AZ dan hayvon nomlari

Oxir -oqibat, alifbo oxirgi harflari bo’lgan hayvonlarning ismlari. Bu erda biz buni ta’kidlaymiz W va Y bilan hayvon nomlari kam aynan shu sababdan biz K harfi bilan hayvonlarga nisbatan aytgan edik (bu harflar portugal tili alifbosiga tegishli emas edi).

ҚИЗИЛ КИТОБ

ҚИЗИЛ КИТОБ — йўқолиб бораётган ёки йўқолиш хавфида бўлган ноёб ўсимлик ва ҳайвон турларини қайд қилувчи давлат ҳужжати. Қизил китобда ўсимлик ва ҳайвон турлари сонининг камайиши, ареалларининг қисқариб бориши сабаблари ёритилади; уларни сақлаб қолиш учун тавсиялар бериб борилади.

1948 йилда ташкил этилган Табиат ва табиий ресурсларни муҳофаза қилиш халқаро иттифоқи камёб ва йўқолиб кетиш хавфида бўлган ўсимлик ва ҳайвон турларининг рўйхатини тузиш ғоясини амалга оширишга киришди. Турларни сақлаб қолиш бўйича махсус халқаро комиссия тузилиб, 1966 йилдан бошлаб бошқа табиатни муҳофаза қилиш ташкилотлари билан ҳамкорликда халқаро Қизил китобнинг дунё ва алоҳида минтақалар флорасига бағишланган нашрлар чоп этила бошланди.

Ўзбекистоннинг ноёб ва камайиб бораётган ўсимлик ва ҳайвонлари тўғрисидаги дастлабки маълумотлар 1974 йил таъсис этилган Қизил китобда ўз аксини топган. Ўзбекистон Қ. к. и 1978 да таъсис этилди. Биринчи марта Ўзбекистон Қизил китоб ининг фаунага бағишланган қисми 1983 йил нашрдан чиқди. Унга умуртқали ҳайвонлар (балиқлар, судралиб юрувчилар, қушлар, сут эмизувчилар) нинг 63 тури киритилган эди. Ўсимликлар оламининг камёб, йўқолиб кетиш хавфида бўлган 163 тури ҳақида илк бор мукаммал маълумотлар 1984 йил босмадан чиққан Қизил китобда келтирилган. Қизил китоб — даврий нашр ҳисобланади. Унга киритиладиган ўсимлик ва ҳайвон турлари Табиатни муҳофаза қилиш халқаро иттифоқи таклиф этган таснифга биноан 4 гуруҳга ажратилади:

1) йўқолган ёки йўқолиш арафасида турган (жиддий муҳофаза талаб этувчи) турлар;

2) йўқолиб бораётган (ареали ва сони кун сайин камайиб бораётган, махсус муҳофазага муҳтож) турлар;

3) камёб, бевосита йўқолиш хавфи бўлмасада, кичик майдонларда камданкам учрайдиган (муҳофазага муҳтож) турлар;

4) муайян вақг давомида сони ва тарқалган майдонлар табиий сабабларга қўра ёки инсон таъсирида қисқариб бораётган (сонини назорат қилиб туриш талаб қилинадиган) турлар. Қизил китобга, унга кирган турлар мақомининг ўзгариши, махсус муҳофаза чоралари туфайли баъзи турлар сонининг тикланиши, аксинча, яшаш шароитининг ўзгариши ва бошқалар омиллар таъсирида сонининг камайиши натижасида бошқа тоифага ўтказилишини ёритиш мақсадида қайта нашр этилади. Ўзбекистон флорасининг йўқолиб кетиш хавфи остида турган 301 турининг ҳозирги ҳолатини тавсифлайдиган Қизил китоб 1998 йил да қайта босмадан чиқди. Кейинги йилларда Ўзбекистон фаунаси турлари мақомини баҳолашга имкон берувчи маълумотлар тўпланиб, янги Қизил китоб 2003 йилда чоп этилди. Қизил китобнинг сўнгги нашрига сут эмизувчиларнинг — 24, қушларнинг — 51, судралиб юрувчиларнинг — 16, балиқларнинг — 18, ҳалқали чувалчангларнинг — 3, моллюскаларнинг — 15, бўғимоёқлиларнинг — 62 тури ва кенжа тури киритилган.

Ўзбекистон фаунаси ва флорасининг баъзи турлари Халқаро Қизил китобда ҳам ўз аксини топган. Унда ҳар бир тур учун алоҳида саҳифа ажратилган бўлиб, унда мазкур ўсимлик ёки ҳайвон турининг ўзбекча, русча, лотинча (илмий) номлари, уларнинг систематик ўрни, қисқача морфологик тавсифи, тарқалиши, яшаш муҳити, табиатдаги сони, кўпайиши, ареали ва сонининг ўзгариши сабаблари, муҳофаза қилиш чоралари ва бошқалар баён этилган.

Қизил китобга киритиладиган ҳайвон ва ўсимлик турлари бўйича таклифни илмий текшириш муассасалари, давлат ва жамоат ташкилотлари, айрим олимлар тавсия қилиши мумкин. Муҳофаза қилиниши натижасида ўз ареалини қайтадан тиклаган ва йўқолиб кетиш хавфи туғилмайдиган ўсимлик ва ҳайвон турлари Қизил китобдан чиқарилади. Қизил китобга киритилган турлар давлат қонуни асосида муҳофаза қилинади; уни бузган юридик ва жисмоний шахслар қонунга мувофиқ жавобгарликка тортилади.

Ўктам Пратов, Элмурод Шерназаров.

AZ dan hayvon nomlari

Video: Ленские и Синские столбы. Дельта Лены. Плато Путорана.

