Qiziqarli geografik ma lumotlar

Krater-Leykning toza suvi uni to’ydirish uchun oqimga ega emas va oqimlari oqim emas – u to’ldirilgan va yog’ingarchilik va qor erishi bilan ta’minlangan. Janubiy Oregon shtatida joylashgan Crater Lake, dunyodagi ettinchi eng chuqur ko’l bo’lib, 4,6 trillion gallon suvdan iborat.

GEOGRAFIYAGA OID QIZIQARLI MA’LUMOTLAR VA ULARNING TAHLILI Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — J. Sobirov, O. Ramozonov

Dunyo yaralibdiki oʻzida turli tuman gʻaroyibotlarni va juda qiziqarli narsalarni oʻzida mujassam etgan. Ushbu maqolada qiziqarli geografik faktlar va qiziqarli maʼlumotlar haqida soʻz boradi.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — J. Sobirov, O. Ramozonov

ICHKI SEKRETSIYA BEZLARI FIZIOLOGIYASI
DUNYOGA HAVF SOLAYOTGAN EKOLOGIK MUAMMOLAR VA ULARNING YECHIMLARI

ASTRONOMIYA FANINI O‘QITISH UCHUN TURLI VIRTUAL ASTRONOMIK XARITALAR VA MOBIL ILOVALARDAN FOYDALANISH

SUV RESURSLARINI MUHOFAZA QILISH VA ULARDAN SAMARALI FOYDALANISH
NOSIR FOZILOVNING YUMORISTIK MAHORATI
i Не можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

INTERESTING FACTS ABOUT GEOGRAPHY AND THEIR ANALYSIS

Since the creation of the world, it contains all sorts of oddities and very interesting things. This article is about interesting geographical facts and interesting information.

Текст научной работы на тему «GEOGRAFIYAGA OID QIZIQARLI MA’LUMOTLAR VA ULARNING TAHLILI»

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

GEOGRAFIYAGA OID QIZIQARLI MA’LUMOTLAR VA ULARNING TAHLILI

Sobirov Javoxir Xayrulla o’g’li

Urganch davlat universiteti talabasi

Ramozonov Og’abek Zafarovich

Urganch davlat universiteti talabasi https://doi.org/10.5281/zenodo.6970493

Annotatsiya. Dunyo yaralibdiki o’zida turli tuman g’aroyibotlarni va juda qiziqarli narsalarni o’zida mujassam etgan. Ushbu maqolada qiziqarli geografik faktlar va qiziqarli ma’lumotlar haqida so’z boradi.

Kalit so’zlar: g’aroyib dunyo, qiziqarli faktlar, geografik terminlar, wikilug’at.

ИНТЕРЕСНЫЕ ФАКТЫ О ГЕОГРАФИИ И ИХ АНАЛИЗ

Аннотация. Со времен создания мира в нем содержатся разного вида странности и очень интересные вещи. Эта статья об интересных географических фактах и интересной информации.

Ключевые слова: странный мир, интересные факты, географические термины, вики-словарь.

INTERESTING FACTS ABOUT GEOGRAPHY AND THEIR ANALYSIS

Abstract. Since the creation of the world, it contains all sorts of oddities and very interesting things. This article is about interesting geographical facts and interesting information.

Keywords: strange world, interesting facts, geographical terms, wiki dictionary.

Geograflar bizning dunyomiz haqida qiziqarli ma’lumotlar uchun yuqori va past ko’rsatkichlarni izlaydilar. Ular “nima uchun” bilishni istaydilar, shuningdek, eng katta, eng kichik, eng uzoq, eng yaqin, eng uzun, eng qisqa vaqtni bilishni ham yaxshi ko’radilar. Geograflar ham “Janubiy qutbda qancha vaqt bor?” Kabi murakkab savollarga javob berishni xohlashadi. Ushbu maqola biz aynan shunday qiziqarli hayratlanarli darajadagi ma’lumotlaming ayrimlariga to’xtalib o’tamiz.

TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI

Everest dunyoning eng baland nuqtasi emas.

Chimbora vulqoni Everestdan bir necha kilometr balandroq. Ammo bu faqat Yerning markazidan o’lchaganda (Chimbosaro – 6384,4 km; Everest – 6381 km). Agarda biz dengiz sathidan balandni solishtirsak, eng baland nuqta Everestda bo’ladi (Jomolungma – 8848 metr).

