Tadqiqot va namoyish qilish uchun 18 qiziqarli biologiya mavzulari

Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.

Qiziqarli biologiya pdf

Saytimizdagi elektron kitoblarni 3 usulda o’qish mumkin: kitobxon mobil ilovasi, kitobxon windows dasturi yoki onlayn sayt orqali

Kitobni qanday sotib olish mumkin?

Ketma-ketlik bo‘yicha tavsiya: saytda qanday ro’yxatdan o’tish, saytdagi shaxsiy hisobni qanday to’ldirish mumkin, kerak bo’lgan kitob uchun qanday to’lovni amalga oshirish

Siz muallifmisiz?

Hurmatli mualliflar: Saytimizda asarlaringiz joylashtirilishini (yoki saytdan o‘chirilishini) istasangiz biz bilan shartnoma tuzish uchun bog‘lanishingizni so‘raymiz.

Savol-javoblar

Agar men O‘zbekistonda bo’lmasam, qanday qilib kitob sotib olishim mumkin?
Nima uchun PDF formatini yuklab ololmayman?
Internetsiz kitobni qanday o‘qish mumkin?
va boshqa savollaringizga bizning javoblarimiz.

Qiziqarli biologiya

Ko‘rganlar, jami:
Nashr yili:
ISBN raqami:

Kitob mahsulotlarining xarakteristikalari, yetkazib berish shartlari, tashqi ko’rinishi va rangi haqidagi ma’lumotlar faqat ma’lumot uchun mo’ljallangan va joylashtirilgan paytda mavjud bo’lgan eng so’nggi ma’lumotlarga asoslanadi.

Elektron kitob:

Mavjud emas.
Buyurtma uchun: (90) 959-25-26

Do‘stlarizga tavsiya eting

• Annotatsiya
• Fikr va mulohazalar

Aziz o’quvchi! Biologiya faniga qanchalik chuqur kirib borsangiz, atrofingizdagi olam sirlarini shunchalik teran anglaysiz. Aks holda, hatto o’z uyingizda nimalar sodir bo’layotganini bilmay qolishingiz aniq. Chunki olam – bu bizning uyimiz. Undagi har bir hodisa yashash tarzimizning go’zalroq, foydaliroq kechishiga xizmat qiladi, taraqqiyot sari yetaklaydi. Hayvonot, nabotot va inson – bir-biriga chambar-chas bog’liq bo’lgan bir olam. Barcha tirik organizmlarni o’rganuvchi fan – biologiya mana shu olam haqida bosh qotiradi.

Tadqiqot va namoyish qilish uchun 18 qiziqarli biologiya mavzulari

Ushbu maqolada biz ro’yxatni taklif qilamiz tadqiq qilish va ochib berish uchun qiziqarli biologiya mavzulari bilimlar uchun ham, hayotning o’zi uchun ham katta ahamiyatga ega bo’lgan va chuqurroq o’rganib chiqishga arziydigan narsalar.

Biologiya so’zi yunoncha (bios) “hayot” va (logiya) “o’rganish” dan kelib chiqqan bo’lib, bu “hayotni o’rganish” degan ma’noni anglatadi.Biologiya tirik mavjudotlarni kelib chiqishi, evolyutsiyasi, tuzilishi, tasnifi, ko’payishi va atrof-muhit bilan o’zaro bog’liqligi bilan bog’liq har tomonlama o’rganadigan fan sohasidir.

Ushbu sohaning umumiy maqsadi tirik organizmlarni, masalan, hayvonlar, o’simliklar va odamlarni biomolekulyar kimyoviy tarkibi, ularning hujayra tuzilishi, energiyani o’zgartirish jarayoni, uzatilishi orqali o’rganishdir. irsiy belgilar yoki genetika, shuningdek ularning atrof-muhit bilan o’zaro ta’siri.

Tabiat, hayvonlar, o’simliklar, inson tanasi va boshqalar bo’yicha turli xil biologik tadqiqotlar rivojlanish darajasini hisobga olgan holda, hayot shakllarini yaxshiroq tushunish uchun bilim darajasi oshdi.

Ikki karra spiral tuzilishga ega bo’lgan DNK (dezoksiribonuklein kislotasi) ni o’rganish holati. Shuningdek, OITS, odam papillomasi, eukaryotik hujayralar va boshqalar kabi viruslarda.

Shu tarzda hayotni saqlab qolish uchun ba’zi imkoniyatlarda yordam beradigan va echimlarni topgan ba’zi kashfiyotlarni amalga oshirish mumkin edi. Masalan, tifo isitmasi kabi turli xil kasalliklarga qarshi emlashlar misolidir.