Tarkib

• AZ dan hayvon nomlari
• A, B, C, D va E bilan hayvon nomlari
• A. bilan hayvon nomlari
• B bilan hayvon nomlari
• C bilan hayvon nomlari
• D bilan hayvon nomlari
• E bilan hayvon nomlari
• F, G, H, I va J bilan hayvon nomlari
• F bilan hayvon nomlari
• G bilan hayvon nomlari
• H bilan hayvon nomlari
• I bilan hayvon nomlari
• J bilan hayvon nomlari
• K, L, M, N va O bilan hayvon nomlari
• K. bilan hayvon nomlari
• L. bilan hayvon nomlari
• M. bilan hayvon nomlari
• N. bilan hayvon nomlari
• O bilan hayvon nomlari
• P, Q, R, S va T bilan hayvon nomlari
• P. bilan hayvon nomlari
• Q bilan hayvon nomlari
• R bilan hayvon nomlari
• S bilan hayvon nomlari
• T bilan hayvon nomlari
• U, V, W, X, Y va Z bilan hayvon nomlari
• U bilan hayvon nomlari
• V bilan hayvon nomlari
• V bilan hayvon nomlari
• X bilan hayvon nomlari
• Y bilan hayvon nomlari
• Z bilan hayvon nomlari

Hech bo’lmaganda borligi taxmin qilinmoqda 8,7 million hayvon turi butun dunyo bo’ylab. Ammo hali noma’lum bo’lgan hayvonlarning soni juda katta. Bilasizmi, Braziliya quruqlikdagi umurtqali hayvonlarni kashf qilish uchun eng katta imkoniyatlarga ega mamlakatlar reytingida etakchilik qiladi. Bu 2021 yil mart oyida Paraiba universiteti (UFPB) tomonidan o’tkazilgan so’rovda ko’rsatiladi. Okean tubida yashaydigan va biz ko’rmagan hayvonlarni aytmasak ham bo’ladi.

Bu juda boy faunada biz turli nomlarni topa olamiz, masalan, tog ‘sutemizuvchi yoki chicharro baliqlari, ko’pchilik X (xixarro) harfi bilan yozilgan deb hisoblashadi. Ushbu PeritoAnimal maqolasida biz keng ro’yxatni taqdim etamiz A dan Z gacha bo’lgan hayvon nomlari shuning uchun siz hayvonlarning to’liq alifbosini yig’ishingiz mumkin!

AZ dan hayvon nomlari

Bizning ro’yxatni boshlashdan oldin A dan Z gacha bo’lgan hayvon nomlari, afsuski, so’nggi yillarda faunadan ko’p sonli insonlar harakati tufayli yo’q bo’lib ketganini ta’kidlashimiz kerak. Bu boshqa maqolada, masalan, biz odamlar tomonidan yo’q bo’lib ketgan ba’zi hayvonlarni eslatib o’tdik.

Bizda PeritoAnimal hayvonlarni hurmat qilish falsafasiga ega, biz ularning huquqlarini himoya qilamiz va har xil harakatlarni qo’llab -quvvatlaymiz, sotib olish emas, balki asrab olish kabi, mushuk va it kabi uy hayvonlari. Biz quyida keltiradigan turlarning bir nechtasi yo’q bo’lib ketish xavfi ostida va biz ma’lumotga ega bo’lish bu voqelikni o’zgartirish yo’lidagi birinchi qadam deb hisoblaymiz.

Keyinchalik, hayvonlar nomlari taqdimotini yaxshiroq tashkil qilish uchun har bir bo’limni harflar bilan ajratamiz alifbodagi barcha harflar bilan tegishli ilmiy nomlari bilan.

A, B, C, D va E bilan hayvon nomlari

Endi biz ro’yxatni boshlaymiz A dan Z gacha bo’lgan hayvon nomlari alfavitning birinchi beshta harfi bilan. Eng mashhur hayvonlar qatorida asalari, kelebeklar, quyonlar, dinozavrlar, ular yo’q bo’lib ketganiga qaramay, shu kungacha aholi tasavvurida qolmoqda va, albatta, filni eslatib o’tishimiz mumkin. Yana bir nechtasini ko’rib chiqing:

A. bilan hayvon nomlari

• Asalari (antofila)
• Yirtqich (Aegypius monachus)
• Qora emzik (Laterallus jamaicensis)
• Burgut (Haliaeetus leucocephalus)
• Albatros (Diomedidae)
• bug’u (bug’doy)
• Alpaka (Vicugna pakosi)
• Anakonda (Eunektlar)
• Qaldirg’och (Hirundinidae)
• Anhuma (Anhima kornuta)
• Tapir (Tapirus terrestris)
• Antilop (har xil turlar)
• O’rgimchak (har xil turlar)
• Makao (har xil turlar)
• Ararajuba (Guaruba guarouba)
• Otteriya (Pteronura brasiliensis)
• Eshak (tenglik)
• Orkinos (thunnus)
• Tuyaqush (Struthio tuya)
• Azulão (Cyanocompsa brissonii)

B bilan hayvon nomlari

• Baboon (papio)
• oqish (Mycteroperca bonaci)
• Laqqa baliq (Siluriformalar)
• Puffer baliq (tetraodontidae)
• Kit (har xil turlar)
• Suvarak (har xil turlar)
• Hummingbird (troxilid)
• Beluga (Delphinapterus leucas)
• Men sizni ko’rgandim (Pitangus sulfuratus)
• Qo’ng’iz (Coleoptera)
• Ipak qurti (Bombyx mori)
• bizon (bizon bizon)
• echki (kapra aegagrus hircus)
• Ho’kiz (yaxshi Taurus)
• Kelebek (Lepidoptera)
• Delfin (Inoff geoffrensis)
• Qo’tos (qo’tos)
• Soqov (tenglik)