Jamoalar Yerning 2 xil yarim sharida turib ham futbol o’ynay oladilar

Braziliyada “Estadio Milton Korrea” hamda “Zeran” (Portugal tilida – “katta nol”) nomli stadion. Bu stadionda baxs oboradigan jamoalarning darvozalari Yerning 2 xil yarim sharida turadi. Gap, maydonning o’rtasidan ekvator chizig’i o’tgan.

Orolda ko’l, qo’lda orol bor.

Kanadaga tegishli Viktoriya orolida bir ko’l bor, ko’lda esa orol. Bu orolni ham ko’li bor, ko’lda esa orol. Kimdir buni hazil, deb aytishi mumkin. Kanadaning aholisi, bu yerlarni odam oyog’i bosmagan.

Juda ham aj oyib chegara.

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

Bering bo’g’ozining markazida bu 2 ta orolning masofa masofa 4 km. G’arbiy – Ratmanov oroli – Rossiyaga tegishli, sharqiy – Kruzenshtern oroli – AQSHga tegishli. Ularning o’rtasidan Rossiya va AQSH chegarasi va kun bilan aloqa o’tgan. Masalan, AQSH orolida 6:00 shanba, rossiyaning orolida esa 9:00 yakshanba.

Yer vazni har kuni 100 ming tonnadanga ortib boradi.

Dunyodagi eng uzoq vaqt yoqqan yomg’ir Gavay orollarida kuzatilgan. Bu yerda yomg’ir jami 247 kungacha tinmagan.

Marokashliklar orasida ko’pchilikni tashkil etgan kambag’allar kambag’alligiga o’zlarining dangasaligi sababchi. Hozir ham Marokash aholisining 25 foizi ishsiz.

1836-yilga qadar Amerikaning Texas shtati Meksikadagi viloyatlardan biri bo’lgan. 1836-1838-yillar oralig’ida kechgan Meksika-Amerika urushi Texas amerikaliklar ixtiyoriga o’tishini ta’minlagan.

«Trioniks Trionyx cartilagineus» — bu toshbaqalarning o’ta agressiv turidir. Bu toshbaqalar tanasi o’ta yumshoq bo’lishi bilan birga och qolishsa, to’daga birlashgan holda har qanday yirik, yirtqich hayvonni ham o’ldira oladi.

Qurolsozlik sanoatida dinamitga albatta yeryong’oq qo’shiladi.

Dunyoning shamol eng kuchli esadigan hududi Antarktikadagi Viktoriya yerlari hisoblanadi. Bu yerda shamol soatiga 215 kilometr tezlikda esadi.

Makaronni aslida xitoyliklar o’ylab topgan. Olimlar arxeologik qazish ishlari davomida bundan 4000 yil oldingi ichi to’la makaron toshga aylangan mis idish topishgan.

XX asrning eng dahshatli vulqon halokati sifatida G’arbiy Hindistondagi Martinika orolida joylashgan Mon-Pele vulqonining uyg’onishi hisoblanadi. Bu vulqon 1902-yili uyg’ongan. Oqibatda jami 30 ming 121 kishi halok bo’lgan. Faqat orol bo’yicha ikki nafargina odam tirik qolgan. Biri etikdo’z bo’lib, orolning boshqa bir chetida yashagan va qochib qolishga ulgurgan. Ikkinchisi ulkan toshlar bilan mahkamlangan turma kamerasidagi mahbus bo’lgan.

Qurg’oqchilik yil bo’yi davom etadigan ba’zi mamlakatlarda odamlar so’rashganda bir-biriga sog’liq emas, yomg’ir tilashadi.

1932 yili Niagara sharsharasi to’liq muzlab qolgan.

Yomg’ir suvi «V12» vitaminiga boy.

Yerning o’z o’qi atrofida to’liq aylanib chiqishi uchun 23 soat, 56 daqiqa, 4 soniya vaqt zarur bo’ladi.

Mashhur Xeops ehromini bunyod etish uchun bir-biriga mos keladigan 2, 3 millionta toshdan yasalgan bloklar zarur bo’lgan.

Koinotda olov yoqsangiz, alanga tepagamas, pastga va to’rt tarafga qarab o’rlaydi.

Quyosh tizimida eng ko’p zahira suvga ega sayyora Quyoshning o’zi sanaladi. Quyoshdagi dog’lar aslida suv zahiralari bo’lib, ular gaz ko’rinishida saqlanadi. Dog’lar joylashgan hududda havo harorati ancha past bo’ladi.

