uchun kichikroq kesma qilingan va maxsus asboblar kesilgan joy.

Endoskopik yoki minimal kesma jarrohligi tiklanish vaqtini tezlashtiradi, shuning uchun siz odatdagidek yurishingiz mumkin (deyarli darhol) ochiq jarrohlik amaliyoti bilan ikki-uch hafta bilan taqqoslaganda.

Endoskopik jarrohlikning zararli tomoni shundaki, unga maxsus o’qitilgan jarrohlik guruhi va maxsus jihozlar kerak bo’ladi, shuning uchun davolanishni ochiq operatsiyani tanlaganingizdan ko’ra ko’proq kutishingiz kerak bo’ladi.

Endoskopik jarrohlik, shuningdek, yaqin atrofdagi asablarga zarar etkazish xavfi yuqori bo’lib, natijada oyoqlaringizda karaxtlik, karıncalanma yoki ba’zi bir harakatlarning yo’qolishi kabi alomatlar paydo bo’lishi mumkin.

Barcha jarrohlik amaliyotlarida bo’lgani kabi, plantar relef ham infektsiyani, asabning shikastlanishini va operatsiyadan keyin simptomlaringizning kuchayishini keltirib chiqarishi mumkin (bu kamdan-kam hollarda).

Jarrohlik guruhingiz bilan ikkala texnikaning afzalliklari va kamchiliklarini muhokama qilishingiz kerak.

Ekstrakorporeal zarba to’lqini terapiyasi (EST)

Ekstrakorporeal zarba to’lqini terapiyasi (invaziv bo’lmagan) davolashning juda yangi turi. İnvaziv bo’lmagan narsa, bu sizning tanangizga jarohatlar kiritishni o’z ichiga olmaydi.

EST sizning tovoningizga yuqori energiyali tovush to’lqinlarini etkazish uchun asbobdan foydalanishni o’z ichiga oladi. Ovoz to’lqinlari ba’zida og’riq keltirishi mumkin, shuning uchun mahalliy og’riqsizlantiruvchi vositadan tovoningni xiralashtirish uchun foydalanish mumkin.

Ta’kidlanishicha, EST ikki usulda ishlaydi. Bu shunday deb o’ylashadi:

• og’riq signallarini miyangizga etkazadigan asablarga “karaxtlash” ta’sirini o’tkazing
• davolash jarayonini rag’batlantirish va tezlashtirishga yordam beradi

Biroq, bu da’volar hali aniq isbotlanmagan.

Ba’zi tadkikotlar EST jarrohlik va boshqa jarrohlik bo’lmagan davolash usullaridan ko’ra samaraliroq ekanligi haqida xabar bergan bo’lsa, boshqa tadkikotlar protsedura platsebodan (soxta davolash) yaxshiroq emasligini aniqladi.

To’piq og’rig’ining oldini olish

To’piq og’rig’ini oldini olish har doim ham mumkin emas, ammo keyingi epizodlardan qochish uchun siz choralar ko’rishingiz mumkin.

Sog’lom vazn

Ortiqcha vazn ortiqcha bosim va oyoqlaringizga, xususan, poshnalaringizga ta’sir qilishi mumkin. Bu sizning oyoqlaringiz va poshnalaringizga zarar etkazish xavfini oshiradi.

Agar sizda ortiqcha vazn bo’lsa, muntazam mashqlarni sog’lom muvozanatli ovqatlanish bilan birlashtirib, vazni yo’qotish va vaznni saqlab qolish oyoqlaringiz uchun foydali bo’lishi mumkin.

O’zingizning bo’yingiz va bo’yingiz uchun sog’lom vazn ekanligingizni bilish uchun siz tana massasi indeksini (BMI) hisoblashingiz mumkin.

BMIingizni ishlab chiqish uchun vazningizni kilogramm bo’yicha bo’yingiz bo’yicha metr kvadratiga bo’ling. BMI:

• 18,5 dan kam bo’lsa, sizning vazningiz kamligini anglatadi
• 18.5-24.9 sizning vazningiz sog’lom ekanligini anglatadi
• 25-29 sizning ortiqcha vazningizni anglatadi
• 30-40 sizning semirib ketganingizni anglatadi
• 40 yoshdan oshgan bo’lsa, demak siz semirib ketgansiz

BMIni ishlab chiqish uchun siz BMI sog’lom vazn kalkulyatoridan foydalanishingiz mumkin. Semirib ketish haqida ko’proq o’qing.

Sog’lom oyoqlar

Siz har doim atrof-muhitga va kundalik faoliyatingizga mos poyabzal kiyishingiz kerak.

Kechqurun ko’chaga chiqqanda baland poshnali kiyish zararli emas.Biroq, ularni butun hafta davomida ish joyida kiyish sizning oyoqlaringizga zarar etkazishi mumkin, ayniqsa sizning ishingiz ko’p yurish yoki tik turish bilan bog’liq bo’lsa.

Ideal holda, siz dantelli poyabzal kiyishingiz va kamaringiz va poshnalaringizni qo’llab-quvvatlaydigan va yostiqlaydigan pastdan o’rtacha tovonigacha kiyishingiz kerak. To’piqsiz poyabzal kiyishdan saqlaning.

Qattiq erlarda, ayniqsa ta’til paytida, yalangoyoq yurmang. Ko’p sonli tovoning og’rig’i, odam yiliga 50 hafta davomida oyoqlarini himoya qilganda va keyin ta’til paytida to’satdan yalangoyoq yurganida paydo bo’ladi. Oyoqlari qo’shimcha bosimga o’rganmagan, bu esa tovoning og’rig’iga sabab bo’ladi.

Agar siz jismoniy mashqlar bilan shug’ullansangiz, masalan, yugurish yoki oyoqlaringizga qo’shimcha yuklarni keltirib chiqaradigan boshqa mashq turlari, siz sport poyabzallarini muntazam ravishda almashtirishingiz kerak. Aksariyat mutaxassislar sport poyafzallari 500 mil masofani bosib o’tgandan so’ng ularni almashtirish kerakligini maslahat berishadi.

Jismoniy mashqlar bilan shug’ullanganingizdan so’ng har doim cho’zilib turish va kuch va moslashuvchanlik bo’yicha mashqlarni odatiy mashqlaringizning bir qismiga aylantirish ham yaxshi fikr.