C bilan hayvon nomlari

• Echki (kapra aegagrus hircus)
• Kokatu (Cockatoo)
• It (Canis lupus tanish)
• Kalango (Cnemidophorus ocellifer)
• Xameleon (Chamaeleonidae)
• Mayda qisqichbaqa (karidea)
• Tuya (Camelus)
• sichqon (kemiruvchi)
• KanariyaMuskul mushaklari)
• Kanguru (Makropus)
• Kapibara (Hydrochoerus hydrochaeris)
• Salyangoz (Gastropoda)
• Salyangoz (Gastropoda)
• Dengiz qisqichbaqasi (Braxura)
• RAM (tuxumdonlar)
• Shomil (Ixoid)
• Ot (equus caballus)
• Laylak (Ciconia)
• Qirqqiz (Chilopoda)
• chakal (adustus pitomniklari)
• Tsikada (cicadaidea)
• Oqqush (Cygnus)
• Koala (Phascolarctos cinereus)
• Ilon (har xil turlari)
• Bedana (makula notxurasi)
• Quyon (eng keng tarqalgan: Oryctolagus cuniculus)
• Boyqush (Strigiformes)
• Timsoh (timsoh)
• Woolly Gourmet (Kaluromis lanatus)
• Termit (izoptera)
• agouti (Dasiprokta)

D bilan hayvon nomlari

• Qo’ldan (Procavia capensis)
• Tasmaniya shaytoni yoki Tasmaniya shaytoni (Sarcophilus harrisii)
• Gould olmos (Eritura gouldiae)
• Dinozavr (dinozavr)
• Weasel (mustela)
• Komodo ajdaho (Varanus komodoensis)
• Dromedari (Camelus dromedarius)
• Dugong (dugong dugon)

E bilan hayvon nomlari

• Fil (eng keng tarqalgan: Elephas Maximus)
• Emma (Amerika riyasi)
• Ilonbaliq (anguilla angilla)
• Chayon (Chayonlar)
• shimgich (porifera)
• Sincap (Sciuridae)
• Dengiz yulduzi (asteroid)

F, G, H, I va J bilan hayvon nomlari

Zanjabilni bilasizmi? Siz hech qachon leopard gekkonini shaxsan ko’rganmisiz? Va biz gaplashganda gyenalar, siz avtomatik ravishda “Arslon shoh” filmi haqida o’ylaysizmi? Biz hayvon nomlari ro’yxatini A dan Z gacha kuzatamiz:

F bilan hayvon nomlari

• Tustovuq (Phasianus colchicus)
• Qirg’iy (lochin)
• Zanjabil (vulpes nol)
• Flamingo (Fenikopterus)
• Muhr (Phocidae)
• Chumoli (Antitsid)
• Weasel (Mars foina)
• Ferret (Mustela Putorius tug’di)

G bilan hayvon nomlari

• Chigirtka (Caelifera)
• Chaqaloq (laridae)
• Xo’roz (gallus gallus)
• Skunk (Didelfis)
• Kiyik (xonim xonim)
• g’oz (anser anser)
• Egret (Ardeidae)
• mushuk (Felis mushuk)
• Gharial (Gavilis gangeticus)
• Qirg’iy (Harpi harfi)
• Gazel (Gazella)
• leopard gekko (Eublepharis macularius)
• Jirafa (Jirafa)
• Wildebeest (Konnoxetalar)
• Delfin (Delphinus delphis)
• Gorilla (gorilla)
• jekdaw (Cyanocorax caeruleus)
• Kriket (grilloid)
• Guanako (guaniko loy)
• Gepard (Acinonyx jubatus)

H bilan hayvon nomlari

• Xaddok (Melanogramma aeglefinus)
• Hamster (Cricetinae)
• Harpi (Harpi harfi)
• gyena (Hyaenidae)
• Hilochero (Hylochoerus meinertzhageni)
• Gipoppotamus (Gippopotamus amfibiyasi)

I bilan hayvon nomlari

• Ayiq (kapra ibex)
• Iguana (iguana iguana)
• Impala (Aepitseros melampus)
• Inhambu-chororo (Crypturellus parvirostris)
• Irara (vahshiyona urish)
• Irauna (Molotrus orizivorus)

J bilan hayvon nomlari

• Toshbaqa (Chelonoid karbonariya)
• Jakana (jacanidae)
• Alligator (Alligatorlar)
• Jacutinga (jacutinga aburria)
• Ocelot (Leopard chumchuq)
• Manta (Mobula birostris)
• Jararaka (Ikkala o’simlik ham jararaka)
• To’ng’iz (sus skrofa)
• Oling (tenglik)
• Boa (yaxshi konstruktor)
• Ladybug (Coccinellidae)
• Eshak (tenglik)

K, L, M, N va O bilan hayvon nomlari

K harfi bilan hayvon nomlari kam, chunki bu harf bir necha yil oldin alifboimizga qo’shilgan. Agar boshqalarda bo’lsa ingliz kabi tillar, Koala kabi ismlar K harfi bilan yozilgan, portugal tilida biz C harfini ishlatamiz. Qiziqishlar chetga surildi, endi biz hayvon nomlari ro’yxatini A dan Z gacha davom ettiramiz, endi K, L, M, N harflari bilan hayvonlarning ismlari bilan. :

K. bilan hayvon nomlari

• Kadavu Fantail (Rhipidura personata)
• Kakapo (Stritops habroptilus)
• kinguyo (Carassius auratus)
• Kivi (mazali aktinidiya)
• kookaburra (Dacelo)
• kovari (Dasyuroides byrnei)
• krill (Evfausiya)