Fonarni ilk bor eramizdan avvalgi 250 yili xitoyliklar o’ylab topgan. Ular fonarni omad va boylik ramzi sifatida qadrlashgan. Badavlat xonadonlardagi fonarlar shu qadar katta va og’ir bo’lganki, ishlatish kerak bo’lganda, ularni bir necha o’nlab odam ko’tarib yurishi talab etilgan.

Xitoydagi Tan sulolasi hukmronligi davrida bilimli, aqlli odamlar uchun maxsus qonun qabul qilingan. Bu qonunga ko’ra, ular bir-birlari bilan she’r yordamida salomlashishi shart bo’lgan.

UIF-2022: 8.2 SCIENCE AND INNOVATION

ISSN: 2181-3337 INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL №4

Amerikalik Jon Uintrop ismli shaxs dunyoda birinchi bo’lib sanchqi yordamida ovqatlangan. Bu voqea 1630-yil 25-iyunda sodir bo’lgan.

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki butun dunyoda qiziqarli biz bilgan va bilmagan turli xildagi qiziqarli obyektlar, manzaralar hamda boshqa xildagi narsalar mavjud. Ularni o’rganish orqali u hududlarga borib ko’rmasdan ushbu maqola orqali ularning qayerda joylashganligi qanday vazifa bajarayotganligini bilib olish mumkin. Bundan qiziqarli ma’lumotlarning eng zo’rlarini ro’yhatini tuzish orqali kitob chiqarish yoki jurnal chiqarish mumkin bo’ladi. Mavzuning dolzarbligi ham shundan iborat.

1. http://geografiya.for.uz/bilasizmi/11828-bu-qiziq.html internet sayti.

2. https://uz.eferrit.com/qiziqarli-geografik-malumotlar/ internet sayti.

3. http://ufa.uz/moq-xabari-geografiya-olamidan-16-ta-qiziqarli-fakt/ internet sayti.

4. Броварский В. Д., Турдалиев А. Т., Мирзахмедова Г. И. Воздействие температуры окружающей среды на пчел и растения //Научное обозрение. Биологические науки. -2020. – №. 3. – С. 43-48.

5. Турдалиев, А. Т., Аскаров, К. А., Жалилова, Ш. А., Гуломова, З. А., & Мусаев, И. И. (2019). Физико-химические, геохимические особенности и их влияние на почвенно-экологическое состояние гидроморфных почв. Научное обозрение. Биологические науки, (4), 44-49.

6. Аскаров К. А., Турдалиев А. Т., Сотиболдиева М. М. Геохимия микроэлементов в почвах Центральной Ферганы //Современные научные исследования и разработки. -2018. – Т. 2. – №. 5. – С. 42-45.

7. Turdalievich T. A., Gulyam Y. Morphological features of pedolytical soils in Central Ferghana //European science review. – 2016. – №. 5-6. – С. 14-15.

8. Турдалиев А., Юлдашев Г. Геохимия педолитных почв. Монография //Т.” Фан. – 2015. – С. 41-48.

9. Valijanovich M. O. et al. Biogeochemistry Properties of Calcisols and Capparis Spinosa L //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. – 2021. – С. 3227-3235.

10. Турдалиев А. Т., Аскаров К. А. Энергетические особенности микроэлементов в засоленных почвах Центральной Ферганы //Актуальные проблемы современной науки. – 2019. – №. 6. – С. 83-87.

11. Turdaliev, A., Yuldashev, G., Askarov, K., & Abakumov, E. (2021). Chemical and biogeochemical features of desert soils of the central Fergana. Agriculture, 67(1), 16-28.

12. Турдалиев А. Т., Аскаров К. А., Мирзаев Ф. А. У. Морфологические особенности орошаемых почв Центральной Ферганы //Почвы и окружающая среда. – 2019. – Т. 2. -№. 3. – С. 6.

13. Броварский, В. Д., Турдалиев, А. Т., & Мирзахмедова, Г. И. (2020). Воздействие температуры окружающей среды на пчел и растения. Научное обозрение. Биологические науки, (3), 43-48.