Sizni ushbu mavzular ro’yxati ham qiziqtirishi mumkin.

Biologiyani ochish yoki tadqiq qilish uchun qiziqarli mavzular

Quyida o’rganish va taqdim etish uchun talabalar va o’qituvchilarning qiziqishini uyg’otadigan ba’zi mavzular keltirilgan.

1- tirik mavjudotlarning xususiyatlari va vazifalari

Barcha tirik mavjudotlar hujayralardan iborat, bundan tashqari ular hayotiy funktsiyalarni bajaradilar: ular tug’iladi, o’sadi, oziqlanadi, nafas oladi, ko’payadi va o’zlari yashaydigan muhitga moslashadi.

Borliq tirik yoki yo’qligini aniqlash uchun u ushbu barcha xususiyatlarga javob berishi kerak, aks holda u inert yoki abiotikdir, ya’ni u tirik mavjudot emas.

2- tirik mavjudotlarning 5 shohligi

Tabiat shohliklari – tirik mavjudotlarni tashkil qilishning turli shakllari. Ushbu tasnif tirik mavjudotlar taksonomiyasi deb ataladi.

• Hayvonot dunyosi.
• Sabzavotlar shohligi yoki o’simliklari.
• Qo’ziqorinlar qirolligi.
• Mónera yoki bakteriyalar.
• Protist qirollik.

3- hujayra

Bu hayot uchun asosiy birlik. Tirik mavjudotlar hujayralardan iborat. Ular tana tuzilishini beradi, oziq-ovqatdan foydali moddalarni oladi, ularni energiyaga aylantiradi va o’ziga xos funktsiyalarni bajaradi. Organizmlar:

• Bakteriyalar singari bitta hujayraga ega bo’lgan bir hujayrali yoki
• Ko’p hujayrali, hayvonlar singari bir nechta hujayradan iborat.

4- Hujayraning qismlari va funktsiyalari

Har bir hujayra quyidagi funktsiyalarga ega bo’lgan tuzilishga ega:

• Uyali membrana.
• Sitoplazma
• Yadro
• Organellalar: Lizosomalar, mitoxondriya va xloroplastlar.

5- Hujayralar turlari

Tirik mavjudot qaysi turga mansubligini aniqlaydigan bir necha turdagi hujayralar mavjud:

• Prokaryotik
• Eukaryot: hayvon, o’simlik.

6- Inson evolyutsiyasi

Inson gomodan sapiensga o’tkazgan barcha o’zgarish jarayonidir, xususan:

• Homo habilis.
• Ergaster.
• Erectus
• O’tmishdosh.
• Sapiens.
• Kromagnon.
• Sapiens sapiens.

7- Hayvonot dunyosining xususiyatlari

Hayvonot dunyosi ko’p hujayrali organizmlardan tashkil topgan bo’lib, ularda eukaryotik hujayralar mavjud va ba’zi turlarda to’qima va organlar hosil bo’ladi.

Ular boshqa tirik mavjudotlar bilan oziqlanadi va boshqa xususiyatlar qatorida heterotrofikdir.

8- Hayvonlarning tasnifi

Hayvonlarni bir necha jihatlarga ko’ra ajratish mumkin:

• Tug’ilish shakli: Tuxumdon. Viviparous va Ovoviviparous.
• Nafas olish usuli: O’pka, filial, traxeya va teri orqali yoki teri orqali.
• Nosimmetrik shakli: ikki tomonlama simmetriya, radiusli simmetriya, assimetrik.
• Ichki skelet yoki suyak shakllari: umurtqali hayvonlar va umurtqasiz hayvonlar.

9- O’simliklar shohligi

O’simliklar ko’p hujayrali va eukaryotik organizmlardir. Fotosintezni amalga oshirish va oziq-ovqat mahsulotlarini tayyorlash uchun ularning hujayralarida xloroplastlar mavjud, ya’ni ular avtotroflardir. Ularning siljishi yo’q va ularning ko’payishi jinsiy yoki jinssiz bo’lishi mumkin.

Uning asosiy qismlari orasida: Ildiz, poyasi, barglari, gullari va mevalari.

10- O’simliklar tasnifi

Ko’payish uslubiga ko’ra, ular quyidagicha tasniflanadi:

• Urug’lar bilan ko’payish: angiospermlar va gimnospermlar.
• Sporalar bilan ko’payish: Ferns va moxlar.