L. bilan hayvon nomlari

• Qirqqiz (skolopendridae)
• Tırtıl (har xil turlari)
• Kaltakesak (Hemidactylus Mabouia)
• Katta dengiz qisqichbagasi (Palinurid)
• Daryo qisqichbaqasi (Astasid)
• Lambari (Astyanaks)
• Lempri (Petromizontidlar)
• Sher (Pantera Leo)
• Quyon (Lepus europaeus)
• Lemur (Lemuriformalar)
• Leopard (pantera afsus)
• Slug (Gastropoda)
• lama (glam loy)
• Ninachilar (Anisoptera)
• Lynx (Lynx)
• Bo’ri (kenuplar lupus)
• dumaloq qurt (lumbrikoid ascaris)
• Otteriya (Lutrin)
• Namoz o’qish (Mantodea)
• Kalmar (Loligo vulgaris)

M. bilan hayvon nomlari

• Maymun (Primatlar)
• Mamont (Mamut)
• Mongoose (Herpestidae)
• Wasp (Ko’p rangli polistirol)
• kuya (Lepidoptera)
• Mariquita (Setophaga pitiayumi)
• Maritaka (Pionus)
• Marmot (kemiruvchi sutemizuvchi)
• Mallard (Rodentiya)
• Meduza (Medusozoa)
• Tamarin (har xil turlari)
• Qurt (lumbritsin)
• Moko (Kerodon rupestris)
• Yarasa (chiroptera)
• Moray (Muraenidae)
• Morj (Odobenus rozmarus)
• pashsha (uy mushki)
• Chivin (har xil turlari)
• Xachir (Equus asinus × Equus caballus)

N. bilan hayvon nomlari

• To’xtata olmayman (Philoscartes paulista)
• Narval (Monodon monoceros)
• Negrinho-do-mato (Siyanoloksi moxi)
• neiney (Pitangua Megarxus)
• Nilgo (boselaphus tragocamelus)
• Nikim (Talassofrin nattereri)
• Nightjar (Caprimulgus europaeus)
• kichkina kelin (Xolmis irupero)
• Numbat (Myrmecobius fasciatus)

O bilan hayvon nomlari

• Okapi (okapiya johnstoni)
• ogeous (Falco subbuteo)
• Untsiya (pantera onka)
• Orangutan (Pong)
• Orka (orcinus orca)
• Platypus (Ornithorhynchus anatinus)
• Ustritsa (Ostreidae)
• Urchin (Erinaceus europaeus)
• Dengiz kirpi (Echinoid)
• Qo’y (tuxumdonlar)

Qushlarning bir nechta nomlarini taqdim etadigan ushbu bo’limdan foydalanib, siz qush va qush o’rtasidagi farqni bilasizmi? Qushlarning ismlari A dan Zgacha bo’lgan ushbu maqolada biz hammasini tushuntiramiz!

P, Q, R, S va T bilan hayvon nomlari

A dan Z gacha bo’lgan hayvon nomlari ro’yxatini davom ettirsak, endi biz P, Q, R, S va T harflari bilan hayvon nomlarini ko’ramiz. Afsuski, ularning ba’zilari tugaydi. yo’q bo’lib ketish xavfi va instinkt bilan tahdid qilingan Braziliya faunasining Qizil kitobiga kiritilgan [1] , Chiko Mendes biologik xilma -xillikni saqlash instituti tomonidan tayyorlangan nashr.

Yo’qolib ketish xavfi ostida turgan hayvonlar qatorida, biz o’rmonchilar, armadillolar va akulalarning ayrim turlarini aytib o’tishimiz mumkin.

P. bilan hayvon nomlari

• Paka (cuniculus paca)
• Pacupeba (Myleus pacu)
• Panda (Ailuropoda melanoleuka)
• Pangolin (Pholidot)
• Pantera (pantera)
• To’tiqush (psittacidae)
• Chumchuq (yo’lovchi)
• Qush (har xil turlari)
• O’rdak (Anatidae)
• Tovus (Phasianidae)
• Baliq (har xil)
• Amazon manati (Trichechus inungui)
• Pelikan (Pelekanus)
• Xato (vertolyot)
• Keklik (Alectoris rufa)
• Qurbaqa (Hylidae)
• Parashit (Melopsittacus undulatus)
• Qichitqi (Culicidae)
• Peru (Meleagris)
• Oqsoqol (picidae)
• Pingvin (Spheniscidae)
• siyohrang (nasha linariyasi)
• Goldfinch (carduelis carduelis)
• Jo’ja (gallus gallus)
• Bitlar (Phtiraptera)
• Piranha (Pygocentrus nattereri)
• Pirarucu (Arapaima gigas)
• Sakkizoyoq (sakkizoyoq)
• Kaptar (Kolumba liviyasi)
• pony (equus caballus)
• Cho’chqa (Susus scrofa domesticus)
• Kirpi (Cohenou prehensilis)
• Gvineya cho’chqasi (kovak porcellus)
• Prea (kavia aperea)
• Dangasalik (Folivora)
• Burga (Sifonaptera)
• Puma (Puma concolor)

Q bilan hayvon nomlari

• coati (Sizning)
• Nutcracker (Nucifraga)
• Men xohlayman-xohlayman (Vanellus chilensisi)
• Quetzal yoki quetezal (Faromakrus)
• Kimera (Chimaeriformes)
• Sizni kim kiyintirdi (Poospiza nigrorufa)
• Kvet-do-janub (Microspingus kabinasi)