Qiziqarli geografik ma’lumotlar

Geograflar bizning dunyomiz haqida qiziqarli ma’lumotlar uchun yuqori va past ko’rsatkichlarni izlaydilar. Ular “nima uchun” bilishni istaydilar, shuningdek, eng katta / eng kichik, eng uzoq / eng yaqin, eng uzun / eng qisqa vaqtni bilishni ham yaxshi ko’radilar. Geograflar ham “Janubiy qutbda qancha vaqt bor?” Kabi murakkab savollarga javob berishni xohlashadi.

Bu juda ajoyib faktlardan ba’zilari bilan dunyoni kashf qiling.

Erdagi qanday Yer Yer markazidan uzoqda?

Ekvatordagi erning shlang tufayli, Ekvadorning Chimborazo tog’ining (20,700 metr yoki 6,310 metr) tepaligi Yerning markazidan eng uzoq nuqtadir.

Shunday qilib, tog ‘”Yerdagi eng baland nuqta” deb nomlanadi (garchi Everestt dengizi hali dengiz sathidan yuqori nuqtadir). Mt. Chimorazo – yo’qolgan vulqon va Ekvatorning bir daraja janubidir.

Suvning balandligi bilan qaynab turgan harorati qanday o’zgaradi?

Dengiz sathida suvning tiklanish nuqtasi 212 ° Fahrenhayt bo’lib, u sizdan yuqoriroq bo’lsa o’zgaradi. Qancha o’zgaradi? Har bir 500 metrlik balandlikda ko’tarilish uchun qaynoq nuqtasi bir darajaga tushadi. Shunday qilib, shaharda dengiz sathidan 5000 fut balandlikda suv 202 ° F darajasida qaynatiladi.

Nima uchun Rhode oroli orol deb ataladi?

Odatda Rhode orolining nomi Rhode orolining rasmiy nomi va Providence plantations nomi berilgan. “Rhode oroli” – Newport shahri bugungi kunda o’tirgan orol; davlat, shuningdek, materik va uchta asosiy orolni egallaydi.

Qaysi mamlakatda eng ko’p musulmonlar yashaydi?

Dunyoning to’rtinchi aholisi eng ko’p musulmonlar aholisiga ega.

Indoneziyaning aholisi taxminan 87% musulmonlar; 216 million aholiga ega Indoneziya 188 million musulmonni tashkil etadi. O’rta asrlarda Islom dini Indoneziyaga tarqaldi.

Qaysi mamlakatlarda eng guruch ishlab chiqariladi va eksport qilinadi?

Rays butun dunyo bo’ylab oziq-ovqat mahsuloti hisoblanadi va Xitoy dunyodagi etakchi guruch ishlab chiqaruvchi mamlakat bo’lib, dunyo guruchining uchdan bir qismini (33,9%) ishlab chiqaradi.

Tailand dunyodagi etakchi guruch eksportchisi bo’lib, jahon guruch eksportining 28,3% ni eksport qiladi. Hindiston dunyodagi ikkinchi yirik ishlab chiqaruvchi va eksportchi hisoblanadi.

Rimning etti tepasi nimani anglatadi?

Rim etti tepalik ustiga qurilgan. Rim, Romulus va Remus, Marsning ikki o’g’li Palatin tepaligining etagida yakunlangan va shaharni asos solganida asos solingan. Boshqa oltita tepaliklar – Capitoline (hukumat joylari), Quirinal, Viminal, Esquiline, Caelian va Aventine.

Afrikaning eng yirik ko’li nima?

Afrikaning eng katta ko’llari – Uganda, Keniya va Tanzaniya chegaralarida joylashgan Sharqiy Afrikada joylashgan Viktoriya ko’li. Shimoliy Amerikaning ko’lining yuqori qismidan keyin dunyodagi ikkinchi yirik sho’r suv.

Victoria Viktoriya sharafiga Viktoriya sharafiga Britaniyalik tadqiqotchi Jon Hanning Speke va ko’lni ko’rish uchun birinchi Yevropa (1858) nomi berildi.

Qaysi mamlakat eng kam aholi yashaydi?

Dunyodagi eng past aholi zichligi bo’lgan mamlakat – har bir kvadrat kilometrga yaqin to’rtta aholi bilan aholi zich joylashgan Mo’g’uliston. Mo’g’ulistonning 2,5 million aholisi 600 ming kvadrat kilometrlik erlarni egallaydi.