11- Biologik xilma-xillik

Bioxilma-xillik dunyodagi barcha turli xil jonzotlardan iborat. Yer yuzida qancha tur mavjud bo’lsa, bioxilma-xillik shunchalik katta bo’ladi. Bu ekotizimga ega bo’lgan turlarning boyligi va xilma-xilligining ko’rsatkichidir. Ba’zi qiziqarli mavzular:

• Ekotizimlar.
• Biologik xilma-xillikni yo’qotish.

12- suv

Suv 2 vodorod atomlari va 1 kislorod atomi H ning birlashishi natijasida hosil bo’lgan hayotiy elementdir₂ Ushbu ikkilik birikma tirik mavjudotlar uchun juda muhimdir va quyidagilarni o’rganish muhimdir:

• Suvning xususiyatlari.
• Suv aylanishi.
• Suv sifati.
• Suvni parvarish qilish va saqlash.
• Suvdan mas’uliyat bilan foydalanish bo’yicha maslahatlar.

13- irsiyat va genetika

Organizmlar ko’payishida ba’zi xususiyatlar naslga o’tadi.

Agar ko’payish jinssiz bo’lsa, avlodlar ota-onalari uchun aniqdir; Boshqa tomondan, agar u jinsiy bo’lsa, ikki shaxs o’rtasidagi munosabatlar orqali har bir ota-onaning xususiyatlarining yarmi o’rtoqlashadi. Mavzuni kengaytirish uchun ba’zi fikrlar:

• DNK.
• Xromosomalar.
• Genlar.
• Mendel qonuni.

14- nafas olish tizimi

Nafas olish hayotiy funktsiyadir, ya’ni agar organizm nafas olmasa, u juda qisqa vaqt ichida vafot etadi. Bu jarayon havoni nafas olish va uni o’pkaga olib borish, organizm uchun zarur bo’lgan kislorodni qidirib topish va karbonat angidridni chiqarish uchun nafas olishdan iborat. Bu borada quyidagi fikrlarni tekshirish mumkin:

• Nafas olish turlari
• Inson nafas olish tizimining konformatsiyasi.
• Nafas olish kasalliklari.

15- Axlat va chiqindilar

Chiqindilar – bu jarayon orqali qayta ishlanishi yoki boshqa faoliyat uchun ishlatilishi mumkin bo’lgan materiallar.

Bunday chiqindilarni endi qayta ishlatish yoki qayta ishlashga imkon berilmaganda, u chiqindilarga aylanadi, ko’proq axlat deb nomlanadi.

Shuning uchun, ular chiqindilarni ishlatish mumkinligi bilan ajralib turadi, ammo chiqindilar mumkin emas va axlatga aylanadi. Ko’rib chiqilishi kerak bo’lgan ba’zi tafsilotlar:

• Chiqindilarning turlari.
• Chiqindilarni tanlash va idishlarga yig’ish.
• 3 Rs qoidasi: kamaytirish, qayta ishlatish va qayta ishlash.
• Qattiq chiqindilarni yoki axlatlarni samarali boshqarish.

16- Tabiiy muhitni saqlash

Tabiatni muhofaza qilish quruqlikdagi o’simlik va hayvonot dunyosini, shuningdek turli xil ekotizimlarni saqlashning dolzarb masalasiga aylandi. Bularning yo’q qilinishi hatto odamlarga ta’sir qiladigan jiddiy muammo.

Insoniyat rivojlanishiga to’sqinlik qilmasdan tabiatni qanday saqlash kerak – bu hukumat va atrof-muhit institutlari oldida turgan eng katta savol.

17- Iqlim o’zgarishi

Iqlim o’zgarishi tobora ko’proq universitetlarda, biologiya markazlarida va atrof-muhitni muhofaza qilish muassasalarida ko’proq o’rganilmoqda.

Inson harakati Yerdagi iqlim sharoitida modifikatsiyani o’z ichiga oladi, bu esa o’z navbatida sayyora organizmlarining odatiy xatti-harakatlarini o’zgartiradi.

18- Giyohvand moddalar

Biologik kompozitsion dorilar, ya’ni tirik organizmlar tomonidan ishlab chiqariladigan vositalar kimyoviy tibbiyot bilan taqqoslaganda umumiy tibbiyotda kuchayib boradi. Masalan, umumiy emlash yoki insulin biologik kelib chiqishga ega.

Ushbu turdagi giyohvand moddalar tufayli saraton yoki skleroz kabi jiddiy kasalliklarga oid tadqiqotlar tobora ko’payib bormoqda.