R bilan hayvon nomlari

• Sichqoncha (shovqin)
• kalamush (Rattus norvegicus)
• Tulki (Vulpes Vulpes)
• Karkidon (karkidon)
• Qurbaqa (ranidae)
• BulbulLuscinia megarhynchos)
• Bug’u (qorovul tarandus)
• Ray (vosita potamotrigoni)
• Kaptar (Streptopeliya)
• Dengiz okuni (Centropomus undecimalis)
• Yurak pardasi (manakus manakus)

S bilan hayvon nomlari

• Siz bilardingiz (Turdus amaurochalinus)
• marmoset (Kallitrix)
• Salamander (quyruq)
• Go’shti Qizil baliq (Zabur salori)
• Suluk (Hirudin)
• Qurbaqa (xirillash)
• Sardina (Sardinella brasiliensis)
• Saruê (Didelfis aurita)
• seriya (Cariamidae)
• ilon (ofidiya)
• Serval (Serval Leptailurus)
• Siri (sapidus callinectes)
• Puma (Puma concolor)
• Anakonda (Eunektlar)
• Surikat (meerkat meerkat)
• Surubim (Psevdoplatistoma koruskalari)

T bilan hayvon nomlari

• Kefal (mugilidae)
• ChumoliMirmekofaga tridaktilalari)
• Monkfish (lofiy)
• Tangara (Chiroxiphia kaudata)
• Toshbaqa (Testudinlar)
• Armadillo (Dasypodidae)
• Tatuí (Dasypus septemcinctus)
• Teyu (Tupinambis)
• Porsuq (asal asal)
• Teredo (Teredinidae)
• Yo’lbars (yo’lbars panterasi)
• Tilapiya (Oreochromis niloticus)
• Mole (talpidae )
• Buqa (yaxshi Taurus)
• Kuya (lepizm)
• Triton (Pleurodelinalar)
• Gulmohi (alabalık losos)
• Nahang (selaximorf)
• Tukan (Ramphastidae)
• Tovus bassi (Cichla ocellaris)
• Tukuxi (Sotalia fluviatilis)
• Tuiuiu (jabiru mikteriya)
• Tupayya (oila Tupaiidae)

U, V, W, X, Y va Z bilan hayvon nomlari

Oxir -oqibat, alifbo oxirgi harflari bo’lgan hayvonlarning ismlari. Bu erda biz buni ta’kidlaymiz W va Y bilan hayvon nomlari kam aynan shu sababdan biz K harfi bilan hayvonlarga nisbatan aytgan edik (bu harflar portugal tili alifbosiga tegishli emas edi).

Shunday qilib, “A” dan “Z” gacha bo’lgan hayvonlar nomlari ro’yxatini tugatib, biz mashhur hayollarni qo’zg’atadigan qiziquvchan hayvonlarni taqdim etamiz, masalan, yakkaxon, shuningdek, Afrika o’rmonlarida har doim ajralib turadigan hayvonlar. zebra, tuyoqli hayvonlar toifasiga kiradi.

U bilan hayvon nomlari

• YakkaxonElasmotherium sibiricum)
• Ayiq (Ursidae)
• Yirtqich (Coragyps atratus)
• Urumutum (Nothokraks urumutum)
• Oq ko’krak Uirapuru (Genikorin leykostitsit)
• Voy-pi (Albalsens sinallaksi)
• Urumutum (Nothokraks urumutum)
• Kichik Uirapuru (Tyranneutes stolzmanni)

V bilan hayvon nomlari

• Sigir (yaxshi Taurus)
• Firefly (oila Lampyridae)
• Kiyik (cervidae)
• Greenfinch (chloris chloris)
• Wasp (Hymenoptera)
• ilon (Viperidae)
• Vikuna (vicugna vicugna)
• Chig’anoq (pekten maximus)
• Mink (neovison mink)

V bilan hayvon nomlari

• Wallaby (Makropus)
• Wombats (Vombatidae)
• Wrentit (Chamaea fasciata)

X bilan hayvon nomlari

• Shayya (Torquat Chauna)
• Xexeu (cacicus hujayrasi)
• Ximango (chimango milvago)
• Syu (Pymelodella lateristriga)
• Xuri (Reya Amerika)

Y bilan hayvon nomlari

• Yelkuan qirqish suvi (yelkuan puffinus)
• Ynambu (Tinamidae)

Z bilan hayvon nomlari

• Zebra (zebra teng)
• Zebu (bos taurus indicus)
• Drone (Apis mellifera)
• Zorrilho (chinga konepatus)
• Zaglosso (Zaglossus bruijni)
• Zabele (Crypturellus noctivagus zabele)
• Batsman (ikki rangli turdoidlar)
• Zog-zog (Kallisbus torquatus)

Endi siz A dan Z gacha o’nlab hayvonlarning ismlarini bilasiz va ularning har birining ilmiy nomini bilasiz, siz o’yinda ko’p ochko to’plashingiz yoki to’xtashingiz mumkin va nima uchun uzoqqa borib qo’shilmasligingiz kerak? hayvonlar nodavlat notijorat tashkiloti. Quyida biz sizni qiziqtirishi mumkin bo’lgan uy va yovvoyi hayvonlar borligini tushuntirib beradigan videoni qoldiramiz:

Agar siz shunga o’xshash boshqa maqolalarni o’qishni xohlasangiz AZ dan hayvon nomlari, hayvonot dunyosining Qiziqishlar bo’limiga kirishingizni tavsiya qilamiz.