Mo’g’ulistonning umumiy zichligi cheklangan, chunki erning juda kichik qismi qishloq xo’jaligi uchun ishlatilishi mumkin, chunki erning aksariyat qismi faqat ko’chmanchi o’tlar uchun ishlatilishi mumkin.

Qo’shma Shtatlarda qancha hukumat mavjud?

1997 yildagi aholini ro’yxatga olish, eng yaxshi deb aytdi .

“1997 yilning iyun oyi holatiga ko’ra, Amerika Qo’shma Shtatlarida 87 504 davlat idorasi mavjud edi. Federal hukumat va 50 ta davlat hukumatidan tashqari 87453 ta mahalliy boshqaruv organlari mavjud edi, ulardan 39,044 tasi umumiy maqsadlardagi mahalliy hokimiyat organlari – 3 433 tuman hukumati va 36,001 shu jumladan, 13,726 ta maktablarni taqsimlovchi hukumatlar va 34683 maxsus tuman hukumati mavjud. “

Kapital va kapital o’rtasida qanday farq bor?

“Capitol” (“o”) so’zi qonun chiqaruvchi (masalan, AQSh Senati va Vakillar palatasi) uchrashadigan binoga murojaat qilish uchun ishlatiladi; “kapital” so’zi (“a” bilan) hukumatning boshqaruvi vazifasini o’taydigan shaharni anglatadi.

Siz bu farqni “kapitol” so’zida gumbaz shaklida o’ylab, poytaxt Vashington shahridagi AQSh kapitolining gumbazi kabi eslashingiz mumkin.

Hadrian devori qani?

Hadrian devori Buyuk Britaniyaning shimoliy qismida (Buyuk Britaniyaning asosiy orolida) joylashgan bo’lib, g’arbda Solvat Firthdan 120 km uzoqlikda sharqqa Nyukasl yaqinidagi Tyne daryosiga cho’zilgan.

Devor II asrda Rim imperatori Hadrianning boshqaruvi ostida Kaledonliklarni Shotlandiyani Angliyadan ajratish uchun qurilgan. Devorning ayrim qismlari bugun ham mavjud.

Qo’shma Shtatlardagi eng chuqur ko’l nima?

AQShdagi eng chuqur ko’l Oregon qirg’og’idagi ko’l. Crater Lake, Mazama tog’i nomi bilan atalgan, vulqonning qulab tushgan kraterida joylashgan bo’lib, 1932 fut (589 metr) chuqurlikda joylashgan.

Krater-Leykning toza suvi uni to’ydirish uchun oqimga ega emas va oqimlari oqim emas – u to’ldirilgan va yog’ingarchilik va qor erishi bilan ta’minlangan. Janubiy Oregon shtatida joylashgan Crater Lake, dunyodagi ettinchi eng chuqur ko’l bo’lib, 4,6 trillion gallon suvdan iborat.

Nima uchun Pokiston Sharq va G’arb o’rtasida bo’lingan mamlakat bo’ldi?

1947 yilda inglizlar Janubiy Osiyodan chiqib, o’z hududlarini Hindiston va Pokistonning mustaqil davlatlariga bo’linishdi. Hindistonning sharqiy va g’arbiy taraflarida bo’lgan musulmon hududlari Pokistonning bir qismi bo’ldi.

Ikki alohida mintaqa bir mamlakatning bir qismi bo’lib, Sharqiy va G’arbiy Pokiston deb ataldi va 1609 kilometrdan ko’proq masofa ajratildi. 24 yil davom etgan tartibsizlikdan so’ng, Sharqiy Pokiston mustaqilligini e’lon qildi va 1971 yilda Bangladeshga aylandi.

Shimoliy va Janubiy qutbda qanday vaqt bor?

Uzunlikning uzunligi Shimoliy va Janubiy qutbga yaqinlashib kelayotganligi sababli, qaysi uzunlikning sizning uzunligingizga asoslanganligini aniqlash uchun deyarli imkonsiz (va juda qulay).

Shuning uchun Yerning Arktik va Antarktika mintaqalarida tadqiqotchilar odatda tadqiqot stantsiyalari bilan bog’liq vaqt zonasini ishlatadilar. Misol uchun, Antarktida va Janubiy qutbga deyarli barcha reyslar Yangi Zelandiyadan kelganligi sababli, Yangi Zellandiya vaqti Antarktidada eng ko’p ishlatiladigan vaqt zonasi hisoblanadi.