Adabiyotlar

1. Molnar, C. va Gair, J. (2015). Biologiya tushunchalari. Kanada, Kamosun kolleji.
2. Biologiya nima? Qayta tiklandi: www.bioenciclopedia.com
3. Tabiiy fanlar. Qayta tiklandi: www.areaciencias.com
4. Dinh, H. (2017) Ilmiy tadqiqotlar: Biologiyaning 5 ta asosiy mavzulari. Qayta tiklandi: www.sciencing.com
5. Biologiyaning 10 ta mavzusi nimadan iborat? Qayta tiklandi: www.education.seattlepi.com
6. Umumiy biologiya. Qayta tiklandi: www.portal.uned.es.

Biologiya, Sitologiya va genetika asoslari, 9 sinf, Zikiryayev A., To‘xtayev A., Azimov I., Sonin N., 2019

Biologiya, Sitologiya va genetika asoslari, 9 sinf, Zikiryayev A., To‘xtayev A., Azimov I., Sonin N., 2019.

Учебник по биологии для 9 класса на узбекском языке.

Mazkur darslik yangi Davlat ta’lim standartlari va dasturi asosida qayta yozildi. O‘quv materiallari zamonaviy va qiziqarli usullarda bayon etilgan. Darslikda Vatanimiz olimlarining yirik kashfiyotlariga, ularning ilmiy ahamiyatiga keng o‘rin berilgan. Mavzularga oid matn va suratlar, savol-topshiriqlar hamda laboratoriya ishlari qayta ko‘rib chiqildi, to‘ldirildi va kengaytirildi.

Tirik organizmlarning o‘ziga xos xususiyatlari.
Tirik organizmlar xilma-xil bo‘lishiga qaramay, ularning barchasi hujayraviy tuzilishga ega hamda o‘xshash kimyoviy elementlar va moddalardan iborat. Hujayra tiriklikning barcha xossalarini o‘zida mujassamlashtirgan eng kichik birlikdir.

Organizm bilan tashqi muhit o‘rtasida doimo moddalar va energiya almashinuvi sodir bo‘lib turadi. Tirik organizmlarning muhim xossasi oziq va quyosh nuridan tashqi energiya manbai sifatida foydalanishidir. Energiya bir organizmdan ikkinchi organizmga organik modda ko‘rinishida beriladi. Organizmdagi moddalar almashinuvi asosini assimilyatsiya va dissimilyatsiya jarayonlari tashkil etadi. Ba’zi bir moddalar organizm tomonidan o‘zlashtirilsa, boshqa moddalar aksincha, tashqi muhitga chiqarib yuboriladi. Moddalar almashinuvi organizmdagi hujayralarning tiklanishi, o‘sishi va rivojlanishini ta’minlaydi.

Barcha tirik mavjudotlar oziqlanadi. Oziqlanish tashqi muhitdan ozuqa moddalarni o‘zlashtirishdir. Ozuqa barcha tirik organizmlar uchun zarur, chunki u organizmdagi hujayralar ning tiklanishi, o‘sishi va boshqa ko‘pgina jarayonlar omili bo‘lib, modda va energiya almashinuv manbai hisoblanadi.