O’zbekiston “qizil kitobi”ga kiritilgan sut emizuvchilar. Reja

Bugungi kunda sayyoramizning o’ta tajovuzkor antropogenizatsiyasi, shuningdek, tabiatning turli xil sanoat chiqindilari bilan to’ldiradigan odamning oqibatlari tobora ko’payib borayotgani va ko’pincha uning flora va fauna, hayvonlarning ko’plab turlari, Qadim zamonlardan beri Rossiyaning turli hududlarida yashab, yo’q bo’lib ketish arafasida turishgan.

Hech bo’lmaganda bu jarayonni bir oz to’xtatish va odamlarni o’zlarini o’rab turgan tirik tabiatga g’amxo’rlik qilishga o’rgatish uchun Rossiyaning Qizil kitobi yaratilgan. Unda nafaqat hayvonlar mavjud bo’lib, ularning soni odamlarning yo’q bo’lib ketishi tufayli ba’zida atigi o’nlab odamlarni tashkil qiladi, balki o’simliklar, hasharotlar, qushlar, qo’ziqorinlar .
Qizil yoki tog ‘bo’ri
Tana uzunligi 1 metrgacha, vazni 12 dan 21 kg gacha, tulki kabi ko’rinadi, aslida u buning uchun azob chekdi. Voy ovchilar, ayniqsa zoologiyani yaxshi bilmaganlar, bu turni ommaviy o’qqa tutdilar. Tog’ bo’risi o’zining go’zal mo’ynali mo’ynasi, yorqin qizil rangi va o’ziga xos “diqqatga sazovor joyi” bilan odamlarni o’ziga jalb qildi – dumning uchi, tulkidan farqli o’laroq, qora edi. Qizil bo’ri Uzoq Sharqda, Xitoy va Mo’g’ulistonda yashaydi, mayda suruvlarda sayohat qilishni afzal ko’radi – 8 dan 15 tagacha.
Amur (Ussuri) yo’lbarsi
Amur (Ussuri) yo’lbarsi – mamlakatimiz hududida saqlanib qolgan noyob mayda mayda kenja turi. Sixote-Alinning qirg’oqlarida bu yovvoyi mushuklarning populyatsiyasi hali ham eng kam bo’lganligi ma’lum. Amur yo’lbarslarining uzunligi ikki metrga etishi mumkin. Ularning dumi ham uzun – bir metrgacha.
Taimen yoki oddiy taymen
Taimen Rossiyaning Qizil kitobiga kiritilgan va Rossiya Federatsiyasining bir necha mintaqalarida ayniqsa himoyalangan. IUCN ma’lumotlariga ko’ra, 57 ta daryo havzasining 39 tasida qirilib ketgan yoki sezilarli darajada qisqargan: chekka joylarda istiqomat qiluvchi bir
Mushk kiyiklari
Musk kiyik – bu kiyikka o’xshab ko’rinadigan, ammo undan farqli o’laroq, shoxsiz tuyoqli tuyoqli hayvon. Ammo mushk kiyiklarida himoya qilishning yana bir usuli bor – bu hayvonning yuqori jagida o’sadigan tishlari, chunki bu zararsiz mavjudot aslida boshqa hayvonlarning qonini ichadigan vampir hisoblanardi.
O’rmon yotoqxonasi
O’rmon yotoqxonasi rasmiy ravishda Rossiya Federatsiyasining ba’zi hududlarining Qizil kitobiga kiritilgan. Bular Kursk, Orel, Tambov va Lipetsk viloyatlari. Ushbu tur xalqaro miqyosda Vena konventsiyasi bilan himoya qilinadi. Shuningdek, u IUCN Qizil ro’yxatiga kiritilgan.
Uzoq Sharqdagi Leopard
Uzoq Sharqdagi leopard – bu Qizil kitobga kiritilgan aqlli hayvon, u hech qachon odamga hujum qilmaydi. Ammo bizning odamimiz shunday deb o’ylaydimi? Yo’q! Taqiqlanishlarga qaramay, brakonerlar bu hayvonlarni yo’q qilishni davom ettirmoqdalar va nafaqat ularni. Ommaviy qirilib ketgan va leopardning asosiy ozuqasi – kiyik va sik kiyiklari. Bundan tashqari, yangi avtomagistrallar va uylarni qurish uchun butun o’rmonlar yo’q qilinadi, hayvonlar va barcha o’simliklarni yo’q qiladi.
Qor qoploni (Irbis)
Rossiyaning Qizil kitobiga kiritilgan yana bir yirtqich. Qor qoplonlarining yashash joyi – O’rta Osiyoning tog’li hududlari. Ushbu hayvon hali ham kamdan-kam uchraydigan bo’lsa-da, hali ham sayyoramizda mavjud bo’lgan hayvonlar ro’yxatida saqlanib qolganligi sababli, noqulay va qattiq muhitda yashash tufayli.
Amur goral
Tog’ echkisining kenja turi Primorskiy o’lkasida yashaydi, bu turning vakillari kichik guruhlarda – 6 dan 8 tagacha odamgacha saqlanadi. Rossiyada bu turning ko’pligi juda oz – taxminan 700 kishi. Amur goraliga o’xshash tur Tibet platosi va Himolay tog’larida uchraydi.
Kulan
Hozirgi paytda tabiatda yovvoyi Osiyo eshagining kenja turi deyarli topilmadi. Ba’zi shaxslar Markaziy Osiyo va Yaqin Sharqda qayd etilgan. Turlarning populyatsiyasini tiklash uchun Turkmaniston zaxiralaridan biri ushbu hayvonlarni sun’iy ravishda ko’paytirishga majbur bo’ldi.
Atlantika морri
Barents va Qora dengizlarning yashash joylari. Voyaga etgan morjning tana uzunligi 4 metrgacha, vazni esa bir yarim tonnagacha etadi. Yigirmanchi asrning o’rtalariga kelib, u deyarli yo’q qilindi, endi ekologlarning sa’y-harakatlari tufayli populyatsiyaning sekin o’sishi qayd etildi, ammo hech kim turlarning aniq sonini aniq ayta olmaydi, chunki maxsus jihozlar va muz parchalarisiz bu hayvonlarning uylariga kirish juda qiyin.
Jeren
Kichik ingichka va engil oyoqli antilop. Erkaklarning bo’yi 85 sm gacha, vazni taxminan 40 kg, qora shoxli shoxlar, mo’ynaning rangi sarg’ish-buff. Urg’ochilar 75 sm gacha va vazni 30 kg gacha etadi. Ushbu antilopalar, cho’l va cho’llarning odatiy aholisi, Oltoy tog’larining janubida topilgan, ammo bu joylarning faol aholisi tufayli u erdan haydalgan.
O’rta Osiyo Leopard
Kavkaz leopari (Panthera pardus ciscaucasica) nomi bilan ham ma’lum bo’lgan O’rta Osiyo leopari Feline oilasiga mansub yirtqich sutemizuvchilarga tegishli. Leopardning bu kenja turi asosan G’arbiy Osiyoda yashaydi va Panther jinsining yorqin, ammo juda kam uchraydigan vakili.
Bu tabiiy jamoalarning bir necha aholisi, ularning hayoti xavf ostida.
Afrika sher