Evropa va Rossiyaning eng uzun daryosi nima?

Rossiyada va Evropada eng uzun daryo Volga daryosi bo’lib, u butunlay Rossiya hududida 2785 kilometrga yoyilgan. Uning manbasi Rjev shahri yaqinidagi Valdai tepaligida joylashgan va Rossiyaning janubiy qismida Kaspiy dengiziga oqib boradi.

Volga daryosi uzunligining ko’pligi uchun quriladi va suv omborlari va suv havzalari uchun muhimdir. Kanallar uni Don daryosiga, shuningdek Baltic va Oq dengizlariga bog’laydi.

Bugungi kunda yashagan insonlar qanday me’yorlarga egadirlar?

So’nggi bir necha o’n yillar mobaynida kimdir hozirgi kunlarda yashagan odamlarning ko’pchiligi bugungi kunda tirik ekanligi haqida aholining o’sishi nazoratdan mahrum bo’lganlarni ogohlantirish uchun bir fikrni boshladi. Xo’sh, bu juda katta ahamiyatga ega.

Ko’pgina tadqiqotlarda insonlarning umumiy soni 60 milliarddan 120 milliardga etgan. Bugungi kunda dunyo aholisining soni atigi 6 milliard ekan, bugungi kunda yashagan va tirik bo’lgan odamlar ulushi faqat 5 foizdan 10 foizgacha.

Bularni sizga geografiya darslarida aytishmaydi! 16 ta hayratga soluvchi faktlar

Dunyodagi eng katta cho’l qayerda ekanligini bilasizmi? Eng baland tog’nichi? “Nemo” nuqtasi haqida eshitganmisiz? Qurg’oqda 7 xil rangli qum uchraydigan joy haqida bilishni istaysizmi? Bu va boshqa qiziqarli faktlar ushbu maqolada.

Everest dunyoning eng baland nuqtasi emas

Chimboraso vulqoni Everestdan bir necha kilometr balandroq joylashgan. Ammo bu faqat Yerning markazidan o’lchaganda (Chimbosaro – 6384,4km; Everest – 6381 km). Agarda biz dengiz sathidan balandlikni solishtirsak, eng baland nuqta Everestda bo’ladi (Jomolungma – 8848 metr).

Jamoalar Yerning 2 xil yarim sharida turib ham futbol o’ynay oladilar

Braziliyada “Estadio Milton Korrea” hamda “Zeran” (Portugal tilida – “katta nol”) nomli stadion. Bu stadionda baxs oboradigan jamoalarning darvozalari Yerning 2 xil yarim sharida joylashgan. Gap shundaki, maydonning o’rtasidan ekvator chizig’i o’tgan.

Nemo nuqtasi

Bu Tinch okeanidagi quruqlikdan eng uzoq bo’lgan nuqta. Eng yaqin quruqliklar 2688 kilometr uzoqlikda uchraydi – bu Dyusi, Motu-Nui va Maher orollari. Nuqtaning nomi Jul Vern asarining qahramonidek ataladi.

Bir vaqtda to’rt shtatda

Bu “To’rt burchak” nomli joy Amerika qo’shma shtatlarida joylashgan. Nega bu yer “To’rt burchak” deb nomlanadi degan savol tug’ilishi mumkin. Bu yerda Arizona, Yuta, Kolorado hamda Nyu-Meksiko shtatlarining chegarasi to’qnashib kelgan. Eng qizig’i, bu yerda odam to’rt shtatda bir vaqtda bo’lishi mumkin.

Ichimlik suvlarni asosiy qismi muzlarda

Yer yuzining 10% muzliklardan iborat. Muzliklar sayoramizning 15 million kv. kilometrnni qoplagan. Yerdagi 75% ichimlik suvi shu muzlarda. Lekin biz faqat muzlamagan suvlarni hisobga olsak, 20% ichimlik suvi birgina Baykal ko’lida.

“Dingo devori”

Avstraliyada XIX asrda chorvachilik ekonomikani yetakchi sohalaridan biri bo’lgan. 1880-chi yilda fermerlar birgalikda yovvoyi dingo itlaridan qo’ylarni himoya qilish uchun devor qurishga qaror qilishdi. Bu devorning uzunligi hatto Rossiya bilan Xitoy chegarasidan ham uzunroq – 5 614 km (Rossiya/Xitoy chegarasi – 4 209,3 km).