MUNDARIJA.
KIRISH.
I BO‘LIM. Organik olam haqida ma’lumot.
I BOB. Hayotning umumiy qonuniyatlari.
1-§. Tirik organizmlarning o‘ziga xos xususiyatlari.
2-§. Tiriklikning tuzilish darajalari.
II BOB. Organizmlarning xilma-xilligi.
3-§. Hayotning hujayrasiz shakllari.
4-§. Prokariot hujayralar.
5-§. Eukariotlar – o‘simliklarning xilma-xilligi.
6-§. Zamburug‘lar dunyosi.
7-§. Hayvonlar dunyosi.
8-§. 1-laboratoriya mashg‘uloti. 1. Pichan tayoqcha bakteriyasini mikroskopda ko‘rish. 2. Ko‘k-yashil suvo‘tini mikroskopda ko‘rish.
II BO‘LIM. Hujayra haqidagi ta’limot.
III BOB. Sitologiya asoslari.
9-§. Hujayrani o‘rganish tarixi va hujayra nazariyasi.
10-§. Hujayrani o‘rganish usullari.
11-§. Eukariot hujayralar.
12-§. Sitoplazma. Hujayraning membranasiz va membranali organoidlari: endoplazmatik to‘r, ribosomalar, golji majmuasi.
13-§. Mitoxondriya, plastidalar, lizosomalar va sitoplazmaning boshqa organoidlari.
14-§. Yadro va uning tuzilishi.
15-§. Prokariot va eukariot hujayralar.
16-§. Hujayralar evolutsiyasi.
17-§. 2-laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik va hayvon hujayralarining tuzilishini mikroskop yordamida o‘rganish.
18-§. 3-laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik hujayrasida plazmoliz va deplazmolizni kuzatish.
III BO‘LIM. Hayotiy jarayonlarning kimyoviy asoslari.
IV BOB. Hayotiy jarayonlarning kimyoviy asoslari.
19-§. Hujayraning kimyoviy tarkibi.
20-§. Hujayra tarkibiga kiruvchi suv va anorganik moddalar.
21-§. Biomolekulalar.
22-§. Uglevodlar.
23-§. Lipidlar.
24-§. Oqsillar. Aminokislotalar.
25-§. Oqsil tarkibi. Oqsil tuzilishi.
26-§. Oqsillarning xossalari. Oddiy va murakkab oqsillar.
27-§. Oqsillarning funksiyasi.
28-§. Nuklein kislotalar.
29 -§. 4- laboratoriya mashg‘uloti. Amilazaning kraxmalga ta’siri.
IV BO‘LIM. Moddalar almashinuvi — metabolizm.
V BOB. Hujayralarda moddalar va energiya almashinuvi.
30-§. Moddalar almashinuvi.
31-§. Energiya almashinuvi.
32-§. Energiya almashinuvi bosqichlari.
33-§. Hujayraning oziqlanishi.
34-§. Xemosintez.
35-§. Hujayrada plastik almashinuv.
36-§. Hujayrada modda va energiyalar almashinuviga doir masalalar yechish.
37-§. 5- laboratoriya mashg‘uloti. O‘simlik bargida organik moddalarning hosil bo‘lishini o‘rganish.
V BO‘LIM. Organizmlarning individual rivojlanishi — ontogenez.
VI BOB. Organizmlarning ko‘payishi va individual rivojlanishi.
38-§. Hujayra sikli.
39-§. Meyoz.
40-§. Tirik organizmlarning ko‘payish xillari.
41-§. Jinsiy ko‘payish.
42-§. Urug‘lanish.
43-§. Embrional rivojlanish davri.
44-§. Postembrional rivojlanish.
45-§. Embrion rivojlanishiga tashqi muhitning ta’siri.
46-§. Rivojlanishning umumiy qonuniyatlari. Biogenetik qonun. Embrionlarning o‘xshashlik qonuni.
VI BO‘LIM. Genetika haqida umumiy ma’lumot.
VII BOB. Genetika asoslari.
47-§. Genetikaning rivojlanish tarixi.
48-§. G.Mendel qonunlari. Monoduragay chatishtirish.
49-§. 6- laboratoriya mashg‘uloti. Monoduragay chatishtirishga doir masalalar yechish.
50-§. Di-poliduragay chatishtirish. Mendelning uchinchi qonuni.
51-§. 1- amaliy mashg‘ulot. Diduragay chatishtirishga doir masalalar yechish.
52-§. 7- laboratoriya mashg‘uloti. G‘o‘za, pomidor, nomozshomgulning chatishtirish natijasini gerbariy asosida o‘rganish.
53-§. Noallel genlarning o‘zaro ta’siri.
54-§. Genlarning polimer ва ko‘p tomonlama ta’siri.
55-§. 2- amaliy mashg‘ulot. Noallel genlarning o‘zaro ta’siriga doir masalalar yechish.
56-§. Belgilarning birikkan holda irsiylanishi.
57-§. Jins genetikasi.
58-§. 3- amaliy mashg‘ulot. Birikkan holda irsiylanish va jins bilan bog‘liq holda irsiylanishga doir masalalar yechish.
59-§. O‘zgaruvchanlik.
60-§. 8- laboratoriya mashg‘uloti. Modifikatsion o‘zgaruvchanlikning statistik qonuniyatlarini o‘rganish.
61-§. Mutatsion (genotipik) o‘zgaruvchanlik.
62-§. Odam genetikasini o‘rganish usullari.
63-§. Odamdagi irsiy kasalliklar.
VII BO‘LIM. Seleksiya asoslari.
VIII BOB. Seleksiya va biotexnologiya asoslari.
64-§. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishi va xilma-xillik markazlari.
65-§. O‘simliklar va hayvonlar seleksiyasi.
66-§. Seleksiya va biotexnologiya.
67-§. O‘zbekiston olimlarining biologiya va seleksiya sohasidagi yutuqlari.

Бесплатно скачать электронную книгу в удобном формате, смотреть и читать:
Скачать книгу Biologiya, Sitologiya va genetika asoslari, 9 sinf, Zikiryayev A., To‘xtayev A., Azimov I., Sonin N., 2019 – fileskachat.com, быстрое и бесплатное скачивание.

Скачать pdf
Ниже можно купить эту книгу по лучшей цене со скидкой с доставкой по всей России. Купить эту книгу