Arslon har doim hayvonlarning shohi bo’lgan, hatto qadimgi davrlarda bu hayvon butga sig’ingan. Qadimgi misrliklar uchun sher boshqa dunyoga kirish yo’lini qo’riqlab, qo’riqchi jonivor vazifasini bajargan. Qadimgi misrliklar uchun unumdorlik xudosi Aker sher sherigi bilan tasvirlangan. Zamonaviy dunyoda ko’plab davlatlarning ramzlarida hayvonlarning shohi tasvirlangan.
Bengal yo’lbarsi

Bengal yo’lbarsi (Lotin: Panther tigris tigris yoki Panther tigris bengalsis) – bu yo’lbarsning chinnigullar turi, Feline oilasiga va Panther jinsiga mansub. Bengal yo’lbarslari tarixiy Bengal yoki Bangladeshning, shuningdek, Xitoy va Hindistonning milliy hayvonlari bo’lib, Qizil kitobga kiritilgan.
Teri toshbaqasi yoki o’ljasi
Fidji Respublikasiga tegishli dengiz boshqarmasining barcha rasmiy hujjatlarida charm toshbaqaning (talon-taroj) yarqirayotganini kam odam biladi. Arxipelaganing aholisi uchun dengiz toshbaqasi tezlikni va mukammal navigatsiyani anglatadi.
Arslon Marmosets
Primatlar orasida alohida maymun maymunlar guruhi – sher marmosets egallaydi. Sochlari xuddi oltin chang bilan qoplangandek yarqiraydi. Afsuski, ushbu maymun turlari yo’qolib ketish xavfi ostida turgan hayvonlar turlari ro’yxatida etakchi o’rinlardan birini egallaydi.
Janubiy Amerikada odamzod bo’ri (guar) deb nomlangan noyob hayvon mavjud. U bir vaqtning o’zida bo’ri va tulkining xususiyatlariga ega va relikt hayvonlarga tegishli. Guara g’ayrioddiy ko’rinishga ega: bo’ri uchun nafis, jozibali, uzun oyoqlari, o’tkir tumshug’i va katta quloqlari.
Brownie Shark yoki Goblin Shark
Ma’lum ma’lumotlarning yo’qligi va bugungi kunda mavjud bo’lgan goblin akulalarining umumiy sonini to’g’ri aniqlashning imkoni yo’qligi olimlarga uni Xalqaro Qizil Kitobga noyob va kam o’rganilgan tur sifatida kiritish to’g’risida qaror qabul qilishga imkon berdi.
Qizil kitob haqida
Hozirda Qizil kitob nima ekanligini bilmagan kishini topish qiyin. Uning hikoyasi yo’qolib ketish xavfi ostida turgan hayvonlarning ro’yxati bilan boshlandi. O’tgan asrning 50-yillarida uni yaratish ustida ko’plab mamlakatlar olimlaridan iborat xalqaro komissiya ish olib borgan. Uning taklifiga binoan paydo bo’lgan juda katta hayvonlar ro’yxati Qizil kitob deb nomlandi. Qizil zamonaviy haqiqatda o’simliklar va hayvonlarni kutish xavfi ramzi sifatida tanlandi.
Bugungi kunda Qizil kitob yo’qolib ketish xavfiga ega bo’lgan noyob hayvonlar va o’simliklar to’g’risida ma’lumotlarni o’z ichiga olgan kitobdir. Xalqaro bilan bir qatorda milliy va mintaqaviy Qizil kitoblar mavjud.
Sovet Ittifoqida hayvonlar to’g’risida Qizil kitob 1978 yilda, keyingi nashr 1984 yilda nashr etilgan.
2001 yilda Rossiya Federatsiyasining Qizil kitobi nashr etildi. Hayvonlar ». Unda 414 hayvonlar taksasi qayd etilgan, shu jumladan 259 umurtqali va 155 umurtqasizlar. 2008 yilda “Rossiya Federatsiyasining Qizil kitobi”. O’simliklar ”652 turdagi o’simliklarni o’z ichiga oladi.
Qizil kitobga kiritilgan barcha hayvonlar va o’simliklar sinflarga, buyruqlarga, oilalarga bo’lingan va ro’yxatga alifbo tartibida kiritilgan, unda ob’ektlarning nomlari, qisqacha tavsifi, Qizil kitobga kiritilgan hayvonlar va o’simliklarning sabablari ko’rsatilgan.
Har bir turga noyob toifalar berilgan, ularning tasnifi Rossiyada hayvonlar va o’simliklar dunyosini o’rganish bo’yicha xalqaro tajriba va amaliyot asosida ishlab chiqilgan. Hammasi bo’lib oltita malaka guruhlari mavjud: 0-toifadan (yo’qolgan bo’lishi mumkin) 4-toifagacha (yaxshi tushunilmagan) va 5-raqam (qayta tiklanadigan raqamlar).
Qizil kitobda Uzoq Sharq, Oltoy, Rossiya va Kavkazning hayvonlari tasvirlangan. Jami 1066 o’simliklar va hayvonlarning namunalari Rossiya Federatsiyasining Qizil kitobiga kiritilgan.