Dunyodagi eng katta cho’l

Cho’l deganda biz issiq oftobli, qumga to’la yerlarni tasavvur qilamiz. Ammo cho’l bu juda ham quruq yerlar degani. Shuning uchun dunyodagi eng katta cho’l qaysi?, deb savol berishsa, “Arktika cho’li” deb javob bering. Ko’pchilik eng katta cho’lni Sahara deb oy’laydilar, ammo eng katta cho’l Arktikada joylashgan, kattaligi – 13,8 million kv. km.

Fazanlar oroli

Bu orol Bidasoa dayrosida joylashgan. Orolda hech kim yashamaydi va u yerga kirish ta’qiqlangan. Ammo bu orolning bir jihati bor. Har 6 oyda orolni egalari almashadi – Ispaniya va Frantsiya. Bu odat 300 yildan beri saqlanib kelinmoqda.

O’lik dengiz

Bu dunyodagi eng sho’r dengiz hisoblanadi. Dengizni suvlari har yili 1 metrga pastlashyapti. Hozirgi kunga kelib u dengiz sathidan 430 metr pastda.

Orolda ko’l, ko’lda orol

Kanadaga tegishli Viktoriya orolida bir ko’l bor, ko’lda esa orol. Bu orolni ham ko’li bor, ko’lda esa orol. Kimdir buni hail, deb aytishi mumkin. Kanadani aholisining aytishicha, bu yerlarni odam oyog’i bosmagan.

Ervandun va Shondong g’orlari

Ervandun g’ori Xitoyda joylashgan. Chuqurligi 441 metr. G’orning kattaligidan hatto o’zining mikroiqlimi mavjud. Mahalliy aholi g’ordagi o’zgarishlarni kuzatgan holda ob-havoni oldindan qanday bo’lishini biladilar. Masalan, agar g’ordan tuman chiqsa, tez orada yomg’ir yog’adi, degani.

Shondong g’ori Vyetnamda joylashgan. Chuqurligi 200 metr. G’orda yer osti daryosi bor. Yog’ingarchilik bo’lganda g’orni qanchadir qismi suv ostida qolib ketadi. Shunga qaramay g’orda o’tlar va daraxtlar o’sadi.

Tog’lar o’sadi

Appalachi – Shimoliy Amerikaning sharqida joylashgan tog’lar. Ularning balandligi 2 037 metrni tashkil etadi. Gimalay tog’lari bilan solishtirsangiz bu juda ham kam (Gimalay – 8848 metr). Ammo o’tmishda Appalachi juda ham baland edi, hatto Gimalaydan ham balandroq. Gap shundaki, yer osti plitalari bir birini itarib keladilar va shuning ta’sirida Gimalay tog’lari balanroqga ko’tariladilar, Appalachi tog’lari esa aksincha – cho’kadilar.

Yetti xil rangli qum

Mavrikiy orolining Shamarel qishlog’ida 7 xil rangdagi qumlarni ko’rish mumkin: och qizil, to’q qizil, sariq, jigarrang, ko’k, siyohrang va yashil. Bu yerga ortiqcha ta’rif kerak emas, chunki chiroyi hayratga soladi.

Mamlakatdan ham katta ferma

“Anna Krik” o’tlog’i – dunyodagi eng katta ferma. Uning yerlari 23 677 kv. kilometrni tashkil etadi. Hattoki Isroil mamlakati bu fermadan kichiqroq – 20 770 – 22 072 kv. km.

Juda ham ajoyib chegara

Bering bo’g’ozining markazida joylashgan bu 2 ta orolning orasidagi masofa 4 km. G’arbiy – Ratmanov oroli – Rossiyaga tegishli, sharqiy – Kruzenshtern oroli – AQSHga tegishli. Ularning o’rtasidan Rossiya va AQSH chegarasi va kun almashinuv chizig’i o’tgan. Masalan, AQSH orolida 6:00 shanba, rossiyaning orolida esa 9:00 yakshanba.

Tinch okeani haqida

Menimcha bu firk har birimizni hayolimizdan o’tgan – “agar pastga qarab qazib ketaversam, qaysi yerdan tashqariga chiqaman?”. Ammo Tinch okeani shunchalik kattaligidan, bir nuqtasidan turib shu ishni bajarsangiz, ehtimol, yerning ikkinchi yarimida ham Tinch okeanining boshqa nuqtasida bo’lasiz.