Rossiya Federatsiyasi CC ning birinchi nashridan beri 18 yildan ko’proq vaqt o’tdi, ammo jamoatchilik hali hayvonlar hajmining ikkinchi nashrini kutishmadi. Buning sababi ekologik hamjamiyat va ovchilik lobbisi deb ataladigan keskin kurashdir. Ikkinchisi tijorat maqsadlariga asoslanib, Rossiya Qizil Kitobidan qator noyob va qimmatbaho soliqlarni chiqarib tashlashni talab qiladi. Ular orasida dengizning 11 aholisi bor: muhrlar, delfinlar, qotil kit va boshqalar.
Bundan tashqari, qizil ro’yxatdagi Ussuri sika kiyikni, evropalik kichkina kiyinish oilasining vakilini olib tashlash taklif qilinmoqda. Dengiz arslonini kamroq himoyalangan noyob toifaga o’tkazish taklif etiladi. Olimlarning Qizil Kitobga Himolay ayiqlarini Uzoq Sharqdan kelganligi, aholisi hali ham yaxshi tushunilmagan xatlar e’tiborga olinmadi.
Katta olimlar guruhi Rossiya Federatsiyasining Prezidentiga zoologik olimlarning Rossiya faunasining noyob vakillarining o’lim xavfi tobora ortib borayotgani haqidagi fikrlarini himoya qilishni so’rab ochiq xat yo’lladilar. Hokimlar, ishbilarmonlar va olimlar ishtirok etadigan tomonlar o’rtasida munozaralar mavjud.
Gigant fossa
O’tgan asrning boshlarida topilgan sutemizuvchi yirtqich Cryptoprocta spelea, Madagaskarda yashovchi Cryptoprocta feroksiga qaraganda ancha katta edi. Hayvon, ayiqning odobiga va monguzning ovchilik odatlariga ega bo’lgan ulkan mushukka o’xshaydi.
Hayvon hozirgi Madagaskar fotoalbomlari singari daraxtlarga chiroyli chiqib, boshqa mayda sutemizuvchilar, sudraluvchilar, qushlar va hasharotlar uchun ov qilgan. Asosiy o’lja lemurga aylandi, uni hayvon ovqatlanishiga qodir emas. Buning uchun, shuningdek, mahalliy tovuq kovaklariga tez-tez uyushtirilgan reydlar uchun, orol aholisi bu hayvonni yoqtirmadilar va uni doimiy ravishda yo’q qilishdi. Bugungi kunda C. spelea turlari endi orolda yo’q va bu oilaning boshqa turlari ham Qizil kitobga himoyaga muhtojlar qatoriga kiritilgan.
Dodo qushi (Mavrikiy Dodo)
Bu qiziq hayvon Mavrikiyning go’zal orolida yashagan. Bugungi kunga qadar hayvonlarning tasvirlari faqat havaskor rasmlarda saqlanib qolgan. Qushlarning tavsifi dengiz jurnallarida yozilgan yozuvlar, sayohatchilarning ba’zi hikoyalari.+
Ushbu manbalarga ko’ra, dodo qushining sarg’ish oyoqlari bo’lgan massiv tanasi jigarrang-kulrang tusli edi. Yangi ochilgan boshida uzun yashil yoki sariq tumshug’i bor edi. Topilgan qoldiqlar shuni ko’rsatadiki, qushlarning bo’yi bir metrgacha va og’irligi 18 kg gacha edi.
Oziq-ovqatning ko’pligi va yirtqichlarning yo’qligi sababli, qush asta-sekin uchish qobiliyatini va ehtiyotkorlikni yo’qotdi. XVI asrda orolda paydo bo’lgan gollandiyalik dengizchilar kemalarni etkazib berish va oziq-ovqat bilan to’ldirish uchun hayvonlarni yo’q qilishdi.
Ular sodda qushlarni ov qildilar: bir kishi hayvonga yaqinlashdi va uni boshidagi tayoq bilan o’ldirdi. Qush qochishga ham urinmadi va u sekin va g’ayritabiiy tarzda harakatlandi.
Gollandiyadan ancha oldinroq orolga tashrif buyurgan portugallar ularga “Dodo” nomini berishdi – portugal tilidan “ahmoq” yoki “ahmoq” deb tarjima qilindi. Bir asr ichida qush oroldan g’oyib bo’ldi va odamlar buni anglashganda, biron narsani o’zgartirish juda kech edi.
“ O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobi” to‘g‘risidagi
NIZOM
Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1992-yil 9-martdagi 109-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobi” to‘g‘risidagi qaroriga asosan “O‘zbekiston Respublikasining Qizil kitobi”ning (bundan buyon matnda Qizil kitob deb yuritiladi) tuzilishi hamda uni yuritish tartibini belgilaydi.